Środki Wyrazu Twórczego CECHY PLASTYCZNE MATERIAŁU FLORYSTYCZNEGO
PODSTAWOWE ELEMENTY KOMPOZYCJI
Kompozycja Oznacza sposób powiązania takich elementów jak linie, bryły, płaszczyzny, kolor, światłocień itp. W każdej dziedzinie działalności artystycznej, także we florystyce, zasady kompozycji pozwalają na połączenie, uporządkowanie i grupowanie poszczególnych elementów w jedną, harmonijną całość.
Kompozycja 1. «budowa utworu literackiego, muzycznego itp.; też: układ elementów tworzących jakąkolwiek estetyczną całość» 2. «utwór lub jakakolwiek całość, w których poszczególne elementy są rozmieszczone i uporządkowane w określony sposób» 3. «sztuka komponowania utworów muzycznych» 4. «w średniowiecznym prawie karnym: okup uiszczony przez sprawcę przestępstwa w celu uchronienia się przed krwawą zemstą» kompozycyjny kompozycyjnie
Kompozycja kompozycja ramowa «kompozycja składająca się z cyklu opowiadań lub nowel, w którym każdy z utworów jest elementem ściśle związanym z całością cyklu» szkatułkowa forma, kompozycja utworu, dzieła itp. «forma, kompozycja utworu, dzieła polegająca na wpleceniu w opowieść główną opowiadań pobocznych, stanowiących odrębne całości» szufladkowa forma, kompozycja utworu, dzieła itp. zob. szkatułkowa forma
Kompozycja Ułożenie elementów (środków wyrazu plastycznego) na płaszczyźnie lub w przestrzeni Barw Tonów Linii i kresek Kształtów, figur, plam
Centralna Otwarta Zamknięta Symetryczna Asymetryczna Rytmiczna Arytmiczna Statyczna Dynamiczna Rodzaje kompozycji
Rodzaje kompozycji horyzontalna wertykalna diagonalna
Ćwiczenie 1 Za pomocą kompozycji pokazujemy emocje, uczucia, nastroje: Radość Smutek Miłość Nienawiść Gniew Zamyślenie Tęsknota Nostalgia Lęk Przyjemność Irytacja Namiętność Samotność Żal Złość
Kompozycja Kompozycja kwiatowa, tworząca efektowną całość, składa się z kilku elementów, z których najważniejszym są: Punkty (kwiaty) Linie (łodygi) Proporcje Formy Płaszczyzny Barwy Światło
Punkt Jest to najprostszy element kompozycji. Stanowi go kwiat czy pewne rodzaje kwiatostanów. Większość kwiatów ma kształt okrągły, a formy okrągłe są równorzędne punktom. W jednych kompozycjach kilka czy kilkanaście kwiatów stwarza wrażenie pożądanej koncentracji punktów. W innych jedna efektowna roślina, np. piękna rozwinięta róża, może być głównym ośrodkiem uwagi, punktem centralnym ( oczkiem ) kompozycji.
Linie Linie tworzone są w kompozycji roślinnej przez poszczególne punkty (kwiaty) ułożone szeregowo lub wyznaczone przez łodygi kwiatów, liście i gałęzie. Rodzaje linii: - Linia pozioma związana z ziemią, podtrzymująca od dołu całą kompozycję; - Linia pionowa tworząca kąt prosty z linią poziomą, wznosi się do słońca, podkreślając uroczysty nastrój; - Linie ukośne powszechnie występujące w naturze, podzielona na dwie grupy: wznoszące się (pozytywne, aktywne) i opadające (negatywne, pasywne)
Linie Linie proste poziome i pionowe występują w naturze znacznie rzadziej niż wszelkie linie ukośne tak zwane linie w ruchu wężowata przytłumiona Lekko i wesoło wznosząca się falista Pełna napięcia
Pokrój Duże znaczenie dla kompozycji ma pokrój, użytych do niej roślin. Wyróżnia się kilka rodzajów pokrojów. Pokrój strzelisty i wzniesiony charakteryzuje rośliny o kwiatostanach wydłużonych typu kolba, kłos, grono, np. naparstnica, ostróżka, mieczyk Pokrój wzniesiony z silnym akcentem na szczycie - np. lilia, anturium Pokrój łukowaty - np. trawy Pokrój rozłożysty - np. agawa, dracena Pokrój powyginany występuje właściwie u wszystkich roślin drzewiastych i krzewiastych, np. wierzba mandżurska, Leszczyna pospolita Pokrój nieregularny zmienny i zwisający np. bluszcze, hoja itp.
