PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO Rok szkolny 2016/2017

1 PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO Rok szkolny 2016/2017 Przedmiotowy system oceniania (PSO) został opracowany na podstawie Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dn. 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych [ Dz. U. nr 83. z 2007 r., poz.562.] oraz Wewnątrzszkolnego Systemu Oceniania (WSO). Opracowała :Anna Dziuda-Smak

2 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 0. Strona tytułowa Spis treści Cele Przedmiotowego Systemu Oceniania Zasady Przedmiotowego Systemu Oceniania Sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych ( form aktywności ucznia) Obowiązkowe formy aktywności ucznia Dodatkowe formy aktywności ucznia Zasady wglądu uczniów i rodziców w pisemne prace kontrolne Zasady okresowego podsumowania osiągnięć edukacyjnych ucznia w danym roku szkolnym i ustalenia oceny klasyfikacyjnej śródrocznej i końcowej Inne dodatkowe elementy, które nie są sprzeczne z przepisami a wspomagają cele oceniania wewnątrzszkolnego Spis treści

3 3.Cele Przedmiotowego Systemu Oceniania: - informowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym zakresie; - pomoc uczniowi w samodzielnym planowaniu swojego rozwoju; - motywowanie ucznia do dalszej pracy; - dostarczanie rodzicom, opiekunom i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach w uczeniu się oraz szczególnych uzdolnieniach ucznia; - umożliwianie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktycznowychowawczej. 4. Zasady Przedmiotowego Systemu Oceniania 1. Przedmiotowy System Oceniania jest spójny z celami i zadaniami szkoły oraz zgodny z przepisami prawa. 2. Uczniowie znają procedury oceniania, rozumieją system oceniania, jasne są dla nich wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie. 3. Informacje na temat osiągnięć ucznia, jego postępów, włożonej pracy, aktywności, możliwości, opanowanych nowych umiejętności są wystarczające do zbudowania wszechstronnej, pełnej oceny szkolnej ucznia. 4. Ustalone i określone są cele nauczana oraz wiadomości, umiejętności i postawy jakie uczeń ma osiągnąć w wyniku kształcenia. 5. Uczeń będzie oceniany systematycznie. 6. Wszystkie oceny są jawne dla ucznia, jego rodziców i opiekunów prawnych. 7. Minimalna liczba ocen bieżących w semestrze (jednostce modułowej) wynosi 4. 8. Obowiązkowe jest prowadzenie zeszytu przedmiotowego. 9. Obecność na zapowiedzianych sprawdzianach oraz sprawdzianach w formie projektu jest obowiązkowa. W przypadku nieobecności na sprawdzianie uczeń jest obowiązany zaliczyć materiał obejmujący zakres sprawdzianu w ciągu dwóch tygodni od dnia oddania sprawdzonych prac w formie uzgodnionej z nauczycielem. Jeśli uczeń nie przystąpi do zaliczenia ww. form sprawdzania wiedzy i umiejętności może otrzymać ocenę maksymalnie dostateczną z jednostki modułowej / przedmiotu niezależnie od średniej ważonej uzyskanej z jednostki modułowej / przedmiotu. 10. Uczeń ma prawo do poprawy oceny niedostatecznej ze sprawdzianu (testu) jeżeli taką wolę zgłosi w ciągu dwóch tygodni od dnia wpisania oceny do dziennika.

4 11. Wszystkie formy sprawdzania wiadomości tj. kartkówki, odpowiedzi ustne, prace na lekcji podlegają poprawie w terminie dwóch tygodni od wpisania oceny do dziennika. 12. Oceny niedostateczne poprawia się tylko raz. 13. Jeżeli uczeń nie przystąpi do obowiązkowej formy sprawdzania wiedzy, do dziennika z danej jednostki modułowej (przedmiotu) wpisywane jest 0 (zero). Jeśli uczeń nie przystąpi do zaliczenia danej formy sprawdzania wiedzy zero (0) ulega zamianie na ocenę niedostateczną (1) z adnotacja nie zaliczono (nz). 14. Oceny wpisywane są do funkcjonującego w szkole dziennika elektronicznego Librus Synergia (Dziennik elektroniczny funkcjonuje w oparciu o dokument szkolny Zasady funkcjonowania dziennika elektronicznego Zespołu Szkól Ponadgimnazjalnych nr 5 im. Leszka Kołakowskiego w Kożuchowie). 15. Prace pisemne po ocenieniu nauczyciel udostępnia do wglądu uczniom, omawia błędy. W razie potrzeby udostępnia je również rodzicom lub opiekunom prawnym. 16. Przystąpienie ucznia do próbnych egzaminów wewnętrznych jest obowiązkowe. Ocena z próbnych egzaminów wewnętrznych zostaje zapisana w dzienniku w postaci oceny kształtującej (procentowo) bądź bieżącej, zgodnie z informacją przekazaną przez nauczyciela przed egzaminem. 17. Uczeń, który opuścił więcej niż 50 % zajęć w semestrze może nie być klasyfikowany. 18. Uczeń musi być przygotowany do zajęć, nieobecność na wcześniejszych zajęciach nie jest uzasadnieniem nieprzygotowania. 19. Nauczyciel przekazuje informacje o ocenie: uczniowi jako komentarz do każdej oceny, wyjaśnienie, uzasadnienie, wskazówki do dalszej pracy, rodzicom na ich prośbę, jako informację o aktualnym rozwoju dziecka, jego uzdolnieniach i trudnościach. 20. Nie później niż 4 tygodnie przed końcowym (semestralnym) klasyfikacyjnym posiedzeniem rady pedagogicznej nauczyciel informuje ucznia i jego rodziców o przewidywanej dla niego ocenie.

