RELIGIA PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA KLASY I-VI Podstawa prawna: 1. Ustawa o systemie oświaty z 7 września 1991 r. Tekst jednolity z 1996 r. (Dz. U. nr 67, poz. 329 ze zmianami) i z 2004 r. (Dz. U. nr 256, poz. 2572 ze zmianami). 2. Rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół. Tekst jednolity z 2001 r. (Dz. U. nr 61, poz. 624 ze zmianami). 3. Rozporządzenie w sprawie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych. Tekst jednolity z 1999 r. (Dz. U. nr 41, poz. 413 ze zmianami), z 2001 r. (Dz. U. nr 29, poz. 323 ze zmianami), z 2004 r. (Dz. U. nr 199, poz. 2046 ze zmianami), z 2007 r. (Dz. U. nr 83, poz. 562 ze zmianami). SZKOŁA PODSTAWOWA NR 54 IM. JANA KASPROWICZA W POZNANIU Opracowanie: mgr lic. Barbara Buk, mgr Anna Garstka
Przedmiotowy System Oceniania z religii w klasach I-VI w Szkole Podstawowej nr 54 im. Jana Kasprowicza w Poznaniu I. Kontrakt między nauczycielem i uczniem. 1. Przedmiotowy System Oceniania ma na celu wspieranie rozwoju intelektualnego, osobowościowego i religijnego ucznia. Ocena ma dostarczyć uczniom, rodzicom i nauczycielowi rzetelnej informacji o uzdolnieniach, postępach i trudnościach ucznia. 2. Wymagania edukacyjne opierają się na podstawie programowej i programie nauczania. 3. Każdy uczeń jest oceniany zgodnie z zasadami sprawiedliwości i miłości chrześcijańskiej. 4. Przy ocenianiu nauczyciel uwzględnia możliwości intelektualne ucznia. Ocenie podlega wiedza ucznia (to znaczy posiadane wiadomości i umiejętności), nie zaś jego wiara lub praktyki religijne (uczestnictwo we Mszach św., udział w rekolekcjach, zaangażowanie w grupach duszpasterskich w parafii). 5. Prace pisemne na zadany temat (jedna w każdym semestrze), sprawdziany (cztery w pierwszym semestrze, trzy w drugim semestrze), kartkówki (dwie w każdym semestrze) i zadania domowe (dwa w semestrze) są obowiązkowe. 6. Prace pisemne na zadany temat i sprawdziany są zapowiadane odpowiednio: miesiąc i dwa tygodnie wcześniej. 7. Kartkówki nie są zapowiadane. Obejmują zakres wiedzy z trzech ostatnich lekcji i nie mogą być poprawiane. 8. Zakres materiału jest podawany równolegle z terminem pracy pisemnej oraz sprawdzianu (nauczyciel podaje numery tematów z podręcznika ucznia oraz kart pracy, których treść i zakres należy opanować). 9. Uczeń nieobecny na sprawdzianie lub teście musi go napisać w terminie uzgodnionym z nauczycielem. 10. Pracę pisemną na zadany temat oraz sprawdzian można poprawić. Poprawa jest dobrowolna i odbywa się w ciągu tygodnia od dnia podania informacji o ocenach. Uczeń poprawia pracę tylko raz i brana jest pod uwagę ocena z korzystniejszym wynikiem. 11. Po dłuższej nieobecności w szkole (powyżej jednego tygodnia) uczeń ma prawo nie być oceniany przez tydzień (nie dotyczy prac pisemnych na zadany temat). 12. Uczeń ma prawo do trzykrotnego w ciągu semestru zgłoszenia nieprzygotowania się do lekcji (brak podręcznika, brak kart pracy, brak zadania domowego, brak pomocy 2
potrzebnych do lekcji). Niewykorzystane nieprzygotowania nie przechodzą na kolejny semestr. Po wykorzystaniu limitu określonego powyżej uczeń otrzymuje za każde nieprzygotowanie ocenę niedostateczną. 13. Wysoka aktywność (częste zgłaszanie się i udzielanie poprawnych odpowiedzi, aktywna praca w grupie) nagradzana jest oceną bardzo dobrą lub celującą. 14. Za wybitną uczoność ucznia, przez którą rozumie się znaczne wykroczenie poza obowiązujący na danym etapie materiał nauczania, uczeń honorowany jest cząstkową oceną celującą. 