Powiatowy Urząd Pracy w Gdańsu MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE GDAŃSKIM ZA 2006 ROK POWIAT GDAŃSKI Gdańs, wiecień 2007
Spis Treści. Wstęp... 3 I. Analiza bezrobocia zawodów ( wg grup zawodów)... 4 Analiza ofert pracy według zawodów... 6 I Analiza zawodów deficytowych i nadwyżowych... 8 IV Wynii badania w załadach pracy... 11 V. Wynii badania w szolach ponadgimnazjalnych... 12 Wniosi... 13 Anes statystyczny... 15 1. Wybrane miernii stosowane do monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych. 15 2 Tablice... 17 2
WSTĘP Przez monitoring zawodów deficytowych i nadwyżowych należy rozumieć proces systematycznego obserwowania zjawis zachodzących na rynu pracy dotyczących popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przeroju terytorialno zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosów i rótotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funcjonowania systemów szolenia bezrobotnych i ształcenia zawodowego. Opracowywanie analiz rynu pracy, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych, zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 20 wietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynu pracy zostało wpisane w zadania zarówno województwa ja i samorządu powiatu w zaresie polityi rynu pracy. Zadanie to zostało również umieszczone w Krajowym Planie Działań na Rzecz Zatrudnienia na 2005 ro albowiem odpowiednia oordynacja ierunów ształcenia, dostosowanie strutury podaży i popytu w uładzie lasyfiacji zawodowych jest ważnym problemem w obliczu zachodzących zmian na rynu pracy. Podstawą analizy strutury zawodowej bezrobotnych i ofert pracy jest Klasyfiacja Zawodów i Specjalności, wprowadzona do powszechnego stosowania Rozporządzeniem Ministra Gospodari i Pracy z dnia 8 grudnia 2004r. w sprawie lasyfiacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynu pracy oraz zaresu jej stosowania (Dz. U. Nr 48, poz. 253). W rozporządzeniu tym zawód został zdefiniowany jao zbiór zadań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniu społecznego podziału pracy, wyonywanych stale lub z niewielimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich walifiacji (wiedzy i umiejętności), zdobytych w wyniu ształcenia lub pratyi. Wyonywanie zawodu stanowi źródło dochodów. Zawód może dzielić się na specjalności, tóre są wyniiem podziału pracy w ramach zawodu i zawierają czynności o podobnym charaterze wymagające pogłębionej lub dodatowej wiedzy i umiejętności zdobytych w wyniu dodatowego szolenia lub pratyi. Klasyfiacja obejmuje 30 dużych grup zawodowych (od 2 cyfrowy), 387 grup elementarnych (od 4 cyfrowy) oraz 1636 zawodów i specjalności (od 6 cyfrowy). Analiza przeprowadzona została na poziomie powiatu dlatego supiono się na odach zawodów 4 i 6 cyfrowych. Niniejszy Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżowych prowadzony jest dla obszaru Powiatu Gdańsiego, a czas badania to ores od 1 stycznia do 31 grudnia 2006 rou i został opracowany w oparciu o ujednolicone dla całego raju Zalecenia metodyczne opracowane przez ówczesny Departament Rynu Pracy Ministerstwa Gospodari, Pracy i Polityi Społecznej. Podstawowym źródłem informacji niniejszego opracowania są tablice wyniowe wygenerowane przy specjalnie do tego stworzonej przez firmę Computerland apliacji, tóra umożliwiła oreślenie zawodów deficytowych oraz nadwyżowych a taże interpretacje uzysanych wyniów. Do analizy, mającej na celu opisanie zawodów deficytowych i nadwyżowych posłużyły następujące narzędzia statystyczne: a) wsaźni intensywności nadwyżi ( deficytu ) zawodu, b) wsaźni szansy uzysania oferty w danym zawodzie, c) wsaźni długotrwałego bezrobocia w danym zawodzie, d) wsaźni strutury, Opracowanie to ma charater diagnostyczno prognostyczny obejmujący swoją tematyą zarówno sytuację na rynu pracy w 2006r ja i opisuje przewidywania na tym rynu w 2007 rou 3