5 5.Sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych ( form aktywności ucznia): pracy klasowej ( 90 min.) prezentacja testu (45 min.) sprawdzianu (45 min.) kartkówki (do 15 min.) pracy z tekstem (czytanie ze zrozumieniem) do 45 min. pracy w grupach ( do 45 min.) wypracowania domowego odpowiedzi ustnej recytacji, inscenizacji zeszytu przedmiotowego innych form ( np. projektu, dyktanda, referatu etc.) CZĘSTOTLIWOŚC OCENIANIA: wypracowania klasowe: raz w semestrze; sprawdzian z większej partii materiału: dwa razy w semestrze; recytacja tekstu lub fragmentu tekstu: maks. 2 razy w semestrze; kartkówka: w miarę potrzeb; odpowiedź ustna: min. raz w semestrze; zadania domowe: min. raz w semestrze; rozumienie czytanego tekst: dwa razy w semestrze; praca na lekcji: w miarę potrzeb. OCENIANIE WYPRACOWAŃ (klasowych, domowych): rozwinięcie tematu: 0-25 pkt. kompozycja: 0-5 pkt. styl: 0-5 pkt. język: 0-12 pkt. zapis: 0-3 pkt. szczególne walory pracy: 0-4 pkt. Procentowy próg poszczególnych ocen uzyskiwanych ze sprawdzianów, odpowiedzi itp.:

6 0%-34% - niedostateczny 35%-49% - dopuszczający 50%-69% - dostateczny 70%-84% - dobry 85%-98% - bardzo dobry 99% - celujący Obliczanie średniej ważonej: Aby usprawnić ocenianie śródroczne i roczne, nauczyciele języka polskiego wprowadzili tzw. średnią ważoną: Ocena semestralna (śródroczna i roczna): *Waga oceny śródrocznej: 12. *Waga ocen ze sprawdzianów, wypracowań, dyktand, prac maturalnych: 10 *Waga ocen za pracę w grupie, aktywność na lekcji, odpowiedź, sprawdzian z twórczości jednego autora, sprawdzian ze znajomości epoki, referaty, prezentacje: 6 *Waga ocen z wejściówek, kartkówek, zadań domowych, recytacji: 3 6.Obowiązkowe formy aktywności ucznia: - sprawdzian/test, - kartkówka-jedna w semestrze, - praca z tekstem, - recytacja, - wypracowanie klasowe, - wypracowanie domowe. 7.Dodatkowe formy aktywności ucznia: - odpowiedź ustna, - zeszyt, - projekt, - prezentacja - praca w grupach.

7 8.Zasady wglądu uczniów i rodziców w pisemne prace kontrolne: Uczniowie i ich Rodzice (opiekunowie prawni) mają prawo do wglądu w pisemne prace. Uczniowie mają prawo do wglądu w pisemne prace sprawdzające (kontrolne) oraz w razie wątpliwości ewentualnego uzasadnienia otrzymanej oceny podczas ogłaszania przez nauczyciela wyników sprawdzianu Rodzice mają prawo do wglądu w pisemne prace sprawdzające (kontrolne) oraz w razie wątpliwości ewentualnego uzasadnienia otrzymanej oceny: - podczas klasowych zebrań z rodzicami; - podczas dyżuru nauczyciela w szkole; - w terminie ustalonym wspólnie z nauczycielem. Uczniowie mają prawo do krótkiego uzasadnienia otrzymanej oceny podczas odpytywania ustnego. 9. Zasady okresowego podsumowania osiągnięć edukacyjnych ucznia w danym roku szkolnym i ustalenia oceny klasyfikacyjnej śródrocznej i końcowej: średnia ważona powyżej 5,0 celujący średnia ważona od 4,50 do 5,0 bardzo dobry średnia ważona od 3,75 do 4,49 dobry średnia ważona od 2,75 do 3,74 dostateczny średnia ważona od 2 do 2,74 dopuszczający średnia ważona poniżej 1,99 niedostateczny Standardy wymagań (podstawowych i ponadpodstawowych) według podstawy programowej. W ocenianiu stosuje się następujące oceny odpowiadające poszczególnym poziomom: - podstawowy: dopuszczający, dostateczny; - ponadpodstawowy: dobry, bardzo dobry, celujący. Rodzaje aktywności ucznia podlegające obserwowaniu i ocenianiu:

