Przedmiotowe zasady oceniania z przyrody Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów przez nauczyciela przyrody ma na celu nie tylko badanie efektywności kształcenia. Do celów oceniania uczniów w edukacji przyrodniczej należą przede wszystkim:. Wspieranie, poprzez motywowanie uczniów do lepszej nauki i pracy nad sobą stymulowanie i mobilizowanie uczniów do myślenia o swojej przyszłości oraz do podejmowania starań podnoszących jakość edukacji przyrodniczej stworzenie uczniom okazji i szansy osiągnięcia sukcesów edukacyjnych w zakresie przyrody oraz dowartościowanie ich pomoc uczniom w samodzielnym planowaniu własnego rozwoju różnicowanie, wyróżnianie i nagradzanie uczniów. Prognozowanie, poprzez zdobywanie informacji o efektywności nauczania przyrody i pracy nauczyciela przewidywanie przyszłych osiągnięć ucznia, wykrywanie potencjalnych umiejętności 3. Diagnoza, poprzez poinformowanie uczniów o poziomie ich osiągnięć edukacyjnych i postępów w nauce zdiagnozowanie potrzeb edukacyjnych uczniów, tj. określenie ich zainteresowań poznawczych i potrzeb w zakresie uczenia się przyrody oraz przyczyn trudności w uczeniu się tego przedmiotu określenie stopnia osiągnięcia standardów wymagań porównanie osiągnięć uczniów różnych klas w szkole dostarczenie rodzicom i opiekunom uczniów oraz nauczycielom informacji o postępach, trudnościach i specjalnych uzdolnieniach uczniów 4. Ewaluacja, poprzez uzyskiwanie informacji o jakości i poziomie osiągnięć oraz pracy edukacyjnej uczniów umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy edukacyjnej Cele kształcenia wymagania ogólne: Podstawa programowa drugiego etapu kształcenia w szkole podstawowej określa następujące ogólne cele edukacyjne z przyrody: I. Wiedza.. Opanowanie podstawowego słownictwa przyrodniczego (biologicznego, geograficznego, z elementami słownictwa fizycznego i chemicznego).. Poznanie różnych sposobów prowadzenia obserwacji i orientacji w terenie. 3. Poznanie planów i map jako źródeł informacji geograficznych. 4. Poznanie układów budujących organizm człowieka (kostny, oddechowy, pokarmowy, krwionośny, rozrodczy, nerwowy). 5. Poznanie przyrodniczych i antropogenicznych składników środowiska, rozumienie
prostych zależności między tymi składnikami. 6. Poznanie cech i zmian krajobrazu w najbliższej okolicy szkoły. II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.. Prowadzenie obserwacji i pomiarów w terenie w tym korzystanie z różnych pomocy: planu, mapy, lupy, kompasu, taśmy mierniczej, lornetki itp.. Wykonywanie obserwacji i doświadczeń zgodnie z instrukcją (słowną, tekstową i graficzną), właściwe ich dokumentowanie i prezentowanie wyników. 3. Analizowanie, dokonywanie opisu, porównywanie, klasyfikowanie, korzystanie z różnych źródeł informacji (np. własnych obserwacji, badań, doświadczeń, tekstów, map, tabel, fotografii, filmów, technologii informacyjno-komunikacyjnych). 4. Wykorzystanie zdobytej wiedzy o budowie, higienie własnego organizmu w codziennym życiu. 5. Stosowanie zasad dbałości o własne zdrowie, w tym zapobieganie chorobom. 6. Wskazywanie przystosowań organizmów do środowiska życia i zdobywania pokarmu. 7. Dostrzeganie zależności występujących między poszczególnymi składnikami środowiska przyrodniczego, jak również między składnikami środowiska a działalnością człowieka. III. Kształtowanie postaw wychowanie.. Uważne obserwowanie zjawisk przyrodniczych, dokładne i skrupulatne przeprowadzenie doświadczeń, posługiwanie się instrukcją przy wykonywaniu pomiarów i doświadczeń, sporządzanie notatek i opracowywanie wyników.. Dostrzeganie wielostronnej wartości przyrody w integralnym rozwoju człowieka. 