I. ANALIZA BEZROBOCIA ZAWODÓW ( WG GRUP ZAWODÓW) Powiat Gdańsi położony w środowo-wschodniej części województwa pomorsiego i obejmuje gminy: Cedry Wielie, Kolbudy, Przywidz, Pszczółi, Suchy Dąb i Trąbi Wielie oraz miasto i gminę Pruszcz Gdańsi. Obszar tego powiatu ziemsiego wynosi 793,17 m 2, na tórym zamieszuje (wg stanu w dniu 30 września 2006 r.) 85979 osób, z czego obiety stanowią 50,6%, czyli 43949 osób. Ponadto w Powiecie Gdańsim wg stanu na oniec grudnia 2006 r. liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych wyniosła 2640 osób (w tym 67,2%, czyli 1775 osób, stanowiły obiety), natomiast stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła 10,7% ( Stan w dniu 31 grudnia 2006r.) Ponadto na oniec grudnia 2006 r. pozostawało w rejestrach bezrobocia tego powiatu 692 osoby dotychczas nigdzie niepracujące, co stanowi 26,2 % ogółu bezrobotnych. Natomiast 3,5% wszystich zarejestrowanych stanowiły osoby bezrobotne zarejestrowane w oresie do 12 miesięcy od dnia uończenia szoły, czyli 92 osoby. W tej ategorii obiety stanowiły 66,3%, czyli 61 osób. Prawie 27% ogółu bezrobotnych, czyli 703 osoby, stanowiły osoby, tóre są zarejestrowane dłużej niż 12 miesięcy. Na oniec 2006 rou dla Powiatu Gdańsiego w tutejszym Urzędzie Pracy najwięcej zarejestrowanych osób było bez zawodu ( 498 tj.:18,9% ogółu bezrobotnych). Na dalszych miejscach znaleźli się: Sprzedawca ( 251 osób tj. 9,5% ogółu bezrobotnych), Sprzątacza ( 72 osoby tj. 2,7% ogółu bezrobotnych), Robotni gospodarczy ( 62 osoby tj. 2,3% ogółu bezrobotnych), Krawiec ( 45 osób tj. 1,7% ogółu bezrobotnych), Pracowni biurowy ( 43 osoby tj. 1,6% ogółu bezrobotnych), Kucharz ( 37 osób tj. 1,4% ogółu bezrobotnych), Pomoc uchenna ( 37 osób tj. 1,4% ogółu bezrobotnych), Robotni placowy ( 37 osób tj. 1,4% ogółu bezrobotnych), Asystent eonomiczny ( 31 osób tj. 1,2% ogółu bezrobotnych), W sumie w powyżej wymienionej grupie zawodów zarejestrowanych w niniejszym Urzędzie Pracy było 615 osób ( 23% ogółu bezrobotnych). Powyższe zestawienie zawodów struturą wiele się nie różni od tych z poprzednio badanych oresów. W dalszym ciągu utrzymuje się tendencja do wysoiego bezrobocia wśród zawodów o względnie nisich walifiacjach. Z drugiej strony reprezentanci profesji o wysoich walifiacjach taże występują w dużej ilości w rejestrze. Bez wątpienia główną przyczyną jest niedostateczne dostosowanie oferty ształcenia przez system eduacji do obecnych warunów rynu pracy. Analizując powyżej przytoczone dane widać, iż ogólna tendencja pod względem strutury zawodów nie zmieniła się wobec tej przedstawionej w pierwszym półroczu 2006r. W dalszym ciągu, jeżeli chodzi o ilość bezrobotnych znajdują się pratycznie te same zawody. Wysoi poziom bezrobocia w tych przypadach może sugerować, iż są to zawody nadwyżowe. Grupa bezrobotnych bez zawodu obejmuje osoby niespełniające jednocześnie dwóch warunów nieposiadające: udoumentowanej ciągłości pracy w oresie minimum jednego rou w tym samym zawodzie oraz walifiacji do wyonywania jaiegoolwie zawodu poświadczonych dyplomem, świadectwem, zaświadczeniem instytucji szoleniowej lub innym dyplomem uprawniającym do wyonywania zawodu. Zgodnie z wymienionymi 4
ryteriami w grupie bez zawodu ujęte są osoby, tóre uończyły licea ogólnoształcące i licea profilowane. W 2006 rou zarejestrowano 4413 osób bezrobotnych. z terenu Powiatu Gdańsiego. Analizując napływ bezrobotnych w badanym oresie wg zawodów ( od 6- cyfrowy) mamy: Sprzedawca ( 412 osób, tj. 9,3% ogółu bezrobotnych), Asystent eonomiczny ( 103 osoby tj. 2,3% ogółu bezrobotnych), Żołnierz zasadniczej służby wojsowej ( 87 osób tj. 2% ogółu bezrobotnych), Pracowni biurowy ( 73 osoby tj. 1,7% ogółu bezrobotnych), Ślusarz ( 69 osób tj. 1,6% ogółu bezrobotnych), Robotni gospodarczy ( 64 osoby tj. 1,5% ogółu bezrobotnych), Mechani samochodów osobowych ( 55 osób tj. 1,2% ogółu bezrobotnych), Sprzątacza ( 55 osób tj. 1,2% ogółu bezrobotnych), Techni żywienia i gospodarstwa domowego ( 54 osoby tj. 1,2% ogółu bezrobotnych), Handlowiec ( 54 osoby tj. 1,2% ogółu bezrobotnych), Krawiec ( 53 osoby tj. 1,2% ogółu bezrobotnych), Kucharz ( 50 osób tj. 1,1% ogółu bezrobotnych), Ogółem w badanym oresie jao osoby bezrobotne zgłoszono 621 absolwentów, w tym prawie 70% stanowiły obiety. W tej grupie bezrobotnych było 188 osób bez zawodu, natomiast na dalszych miejscach byli reprezentanci tai zawodów ja: Asystent eonomiczny ( 40 osób tj. 6,4% ogółu bezrobotnych absolwentów), Sprzedawca ( 30 osób tj. 4,8% ogółu bezrobotnych absolwentów), Handlowiec ( 21 osób tj. 3,4% ogółu bezrobotnych absolwentów), Techni żywienia i gospodarstwa domowego ( 20 osób tj. 3,2% ogółu bezrobotnych absolwentów), Mechani samochodów osobowych ( 15 osób tj. 2,4% ogółu bezrobotnych absolwentów), Specjalista do spraw maretingu i handlu ( 12 osób tj. 1,9% ogółu bezrobotnych absolwentów), Pedagog ( 11 osób tj. 1,8% ogółu bezrobotnych absolwentów), Techni ogrodni ( 10 osób tj. 1,6% ogółu bezrobotnych absolwentów), Techni eletroni ( 10 osób tj. 1,6% ogółu bezrobotnych absolwentów), Na oniec rou 2006 w rejestrze niniejszego Urzędu Pracy pozostawało 2640 osób. Więszość osób bezrobotnych posiadało zawód charateryzujący się prostymi czynnościami czy tez nisimi walifiacjami Zawody wymienione powyżej mogą wyazywać nadwyżowy charater jedna, ze jest to uzależnione taże od relacji liczby zgłoszonych ofert pracy w danym zawodzie. To zagadnienie zostanie przedstawione w rozdziale I. 5