8 - wypowiedzi ustne (odpowiedź na pytanie nauczyciela, referowanie zagadnień, udział w dyskusji, spontaniczne zabieranie głosu itp.); - prace pisemne w różnej formie (wypracowania domowe i klasowe, notatki, krótkie odpowiedzi); - referaty i prezentacje własne; - praca zespołowa i prezentowanie jej wyników; - wykonywanie zadań domowych obowiązkowych i dodatkowych ( dla chętnych ); - aktywność i inicjatywa przejawiane na lekcjach; - samodzielnie i zespołowo wykonywane zadania złożone (w tym projekty edukacyjne); recytacja utworów literackich, udział w szkolnych przedstawieniach teatralnych, różne formy wypowiedzi związanych z przekładem intersemiotycznym (np. poezja śpiewana,wykonanie plakatu, nakręcenie fragmentu filmu), kartkówka z trzech ostatnich lekcji, sprawdzian z treści lektury, rozumienie czytanego tekstu. Inne dodatkowe elementy, które nie są sprzeczne z przepisami a wspomagają cele oceniania wewnątrzszkolnego 10.Inne dodatkowe elementy, które nie są sprzeczne z przepisami,a wspomagają cele oceniania wewnątrzszkolnego KRYTERIA OCENY PODSTAWOWYCH FORM WYMAGANIA OGÓLNE 1. W zakresie czytania (analizy i interpretacji) tekstów literackich i innych dzieł sztuki. P (POZIOM PODSTAWOWY) Uczeń: czyta ze zrozumieniem (tzn. rozumie znaczenia słów, związków frazeologicznych, zdań, fragmentów na poziomie dosłownym i przenośny, symbolicznym lub parabolicznym); rozpoznaje treści dosłowne i ukryte dzieła; czyta głośno, wyraziście, z właściwą dykcją i intonacją; swoimi słowami opowiada (streszcza, parafrazuje) czytany utwór; określa tematykę, wątki i motywy, wskazuje główne wydarzenia i bohaterów; formułuje hipotezy interpretacyjne (samodzielnie lub przy pomocy nauczyciela) i uzasadnia je na podstawie analizy; *wskazuje dominantę kompozycyjną wiersza; określa podmiot liryczny i adresata utworu lirycznego; wyjaśnia tytuł utworu; określa styl i nastrój wiersza; rozpoznaje gatunek literacki i kompozycje utworu; wskazuje występujące w utworach środki stylistyczne (porównania, powtórzenia, metafory, antytezy itp.) i próbuje określić ich funkcję; wskazuje w wierszach stylizacje i określa jej funkcję; *wskazuje główne cechy poetyki i określa ich funkcję (kreacje podmiotu lirycznego i adresata, formę podawczą, sytuację liryczna, ukształtowanie języka artystycznego itp.) wykorzystuje konteksty do interpretacji utworu: - znajduje informacje o autorze i okolicznościach napisania wiersza; - wskazuje przybliżony czas powstania wiersza; - dostrzega powiązania utworów z historią Polski, Europy; - wskazuje różnice między prawdą historyczna i fikcja literacką;

9 - w czytanych utworach odnajduje echa poglądów filozoficznych; - dostrzega obecność toposów antycznych i biblijnych oraz inne nawiązania kulturowe; określa ich sensy i symbolikę; rozpoznaje aluzje, znaki i symbole kulturowe; - *w utworach poetów współczesnych odnajduje nawiązania kulturowe do tradycji antycznej, średniowiecznej, renesansowej, barokowej, oświeceniowej, romantycznej; - dostrzega w utworze najważniejsze wartości charakterystyczne dla epoki, w której powstał; - *rozpoznaje konwencje literacką dzieła i jego styl (np. renesansowy, barokowy); - w czytanym utworze dostrzega pastisz, parodię, karykaturę czyta utwory literackie i teksty publicystyczne ze zrozumieniem ich przesłania; nazywa wartości i postawy obecne w utworze; inspirowany czytanymi utworami stawia pytania dotyczące ludzkiej egzystencji, problemów filozoficznych itp. dostrzega sensy najistotniejsze w utworze, skupia się na nich; rozpoznaje podstawową funkcję dzieła (np. dydaktyczno-moralizatorską); podejmuje próbę odczytania obrazu, rzeźby, dzieła architektury w kontekście epoki, z której pochodzą; porównuje utwory literackie i dzieła innych sztuk. PP (POZIOM PONADPODSTAWOWY) Jak na poziomie podstawowym, a ponadto uczeń: podejmuje samodzielną interpretację wiersza na podstawie jego analizy; *samodzielnie interpretuje czytane wiersze, odwołując się zarówno do ich treści, jak i poetyki; rozpoznaje znaki tradycji (judaistycznej, antycznej, chrześcijańskiej, staropolskiej itp.); *interpretuje wiersze współczesne w kontekście tradycji biblijnej, antycznej, średniowiecznej itp.; interpretuje wiersz, sytuując go w różnych kontekstach (np. historycznym, kulturowym, literackim itp.); *wskazuje funkcję (ideową i kompozycyjną) aluzji literackiej i znaku kulturowego (np. biblijnego, antycznego); poszukuje samodzielnej odpowiedzi na pytanie, dlaczego twórcy różnych epok sięgają do postaci i motywów biblijnych; dostrzega wartości stylistyczne środków językowych (zwłaszcza słownikowych, słowotwórczych i frazeologicznych) występujących w wierszu; *rozpoznaje charakterystyczne dla danej epoki cechy języka i stylu czytanych utworów; określa funkcję występujących w utworze tematów, toposów, motywów; przedstawia uniwersalny sens motywów biblijnych i mitologicznych wykorzystywanych przez poetów współczesnych; na podstawie czytanych utworów określa funkcje toposów antycznych i biblijnych w kulturze współczesnej; *wyjaśnia, dlaczego archetypy, mity i toposy greckie (śródziemnomorskie) są wspólnym językiem kultury europejskiej); *porównuje antyczne, biblijne i współczesne rozumienie tragizmu ludzkiego losu; *podejmuje rozważania na temat tradycji i dziedzictwa oraz ich roli w kształtowaniu się tożsamości narodu; *komentuje sposób odwoływania się poetów współczesnych do tradycji kulturowej; dostrzega dialogowość kultury; interpretuje dzieła sztuki reprezentujące różne style i konwencje (np. malarstwo romańskie, katedrę gotycką);

