RZECZPOSPOLITAPOLSKA(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 159553 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 289292 (51)IntC l5: A01N 25/32 Urząd Patentowy (22) Data zgłoszenia: 06.07.1988 Rzeczypospolitej Polskiej Środek chwastobójczy z odtrutką (30) Pierwszeństwo: 06.07.1987, US,070015 (73) Uprawniony z patentu: ICI Americas Inc., Wilmington, US (43) Zgłoszenie ogłoszono: 20.03.1989 BUP 06/89 (74) Pełnomocnik: PHZ "Polservice'', Warszawa, PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 31.12.1992 WUP 12/92 PL 159553 B1 (57) Środek chwastobójczy z odtrutką, zawierający substancję chwastobjczą i odtrutkę oraz ewentualnie nośnik i substancje pomocnicze, znamienny tym, że jako substancję chwastobójczą zawiera co najmniej jeden 2-benzoilocykloheksanodion-1,3 o ogólnym wzorze przedstawionym na rysunku, w którym R1 i R2oznaczają C1-C4-alkil, albo jego tautomer, względnie sól takiego związku, a jako odtrutkę zawiera bezwodnik kwasu naftalenodw ukarboksylow ego-1,8, przy czym stosunek wagowy substancji chwastobójczej do odtrutki wynosi od około 0,1:1 do około 30:1. Schemat 1 Schemat 2
Ś ro d e k c h w a s to b ó jc z y z o d t r u t k ą Z a s t r z e ż e n i e p a t e n t o w e środek chwastobójczy z odtrutką, zawierający substancję chwastobójczą i odtrutkę oraz ewentualnie nośnik i substancje pomocnicze, z n a m i e n n y t y m, że jako substancję chwastobójczą zawiera co najmniej Jeden 2-benzoilocykloheksanodion-1,3 o ogólnym wzorze przedstawionym na rysunku, w którym R1 i R2 oznaczają C 1-C4-alkil, albo jego tautomer, względnie sól: takiego związku, a jako odtrutkę, zawiera bezwodnik kwasu naftalenodwukarboksylowego-1,8, przy czym stosunek wagowy substancji chwastobójczej do odtrutki wynosi od około 0,1 : 1 do około 30 : 1. * * * Przedmiotem wynalazku jest środek chwastobójczy z odtrutką. Herbicyd jest to związek, który zwalcza lub modyfikuje wzrost roślin, np. uśmiercając rośliny, opóźniając ich rozwój, pozbawiając liści, wysuszając, regulując wzrost, powstrzymując rozwój, powodując rozkrzewianie, stymulując rozwój i hamując wzrost roślin. Określenie "roślina" dotyczy wszystkich fizycznych części roślin i obejmuje nasiona, kiełki, sadzonki, korzenie, bulwy, łodygi, liście i owoce. Określenie "wzrost roślin" obejmuje wszystkie fazy rozwoju od kiełkowania nasion do naturalnego lub spowodowanego sztucznie zaniku życia. Herbicydy na ogół stosuje się by zwalczyć czyli wytępić chwasty. Zyskały one duże powodzenie na rynku handlowym ponieważ wykazano, że dzięki ich stosowaniu można zwiększyć wydajność upraw i zmniejszyć koszty zbierania plonów z pól. Najbardziej popularne metody stosowania herbicydów polegają na wprowadzeniu ich do gleby przed wysianiem lub wysadzeniem roślin, wprowadzeniu do bruzd na nasiona i otaczającą glebę, powschodowym traktowaniu roślin i gleby i zaprawianiu nasion przed ich wysianiem. Producent herbicydu na ogół podaje zakres dawek nanoszenia i stężeń wyliczonych dla maksymalnego zwalczania chwastów. Zakres tych dawek wynosi około 0,0111-56 kg/ha, a zazwyczaj 0,112-28 kg/ha. Określenie "ilość chwastobójcza skuteczna" oznacza ilość herbicydu, która zwalcza lub modyfikuje wzrost roślin. Ilość rzeczywiście stosowana zależy od kilku czynników, w tym wrażliwości danego chwastu i ogólnych kosztów. Ważnym czynnikiem mającym wpływ na użyteczność danego herbicydu jest jego selektywność w stosunku