Naturalne słodziki dla diabetyka 1. Ksylitol-cukier brzozowy To alkohol cukrowy naturalnie występujący we włóknistych jarzynach, owocach, kukurydzy oraz niektórych drzewach liściastych np. brzozie. Ksylitol jest tak samo słodki jak zwykły cukier, ale jego kaloryczność jest o 40% mniejsza niż popularnego cukru i zawiera 75% mniej węglowodanów. Jest absorbowany i trawiony powoli, co powoduje bardzo małe zmiany w wydzielaniu insuliny zapobiegając tym samym gwałtownym wahaniom poziomu cukru we krwi. Wartość indeksu glikemicznego ksylitolu jest niska i wynosi 7 a glukozy aż 100! Cukier brzozowy posiadając ponad 14-krotnie niższy indeks glikemiczny niż cukier biały zalecany jest w diecie diabetyków i jako źródło energii w kroplówkach podawanych dla pacjentów z zakłóconą tolerancją glukozy i insulinoopornością. Ksylitol wygląda i smakuje jak cukier i nie pozostawia nieprzyjemnego posmaku. Jest on dostępny w wielu postaciach. W formie krystalicznej może być stosowany w potrawach gotowanych i pieczonych (odporny na wysoką temperaturę) lub też być stosowany jako słodzik do napojów. Stosowany jest również w dropsach, gumach do żucia i w aerozolach do nosa. Posiada szereg korzystnych właściwości: wzmacnia układ immunologiczny chroni przed degeneracyjnymi, chronicznymi chorobami ma właściwości opóźniające proces starzenia się nie zakwasza organizmu-nie fermentuje w przewodzie pokarmowym, ma charakter zasadowy ogranicza rozwój drożdżaków i pleśni, w tym trudne do wyleczenia Candida albicans zapobiega rozwojowi bakterii i ma własności bakteriobójcze jest skuteczny w zwalczaniu bakterii Helicobacter pylori, które są przyczyną wrzodów żołądka zapobiega próchnicy, pomaga utrzymać mineralizację zębów wskazany w profilaktyce osteoporozy, ponieważ zwiększa przyswajanie wapnia sprawnie usuwa powstające w trakcie intensywnego wysiłku szkodliwe wolne rodniki obniża poziom cholesterolu, reguluje gospodarkę kwasów żółciowych Ponad 1500 badań naukowych dowiodło, że im więcej spożywa się ksylitolu, tym bardziej jest się w stanie wyeliminować łaknienie cukru, ograniczyć poziom insuliny w organizmie i zalkalizować go. Ksylitol to ogromna pomoc ku dobremu zdrowiu i długiemu życiu!
To ważne! Nie należy spożywać zbyt dużo ksylitolu bezpieczna dawka to 3 łyżeczki dziennie (ok. 15g). Preparat do diety trzeba wprowadzać stopniowo, ponieważ nagłe przyjęcie dopuszczalnej ilości słodzika może wywołać biegunkę ma to związek z koniecznością przystosowania się układu pokarmowego do wytwarzania odpowiedniej ilości enzymu trawiącego ksylitol. 2. Stewia (Stevia rebaudiana) Stewia to roślina pochodząca z Paragwaju, której liście zawierają słodkie w smaku substancje (glikozydy stewiolowe) będące doskonałą alternatywą dla cukru. Substancje te są ok. 300 razy słodsze od cukru, ale nie są przyswajane przez organizm człowieka i z tego względu mają zero kalorii. Oprócz tego mają wiele innych właściwości prozdrowotnych. Dziś produkuje się z niej naturalne słodziki i stosuje jako naturalną substancję słodzącą. Produkowany z niej słodzik stanowi zdrową alternatywę dla powszechnie stosowanych sztucznych słodzików takich jak aspartam. Stewia (a właściwie glikozydy stewiolowe) prawdziwą karierę zrobiła w Japonii, gdzie