10 *dostrzega strukturę artystyczną dzieła; rozpoznaje podstawowe wyróżniki kodu innych niż literackie dziadzin sztuki w zakresie niezbędnym do odbioru dzieł (np. plastycznych, teatralnych, filmowych). 2. W zakresie czytania tekstu nieliterackiego, tzn. popularnonaukowego, publicystycznego, naukowego (np. filozoficznego lub teoretycznoliterackiego), na poziomie podstawowym uczeń: czyta tekst ze zrozumieniem, tzn. rozumie znaczenia słów, zdań, akapitów, całości; wyodrębnia tezę (główną myśl ) całego tekstu lub jego fragmentu (np. akapitu); wskazuje wykorzystane (przywołane) w tekście argumenty; rozpoznaje zasadę kompozycyjną tekstu; określa nadawcę i odbiorcę tekstu; określa główną funkcję tekstu; rozpoznaje charakterystyczne cechy języka i stylu tekstu; nazywa najważniejsze środki językowe występujące w tekście i określa ich funkcję; określa cechy gatunkowe tekstu (np. eseju, recenzji, reportażu); znajduje w tekście potrzebne informacje, odtwarza je i przetwarza (porządkuje, wykorzystuje do rozwiązania problemu, wskazuje przyczyny i skutki); odróżnia występujące w tekście informacje od opinii. PP Jak na poziomie podstawowym, a ponadto uczeń: rozpoznaje zasadę kompozycyjną tekstu i określa jej funkcję; określa różne funkcje tekstu; określa, jaki jest związek języka i stylu tekstu z jego funkcją. 3. W zakresie tworzenia wypowiedzi pisemnych na poziomie podstawowym uczeń: pisze dłuższy tekst, przestrzegając podstawowych zasad organizacji poznanych form wypowiedzi, a zwłaszcza: rozprawki, recenzji, referatu, interpretacji utworu literackiego lub jego fragmentu, sprawozdania; wprowadza w sposób celowy do swoich wypowiedzi podstawowe cechy tekstu popularnonaukowego lub publicystycznego; redaguje noty biograficzne wskazanych postaci (np. filozofów greckich, twórców renesansowych, współczesnych pisarzy i poetów) *redaguje krótką recenzję krytyczna i recenzje zachęcającą innych do lektury; *przedstawia różne fazy powstawania reportażu (zbieranie materiałów, rozmowy z ludźmi, poszukiwanie formuły tekstu itd.); *wyjaśnia, na czym polega specyfika pracy dziennikarza: prasowego, radiowego, telewizyjnego; *podejmuje próbę napisania reportażu na wskazany przez nauczyciela temat; *pisze sprawozdanie z debaty klasowej, oceniając argumentację własną i kolegów; samodzielnie sporządza przejrzyste notatki z lekcji i pracy własnej; dostosowuje formę do tematu wypowiedzi; opracowuje redakcyjnie tekst (wprowadza celową kolejność podawania informacji, dokonuje adiustacji tekstu, segmentuje go, wprowadza tytuły i śródtytuły, stosuje wyróżnienia graficzne;); doskonali język, styl, kompozycję; poprawia błędy językowe i stylistyczne; zachowuje procedurę pisania pracy na temat literatury i kultury; gromadzi i selekcjonuje

11 materiał, *hierarchizuje argumenty, formułuje hipotezy i wnioski; stosuje podstawowe terminy z historii literatury, poetyki, teorii literatury i nauki o języku (a także niektóre najważniejsze terminy z zakresu sztuk pięknych); świadomie (celowo) streszcza, parafrazuje, cytuje, komentuje teksty, odróżniając te czynności od siebie; przekształca tekst pisany: skraca lub rozwija; formułuje i uzasadnia opinie; przedstawia (komentuje) własne przeżycia wynikające z kontaktów z literaturą i sztuką; pisze z dbałością o estetykę wypowiedzi; pisze przejrzystą, komunikatywną pracę na temat zagadnień związanych z kulturą antyku i Biblią, literaturą i kultura średniowiecza, renesansu, baroku i oświecenia; *buduje dłuższą wypowiedź na temat wartości ideałów starożytnych dla współczesnego człowieka uzasadnia swoje sądy, odwołując się do różnych tekstów kultury; wykazuje się podstawową wiedzą o omawianych utworach, tekstach, gatunkach literackich, zjawiskach kulturowych itp.. PP Jak na poziomie podstawowym, a ponadto uczeń: redaguje własną wypowiedź zgodnie z cechami gatunku i zamierzoną funkcją tekstu; pisze prace na wskazany temat, poprawnym językiem literackim, w formie dostosowanej do tematu, o wyrazistym zamyśle kompozycyjnym; pisze prace na temat poznanych utworów literackich, uwzględniając konteksty kulturowe i filozoficzne oraz powiązania literackie; *formułuje własne hipotezy interpretacyjne (w związku z interpretacją wiersza); podejmuje próbę napisania eseju, * interpretacji porównawczej; określa, jakie są podstawowe cechy językowe i formalne eseju i tekstu naukowego; pisze własną, poprawnie zredagowaną recenzję ostatnio przeczytanej książki lub obejrzanego filmu; *pisze reportaż na samodzielnie wybrany temat ważny dla środowiska, w którym żyje; *zbiera materiały do reportażu, wykorzystując różne źródła informacji. 4. W zakresie tworzenia wypowiedzi ustnych na poziomie podstawowym uczeń: buduje kilkuzdaniową wypowiedź na wskazany temat utrzymaną we właściwym stylu; tworzy wypowiedź stosowną i skuteczną: posługuje się polszczyzną literacką, używa językowych form grzecznościowych, unika agresywności i brutalizacji wypowiedzi; zachowuje się właściwie pod względem językowym w różnych sytuacjach; wybiera środki językowe (gł. leksykalne i frazeologiczne) stosowne w danej sytuacji; uczestniczy w dialogu, dyskusji, debacie klasowej, broniąc swojego stanowiska; poprawnie buduje argumenty; dostrzega argumenty nieuczciwe i ich unika; *dostrzega elementy manipulacji językowej; publicznie zabiera głos, właściwie komponując wystąpienie i *stosując podstawowe zasady retoryczne; wypowiada swoje oceny i opinie np. na temat etycznej strony wyborów, przed jakimi stoją bohaterowie utworu lub wartości i atrakcyjności czytanych dzieł; formułuje własne sądy i opinie, uzasadnia je; przedstawia własne refleksje i wnioski powstałe pod wpływem lektury poznanych utworów. PP