ANALIZA OFERT PRACY WEDŁUG ZAWODÓW Pozysiwanie ofert pracy od pracodawców oraz dotowanie ze środów Funduszy Pracy zatrudnienia bezrobotnych w ramach atywnych programów przeciwdziałania bezrobociu to najistotniejsze czynnii gwarantujące poprawę sytuacji na loalnym rynu pracy i jednocześnie wsaźnia sytuacji gospodarczej oraz stopnia jej rozwoju. Stan liczebny przedsiębiorstw funcjonujących na terenie Powiatu Gdańsiego ( na dzień 31 grudnia 2006r.) były 132 spółi handlowe z udziałem apitału zagranicznego (np. taie firmy działające na terenie Pruszcza Gdańsiego ja: "KAPPA EXPAC" Sp. z oo. apitał holendersi, czy "Cargill" (Polsa) Sp. z o.o. apitał ameryańsi). Ogólnie w powiecie gdańsim (wg stanu w dniu 31 grudnia 2006 r.) zarejestrowanych w systemie REGON (bez osób prowadzących indywidualne gospodarstwa rolne) było 8937 podmiotów gospodari narodowej, w tym jednoste prawnych,: 1900 osób prawnych i jednoste organizacyjnych niemających osobowości prawnej, w tym: o spółe handlowych - 675, o spółe cywilnych - 550, o spółdzielni - 44, 7037 osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, w tym związanych z: o handlem i naprawami - 1961, o przemysłem - 1258 ( np. 1252 z przetwórstwem przemysłowym), o budownictwem - 1106, o obsługą nieruchomości i firm - 886, o transportem, gospodara magazynową i łącznością - 694, o pośrednictwem finansowym - 287, o działalnością usługową omunalną, społeczną i indywidualną, pozostałą 238, o rolnictwem, łowiectwem i leśnictwem - 157, o branżą hotelarso-restauracyjną - 148. Głównymi setorami gospodari jest przemysł, rolnictwo (w gminie: Cedry Wielie, Pruszcz Gdańsi i Suchy Dąb), turystya (w gminie Przywidz i Trąbi Wielie) oraz usługi. Poniżej przedstawiono struturę ofert pracy jaie wpłynęły do Powiatowego Urzędu Pracy w Gdańsu z terenu powiatu gdańsiego. W 2006 rou z terenu Powiatu Gdańsiego zgłoszono 1695 ofert pracy, z czego na oniec badanego oresu zostało jeszcze 48 ofert. Najwięcej ofert zatrudnienia wpłynęło dla następujących profesji: Sprzedawca ( 78 ofert tj. 4,6% ogółu zgłoszonych ofert), Pracowni biurowy ( 71 ofert tj. 4,2% ogółu zgłoszonych ofert), Robotni budowlany ( 68 ofert tj. 4,0% ogółu zgłoszonych ofert), Monter adłubów orętowych ( 62 oferty tj. 3,7% ogółu zgłoszonych ofert), Kierowca samochodu ciężarowego ( 60 ofert tj. 3,5% ogółu zgłoszonych ofert), Magazynier ( 54 oferty tj. 3,2 % ogółu zgłoszonych ofert), Ślusarz ( 48 ofert tj. 2,8% ogółu zgłoszonych ofert), Spawacz ręczny łuiem eletrycznym ( 47 ofert tj. 2,8% ogółu zgłoszonych ofert), 6
Murarz ( 41 ofert tj. 2,4% ogółu zgłoszonych ofert), Malarz budowlany ( 40 ofert tj. 2,4% ogółu zgłoszonych ofert) Po analizie stanu bezrobocia według ostatniego miejsca pracy dla Powiatu Gdańsiego za 2006r. otrzymujemy następujące wynii ( w podziale na secje wg PKD): Ogólnie zarejestrowanych dla Powiatu Gdańsiego w 2006 rou było 2937 osób bezrobotnych, a na oniec opisywanego rou pozostało 1948 osób. W tymże rou wpłynęło w sumie 1695 ofert pracy, z czego na oniec pozostało 48 ofert. Najwięcej osób bezrobotnych zarejestrowanych w 2006r. było wśród pracujących poprzednio w secji Handel hurtowy i detaliczny 737 osób, z czego na oniec oresu pozostawało 456 osób. Dla tej grupy bezrobotnych wpłynęło łącznie 290 ofert pracy, natomiast na oniec rou 2006 pozostało 9 ofert. Z secji Przetwórstwo przemysłowe zarejestrowało się w tutejszym Urzędzie Pracy 684 osoby, dla tórych zgłoszono najwięcej, bo 580 ofert pracy. Na oniec badanego oresu w rejestrze figurowało z tej secji 458 osób bezrobotnych dla tórych pozostało zaledwie 12 ofert pracy. Żadnych ofert pracy z terenu Powiatu Gdańsiego nie zgłoszono z secji: Rybactwo. Ponadto nie było żadnych osób bezrobotnych z secji: Gospodarstwa domowe, natomiast zarówno osób bezrobotnych w badanym oresie ja i zgłoszonych ofert pracy nie zgłoszono w