NEWSLETTER NR. 5/2016 Mali i średni przedsiębiorcy mają tylko pół roku na wprowadzenie Jednolitego Pliku Kontrolnego w obszarze ewidencji VAT Już od 1 stycznia 2017 r. mali i średni przedsiębiorcy będą musieli co miesiąc przesyłać dane z ewidencji VAT w formacie Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK). Informacja ta może być dużym zaskoczeniem dla wielu podatników, tym bardziej, że rządowy projekt ustawy zakładał objęcie ich obowiązkiem stosowania JPK w odniesieniu do całości ewidencji księgowych dopiero od 1 stycznia 2018 r. Mali i średni przedsiębiorcy mają czas na aktualizację systemów księgowych do końca tego roku, a pierwsze dane z ewidencji VAT za styczeń będą musiały być przesłane do 25 lutego 2017 r. Przedsiębiorcy ci będą zmuszeni wygenerować dane i przesłać je automatycznie, co miesiąc, bez uprzedniego wezwania do organu podatkowego. Termin 1 stycznia 2018 r. do stosowania JPK (w tym także do ewidencji VAT) został utrzymany wyłącznie w odniesieniu do mikroprzedsiębiorców. Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania W dniu 19 maja br. została uchwalona przez Sejm nowelizacja Ordynacji podatkowej wprowadzająca do polskiego prawa zespół przepisów tworzących tzw. klauzulę przeciw unikaniu opodatkowania. Na podstawie uchwalonych przepisów organy podatkowe będą mogły ocenić skutki podatkowe danej czynności z pominięciem korzyści podatkowej, do której osiągnięcia czynność ta doprowadziła. Elementami klauzuli są: - sztuczny sposób działania określony w przepisach, jako sposób działania, którego nie zastosowałby podmiot działający rozsądnie i kierujący się zgodnie z prawem celami innymi niż osiągnięcie korzyści podatkowej sprzecznej z przedmiotem i celem ustawy podatkowej. Przy czym przy ocenie sztuczności sposobu działania powinny być brane pod uwagę w szczególności m.in. nieuzasadnione dzielenie operacji, angażowanie podmiotów pośredniczących, elementów wzajemnie kompensujących się; - działania podejmowane głównie w celu osiągnięcia korzyści podatkowych, gdy pozostałe cele ekonomiczne lub gospodarcze czynności, wskazane przez podatnika
uznane zostaną za mało istotne, przy czym w ustawie brak jest reguł, według których należałoby ocenić istotność pozostałych celów lub jej brak; - korzyść podatkowa rozumiana, jako niepowstanie zobowiązania podatkowego, odsunięcie w czasie zobowiązania podatkowego, obniżenie jego wysokości, powstanie lub zawyżenie straty podatkowej, powstanie nadpłaty lub prawa do zwrotu podatku albo podwyższenie kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku; - sprzeczność z przedmiotem i celem przepisu ustawy podatkowej, przy czym w przepisach nie zostało zdefiniowane pojęcie sprzeczności ani sposób ustalania przedmiotu i celu ustawy podatkowej. O zastosowaniu klauzuli będzie rozstrzygał MF decyzją, przy czym w trakcie takiego postępowania może zasięgnąć opinii Rady do Spraw Unikania Opodatkowania. Również podatnik na etapie odwołania od decyzji MF - będzie mógł wnioskować o opinię Rady. Opinie Rady nie będą jednak wiążące. W toku postępowania w sprawie zastosowania klauzuli, a przed wydaniem decyzji w pierwszej instancji podatnik będzie mógł skorzystać z prawa do skorygowania deklaracji podatkowej. Uchwalone przepisy uprawniają MF do odmowy wydania interpretacji indywidualnej w zakresie elementów stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, które mieszczą się w definicji unikania opodatkowania. Interpretacja wydana w tym zakresie nie będzie wywoływać skutków prawnych. MF będzie natomiast uprawniony do wydawania na wniosek podmiotu zainteresowanego opinii zabezpieczającej dotyczącej czynności planowanej, rozpoczętej lub dokonanej. Opinia będzie wydawana w ciągu 6 miesięcy, po wniesieniu opłaty 20.000 zł i będzie podlegać zaskarżeniu do sądów administracyjnych. Równocześnie z ogólną klauzulą przeciwko unikaniu opodatkowania w ordynacji podatkowej została uchwalona odrębna klauzula nadużycia prawa dla potrzeb ustawy o podatku od towarów i usług. 