do upraw. W pewnych przypadkach uprawy roślin użytkowych są wrażliwe na działanie herbicydów. W dodatku pewne herbicydy są fitotoksyczne względem niektórych gatunków chwastów lecz nie są fitotoksyczne względem innych ich gatunków. By być skutecznym, herbicyd powinien powodować minimalne uszkodzenie roślin użytkowych /a/ korzystnie nie powinien powodować żadnego ich uszkodzenia i jednocześnie maksymalne uszkodzenie roślin zachwaszczających uprawę. Dla zachowania zalet stosowania herbicydów i zminimalizowania uszkodzenia upraw wytworzono wiele odtrutek. Odtrutki zmniejszają lub eliminują uszkodzenie upraw, zasadniczo nie osłabiając działania herbicydu na chwasty /patrz opisy patentowe Stanów Zjednoczonych Ameryki nr nr 4 021 224, 4 021 229 i 4 230 874/. Dokładny mechanizm działania odtrutki, w wyniku którego zmniejsza się uszkodzenie uprawy herbicydem, nie został jeszcze ustalony. Odtrutka może być środkiem leczniczym, środkiem współoddziaływującym, środkiem zabezpieczającym lub antagonistę herbicydu. Stosowane tutaj określenie "odtrutka" oznacza związek mający działanie ustalające selektywność
159 553 3 herbicydu, to jest związek nie osłabiający fitotoksyczności herbicydu w stosunku do chwastów i zmniejszający jego fitotoksyczność lub czyniący go niefitotoksycznym w sto- sunku do roślin uprawnych. Określenie "ilość odtruwająco skuteczna" oznacza ilość odtrut- ki przeciwdziałającą do pewnego stopnia fitotoksycznemu działaniu herbicydu na rośliny uprawne. Zacylowane związki 1,3-dwukarbonylowe, a zwłaszcza podstawione 2-benzoilocykloheksa- nodiony-1,3, okazały się bardzo skutecznymi herbicydami o bardzo szerokim ogólnym dzia- łaniu chwastobójczym wobec wielu gatunków roślin. Sposób zwalczania chwastów przy użyciu tych związków polega na nanoszeniu chwastobójczo skutecznej ilości związku, zwykle wespół z nośnikiem na obszar, na którym trzeba zwalczyć chwasty. Stwierdzono jednak, że w pew- nych przypadkach związki 1,3-dwukarbonylowe niekorzystnie oddziaływują na różne rośliny uprawne lub przeszkadzają w ich uprawie. Tak więc dodając odtruwającą skuteczną ilość związku działającego odtruwająco na rośliny uprawne w obecności herbicydu można polepszyć skuteczność stosowania tych herbicydów w celu zwalczania chwastów w obecności roślin uprawnych, przy czym w pewnych przypadkach dodanie odtrutki jest konieczne. Związki należące do 2-benzoilocykloheksanodionów-1,3, zawierające różne podstawniki w pierścieniu cykloheksanowym i/lub fenylowym, ujawniono w opublikowanym europejskim zgłoszeniu patentowym nr 90 262 i opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4 780 127 oraz w opublikowanych japońskich zgłoszeniach patentowych nr 51/13750 i 51/13755, w których opisano niektóre związki tego typu jako związki pośrednie do wytwarzania herbi- cydów. Obecnie nieoczekiwanie stwierdzono, że bezwodnik kwasu naftalenokarboksylowego-1,8 stosowany w ilości odtruwająco skutecznej jest skuteczną odtrutką dla ochrony różnych upraw przed uszkodzeniem przez herbicydy lub zmniejszenia uszkodzenia upraw spowodowanego użyciem chwastobójczo skutecznej ilości herbicydu będącego zacylowanym związkiem 1,3-dwu- karbonylowym. Środek chwastobójczy według wynalazku zawiera substancję chwastobójczą i odtrutkę oraz ewentualnie nośnik i substancje pomocnicze, a cechą tego środka Jest to, że Jako substancję chwastobójczą zawiera co najmniej jeden 2-benzoilocyklohaksanodion-1,3 