1
Spis treści 1. Wstęp... 4 1.1. Słownik pojęć... 4 2. Metodyka badań... 6 2.1. Zakres zagadnień badawczych... 6 2.2. Badania ankietowe w gospodarstwach domowych.... 6 2.3. Sposób wyboru gospodarstwa domowego... 7 2.4. Dobór próby badawczej... 7 2.5. Badania ankietowe w Porcie Lotniczym Gdańsk im. Lecha Wałęsy... 10 2.6. Badania napełnień w środkach transportu zbiorowego... 10 2.7. Pomiary natężenia ruchu drogowego... 11 3. Charakterystyka zachowań transportowych mieszkańców Gdańska (ankiety w gospodarstwach domowych)... 12 3.1. Dane o gospodarstwach domowych... 12 3.2. Wielkość gospodarstw domowych... 12 3.3. Grupy wiekowe mieszkańców... 13 3.4. Podstawowe zajęcia mieszkańców... 14 3.5. Liczba pojazdów w gospodarstwach domowych... 16 3.6. Analiza preferencji użytkowników transportu zbiorowego... 17 3.7. Relacje podróży mieszkańców... 21 3.8. Podział zadań przewozowych... 35 3.9. Ruchliwość mieszkańców Gdańska... 42 3.10. Godziny rozpoczęcia i zakończenia podróży... 43 4. Badania ankietowe zachowań transportowych prowadzone drogą internetową... 44 4.1. Płeć i wiek respondentów... 45 4.2. Podstawowe zajęcie respondentów... 46 4.3. Liczba samochodów i rowerów w gospodarstwie domowym... 47 4.4. Kierunki rozwoju systemu transportowego... 47 4.5. Liczba podróży wykonana przez respondentów... 48 4.6. Liczba podróży wykonywanych poszczególnymi środkami transportu przez respondentów 50 5. Badania ankietowe w Porcie Lotniczym Gdańsk im. Lecha Wałęsy... 51 5.1. Wiek użytkowników portu lotniczego... 51 5.2. Sposób dotarcia do portu lotniczego... 51 2
5.3. Przyczyny wyboru środków transportowych w podróżach do/z portu lotniczego... 52 5.4. Motywacje podróży użytkowników portu lotniczego... 53 6. Pomiary potoków pasażerskich w środkach transportu zbiorowego... 56 6.1. Badania napełnień w komunikacji miejskiej... 56 6.2. Wyznaczenie godzin szczytu... 60 6.3. Wielkość zmierzonych potoków pasażerskich... 61 6.4. Badania napełnień w komunikacji kolejowej... 63 6.5. Wyznaczenie godzin szczytu... 64 6.6. Wielkość zmierzonych potoków pasażerskich... 66 7. Pomiary natężeń ruchu kołowego i rowerowego... 69 7.1. Skrzyżowania najważniejsze wyniki badań natężenia ruchu drogowego... 70 7.2. Przekroje najważniejsze wyniki badań natężenia ruchu drogowego... 83 7.3. Zestawienia potoków ruchu ze wszystkich punktów pomiarowych (przekroje, skrzyżowania).... 87 7.4. Punkty kordonowe najważniejsze wyniki... 88 Spis tabel... 90 Spis rysunków... 90 3
1. Wstęp Raport dotyczący przemieszczeń i preferencji transportowych na obszarze Gdańska opiera się na zrealizowanych badaniach terenowych. Część diagnostyczna, na którą składają się pomiary oraz ankiety została zagregowana do czterech grup: ankiety w gospodarstwach domowych, ankiety w porcie lotniczym im. Lecha Wałęsy, pomiary natężenia ruchu drogowego, badania napełnień w środkach transportu zbiorowego. Celem analizy powyższych zagadnień jest sporządzenie kompleksowego raportu o charakterystyce przemieszczeń, analizie preferencji mieszkańców Gdańska w zakresie rodzaju transportu oraz identyfikacja źródeł i celów podróży. Poznanie szczegółowych informacji na temat podróży mieszkańców Gdańska, a także odwzorowanie istniejącej sieci transportowej stanowi podstawę do aktualizacji modelu symulacyjnego systemu transportowego podaży i popytu. Szeroko rozbudowany zakres badań pozwolił na poznanie zwyczajów transportowych mieszkańców, ocenę obecnego systemu komunikacyjnego, uciążliwości w zakresie natężenia ruchu drogowego i wielu innych zagadnień związanych z codziennym przemieszczaniem się, które zostały opisane w poszczególnych rozdziałach. 