STRUKTURY/ TEKSTURY/ FAKTURY Struktura (łc. structura "budowa, sposób budowania") - 1. rozmieszczenie elementów składowych danego układu i zespół relacji (wzajemnych powiązań) między tymi elementami, charakterystyczny dla tego układu[1]; sposób w jaki części jakiejkolwiek całości są powiązane ze sobą. Struktura jest tym, co nadaje całości jedność, jest stałym elementem zorganizowanej całości[2]. 2. sposób ułożenia czegoś w jakimś porządku; 3. budowa wewnętrzna ciała; 4. układ, którego elementy są powiązane ze sobą w określony sposób danymi relacjami; całość zbudowana w pewien sposób z jakichś elementów; zespół. Tekstura - w sensie ogólnym oznacza cechę powierzchni przedmiotu, wrażenie, które odczuwa się za pomocą dotyku. Teksturą nazywa się też charakterystyczne dla danego materiału powtarzalne wzory na powierzchni przedmiotów, jak np. słoje drewna. Faktura - 1. w technice powierzchnia typowa dla przedmiotu, zależna od tworzywa z jakiego został wykonany i sposobu wykonania 2. w plastyce jest to charakterystyczny sposób ukształtowania powierzchni dzieła (np. obrazu, rzeźby) wynikający z tworzywa, techniki i woli artysty. Jeden z podstawowych problemów plastycznych
Z TEORII FLORYSTYKI. STRUKTURY POWIERZCHNI Obok form i barw bardzo istotną rolę w kompozycji florystycznej odgrywa struktura powierzchni zarówno roślin, jak i łączonych z nimi elementów technicznych i dekoracyjnych. Dzięki analizie płatków, liści, pędów, a także owoców i korzeni można zauważyć, że powierzchnie części roślin posiadają własny charakter, o wyraźnie określonym działaniu. Poznanie tej cechy plastycznej materiału roślinnego pozwala łatwiej podejmować decyzję o wyborze elementów kompozycji i uzyskać w efekcie spokojną harmonię czy interesujące napięcie.
Struktury metaliczne Struktura metaliczna może być różna. Na przykład chrom jest błyszczący i gładki, optycznie ciężki. Przykładami gatunków roślin, które mają liście o tej mocnej, twardej strukturze powierzchni są Anthurium cultorum, Camellia japonica, Ficus elastica, Hoya carnosa, Ilex aquifolium. Aluminium z kolei jest w dotyku matowe, w porównaniu do chromu optycznie lżejsze. Taki rodzaj powierzchni możemy odnaleźć m.in. u liści juki karolińskiej (Yucca filamentosa). Jeszcze inny charakter powierzchni ma metal pokryty rdzą. Powierzchnia wówczas jest w dotyku chropowata i nierówna. Przykładem w świecie roślin tego rodzaju powierzchni są liście niektórych gatunków z rodzaju Begonia. Struktury porcelanowe Wśród struktur o porcelanowym charakterze można wyodrębnić trzy. Wyjściową jest struktura samej porcelany, gładka i błyszcząca. Ten typ struktury maja kwiaty np. konwalii, stefanotisa, lilii długokwiatowej, białe owoce pernecji. Innym wariantem porcelanowej struktury powierzchni jest struktura połyskująca, mieniąca się, wręcz iryzująca jak masa perłowa. Przykładem są białe kwiaty neriny (Nerina). Wyróżnia się również porcelanę o powierzchni matowej, nazywanej porcelaną biskwitową podobną w odbiorze do marmuru paryskiego. Taką powierzchnię mają płatki ciemiernika białego (Helleborus niger) i grzybienia białego (Nymphea alba).