15. W przypadku oceny uczniów z różnymi dysfunkcjami uwzględnione zostaną następujące zalecenia poradni (dostosowane indywidualnie do uczniów w zależności od rodzaju dysfunkcji i opinii poradni): wydłużenie czasu potrzebnego na wykonanie ćwiczeń praktycznych branie pod uwagę poprawności merytorycznej zadania, a nie estetyki wykonania możliwość zamiany pracy pisemnej na odpowiedz ustną (za zgodą ucznia) zadawanie większej ilości dodatkowych, prostych pytań podczas odpowiedzi ustnych, możliwość rozbicia złożonych ćwiczeń na prostsze etapy. 16. W przypadku opuszczenia połowy zajęć w semestrze uczeń zostaje nieklasyfikowany. 17. Na koniec semestru nie przewiduje się dodatkowych form zaliczeniowych (nauczyciel wystawia ocenę semestralną tylko na podstawie ocen, jakie uczeń zdobył w danym semestrze bez zadawania dodatkowych prac, referatów czy plakatów o treści ewangelizacyjnej). 18. Ocena wystawiona na koniec semestru lub końcoworoczna nie jest średnią arytmetyczną ocen cząstkowych, ale oceną wiedzy, systematycznej pracy oraz zaangażowania ucznia. 19. Przed semestralnym/końcoworocznym klasyfikacyjnym posiedzeniem rady pedagogicznej, nauczyciel informuje uczniów o przewidzianej ocenie z przedmiotu. 20. Na podstawie Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13.07.2007r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych uczniowi, który uczęszcza na lekcję religii do średniej ocen wliczana jest ocena z tychże zajęć. 3
II. Narzędzia, kryteria, czas pomiaru osiągnięć uczniów na lekcjach. Pomiar osiągnięć uczniów odbywa się za pomocą następujących narzędzi: a. prace semestralne, b. sprawdziany, c. kartkówki, d. prace domowe, e. karty pracy, f. inne formy aktywności np. udział w konkursach o tematyce religijnej, wykonywanie pomocy dydaktycznych, aktywny udział w lekcji, g. obserwacja ucznia: - przygotowanie do lekcji, - aktywność na lekcji, - praca w grupie. Kryteria oceny semestralnej i rocznej: 1. Ocenę semestralną (roczną) wystawia nauczyciel najpóźniej na trzy dni przed terminem klasyfikacji semestralnej (rocznej). 2. O zagrożeniu oceną niedostateczną nauczyciel informuje ucznia, jego rodziców oraz wychowawcę klasy na miesiąc przed klasyfikacją. 3. Wszystkie formy aktywności ucznia oceniane są w skali stopniowej. 4. W szkole ustala się normy ilościowe, czyli przydział punktów na poszczególne oceny: 100% 96% celujący 95% 91% bardzo dobry 90% 70% dobry 69% 50% dostateczny 49% 31% dopuszczający 30% 0% niedostateczny Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który samodzielnie rozwija własne zainteresowania i zdolności, bierze udział i osiąga sukcesy w konkursach przedmiotowych, wykonuje 4
dodatkowe zadania zaproponowane przez nauczyciela, opanował umiejętności z zakresu danego przedmiotu przewidziane w programie nauczania. 5. Na ocenę semestralną (roczną) mają wpływ następujący wymienione wcześniej formy aktywności: prace semestralne, sprawdziany, kartkówki, prace domowe, karty pracy oraz inne formy aktywności. Ocena celująca: - uczeń spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą, - jego wiedza wykracza poza program katechezy, - aktywnie uczestniczy w życiu parafii. Ocena bardzo dobra: - uczeń opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określonych programem katechezy, - sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami, - chętnie i systematycznie uczestniczy w katechezie, - wyróżnia się aktywnością na tle grupy katechetycznej, - chętnie uczestniczy w życiu parafii: liturgia, rekolekcje, - zachowuje szacunek dla