secjach Organizacje i zespoły esterytorialne oraz Działalności nie zidentyfiowana. Pełniejsze informacje dotyczące ofert pracy i osób bezrobotnych według secji PKD można znaleźć w Tabeli 3. Przeprowadzając analizę porównawczą ofert pracy i bezrobotnych możliwy jest do ustalenia wsaźni szansy uzysania pracy wśród zarejestrowanych bezrobotnych. Analiza ta może być pewnego rodzaju jednym ze wsaźniów dla osób wybierających ierune ształcenia ( przyszły zawód) oraz instytucji odpowiedzialnych za polityę oświatową w regionie. Wśród grup zawodów ( od 4- cyfrowy) charateryzujących się najwięszym wsaźniiem szansy uzysania pracy znaleźli się m. in. przedstawiciele: Inżynierowie mechanicy, Specjaliści ochrony zdrowia (z wyjątiem pielęgniare i położnych) gdzie indziej nieslasyfiowani, Tynarze i porewni, Spawacze i porewni, Robotnicy przygotowujący i wznoszący onstrucje metalowe, Inżynierowie górnicy, metalurdzy i porewni, Specjaliści metod nauczania. W powyższych przypadach omawiany wsaźni uzysał wartość równą bądź więszą niż 0,5. Powyższe dane jaościowo nie znacznie różnią się od danych przedstawionych w analizie ofert pracy i bezrobotnych za pierwsze półrocze 2006 rou. W badanym oresie najwięcej ofert wpłynęło związanych z handlem, usługami oraz przemysłem. 7
I ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH Ro 2006 był przełomowym oresem zmian w gospodarce Polsi zarówno w na poziomie maroeonomicznym ja i miroeonomicznym. Z danych GUS wynia, iż wzrost Produtu Krajowego Brutto za badany ro wyniósł 5,8% - najwyższy w ciągu ostatniej deady. Nastąpił gigantyczny wzrost wymiany handlowej. Popyt na dobra i usługi zainicjował pozytywny trend spadu stopy bezrobocia. Z drugiej jedna strony w 2006 rou dużo osób zarówno pracujących ja i spora rzesza bezrobotnych wyjechała za granice, szczególnie osoby dobrze wyształcone i o wysoich walifiacjach. Już dziś wielu firmom brauje specjalistów najbardziej z pewnością w secji: Budownictwo. Nie zmienia to jedna fatu, iż pomimo dużego bezrobocia przedsiębiorcy nie mogą znaleźć odpowiedniej adry. Kluczowym problemem jest, zatem oreślenie najbardziej pożądanych ierunów ształcenia i przygotowanie właściwej oferty eduacyjnej, co wymaga prognozowania, monitorowania rynu pracy, a następnie właściwego wyorzystania zdobytych w ten sposób informacji statystycznych. W przypadu dużej liczby uczniów ształcących się w zawodach nadwyżowych należałoby sformułować zalecenia ograniczenia naboru na te specjalności, zaś w przypadu zawodów deficytowych i nadwyżowych jest to sygnał na to, w jaich zawodach należałoby ształcić. W chwili obecnej należy również podreślić onieczność harmonizacji polsiego systemu ształcenia w Polsce z występującymi w Unii Europejsiej, dającą możliwość wzajemnego uznawania walifiacji. Poniższa analiza ma na celu ustalenie listy zawodów deficytowych i nadwyżowych, zaś niżej zamieszczona lista zawodów deficytowych stanowi źródło wiedzy odnośnie zapotrzebowania loalnego rynu pracy. Monitoring zawodów nadwyżowych i deficytowych przeprowadzono w oparciu o zgłoszone oferty pracy i liczbę zarejestrowanych bezrobotnych z terenu Powiatu Gdańsa w 2006 rou. Z danych statystycznych wyliczono wsaźnii intensywności nadwyżi lub deficytu zawodów, tóry jest mierzony jao stosune średniej miesięcznej liczby zgłoszonych ofert pracy w danym zawodzie do średniej miesięcznej liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie w badanym oresie. W analizie pominięte zostały zawody i specjalności mające w nazwie słowo: pozostałe. Owo zestawienie zawodów ma charater wybiorczy. Oznacza to, iż został nałożony filtr, polegający na odrzuceniu wartości omawianego wsaźnia dla średniej miesięcznej liczby zgłoszonych ofert pracy oraz średnio miesięcznej liczby zarejestrowanych osób mniejszych od wartości 5. Należy wspomnieć, iż za: Zawód deficytowy należy rozumieć zawód, na tóry występuje na rynu pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszuujących pracy w tym zawodzie. Zawód nadwyżowy należy rozumieć zawód, na tóry występuje na rynu pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszuujących pracy w tym zawodzie. Poniżej - na podstawie liczby zarejestrowanych bezrobotnych i zgłoszonych ofert pracy wg elementarnych grup zawodów - oreślono atalog zawodów i specjalności (od 6-cyfrowy uszeregowany od najwyższej do najniższej wartości wsaźnia), jaie reprezentują osoby bezrobotne zarejestrowane z terenu Powiatu Gdańsiego oraz wsazano te zawody, na tóre istnieje zapotrzebowanie. 8