15 procentowy CIT dla małych i nowych przedsiębiorców Od 1 stycznia 2017 roku tzw. mali podatnicy oraz podatnicy rozpoczynający działalność gospodarczą zapłacą obniżoną, stawkę podatku CIT, która będzie wynosić 15 proc. Nowe przepisy dotyczą tylko i wyłącznie podatników podatku dochodowego od osób prawnych. Małym podatnikiem, zgodnie z ustawą CIT, jest podatnik, którego wartość przychodu ze sprzedaży brutto (z VAT) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 1.200.000 EUR przeliczonych na PLN według średniego kursu NBP z pierwszego dnia roboczego
października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1.000 zł. Małych podatników nie będą obowiązywać ograniczenia czasowe w stosowaniu 15 proc. stawki podatkowej Jednak te firmy, które przekroczą kwotę 1.200.000 EUR w następnym roku podatkowym zostaną objęte obowiązującą, 19 procentową stawką CIT. Podatnicy, którzy w danym roku podatkowym rozpoczną działalność gospodarczą będą mogli skorzystać z obniżonej stawki procentowej tylko przez pierwszy rok podatkowy. Jednak, jeśli nowo powstała firma w następnych latach podatkowym, będzie spełniać definicję małego podatnika, będzie mogła kontynuować płacenie niższego podatku CIT. Nowelizacja niesie ze sobą szereg ograniczeń. Obniżona stawka nie obejmie na przykład podmiotów, które zostaną utworzone na skutek operacji restrukturyzacyjnych, w tym m.in. w okresie po dniu ogłoszenia ustawy w Dzienniku Ustaw, a przed dniem jej wejścia w życie, czyli do 31 grudnia 2016 roku. Powyższe podmioty będą mogły skorzystać z obniżonej stawki podatku w następnych latach podatkowych ich funkcjonowania, od warunkiem, że spełnią kryteria dla uznania ich za małego podatnika. Nowelizacja ustawy, obok obniżenia stawki CIT, wprowadza wiele przepisów mających na celu uszczelnienie systemu podatkowego. Wśród zmian tych należy wymienić: - doprecyzowanie definicji pojęcia dochodu uzyskanego na terytorium RP przez nierezydentów podatkowych - zaproponowano wprowadzenie do ustawy o CIT (i uzupełnienie w ustawie o PIT) katalogu otwartego przykładowych zdarzeń prawnych, w których dochód uzyskiwany przez polskich nierezydentów podatkowych uznawany byłby za uzyskany na terytorium RP. Wśród nich wymieniony jest m.in. dochód uzyskiwany przez nierezydentów ze zbycia udziałów/akcji w spółce kapitałowej czy udziału w spółce osobowej, której majątek składa się w większości z nieruchomości; - zwolnienie z opodatkowania dochodu powstałego z wymiany udziałów, pod warunkiem wykazania uzasadnionych przyczyn ekonomicznych - Dotychczas warunek uzasadnionych przyczyn ekonomicznych dla zastosowania zwolnienia z opodatkowania dochodu miał zastosowanie wyłącznie do transakcji łączenia lub podziału. Po zmianach konieczność wystąpienia uzasadnionych przyczyn ekonomicznych dla zastosowania zwolnienia będzie dotyczyć także transakcji wymiany udziałów. Proponowana zmiana ma powstrzymać stosowanie transakcji wymiany udziałów wyłącznie w celu optymalizacji podatkowej, bez większego uzasadnienia gospodarczego; - opodatkowanie agio aportowego u udziałowca wnoszącego aport - Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami w przypadku wniesienia do spółki podatnika CIT aportu w innej formie niż przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa przychód osiągany przez udziałowca był ustalany wyłącznie w oparciu o wartość nominalną otrzymanych w zamian udziałów. Na podstawie 3