o ogólnym wzorze przedstawionym na rysunku, w którym R1 i R2 oznaczają C 1-C2 -alkil, albo jego tauto- mer, względnie sól takiego związku, a jako odtrutkę zawiera bezwodnik kwasu naftalenodwukar- boksylowego-1,8, przy czym stosunek wagowy substancji chwastobójczej do odtrutki wynosi od około 0,1 : 1 do około 30 : 1. Związki o wzorze przedstawionym na rysunku mogą występować w postaciach tautomerycz- nych. Np. mogą one występować w czterech postaciach tautomerycznych przedstawionych na schemacie 1, na którym R oznacza fenyl podstawiony grupą nitrową. Protony, które we wzo- rach na schemacie 1 ujęto w kółeczko są dosyć labilne. Mają one charakter kwasowy i można je usunąć za pomocą dowolnej zasady z wytworzeniem soli, której anion ma cztery struktury rezonansowe. Wzory obrazujące te struktury przedstawiono na schemacie 2, na którym R ma wyżej podane znaczenie. Przykładami kationów tych soli są kationy nieorganiczne, takie jak kationy metali alkalicznych, np. litowy, sodowy i potasowy, kationy metali ziem alkalicznych, takie jak barowy, magnezowy, wapniowy i strontowy, a także kationy organiczne, takie jak kationy amoniowy, sulfoniowy lub fosfoniowy podstawione grupą alifatyczną lub aromatyczną. Określenie "C1-C4-alkil oznacza metyl, etyl, n-propyl, izopropyl, n-butyl, II-rz. butyl, izobutyl i III-rz.-butyl. Sposób wytwarzania zacylowanych związków dwukaroonylowych ujawniono w opublikowanym europejskim zgłoszeniu patentowym nr 90 262. Polega on na reakcji ewentualnie podstawione- go cykloheksanodionu-1,3 z podstawionym cyjankiem benzoilu. Reakcję prowadzi się w obec- ności chlorku cynku i trójetyloaminy. środek chwastobójczy według wynalazku obejmuje dwuskładnikowy układ chwastobójczy złożony z herbicydu opisanego powyżej i skutecznej odtrutki. D zięki zastosowaniu odtrutki
4 159 553 można znacznie rozszerzyć liczbę upraw, w których wyżej opisane herbicydy są skuteczne, chroniąc jedną lub większą liczbę upraw przed uszkodzeniem spowodowanym herbicydami i czyniąc środek bardziej selektywnym w stosunku do chwastów. Ilość odtrutki stosowanej łącznie z herbicydem i sposób stosowania tych substancji oraz skuteczność ich stosowania może zależeć od wielu czynników, takich jak chroniona uprawa, nanoszona ilość i dawka herbicydu oraz glebowe i klimatyczne warunki obszaru rolnego, na którym ma być stosowana mieszanina odtrutki i herbicydu. Wyboru sposobu nanoszenia /np. nanoszenie mieszaniny przygotowanej w zbiorniku, nanoszenie do bruzd, zaprawiania nasion itd/, określenia aktywności niefitotoksycznej lecz odtruwająco skutecznej oraz ilości niezbędnej do zapewnienia żądanego efektu można łatwo dokonać przeprowadzając testy opisane np. w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4 021 224, zgodnie z powszechną praktyką w tej dziedzinie. Odtrutkę stosuje się w niefitoteksycznej odtruwająco skutecznej ilości wraz z herbicydem. Określenie "ilość niefitotoksyczna" oznacza ilość odtrutki, która powoduje jak najmniejsze uszkodzenie uprawy, względnie nie powoduje żadnego jej uszkodzenia. Określenie "ilość odtruwająco skuteczna" oznacza ilość odtrutki, która jest skuteczna, to j est zmniejsza rozmiar uszkodzenia uprawy herbicydem. Korzystny stosunek wagowy herbicydu do odtrutki wynosi od około 0,1 : 1 do około 30 : 1, a zwłaszcza od około 1 : 1 do około 20 : 1. Najkorzystniejszy j est stosunek od około 2 : 1 do około 15: 1. środkom