Struktury szklane Szkliste powierzchnie dobrze przepuszczają promienie widzialne. W świece flory promienie światła przenikają przez delikatne kwiaty frezji, begonii, łuszczyny miesiącznicy rocznej, zielone jagody winorośli, owoce wiśni, czerwonej porzeczki itp. Struktury brokatowe Powierzchnia brokatowa przypomina grubą tkaninę z wypukłym, wzorzystym wzorem, przeplatanym złotym lub srebrnym motywem. Ten typ powierzchni można zaobserwować szczególnie u liści begoni królewskiej (Begonia rex) i begonii Masona (Begonia masoniana). Bogatą, brokatową strukturą liści odznaczają się też liście roślin z rodzaju pilea (Pilea) i peperomia (Peperomia)
Struktury aksamitne Powierzchnie te są w dotyku miękkie, przyjemne. Strukturą aksamitną odznaczają się kwiaty tzw. gloksynii (Sinningia hybrida), szarotki alpejskiej (Leontopodium alpinum), liście czyśćca wełnistego (Stachys lanata), kalanchoe (Kalanchoe beharensis), kotki. Struktury jedwabne Struktury jedwabne cechują się połyskiem, na ogół są gładkie, cienkie i bardzo przyjemne w dotyku. Jedwabne płatki mają kwiaty groszku pachnącego, maku nagołodygowego, kosmosu, jaskra. Wiotkie, lekkie liście posiada wiele roślin doniczkowych, w tym adiantum i kaladium. Struktury wełniste Wełnista struktura powierzchni jest w dotyku miękka, ciepła. Ten typ struktury wykazują np. trawa pampasowa (Cortaderia selloana), dmuszek jajowaty (Lagurus ovatus) i wełnianka (Eriophorum).
Struktury rustykalne Są to struktury szorstkie, chropowate, nie szlachetne. Tę strukturę wykazuje wiele roślin nadających się do zasuszania jak krwawnik (Achillea), nawłoć (Solidago), mikołajek (Eryngium), kocanka (Helichrysum), wiecznik (Gomphrena), złociszek (Ammobium), lonas (Lonas), suchokwiat (Xeranthemum). Struktury skórzaste Skóra nie jest jednorodna. Może być gładka jak skórzaste liście drzew i krzewów z rodzaju Magnolia. Skóra bywa również szorstka. Do roślin o takich liściach można zaliczyć kalinę sztywnolistną (Viburnum rhytidophyllum). Skóra może być także matowa, podobnie jak liście echmei wstęgowatej (Aechmea fasciata). Struktury drzewne Spotyka się dwa rodzaje tych struktur: gładkie i szorstkie. Do pierwszej grupy należą rośliny o zwięzłej, gładkiej korze, np. bambus zwyczajny (Bambusa vulgaris). Do drugiej grupy można zaliczyć spękaną korę brzozy brodawkowatej (Betula pendula), szyszki roślin iglastych czy zasuszone kwiatostany roślin z rodzaju Protea. autor: Piotr Salachna
Decoupage (l'arte del povero-poor man's arts) Decoupage umożliwia własnoręczne stworzenie pięknej i oryginalnej dekoracji, która wygląda jak ręcznie malowana. Technika ta polega na efektownym zdobieniu przedmiotów (mebli, skrzynek, kasetek, tacek, doniczek, itp.) poprzez wydzieranie lub wycinanie elementów papierowych (z papierów lub serwetek) i naklejanie ich na wybraną powierzchnię: drewnianą, metalową, ceramiczną, tekturową, plastikową lub skórę albo tkaninę. Do ozdobienia przedmiotów tą techniką potrzebne są zazwyczaj farby akrylowe, płaskie miękkie pędzle, klej do serwetek, lakier pękający środki konserwujące, lakiery. Do uzyskania najlepszego efektu czasem trzeba nałożyć nawet do 30 warstw lakieru tak, aby powierzchnia była zupełnie gładka. http://czterykaty.pl/czterykaty/1,57581,3792582.html
Bibliografia Gładka A., Melerska H., Kompozycje kwiatowe. Wydawnictwo Watra, Warszawa 1988. Szendel I., Artystyczne układanie roślin. Wydawnictwo Spółdzielcze.Internetowy Słownik Języka Polskiego PWN: http://sjp.pwn.pl/ http://www.forumkwiatowe.pl/artykuly/t_teoria _florystyki.php
Dziękuję za uwagę na zajęciach