3. Właściwe reagowanie na niebezpieczeństwa zagrażające życiu i zdrowiu. 4. Doskonalenie umiejętności dbałości o własne ciało, jak i najbliższe otoczenie. 5. Rozwijanie wrażliwości na wszelkie przejawy życia. 6. Doskonalenie umiejętności w zakresie komunikowania się, współpracy i działania oraz pełnienia roli lidera w zespole. 7. Przyjmowanie postaw współodpowiedzialności za stan środowiska przyrodniczego przez: ) właściwe zachowania w środowisku przyrodniczym ) współodpowiedzialność za stan najbliższej okolicy 3) działania na rzecz środowiska lokalnego 4) wrażliwość na piękno natury, a także ładu i estetyki zagospodarowania najbliższej okolicy 5) świadome działania na rzecz ochrony środowiska przyrodniczego i ochrony przyrody. Obszary aktywności podlegające ocenie Przedmiotowemu systemowi oceniania podlegają następujące formy pracy: a) lekcyjnej swobodne wypowiedzi wypowiedzi kierowane odpowiedź ustna wypowiedź pisemna ( opracowanie, opis, projekt itp.) odpowiedź pisemna ( sprawdzian w formie testu, kartkówka itp.) ćwiczenia laboratoryjne udział w lekcji
umiejętność korzystania z różnych źródeł wiedzy stosowanie wiedzy w praktyce prezentacja (indywidualna i grupowa) b) pozalekcyjnej konkursy szkolne, międzyszkolne, okręgowe i wojewódzkie olimpiady przedmiotowe wystawy prac praca w ramach koła zainteresowań opieka nad hodowlami prowadzonymi w szkole inne formy pracy pozalekcyjnej (np. udział w programach edukacyjnych i projektach) Skala ocen. Oceny bieżące i klasyfikacyjne ( końcoworoczne i semestralne) ustala się w stopniach wg następującej skali: ) stopień celujący 6 ) stopień bardzo dobry 5 3) stopień dobry 4 4) stopień dostateczny 3 5) stopień dopuszczający 6) stopień niedostateczny Sprawdziany w formie testu oceniane są punktowo, a następnie przeliczane na skalę procentową odpowiadającą poszczególnym ocenom: 98% 00% celujący 97% 88% bardzo dobry 87% 7% dobry 70% 5% dostateczny 50% 35% dopuszczający 34% 0% niedostateczny Przy ocenach bieżących i semestralnych nie stosuje się znaków + i -. Stopnie roczne i na świadectwie wystawiane są analogicznie bez wymienionych znaków. Przy wystawianiu oceny semestralnej (końcoworocznej) z przyrody nauczyciel posługuje się średnią ważoną: podstawą obliczenia średniej ważonej są wszystkie otrzymane oceny (w przypadku prac poprawianych obie oceny). przyjmuje się, że w przypadku poprawiania oceny, ocena z poprawy ma taką samą wagę jak ocena poprawiana Każda ocena cząstkowa, którą otrzymuje uczeń ma ustaloną wagę: Formy aktywności. Praca na lekcji, praca w grupach. Aktywność na lekcji ( oraz jej brak ) Waga Oceny 3
3. Zeszyt przedmiotowy, zeszyt ćwiczeń 4. Zadanie domowe 5. Odpowiedź ustna 6. Kartkówka (z -3 ostatnich tematów) 7. Realizacja i prezentacja projektu długoterminowego 8. Test z całego działu 9. Osiągnięcia w konkursach ( etap szkolny) 0. Osiągnięcia w konkursach ( etap rejonowy). Osiągnięcia w konkursach ( etap wojewódzki ) W przypadku oceniania innej formy aktywności lub potrzeby wyróżnienia któregoś z działań nauczyciel ustala sposób oceny oraz jej wagę informując o tym uczniów. 3 3 Uczeń otrzymuje następującą ocenę na półrocze lub koniec roku szkolnego uzyskując średnią ważoną wszystkich uzyskanych ocen:,0-,6 niedostateczny (),,7-,6 dopuszczający (),,7-3,6 dostateczny (3), 3,7-4,6 dobry (4), 4,7-5,6 bardzo dobry (5), 5,7-6,0 celujący (6) Kryteria oceniania. Postępy ucznia ocenia się w następujących kategoriach: ) zachowań i postaw ) umiejętności 3) wiadomości według ustalonych standardów, z którymi na bieżąco zapoznawani są uczniowie podczas zajęć lekcyjnych oraz zainteresowani rodzice (np. podczas konsultacji przedmiotowców organizowanych wg harmonogramu szkolnego). Uczniowie, którzy posiadają orzeczenia Poradni Pedagogiczno Psychologicznej oceniani są według kryteriów dostosowanych do ich możliwości. Kryteria oceniania społeczno- wychowawczego. W kategorii zachowań i postaw oceniana jest:. Praca w grupie DOPUSZCZAJĄCY DOSTATECZNY zachowuje dyscyplinę podczas zajęć w grupach postępuje zgodnie z ustalonym kontraktem grupowym uczestniczy w pracy grupy DOBRY BARDZO DOBRY 4