1.1. Słownik pojęć Gospodarstwo domowe ogół osób spokrewnionych lub niespokrewnionych, trwale obecnych i mieszkających razem i wspólnie utrzymujących się. Motywacja podróży to cel, w jakim respondent dokonuje podróży. Wyróżnia się m.in.: dom (D), praca (P), szkoła (S), wyższa uczelnia (U). Źródło podróży miejsce rozpoczęcia podróży. Cel podróży miejsce zakończenia podróży. PAPI (ang. Paper and Pencil Interview) technika wywiadu bezpośredniego polegająca na wywiadzie face-to-face. Podróż to zmiana miejsca pobytu, dokonana dowolnym środkiem transportu lub pieszo, która ma określony cel (motywację), a jej początek lub koniec zlokalizowany jest na terenie Gdańska. Poprzez podróż rozumiemy przemieszczenie piesze powyżej 250 m. 4
Podróżami są: jazda do pracy lub szkoły, udanie się do sklepu, fryzjera, lekarza, podwożenie do szkoły, pracy, na przystanek transportu zbiorowego, udanie się do urzędu, na pocztę, załatwianie spraw służbowych w trakcie pracy, np. wyjście na pocztę, jazda w odwiedziny do rodziny, znajomych, przejażdżka rowerem/motorem. Podróżami nie są: spacer w obrębie miejsca zamieszkania, przejście od sklepu do sklepu w trakcie robienia zakupów (poniżej 250m i w obrębie jednego centrum handlowego lub galerii), wizyty u najbliższych sąsiadów, podróże wykonywane regularnie w ramach pracy zawodowej (np. listonosz, taksówkarz). Podróż obligatoryjna podróż wykonywana każdego dnia roboczego w relacjach: dom praca, praca dom, dom nauka lub nauka dom. Przemieszczenie piesze jest to element podróży pomiędzy dwoma środkami transportu lub np. pomiędzy źródłem podróży a środkiem transportu lub środkiem transportu a celem podróży. Rejon transportowy część miasta, charakteryzująca się podobnymi cechami z punktu widzenia komunikacyjnego; z reguły wyznaczany przez szwy zagospodarowania przestrzennego lub przez bariery takie, jak np.: rzeka, linia kolejowa itp. Ruchliwość to średnia liczba realizowanych podróży przez jedną osobę w ciągu doby. Wskaźnik ruchliwości obejmuje również osoby nie podróżujące. Środek transportu to środek przy użyciu którego respondent realizuje kolejne etapy poszczególnych podróży. Wyróżnia się m.in.: samochód osobowy jako kierowca (SK), samochód osobowy jako pasażer (SP), samochód dostawczy (SD), autobus komunikacji miejskiej (AKM), Szybka Kolej Miejska/Pomorska Kolej Metropolitalna (SKM). Waga to mnożnik, dzięki któremu analiza statystyczna uwzględnia prawidłowe proporcje próby. Ze względu na fakt, że w każdym badaniu przeprowadzanym na losowym doborze respondenta dochodzi do zachwiania proporcji poszczególnych cech w próbie, stosuje się wagi, umożliwiające uwzględnienie prawidłowej proporcji. 5
2. Metodyka badań 2.1. Zakres zagadnień badawczych Aby osiągnąć cele badania zrealizowano szereg pomiarów, badań, analiz dotyczących przemieszczeń. Dla każdego z zagadnień została przygotowana metodyka przeprowadzenia badań, formularze oraz kwestionariusze wywiadu wykorzystywane przez obserwatorów i ankieterów. Zaproponowana metodyka, dobór próby badawczej oraz kontrola jakości realizacji badań została przedstawiona dla każdej grupy badań. 2.2. Badania ankietowe w gospodarstwach domowych. Badania ankietowe zostały sprecyzowane w sposób umożliwiający uzyskanie informacji o: gospodarstwach domowych, w tym: o wielkości gospodarstw domowych, o grupach wiekowych, o liczbie samochodów osobowych, o liczbie rowerów. realizowanych podróżach mieszkańców Gdańska, w tym: o liczbie i kierunkach podróży, o ruchliwości mieszkańców, o godzinie rozpoczęcia podróży, o czasie trwania podróży, o motywacjach podróży, podziale zadań przewozowych. ocenie funkcjonowania systemów transportowych, w tym: o infrastruktury rowerowej, o infrastruktury drogowej, o miejskiego transportu