12 Jak na poziomie podstawowym, a ponadto uczeń: ujmuje swoje sądy i przemyślenia w formę dłuższej, uporządkowanej wypowiedzi; uczestniczy w klasowym konkursie pięknego opowiadania; przedstawia zasady kultury dyskusji i je stosuje; wypowiada się na temat literatury i sztuki poznawanych epok w sposób komunikatywny, jasny, w miarę płynny, *używając niektórych terminów i pojęć specjalistycznych; *wskazuje podstawowe rodzaje argumentów; Wygłasza krótkie referaty, wykorzystując wiadomości z gimnazjum oraz nowe z podręcznika i innych źródeł. 5. W zakresie samokształcenia na poziomie podstawowym uczeń: korzysta z podstawowych źródeł informacji: słowników, (np. ortograficznego, poprawnej polszczyzny, języka polskiego, terminów literackich), różnych encyklopedii; korzysta z Internetu i innych elektronicznych źródeł informacji; sporządza poprawny opis bibliograficzny; *sporządza bibliografię źródeł, z których korzystał; czyta ze zrozumieniem fragmenty literatury naukowej; czyta teksty, by znaleźć potrzebne informacje; znajduje, porządkuje i przetwarza wiadomości znalezione w czytanych mitach; notuje, sporządza plan odtwórczy, konspekt wypowiedzi własnej; korzysta z encyklopedii i tekstów źródłowych, pogłębiając wiedzę dotyczącą wskazanego zagadnienia; integruje wiedzę z różnych obszarów polonistyki szkolnej (z zakresu historii literatury, teorii literatury, językoznawstwa i nauki o kulturze). PP Jak na poziomie podstawowym, a ponadto uczeń: tworzy zestawy bibliograficzne na określony temat; sporządza przypisy; tworzy bazy danych; *czyta tekst naukowy w celu pogłębienia interpretacji utworu literackiego lub dzieła sztuki; *posługując się samodzielnie znalezionymi materiałami, wygłasza samodzielnie przygotowany referat (np. na temat genezy i znaczenia teatru w starożytnej Grecji, sztuki średniowiecza, renesansu), ilustruje go różnymi materiałami. Kontrakt z uczniami: uczeń ma prawo do poprawy bądź zaliczenia sprawdzianu tylko w uzasadnionych przypadkach, jeśli nie pisał go z powodu nieobecności, w okresie dwóch tygodni od oddania prac przez nauczyciela; nie ma możliwości poprawy oceny z odpowiedzi ustnej, kartkówki oraz zadania domowego; nieobecność podczas wypracowania klasowego skutkuje brakiem oceny z tej formy sprawdzenia wiadomości i umiejętności ucznia (wpisujemy 0); uczeń, który otrzymał trzy plusy za aktywność ma prawo do oceny bardzo dobrej; nie ma możliwości zgłaszania nieprzygotowania z omawianej na lekcji lektury obowiązkowej; uczeń jest zobowiązany do posiadania na lekcji podręcznika, zeszytu oraz, jeśli zajdzie potrzeba wskazanej lektury. uczeń ma prawo do zgłoszenia nieprzygotowań do lekcji odpowiednio:

