Raport z ewaluacji projektu Europejska praktyka elektryka i elektronika dofinansowanego w ramach programu Erasmus+, Akcja 1. Mobilność edukacyjna Wyjazdy uczniów i kadry edukacyjnej w sektorze kształcenie i szkolenie zawodowe Numer projektu:2015-1-pl01-ka102-016202 Beneficjent projektu: Zespół Szkół Technicznych im. Ignacego Mościckiego w Tarnowie Tarnów, 31 maja 2017r.
Spis treści Wstęp 3 1. Informacje ogólne 3 2. Cele i obszary ewaluacji.4 3. Narzędzia i metody badawcze.4 4. Termin ewaluacji.4 5. Przypomnienie celów założonych do realizacji w projekcie.5 6. Założone w projekcie efekty uczenia się 7 7. Realizacja założeń projektu, celów i efektów uczenia się 9 7.1. Wyniki ewaluacji na poziomie projektu.9 7.2. Wyniki ewaluacji na poziomie uczestnika.16 8. Podsumowanie realizacji projektu... 32 9. Podsumowanie wyników ewaluacji i rekomendacje do pracy przy pisaniu i organizacji kolejnych projektów 34 10. Upowszechnianie wyników ewaluacji...36 11. Załączniki.....37 2
Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji projektu Europejska praktyka elektryka i elektronika dofinansowanego w ramach programu Erasmus+, Akcja 1. Mobilność edukacyjna Wyjazdy uczniów i kadry edukacyjnej w sektorze kształcenie i szkolenie zawodowe przeprowadzonej w Zespole Szkół Technicznych w Tarnowie. W trakcie ewaluacji zbierano informacje pochodzące z następujących źródeł: - ankiet ewaluacyjnych przeprowadzonych wśród uczestników, a także w przypadku uczniów ich prawnych opiekunów, - raportów z odbycia praktyk złożonych w systemie Mobility Tool przez uczestników projektu, - wywiadów z nauczycielami opiekunami praktyk, - sprawozdań z wizyty monitorującej, - z wydanych certyfikatów Europass Mobility. - wywiadów z nauczycielami zawodowcami prowadzącymi zajęcia z uczniami - wywiadów z uczniami mającymi zajęcia z nauczycielami uczestnikami szkolenia job shadowing Na podstawie zebranych danych sporządzono poniższy raport, w którym przedstawiono wyniki badań, komentarze oraz wnioski do dalszej efektywnej pracy przy pisaniu i realizacji kolejnych projektów. 1. Informacje ogólne Pierwsza mobilność projektu Uczestnikami pierwszej części mobilności projektu Europejska praktyka elektryka i elektronika dofinansowanego w ramach programu Erasmus+, Akcja 1. Mobilność edukacyjna Wyjazdy uczniów i kadry edukacyjnej w sektorze kształcenie i szkolenie zawodowe po analizie potrzeb kadry w zakresie rozwoju i dokształcania było 7 nauczycieli przedmiotów zawodowych z branży elektrycznej, elektronicznej, mechanicznej, Bezpieczeństwa i Higieny Pracy, doradztwa zawodowego i 3 nauczycieli języków obcych zawodowych - języka angielskiego i języka niemieckiego. Druga mobilność projektu W drugiej mobilności projektu uczestniczyło w sumie 20 uczniów Zespołu Szkół Technicznych oraz 2 nauczycieli opiekunów. Projekt był skierowany do 10 uczniów reprezentujących branżę elektryczną i 10 kolejnych uczniów kształcących się w branży elektronicznej. 3
2. Cele i obszary ewaluacji 2.1. Cele ewaluacji Zbadanie, czy założone cele w projekcie zostały prawidłowo zrealizowane Zbadanie, czy osiągnięto zaplanowane efekty uczenia się 2.2. Obszary ewaluacji Ewaluację projektu przeprowadzono w dwóch obszarach: a) na poziomie projektu W tym obszarze zakres ewaluacji obejmował: - proces kwalifikacji uczestników na staż - przygotowanie pedagogiczne, kulturowe i językowe - organizację stażu - współpracę partnerską b) na poziomie uczestnika projektu W tym obszarze ewaluacja obejmowała realizację programu stażu w zakresie: - nadzoru merytorycznego w trakcie stażu - poziomu satysfakcji uczestnika - wpływu i oddziaływania na uczestników - podniesienia umiejętności i kompetencji językowych - podniesienia kompetencji zawodowych - wykorzystania zdobytej wiedzy i doświadczenia 3. Narzędzia i metody badawcze - ankiety - raport w systemie Mobility Tool - wywiad - obserwacja - analiza dokumentacji Próba badawcza: nauczyciele- uczestnicy szkolenia job-shadowing uczniowie stażyści nauczyciele ZST rodzice stażystów pracodawcy szkoła partnerska 4
4. Termin ewaluacji: 01.10. 2016 r. - 31.05.2017r. Ewaluacja była przeprowadzona na różnych etapach trwania projektu: przed rozpoczęciem stażu, w trakcie trwania stażu i po zakończeniu stażu. 5. Przypomnienie celów założonych do realizacji w projekcie a) job shadowing dla nauczycieli W projekcie, po rozmowie z przedstawicielami rady pedagogicznej oraz dyrekcją szkoły określone zostały następujące cele i efekty uczenia się: - zapoznanie się z pracą na danym stanowisku, porównanie jej z pracą w Polsce, poprzez obserwację zadań wykonywanych przez innych pracowników - poznanie metod stosowanych w praktycznym nauczaniu zawodu za granicą - obserwacja prowadzonych za granicą zajęć z zakresu szkolenia zawodowego - porównanie metod prowadzenia zajęć praktycznych w innych krajach z tymi stosowanymi u nas - wymiana dobrych praktyk z podmiotami prowadzącymi zajęcia praktyczne lub praktyki zawodowe dla uczniów, w celu pogłębienia współpracy pomiędzy szkołą i zakładami pracy - obserwacja rozwiązań organizacyjnych tego typu przedsięwzięć: opieka mentorska, organizacja stanowiska pracy, przepisy BHP, wymagane wiadomości i umiejętności, zasady współpracy - zwiedzanie fabryki, zapoznanie się z czynnościami wykonywanymi na poszczególnych stanowiskach oraz wymaganymi do tego wiadomościami i umiejętnościami, porównanie firmy i organizacji pracy z podobnymi na rynku polskim - obserwacja zajęć praktycznych, zajęć w laboratorium, wymiana dobrych praktyk, porównanie systemu kształcenia praktycznego w szkolnictwie innych krajów z naszym rodzimym - możliwość zaadoptowania skutecznych rozwiązań w kształceniu zawodowym na teren naszej szkoły - poznanie nowinek technicznych - doskonalenie kompetencji komunikacyjnych w zakresie skutecznego porozumiewania się na płaszczyźnie zawodowej ze szczególnym uwzględnieniem języka branżowego - nawiązanie branżowych kontaktów, w celu rozwijania współpracy - podjęcie działań pomocnych w dalszym rozwoju zawodowym. b) staż dla uczniów W wyniku rozmów z uczniami ustalono następujące ich potrzeby: - porównanie metod uczenia zawodu w Polsce i za granicą - możliwość komunikacji w języku obcym z uwzględnieniem słownictwa zawodowego - przygotowanie do wykonywania zadań zawodowych - organizowanie warsztatu pracy i planowanie jej realizacji w różnych miejscach pracy 5
