Redakcja Kolegium w składzie: m gr Z. Bieguszewska-Kochan, m gr W. Borucki (redaktor działu Ekonom ika"), m gr B. Drożak, m gr inż. J. Dziewięcki (redaktor naczelny), J. Esikowski, m g r inż. R. Farfał, dr hab. M. Greniewski, p r o f. dr hab. inż. A. Janicki (redaktor naukowy), inż. L. Kowalski, m gr J. Kutrowska (sekretarz redakcji), m gr inż. L. Krzystolik, inż. R. M aciesowicz, m gr E. M ańkiew icz-c udny, red. T. Podwysocki, dr inż. R. Pregiel, m g r inż. A. Teodorczuk, m gr inż. T. Ustaborowicz, m g r inż. M. W ajcen (redaktor działu Technika") Warunki prenumeraty Jednostki gospodarki uspołecznionej, instytucje, organizacje i wszelkiego rodzaju zakłady pracy zamawiają prenumeratę w miejscowych Oddziałach R S W "Prasa-Książka-Ruch", w miejscowościach zaś, w których nie ma Oddziałów R SW w urzędach pocztowych. Czytelnicy indywidualni opłacają prenumeratę wyłącznie w urzędach pocztowych i u doręczycieli. Prenumeratę roczną w cenie 516 zł należy zamawiać do 25 listopada na rok następny, poboczną do 10 czerwca na 11 półrocze. INDEKS nr 3530S
ZJEDNOCZENIE PRZEMYSŁU AUTOMATYKI I APARATURY POMIAROWEJ MERA" W MERA" BIULETYN PRZEMYSŁU KOMPUTEROWYCH SYSTEMÓW AUTOMATYZACJI I POMIARÓW WARSZAWA, LUTY 1980
S P IS T R E Ś C I J. N a w ro t T e r m in a l E lw r o 3351 dla syste m ó w s t e r o w a n ia... 3 p ro d u k c ją K. G o ła s z e w s k i A u to m a tycz n e m y c ie in s t a la c ji m le c z a r s k ic h... 9 W. W e b e r N o w o czesn e u rz ą d z e n ia a u to m a ty k i proponow ane p rz e z G. P a le n ik " M e r a - P o lt ik " dla p o trz e b w yd z ia łó w fa r b ia r n i w zakła- J. N ie w ia ro w s k i dach w łó k ie n n ic z y c h / c z ę ś ć I I /... 14 J. B r z ó s k a K o m p u tero w y sy ste m s te ro w a n ia w y tw ó rn ią gazu syntezo- M. D ę b ic k i w ego w Z A K ę d z ie rz y n...... 22 J. M ik o ła jc z y k M. L ip iń s k i S yste m z a rz ą d z a n ia bazą danych - S A D i syste m Iconwersa cyjn e g o dostępu do bazy danych - K W I N T E T... 25 A.P e s z k o P ro g ra m o w a n a s ta c ja p rz yg o to w a n ia danych typu P S P D 9 0 - efek tyw n e n a rz ę d z ie u s p ra w n ia n ia o rg a n iz a c ji i z a rz ą dzania... 29 W. B ie ż a ń s k i F lu k s o m ie r z e le k t r o n ic z n y... 33 B. G o lcz ak I n fo rm a c je - n o w o ści A. H a ra jd a E le k tro n ic z n y z e g a r k o n tro ln y E Z K... 36 O p ra c o w a n ie re d a k c y jn e : R e d a k c ja B iu le ty n u " M e r a ", ul. P a trio tó w 77, 04-950 W a rs z a w a /<el. 12-41-7]/. W y d a w ca : P rz e d s ię b io r s tw o A u to m a tyk i P r z e m y s ło w e j " M e r a - P n e f a l", u l. P o e z ji 19, 04-994 W a rs z a w a. Z a m. 7 7 /8 0. 2300 egz.