13 w klasie z trzema godzinami języka polskiego w tygodniu raz w semestrze; w klasie z czterema, pięcioma, sześcioma godzinami języka polskiego w tygodniu dwa razy w semestrze Sposoby ewaluacji Przedmiotowy system oceniania podlega ewaluacji na podstawie obserwacji osiągnięć uczniów na egzaminach zewnętrznych oraz ankiet przeprowadzonych na zakończenie poszczególnych etapów nauczania języka polskiego. Zmiany mogą być również wprowadzone na podstawie zmian w wewnątrzszkolnym systemie oceniania. SPOSOBY POWIADAMIANIA UCZNIA O TERMINACH KONTROLI WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI ORAZ O ZAKRESIE MATERIAŁU PRZEWIDZIANEGO DO KONTROLI praca klasowa, test, sprawdzian, praca analityczno-interpretacyjna o charakterze maturalnym powinny być zapowiedziane, co najmniej z tygodniowym wyprzedzeniem i poprzedzone lekcją powtórzeniową oraz wpisem do dziennika lekcyjnego; dyktando winno być poprzedzone powtórzeniem zasad pisowni oraz ćwiczeniami praktycznymi i zapowiedziane minimum trzy dni przed datą jego przeprowadzenia; nie obowiązuje wpis do dziennika lekcyjnego; kartkówka lub bieżąca odpowiedź (materiał trzech ostatnich lekcji) nie wymaga uprzedzenia uczniów oraz wpisu do dziennika lekcyjnego ( traktujemy je jako sprawdzenie systematyczności pracy uczniów); odpowiedź ustna z większej partii materiału powinna być zapowiedziana, co najmniej na tydzień przed terminem jej przeprowadzenia i poprzedzona podaniem zakresu materiału, który ma przygotować uczeń; wypracowanie domowe w dłuższej formie wypowiedzi uczeń realizuje w ciągu jednego tygodnia ( w wyjątkowych przypadkach nauczyciel może przedłużyć ten termin); recytację, inscenizację poprzedza minimum (w zależności od trudności i długości tekstu) tygodniowy okres na ich przygotowanie; inne formy terminy i zakres materiału uzależnione są od ich stopnia trudności; nauczyciel ustala je w porozumieniu z uczniami. UWAGA! Nie zaleca się wyznaczania terminu przeprowadzania jakiejkolwiek formy kontroli wiadomości i umiejętności ucznia na pierwszy dzień po przerwie świątecznej lub feriach. Ze względu jednak na specyfikę przedmiotu można ustalić na ten czas termin omówienia lektury!

14 TERMINY SPRAWDZANIA PRAC I INFORMOWANIA UCZNIÓW O UZYSKANYCH OCENACH prace klasowe, testy, sprawdziany, prace analityczno-interpretacyjne o charakterze maturalnym powinny być sprawdzone i oddane uczniom do wglądu w terminie do dwóch tygodni od daty ich wykonania chyba, że w tym okresie nie odbywają się zajęcia dydaktyczno-wychowawcze w szkole lub nauczyciel przebywa na zwolnieniu lekarskim; kartkówki, dyktanda powinny być sprawdzone, ocenione i oddane uczniom do wglądu w terminie jednego tygodnia od daty ich wykonania, chyba że nie jest to możliwe z przyczyn podanych powyżej; wypracowania domowe w dłuższej formie wypowiedzi powinny być sprawdzone, ocenione i oddane uczniom w terminie do trzech tygodni od daty ich dostarczenia nauczycielowi (w takim przypadku uczniowie piszą wypracowania nie w zeszytach przedmiotowych, lecz na papierze znormalizowanym); inne formy terminy ustala się na bieżąco w porozumieniu z uczniami stosownie do trudności i czasochłonności wykonanego zadania (np. sprawdzenie i ocena projektów). OCENY KLASYFIKACYJNE Ocena klasyfikacyjna( śródroczna i końcoworoczna) powinna odzwierciedlać stopień opanowania wiadomości i umiejętności określonych w wymaganiach edukacyjnych oraz wkład pracy, zaangażowanie i systematyczność ucznia w ich przyswojenie. UWAGA!Ocena klasyfikacyjna nie jest średnią ocen cząstkowych! Wystawiając ocenę klasyfikacyjną, nauczyciel w pierwszej kolejności analizuje uzyskane przez ucznia oceny cząstkowe z klasowych form sprawdzania wiadomości i umiejętności, a więc z: prac klasowych, testów i sprawdzianów 45-minutowych oraz czytania tekstu ze zrozumieniem, następnie oceny uzyskane z efektów domowych form pracy ucznia, a więc z: wypracowania, znajomości treści obowiązkowej lektury, odpowiedzi ustnej i kartkówki. Dopełnienie oceny klasyfikacyjnej stanowią pozostałe oceny cząstkowe, np. z aktywności, z recytacji, za zeszyt i inne. Uczeń może być nieklasyfikowany z języka polskiego, jeżeli opuścił ponad 50% godzin lekcyjnych w semestrze (szczegółowe procedury w takich przypadkach określa WSO), które nie zostały usprawiedliwione.

15 Jednym z warunków uzyskania oceny pozytywnej z przedmiotu jest uczestniczenie we wszystkich klasowych formach sprawdzania wiadomości i umiejętności uzyskanie z nich co najmniej oceny dopuszczającej( liczy się także ocena stanowiąca efekt poprawiania oceny niedostatecznej). Ocena za II semestr jest oceną roczną, a więc odzwierciedla także wkład pracy ucznia w I semestrze podsumowany oceną klasyfikacyjną! Uczeń otrzymuje promocję do klasy programowo wyższej, jeżeli jego osiągnięcia edukacyjne w danym roku szkolnym zostały ocenione pozytywnie ( minimum na ocenę dopuszczającą). EGZAMIN POPRAWKOWY Począwszy od klasy pierwszej (także po klasie programowo najwyższej) uczeń, który w wyniku klasyfikacji końcoworocznej uzyskał ocenę niedostateczną tylko z języka polskiego, może zdawać egzamin poprawkowy (składający się z części pisemnej i ustnej). Nauczyciel zobowiązany jest podać uczniowi zakres materiału przewidywanego na egzamin poprawkowy najpóźniej w ostatnim dniu nauki szkolnej. Inne szczegóły związane z przeprowadzeniem egzaminu poprawkowego reguluje WSO. ZASADY POPRAWIANIA WYNIKÓW NIEKORZYSTNYCH Uczeń ma prawo, a w przypadku ocen uzyskanych z klasowych form kontroli wiadomości i umiejętności obowiązek, poprawiania wyników niekorzystnych,także ubiegać się o podwyższenie oceny proponowanej: semestralnej i rocznej. Za wyniki niekorzystne, zgodnie z ustaleniami WSO, uznaje się głównie oceny niedostateczne. Poprawianie ocen dopuszczających i dostatecznych nie jest obligatoryjne i zależy od decyzji nauczyciela polonisty. W sytuacji poprawiania wyników niekorzystnych uczeń otrzymuje nowe zadania o identycznym stopniu trudności, co poprzednie. Termin poprawiania wyników niekorzystnych ustala nauczyciel w porozumieniu z uczniem.

