Ochrona wód A. Informacje ogólne Elementy sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod Język Rodzaj Rok studiów/semestr Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć Założenia i cele Metody dydaktyczne oraz ogólna forma zaliczenia Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Biologiczno Chemiczny, Instytut Biologii Biologia, specjalność Biologia środowiskowa Studia drugiego stopnia ogólnoakademicki stacjonarne 0200-BS2-2OCW przedmiot obowiązkowy, moduł kierunkowy II rok studiów/ III semestr Student powinien posiadać zakres wiadomości ogólnobiologiczne na poziomie I stopnia wykład 15 godzin laboratorium 15 godzin Poznanie zasobów hydrosfery i zagrożenia ilościowe i jakościowe w warunkach globalnych uwarunkowań klimatycznych. Identyfikacja przekształceń wód podziemnych w różnych działach gospodarki i aktywności człowieka w środowisku oraz metody ograniczania podziemnego przemieszczania się zanieczyszczeń. Zapoznanie się ze sposobami oceny stanu zasobów ilościowych i jakościowych wód powierzchniowych, ujęcie regionalne oraz studium przypadków. Efektywność i ekologiczne oraz techniczne uwarunkowania melioracji wodnych. Techniczne sposoby neutralizacji zanieczyszczenia wód. Chemiczne i biologiczne metody rekultywacji wód rzecznych i limnicznych. Gospodarka stawowa w ochronie wód. Specyfika ochrony wód na obszarach chronionych oraz wód morskich. Dyrektywa Wodna UE i e przepisy prawno- administracyjne w zakresie ochrony wód. Metody dydaktyczne: wykład, konsultacje, wykonywanie ćwiczeń według instrukcji podczas zajęć laboratoryjnych, analiza wyników. Formy zaliczenia : zaliczenie wykładów i laboratorium na ocenę. Efekty kształcenia i 1. Student potrafi identyfikować zagrożenia dla form i typów ekosystemów wodnych K_W02, K_W05 2. Student posługuje się odpowiednią terminologią przy opisie procesów zachodzących w hydrosferze. 3. Student interpretuje zjawiska i procesy fizykochemiczne zachodzące w różnych typach wód oraz znajduje adekwatne metody neutralizacji zagrożeń 4. Student potrafi korzystać z informacji źródłowych w języku m i obcym (np. mapy hydrogeologiczne, wyniki analiz biologicznych i chemicznych wód, raportów) Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia K_U05, K_K06, K_K08, K_U12 Punkty ECTS 1 pkt
Bilans nakładu pracy studenta ii Wskaźniki ilościowe Ogólny nakład pracy studenta: 60 godz. w tym: udział w wykładach: 15 godz.; udział w zajęciach laboratoryjnych: 15 godz.; przygotowanie się do zajęć, zaliczeń, egzaminów: 25 godz.; udział w konsultacjach, zaliczeniach: 5 godz. Nakład pracy studenta związany z zajęciami iii : Liczba godzin Punkty ECTS wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela 35 1,2 o charakterze praktycznym 30 1,4 Data opracowania: 28.08.2015 Koordynator : prof. dr hab. Andrzej Stefan Górniak
Elementy składowe sylabusu B. Informacje szczegółowe Nazwa Kod Nazwa kierunku Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Język Rok studiów/ semestr Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz forma prowadzenia zajęć Prowadzący Treści merytoryczne : Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich weryfikacji Ochrona wód 0200-BS2-2OCW Biologia, specjalność biologia środowiskowa Wydział Biologiczno Chemiczny UwB, Instytut Biologii drugi rok studiów II stopnia, trzeci semestr (zimowy) 15 godzin wykładu prof. dr hab. Andrzej Stefan Górniak 1. Zasoby hydrosfery a gospodarka wodna - aspekty ilościowe, jakościowe, woda a usługi ekologiczne 2. Zagrożenia wód podziemnych, metody retencji wód podziemnych, główne Zbiorniki wód podziemnych w Polsce. Sposoby ograniczania podziemnego przemieszczania się zanieczyszczeń, klasyfikacja stanu wód podziemnych. 3. Ochrona wód powierzchniowych- retencja krajobrazowa, zbiornikowa, stawowa, melioracje, oczyszczalnie ścieków. 4. Metody rewitalizacji i rekultywacji rzek i jezior, zalety i wady metod chemicznych i biologicznych. Klasyfikacja stanu ekologicznego wód powierzchniowych. 