zbiorowego, o węzłów przesiadkowych, o inwestycji. Dokonano niezbędnych uzgodnień z zainteresowanymi służbami i uzyskano stosowne zezwolenia na wykonanie badań i pomiarów objętych zakresem projektu. Przeprowadzone badania ankietowe mają, zgodnie z przyjętymi założeniami i metodyką, charakter reprezentatywny. Badanie zostało wykonane metodą wywiadów bezpośrednich, techniką PAPI (Paper And Pencil Interview). Wywiady prowadzone były w domach respondentów, na losowej próbie adresowej (baza PESEL) gospodarstw domowych, wybranych metodą Random Route po wyznaczeniu punktów startowych w każdym rejonie transportowym. Ankieterzy wykonywali w każdej wiązce zaczynającej się w punkcie startowym wywiady ankietowe w 5 gospodarstwach domowych w każdym rejonie transportowym z osobami odpowiadającymi pożądanej strukturze demograficznej. Wywiady 6
realizowane były w dni robocze nieświąteczne (od środy do piątku) wyłącznie w godzinach popołudniowych (17:00 21:00) lub w soboty w ciągu dnia (10:00 20:00) gwarantując właściwy udział w próbie osób podróżujących, pracujących i uczących się. Ankieterzy pytali o podróże zrealizowane w dzień poprzedzający badanie, a podczas rozmów sobotnich o podróże zrealizowane w czwartek. Badaniem zostali objęci wyłącznie członkowie gospodarstwa obecni w trakcie badania, którzy ukończyli 6 rok życia. Pytania dotyczące preferencji transportowych zostały skierowane do osób, które ukończyły 16 rok życia. Praca ankieterów była kontrolowana poprzez telefoniczny kontakt z respondentem. Kontrolą zostało objętych 12% zrealizowanych wywiadów. 2.3. Sposób wyboru gospodarstwa domowego Każdy ankieter rozpoczynał pracę w punkcie startowym przydzielonego mu rejonu transportowego, przemieszczał się prawą stroną ulicy. Do ankietowania typował co piąty lokal w przypadku zabudowy wielorodzinnej oraz co trzeci dom w przypadku zabudowy jednorodzinnej. W miejscu startowym wywiady nigdy nie były wykonywane. W przypadku, gdy w wytypowanym lokalu nie odnaleziono osoby odpowiadającej pożądanej strukturze demograficznej, ankieter odwiedzał każdy kolejny lokal, aż do odnalezienia odpowiedniego respondenta. Po wykonaniu wywiadu, ankieter poszukiwał kolejnego gospodarstwa przemieszczając się o kolejne 5 lokali lub 3 domy jednorodzinne. W przypadku wyczerpania wszystkich możliwości po prawej stronie badanej ulicy, ankieter kierował się w prawo w kolejną ulicę. Jeśli na kolejnej ulicy wszystkie możliwości wyboru gospodarstwa zostały wyczerpane i nie została zrealizowana wymagana w wiązce liczba wywiadów (w 5 gospodarstwach domowych), ankieter ponownie skręcał w prawo i tak postępował, aż do powrotu do punktu startowego. Wówczas kierował się na drugą stronę ulicy i postępował analogicznie. Ankieterzy w trakcie badania wypełniali kartę realizacji badania, w której odnotowywali adresy gospodarstw, w których wywiady zostały przeprowadzone wraz z numerem kontaktowym do przeprowadzenia późniejszej kontroli oraz w przypadku gdy próba kontaktu z respondentem zakończyła się niepowodzeniem, przyczynę braku kontaktu (odmowa udziału w badaniu, nie zastano respondenta odpowiadającego pożądanej strukturze demograficznej, nikogo nie zastano, inne). Wszystkie dane zebrane podczas wywiadów ankietowych zostały wprowadzane przez osobę kodującą do komputerowej bazy danych i przesyłane do centrali. Wypełnione kwestionariusze oraz karty doboru adresów były na bieżąco poddawane weryfikacji kompletności materiału oraz zgodności z zakodowanym materiałem. Do próby badawczej zakwalifikowano wyłącznie kwestionariusze ankietowe poprawnie wypełnione i poprawnie wprowadzone do komputerowej bazy danych. 2.4. Dobór próby badawczej Próbę badawczą wylosowano z bazy PESEL z uwzględnieniem specyfiki badania i założeń. W wyniku losowania uzyskano reprezentatywną próbę gospodarstw i mieszkańców Gdańska. 7