16 Jeżeli uczeń poprawił ocenę niedostateczną ( lub dopuszczającą) na wyższą, do dziennika wpisuje się obie oceny przedzielone znakiem,, /, a podczas wystawiania oceny klasyfikacyjnej rozpatruje się ocenę wyższą. W przypadku, gdy ocena z poprawy pracy jest taka sama jak pierwotna, wówczas nauczyciel tylko odnotowuje fakt poprawiania oceny, natomiast jeśli ocena z poprawy jest niższa od pierwotnej (dotyczy to poprawiania ocen dopuszczających lub dostatecznych), w dzienniku lekcyjnym pozostawia się tylko ocenę pierwotną ( nie wpisuje się oceny niższej). Uczeń, który z powodu usprawiedliwionej nieobecności nie przystąpił do pisemnej klasowej formy sprawdzania wiadomości i umiejętności, może do niej przystąpić w kolejnym terminie wyznaczonym przez nauczyciela, a w przypadku uzyskania oceny niedostatecznej ma prawo do jej poprawy. Jeżeli uczeń w wyniku klasyfikacji semestralnej uzyskał ocenę niedostateczną, wówczas jest zobowiązany do zaliczenia zaległego materiału w ciągu 60 dni od dnia rozpoczęcia się II semestru(tuż po feriach zimowych), zgodnie z ustaleniami WSO. Nauczyciel ustala z uczniem zakres materiału do zaliczenia, sposób oraz terminy zaliczeń. Wskazane jest, aby materiał został podzielony na mniejsze części, które ułatwiłyby uczniowi jego przyswojenie. UWAGA! Uczeń może poprawiać wynik niekorzystny tylko jeden raz. Jeżeli uczeń, który w wyniku klasyfikacji semestralnej uzyskał ocenę niedostateczną, nie przystąpi do zaliczenia zaległego materiału, może w wyniku klasyfikacji końcoworocznej uzyskać ocenę niedostateczną, mimo pozytywnych ocen za II semestr OCENA BIEŻĄCEJ AKTYWNOŚCI UCZNIÓW PODCZAS LEKCJI Aktywność ucznia podczas lekcji podlega bieżącemu oceniani za pomocą znaku,,+, które nauczyciel wpisuje we własnym notesie. Uczeń ma prawo skontrolować liczbę swoich,,plusów. Każdy uczeń powinien dążyć do uzyskania jak największej liczby,,plusów, ponieważ zostają one przeliczone na oceny: 5 + bdb 4 + db UWAGA! O wpisaniu do dziennika oceny dst. lub dop. 3 + dst za aktywność podczas lekcji decyduje uczeń! 2 + dop Szczególna aktywność ucznia podczas lekcji może zostać nagrodzona przez nauczyciela odpowiednią pozytywną oceną. Pod pojęciem aktywności, ocenianej znakiem,,+, rozumie się także inne jej formy, np. pracę w grupach, wszelkie prace wykonane przez ucznia z własnej inicjatywy lub na prośbę nauczyciela, udział w konkursach etc.

17 POSTANOWIENIA KOŃCOWE 1. Obowiązkiem każdego ucznia jest przygotowanie się do lekcji. 2. Uczeń ma prawo do nieprzygotowania się do lekcji z ważnych i uzasadnionych powodów, ale za każdym razem zgłasza ten fakt nauczycielowi tuż po zakończeniu czynności organizacyjno-porządkowych, takich jak sprawdzenie obecności i zapisanie tematu lekcji w dzienniku. 3. W ciągu jednego semestru uczeń może dwukrotnie zgłosić nauczycielowi fakt nieprzygotowania się do lekcji. Na oznaczenie nieprzygotowania ucznia stosuje się znak,,. 4.W przypadku dłuższej (ponad trzydniowej) usprawiedliwionej nieobecności na zajęciach lekcyjnych uczeń ma prawo do 7 dniowego zwolnienia z ustnych i pisemnych form sprawdzania wiadomości i umiejętności w celu uzupełnienia zaległości. 5.Braki w zeszycie wynikłe z nieobecności ucznia w szkole oraz wszelkie zaległości wynikłe z tego powodu powinny być uzupełnione na bieżąco. 6.Jeżeli z przyczyn uzasadnionych uczeń nie wykonał pisemnej pracy domowej w dłuższej formie wypowiedzi ( wypracowania ) w wyznaczonym terminie, wówczas otrzymuje ocenę niedostateczną, którą nauczyciel wpisuje do dziennika ołówkiem. Zasady i termin poprawy oceny uczeń ustala indywidualnie z nauczycielem. 7.Jeżeli uczeń nie przeczyta obowiązkowej lektury w wyznaczonym terminie, otrzymuje ocenę niedostateczną, ale w kolejnym wyznaczonym terminie może wykazać się jej znajomością i poprawić ocenę. 8.Jeżeli podczas pisemnej klasowej formy sprawdzania wiadomości i umiejętności uczeń pracuje niesamodzielnie (korzysta z pomocy innych uczniów, zeszytu lub innych materiałów), wówczas otrzymuje ocenę niedostateczną bez możliwości jej poprawy. 9.Nieusprawiedliwiona nieobecność ucznia podczas sprawdzania wiadomości i umiejętności jest równoznaczna z uzyskaniem oceny niedostatecznej bez możliwości jej poprawy. 10.W przypadku posiadania przez ucznia pisemnej opinii PPP nauczyciel zobowiązany jest dostosować wymagania edukacyjne lub metody pracy do zaleceń poradni i możliwości ucznia. 11.Jeżeli uczeń, który z powodu nieusprawiedliwionej nieobecności nie przystąpił do pisemnej klasowej formy kontroli wiadomości i umiejętności, nie przystąpi do niej także w kolejnym wyznaczonym terminie, otrzymuje ocenę niedostateczną bez możliwości jej poprawy.