mgr ni.adam PESZKO OBR Pomiarów i Regulacji Wielkości Nieelektrycznych M era-k F A P Kraków PROGRAMOWANA STACJA PRZYGOTOWANIA DANYCH TYPU PSPD90 - EFEKTYWNE NARZĘDZIE USPRAWNIANIA ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA P ro w a d z o n e w ra m a c h pro blem u w ęzłow ego 06. 1 w K ra k o w sk ie * F a b r y c e A p arató w P o m ia ro w ych M e r a - K F A P p ra c e p o stlicen cyjn e nad budową p a m ię c i z ew n ętrz n ych, w y k o rz y stu ją c ych jako nośnik in fo rm a c ji dysk e la stycz n y / floppy dysk/ u m o ż liw iły u ru c h o m ie nie p ro d u k cji ro dziny p a m ię c i typów SP4 5, S P 5 5, SP6 0 do w sz y s tk ic h produkow anych w k ra ju system ó w m in ik o m p u te ro w ych. Zdobyte w tra k c ie tych p ra c do św iadczenia stan o w iły ró w n o cz e śn ie bazę do o p raco w ania u rząd zen ia je s z c z e p e łn ie j w yk o rz ystu ją ce g o w a lo ry funkcjo n aln e dysku e lastycz n eg o - p ro g ram o w anej s t a c ji grom adzenia i wstępnego p rz e tw a rz a n ia danych typu PSPDS10. S ta c ja przezn aczo n a do zakładania zbiorów i w stępnej obróbki in fo rm a c ji zapisanej na F o l.! typu P S I*W IO P r o g r a m o w a n a m a c ja g ro m a d z e n ia. w stęp n eg o p rz e t w a r z a n ia danych
R y s. 1. U p ro sz czony sch e m at blokow y p ro g ra m o w a n e j s t a c ji g ro m a d z e n ia i p rz e tw a rz a n ia danych typu P S P D 9 0 d ysk ach e la s ty c z n y c h sk ła d a s ię z n a stę p u ją c y c h bloków e le m e n ta rn y c h : - m in ik o m p u te ra ogólnego p rz e z n a c z e n ia op artego na m ik ro p ro c e s o rz e I N T E L 8080A, - p a m ię c i sta ty c z n e j R A M o p o je m n o ści 8 k b y te 'ó w, - je d n o stk i s te r u ją c e j dysków e la s ty c z n y c h, - dw óch jed n o stek dysków e la s ty c z n y c h typu P L x 4 5 D, - m o n ito ra ekran o w ego zależn eg o, - k la w ia tu ry a lfa n u m e ry c z n e j z k la w is z a m i fu n k c y jn y m i, - d ru k a rk i z n akow o -m o zaikow ej typu D Z M 180. S ch e m a t blokow y s t a c ji p rz e d s ta w ia r y s. 1. O p ro g ra m o w a n ie podstaw ow e s t a c ji p o z w a la na w y w o ły w a n ie p rz e z o p e ra to ra p rz y po m o cy k la w is z y.funkcyjnych o p e ra c ji: in d ek so w ych, p o d staw o w ych, w sp o m a g a ją c ych, w y jś c ia i te s tu ją c y c h. O p e r a c je in d e k s o w e z a p e w n ia ją : c z y ta n ie, sz u kanie i m o d yfik o w a n ie e ty k ie ty dysku, c z y ta n ie, sz u kanie i m o d yfik o w a n ie e ty k ie ty z b io ru, sz u kanie końca danych, sz u kan ie a d re s u re k o rd u, szu kanie z a w a rto ś c i u p o rządkow an ej i n ie u p o rz ą d k o w an ej. O p e r a c je p o d sta w o w e z a b e z p ie c z a ją : w p ro w a d z a n ie, a k tu a liz o w a n ie, s p ra w d zanie danych, o b lic z e n ia na danych, p o rz ą d kow anie z b io ru, k o p io w an ie c z ę ś c i z b io ru, k o p io w a n ie dysku, kopio w anie z b io ru, w s ta w ia nie z b io ru, w s ta w ia n ie re k o rd u, z a g ę sz c z a n ie zb io ró w, z a g ę sz czan ie re k o rd ó w. O p e r a c j e w y j ś c i a u m o ż liw ia ją : d ru k o w anie na fo rm u la rz u, w yd ru k stan d a rd o w y. k o m u n ik a cję z m a sz y n ą c y fr o w ą i O p e r a c je t e s t u ją c e p o z w a la ją na: in ic ja liz a c ję dysku, s p ra w d z a n ie dysku.s p ra w dzanie sy ste m u. W tr a k c ie w s z y s tk ic h o p e ra c ji s ta c ja w sp o m aga o p e ra to ra s y g n a liz a c ją g ra fic z n ą na m o n ito rz e, w s k a ź n ik a m i ś w ie tln y m i, s y g n a liz a to re m ak u stycz n ym i k o m e n tarz e m te k sto w ym. M eto da w zględnego a d re s o w a n ia z w a ln ia oper a t o r a od p o trz e b y z n a jo m o ś c i o rg a n iz a c ji i fo