INFORMATOR PRZEDSZKOLNY Numer 2 (XVI) Rok szkolny 2013/2014 Zapraszam do lektury Informatora, który w zamierzeniu ma służyć lepszemu kontaktowi z Państwem oraz sprawniejszemu przekazywaniu informacji. Adresujemy go również do dzieci. Rodzice znajdą w nim wskazówki przydatne w rozwiązywaniu problemów wychowawczych oraz służące pomocą w organizowaniu czasu wolnego swoim dzieciom. Przedszkolaki mogą doskonale spędzić czas, rozwiązując wiele ciekawych zagadek i łamigłówek. Informator redaguje nauczycielka grupy Zielonej, Pani Aldona Kurkul. Benigna Pietrusewicz dyrektor Przedszkola
LEWA - PRAWA, CZYLI SŁÓW KILKA O LATERALIZACJI Lateralizacja to termin pochodzenia łacińskiego. Słowo lateralis - oznacza boczny. Lateralizacja natomiast to czynnościowa asymetria ciała związaną z dominacją jednej półkuli mózgowej. U większości ludzi przeważa sprawność z prawej strony ciała, czyli dominacja lewej półkuli mózgowej. Ale lateralizacja to nie tylko przewaga ręki. Dominacja określonej półkuli mózgu dotyczy również oka i nogi. Dlatego też, gdy mówimy o przewadze lewej półkuli mózgowej, myślimy o wiodącej roli ręki prawej, prawego oka i prawej nogi. Taki schemat lateralizacji określamy terminem prawostronnej. To samo dotyczy dominacji prawej półkuli mózgowej, w przypadku której prym wieść będzie lewa ręka, lewe oko i lewa noga (lateralizacja lewostronna). Wyżej wymienione schematy to tak zwana lateralizacja jednorodna. Istnieje jednak lateralizacja niejednorodna, a w jej ramach wyróżniamy lateralizację skrzyżowaną i nieustaloną. Model lateralizacji skrzyżowanej występuje wtedy, gdy przewaga czynnościowa narządów ruchu nie leży po jednej, tej samej stronie ciała, ale po jego obydwu stronach. Dlatego też możemy spotkać się z dzieckiem, które jest praworęczne, lewooczne i prawonożne lub leworęczne, prawooczne, lewonożne. W obu przypadkach mamy do czynienia z lateralizacją ustaloną. Stronność nieustalona to taka, w której brak jest przewagi narządów ruchu i zmysłu lub brak przewagi jednego z narządów. W tym wypadku spotykamy się z dziećmi obuocznymi, oburęcznymi lub obunożnymi. Taki stan powstaje na skutek niewykształcenia się dominacji jednej z półkul mózgowych dla pary narządów, co jest wynikiem niedojrzałości centralnego układu nerwowego lub opóźnionego rozwoju lateralizacji. Wcześniej wspomniane trudności szkolne występują najczęściej w trzech grupach dzieci: U dzieci lewoocznych z lateralizacją skrzyżowaną lub lewostronną U dzieci z lateralizacją osłabioną (oburęcznych względnie obustronnych) U dzieci leworęcznych Liczba dzieci z trudnościami szkolnym spowodowanymi zaburzeniami lateralizacji jest stosunkowo duża, dlatego tak ważna staje się kwestia prawidłowego rozwoju stronności u dzieci i wpływu, jaki na nią mamy. Marta Bogdanowicz dokonała periodyzacji procesu kształtowania się lateralizacji i podzieliła go na cztery etapy: Etap pierwszy przypada na wiek niemowlęcy i poniemowlęcy. Widocznym efektem tego okresu jest preferencja do jednej z rąk dziecka. Etap drugi przypada na wiek przedszkolny, a dokładnie na 4. rok życia. Zauważalne rezultaty to dominacja jednej z rąk i dominacja chwiejna w zakresie percepcji słuchowej i wzrokowej. Etap trzeci ma miejsce w młodszym wieku szkolnym. W momencie, w którym dziecko trafia do szkoły, powinno mieć już ustaloną dominację ręki oraz dominację nad percepcją słuchową i wzrokową. Etap czwarty to zakończenie procesu lateralizacji. Dziecko do 12. roku życia powinno mieć ustaloną lateralizację dotyczącą ręki, nogi i oka.