- umiejętność pracy w zespole pod kierownictwem obcokrajowców - możliwość praktycznego zastosowania u pracodawcy swojej wiedzy i umiejętności - wsparcie osób w trudnej sytuacji, a przez to z mniejszymi szansami na skończenie szkoły, czy na rynku pracy - więcej praktyk zagranicznych, które czynią wybrany zawód bardziej atrakcyjniejszym, potrzebnym na rynku pracy, co mocno motywuje i zapobiega porzucaniu szkoły - wykształcona kadra, zapoznana z możliwościami różnorodnego, skutecznego i ciekawego kształcenia zawodowego oraz wszelkimi nowinkami technicznymi c) cele wspólne projektu Zdefiniowane i wymienione powyżej potrzeby pozwoliły na wytyczenie zasadniczych celów dla projektu: - stworzenie możliwości potwierdzenia i rozwoju kompetencji zawodowych uczniów i nauczycieli w ramach wybranych kierunków kształcenia i specjalności - job shadowing dla nauczycieli w zakładach pracy i placówkach kształcenia praktycznego - odbycie zajęć teoretycznych i praktycznych w szkole partnerskiej oraz w firmach celem pogłębienia wiedzy z zakresu elektroniki i elektrotechniki oraz pogłębiania umiejętności praktycznego jej zastosowania - poszerzanie doświadczenia poprzez nabywanie umiejętności praktycznych w realnych warunkach pracy - wspomaganie rozwoju osobistego uczniów i nauczycieli, rozbudzanie poczucia wiary we własne możliwości - kształtowanie właściwej postawy uczniów wobec przyszłych pracodawców i współpracowników - wykształcenie poczucia odpowiedzialności za sumienne i rzetelne wykonywanie zadań - umożliwienie nawiązania kontaktów międzynarodowych - podwyższenie kompetencji w zakresie znajomości języków obcych - rozbudzenie zainteresowania innymi krajami oraz odmiennymi kulturami -wyrównywanie szans zawodowych osób zagrożonych wykluczeniem społecznym lub zawodowym - kierowanie wsparcia merytorycznego do osób wywodzących się z rodzin wielodzietnych, rozbitych lub o obniżonym standardzie życiowym 6
6. Założone w projekcie efekty uczenia się Nauczyciele w czasie wyjazdu zdecydowanie umocnią więź z nauczycielami ze szkoły partnerskiej oraz nawiążą kontakty z pracownikami wizytowanych firm. W szkole zwiedzą nowocześnie wyposażone pracownie do prowadzenia zajęć praktycznych, wezmą udział w wykładach na temat szkolnictwa zawodowego na Węgrzech, na temat metodyki w teoretycznym i praktycznym kształceniu zawodowym, podpatrzą pracę nauczycieli i uczniów, wymienią się spostrzeżeniami na temat tych zajęć. Niewątpliwie uaktualnią swoją wiedzę o nowych technologiach stosowanych w firmach. W firmach, w czasie prezentacji opracowanych specjalnie na potrzeby projektu, nauczyciele zobaczą, na jakim sprzęcie pracują firmy, jak np. dobierają parametry elementów instalacji, jaki cykl produkcyjny przechodzą czujniki. Wzmocnią swoją wiedzę, jak przygotowywać uczniów do sprawnego i fachowego wykonywania zadań zawodowych w warunkach gospodarki europejskiej. W odniesieniu do praktyk zawodowych w firmach, uczniowie, w zależności od kierunku kształcenia, pogłębią wiedzę, rozwiną i nabędą określone umiejętności, wykształcą określone postawy. Firmy zostały dobrane tak, aby założone cele projektu zostały w pełni zrealizowane. 10 elektroników będzie pracowało w firmie Balluff, która jest wiodącym specjalistą w dziedzinie sensoryki, posiada wieloletnie doświadczenie i placówki w wielu krajach. Uczniowie stażyści będą pracować w grupach dwuosobowych, na różnych stanowiskach i na różnych wydziałach. Uczniowie nauczą się montować rozgałęźniki sygnału, precyzyjnie lutować przewody w czujnikach, wykonywać czujniki do pomiaru odległości, wyćwiczą umiejętności demontażu skrzynek sterowniczych ze sterownikami PLC oraz sterownikami do silników oraz demontażu skrzynek z transformatorami na osobne komponenty.10 elektryków będzie pracowało w dwóch pięcioosobowych grupach, odpowiednio w firmach I.D.S oraz Elektrocenter, każda grupa przepracuje 5 dni w każdej z firm. Uczniowie stażyści nabędą praktyczne umiejętności montowania instalacji elektrycznej, w tym środków ochrony przeciwporażeniowej, zdobędą niezbędne umiejętności do montowania instalacji oświetleniowej, przeciwpożarowej i antywłamaniowej, nauczą się demontować instalacje elektryczne w różnych obiektach. Niewątpliwą atrakcją będą zaplanowane również wizyty w laboratoriach Uniwersytetu Pannon, gdzie uczniowie wezmą czynny udział w różnych, tematycznych prezentacjach. Poprzez odbycie praktyk w firmach uczniowie niewątpliwie poszerzą swoja wiedzę w dziedzinie elektroniki i elektrotechniki, przygotują się do wykonywania zadań zawodowych technika elektryka i elektronika, zapoznają się z metodami pracy w europejskim, wielokulturowym środowisku, odkryją nowe możliwości rozwoju zawodowego. Pracując w grupach, uczniowie niewątpliwie nauczą się, jak ważne jest wsparcie ze strony współpracowników, dzielenie się umiejętnościami i korzystanie z umiejętności i wiedzy innych. 7
Z pewnością przekonają się, iż do porozumiewania się z przydzielonymi im w firmach opiekunami niezbędna jest znajomość języków obcych, w związku z czym będą stopniowo przełamywać barierę językową, aby na podstawie instruktażu efektywnie realizować przydzielane im zadania. Posługując się językami obcymi wyćwiczą proszenie o narzędzia niezbędne do pracy, zwracanie się o pomoc w razie problemów, zgłaszanie wykonanie zadania i będą potrafili zapytać o przydział następnych. Udoskonalą także swoje kompetencje komunikowania się w życiu codziennym, ponieważ uczniowie będą poruszać się po mieście komunikacją miejską, będą musieli wsiąść do odpowiedniego autobusu, niekiedy zapytać o drogę, samodzielnie także robić np. zakupy czy porozumiewać się z obsługą w pensjonacie. Umiejętności językowych udoskonalą także w czasie spotkań z młodzieżą węgierską. Rozumienie ze słuchu uczniowie przećwiczą niejednokrotnie także w czasie zajęć czasu wolnego: wycieczki do Budapesztu z przewodnikiem mówiącym w języku angielskim, w czasie zwiedzania fabryki i muzeum porcelany w Herend, klasztoru w Tihany, czy wizyty zawodoznawczej w fabryce AUDI, gdzie oprowadzający będą posługiwali się językiem angielskim. Opisy zwierząt umieszczone na klatkach w ZOO również są w języku angielskim. Kontakt ze społecznością lokalną pomoże im w kształtowaniu postaw otwartości i tolerancji na inne tradycje i kultury. 8
