Jakie znaczenie ma stres w życiu mojego dziecka?

Jakie znaczenie ma stres w życiu mojego dziecka?

Presja i wymagania o tym jak wspierać dziecko i kształtować w nim umiejętności przydatne w radzeniu sobie ze stresem.

nie taki straszny! Jest naturalną reakcją organizmu, nieuniknionym elementem naszego życia. W sytuacji zagrożenia pobudza ciało i zmysły, napręża mięśnie i mobilizuje do walki lub do ucieczki. Jego niski poziom jest naturalny i pożądany, jego podwyższenie w sytuacjach wyjątkowych ratuje nam życie. Jednak w nadmiarze jest szkodliwy, a jego przedłużone działanie wywołuje negatywne skutki - obniża skuteczność naszych działań i powoduje liczne choroby. Tak to o stresie. 3

odwlekanie 4

Stres... Czy dotyczy tylko dorosłego? Zdjęcie: https://www.google.pl/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=imgres&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahukewixwuskv_7sahvlkpokhcw1a3aqjrwibw&url=http%3a%2f%2fportalz drowiadziecka.pl%2findex.php%2f2016%2f12%2f01%2fzestresowane-dziecko-familie%2f&psig=afqjcnh8jsdj2akjfgy_q7s5hln602ibmq&ust=1490972381099526 5

Z punktu widzenia osoby dorosłej, dzieciństwo to idylliczny okres beztroski. Maluchy nie muszą pracować, płacić rachunków ani podatków, a dni upływają im na zabawie. Czy w takiej sytuacji mogą mieć jakiekolwiek powody do zmartwienia? Okazuje się, że tak. Nawet bardzo małe dzieci mają swoje problemy i czasami odczuwają stres. 6

STRES = STRACH (lęk) Zdjęcie:https://www.google.pl/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=imgres&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwiin7bKv_7SAhXFlSwKHRBcBtMQjRwIBw&url=htt p%3a%2f%2fzyjmyzglowa.pl%2fstrach-ma-wielkie-oczy%2f&psig=afqjcngfdsl5mktkosqfgsb8hp2ij4fnaa&ust=1490972514790546 7

Coś więcej o stresie Stres wynika z relacji między naszymi możliwościami a wymaganiami sytuacji (Lazarus, Folkman) Powstaje wtedy gdy uważamy, że stawiane przed nami wymagania przerastają nasze umiejętności - czegoś jest za dużo - coś jest za trudne - tempo jest zbyt szybkie Każdy definiuje sytuacje na swój subiektywny sposób, można w związku z tym przyjąć, że ma pewien wpływ na to, jak często przeżywa stres. 8

Cztery obszary stresu Myśli Uczucia Ciało Zachowanie Źródło:https://www.google.pl/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=imgres&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwjooOvnv_7SAhXEZCwKHTqYDXEQjRwIBw&url=https%3A%2F%2Fmamu skajezdzikonno.wordpress.com%2f2016%2f04%2f03%2fstrach-przed-upadkiem-z-konia%2f&psig=afqjcneslzeh9ruefgdriwgbab3_smn3sa&ust=1490972576386396 9

Reakcja naszego organizmu na sytuację silnego stresu zależy od: - indywidualnych cech danej osoby - naszego przygotowania na nią - ogólnego stanu naszego organizmu w momencie zadziałania stresora - subiektywnej interpretacji sytuacji jako zagrażającej lub niezagrażającej dla nas - z danym stresorem łatwiej poradzi sobie osoba o wysokiej samoocenie, wierząca w swoje możliwości, mająca poczucie wsparcia ze strony innych osób. 10

Stres w życiu dziecka Warunkiem prawidłowego rozwoju jest podejmowanie wyzwań, jakie stawia otoczenie. Przeżywanie stresu związanego z podejmowaniem wyzwań, stanowi nieodłączny element rozwoju dziecka. 11