Dobór próby badawczej ustalono w taki sposób, by uzyskane wyniki były reprezentatywne dla badanej populacji z uwzględnieniem podziału na rejony transportowe. Wykonawca uwzględnił dobór próby w 161 rejonach transportowych (zgodnie z aktualnym modelem ruchu). Populacja generalna (mieszkańcy Gdańska powyżej 6 roku życia), z której losowano listę punktów startowych w poszczególnych rejonach wyniosła 414 613 mieszkańców. Zrealizowaną liczbę ankiet z rozbiciem na rejony oraz ich udział w próbie badawczej przedstawiono poniżej. Rejon Liczba mieszkańców Gdańska Zrealizowana liczba ankiet Tabela 2.1 Liczba ankiet w rejonach komunikacyjnych Udział w próbie badawczej (przed ważeniem) Rejon Liczba mieszkańców Gdańska Zrealizowana liczba ankiet Udział w próbie badawczej (przed ważeniem) 101 8244 196 2,38% 1106 3181 78 2,45% 102 524 13 2,48% 1108 3531 88 2,49% 103 3784 91 2,40% 1109 1367 33 2,41% 104 2969 70 2,36% 1111 2466 58 2,35% 105 1619 39 2,41% 1201 12553 379 3,02% 106 5464 132 2,42% 1202 5993 131 2,19% 107 4273 104 2,43% 1203 4342 106 2,44% 108 6604 159 2,41% 1204 2614 64 2,45% 109 6592 158 2,40% 1205 2016 38 1,88% 110 7903 190 2,40% 1306 347 13 3,75% 111 161 5 3,11% 1401 3790 80 2,11% 112 1762 42 2,38% 1402 4590 111 2,42% 113 9109 218 2,39% 1403 6028 144 2,39% 201 2040 49 2,40% 1404 1404 36 2,56% 202 3123 74 2,37% 1501 368 11 2,99% 203 709 18 2,54% 1502 666 16 2,40% 204 2972 71 2,39% 1601 2372 55 2,32% 205 5790 136 2,35% 1603 1723 44 2,55% 206 573 16 2,79% 1604 3068 83 2,71% 207 2550 62 2,43% 1605 964 25 2,59% 208 2082 44 2,11% 1606 2213 27 1,22% 301 7947 182 2,29% 1701 3454 82 2,37% 302 4127 109 2,64% 1702 7990 193 2,42% 303 274 7 2,55% 1703 15127 364 2,41% 401 191 6 3,14% 1704 4685 100 2,13% 402 5681 136 2,39% 1705 12938 320 2,47% 403 3680 89 2,42% 1801 1406 36 2,56% 502 1740 42 2,41% 1802 1411 36 2,55% 504 1009 25 2,48% 1804 9740 235 2,41% 601 334 11 3,29% 1805 5078 125 2,46% 8
Rejon Liczba mieszkańców Gdańska Zrealizowana liczba ankiet Udział w próbie badawczej (przed ważeniem) Rejon Liczba mieszkańców Gdańska Zrealizowana liczba ankiet Udział w próbie badawczej (przed ważeniem) 602 3474 83 2,39% 1807 2493 58 2,33% 603 8472 202 2,38% 1808 1067 26 2,44% 604 7964 191 2,40% 1901 3521 85 2,41% 605 5305 129 2,43% 1902 349 8 2,29% 702 2490 59 2,37% 1903 370 10 2,70% 703 6743 156 2,31% 1904 3002 80 2,66% 704 5182 124 2,39% 2002 662 17 2,57% 705 3981 96 2,41% 2003 233 7 3,00% 706 2031 49 2,41% 2101 1176 29 2,47% 707 1908 46 2,41% 2102 994 25 2,52% 801 4656 112 2,41% 2103 5182 155 2,99% 802 4081 100 2,45% 2104 5748 139 2,42% 803 529 25 4,73% 2107 800 18 2,25% 804 629 23 3,66% 2202 4234 102 2,41% 805 6920 182 2,63% 2203 823 21 2,55% 806 3055 74 2,42% 2204 459 13 2,83% 807 355 9 2,54% 2205 1747 43 2,46% 808 5011 121 2,41% 2301 2358 57 2,42% 809 2492 60 2,41% 2302 3601 87 2,42% 811 2501 58 2,32% 2303 5374 129 2,40% 901 5165 125 2,42% 2304 1473 36 2,44% 902 2046 49 2,39% 2307 1961 48 2,45% 1001 3504 86 2,45% 2401 987 24 2,43% 1002 1381 33 2,39% 2402 508 12 2,36% 1003 3697 88 2,38% 2403 837 23 2,75% 1004 4870 118 2,42% 2404 900 25 2,78% 1005 5126 124 2,42% 2502 370 10 2,70% 1006 549 6 1,09% 2602 555 12 2,16% 1102 629 17 2,70% 2603 2078 51 2,45% 1103 5054 130 2,57% 2701 376 10 2,66% 1104 4915 121 2,46% 2703 568 15 2,64% 1105 4140 99 2,39% Suma 414613 10115 2,44% na podstawie bazy PESEL Liczba mieszkańców Gdańska (poza dziećmi do 6 roku życia) szacowana jest na 414 613 osób, z czego badaniu ankietowemu poddanych zostało 10 115 respondentów, co stanowi 2,44% ogółu. Uzyskano zatem próbę na poziomie 2,44%, co daje możliwość wnioskowań na populację generalną. W każdym badaniu reprezentatywnym, w szczególności przeprowadzonym na losowym doborze respondenta, doszło do zachwiania proporcji poszczególnych cech w próbie w odniesieniu do populacji 9