7. Realizacja założeń projektu, celów i efektów uczenia się 7.1 Wyniki ewaluacji na poziomie projektu Ewaluacja przed rozpoczęciem stażu miała postać zebrania informacyjnego, na którym nauczyciele uczestnicy szkolenia job shadowing, uczniowie stażyści i ich rodzice/ prawni opiekunowie otrzymali informacje na temat przebiegu rekrutacji na szkolenie/ staż, programu i przebiegu wyjazdu na staż, organizacji wyjazdu, ilości opiekunów, zasadach bezpieczeństwa, miejscu pracy, kosztach wyjazdu i pobytu na stażu, miejscu zakwaterowania. Podczas spotkania przeprowadzono rozmowy z nauczycielami uczestnikami szkolenia job shadowing, rodzicami i uczestnikami stażu na temat ich oczekiwań na stażu, ich doświadczenia zawodowego, pobytu za granicą, wiedzy o kulturze Węgier, wiedzy o zagranicznym środowisku pracy. Wszystkie zebrane informacje uwzględniono przy organizacji szkolenia/ stażu, a także zajęć przygotowawczych do stażu. Założone w projekcie cele ewaluowane były również w trakcie trwania projektu po rozmowach z nauczycielami, ze stażystami, z opiekunami stażystów, przedstawicielami instytucji przyjmującej oraz koordynatorami projektu. Opiekunowie stażystów, którzy jako osoby towarzyszące wyjechali z uczniami na staż, pełnili również rolę ewaluatorów. Prowadzili oni ciągły monitoring zarówno w miejscach stażu jak i w miejscu zakwaterowania. Rolę ewaluacyjną pełniła również w trakcie stażu wizyta monitorująca dyrekcji Zespołu Szkół Technicznych w Tarnowie. Dyrekcja w trakcie swojego pobytu na Węgrzech odwiedziła miejsca stażów uczniów, w których przeprowadziła rozmowy z kierownictwem zakładu pracy zatrudniających naszych uczniów, na temat pracy stażystów, ich postępach i ewentualnych napotykanych trudnościach, a także dokonała kontroli stopnia realizacji celów stażu. W trakcie wizyty monitoringowej przeprowadzone zostały również liczne wywiady i rozmowy z uczniami i nauczycielami opiekunami stażu, a także z przedstawicielami instytucji przyjmującej, którą była Veszprémi SZC Jendrassik - Venesz Középiskolája és Szakközépiskolája. Dyrekcja zapoznała się również z warunkami zakwaterowania i wyżywienia uczestników stażu w pensjonacie Peter Pal Penzio, gdzie również otrzymała kwaterunek. Po powrocie ze stażu zarówno nauczyciele jak i uczniowie wzięli udział w badaniu ankietowym dotyczącym realizacji projektu, w którym uczestniczyli. Ponadto wypełniali oni raporty on-line z systemu Mobility Tool, a także przeanalizowano dokumentację stażu każdego ucznia czyli dzienniczek stażu i otrzymaną dokumentację fotograficzną. Poniżej przedstawione zostaną wyniki przeprowadzonych ankiet i analizy sprawozdań. a) Proces kwalifikacji uczestników Proces kwalifikacji uczestników przebiegał zgodnie z założonymi wytycznymi. Pozwolił on na wyłonienie uczestników stażu i szkolenia. Szczególnie dano szansę uczniom wywodzącym się 9
z rodzin wielodzietnych, rozbitych lub zagrożonych niedostosowaniem społecznym. Proces ten pomógł także określić poziom posiadanych kompetencji językowych i zawodowych. Uzyskane dane przyczyniły się do poprawnego skonstruowania zajęć przygotowawczych. Zgodnie z ankietą wszyscy nauczyciele uczestnicy projektu ocenili proces kwalifikacji uczestników bardzo wysoko, natomiast spośród 20 uczniów 16 oceniło ten proces bardzo wysoko, 4 uczniów wysoko. b) Przygotowanie pedagogiczne, językowe i kulturoznawcze Dla nauczycieli wyjeżdżających na szkolenie job shadowing zorganizowane zostały zajęcia z języka angielskiego branżowego, których organizacja, przebieg, poziom oraz osoba prowadząca zostały ocenione przez wszystkich uczestników na bardzo wysoko. Nikt z uczestników nie miał żadnych zastrzeżeń, ponieważ zajęcia zorganizowane były w dogodnym terminie, a tematyka dostosowana była do poziomu i potrzeb każdego z uczestników. Od października 2015r. do stycznia 2016r. nauczyciele uczestniczyli również w zajęciach kulturowych, podczas których zapoznani zostali z tematyką obyczajowości na Węgrzech, zwyczajami, historią kraju, a także odmiennością kulturową Polski i Węgier. Uczestnikom zajęć przybliżono charakterystykę szkoły partnerskiej oraz zarys szkolnictwa zawodowego na Węgrzech. Zapoznano ich również z miejscami odbywania stażu w poszczególnych firmach tj. Balluff, I.D.S, Elektrocenter, strukturę i wydziały uniwersytetu Pannon. W styczniu 2016 r. zespół projektowy dokonał wyboru zajęć przygotowawczych przed wyjazdem na staż dla uczniów. W wyniku tego wyboru zrealizowanych zostało: 20 godzin zajęć kulturowych obejmujących zagadnienia z historii i kultury Węgier, zwyczajów, tradycji, zarysu szkolnictwa, a także elementy języka węgierskiego 20 godzin zajęć warsztatowych z języka angielskiego z zakresie komunikacji, ze szczególnym uwzględnieniem języka branżowego 20 godzin zawodowych zajęć dydaktycznych obejmujących tematykę zajęć przewidzianych do realizacji w projekcie 10 godzin zajęć przygotowania pedagogicznego, które dotyczyły takich tematów jak: Komunikacja i etyka zawodowa, Jak radzić sobie ze stresem?, Kształtowanie umiejętności pracy w zespole międzynarodowym oraz Zasady savoir-vivre w kontaktach z obcokrajowcami, i Jak radzić sobie w trudnych sytuacjach?. Powyższe zajęcia miały na celu przygotowanie uczniów do dwutygodniowej nieobecności w domu rodzinnym, do umiejętności radzenia sobie w sytuacji rozstania z bliskimi na dłuższy okres oraz ze stresem w obcym środowisku. Zajęcia miały wykształcić u uczestników projektu zdolność współpracy w zespole z obcokrajowcami, przypomnienie zasad bezpieczeństwa i utrwalenie norm zachowania podczas wyjazdu. 10
Powyższe zajęcia zostały przez uczestników stażu ocenione w następujący sposób: 1.Jak oceniasz informacje otrzymane przed wyjazdem na staż na zajęciach przygotowawczych? bardzo dobre dobre wystarczające słabe bardzo słabe 10 10 0 0 0 2.Jak oceniasz przydatność przygotowanych i przekazanych materiałów dydaktycznych? bardzo dobre dobre wystarczające słabe bardzo słabe 12 7 1 0 0 3. Jak oceniasz przydatność przygotowanych i przekazanych materiałów biurowych? bardzo dobre dobre wystarczające słabe bardzo słabe 11 9 0 0 0 4.Jak oceniasz przedstawione na zajęciach zagadnienia w odniesieniu do odbytego stażu? bardzo dobry dobry wystarczający słaby bardzo słaby 15 4 1 0 0 5.Jak oceniasz wybór miejsca i czasu tych zajęć? bardzo dobre dobre wystarczające słabe bardzo słabe 14 6 0 0 0 6.Jak oceniasz użyteczność informacji uzyskiwanych w trakcie tych zajęć? bardzo dobra dobra wystarczająca słaba bardzo słaba 8 12 0 0 0 7.Jak oceniasz organizację zajęć? bardzo dobry dobry wystarczający słaby bardzo słaby 14 6 0 0 0 Jak widać z analizy powyższych odpowiedzi większość z uczestników ocenia przeprowadzone zajęcia za przydatne i dobrze zorganizowane. Żadna z osób nie wypowiedziała się negatywnie na temat zorganizowanych zajęć, co wskazuje na to, że powyższe zajęcia okazały się być dobrze dobrane i pomocne uczniom w trakcie odbywania stażu. Po ukończeniu wszystkich zajęć przeprowadzony został test przyrostu wiedzy z każdego z nich. Wyniki testów pokazały, że uczniowie skorzystali z tych zajęć, nabyli nowa przydatną im wiedzę oraz usystematyzowali dotychczasowe umiejętności. Wnioski: 1.Program kursu został dostosowany do potrzeb uczestników. 2.Materiały szkoleniowe były dobrze przygotowane, zajęcia odbywały się w dogodnych terminach. 3.Nauczyciele prowadzący prawidłowo przeprowadzili zajęcia przygotowawcze. Rekomendacje: 1.Modyfikować programy zajęć do potrzeb i poziomu uczestników. 2.Właściwie dobierać kadrę pedagogiczną do prowadzenia zajęć. 11