świętych miejsc i czasu modlitwy, słuchania Słowa Bożego, znaków religijnych, - odnosi się z szacunkiem do innych, - wyraża na zewnątrz swoją wiarę. Ocena dobra: - uczeń opanował wiadomości i umiejętności, które pozwalają na rozumienie większości zagadnień religijnych, - dysponuje dobrą umiejętnością zastosowania zdobytych wiadomości, - postawa ucznia nie budzi zastrzeżeń, - uzyskuje stale dobre postępy z katechez, - chętnie uczestniczy w katechezie, - uczestniczy w rekolekcjach wielkopostnych. Ocena dostateczna: - uczeń opanował wiadomości i umiejętności umożliwiające zdobywanie dalszej wiedzy, 5
- dysponuje przeciętną wiedzą w zakresie materiału przewidzianego programem choć w jego wiadomościach są luki, - wykazuje brak zainteresowania przedmiotem, - nie uczęszcza systematycznie na katechezę, - postawa ucznia budzi zastrzeżenia. Ocena dopuszczająca: - zdobyte wiadomości są niewystarczające na uzyskanie przez ucznia podstawowej wiedzy religijnej, - proste zadania o niewielkim stopniu trudności rozwiązuje przy pomocy nauczyciela, - niechętnie bierze udział w katechezie, - systematycznie opuszcza katechezę, - ma lekceważący stosunek do przedmiotu, - nie uczestniczy w rekolekcjach, - nie posiada zeszytu lub ma braki w notatkach. Ocena niedostateczna: - nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą. Czas pomiaru osiągnięć uczniów na lekcjach: FORMY AKTYWNOŚCI CZĘSTOTLIWOŚĆ W SEMESTRZE Prace pisemne 1 Sprawdziany 4 (w I semestrze), 3 (w II semestrze) Kartkówki 2 Prace domowe 2 Karty pracy 1 Aktywność na lekcji 2 Przygotowanie do lekcji na bieżąco Prace dodatkowe na bieżąco 6
III. Obszary i formy aktywności. Na lekcjach religii oceniane są następujące obszary i formy aktywności ucznia: 1. Rozumienie pojęć teologicznych, biblijnych i katechizmowych oraz znajomość ich definicji. 2. Znajomość i stosowanie poznanych prawd wiary katolickiej w codziennym życiu. 3. Prowadzenie dyskusji na wybrany temat z zakresu życia Kościoła Powszechnego i lokalnego. 4. Posługiwanie się symboliką i językiem teologicznym oraz biblijnym adekwatnym do danego etapu kształcenia. 5. Analizowanie i interpretacja tekstów biblijnych. 6. Stosowanie wiedzy przedmiotowej w rozwiązywaniu problemów moralnych, etycznych, społecznych. 7. Prezentowanie wyników swojej pracy w różnych formach. 8. Aktywność na lekcjach, praca w grupach i własny wkład pracy ucznia. Zasady regulujące sposoby kontrolowania wiedzy i umiejętności ucznia: 1. Formy kontroli: 1.1. Praca pisemna, sprawdzian, wypowiedź ustna, karty pracy, zadanie domowe, aktywność, praca w grupie, problemy łamigłówki. 2. Termin, zakres i poprawa prac pisemnych: 2.1. Sprawdzian: - obejmuje materiał działu lub część działu, - zapowiedziany z dwutygodniowym wyprzedzeniem, - poprawiony i oddany uczniowi w ciągu dwóch tygodni, - jeżeli uczeń otrzyma ocenę niedostateczną ma prawo poprawić sprawdzian w przeciągu tygodnia (prawo to przysługuje raz w semestrze), - jeżeli uczeń nie pisał sprawdzianu w wyznaczonym terminie z powodu długotrwałej nieobecności spowodowanej chorobą, ma obowiązek napisać sprawdzian w innym terminie, - termin ustala nauczyciel, nie później niż w przeciągu dwóch tygodni od terminu oddania poprawionych prac; 2.2. Kartkówka: - obejmuje materiał z trzech ostatnich lekcji, 7