od 1971 lat na stałe zadomowiła się w przemyśle spożywczym. Jest tam używana do produkcji słodyczy, lodów, gum do żucia. W USA stewia została dopuszczona w 1995 r. jako suplement diety, a w 2008 r. zezwolono na sprzedaż ekstraktu jako dodatku do żywności. W Europie badania naukowe nad bezpieczeństwem stosowania glikozydów stewiolowych trwały ponad 10 lat. 11 listopada 2011 r. Komisja Europejska przyjęła rozporządzenie nr 1131/2011 dopuszczające stosowanie glikozydów stewiolowych w 31 różnych kategoriach żywności, w tym w napojach, deserach, słodyczach i słodzikach. Zalety stewii: ma zero kalorii jest słodsza od cukru aż do 300 razy, aby posłodzić potrawę potrzeba minimalnych ilości odporna na wysoką temperaturę (do 180 C) może być używana do pieczenia i gotowania (powyżej 220 C stewia traci na słodkości) nie powoduje próchnicy zębów nie podnosi stężenia glukozy we krwi zawiera witaminy (kwas foliowy, witamina C, witaminy z grupy B), składniki mineralne (wapń, potas, magnez, cynk, żelazo) oraz silne antyoksydanty (związki fenolowe). bezpieczna dla diabetyków regularna konsumpcja stewii normalizuje poziom cukru we krwi przyjazna dla osób chorych na fenyloketonurię (PKU)
Stewia jest dostępna w postaci: tabletek, płynu, stewia w kryształkach 1:10 (1łyżeczka odpowiada 10 kostkom cukru), stewia w kryształkach 1:1 ( 1 łyżeczka odpowiada 1 kostce cukru). 3. Erytrytol Erytrytol to naturalna słodka substancja występująca np. w kukurydzy, winogronach, gruszkach, melonach i innych owocach. Erytrytol jest pozyskiwany w procesie naturalnej fermentacji. Przypominające drożdże grzyby zmieniają glukozę w erytrytol. Poprzez filtrację, krystalizację i suszenie powstaje czysty produkt bez substancji dodatkowych. Białe, błyszczące kryształki sprawiają, że erytrytol wygląda jak cukier i tak samo jak cukier może być wykorzystywany obojętnie, do gotowania, pieczenia czy słodzenia. Nie jest jednak tak słodki jak cukier, jego słodkość osiąga ok. 75% słodkości cukru. Erytrytol doskonale balansuje smak stewii, poprawia jej słodycz. Podobnie jak ekstrakt ze stewii, erytrytol praktycznie nie jest przyswajalny przez organizm, wobec czego nie zawiera kalorii oraz posiada zerowy indeks glikemiczny. Nie powoduje próchnicy, mogą go spożywać diabetycy. W przeciwieństwie do takich substancji jak ksylitol czy maltitol nie wywołuje efektu przeczyszczającego. Mimo, że erytrytol jest znany od 1874, to do niedawna ze względu na małą wydajność procesu pozyskiwania go, a co za tym idzie wysoką cenę, nie znalazł szerokiego wykorzystania w przemyśle spożywczym. Dopiero połączenie go ze stewią, która nadaje mu odpowiedniej słodyczy, spowodowało, że powoli toruje sobie drogę w przemyśle spożywczym. 4. Fruktoza Fruktoza jest cukrem prostym naturalnie występującym w owocach. Zaczęto polecać ją, jako środek słodzący zamiast tradycyjnego cukru, szczególnie w odniesieniu do osób chorujących na cukrzycę. Zalety fruktozy: posiada dużo niższy indeks glikemiczny niż glukoza jest dwa razy słodsza niż sacharoza, którą zazwyczaj stosujemy, więc można jej podać mniej z takim samym efektem, do jej metabolizmu niepotrzebna jest insulina, która reguluje stężenie glukozy we krwi oraz odpowiada za uczucie głodu i sytości