LEWORĘCZNOŚĆ - AKCEPTOWAĆ CZY ODRZUCAĆ? Co w przypadku, gdy nasze dziecko maluje jedną i drugą ręką, lub głównie lewą? Ta sytuacja często niepokoi rodziców. Nie zawsze słusznie. Oczywiście, jeżeli dziecko nasze ma już 9-12 lat, a nadal pisze prawą i lewą ręką, wymaga to spotkania ze specjalistą by określić, który rodzaj lateralizacji u niego występuje. Natomiast w sytuacji dzieci leworęcznych nie powinniśmy się martwić. Obserwację, a także rozwój lateralizacji ułatwią rodzicom poniższe ćwiczenia, zaproponowane przez Jagodę Cieszyńską i Martę Korendo (Jagoda Cieszyńska i Marta Korendo - Wczesna interwencja logopedyczna Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 2008). Ćwiczenia stymulujące dominację stronną w pierwszym roku życia: - od jedenastego/dwunastego miesiąca zachęcamy dziecko do specyficznej manipulacji z wykorzystaniem rożnych narzędzi. Pokazujemy dziecku, jak ich używać, zachęcamy do naśladowania lub wykonujemy te czynności ręka dziecka; - od dwunastego miesiąca rozpoczynamy naukę rysowania. Kredkę kładziemy przed dzieckiem, aby samo mogło chwycić wybraną ręką, korygujemy jedynie sposób chwytu; - układamy przed dzieckiem obrazki, zwierzęta i inne zabawki - od lewej do prawej. Ćwiczenia stymulujące dominację stronną w drugim roku życia: - zachęcamy dziecko do prób samodzielnego jedzenia łyżką lub karmienia misia; - zachęcamy do powtarzania sekwencji głosek/samogłosek np.: A, O; E, U itp. - około 24 miesiąca życia rozpoczynamy naukę łączenia kropek - początkowo powinny być trzy, ustawione w linii poziomej lub pionowej. Ważny jest tu kierunek łączenia - od lewej do prawej; - przy próbach rysowania koła musimy pamiętać, że ruch musi być przeciwny do ruchów wskazówek zegara; - rozpoczynamy próby liczenia z dzieckiem. Układamy rożne przedmioty i palcem wskazującym rozpoczynamy liczenie od lewej do prawej; - organizujemy zabawy ruchowe - rzucanie i kopanie piłki, zachęcamy do wchodzenia po schodach; - pokazujemy dziecku, jak wrzucać fasolki do butelki; - podczas zabawy w piaskownicy pokazujemy, jak napełnić piaskiem wiaderko przy pomocy łopatki. Ćwiczenia stymulujące dominację stronną w trzecim roku życia: - rysowanie po śladzie i łączenie kropeczek; - ćwiczenia labiryntów; - nawlekanie koralików na sznurek - początkowo z dużymi otworami, - wprowadzamy historyjki obrazkowe dwu- lub trzyelementowe, pilnując właściwego kierunku układania; - ćwiczenia układania obrazków z dwóch lub trzech części; Nasza rola, jako rodziców, w rozwoju tego procesu to przede wszystkim nie szkodzić. Mam tu na myśli fakt przestawiania dziecka leworęcznego na rękę prawą, przekładanie na siłę zabawki z ręki lewej do prawej. Dziecko od niemowlaka intuicyjnie wybiera tę rękę, która w jego mniemaniu jest silniejsza, którą łatwiej jest mu się posługiwać. Główne zadanie to wspierać i obserwować, aby pomóc w trudnych rozwojowo momentach. 1 1 http://www.egodziecka.pl, 12.04.2014