c) Ocena organizacji szkolenia job shadowing Wszyscy uczestnicy szkolenia brali udział w szkoleniu job shadowing po raz pierwszy i było to dla nich nowe doświadczenie zawodowe. 100% badanych nauczycieli bardzo wysoko oceniło projekt pod względem organizacyjnym. Ocenie poddano podróż, zakwaterowanie, wysokość otrzymanych środków finansowych, organizację programu job shadowing (szkolenia), realizację programu kulturowego oraz przydatność pozyskanej wiedzy w trakcie job shadowing. W trakcie trwania szkolenia również nie zgłaszano koordynatorowi żadnych uwag dotyczących miejsc odbywania szkolenia, wykonywanych czynności i programu szkolenia. Wszystkie etapy stażu przebiegały więc bez zakłóceń, zgodnie z ustalonym wcześniej harmonogramem. Program został zrealizowany bez zastrzeżeń. Wyniki ankiety wskazują na to, że uczestnicy wrócili z odbytego szkolenia job shadowing zadowoleni, a jego organizacja jest godna polecenia innym. staż uczniów (transport, zakwaterowanie, koszty) Uczniowie biorący udział w stażu na Węgrzech w ramach projektu również dokonali oceny stażu pod względem organizacyjnym. Zadano im następujące pytania: 1.Jaka jest Twoja ogólna ocena projektu pod względem organizacyjnym? Na to pytanie 85% uczestników (czyli 17 osób) udzieliło odpowiedzi bardzo wysoko, 2 osoby udzieliły odpowiedzi wysoko, a 1 osoba średnio. Następnie na pytanie 2 Jak oceniasz organizację podróży? respondenci udzielili następujących odpowiedzi:10 osób odpowiedziało bardzo wysoko, 10 osób raczej wysoko Pytanie 3 brzmiało: Jak oceniasz zakwaterowanie? Na to pytanie udzielono następujących odpowiedzi:13 osób odpowiedziało bardzo wysoko, a tylko 7 raczej wysoko. Kolejne pytanie dotyczyło warunków panujących w miejscu pracy. Odpowiedzi na to pytanie były następujące: 19 osób odpowiedziało bardzo wysoko, a jedynie jedna osoba udzieliła odpowiedzi raczej wysoko. Na pytanie o dostęp do Internetu 16 uczniów udzieliło odpowiedzi bardzo wysoko, 4 uczniów wystawiło ocenę raczej wysoko Komentarz: Transport uczestników projektu do miejscowości Veszprém został w pełni zaplanowany i zagwarantowany. Transport lokalny został uczniom również zapewniony. W miejscowości Veszprém zakupiono uczestnikom 2 tygodniowe bilety autobusowe, aby uczniowie mieli możliwość dojazdu na praktyki i miejsce kwaterunku, a także dojazd np. na basen lub zajęc ia sportowe do szkoły partnerskiej. 4 uczniów było dowożonych do miejsca pracy i odwożonych do pensjonatu po pracy przez pracodawcę. 12
Z wywiadu koordynatora co do warunków zakwaterowania, w większości uczniowie byli zadowoleni. Jedyną rzeczą, na którą większość się skarżyła, to słabo działająca sieć Wi-Fi w pensjonacie lub brak stałego dostępu do Internetu. Potencjał techniczny organizacji przyjmującej - warunki panujące w miejscu pracy ( odbywania praktyk) uczniowie ocenili:19 bardzo wysoko, 1 raczej wysoko. 4 uczniów miało trudne warunki pracy najczęściej plac budowy, gdzie zakładano instalacje elektryczną. Wszyscy uczestnicy mieli świadomość, że otrzymali wsparcie finansowane z Komisji Europejskiej w ramach Programu Erasmus+, co było podkreślane w przekazie słownym, w prezentacjach, zapisach w dokumentacji. Wszyscy prawidłowo podali wartość wsparcia indywidualnego w kwocie 1078 euro. Żaden z uczestników nie wskazał dodatkowego źródła finansowania. Dofinansowanie ze środków programu Erasmus+ pokryło koszty mobilności w 76% -100% i tak odpowiedziało 100% uczestników. Z ankiety wynika, że wszyscy uczniowie zostali poinformowani, iż koszt ich podróży wynosił tam i z powrotem 180 euro. Wnioski: 1.Organizacja wyjazdu była bardzo dobrze przygotowana, nikt nie zgłaszał żadnych zastrzeżeń, co wskazuje na to, że wszyscy byli zadowoleni z wyjazdu i jego organizacji. 2. Staż/ szkolenie w wyniku bardzo dobrej organizacji przebiegał bez zakłóceń. Rekomendacje: 1. Organizować w przyszłości wyjazdy o podobnym standardzie. d) współpraca partnerska Przez cały czas trwania projektu prowadzona była ocena współpracy partnerskiej. współpraca ta opierała się na bilateralnym podziale zadań. Głównym celem ewaluacji było sprawdzenie wykonalności zadań oraz panujących relacji pomiędzy partnerami. Do ewaluacji posłużyły obserwacje, wywiady oraz analiza dokumentacji. Obserwacje współpracy były prowadzone na bieżąco, podczas kontaktów na odległości przez pocztę elektroniczną, telefon, a także kontaktów bezpośrednich podczas pobytu na Węgrzech. Liczne wywiady wskazały, iż partnerzy wywiązali się z powierzonych im zadań, wykonywali rzetelnie zaplanowane zadania. Komunikacja między partnerami była bardzo częsta, nie było żadnej bariery językowej, co korzystnie wpłynęło na współpracę pomiędzy organizacjami i stworzyło miłą i przyjazną atmosferę. Uczestnicy wizyty monitorującej podczas wywiadu nie mieli żadnych zastrzeżeń do działań partnera. Wszystkie zaplanowane zadania wykonali w terminie i trzymali się ściśle harmonogramu i założeń projektu. 13
Organizacja partnerska wykazała się dużą umiejętnością organizacji staży między innymi w dziedzinie znalezienia odpowiednich zakładów pracy dla stażystów, sprawowanym mentoringu, organizacji zakwaterowania oraz zaplanowania czasu wolnego stażystom. Wnioski: 1.Partnerzy dobrze zrealizowali zaplanowane zadania. 2.Komunikacja między partnerami przebiegała w miłej atmosferze, co sprzyjało owocnej współpracy. Rekomendacje: 1. Kontynuować współpracę z organizacją partnerską w kolejnych projektach. 