Dostępna jest w coraz większej ilości sklepów, zwykle pod postacią kryształków. Zaczęto dodawać ją także przemysłowo przy produkcji napojów gazowanych, cukierków, ciast, jogurtów, nawet chleba (etykieta: syrop glukozowo - fruktozowy, skrobia kukurydziana). Przyjmowanie więc dużych ilości np. słodzonych napojów w prostej drodze może prowadzić do zwiększenia masy ciała. Cukier w postaci płynnej jest bowiem szybciej przyswajalny, a nie odczuwamy sytości po jego spożyciu. Fruktoza nie stymuluje wydzielania insuliny w organizmie, powoduje także spadek wrażliwości organizmu na leptynę. Są to podstawowe hormony, które regulują odczucie głodu i sytości, więc zbyt duże spożycie fruktozy może powodować zbyt duże spożycie pokarmu. Dieta bogata w fruktozę wykazuje zwiększenie stężenia złego cholesterolu-ldl szczególnie, jeśli dieta ta jest o zmniejszonej zawartości tłuszczu. Fruktoza ma także zdolność pobudzania lipogenezy (czyli wytwarzania kwasów tłuszczowych w organizmie). Duże spożycie fruktozy może sprzyjać rozwojowi insulinooporności wskutek zaburzeń równowagi w procesach przekształcania wolnych kwasów tłuszczowych. W wątrobie zwiększa spalanie cukru zamiast tłuszczu, który jest wówczas magazynowany, może dojść w związku z tym nawet do stłuszczenia wątroby. Warto jest wziąć pod uwagę te zagrożenia i kontrolować własne spożycie fruktozy. Najlepszą zasadą w tym, jak i w każdym innym wypadku, będzie na pewno UMIAR! Przydatna tabela: RODZAJ SŁODZIKA KALORIE INDEKS GLIKEMICZNY WPŁYW NA ZDROWIE WPŁYW NA ZĘBY DLA DIABETYKA WYPIEKI STEWIA 0 3 + + + + ERYTRYTOL 0 1 + + + + SZTUCZNE SŁODZIKI 0 0 +/- + + - KSYLITOL 240 7 +/- + + + FRUKTOZA 400 19 +/- - +/- + MIÓD 330 87 +/- - - + CUKIER TRZCINOWY 396 87 - - - + CUKIER BIAŁY 405 68 - - - + Legenda: ( +) jest bezpieczny ( - ) ma niekorzystny wpływ (+/- ) tylko w ograniczonej ilości
!!! SŁODZIKI ZALECANE SĄ PACJENTOM Z CUKRZYCĄ I OTYŁOŚCIĄ Z ZASTRZEŻENIEM, ŻE BĘDĄ ONI PRZESTRZEGAĆ ZASAD ZDROWEGO STYLU ŻYCIA, WLICZAJĄC W TO ZBILANSOWANĄ DIETĘ I REGULARNĄ AKTYWNOŚĆ FIZYCZNĄ. Na podstawie badań nad bezpieczeństwem oraz pozytywnych opinii Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności i Zespołu ds. Dodatków do Żywności i Składników Pokarmowych, na terenie Unii Europejskiej oficjalnie dopuszczono do stosowania kilkanaście substancji słodzących (syntetycznych i pochodzenia naturalnego) zastępujących cukier. Są to: sorbitol (E420) mannitol (E421) glikozydy stewiolowe (E960) maltitole (E965) ksylitol (E967) erytrytol (E968) laktitol (E966) sukraloza (E955) sacharyna (E954) cyklaminian (E952) aspartam (E951) acesulfam-k (E950) taumatyna (E957) Zgodnie z prawem unijnym każdy produkt zawierający te substancje musi być odpowiednio oznakowany. W procesie rejestracji słodzików ustalono dopuszczalne dziennie spożycie danej substancji na kilogram masy ciała (ADI), czyli taką porcję, jaką zdaniem ekspertów można bezpiecznie spożywać nawet przez całe życie bez niekorzystnego wpływu na zdrowie. Wartości ADI dla poszczególnych niskokalorycznych substancji słodzących SUBSTANCJA OZNACZENIE NA PRODUKCIE ADI (mg/kg m.c/d.) glikozydy stewiolowe E960 0-4 aspartam E951 0-40 sacharyna E954 0-5 sukraloza E955 0-15 cyklaminian E952 0-7