Zwyczaje i tradycje wielkanocne Palemki na szczęście Wielki Tydzień zaczyna się Niedzielą Palmową. Kiedyś nazywano ją kwietną lub wierzbną. Palemki rózgi wierzbowe, gałązki bukszpanu, malin, porzeczek ozdabiano kwiatkami, mchem, ziołami, kolorowymi piórkami. Po poświęceniu palemki biło się nią lekko domowników, by zapewnić im szczęście na cały rok. Połknięcie jednej poświęconej bazi wróżyło zdrowie i bogactwo. Zatknięte za obraz lub włożone do wazonów palemki chroniły mieszkanie przed nieszczęściem i złośliwością sąsiadów. Świąteczne porządki. Przed Wielkanocą robimy wielkie świąteczne porządki nie tylko po to, by mieszkanie lśniło czystością. Porządki mają także symboliczne znaczenie wymiatamy z mieszkania zimę, a wraz z nią wszelkie zło i choroby. Wielkanocne jajo. Jajo króluje na wielkanocnym stole, jest symbolem życia i odrodzenia. Tradycja pisanek i dzielenia się święconym jajkiem sięga daleko w przeszłość. Już starożytni Persowie wiosną darowali swoim bliskim czerwono barwione jaja. Zwyczaj ten przyjęli od nich Grecy i Rzymianie. Rumuńskie przysłowie ludowe mówi:, Jeśli my, chrześcijanie zaprzestaniemy barwienia jaj na czerwono, wówczas nastąpi koniec świata. Czerwone pisanki mają ponoć moc magiczną i odpędzają złe uroki, są symbolem serca i miłości. Jajko jest formą najbardziej doskonałą. Zawiera wszystkie konieczne dla odżywienia organizmu składniki: białko, tłuszcz, sole mineralne i witaminy. Ma około 100 kalorii. Niedziela Wielkanocna (nazywana też Wielką Niedzielą, Niedzielą Zmartwychwstania Pańskiego) to pierwszy dzień świąt wielkanocnych. W Polsce w godzinach porannych odprawiana jest uroczysta rezurekcja (resurrectio łac. oznacza zmartwychwstanie), która swymi tradycjami sięga średniowiecza. Po powrocie do domu w gronie rodzinnym zasiada się do uroczystego śniadania wielkanocnego, które rozpoczyna się składaniem życzeń i dzieleniem się święconką z koszyczka. Na stołach znajdują się jajka, wędliny, wielkanocne baby i mazurki. Stoły zdobione są bukietami z bazi i pierwszych kwiatów. Poniedziałek Wielkanocny (zwany też Lanym Poniedziałkiem, Śmigusem-dyngusem) to drugi dzień świąt Wielkiej Nocy. W polskiej tradycji tego dnia polewa się dla żartów wodą inne osoby, nawet nieznajome. Polewanie wodą nawiązuje do dawnych praktyk pogańskich, łączących się z symbolicznym budzeniem się przyrody do życia i co rok odnawialnej zdolności ziemi do rodzenia. Do dziś zwyczaj kropienia wodą święconą pól w poniedziałkowy ranek przez gospodarzy jest spotykany we wsiach na południu Polski.
Kuchcikujemy Babka wielkanocna 2 Składniki: Ciasto: 300 g mąki 2 łyżeczki proszku do pieczenia 150 g margaryny 150 g cukru 2 jaja kilka kropli aromatu waniliowego 1/2 szklanki śmietanki (18% tłuszczu) Dekoracja: 2 polewy w proszku o smaku marcepanowym Sposób przygotowania: Mąkę przesiać z proszkiem do pieczenia. Margarynę starannie utrzeć z cukrem, dodać żółtka, aromat, mąkę i śmietankę. Całość dokładnie wymieszać. Białka ubić na sztywno. Ciasto delikatnie połączyć z ubitymi białkami. Dodać rodzynki oprószone mąką. Formę babkową z kominkiem o średnicy 24 cm wysmarować tłuszczem, oprószyć mąką. Do formy nałożyć ciasto. Piec ok. 45 minut. Piekarnik gazowy: temperatura 180 C (nie powinien być podgrzany) Piekarnik elektryczny: temperatura 180 C (powinien być podgrzany) Wystudzoną babkę posmarować polewą marcepanową przygotowaną wg przepisu na opakowaniu. ZAGADKI Kolorowe jajka, barwne malowanki. Nie ma na nich wzorków, bo to są...(pisanki) Upiecze go mama dla synka, upiecze go mama dla córek, na Wielkanocnym stole musi być pyszny...(mazurek) 2 http://polki.pl/kuchnia_wielkanoc
POCZYTAJMY RAZEM!
KOLOROWANKA