Przed stresem chronią: dobre relacje z bliskimi zdrowie i kondycja organizmu adekwatne poczucie własnej wartości umiejętności relaksacyjne 12

Jak rozpoznać, że dziecko nie radzi sobie ze stresem? - często przeżywa uczucie lęku, boi się rzeczy, które do tej pory nie budziły niepokoju, - skarży się na ból głowy i dolegliwości ze strony żołądka, czasem przechodzące w rozwolnienie, wymioty, - jest apatyczne, osowiałe, nie może zasnąć, ze snu budzą go koszmary, zgrzyta zębami. - Łatwo przechodzi w skrajne emocje od śmiechu do płaczu, - Łatwo się męczy, nie ma apetytu, zdarzają mu się nawet zawroty głowy i omdlenia, - obgryza paznokcie, -. 13

Typowe (psychosomatyczne) reakcje dziecka na stres Ból głowy, ból brzucha i inne kłopoty ze strony układu pokarmowego (zaparcia, biegunki, nudności, brak apetytu), kłopoty ze snem, koszmary, niepokój ruchowy, nerwowość, manipulowanie przedmiotami, drapanie się, obgryzanie paznokci, częste infekcje i choroby somatyczne, moczenie nocne, tiki nerwowe, kłopoty z koncentracją, rozdrażnienie, wybuchy emocji, płacz, nerwowy śmiech, przygnębienie, apatia, brak motywacji, lękliwość, bunt, agresja. 14

Ciało a stres Niewypowiedziane i tłumione uczucia odkładają się w ciele, dając o sobie znać w postaci zaburzeń psychosomatycznych. I. Ajwazowski, Statek podczas sztormu, 1887, Nie bagatelizuj skarg dziecka ani nie sugeruj, że dziecko udaje lub wymyśla: jeśli objawy powtarzają się, zastanów się wspólnie z dzieckiem, co ono przeżywa. Pomóż mu nazwać jego uczucia, okaż cierpliwość i wsparcie. 15

Najczęstsza przyczyna nadmiernego stresu u dzieci: gwałtowne zmiany, z którymi dziecko sobie nie potrafi poradzić: śmierć w rodzinie, wypadek, rozwód rodziców, pojawienie się młodszego rodzeństwa, relacje rówieśnicze: może nie radzi sobie z konfliktami, jakie się tam pojawiają, agresją innych, nadmierną rywalizacją, zmiana szkoły, klasy, grupy rówieśniczej, szkoła jako czynnik stresogenny; nierealistyczne wymagania rodziców, namiar obowiązków, zestresowany rodzic ;) Niewiedza nie wiem lub znam strzępki informacji. 16

"Stres jest zaraźliwy. Kto sam jest zestresowany, wyzwala stres u innych i nie nadaje się raczej jako osoba wspierająca dzieci przy przezwyciężaniu stresu" 17

Moje dziecko nie radzi sobie ze stresem Ustal przyczyny! Porozmawiaj jedna rozmowa może nie wystarczyć! Przy nasilonych objawach szukaj pomocy: Psycholog (także szkolny) Pedagog Terapeuta Lekarz 18

Jak dziecku pomóc radzić sobie ze stresem? Stresu nie da się uniknąć Nawet jeśli obecnie dziecko radzi sobie z otoczeniem, napotka na sytuacje, które będą trudne; Przygotuj je do tego! Wczesna profilaktyka: codzienna troska i wsparcie, bezpieczny i przewidywalny dom, podnoszenie samooceny; Twoja reakcja na stres jest najlepszym przykładem; Ucz dziecko racjonalności, nie wyolbrzymiaj problemów, staraj się je rozwiązywać planując, bądź elastyczny w doborze właściwej strategii; Obserwuj dziecko uważnie i pomagaj mu uświadomić sobie, co jest dla niego stresogenne; Wspieraj dziecko w rozwoju pasji i zainteresowań; Pomocne mogą być zabawy, bajki terapeutyczne i ćwiczenia. 19