ZAWODY DEFICYTOWE Biorąc pod uwagę powyższe założenia w badanym oresie żaden zawód nie walifiował się jao masymalnie deficytowy. Profesje, tóre wyazywały najwyższą wartość wsaźnia były następujące: Monter adłubów orętowych 12,4% Spawacz reczny łuiem eletrycznym 2,9%, Robotni budowlany 1,6%, Malarz budowlany 1,5%, Magazynier 1,5% ZAWODY ZRÓWNOWAŻONE W całym 2006 rou jedynie dwa zawody wyazały wartość wsaźnia deficytowości i nadwyżowości i są to: Murarz, Pracowni biurowy, ZAWODY NADWYŻKOWE Uwzględniając powyższe założenia w 2006 rou jedynie dwa zawody wyazały wartość 0 ( masymalnie nadwyżowe) wsaźnia i są to: Żołnierz zasadniczej służby wojsowej, Techni żywienia i gospodarstwa domowego, Na dalszych miejscach znajdowały się następujące zawody: Asystent eonomiczny 0,068% Sprzedawca 0,019% Techni mechani 0,28%, Sprzątacza 0,36% Krawiec 0,38% Kucharz 0,4% Robotni placowy 0,47% Robotni gospodarczy 0,56% Poza analizą porównawczą stanu bezrobocia oraz zgłoszonych ofert pracy w 2006 rou można taże poddać ocenie grupę bezrobotnych figurujących ponad 1 ro w rejestrach. Służy do tego olejne z narzędzi statystycznych: wsaźni długotrwałego bezrobocia liczony jao stosune ilości osób bezrobotnych pozostających bez pracy powyżej 1 rou do ilości wszystich osób zarejestrowanych w Urzędzie Pracy w 2006r. Najwyższą wartość wsaźnia równą 1 w badanym oresie wyazały następujące grupy zawodów. Zdobnicy ceramii,szła i porewni; Dearze; Technicy analityi medycznej; Technicy technologii chemicznej i porewni; Ciągacze i tłoczarze; Kierownicy działów finansowych i administracyjnych; Planiści producyjni; Inżynierowie eletrycy; Inspetorzy budowlani, przeciwpożarowi i porewni; Hodowcy zwierząt i porewni gdzie indziej nieslasyfiowani; Kowale, 9
hartownicy i porewni; Monterzy sieci omunalnych; Posadzarze i porewni; Robotnicy budowy dróg i porewni; Robotnicy w producji wyrobów mleczarsich; Operatorzy urządzeń do producji papieru; Operatorzy urządzeń do procesów chemicznych producji chemialiów; Operatorzy urządzeń przetwórstwa gdzie indziej nieslasyfiowani 10
IV WYNIKI BADANIA W ZAKŁADACH PRACY Analiza niniejszego Monitoringu zawodów za 2006 ro dodatowo została uzupełniona o badanie anietowe przeprowadzone w załadach pracy z terenu Powiatu Gdańsiego. Badanie sondażowe przeprowadzone w październiu 2006r. było oparte o tzw. próbę losową dobrana przez Główny Urząd Statystyczny. Łącznie w badaniu anietowym wzięło udział 275 podmiotów, w tym: 92 załady pracy złożyły formularz ( badanie zrealizowane) 2 załady pracy były w: zawieszeniu, liwidacji, upadłości ( badanie niezrealizowane) z 40 załadami pracy nie można było nawiązać ontatu ( badanie niezrealizowane) 141 załadów pracy odmówiło złożenia formularza ( badanie niezrealizowane). Dane złożonych formularzy zostały przemnożone przez tzw. wagi załadów celem uogólnienia wyniów na całą populację wszystie załady pracy z terenu Powiatu Gdańsiego. Przeważającą liczbę załadów w badanym oresie prowadziło swoją działalność w setorze prywatnym - 86 podmiotów, tóre zatrudniały 1949 osób, czyli 92% ogółu zatrudnionych w anietowanych załadach. Więszość anietowanych podmiotów, tóre złożyły formularz ( 62 załady) uloowane są na terenie gminy Pruszcz Gdańsi i ich łączne zatrudnienie (stan na 31 październia 2006) wyniosło 1751 osób. Zgodnie z częścią prognostyczną formularzy złożonych przewiduje się, że w całej populacji załadów funcjonujących na terenie opisywanego Powiatu ulegnie zwięszeniu zatrudnienie osób w zawodach: Szwacza, Sprzątacza, Eletromonter instalacji, Monter eletroni urządzenia radioomuniacyjne. W 2007 rou nie przewiduje się żadnych zatrudnień w zawodach: Dyretor wyonawczy; Pracowni biurowy; Toarz. Ponieważ badanie sondażowe na załadach pracy było przeprowadzone pierwszy raz a jego wynii nie odzwierciedlają w pełni sytuacji rynu loalnego w zaresie flutuacji zatrudnienia nie przeprowadzono analizy wsaźnia płynności adr na poziomie zawodu oraz prognozowanego wsaźnia intensywności deficytu( nadwyżi) zawodu. Nieprawidłowości badania wyniają prawdopodobnie w głównej mierze z jego założeń metodologicznych. 11