według wynalazku korzystnie nadaje się postać preparatów. Preparat to forma użytkowa zawierająca substancję czynną, nadającą się do bezpośredniego stosowania na uprawy i chwasty. Określenie "substancja czynna" oznacza tu samą odtrutkę lub kompozycję odtrutki i substancji chwastobójczej. Preparaty służą do nanoszenia substancji czynnej na miejsce, na którym chce się uzyskać selektywne działanie chwastobójcze, przy czym preparat nanosi się dogodną metodą. Tym "miejscem" może być gleba, nasiona, rośliny uprawne, nasiona roślin uprawnych, sadzonki i roślinność. Opisanym tu substancjom czynnym można nadawać postać różnymi sposobami: a/ odtrutce można nadawać postać preparatu do stosowania bezpośrednio na nasiona roślin uprawnych, b/ odtrutkę i substancję chwastobójczą można stosować w postaci oddzielnie sporządzonych preparatów, osobno lub równocześnie w odpowiednim stosunku wagowym, np. w postaci mieszaniny przygotowanej w zbiorniku, c/ odtrutkę i substancję czynną można wprowadzać w odpowiednim stosunku do tego samego preparatu. Użyteczne preparaty substancji czynnej można wytwarzać znanymi sposobami. Do preparatów takich należą pyły, granulaty, preparaty mikrokapsułkowe, pastylki, roztwory, zawiesiny, emulsje, proszki do zawiesin, koncentraty do emulgowania, itd. Wiele z nich można nanosić bezpośrednio na wymagające tego miejsce. Preparaty przeznaczone do oprysku można roztwarzać w odpowiednich nośnikach i stosować w objętości od paru do kilkuset litrów na 1 ha. Kompozycje o wysokim stężeniu stosuje się przede wszystkim jako materiały wyjściowe do sporządzania dalszych preparatów. Ogólnie preparaty zawierają około 0,1-99% wagowych substancji czynnej, to jest odtrutki, i/lub herbicydu oraz co najmniej /a/ około 0,1-20% środka lub środków powierzchniowo czynnych i /b/ około 1-99,9%, stałych lub ciekłych obojętnych rozcieńczalników. W szczególności mogą one zawierać te składniki w przybliżonych proporcjach podanych w tabeli 1.
159 553 5 T a b e l a 1 Preparat Zawartość składników w % wagowych Substancja czynna /substancja chwastobójcza/ i odtrutka Rozcieńczalnik Ś rodek lub środki powierzchniowo czynne Proszki do zawiesin 20-90 0-74 1-10 Zawiesiny olejowe 3-50 40-95 0-15 Emulsje, roztwory /w tym koncentraty do emulgowania/ 10-50 4 0-8 4 1-20 Pyły 1-2 5 70-99 0-5 Granulaty i pastylki 0, 1-9 5 5-9 9, 9 0-15 Preparaty o wysokim stężeniu 90-9 0-10 0-2 Należy rozumieć, że w powyższych preparatach substancja czynna i co najmniej jeden środek powierzchniowo czynny i/lub rozcieńczalnik stanowią 100% wagowych. W preparacie można też stosować niższe lub wyższe zawartości substancji czynnej, w zależności od przeznaczenia preparatu i fizycznych właściwości związku. Czasem pożądane są wyższe proporcje środka powierzchniowo czynnego do substancji czynnej, co osiąga się przez wprowadzenie tego środka do preparatu lub sporządzenie odpowiedniej mieszaniny w zbiorniku. Pyły to sypkie kompozycje proszkowe, w których substancja czynna jest naniesiona na złożony z cząstek nośnik. Wielkość nośnika wynosi zwykle 3 0-5 0 µm. Przykładami odpowiednich nośników są talk, bentonit, ziemia okrzemkowa i pirofilit. Preparat zawiera zwykle do 50% substancji czynnej, a także ewentualnie środki przeciw zbrylaniu i środki antystatyczne. Pyły można nanosić w zabiegu opylania za pomocą opylaczy ręcznych i wysięgnikowych oraz z samolotów. Proszki do zawiesin są silnie