rm a tu dysku. W y m ie n io n e c e c h y funkcjo n aln e s t a c ji g w a ra n tu ją ła tw e o panow anie o b słu g i u rz ą d z e n ia, bez p o trz e b y o rg a n iz o w a n ia d łu g o trw a ły c h sz k o leń. S ta c ja je s t u rz ą d z e n ie m sz c z e g ó ln ie p rz yd atn ym w z d e c e n tra liz o w a n y c h sy s te m a c h p rz e tw a rz a n ia danych. Z a s tę p u ją c sto so w an e ob ecn ie s y s te m y p rz yg o to w a n ia d a n ych na n o śn ik a ch p a p ie ro w y c h /jeden dysk e la s ty c z n y zastę p u je 1900 k a rt p e rfo ro w a n y c h 80-kolum now ych/ z apew n ia w ie lo k ro tn e w y k o rz y s ty w a n ie n o śn ik a in f o r m a c ji i a u to m a tycz n ą k o n tro lę p ra w id ło w o ś c i zap isu danych. D la u ż ytkow n ik a k o rz y s tn y je s t ró w n ie ż fa k t m o ż liw o ś c i tw o rz e n ia z d e c e n tra liz o w a n e j bazy d a nych na d ysk ach e la s ty c z n y c h w m ie js c u p o w sta w an ia dokum entów ź ró d ło w ych i u zysk iw a nie w yników p rz e tw a rz a n ia w p o s ta c i w ydrukó w fo rm a to w y c h w m ie js c u w p ro w a d z a n ia danych. D ane p rz y gotowane i p rz e tw o rz o n e w s t a c ji m ogą być p rz en o sz o n e do baz danych z o rg a n i zow anych p rz y s y s te m a c h k o m p u te ro w ych dwom a sp o so bam i: - o ff- lin e - p rz e n ie s ie n ie lu b p rz e s ła n ie dysku e la sty c z n e g o i w p ro w a d z e n ie do bazy danych k o m p u te ra p o p rzez s y s te m y p a m ię c i na dysku e la s ty c z n y m, p e łn ią c e fu n k cję u rz ą d z e n ia JO
w e jść i a/ w y jś c ia k o m p u te ra, - o n - lin e - p r z e s ła n ie danych p rz e z lin ie te le k o m u n ik a cyjn e lub b e z p o śre d n ie p o łą c z e n ie p o p rzez in t e r f e js V24. P r z y k ła d y tych ro z w ią z a ń podano na r y s. 2 i 3. P r a c e nad o p ra co w a n ie m o p ro g ra m o w a n ia u m o ż liw ia ją c e g o p ra k ty c z n ą r e a liz a c ję takich syste m ó w zo staną zakończone w 1980 ro ku. B ie ż ą c e p o trz e b y u żytkow ników spow odow ały n a to m ia s t w ie le p ra k ty c z n y c h w d ro żeń s ta c ji ja k o auto nom iczneg o u rz ą d z e n ia do ró żnego ro d z aju syste m ó w e w id e n c ji w z a k ła d a ch p rz e m y s ło w y c h i in s ty tu c ja c h. Z w d ro żo n ych dw udziestu sy ste m ó w na P S P D 9 0 z o p ra co w a n ym p rz e z P io n K o m p le ta c ji i G e n e ra ln y c h D o staw " M e r a - K F A P " komple tn y m o p ro g ra m o w an ie m użytkow ym w a rto w y m ie n ić : - s y s te m dla działu p la n o w a n ia " U n it r a - T e lp o d ' w K ra k o w ie r e a liz u ją c y b ila n s p o siad an ych z d o ln o ś ci p ro d u k c yjn ych z n a p ły w a ją c y m i z a m ó w ie n ia m i, - k a rto te k ę c z ę ś c i w ro z d z ie ln i " M e r a - K F A P " u m o ż liw ia ją c ą w p ro w a d z e n ie b ie ż ą c y c h p r z y chodów i ro zch o d ó w c z ę ś c i z kw itó w R W o ra z a u to m a tycz n e z lic z a n ie p rz ych o d ó w i ro z c h o dów w danym o k re s ie z a k tu a liz a c ją stanu końcow ego, - e w id e n c ję śro dków trw a ły c h w K o m b in a c ie B u d o w la n ym w C h o rz o w ie z a u to m a tycz n ym o b lic z a n ie m u m o rz eń d la każdego śro d k a. - syste m e w id e n c ji sp rzętu w Z jednocz eniu T e c h n ic z n e j O b słu g i R o ln ic tw a w W a r s z a w ie z o b lic z e n ia m i w skaźn ików g otow o ści sp rz ętu i e w id e n cją p ra co w n ik ó w m a ją c y c h u p ra w n ien ia o p e ra to rs k ie. P rz y k ła d e m b ard z o efektyw nego w y k o rz y sta n ia m o ż liw o ś c i s t a c ji P S P D 9 0 je s t o p ra c o w an y w In s ty tu c ie S yste m ó w S te ro w a n ia "M e.