V. WYNIKI BADANIA W SZKOLACH PONADGIMNAZJALNYCH Obecna sytuacja na rynu pracy, wsazuje w dalszym ciągu, iż najwięsze problemy ze znalezieniem zatrudnienia maja absolwenci. Młodzież (osoby w przedziale wieowym 18-24 lata) nie jest ategorią jednolitą i statyczną, lecz ategorią zróżnicowaną i dynamiczną, podlegającą ciągłym przeobrażeniom. Jednym z ryteriów zróżnicowania tej grupy ludzi jest wyształcenie i zawód, co jest również podstawowym czynniiem wpływającym na czas i suteczność podejmowania przez młodzież atywności zawodowej. To właśnie wyształcenie jest głównym atrybutem współczesnej cywilizacji. Szanse zatrudnienia młodzieży zależą, więc w dużej mierze, od posiadanego wyształcenia i dodatowych umiejętności. W badaniu anietowym przeprowadzonym w październiu 2006r. na terenie Powiatu Gdańsiego udział wzięło 6 szół. Badanymi placówami zostały objęte publiczne i niepubliczne szoły ponadgimnazjalne ( Technia, Licea ogólnoształcące, profilowane i Zasadnicze szoły zawodowe). Uwzględnione w niniejszej analizie szoły publiczne zdefiniowane zgodnie z Ustawą z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty ( Dz. U. 1996 r. Nr 67, poz. 329 z poźn. zm). W 2006 rou w sumie szoły ponad gimnazjalne z terenu Powiatu Gdańsiego uończyło 277 osób w tym Licea Ogólnoształcące i profilowane uończyło 227 absolwentów natomiast szoły średnie techniczne 50 osób. Zgodnie z Tabela 6 przewiduje się w 2007 rou wzrost liczby absolwentów o 5%. 12
WNIOSKI W Powiatowym Urzędzie Pracy w Gdańsu na oniec badanego oresu zarejestrowanych było 2640 osób z terenu Powiatu Gdańsiego. Stopa bezrobocia rejestrowanego na oniec rou wyniosła 10,7%. Najwięszą grupę wśród bezrobotnych stanowiły osoby bez zawodu ( 18,9% ogółu bezrobotnych), natomiast w dalszej olejności wystąpiły następujące zawody: Sprzedawca; Sprzątacza; Robotni gospodarczy; rawiec; Pracowni biurowy; Kucharz; Pomoc uchenna; Robotni placowy; Asystent eonomiczny. Najwięszy napływ bezrobotnych wystąpił ( oprócz osób bez zawodu) w następujących zawodach: Sprzedawca, Pracowni biurowy, Żołnierz zasadniczej służby wojsowej, Asystent eonomiczny, Robotni gospodarczy, Sprzątacza. W więszości, osoby bezrobotne zarejestrowane do ońca 2006rou. pracowały poprzednio w podmiotach gospodarczych z następujących secji PKD: Przetwórstwo przemysłowe, Handel, Działalność usługowa oraz Budownictwo. Nie zgłoszono natomiast żadnych ofert pracy z secji Działalność niezidentyfiowana. Powyższe wynii potwierdzają przemysłowo- usługowy charater loalnej gospodari. Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego ( stan na 31 grudnia 2006r.) na terenie Powiatu Gdańsiego funcjonowało prawie 9 tysięcy potencjalnych pracodawców, tórzy dostarczyli 1695 ofert pracy. Najwięcej ofert odnotowano w taich zawodach ja: Sprzedawca; Pracowni biurowy; Robotni budowlany; Monter adłubów orętowych; Kierowca samochodu ciężarowego Biorąc pod uwagę wsaźni szansy uzysania pracy najlepiej usytuowane są osoby, tóre posiadają walifiacje do wyonywania czynności związanych z secją budownictwo oraz obsługa specjalistycznych maszyn producyjnych. Salę zagospodarowania ofert pracy oraz podaży osób bezrobotnych obrazuje analiza wg wsaźnia intensywności deficytu ( nadwyżi) zawodów. Z danych przedstawionych w rozdziale I wynia, iż najbardziej deficytowymi zawodami (zgodnie z danymi za 2006r) są te, tóre wymagają wysoich walifiacji wyorzystywanych w przemyśle oraz budownictwie. W zbiorze zawodów nadwyżowych o najmniejszej wartości wsaźnia blisiej bądź równej 0 znalazły się następujące zawody i specjalności.: Sprzedawca; Asystent eonomiczny; Robotni gospodarczy.. 13
Najdłużej pozostającymi bez pracy ( powyżej 12 m-cy) są przedstawiciele wielich grup zawodowych o średnich walifiacjach i umiejętnościach. Po raz pierwszy w niniejszym opracowaniu wyorzystano badania sondażowe załadów pracy, z tórych wyniają optymistyczne informacje dotyczące dużo więszej liczby przewidywanych przyjęć do pracy niż zwolnień. W tym samy czasie ( październi 2006) na terenie Powiatu Gdańsiego przeprowadzono drugie badanie anietowe w szołach ponadgimnazjalnych. Oba badania nie przyniosły jedna znaczących wyniów, aby wyciągać wniosi na 2007 ro. Przeprowadzona analiza potwierdza ogólnorajowe tendencje w ształtowaniu się rynu pracy. Należy pamiętać, iż wynii tutaj przedstawione mają charater ogólny. Rezultaty te mają na celu zasygnalizowanie instytucjom oświatowym oraz odpowiedzialnym za szolnictwo w Powiecie Gdańsim ierunu ształcenia młodego poolenia. 14