18 12.Uczeń uzyskuje pozytywną ocenę semestralną / końcoworoczną, jeżeli spełnił wymagania edukacyjne na daną ocenę ( minimum dopuszczającą). 13.Uczeń, który swoją postawą wykazuje całkowity brak zainteresowania przebiegiem lekcji, destabilizuje proces dydaktyczno-wychowawczy, nie orientuje się w toku lekcji etc., może otrzymać minus (,,- ) za negatywną,,aktywność. Czwarty uzyskany minus skutkuje oceną niedostateczną za pracę podczas lekcji! 14.Postanowienia PSO mogą być negocjowane z uczniami tylko w tych punktach, które nie wynikają z WSO lub Rozporządzenia MEN w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych. Wykaz lektur dla liceum i technikum (poziom podstawowy i ponadpodstawowy) 1. LITERATURA POLSKA Bogurodzica w kontekście poezji średniowiecznej Jan Kochanowski fraszki, pieśni i treny (wybór) Jan Andrzej Morsztyn wybór wierszy Daniel Naborowski wybór wierszy Wacław Potocki wybór wierszy Ignacy Krasicki bajki, satyry (wybór), Hymn do miłości ojczyzny Adam Mickiewicz Romantyczność Adam Mickiewicz Pan Tadeusz Adam Mickiewicz Dziady cz. III

19 Juliusz Słowacki Kordian: akt I, akt II, akt III sc. 5 i 6 Zygmunt Krasiński Nie-Boska komedia: część I, część III (scena w obozie rewolucji), część IV (scena w obozie arystokracji i scena finałowa) Adam Mickiewicz wybór wierszy Juliusz Słowacki wybór wierszy Cyprian Kamil Norwid wybór wierszy Bolesław Prus Lalka Eliza Orzeszkowa Nad Niemnem fragmenty z tomu III: rozmowa Andrzejowej Korczyńskiej z synem, rozmowa Benedykta Korczyńskiego z synem Eliza Orzeszkowa Gloria victis Maria Konopnicka Mendel Gdański Bolesław Prus Kamizelka Henryk Sienkiewicz Potop Stefan Żeromski Ludzie bezdomni Kazimierz Przerwa-Tetmajer wybór wierszy Jan Kasprowicz wybór wierszy Leopold Staff wybór wierszy z różnych epok Stanisław Wyspiański Wesele Władysław Stanisław Reymont Chłopi (t. I) Stefan Żeromski Przedwiośnie Witold Gombrowicz Ferdydurke rozdz. II, III, VI, VII, VIII, IX, X, XII, XIV Zofia Nałkowska Granica Tadeusz Borowski Pożegnanie z Marią (Pożegnanie z Marią, U nas, w Auschwitzu..., Proszę państwa do gazu, Bitwa pod Grunwaldem) Gustaw Herling-Grudziński Inny świat Bolesław Leśmian wybór wierszy Julian Tuwim wybór wierszy Maria Pawlikowska-Jasnorzewska wybór wierszy Czesław Miłosz wybór wierszy Krzysztof Kamil Baczyński wybór wierszy Tadeusz Różewicz wybór wierszy Zbigniew Herbert wybór wierszy Miron Białoszewski wybór wierszy Wisława Szymborska wybór wierszy Stanisław Barańczak wybór wierszy Jan Twardowski wybór wierszy Sławomir Mrożek Tango Hanna Krall Zdążyć przed Panem Bogiem Uwaga: wymagana jest także znajomość kontekstów biblijnych, antycznych i innych. 2. LITERATURA POWSZECHNA Sofokles Król Edyp Horacy wybór pieśni William Szekspir Makbet Molier Świętoszek Jan Wolfgang Goethe Cierpienia młodego Wertera Fiodor Dostojewski Zbrodnia i kara Joseph Conrad Jądro ciemności Albert Camus Dżuma

20 na poziomie rozszerzonym wymienione jak na poziomie podstawowym, a ponadto: 1. LITERATURA POLSKA Jan Kochanowski Treny Juliusz Słowacki Kordian Witold Gombrowicz Trans Atlantyk Maria Kuncewiczowa Cudzoziemka Stanisław Ignacy Witkiewicz Szewcy 2. LITERATURA POWSZECHNA Dante Boska Komedia fragmenty Piekła Jan Wolfgang Goethe Faust część I: fragmenty sceny w pracowni (rozmyślania Fausta o sobie i swoim życiu, rozmowa z Mefistofelesem) Franz Kafka Proces Michaił Bułhakow Mistrz i Małgorzata