badanej. Na skutek wielu czynników, które nie pozwalają na idealny dobór próby (ograniczenia czasowe, odmowy respondentów) - osoby o pewnych cechach zostały nieznacznie nadreprezentowane w próbie zrealizowanej, inne zaś niedoreprezentowane w stosunku do populacji generalnej. W takiej sytuacji dopisywane zostały do poszczególnych wywiadów wagi (mnożniki), dzięki którym analiza statystyczna uwzględnia prawidłowe proporcje próby. 2.5. Badania ankietowe w Porcie Lotniczym Gdańsk im. Lecha Wałęsy Głównym celem wykonania badań ankietowych było zebranie informacji o rozkładzie przestrzennym osób odwiedzających lotnisko uzyskanie więźby podróży. Badanie zostało przeprowadzone w formie wywiadów bezpośrednich z użytkownikami Portu Lotniczego im. Lecha Wałęsy w Gdańsku pasażerami i pracownikami. Badaniem zostało objętych 1000 osób wybranych losowo spośród pasażerów hali przylotów, odlotów i pracowników portu. Odnotowywano podróże osób przyjeżdżających do portu lotniczego, poprzez szczegółowe określenia źródła podróży miejsce początku podróży, koniec podróży w tym wypadku to zawsze lotnisko, jakimi środkami transportu respondenci dotarli na lotnisko, w jakiej motywacji oraz w jakim czasie. Notowano także informacje zbierane od osób które przyleciały na lotnisko im. Lecha Wałęsy dotyczące celu podróży (początkiem podróży zawsze będzie lotnisko ) oraz wybieranego środka transportowego. Dla podróży realizowanych spoza Gdańska ważnym było zapisywanie miejscowości będącej źródłem/celem podróży oraz numeru wlotu do Gdańska, a także środek transportu jakim ta podróż została zrealizowana. 2.6. Badania napełnień w środkach transportu zbiorowego Pomiary potoków pasażerskich w pojazdach transportu zbiorowego przeprowadzane były w typowych dniach roboczych, na które nie miały wpływu dni wolne od pracy, czyli we wtorki, środy i czwartki. Badanie odbywało się w godzinach 06:00 10:00 oraz 14:00 18:00, a w wybranych punktach trwało przez 24 godziny. Obserwacje napełnień dla linii autobusowych przeprowadzono w 79 przekrojach, dla linii tramwajowych w 34 przekrojach, dla linii SKM i PKM w 16 przekrojach oraz w 6 przekrojach dla linii kolejowych obsługujących ruch regionalny i dalekobieżny. Pomiary napełnień przeprowadziła przeszkolona grupa obserwatorów. Do ich zadań należało odnotowanie m.in.: godziny przyjazdu (lub odjazdu) analizowanego pojazdu, daty pomiarów, kierunków ruchu, liczby pasażerów znajdujących się w pojeździe wraz z oszacowaniem stopnia napełnienia pojazdu (według ustalonej skali), numeru taborowego pojazdu, numeru obsługiwanej linii, 10
zaznaczenia braku kursu, w przypadku gdy dany pojazd zmienił swoją trasę przejazdu lub się na niej w ogóle nie pojawił (brak obecności w poszczególnych przekrojach pomiarowych). 2.7. Pomiary natężenia ruchu drogowego Pomiary natężenia ruchu drogowego zostały przeprowadzone w 19 punktach przekrojowych oraz na 105 skrzyżowaniach, badania wykonano z uwzględnieniem kierunków ruchu i struktury rodzajowej. Pomiary prowadzone były metodą wideo rejestracji. W ramach badania liczono pojazdy z rozróżnieniem na kierunki oraz strukturę rodzajową (rowery, motocykle, samochody osobowe, mikrobusy, lekkie samochody ciężarowe - dostawcze, samochody ciężarowe bez przyczep, ciągniki siodłowe z naczepami, autobusy miejskie, autobusy dalekobieżne, pojazdy wolnobieżne) w interwałach 15-to minutowych. 11