ANEKS STATYSTYCZNY I. Wybrane miernii stosowane do monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych 1) Średnia miesięczna nadwyża (lub deficyt) podaży siły roboczej w danym zawodzie ( N ) oznacza różnicę pomiędzy średnią miesięczną liczbą zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie w 2006 r. ( B ), a średnią miesięczną liczbą zgłoszonych ofert pracy w tym samym zawodzie i oresie czasu, czyli: N = B O (1) gdzie: B - średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie w 2006 r., O - średnia miesięczna liczba zgłoszonych ofert pracy w danym zawodzie w 2006 r., przy czym wielości te są obliczane wg wzorów: 12 Bi 1 B = i= 12 (2) 12 Oi 1 O = i= 12 (3) gdzie: B i - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w i-tym miesiącu w danym zawodzie, O i - liczba zgłoszonych ofert pracy w i-tym miesiącu w danym zawodzie. 2) Wsaźni intensywności nadwyżi (lub deficytu) zawodów ( W n, ) oznacza iloraz średniej miesięcznej liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie w pierwszej połowie 2006 r. ( B ) i średniej miesięcznej liczby zgłoszonych ofert pracy w tym samym zawodzie i oresie czasu ( O ), czyli: O W n, = B (4) gdzie O, B są oreślone wzorami (2) i (3). Ponadto przyjęto, że zawody o wsaźniu: < 0,9 to zawody nadwyżowe, W n, W n, W n, 0,9 1,1 to zawody zrównoważone (wyazujące równowagę na rynu pracy), > 1,1 to zawody deficytowe. 3) Wsaźni szansy uzysania oferty w danym zawodzie ( s ) oznacza iloraz średniej miesięcznej liczby ofert pracy w danym zawodzie w 2006 r., będącej w dyspozycji Powiatowego Urzędu Pracy w Gdańsu ( PO ) i średniego miesięcznego poziomu rejestrowanego bezrobocia w tym samym zawodzie i oresie czasu ( PB ), czyli: PO W s, = (5) PB gdzie: W, 15
PO - średnia miesięczna liczba ofert pracy w danym zawodzie w 2006 r., będąca w dyspozycji PUP w Gdańsu, obliczana wg wzoru: POt 1 + OI PO = (6) 12 przy czym: PO t 1 - liczba ofert pracy w danym zawodzie, będąca do dyspozycji urzędu pracy w ońcu poprzedniego rou (t-1), O - liczba ofert pracy w danym zawodzie, zgłoszona do urzędu pracy w 2006 r., PB - średni miesięczny poziom rejestrowanego bezrobocia w danym zawodzie w 2006 r. obliczany metodą uproszczoną według wzoru: PBt 1 + PB PB = (7) 2 przy czym: PB - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie na oniec 2006 r., PBt 1 - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie na oniec poprzedniego rou. 4) Wsaźni długotrwałego bezrobocia w danym zawodzie ( ) oznacza iloraz liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie, pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy, wg stanu na oniec 2006 r. ( ) i liczby zarejestrowanych bezrobotnych B d, w tym samym zawodzie i w tym samym oresie czasu ( B W d, ), czyli: B d, W d, = 100% (8) B gdzie: B, - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie, pozostających d bez pracy powyżej 12 miesięcy, wg stanu na oniec czerwca 2006 r., B - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie wg stanu na oniec czerwca 2006r. 5) Wsaźni strutury - np.: bezrobotnych wg PKD, ofert pracy wg zawodów (grup zawodów), czy ofert pracy wg PKD - obliczono na podstawie definicji wsaźnia strutury (zwany również jao: częstość względna, liczebność względna, fracja, odsete, udział). Wielość ta informuje nas o tym, jai jest udział jednoste statystycznych posiadających i-ty wariant cechy w całej badanej zbiorowości, czyli: ni wi = n gdzie: ni - liczba jednoste statystycznych charateryzująca się i-tym wariantem danej cechy, n - liczba wszystich jednoste statystycznych objętych badaniem. Jeśli wsaźni strutury przemnożymy przez 100, to otrzymamy udziały procentowe. w i 16
2 TABLICE Tabela 1 Raning grup elementarnych zawodów wg stan bezrobotnych na oniec 2006r. w Powiecie Gdańsim. Nazwa grupy zawodów Bezrobotni ogółem Sprzedawcy i demonstratorzy 11,8096 Pomoce i sprzątaczi biurowe, hotelowe i podobne 7,0962 Gospodarze budynów 2,8945 Pracownicy obsługi biurowej gdzie indziej nieslasyfiowani 2,8011 Robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 2,7077 Krawcy, apelusznicy i porewni 2,1008 Kucharze 2,0542 Pracownicy do spraw finansowych i handlowych gdzie indziej nieslasyfiowani 1,774 Piearze, cuiernicy i porewni 1,774 Zamiatacze i porewni 1,7274 Agenci do spraw sprzedaży (handlowcy) 1,6807 Technicy mechanicy 1,634 Ogółem 40,0542 17