- r a - S t e r " w K a to w ic a c h syste m a w iz a c ji p o c ią gów. W s y s te m ie tym w yk o rz ysta n o P S P D 9 0 jak o a u to m atycz n e te rm in a le p ro g ra m o w a n e w łą czone do kom utow anej k o le jo w e j s ie c i te le fo n icz n ej i w s p ó łp ra c u ją c e m ię d z y sobą za p o m o cą u rząd zeń t r a n s m is ji danych D C E / m o dem y i a u to w z y w a k i/. T e r m in a le te in s ta lo w ane są na w yb ra n ych s ta c ja c h ro z rz ą d o w ych w p o m ie sz c z e n ia ch o d p raw y na g ru p ie odjazdow ej lub w p o m ie sz c z e n ia ch d ysp o z ytu ry s t a c y jn e j. Dane ź ró d ło w e z b ie ra n e są z terenu s t a c ji i w p ro w adzane do syste m u rę c z n ie p rz e z o p e ra to ra. U rz ą d z e n ia syste m u p o z w a la ją na: - z b ie ra n ie i w p ro w a d z a n ie dan ych ź ró d ło w ych o p o cią g a ch /w ag o nach /, - sp ra w d z e n ie p o p ra w n o ści w p ro w a d z a n ych danych, - re d a g o w a n ie w ykazu wagonów w sk ła d z ie p o c iąg u i te le g ra m u a w iz a cy jn e g o, - au to m a tycz n e n a w ią z yw a n ie p o łą cz e n ia tra n s m is y jn e g o z dow olnym te rm in a le m, - tr a n s m is ję dan ych z a w a rty c h w te le g ra m ie a w iz a c y jn y m. nj dokumenty 1 źródłowe Centralny ośrodek przygotowania i przetwarzania danych n PSPQ 90 Tm iffij o- floppy dysk T SP45DE M ERA Ś00 R y s. 3. P r a c a P SPD D Ó w s ie c i p rz yg o to w an ia i p rz e tw a rz a n ia danych s y s t e m em o ff- lin e. \
R y s. I rn ca P S P D 9 0 w s ie c i p rz yg o to w an ia i p rz e tw a rz a n ia danych syste m e m o n- line. - te sto w a n ie p o p ra w n o ści tr a n s m is ji, - a rc h iw o w a n ie danych o p o cią g a ch, - w yd ru k t r e ś c i w ykazu w agonów i te le g ra m u a w iz a cyjn e g o. P o n ad to te rm in a le syste m u u m o ż liw ia ją : - tw o rz e n ie k a rty ro z rz ą d o w e j i g enero w anie p ro g ra m u ro z rz ą d z a n ia wagonów, - p ro w a d z e n ie s ta ty s ty k i p r a c y s t a c ji p rz e z o k re s 24 h. O m ó w io n e p rz y k ła d y w d ro ż e ń s t a c ji P S P D 9 0 dokum entu ją je j w a lo ry u żytkow e ja k o e fektyw nego i u n iw e rs a ln e g o n a rz ę d z ia w u s p ra w n ia niu o rg a n iz a c ji i z a rz ą d z a n ia. Z re a liz o w a n e i a k tu a ln ie ro z p ra c o w y w a n e z a sto so w a n ia s t a c ji n ie w y k o rz y s tu ją je s z c z e w s z y s tk ic h m o ż liw o ś c i u rz ą d z e n ia. W z a k r e s ie d a ls z y c h p r a c r o z w o jo w ych kontynuow anych w ra m a c h p ro b lem u w ęzło w ego 06. 1 w O śro d k u B a d a w c z o - R o z w o jo w ym P o m ia r ó w i R e g u la c ji W ie lk o ś c i N ie - e le k try c z n y c h " M e r a - K F A P " z u d zia łe m In s ty tutu A u to m a ty k i i In fo rm a ty k i A k a d e m ii G ó r n i cz o - H u tn icz e j w K ra k o w ie, n a jis to tn ie js z e są p ra c e zw ią z a n e z w y k o rz y s ta n ie m s t a c ji jak o n a rz ę d z ia u s p ra w n ia ją c e g o p r a c e so ftw a re'o w e. Z e w zględu na c o ra z p o w s z ch n ie js z e s to s o w an ie do ste ro w a n ia p r o c e s a m i te c h n o lo g ic z n y m i sy ste m ó w m in i i m ik ro k o m p u te ro w ych p ra co ch ło n n o ś ć tych p ra c g w ałto w n ie ro ś n ie. R o s ło w ię c będzie z ap o trz eb o w an ie k ra jo w e i z w ię k s z a ły s ię będą m o ż liw o ś c i e ksp o rtu u rz ą dzeń u s p ra w n ia ją c y c h żm udne p r a c e p r o g r a m o w e. W y ch o d z ą c n a p rz e c iw tym p o trz eb o m z re a liz o w a n e będą o p cjo n aln e w ykonania s t a c ji u s p ra w n ia ją c e m ię d z y in n y m i o p ra co w y w a n ie p ro g ra m ó w d la o b ra b ia re k s te ro w a n y ch n u m e r y c z n ie i w sp o m ag a ją ce p ro je k to w a n ie s y s t e m ów m ik ro p ro c e s o ro w y c h. 52