3. Charakterystyka zachowań transportowych mieszkańców Gdańska (ankiety w gospodarstwach domowych) 3.1. Dane o gospodarstwach domowych W ramach przeprowadzania wywiadów kwestionariuszowych zostały sformułowane pytania dotyczące danych o gospodarstwach domowych tzn.: wielkość gospodarstwa domowego, liczba samochodów użytkowanych przez członków gospodarstwa, liczba rowerów będących w posiadaniu respondentów. Zestawiono również odpowiedzi dotyczące grup wiekowych i podstawowych zajęć członków domostwa. 3.2. Wielkość gospodarstw domowych Liczbę osób zamieszkujących w gospodarstwach domowych zestawiono w tabeli 3.1. Tabela 3.1 Liczba osób zamieszkująca gospodarstwa domowe w Gdańsku. Liczba osób zamieszkujących gospodarstwo Liczba gospodarstw % gospodarstw n-osobowych 1 800 16,2% 2 1819 36,8% 3 1177 23,8% 4 778 15,7% 5 283 5,7% 6 55 1,1% 7 20 0,4% 8 7 0,1% 9 4 0,1% Suma 4943 100,0% 12
Rysunek 3.1 Liczba osób zamieszkująca gospodarstwa domowe w Gdańsku. Największy udział wśród ankietowanych gospodarstw domowych miały gospodarstwa 2-osobowe. Stanowiły one 36,8% ogółu. Gospodarstwa 3 i 4 osobowe stanowiły niemal 40% populacji Gdańska. Dużą grupę gospodarstw stanowiły również gospodarstwa 1-osobowe 16,2%. 3.3. Grupy wiekowe mieszkańców Mieszkańcy Gdańska pod kątem wieku podzieleni zostali na cztery umowne grupy wiekowe: 6-19 lat, 20-44 lata, 45-64 lata, powyżej 65 lat. Przedział wiekowy liczba badanych osób Tabela 3.2 Zestawienie mieszkańców Gdańska w podziale na wiek Kobieta % respondentów liczba badanych osób Mężczyzna % respondentów Suma % respondentów 6-19 668 6,60% 662 6,54% 1330 13,15% 20-44 2248 22,22% 2018 19,95% 4266 42,18% 45-64 1456 14,39% 1073 10,61% 2529 25,00% >65 1080 10,68% 910 9,00% 1990 19,67% Suma 5452 53,89% 4663 46,10% 10115 100,00% 13
Rysunek 3.2 Zestawienie mieszkańców Gdańska w podziale na grupy wiekowe Najbardziej liczną grupę respondentów stanowiły kobiety pomiędzy 20 a 44 rokiem życia, kolejną byli mężczyźni w tej samej grupie wiekowej. Łącznie osoby należące do przedziały wiekowego 20 44 lat stanowiły ponad 42% przebadanej próby. Najmniejszy udział w próbie wynoszący 13,2% stanowili respondenci z przedziału 6-19 roku życia. 3.4. Podstawowe zajęcia mieszkańców Mieszkańcy Gdańska podzieleni zostali na dziewięć grup pod względem ich podstawowego, codziennego zajęcia: uczeń szkoły podstawowej, uczeń gimnazjum, uczeń szkoły średniej, student, pracujący poza domem, pracujący w domu, rencista / emeryt, bezrobotny, pozostali. 14
Rysunek 3.3 Wykaz podstawowych zajęć mieszkańców Gdańska Ponad 45% mieszkańców to osoby pracujące poza domem, realizujące codziennie podróże obligatoryjne w relacji Dom Praca. Drugą najliczniejszą grupę stanowili renciści oraz emeryci, których udział stanowi 26,61% i zakłada się, że ich ruchliwość w codziennych podróżach jest niższa niż w przypadku osób młodszych. Uczniowie i studenci, realizujący codzienne podróże do szkół stanowią łącznie 17,5% populacji Gdańska. W ramach badań przeanalizowano również dodatkowe zajęcia mieszkańców Gdańska, które przedstawia Rysunek 3.4. Rysunek 3.4 Dodatkowe zajęcia mieszkańców Gdańska 15
Większość mieszkańców tj. 94,5% nie angażuje się w zajęcia dodatkowe. Największą grupę osób podejmujących się dodatkowego zajęcia stanowią osoby, które dodatkowo pracują poza domem 2,29% mieszkańców. 