5. Ochrona wód morskich 6. Dyrektywa Wodna UE, e przepisy prawnoadministracyjne w zakresie ochrony wód. Efekty kształcenia: Student identyfikuje czynniki powodujące zmiany ilościowe i jakościowe hydrosfery w zlewniach o różnym zagospodarowaniu. Student rozróżnia typy zagrożeń wód i potrafi wskazać najkorzystniejsze rozwiązania ich ograniczenia lub neutralizacji, znając zalety i wady istniejących rozwiązań technicznych. Student identyfikuje podstawowe związki przyczynowo- skutkowe zachodzące w ekosystemach wodnych oraz między aktywnością gospodarczą a stanem środowiska wodnego i jego funkcjonowaniem. Student potrafi oceniać skutki i następstwa zmian środowiska przyrodniczego pod wpływem nieracjonalnego gospodarowania wodą na życie, zdrowie człowieka, różne gałęzie gospodarki oraz relacje międzynarodowe Sposoby weryfikacji: Zaliczenie pisemne podsumowujący przedmiot (test zamknięty, pytania otwarte opisowe, schematy i rysunki do uzupełnienia opisów i objaśnień). Forma i warunki zaliczenia Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej 1. Pozytywna ocena zaliczenia laboratorium. 2. Pozytywna ocena zaliczenia części wykładowej. Literatura podstawowa: 1. Z. Kajak (2001) Hydrobiologia - Limnologia. Ekosystemy wód śródlądowych. PWN, Warszawa, 2001. 2. W.Chełmicki (1997) Degradacja i ochrona wód. Cz. I. UJ, Kraków. Literatura uzupełniająca: 1. (ed. M.Zalewski) Guidelines for the integrated management of watershed- Phytotechnology and Ecohyrology (2002), UN publ. IETC Freshwater Management Series, 5. 2. (red.) K.A. Dobrowolski, K.Lewandowski (1998) Ochrona środowisk wodnych i błotnych w Polsce. Ofic.Wyd. IE PAN,
. podpis osoby składającej sylabus Elementy składowe sylabusu Nazwa Kod Nazwa kierunku Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Język Rok studiów/ semestr Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz forma prowadzenia zajęć Prowadzący Treści merytoryczne : Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich weryfikacji Forma i warunki zaliczenia Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej C. Informacje szczegółowe Ochrona wód 0200 OS1 1MIK Biologia, specjalność biologia środowiskowa Wydział Biologiczno Chemiczny UwB, Instytut Biologii drugi rok, trzeci semestr (zimowy) 15 godzin (laboratorium i zajęcia w terenie) dr inż. Maciej Karpowicz 1. Stan zasobów wód podziemnych i ich jakość - studium regionalne. 2. Ocena hydromorfologiczna wybranej rzeki zajęcia w terenie. 3. Ocena stanu ekologicznego jeziora. 4. Plany ochrony ekosystemów na obszarach prawnie chronionych. 5. Chronione wodne siedliska i hydrobionty w Polsce w świetle Dyrektyw UE Efekty kształcenia: 1. Student potrafi identyfikować czynniki odpowiedzialne za zmiany ilościowe i jakościowe hydrosfery w zlewniach i zna metody ich identyfikacji. 2. Student zna klasyfikacje wód podziemnych i stosowane metody w ocenie stanu wód podziemnych i rzecznych. 3. Potrafi wskazać metody rewitalizacji lub rekultywacji ekosystemów wodnych w zależności od uwarunkowań zlewniowych. 4. Zna i potrafi rozpoznać wodne siedliska i hydrobionty podlegające prawnej ochronie w Polsce. Sposoby weryfikacji: 1. Bieżąca ocena prac podczas analizy uzyskanych wyników w trakcie zajęć. 2. Ocena pisemnych sprawozdań z laboratoriów. 3. Zaliczeniowy sprawdzian pisemny. 1. Obecność na zajęciach (dopuszcza się możliwość opuszczenia jednych zajęć z koniecznością ich odpracowania). 2. Pozytywna ocena pracy studenta podczas zajęć. 3. Pozytywna ocena sprawozdań i ze sprawdzianu końcowego. Literatura podstawowa: 1. Szoszkiewicz K. i inni (2011) Hydromorfologiczna ocena wód płynących Podręcznik do badań wg metody RHS w warunkach Polski. Poznań,. 2. Monitoring siedlisk przyrodniczych. Cz. II Przewodnik metodyczny. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, 2012. Literatura uzupełniająca: 1. E.Symonides (2007) - Ochrona przyrody. WUW, Warszawa 2. J.D.Allan (1998) Ekologia wód płynących. PWN, Warszawa
. podpis osoby składającej sylabus i zakładanych efektów kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, z uwzględnieniem form zajęć. Uwzględnia się tylko efekty możliwe do sprawdzenia (mierzalne / weryfikowalne). ii Przykładowe rodzaje aktywności: udział w wykładach, ćwiczeniach, przygotowanie do zajęć, udział w konsultacjach, realizacja zadań projektowych, pisanie eseju, przygotowanie do egzaminu. Liczba godzin nakładu pracy studenta powinna być zgodna z przypisanymi do tego punktami ECTS wg przelicznika : 1 ECTS 25 30 h. iii Zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela są to tzw. godziny kontaktowe (również te nieujęte w rozkładzie zajęć, np. konsultacje lub zaliczenia/egzaminy). Suma punktów ECTS obu nakładów może być większa od ogólnej liczby punktów ECTS przypisanej temu przedmiotowi.