rozdrobnionymi kompozycjami zawierającymi złożony z cząstek nośnik nasycony substancją czynną oraz dodatkowo jeden lub większą liczbę środków powierzchniowo czynnych. Środek powierzchniowo czynny sprzyja szybkiemu dyspergowaniu proszku w wodnym środowisku, w wyniku czego uzyskuje się trwałą, nadającą się do opryskiwania zawiesinę. Można stosować wiele różnych środków powierzchniowo czynnych, np. długołańcuchowe alkohole tłuszczowe, sole metali alkalicznych i sulfonowanych alkoholi tłuszczowych, alkohole wielowodorotlenowe o wolnych grupach hydroksylowych oraz Ω -podstawione glikole polietylenowe o stosunkowo długich łańcuchach. Spis środków powierzchniowo czynnych odpowiednich do stosowania w preparatach agrotechnicznych można znaleźć w pracy Wade Van Valkenburga "Pesticide Formulations" /Marcel D ekker, Inc., Nowy Jork, 1973/ na s tr. 79-84. W granulatach substancją czynną nasycone są cząstki nośnika o średnicy około 1-2 mm. Granulaty można wytworzyć natryskując roztwór substancji czynnej w lotnym rozpuszczalniku na zgranulowany nośnik. Przykładami odpowiednich nośników do wytwarzania granulatów są iły, wermikulit, trociny i zgranulowana sadza. Mikrokapsułki i inne preparaty powoli uwalniające substancję czynną są korzystne pod względem sposobu uwalniania i rozprowadzania substancji czynnej. W mikrokapsułkach substancja czynna w postaci kropelek lub granulatu jest zamknięta wewnątrz obojętnej porowatej błony, która pozwala na przedostawanie się zamkniętej w niej substancji do otaczającego środowiska, z określoną prędkością i w określonym okresie czasu. Mikrokapsułki zawierające kropelki mają zwykle średnicę około 1-5 0 µm. Zamknięta ciecz stanowi na ogół
6 159 553 50-9 5 % wagowych w przeliczeniu na masę całej kapsułki, przy czym obok substancji czynnej może ona zawierać pewną ilość rozpuszczalnika. W mikrokapsułkach wypełnionych granulatem porowata błona zamyka pory nośnika granulatu, a zatem ciecz zawierająca sub- stancję czynna, w związku z czym substancja ta jest uwalniana w sposób kontrolowany. Typowa średnica granulek wynosi od 1 mm do 1 cm, przy czym w zastosowaniach rolniczych średnica ta wynosi zwykle około 1-2 mm. W mikrokapsułkach stosuje się granulaty wy- tworzone drogą wytłaczania, aglomeracji lub stapiania, względnie materiały występujące w stanie naturalnym w postaci granulatu. Przykładami takich nośników są wermikulit, spiekane granulki gliniane, kaolin, ił attapulgitowy, trociny i zgranulowana sadza. Użytecznymi materiałami kapsułkującymi są naturalne i syntetyczne kauczuki, materiały celulozowe, kopolimery styrenu i butadienu, poliakrylonitryle, poliakrylany, poliestry, poliamidy, polimoczniki, poliuretany i ksantaniany skrebi. Koncentraty do emulgowania zawierają olejowy roztwór substancji czynnej i emulga- tor. Przed użyciem koncentraty rozcieńcza się wodą, wytwarzając emulsję zawieszonych kropelek oleju. Emulgatory to na ogół mieszaniny anionowych i niejonowych środków po- wierzchniowo czynnych. Koncentraty do emulgowania mogą zawierać inne dodatki, takie jak dyspergatory i zagęszczacze. Gdy substancja czynna składa się z odtrutki i substancji chwastobójczej, to wówczas na 1 część wagową substancji chwastobójczej stosuje się zwykle 0,1-30 części wagowych odtrutki. Zazwyczaj preparaty zawierają oprócz substancji czynnej i nośnika inne dodatki, takie jak substancje obojętne, nośniki stanowiące rozcieńczalniki, organiczne