2. Szukać organizacji partnerskich w innych krajach, które będą w podobny wzorowy sposób wywiązywać się ze swoich zadań. Job shadowing W trakcie job shadowing nauczyciele Zespołu Szkół Technicznych nawiązali ścisłą współpracę ze swoimi węgierskimi kolegami z zaprzyjaźnionej szkoły partnerskiej Veszprémi SZC Jendrassik - Venesz Középiskolája és Szakközépiskolája.W czasie czterodniowego pobytu mieli możliwość wymiany doświadczeń, zapoznania się z programem nauczania przedmiotów zawodowych, zwiedzenia bazy dydaktycznej szkoły. Mieli również możliwość przyglądnięcia się pracy dydaktycznej węgierskich nauczycieli z pokrewnych lub tych samych branż. Umożliwiono im wymianę doświadczeń, porównanie metod pracy. Nauczyciele wizytowali również firmy takie jak I.D.S, Elektrocenter, laboratorium FESTO na Uniwersytecie Pannon, w których również mieli możliwość podpatrzenia, na jakim sprzęcie pracują pracownicy, jakich narzędzi używają do wykonywania poszczególnych zadań. Uczestnicy mieli również okazję zwiedzenia firmy Balluff zatrudniającej międzynarodową kadrę, a także zapoznać się z najnowszym procesem produkcji samochodów w węgierskiej filii firmy AUDI. Uczestnicy szkolenia wzięli udział w serii wykładów na uniwersytecie Pannon poświęconym tematowi szkolnictwa zawodowego na Węgrzech, metodyki w teoretycznym i praktycznym kształceniu zawodowym, a także mieli możliwość zwiedzenia tamtejszych pracowni i laboratoriów. W wyniku tych działań uaktualnili swoją wiedzę o nowych technologiach stosowanych w szkolnictwie i zakładach pracy. Wnioski: 1.Nauczyciele wzmocnili swoją wiedzę na temat, jak przygotować uczniów do sprawnego i fachowego wykonywania zadań zawodowych w warunkach gospodarki europejskiej. 2.Uczestnicy projektu mieli możliwość podzielenia się zdobytą wiedzą z uczniami swojej szkoły. 14
3.Szkolenie job shadowing umożliwiło nauczycielom dokształcenie się w swojej branży i wymianę doświadczeń z węgierskimi nauczycielami. 4. Nauczyciele poznali nowinki technologiczne. 5.Nauczyciele poznali węgierskie zakłady pracy. 6.Uczestnicy szkolenia nawiązali ścisłą współpracę z węgierskimi kolegami z branży. Rekomendacje: 1. W trakcie kolejnych staży organizować wizyty w zagranicznych zakładach pracy. 2. Umożliwiać nauczycielom podczas szkolenia job shadowing zwiedzenie szkoły partnerskiej celem poznania i porównania bazy dydaktycznej. staż uczniów W trakcie odbywania stażu uczniowie nawiązali kontakty ze swoimi współpracownikami w zakładach pracy. Poznali wielu nowych ludzi. Pracując w grupach, uczniowie niewątpliwie nauczyli się, jak ważne jest wsparcie ze strony współpracowników, dzielenie się umiejętnościa mi i korzystanie z umiejętności i wiedzy innych. W trakcie spotkań z węgierską młodzieżą uczniowie również nawiązali kontakty. Niektórzy z nich jak twierdzą w ankietach, utrzymują te znajomości do dziś. Kontakty z pracownikami, a także z węgierskim rówieśnikami pozwoliły im na przełamanie barier językowych, a także poznanie innej kultury i wzrost tolerancji na odmienną kulturę. Wnioski: 1.Uczniowie nawiązali relacje i współpracę z pracownikami zakładów pracy. 2. Uczniowie mieli możliwość nabycia nowego doświadczenia zawodowego w zakładach pracy. Rekomendacje: 1. Organizować więcej spotkań z młodzieżą instytucji partnerskiej. 2. Umożliwiać uczniom pracę w zagranicznych zakładach pracy celem nabycia doświadczenia. 15
7.2 Wyniki ewaluacji na poziomie uczestnika a)nadzór merytoryczny Realizacja stażu była monitorowana przez Dyrekcję Zespołu Szkół Technicznych. Monitoring odbył się w zakładach pracy i podczas spotkań z uczestnikami projektu. Głównym celem monitoringu było sprawdzenie stopnia realizacji i prawidłowość realizacji programu praktyk. Po powrocie do Polski został przeprowadzony wywiad z uczestnikami monitoringu na temat realizacji projektu na stażach. Wyniki: Węgierscy pracodawcy podkreślali duże zaangażowanie stażystów, ich punktualność, chęć do pracy, bezbłędne wykonywanie zleconych im zadań, pracowitość i wiele innych pozytywnych cech. Podkreślali również, że bariera językowa, która była zauważalna na początku w pierwszych dniach praktyk, szybko została pokonana. Uczestnicy stażu natomiast chętnie opowiadali o zdobytych doświadczeniach, o swoich sukcesach w zakładach pracy, o nowych nabytych umiejętnościach oraz o swoich pracodawcach. W każdym przypadku były to opinie bardzo pozytywne. Wyniki wywiadu wskazały, iż uczestnicy realizowali program praktyk i osiągali zamierzone efekty, a pracodawcy nie mieli żadnych zastrzeżeń do stażystów, a nawet bardzo ich chwalili. Ponadto uzyskano pozytywne informacje na temat trafności doboru zakładów pracy, odpowiedniej opieki ze strony koordynatora węgierskiego i nauczycieli opiekunów, pracowników firm, zakwaterowania oraz współpracy z partnerem. Wnioski: 1.Uczestnicy bardzo dobrze oceniają odbyty staż oraz nadzór merytoryczny. 2.Uczestnicy zrealizowali program praktyk, co przyczyniło się do podniesienia ich kompetencji zawodowych. 3.Współpraca z obcokrajowcami oraz poznanie zasad obowiązujących w zagranicznej firmie przyczyniła się do przełamania blokady językowej oraz dała możliwość porównania organizacji pracy z panującą w polskich firmach. Rekomendacje: 1. W dalszym ciągu organizować staże dla uczniów w zagranicznych firmach. 2. W kolejnych projektach również uwzględniać wizytę monitoringową, która czuwa nad prawidłowym przebiegiem i realizacją programu stażu. 16
3. Motywować uczniów do nauki języka angielskiego dobra komunikacja w miejscu pracy daje możliwość poznania szczegółów wykonywanej pracy oraz większe zaangażowanie w zadania. b) Ocena poziomu satysfakcji uczestników, wpływu i oddziaływania na uczestników, podniesienie kompetencji językowych, zawodowych oraz nabycia innych umiejętności Ankieta ewaluacyjna projektu - szkolenie nauczycieli 100% nauczycieli wróciło ze szkolenia w ramach job shadowing zadowolonych. Z ankiety wynika, że niczego im nie brakowało, a podczas pobytu na Węgrzech czuli się bezpiecznie. Wszyscy byli zadowoleni z miejsca zakwaterowania, nikt nie wniósł do miejsca żadnych zastrzeżeń. Otrzymane kieszonkowe wystarczyło na drobne zakupy i zakup pamiątek. Jedzenie było dobre, gospodarze starali się podawać potrawy kuchni węgierskiej i europejskiej. Śniadanie miało formę szwedzkiego stołu, więc ilość podawanego jedzenia wystarczyła dla wszystkich. 10 osób podało, że chętnie ponownie odwiedziłoby Węgry, ponieważ podoba im się ten kraj. 3 osoby podtrzymują znajomość zawartą w trakcie job shadowingu. Wszyscy uczestnicy zadeklarowali, że zwiększyła się ich tolerancja na odmienność kultury i zwyczajów innych narodów. 100% uczestników zaznaczyło odpowiedź, że poprawiła się ich znajomość języków obcych poprzez uczestnictwo w projekcie. Nauczyciele na pytanie o poszerzenie swoich umiejętności i wiedzę zawodową podczas projektu zgodnie udzielili odpowiedzi tak. Każdy z ankietowanych poleciłby również innym koleżankom i kolegom udział w takim szkoleniu, jaki sam odbył, ponieważ przyniósł on im same korzyści mimo, iż odbywał się w ich wolnym czasie ( w czasie ferii zimowych). Ankieta ewaluacyjna projektu -staż uczniów Ankieta ewaluacyjna projektu odpowiedzi uczestników stażu Ankietę uczniowie wypełniali po powrocie i zakończeniu stażu. Celem przeprowadzonej ankiety była ocena zrealizowanych celów, wsparcia logistycznego i organizacji, poziomu zadowolenia oraz wpływu na uczestników. Na pytanie Czy jesteś zadowolony ze stażu? wszyscy uczestnicy udzielili odpowiedzi: tak Na pytanie 2 Czego najbardziej brakowało Ci na stażu?13 osób odpowiedziało, że niczego im nie brakowało, 2 osobom brakowało rodziny, 3 osobom brakowało przyjaciół i polskiego jedzenia, a 3 kolejnych odczuwało brak czasu wolnego. Wszystkie 20 osób czuło się na stażu bezpiecznie, ponieważ (podano następujące uzasadnienie): - cały czas spędzali w otoczeniu, w którym czuli się bezpiecznie 17