wnosi twórczy wkład w wykonanie zadań przydzielonych grupie prezentuje wyniki pracy grupowej CELUJĄCY pomaga w wykonywaniu zadań innym członkom grupy pełni funkcję lidera grupy. Aktywność DOPUSZCZAJĄCY DOSTATECZNY systematycznie przygotowuje się do lekcji (posiada zeszyt, podręcznik, odrobione zadanie domowe) potrafi właściwie zachowywać się podczas zajęć wykonuje zlecone przez nauczyciela zadania uważnie śledzi tok lekcji DOBRY BARDZO DOBRY aktywnie uczestniczy w zajęciach samodzielnie rozwiązuje postawione na lekcji zadania problemowe stawia własne pytania i hipotezy wykorzystuje zdobytą na lekcjach wiedzę w życiu codziennym uczestniczy w konkursach przedmiotowych, imprezach szkolnych np. apele, akcje Sprzątania Świata CELUJĄCY korzysta z dodatkowych źródeł informacji (np. literatura popularnonaukowa, Internet, programy komputerowe, własne obserwacje) wnosząc twórczy wkład w przebieg zajęć bierze udział w pracy kół zainteresowań o tematyce przyrodniczej, programach i projektach opiekuje się hodowlami szkolnymi odnosi sukcesy w konkursach przedmiotowych (szkolnych, gminnych, wojewódzkich) 5
KRYTERIA OCENY SEMESTRALNEJ I ROCZNEJ Uczeń otrzyma ocenę: Niedostateczną-, jeżeli: nawet przy pomocy nauczyciela nie potrafi wykonać prostych poleceń wymagających zastosowania podstawowych umiejętności, nie opanował minimum programowego; Dopuszczającą-, jeżeli: rozpoznaje podstawowe zjawiska przyrody, posiada przejawiający się w codziennym życiu pozytywny stosunek do środowiska przyrodniczego, opanował materiał programowy w stopniu elementarnym; Dostateczną-3, jeżeli: opanował wiadomości i umiejętności w stopniu podstawowym, zna podstawowe pojęcia przyrodnicze, rozpoznaje i ocenia postawy wobec środowiska przyrodniczego, posługuje się mapą jako źródłem wiedzy przyrodniczej obserwuje pośrednio i bezpośrednio procesy zachodzące w środowisku przyrodniczym oraz potrafi je opisać, pracuje niesystematycznie, niechętnie wykonuje powierzone zadania, opanował materiał programowy w stopniu podstawowym; Dobrą-4, jeżeli: posiada niewielkie luki w wiadomościach i umiejętnościach rozwijanych na lekcjach, właściwie wykorzystuje przyrządy do obserwacji i pomiarów elementów przyrody, korzysta z różnych źródeł informacji (telewizji, czasopism przyrodniczych lub popularnonaukowych, itp.), dostrzega wpływ przyrody na życie i gospodarkę człowieka, proponuje działania na rzecz ochrony środowiska przyrodniczego, ocenia relacje między działalnością człowieka a środowiskiem przyrodniczym, dokonuje porównań zjawisk i elementów przyrody, posługując się terminologią przyrodniczą, systematycznie i efektywnie pracuje na lekcjach, potrafi sformułować dłuższą wypowiedź, opanował materiał programowy w stopniu dobrym; Bardzo dobrą-5, jeżeli: opanował w pełni materiał programowy, projektuje doświadczenia i prezentuje je, dostrzega i ocenia związki w przebiegu zjawisk przyrodniczych i działalności człowieka, przewiduje następstwa i skutki działalności człowieka oraz przebiegu procesów naturalnych w przyrodzie-wyjaśnia je i rozwiązuje, systematycznie pracuje na lekcjach, sprawnie korzysta z dostępnych i wskazanych przez nauczyciela źródeł informacji, wykorzystuje wiedzę z przedmiotów pokrewnych, bierze udział w konkursach przyrodniczych, formułuje dłuższe wypowiedzi zawierające własne sądy i opinie, 6