proponowanych przepisów przychód udziałowca w opisanej sytuacji będzie ustalany w oparciu o wartość wkładu ustaloną w umowie spółki lub podobnym akcie, przy czym wartość ta powinna odpowiadać wartości rynkowej; - doprecyzowanie sposobu przypisania kosztów uzyskania przychodu ze zbycia udziałów w spółce dzielonej przez wydzielenie lub spółki przejmujące (też nowo - zawiązanej) w przypadku, gdy wartość nominalna udziałów/akcji spółki dzielonej będzie niższa niż przed podziałem. Analiza dotychczasowego brzmienia przepisów mogła prowadzić do wniosku, że zmniejszenie kosztów uzyskania przychodów nabycia/objęcia udziałów dotyczy wyłącznie sytuacji, w których następuje całkowite unicestwienie udziałów spółki dzielonej i nie obejmuje swoim zakresem obniżenia wartości nominalnej; - zwolnienie z opodatkowania w państwie źródła odsetek i należności licencyjnych tylko dla odbiorcy będącym jednocześnie ich rzeczywistym właścicielem Odbiorca, aby korzystać ze zwolnienia nie może działać, jako pośrednik na rzecz innych podmiotów. Dla zabezpieczenia płatnika przed możliwą odpowiedzialnością za niepobranie podatku rozszerzono treść oświadczenia składanego przez odbiorcę należności o sformułowanie, że jest równocześnie rzeczywistym właścicielem odsetek lub należności licencyjnych. Zmiany mają wejść w życie wraz z początkiem przyszłego roku. Na dzień wysłania newslettera projekt nadal jest na etapie prac legislacyjnych Rady Ministrów i nie został jeszcze przekazany pod obrady Sejmu. Skonsolidowana administracja podatkowa Od 1 stycznia 2017 roku ma zacząć działać skonsolidowana Krajowa Administracja Skarbowa (KAS), która zastąpi dotychczasowe urzędy i izby skarbowe, urzędy i izby celne, urzędy kontroli skarbowej. W strukturze KAS będą działać Izby Administracji Skarbowej oraz podległe im Urzędy Administracji Skarbowej oraz Urzędy Celno Skarbowe. Nowe rozwiązanie ma służyć między innymi obniżeniu kosztów działań administracji skarbowej. Według Ministerstwa Finansów, KAS ma działać sprawnej, być bardziej kompetentny oraz o wiele bardziej przyjazny dla podatników od dotychczasowej, podzielonej administracji podatkowej. Jednak ministerstwo nie ukrywa, że nowa organizacja ma przede wszystkim służyć uszczelnianiu podatku VAT i być bardziej skuteczna w wyszukiwaniu podatników, którzy próbują oszukiwać budżet. W wyniku uchwalenia ustawy o KAS ma nastąpić także zmiana stosowanych procedur. Zmiany w zakresie procedur polegałyby na zastąpieniu aktualnie obowiązujących czynności
sprawdzających, kontroli podatkowej i skarbowej, postępowania podatkowego nowymi procedurami. W projekcie ustawy rozważano również pomysł likwidacji dwuinstancyjnego postępowania podatkowego i zastąpienie go jedno-instancyjnym postępowaniem z możliwością bezpośredniego zaskarżenia decyzji do sądu administracyjnego (na wzór jednoinstancyjnych postępowań przed ZUS). Aktualnie, pomysł zniesienia dwuinstancyjności postępowania podatkowego został zarzucony. Taxline jest butikową firmą doradztwa podatkowego. Wyróżnia nas to, że jako prawnicy i doradcy podatkowi łączymy znajomość prawa handlowego i gospodarczego z ekspercką wiedzą z zakresu prawa podatkowego Nasi eksperci czekają na Państwa pytania: Taxline Doradcy Podatkowi ul. Stawki 8 lok. 48 00-193 Warszawa T: +48/ 22 35 52 802 M: +48/ 695 606 541 E: maria.pietrzyk@taxline.pl E: taxline@taxline.pl www.taxline.pl Publikacja zawiera informacje przedstawione z konieczności w skrótowej formie, stąd publikacja ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi czynności doradztwa podatkowego. Nie ponosimy odpowiedzialności za straty poniesione w wyniku podjęcia lub zaniechania działań na podstawie niniejszej publikacji. 5