rozpuszczal- niki, wodę, emulsję typu woda w oleju lub olej w wodzie, nośniki pyłów i granulatów, zwilżacze, dyspergatory i emulgatory. Mogę one także zawierać nawozy, np. azotan amonowy, mocznik i superfosfat, a także substancje sprzyjające zakorzenianiu i wzrostowi roślin, takie jak obornik, kompost, humus i piasek. Alternatywnie odtrutkę lub kompozycję odtrutki i herbicydów według wynalazku można stosować na uprawy dodając substancję czynną do wody nawadniającej dostarczanej na prze- znaczone do zabiegu pole. Ta metoda nanoszenia sprzyja przenikaniu substancji czynnej do gleby wraz z wchłanianą przez glebę wodą. Inna alternatywa to nanoszenie substancji czynnej na glebę w postaci roztworu w od- powiednim rozpuszczalniku. Często stosowanymi rozpuszczalnikami są nafta, olej opałowy, ksylen, frakcje ropy naftowej o temperaturze wrzenia wyższej od temperatury wrzenia ksyle- nu i aromatyczne frakcje ropy naftowej bogate w metylowane naftaleny. Ciekłe roztwory, podobnie jak pyły, można nanosić w postaci cieczy opryskowych za pomocą opryskiwaczy ręcz- nych i wysięgnikowych lub z samolotów. D la zilustrowania działania środka chwastobójczego według wynalazku przeprowadzono próby opisane poniżej, przy czym nie ograniczają one zakresu stosowania tego środka. J ak wiadomo, na wyniki poszczególnych prób może m ieć znaczny wpływ szereg niełatwo dających się kontrolować czynników, więc mogą one być niepowtarzalne. Np. wyniki mogą zależeć od czynników środowiskowych, takich jak między innymi ilość światła i wody, rodzaj gleby, ph gleby, temperatura i wilgotność. Na wyniki prób może mieć również wpływ głębokość sadzenia roślin, dawka nanoszenia herbicydu, dawka nanoszenia odtrutki, stosunek herbicydu do od- trutki, a także charakter uprawy. Wyniki mogą zmieniać się dla poszczególnych rodzajów upraw oraz w obrębie jednej uprawy. W poniższych próbach, których wyniki podano w tabelach R1 i R2, użyto związek o wzorze przedstawionym na rysunku, w którym R1 i R2 oznaczają metyl jako substancję chwasto- bójczą oznaczony symbolem H i bezwodnik kwasu naftalenodwukarboksylowego-1,8 oznaczony skrótem NA jako odtrutkę. Stosowane preparaty: mieszanka sporządzona w zbiorniku /herbi- cyd i ewentualnie odtrutka/. Typ gleby: piasek słabo gliniasty. Sposób nanoszenia i tok postępowania: Przedwschodowy zabieg powierzchniowy przy użyciu mieszanki sporządzonej w zbiorniku /3 kg/litr/. Herbicyd albo jego mieszaninę z odtrutką nanoszono przez oprysk na
159 553 7 powierzchnię gleby po zasianiu roślin /tace aluminiowe o wymiarach 23 x 15 x 10 cm/. Wzeszłe rośliny oceniano według skali wskaźników /od 0 do 100%/ w 16 i 23 dni po zabiegu. Rośliny te porównywano z roślinami nie poddanymi zabiegowi /próba kontrolna/. Po zanotowano wyniki obserwacji wizualnej chwastów i roślin uprawnych. Wyniki podano w postaci ułamków: % uszkodzenia przy użyciu odtrutki % uszkodzenia bez użycie odtrutki D awki i wskaźniki jak podano w tabelach. Oznaczenia w tabelach. Rośliny uprawne: Kukurydza 55A - CN 55A, Kukurydza XL-447 - CN XL - 447, Kukurydza XL-23A - CN XL-23A, Kukurydza Pioneer 3475- CN 3475. Chwast: Włośnica zielona - GFT. T a b e l a 2 Substancja Dawka Wskaźniki w 16 dni po zabiegu chwastobójcza /kg/ha/ GFT CN XL-55A CN XL-447 CN XL-23A CN 3475 + odtrutka H+ NA 0,56+0,14 100/100 55/40 35/35 45/35 45/20 0,56 + 0,28 100/100 45/40 45/35 45/35 40/20 0,56+ 0,56, 100/100 25/40 10/35 