- opieka nauczycieli była bardzo dobra -Węgry są krajem bezpiecznym - w zakładzie przestrzegano wszystkich przepisów i byłem miło traktowany - nie wystąpiła żadna niebezpieczna i grożąca mojemu życiu sytuacja - mieliśmy wsparcie ze strony węgierskiej szkoły partnerskiej Na pytanie: Czy jesteś zadowolony z zakwaterowania? 20 osób odpowiedziało tak i podano następujące uzasadnienia: - pokoje były przyzwoite, miła obsługa i dobre jedzenie - pokoje były przytulne, jedzenie również, nic mi nie brakowało - wszystko było w porządku, nic mi nie brakowało - czysty pensjonat - w pensjonacie panowały dobre warunki. Było czysto, wyżywienie było dobre. 20 osób odpowiedziało, że wystarczyło im pieniędzy udzielonych jako kieszonkowe na własne wydatki, ponieważ: - kwota byłą wystarczająca i mogłem kupić co chciałem - mogłem kupić wszystko, co było mi potrzebne - kupowałem jedzenie, napoje oraz na pamiątki lub ubrania - otrzymaliśmy wystarczającą kwotę pieniędzy - z kieszonkowego wystarczyło na wszystkie drobne, potrzebne rzeczy, jedzenie, pamiątki, atrakcje turystyczne itp. Na pytanie 6 Czy ilość jedzenia podczas pobytu na Węgrzech była wystarczająca? Wszyscy beneficjenci projektu udzielili odpowiedzi tak Na zadane pytanie Czy chciałbyś jeszcze kiedyś pojechać na Węgry? 18 osób odpowiedziało, że chciałoby pojechać na Węgry ponieważ: - spodobał mi się ten kraj, ludzie są mili - ładny kraj, mili ludzie, piękne miasta - jest to piękny i spokojny kraj - jest to przepiękny kraj - ponieważ spodobała mi się ich kultura oraz wiele pięknych zabytków - podoba mi się klimat Węgier - Węgry to piękny kraj pod względem turystycznym, dlatego chciałbym go jeszcze raz odwiedzić - to piękny i przyjazny kraj natomiast 2 osoby udzieliły odpowiedzi Nie i w uzasadnieniu podały następujące argumenty: -problem z językiem, mało osób mówi w języku angielskim 18
-problem z porozumieniem się i komunikacją Pytanie 8 to: Czy poznałeś na Węgrzech kogoś z mieszkańców? Jeśli tak, to czy podtrzymujesz tę znajomość? 6 osób udzieliło odpowiedzi Poznałem, podtrzymuję, 12 osób zakreśliło odpowiedź Poznałem, nie podtrzymuję i podało następujące powody: - trudność w komunikacji - brak czasu - nie poznałem się aż tak dobrze, żebym chciał utrzymywać znajomość 2 osoby odpowiedziały Nie poznałem i podały powód: -mieszkańcy starsi, co utrudniało kontakt Pytanie 9 brzmiało: Czy miałeś okazję poznać region, w którym odbywałeś praktykę? Odpowiedzi tak udzieliło 20 osób i podało następujące uzasadnienia: - odbyliśmy wycieczki i zwiedziliśmy okolicę - zorganizowane były wycieczki krajoznawcze - przedstawiciele szkoły partnerskiej zorganizowali nam wycieczki po okolicy - ponieważ były organizowane wycieczki krajoznawcze - odbywaliśmy wiele wycieczek krajoznawczych i spacerów po okolicy podczas pobytu - organizowane były wycieczki po okolicy- w czasie stażu odbyło się kilka wycieczek krajoznawczych np. do ZOO, do miejscowości Herend, Tihany i Budapesztu Na pytanie10. Czy dzięki pobytowi na Węgrzech zwiększyła się Twoja tolerancja na odmienność kultury i zwyczajów innych narodów? Odpowiedzi przedstawiały się następująco: Tak 12 osób Nie 8 osób Pytanie11 brzmiało: Czy dzięki pobytowi na Węgrzech poprawiłeś swoją znajomość języków obcych? Na to pytanie 20 osób odpowiedziało: Tak Na następne pytanie, Czy w trakcie stażu poszerzyłeś swoje umiejętności/wiedzę zawodową? wszyscy uczniowie zgodnie odpowiedzieli, że tak. Wszyscy uczestnicy poleciliby innym uczniom uczestnictwo w takim stażu, jaki odbyli ponieważ: - było to ciekawe przeżycie - było to miłe doświadczenie - mieli możliwość do rozwijania swojej wiedzy - można było zdobyć doświadczenie zawodowe 19
- ponieważ jest to bardzo przydatne doświadczenie, które pomoże w późniejszym życiu zawodowym - możliwość poznania pracy zagranicą, poszerzenia kompetencji, zmniejszenia bariery językowej, mile spędzony czas - można się było bardzo dużo nauczyć - można się wiele nauczyć - ponieważ było bardzo ciekawie, staż był bardzo dobrze zaplanowany - była to świetna okazja do zwiększenia swoich kwalifikacji zawodowych - ponieważ pracowałem z pracownikami, którzy mówili po angielsku i mogłem przełamać barierę językową - dużo się nauczyłem i przeżyłem ciekawą przygodę - jest to bardzo przydatne w życiu, odbywać różne staże i praktyki, gdyż uczymy się wielu przydatnych rzeczy - można poznać inna kulturę oraz można się nauczyć wielu ciekawych rzeczy - ponieważ jest to świetna okazja do poznania świata, samego siebie, sowich umiejętności Uczniom zadano również pytanie: Czy podczas stażu miałeś zapewniony odpowiedni nadzór merytoryczny? Na to pytanie wszyscy beneficjenci projektu zgodnie odpowiedzieli, że tak. Wszyscy również udzielili pozytywnej odpowiedzi na kolejne dwa pytania, które brzmiały: Czy podniosłeś swoje kompetencje zawodowe podczas stażu? i Czy udział w projekcie wpłynął na Twój rozwój osobisty? Analiza odpowiedzi udzielonych przez uczestników projektu dała pozytywny obraz realizacji projektu. Wszyscy uczestnicy są zadowolenia z odbytego stażu i wszyscy chcieliby w przyszłości jeszcze raz pojechać na zagraniczny staż. 100 % pozytywnych odpowiedzi na pytania: Czy podniosłeś swoje kompetencje zawodowe podczas stażu? i Czy udział w projekcie wpłynął na Twój rozwój osobisty? jednoznacznie wskazują, że udział w projekcie bez wątpienia przyczynił się do nabycia lub umożliwił podniesienie kompetencji zawodowych, językowych i społecznych uczestników. Każdy z uczestników projektu (zarówno nauczyciele jak i uczniowie) otrzymał dokument Europass Mobility potwierdzający zdobyte w trakcie stażu umiejętności i kompetencje. W dokumencie tym szczegółowo dokonana została ocena zdobytych przez uczestników umiejętności zawodowych, społecznych oraz umiejętności w zakresie porozumiewania się językami obcymi: językiem angielskim i językiem niemieckim. Zgodnie z zapisem w tych dokumentach potwierdzono zdobycie następujących umiejętności językowych u uczestników stażu: a) nauczyciele języków obcych zawodowych 20