3.5. Liczba pojazdów w gospodarstwach domowych Analiza wyników wykazała, że 67,2% mieszkańców Gdańska posiada w swoim gospodarstwie domowym samochód osobowy prywatny, a 0,2% samochód dostawczy. Ponad 0,2% dysponuje samochodem ciężarowym. Ponad połowa tj. 51,2% mieszkańców Gdańska dysponuje jednym samochodem osobowym, 14,3% dwoma, a 1,6% posiada 3 i więcej samochodów osobowych. Blisko jedna trzecia tj. 32,8% mieszkańców Gdańska nie posiada samochodu osobowego. Rysunek 3.5 Liczba posiadanych samochodów osobowych przez mieszkańców Gdańska Na podstawie badań ankietowych wyznaczono wskaźnik motoryzacji, który dla Gdańska wyniósł 414 pojazdów na 1000 mieszkańców. Wartość ta uwzględnia również osoby do 6 roku życia. Blisko co czwarty mieszkaniec Gdańska posiada w gospodarstwie domowym jeden rower, ok. 24% osób dysponuje dwoma rowerami. 12% mieszkańców w swoim gospodarstwie domowym ma trzy rowery, a 8,31% ma cztery i więcej rowerów. Natomiast 32,6% gdańszczan nie posiada w swoim gospodarstwie domowym ani jednego roweru. Rysunek 3.6 Liczba posiadanych rowerów przez mieszkańców Gdańska 16
3.6. Analiza preferencji użytkowników transportu zbiorowego Na rysunku 3.7 przedstawiono odpowiedzi respondentów dotyczące korzystania przez nich z codziennego przemieszczania się samochodem osobowym. Rysunek 3.7 Przyczyny wyboru samochodu osobowego w codziennych podróżach miejskich Wartości na wykresach nie sumują się do 100%, respondent mógł wskazać więcej niż 1 odpowiedź. Analiza wyników dotyczących preferencji użytkowników transportu wykazała, że głównymi przyczynami wyboru samochodu w codziennych podróżach miejskich przez mieszkańców Gdańska są większa wygoda (40,3%) oraz krótszy czas podróży (25,9%). Blisko 35% mieszkańców nie wykorzystuje samochodu osobowego w codziennych podróżach miejskich. 17
Na rysunku 3.8 przedstawiono odpowiedzi respondentów dotyczące korzystania przez nich z codziennego przemieszczania się transportem zbiorowym. Rysunek 3.8 Przyczyny wyboru transportu zbiorowego w codziennych podróżach miejskich Wartości na wykresach nie sumują się do 100%, respondent mógł wskazać więcej niż 1 odpowiedź. Spośród wszystkich mieszkańców Gdańska 36,6% nie korzysta codziennie z usług transportu zbiorowego. Natomiast do głównych przyczyn wyboru transportu zbiorowego w codziennych podróżach miejskich przez pozostałą grupę mieszkańców można zaliczyć niższy koszt podróży transportem zbiorowym (21,8%), trudności z parkowaniem (15,5%) oraz zatłoczenie dróg w Gdańsku (12,7%). 18
Rysunek 3.9 przedstawia jakie zmiany środków transportu w codziennych podróżach miejskich zaszły u mieszkańców Gdańska w ciągu ostatnich 5 lat. Rysunek 3.9 Zmiany środków transportu w codziennych podróżach miejskich przez mieszkańców Gdańska w ciągu ostatnich 5 lat W ciągu ostatnich 5 lat zdecydowana większość mieszkańców Gdańska tj. 87,9% nie zmieniła środka transportu, którym codzienne realizuje podróże w mieście. 6,5% gdańszczan w ostatnich 5 latach częściej podróżowało transportem zbiorowym, a 3,9% w przeszłości częściej codzienne podróże realizowało przy wykorzystaniu samochodu. Niespełna po jednym procencie ludności Gdańska częściej podróżowało pieszo lub rowerem. Natomiast pozostałym mieszkańcom zgodnie z przyjętą metodyką badania nie zostało zadane to pytanie. 19
Rysunek 3.10 przedstawia najważniejsze cechy transportu zbiorowego, o które byli pytania gdańszczanie. Rysunek 3.10 Najistotniejsze cechy transportu zbiorowego według mieszkańców Gdańska Wartości na wykresach nie sumują się do 100%, respondent mógł wskazać więcej niż 1 odpowiedź. Mieszkańcy Gdańska ocenili, że najistotniejszymi cechami transportu zbiorowego są bezpośredniość (42,4%), punktualność (42,3%) oraz częstotliwość kursowania (40,1%). Jako najmniej istotne cechy wskazali komfort podróży (10,3%), rytmiczność (7,5%) oraz wyczerpującą informację z zakresu funkcjonowania transportu zbiorowego (4%). 20