25/35 15/20 zabiegu T a b e l a 2A Substancja chwastobójcza odtrutka Dawka /kg/ha/ Wskaźniki w 23 dni po zabiegu GFT CN XL-55A CN XL-23A CN 3475 H+ NA 0,56 + 0,56 100/100 60/15 60/30 60/45 0,56+ 1,12 100/100 30/15 25/30 0/45 0 0 0 0 Próba kontrolna - 0 0 0 0 p r z y k ł a d I. Pył. W celu sporządzenia pyłu zawierającego /a/ 5% i /b/ 2% substancji czynnej użyto następujących składników: /a/ 5 części substancji czynnej, 95 części talku, /b/ 2 części substancji czynnej, 1 część silnie rozdrobnionego kwasu krzemowego, 97 części talku. Substancje czynne zmieszano z nośnikami i całość zmielono. Otrzymanej mieszaninie można nadawać postać pyłu. P r z y k ł a d II. Granulat. W celu otrzymania granulatu zawierającego 5% substancji czynnej użyto następujących substancji: 5 części substancji czynnej, 0,25 części epichlorohydryny, 0,25 części eteru cetylowego poliglikolu, 3,25 części glikolu polietylenowego, 91 części kaolinu /cząstki wielkości 0,3-0,8 mm/. Substancję czynną zmieszano z epichlorohydryną i mieszaninę rozpuszczono w 6 częściach acetonu. Następnie dodano glikol polietylenowy i eter cetylowy poliglikolu. Powstały roztwór natryśnięto na kaolin i aceton odparowano pod próżnię. P r z y k ł a d III. Proszek do zawiesin. Proszek do zawiesin zawierający /a/ 70%, /b/ 40%, /c/ i /d/ 25% i /e/ 10% substancji czynnej sporządzono z następujących składników: /a/ 70 części substancji czynnej; 5 części dwubutylonaftalenosulfonianu sodowego, 3 części produktu kondensacji kwasu naftalenosulfonowego, kwasu fenolosulfonowego i formaldehydu /3:2:1/, 10 części kaolinu, 12 części kredy szampańskiej;
8 159 553 /b/ 40 części substancji czynnej, 5 części lignosulfonianu sodowego, 1 część dwubutylonaftalenosulfonianu sodowego, 54 części kwasu krzemowego; /c/ 25 części substancji czynnej: 4,5 części lignosulfonianu wapniowego, 1,9 części mieszaniny / 1 :1/ kredy szampańskiej i hydroksyetylocelulozy, 1,5 części dwubutylonaftalenosulfonianu sodowego, 19,5 części kwasu krzemowego, 19,5 części kredy szampańskiej, 28,1 części kaolinu; /d/ 25 części substancji czynnej: 2,5 części izooktylofenoksy-polietyleno-etanolu, 1,7 części mieszaniny / 1:1/ kredy szampańskiej i hydroksyetylocelulozy, 8,3 części glinokrzemianu sodowego, 16,5 części ziemi okrzemkowej, 46 części kaolinu; /e/ 10 części substancji czynnej: 3 części mieszaniny soli sodowych estrów kwasu siarkowego i nasyconych alkoholi tłuszczowych, 5 części produktu kondensacji kwasu naftalenosulfonowego i formaldehydu, 82 części kaolinu. Substancje czynne zmieszano dokładnie w odpowiednich mieszalnikach z dodatkami i mieszaniny zmielono w odpowiednich młynach i na walcach. Otrzymano proszki do zawiesin o doskonałej zwilżalności i zdolności ulegania zdyspergowaniu. Proszki te można rozcieńczać wodą w celu uzyskania zawiesiny o żądanym stężeniu i stosować zwłaszcza do zabiegów na części roślin. P r z y k ł a d IV. Koncentrat do emulgowania. W celu wytworzenia koncentratu do emulgowania zawierającego 25% substancji czynnej zastosowano następujące składniki: 25 części substancji czynnej, 2,5 części epoksydowanego oleju roślinnego, 10 części mieszaniny alkiloarylosulfonianu i eteru alkoholu tłuszczowego i poliglikolu, 5 części dwumetyloformamidu, 57,7 części ksylenu. Przez rozcieńczenie takiego koncentratu wodę otrzymuje się emulsje o żądanym stężeniu, szczególnie odpowiednie do nanoszenia na liście. Schemat 1 Schemat 2