Tabela 2 Oferty pracy zgłoszone w 2006r. z terenu Powiatu Gdańsiego wg elementarnych grup zawodów. Nazwa zawodu Oferty pracy zgłoszone w 2006 rou w (%) Spawacze i porewni 7,7865 Sprzedawcy i demonstratorzy 4,6018 Pracownicy obsługi biurowej gdzie indziej nieslasyfiowani 4,2478 Robotnicy przygotowujący i wznoszący onstrucje metalowe 4,1888 Robotnicy pomocniczy w budownictwie ogólnym 4,0118 Kierowcy samochodów ciężarowych 3,5398 Magazynierzy i porewni 3,1858 Operatorzy maszyn gdzie indziej nieslasyfiowani 3,1858 Ślusarze i porewni 2,9499 Malarze budowlani i porewni 2,7729 Eletromonterzy 2,7139 Murarze i porewni 2,4189 Gospodarze budynów 2,1239 Robotnicy budowlani robót stanu surowego i porewni gdzie indziej nieslasyfiowani 1,8879 Pomoce i sprzątaczi biurowe, hotelowe i podobne 1,8289 Nauczyciele gimnazjów i szół ponadgimnazjalnych 1,6519 Eonomiści 1,5929 Pracownicy administracyjni, seretarze i porewni 1,5339 Robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 1,5339 Ustawiacze-operatorzy obrabiare srawających do metali* (zawód szolny: Operator obrabiare srawających - obejmuje grupę elementarną 7223) 1,4749 Szwaczi, hafciari i porewni 1,2979 Kucharze 1,2389 Stolarze i porewni 1,1799 Krawcy, apelusznicy i porewni 1,1799 Cieśle, stolarze budowlani i porewni 1,1209 Technicy budownictwa, ochrony środowisa i porewni 1,0619 Zamiatacze i porewni 1,0619 Technicy gdzie indziej nieslasyfiowani 1,0029 Księgowi 1,0029 18
Tabela 3 Strutura bezrobotnych zarejestrowanych wg ostatniego miejsca pracy oraz zgłoszonych ofert pracy w 2006 rou wg secji PKD Bezrobotni zarejestrowani w 2006 Oferty pracy zgłoszone w 2006 rou rou Secja PKD Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo 72 4 Rybactwo 2 0 Górnictwo 3 5 Przetwórstwo przemysłowe 684 580 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię eletryczną, gaz, wodę 11 4 Budownictwo 263 199 Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocyli oraz artyułów użytu osobistego i domowego 737 290 Hotele i restauracje 123 46 Transport, gospodara magazynowa i łączność 101 80 Pośrednictwo finansowe 49 11 Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej 169 224 Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne 123 130 Eduacja 53 65 Ochrona zdrowia i pomoc społeczna 83 28 Działalność usługowa omunalna, społeczna i indywidualna, pozostała 464 26 Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowniów 0 3 Organizacje i zespoły esterytorialne 0 0 Działalność nie zidentyfiowana 0 0 Ogółem 2937 1695 19
Tabela 4 Strutura załadów( uczestniczących w badaniu) oraz liczba zatrudnionych na dzień 31 październi 2006r w podziale na gminy Powiatu Gdańsiego. Gminy Liczba załadów pracy Liczba zatrudnionych Pruszcz Gdańsi 62 1751 Cedry Wielie 2 7 Kolbudy 2 15 Przywidz 2 41 Pszczółi 8 27 Suchy Dąb 8 40 Trąbi Wielie 5 66 Reda 1 0 Gdańs 2 171 Ogółem 92 2118 20
Tabela 5 Strutura załadów( uczestniczących w badaniu) oraz liczba zatrudnionych na dzień 31 październi 2006r wg secji PKD. Secja Liczba załadów pracy Liczba zatrudnionych Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo 4 56 Przetwórstwo przemysłowe 17 1105 Budownictwo 8 28 Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocyli oraz artyułów użytu osobistego i domowego 30 356 Hotele i restauracje 3 15 Transport, gospodara magazynowa i łączność 4 82 Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej 12 51 Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne 1 75 Eduacja 5 311 Ochrona zdrowia i pomoc społeczna 4 30 Działalność usługowa omunalna, społeczna i indywidualna, pozostała 4 9 Ogółem 92 2118 21
Tabela 6 Absolwenci i bezrobotni absolwenci zarejestrowani w Powiecie Gdańsim wg zawodów i rodzaju szół w 2006 rou oraz przewidziani absolwenci w 2007 r. Absolwenci, Bezrobotni Przewidywani tórzy absolwenci absolwenci w uończyli zarejestrowani rou 2007 Nazwa szoły Nazwa zawodu 2006 szołę w w PUP w rou 2006 ońcu rou SZKOŁY ŚREDNIE TECHNICZNE (TECHNIKA, LICEA ZAWODOWE) Zespół szół ogrodniczych i Techni ogrodni ogólnoształcących. Technium Zespół szół ogrodniczych i ogólnoształcących. Technium 17 1 19 Organizator agrobiznesu [zawód szolny: Techni agrobiznesu] 33 0 15 RAZEM 50 1 34 LICEA OGÓLNOKSZTAŁCĄCE Liceum ogólnoształcące nr 2 3-letnie liceum profilowane 69 2 60 28 0 31 Liceum ogólnoształcące nr 1 im. Marii Konopniciej 130 8 134 RAZEM 227 10 225 ZASADNICZE SZKOŁY ZAWODOWE Zespół szół ogrodniczych i ogólnoształcących. Zasadnicza szoła zawodowa Ogrodni uprawa warzyw polowych 0 0 32 OGÓLNIE 277 11 291 22