- bez zapowiedzi, - w przypadku kartkówki: poprawiona i oddana w ciągu jednego tygodnia. 3. Uczeń może zgłosić nieprzygotowanie do lekcji bez konsekwencji, raz w semestrze, na zajęciach odbywających się raz w tygodniu; dwa razy w semestrze na pozostałych zajęciach. 4. Uczeń, który nie zgłosił nieprzygotowania otrzymuje ocenę niedostateczną. 5. Na lekcjach powtórkowych nie można zgłosić nieprzygotowania. 6. Zadanie domowe dla wszystkich uczniów powinno być formą ćwiczenia wiadomości i umiejętności zdobytych podczas lekcji. 7. Zasady rozliczania sprawdzanie: - na każdej lekcji wyrywkowo, - dwa lub trzy razy w semestrze całościowo, - brak zadania oznaczamy znakiem kółka lub kreski, - zadanie wykonane oznaczamy krzyżykiem lub oceną. 8. Uczeń, który nie odrabia zadania domowego otrzymuje ocenę niedostateczną: - z przedmiotów, które są 1-2 razy w tygodniu po dwóch nie odrobionych zadaniach w semestrze, - z przedmiotów, które są 3-6 razy w tygodniu po pięciu nie odrobionych zadaniach w semestrze. Oceny niedostateczne za brak zadania domowego mają wpływ na ocenę śródroczną i roczną. 9. Regulacja pozostałych obszarów aktywności ucznia zawarta jest w przedmiotowym systemie oceniania (zajęć edukacyjnych). IV. Wymagania na poszczególne oceny. W załączniku 1. V. Sposoby gromadzenia i przekazywania informacji. 1. Nauczyciele na początku każdego roku szkolnego (pierwsze zebranie) informują uczniów i ich rodziców (prawnych opiekunów) o: 1.1. Wymaganiach edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych (semestralnych) ocen klasyfikacyjnych z obowiązujących i dodatkowych zajęć edukacyjnych, wynikających z realizowanego przez siebie programu nauczania; 8
1.2. Sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów; 1.3. Warunkach i trybie uzyskania wyższej niż przewidywana rocznej (semestralnej) oceny klasyfikacyjnej z obowiązkowych i dodatkowych zajęć edukacyjnych. 2. Wychowawca klasy na początku każdego roku szkolnego (pierwsze zebranie) informuje uczniów oraz rodziców (prawnych opiekunów) o warunkach i sposobie oraz kryteriach oceniania zachowania oraz o warunkach i trybie uzyskania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej zachowania. 3. Oceny są jawne dla ucznia jak i jego rodziców (prawnych opiekunów). 4. Na wniosek ucznia lub jego rodziców (prawnych opiekunów) nauczyciel uzasadnia ustaloną ocenę. 5. Na wniosek ucznia lub jego rodziców (opiekunów prawnych) sprawdzone i ocenione pisemne prace kontrolne oraz inna dokumentacja dotycząca oceniania ucznia są udostępniane uczniowi lub jego rodzicom (prawnym opiekunom): uczeń otrzymuje do wglądu na lekcji; rodzice (prawni opiekunowie) do wglądu w szkole lub na pisemny wniosek poza szkołę. Nauczyciel przechowuje tę dokumentację do 31 sierpnia roku szkolnego, którego dotyczą prace. 6. O ocenach cząstkowych nauczyciel informuje rodziców (opiekunów prawnych): - w dzienniczku ucznia na bieżąco, - podczas spotkań z wychowawcą organizowanych co najmniej raz w semestrze. 7. Na tydzień przed rocznym (semestralnym) klasyfikacyjnym zebraniem rady pedagogicznej nauczyciel prowadzący poszczególne zajęcia edukacyjne oraz wychowawca klasy są obowiązani poinformować ucznia i jego rodziców (prawnych opiekunów), pisemnie o przewidywanych dla niego ocenach i przewidywanej ocenie zachowania. 8. O ocenach niedostatecznych rodzice (prawni opiekunowie) informowani są w formie pisemnej na miesiąc przed klasyfikacyjnym zebraniem rady pedagogicznej. 9. Pisemne, podpisane przez rodziców informacje o ocenach przechowuje wychowawca klasy. Kalendarz spotkań z rodzicami podawany jest do wiadomości rodziców podczas pierwszych w roku szkolnym spotkań. VI. Ewaluacja. PSO podlega ewaluacji na koniec roku szkolnego oraz na zakończenie każdego cyklu edukacyjnego. 9