Zdobyte sprawności i umiejętności językowe Język niemiecki: -nauczyciel j. angielskiego, j. angielski:-nauczyciele j. niemieckiego - rozumienie: słuchanie A2, czytanie A2 - mówienie: porozumiewanie się - A2, samodzielne wypowiadanie się - A2 - pisanie: A2 Język angielski: - nauczyciel j. anielskiego, Język niemiecki- nauczyciele j. niemieckiego - udoskonalenie praktycznej znajomości języka angielskiego zawodowego (poziom C2) - możliwość wykorzystania słownictwa zawodowego w branży mechanicznej, elektrycznej i elektronicznej w pracy z uczniami - poznanie podstawowych zwrotów w języku węgierskim b) nauczyciele z branży mechanicznej, elektrycznej i elektronicznej Zdobyte sprawności i umiejętności językowe Język angielski: słuchanie - A1 czytanie - A1 mówienie - porozumiewanie się, wypowiadanie się językiem technicznym - A1 pisanie - A1 Język niemiecki: słuchanie - A1 czytanie - A1 mówienie - porozumiewanie się, wypowiadanie się językiem technicznym - A1 pisanie - A1 Wykorzystanie podstawowego słownictwa branżowego w języku angielskim i niemieckim na nauczanych przedmiotach zawodowych. c) nauczyciele BHP i doradztwa zawodowego Zdobyte sprawności i umiejętności językowe Język angielski: - rozumienie: słuchanie A2, czytanie A2 - mówienie: porozumiewanie się - A2, samodzielne wypowiadanie się - A2 - pisanie: A2 Możliwość wykorzystania słownictwa zawodowego z zakresu BHP w języku angielskim w pracy z uczniami d) uczniowie z branży elektrycznej i elektronicznej Zdobyte sprawności i umiejętności językowe - przełamanie barier w posługiwaniu się językami obcymi, szczególnie w zakresie komunikacji w środowisku wielokulturowym i wielojęzycznym - wyćwiczenie wszystkich sprawności językowych: czytania, pisania, mówienia, rozumienia ze słuchu (w zależności od sytuacji, wykonywanego zadania) - wyćwiczenie struktur językowych odpowiednich do intencji swojej wypowiedzi - prezentacja i autoprezentacja, dyskutowanie, argumentowanie, negocjowanie w języku obcym 21
- utrwalenie i poszerzenie znajomości słownictwa specjalistycznego, związanego z zawodem Język angielski - rozumienie: słuchanie - B1, czytanie - B1 - mówienie: porozumiewanie się - A2, samodzielne wypowiadanie się - A2 - pisanie: B1 Język niemiecki - rozumienie: słuchanie - A1, czytanie - A1 - mówienie: porozumiewanie się - A1, samodzielne wypowiadanie się - A1 - pisanie: A1 Z powyższych danych wynika, że udział w stażu pomógł przełamać beneficjentom barierę komunikowania się w języku obcym w miejscu pracy i prywatnie, wpłynął na wzbogacenie słownictwa dnia codziennego, a także wzbogacił zasób słownictwa z języka branżowego zarówno z języka angielskiego jak i z języka niemieckiego. Zauważono, że uczniowie po powrocie ze stażu chętniej wypowiadają się w języku obcym, a także, znają znacznie więcej wyrazów i zwrotów niż przed wyjazdem. W trakcie odbywania job shadowingu i stażu w węgierskich zakładach pracy zarówno nauczyciele jak i uczniowie wykonywali czynności zawodowe, w celu osiągnięcia zamierzonych efektów uczenia się zwartych w umowie o job shadowing i staż. Uczestnicy na stażach mieli dzienniczki praktyk, które systematycznie uzupełniali, a które jednocześnie stanowią dokumenty potwierdzające zdobyte doświadczenie zawodowe. Również w dokumencie Europass Mobility znajduje się potwierdzenie zdobytych kompetencji i umiejętności zawodowych podczas odbywania stażu. Po analizie powyższych dokumentów stwierdzono, iż uczestnicy stażu zdobyli następujące kompetencje i umiejętności zawodowe: a) nauczyciele języków obcych języka angielskiego i j. niemieckiego Zdobyte umiejętności i kompetencje zawodowe - poznanie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy na poszczególnych stanowiskach pracy - poznanie terminologii fachowej - poznanie zasad działania i obsługi maszyn CNC oraz drukarki 3D - rozpoznawanie przewodów, sprzętu instalacyjnego, źródeł światła, opraw o oświetleniowych na podstawie wyglądu, oznaczeń, symboli i przeznaczenia - rozpoznawanie układu i urządzenia elektronicznego na podstawie wyglądu, oznaczeń, symboli - dobieranie narzędzi do instalowania elementów i urządzeń elektronicznych - dobieranie narzędzi do wykonywania różnych rodzajów połączeń elektrycznych 22
- sprawdzanie zgodności montażu instalacji ze schematem - wykonywanie połączeń między podzespołami elektrycznymi według schematu - sprawdzanie działania instalacji po wykonanym montażu - programowanie urządzeń elektronicznych - sporządzanie dokumentacji z wykonywanych prac - wykonywanie prac zgodnie z BHP b) nauczyciele z branży mechanicznej: - zorganizowanie stanowiska pracy do obróbki maszynowej - dobranie przyrządów suwmiarkowych i mikrometrycznych do kontroli przedmiotu obrobionego, wykonanie pomiarów - wykorzystanie programów komputerowych wspomagających sporządzanie dokumentacji technicznej maszyn i urządzeń - opracowanie planu obróbki elementu na obrabiarce sterowanej numerycznie - sporządzenie arkusza przygotowawczego obróbki - sporządzenie programu obróbki części maszynowej - odczytanie programu obróbki na obrabiarki sterowane numerycznie - obsługa frezarki, tokarki sterowanej numerycznie, wyznaczenie charakterystycznych punktów obrabiarek - analizowanie rysunku technicznego mechanicznego i ustalenie planu pracy przy obrabiarce i drukarce 3D c) nauczyciele z branży elektrycznej - przestrzeganie zasad BHP i ochrony przeciwpożarowej -stosowanie środków ochrony indywidualnej przewidzianych na stanowisku pracy - zorganizowanie i odpowiednie wyposażenie stanowiska do montażu - zastosowanie narzędzi zgodnie z ich przeznaczeniem i przepisami BHP - poznanie zasad działania i obsługi maszyn CNC oraz drukarki 3D - posługiwanie się dokumentacją techniczną - przygotowanie i zamontowanie elementów i podzespołów zgodnie ze schematem elektrycznym (ideowym i montażowym) - zainstalowanie oprogramowania w urządzeniach elektronicznych - określenie stanu technicznego urządzenia czy instalacji - wykonanie połączenia między podzespołami elektrycznymi według schematu - sprawdzenie zgodności montażu instalacji ze schematem i działania instalacji po wykonanym montażu 23