8 kroków walki ze stresem: Samokontrola; Słuchanie; Poważne traktowanie problemów dziecka; Rutyna pomaga czy szkodzi? Nuda jako lekarstwo; Budowanie zaufania angażowanie dziecka w życie rodzinne i dziecko jako kompan w rozwiązywaniu problemów; Relaks; Ucz prosić o pomoc. 20

Proste i skuteczne Mam wpływ Nie mam wpływu kajzerka 21

Narada wojenna Wcale nie musi dotyczyć spraw pilnych zróbcie z tego codzienny zwyczaj. W określonej porze (zawsze tej samej, ale nie może to być pora bajki, meczu czy ulubionego serialu) zbierzcie się wszyscy i omówcie, jak minął dzień i co czeka was jutro. Zaplanujcie nadchodzące godziny, to da dziecku poczucie bezpieczeństwa, ale nauczy też, że nie zawsze i nie wszystko idzie zgodnie z planem. Jeśli planów nie uda się zrealizować, na następnej naradzie omówcie dlaczego tak się stało, kto i jak zareagował, a jak mógłby zareagować. 22

Pudełko ratunkowe Zwykłe pudełko kartonowe oklejcie na czerwono i podpiszcie. Następnie przygotujcie zestaw kart. Na każdej z nich napiszcie, co robić w sytuacji nagłego wypadku. Omówcie sytuacje, które wprowadziły zamęt w wasze życie i opiszcie, jak sobie z tym poradziliście. Możecie też zapisać sposoby, które podejrzeliście u innych. Nie zapomnijcie też o sytuacjach realnego zagrożenia: pożaru czy omdlenia dorosłego. Może się to wydawać przesadzone, ale dziecko będzie się czuło bezpieczniej wiedząc, że rodzina jest przygotowana nawet na niebezpieczne sytuacje. Uzupełniajcie pudełko w miarę, jak pojawiają się nowe rozwiązania. 23

Najsilniejszy stres występuje wtedy, gdy dziecko nie ma wpływu na to, co się z nim dzieje i nie widzi możliwości zmiany zaistniałej sytuacji. Jak najczęściej rozmawiaj ze swoim dzieckiem i bądź na bieżąco z tym, co się u niego dzieje. Odpowiednio szybka reakcja i w porę udzielone wsparcie może zapobiec negatywnym skutkom stresu. 24

Praktyczne wskazówki Bacznie obserwuj swoje dziecko i ewentualne zmiany w jego zachowaniu, zabezpiecz podstawowe potrzeby dziecka (bezpieczeństwo, miłość), poświęć swoją uwagę dziecku, zaoferuj wartościowy czas, dbaj o relację z partnerem i dobrą atmosferę domową, rozpocznij każdy dzień w miły sposób, unikaj pośpiechu i popędzania dziecka, jak najczęściej przytulaj swoje dziecko, mądrze wyważ czas wolny i obowiązki dziecka, zadbaj o ich balans, nie rozmawiaj przy dziecku o problemach dorosłych. 25

Lekcja życia https://www.youtube.com/watch?v=uaz8fnqhqwe 26

Na wolną chwilę https://www.youtube.com/watch?v=762xas OJ5NQ https://www.youtube.com/watch?v=7tg81lh IFTU 27

Dziękuję! Pracownia Profilaktyki i Terapii Dzieci i Młodzieży Katarzyna Góźdź (Brzoza) pracowniadobrazmiana@gmail.com www.pracowniadobrazmiana.pl 533 300 401 https://www.facebook.com/pracowniadobrazmiana/ Kontakt ul. Mydlarska 4 30-703 Kraków sekretariat@ud.edu.pl www.uniwersytetdzieci.pl Biura ul. Wiśniowa 36 m. 2 02-520 Warszawa ul. Iwana Pawłowa 1/1 53-604 Wrocław ul. Kościuszki 31a/8 10-503 Olsztyn