opanował materiał programowy w stopniu bardzo dobrym; Celującą-6, jeżeli: posiada wiadomości wykraczające poza materiał programowy, wychodzi z samodzielnymi inicjatywami rozwiązania konkretnych problemów, odnosi sukcesy w konkursach, w których wymagana jest wiedza przyrodnicza wykraczająca poza program nauczania, samodzielnie sięga do różnych źródeł informacji, prezentuje swoje umiejętności na forum klasy. WYMAGANIA DLA UCZNIÓW Z DYSFUNKCJAMI uczniowi z dysleksją - wydłuża się czas na wykonanie zadania, pracy pisemnej (docenia się przede wszystkim wysiłek włożony w wykonanie różnych zadań) ucznia z dysgrafią - w większym stopniu ocenia się na podstawie wypowiedzi ustnych, w pracach pisemnych ocenia się przede wszystkim ich treść (stronę merytoryczną) uczeń z dyskalkulią - oceniany jest tok rozumowania ucznia, a nie techniczna strona liczenia. Dostosowanie wymagań będzie dotyczyło tylko formy sprawdzania wiedzy poprzez koncentrację na prześledzeniu toku rozumowania zadania. w stosunku do ucznia, u którego stwierdzono specyficzne trudności w nauce uniemożliwiające sprostanie wymogom edukacyjnym wynikającym z realizowanego programu nauczania, potwierdzone pisemną opinią poradni psychologiczno-pedagogicznej lub innej upoważnionej do tego jednostki - nauczyciel stosuje obniżenie wymagań jednak są one nie mniejsze niż opisane wymagania na ocenę dopuszczającą. inne rodzaje dysfunkcji zgodnie ze wskazaniami poradni psychologiczno-pedagogicznej Sposoby poprawy uzyskiwanych wyników Uczeń, który uzyskał ze sprawdzianu ocenę niedostateczną, dopuszczającą lub dostateczną może ją poprawiać (ocenę niedostateczną poprawia obowiązkowo) w terminie ustalonym z nauczycielem (do dwóch tygodni po oddaniu pracy przez nauczyciela). Uczeń poprawia pracę tylko raz i brane są pod uwagę obie oceny. W przypadku nieobecności ucznia na sprawdzianie pisemnym ma on obowiązek napisania go w ciągu tygodniu po powrocie do szkoły w terminie uzgodnionym przez nauczyciela. W przypadku kartkówek można je poprawiać tylko jeśli tak zadecyduje nauczyciel i dotyczy to jedynie oceny niedostatecznej i dopuszczającej, wówczas uczeń poprawia ocenę tylko jeden raz w terminie ustalonym przez nauczyciela. Pod uwagę brane są obie oceny. 7
Sposoby przekazywania informacji zwrotnej stronom zainteresowanym wynikami ucznia. Uczniowie oraz rodzice są na bieżąco informowani o postępach w nauce. Informacje o ocenach uczniowie uzyskują ustnie na lekcji, a rodzice poprzez wpis do dziennika elektronicznego. Rodzice powinni na bieżąco kontrolować postępy dziecka poprzez przeglądanie dziennika elektronicznego. Prace pisemne takie jak testy sprawdzające są udostępniane do wglądu uczniom na lekcji. Ocenione prace pisemne uczeń ma obowiązek pokazać rodzicom i zwrócić nauczycielowi z ich podpisem w wyznaczonym terminie. Ustne informacje na temat wyników w nauce rodzice mogą również pozyskiwać na konsultacjach (dyżurach nauczycieli przedmiotowców) organizowanych wg harmonogramu szkolnego. Narzędzia sprawdzania. Narzędzia i środki stosowane przy ocenianiu uczniów to: Sprawdzian w formie testu przeprowadzany jest po zakończeniu każdego działu, które nauczyciel zapowiada co najmniej tydzień wcześniej, a oddaje poprawione w ciągu najpóźniej dwóch tygodni. kartkówka- obejmuje zakres materiału ostatnich trzech lekcji; może wystąpić na każdej lekcji bez zapowiedzi ( czas 5-0 minut) odpowiedzi ustne prace grupowe wytwory uczniowskie ( np. albumy, plakaty, modele) zadania domowe 8