- zmierzenie parametrów urządzeń elektrycznych oraz testowanie ich pracy - sporządzenie dokumentacji z wykonanych prac i kosztorysu z prac serwisowych d)nauczyciele z branży elektronicznej - przestrzeganie zasad BHP i ochrony przeciwpożarowej - stosowanie środków ochrony indywidualnej przewidzianych na stanowisku pracy - zorganizowanie i odpowiednie wyposażenie stanowiska do montażu - zastosowanie narzędzi zgodnie z ich przeznaczeniem i przepisami BHP - poznanie zasad działania i obsługi maszyn CNC oraz drukarki 3D - posługiwanie się dokumentacją techniczną - przygotowanie i zamontowanie elementów i podzespołów zgodnie ze schematem elektrycznym (ideowym i montażowym) - zainstalowanie oprogramowania w urządzeniach elektronicznych - określenie stanu technicznego urządzenia czy instalacji - wykonanie połączenia między podzespołami elektrycznymi według schematu - sprawdzenie zgodności montażu instalacji ze schematem i działania instalacji po wykonanym montażu - zmierzenie parametrów urządzeń elektrycznych oraz testowanie ich pracy - sporządzenie dokumentacji z wykonanych prac i kosztorysu z prac serwisowych e) nauczyciele BHP i doradztwa zawodowego -poznanie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy na poszczególnych stanowiskach pracy - poznanie terminologii fachowej - poznanie zasad działania i obsługi maszyn CNC oraz drukarki 3D - rozpoznawanie przewodów, sprzętu instalacyjnego, źródeł światła, opraw oświetleniowych na podstawie wyglądu, oznaczeń, symboli i przeznaczenia - rozpoznawanie układu i urządzenia elektronicznego na podstawie wyglądu, oznaczeń, symboli - dobieranie narzędzi do instalowania elementów i urządzeń elektronicznych - dobieranie narzędzi do wykonywania różnych rodzajów połączeń elektrycznych - sprawdzanie zgodności montażu instalacji ze schematem - wykonywanie połączeń między podzespołami elektrycznymi według schematu - sprawdzanie działania instalacji po wykonanym montażu - programowanie urządzeń elektronicznych - sporządzanie dokumentacji z wykonywanych prac - wykonywanie prac zgodnie z BHP Zdobyte umiejętności i kompetencje w zakresie obsługi komputera 24
- wykorzystanie pakietu MS Office do dokumentowania wykonywanych zadań - poszerzenie umiejętności w zakresie zapisywania i zarządzania dokumentami elektronicznymi - wykorzystanie stron internetowych, platform i portali społecznościowych do upowszechniania rezultatów szkolenia f) uczniowie z branży elektrycznej Zdobyte umiejętności i kompetencje zawodowe - przestrzeganie zasad BHP i ochrony przeciwpożarowej - stosowanie środków ochrony indywidualnej przewidzianych na stanowisku pracy - zorganizowanie i odpowiednie wyposażenie stanowiska do montażu elektrycznego - zastosowanie narzędzi zgodnie z ich przeznaczeniem i przepisami BHP - posługiwanie się dokumentacją techniczną - czytanie schematów elektrycznych, ideowych i montażowych - dobieranie podzespołów ich parametrów z uwzględnieniem wymogów instalacji - przygotowanie elementów i podzespołów do montażu - zamontowanie elementów i podzespołów zgodnie ze schematem elektrycznym (ideowym i montażowym) - uruchomienie podzespołów i urządzeń elektrycznych - zmierzenie parametrów urządzeń elektrycznych oraz testowanie ich pracy - rozpoznawanie przewodów, sprzętu instalacyjnego, źródeł światła, opraw oświetleniowych na podstawie wyglądu, oznaczeń, symboli i przeznaczenia - określenie stanu technicznego urządzenia, maszyny czy instalacji - wyznaczenie przebiegu przewodów i położenia osprzętu instalacyjnego na podstawie schematu - dobranie narzędzi do wykonywania różnych rodzajów połączeń elektrycznych - wykonanie połączenia między podzespołami elektrycznymi według schematu - sprawdzenie zgodności montażu instalacji ze schematem - sprawdzenie działania instalacji po wykonanym montażu - sporządzenie dokumentacji z wykonywanych prac - sporządzenie kosztorysu z wykonywanych prac serwisowych g) uczniowie z branży elektronicznej - przestrzeganie zasad BHP i ochrony przeciwpożarowej - stosowanie środków ochrony indywidualnej przewidzianych na stanowisku pracy - zorganizowanie i odpowiednie wyposażenie stanowiska do montażu - zastosowanie narzędzi zgodnie z ich przeznaczeniem i przepisami BHP - posługiwanie się dokumentacją techniczną 25
- czytanie schematów elektrycznych, ideowych i montażowych, kart katalogowych wyrobu i warunków technicznych - dobieranie podzespołów, ich parametrów z uwzględnieniem wymogów instalacji - przygotowanie i zamontowanie elementów i podzespołów zgodnie ze schematem elektrycznym (ideowym i montażowym) - dokonywanie wymiany: czujnika alarmowego PIR, uszkodzonej kamery w systemie CCTV, mikrowyłączników w obwodach antysabotażowych sygnalizatorów zewnętrznych - zaprogramowanie centrali przy pomocy komputera lub klawiatury systemowej, przeprogramowanie centrali na obiekcie przez sieć internetową - odczytanie usterki w systemie alarmowym z szyfratora i jej usunięcie - podłączenie i zaprogramowanie modułu GSM do systemu alarmowego - zaprogramowanie stref prywatności w systemach CCTV - skonfigurowanie rejestratora monitoringu wizyjnego do pracy w sieci internetowej - zaprogramowanie rejestratora przez sieć - dodanie użytkowników systemu i nadanie im określonych uprawnień - zamontowanie i zaprogramowanie szyfratora do otwierania drzwi za pomocą elektromagnesu - wykorzystanie modułu GSM do sterowania bramą wjazdową - zainstalowanie oprogramowania w urządzeniach elektronicznych - określenie stanu technicznego urządzenia czy instalacji - dobranie narzędzi do instalowania elementów i urządzeń elektronicznych - wykonanie połączenia między podzespołami elektrycznymi według schematu - sprawdzenie zgodności montażu instalacji ze schematem i działania instalacji po wykonanym montażu - sporządzenie dokumentacji z wykonanych prac i kosztorysu z prac serwisowych Beneficjenci przed rozpoczęciem stażu oczekiwali podniesienia swoich kwalifikacji i kompetencji zawodowych. Z powyższych danych można wnioskować, że ich oczekiwania zostały zrealizowane, a zaplanowane cele zostały osiągnięte. Udział w stażu pozwolił beneficjentom nabyć kompetencje międzykulturowe m.in. umiejętność pracy w innej kulturze, a także umiejętność pracy w zespole. Uczestnictwo w stażu pozwoliło wykształcić u uczestników postawę otwartości na inną kulturę i kraj. Potwierdzają to zapisy w dokumencie Europass, a także w ankiecie wypełnianej przez uczniów w systemie Mobility Tool. Po wnikliwej analizie dokumentacji stwierdzono, że beneficjenci poszczególnych branży nabyli w trakcie odbywania stażu następujące inne umiejętności: a)nauczyciele 26