Kierunki działań w zakresie rozwoju systemu transportu jakie powinny podejmować władze miasta Gdańsk przedstawia Rysunek 3.11. Rysunek 3.11 Kierunki działań w zakresie rozwoju systemu transportu jakie powinny podejmować władze miasta Gdańsk Wartości na wykresach nie sumują się do 100%, respondent mógł wskazać więcej niż 1 odpowiedź. Zdaniem około 45% mieszkańców Gdańska w zakresie rozwoju systemu transportu władze miasta powinny rozbudowywać układ uliczny oraz układ linii tramwajowych. Blisko jedna trzecia mieszkańców oczekuje zwiększenia oferty przewozowej, a 27,5% liczy na rozbudowę sieci tras rowerowych. Na poziomie 10,8% kształtowało się zainteresowanie mieszkańców miasta systemem roweru miejskiego, a na poziomie 7,1% zwiększeniem strefy płatnego parkowania. 3.7. Relacje podróży mieszkańców W ramach Gdańskich Badań Ruchu 2016 zrealizowano 8852 dzienniczki podróży oraz odnotowano informację o 21 312 podróżach. Na rysunku 3.12 przedstawiono rejony transportowe Gdańska. 21
Rysunek 3.12 Rejony transportowe Gdańska na podstawie openstreetmap.com 22
Najwięcej podróży realizowanych przez mieszkańców Gdańska rozpoczyna się w rejonie transportowym nr 1703 tj. w rejonie Ujeściska - blisko 2,9% codziennych podróży. Z rejonu Młodego i Starego Miasta (rejon transportowy 1103) podróż rozpoczyna 2,7%, a z 1705 tj. z Oruni Górnej 2,4% codziennych podróży. Listę 20 rejonów transportowych, w których zaczyna się najwięcej podróży przedstawia Tabela 3.3. Tabela 3.3 Rejony transportowe, w których zaczyna się najwięcej podróży L.p. Nr rejonu transportowego Rozpoczynane podróże [%} 1 1703 2,87 2 1103 2,72 3 1705 2,41 4 1104 2,40 5 805 2,29 6 108 2,08 7 1201 2,05 8 806 1,93 9 603 1,84 10 703 1,83 11 604 1,73 12 1804 1,66 13 205 1,65 14 101 1,61 15 109 1,54 16 1702 1,53 17 301 1,48 18 110 1,48 19 811 1,42 20 809 1,42 Najwięcej codziennych podróży gdańszczan kończy się w rejonie 1703 (rejon Ujeściska), gdzie swój cel ma 2,82% wszystkich podróży. Natomiast w rejonie transportowym 1103 tj. w rejonie Stare Miasto kończy się 2,78% codziennych podróży, a w 1705 (Orunia Górna), 2,39%. Listę 20 rejonów transportowych, w których kończy się najwięcej codziennych podróży przedstawia Tabela 3.4. 23
Tabela 3.4 Rejony transportowe, w których kończy się najwięcej podróży L.p. Nr rejonu transportowego Rozpoczynane podróże [%} 1 1703 2,82 2 1103 2,78 3 1705 2,39 4 1104 2,38 5 805 2,23 6 108 2,07 7 1201 2,05 8 806 2,00 9 603 1,84 10 703 1,81 11 604 1,75 12 205 1,64 13 1804 1,64 14 101 1,59 15 109 1,53 16 1702 1,50 17 301 1,49 18 110 1,44 19 809 1,44 20 811 1,43 Udział rozpoczynających i kończących się podróży w poszczególnych rejonach transportowych oraz na wlotach i wylotach miasta przedstawiają kolejno Rysunek 3.13 oraz Rysunek 3.14. Kolorem ciemniejszym zaznaczono obszary, w których rozpoczyna się lub kończy najwięcej codziennych podróży. 24
Rysunek 3.13 Udział rozpoczynających się podróży w poszczególnych rejonach transportowych oraz na wlotach do miasta na podstawie openstreetmap.com 25
Rysunek 3.14 Udział podróży kończących się w poszczególnych rejonach transportowych oraz na wylotach z miast na podstawie openstreetmap.com 26
Najwięcej codziennych podróży mieszkańców Gdańska jest realizowanych pomiędzy domem a pracą (18,6%) oraz pomiędzy pracą a domem (17,0%). Niemal 10% podróży stanowi powrót z zakupów do domu, a podróże w relacji odwrotnej stanowią 8,3% wszystkich codziennych przemieszczeń. Udział w podróżach dla piętnastu najczęściej występujących motywacji podróży przedstawiono poniżej. Rysunek 3.15 Najczęściej występujące motywacje podróży Dane dotyczące liczby podróży mieszkańców Gdańska dla motywacji takich jak dom praca, praca dom, dom nauka, nauka dom, dom -pozostałe, pozostałe dom oraz niezwiązane z domem zostały zagregowane do makrorejonów. Wyniki przedstawia Rysunek 3.16, Rysunek 3.17, Rysunek 3.18, Rysunek 3.19, Rysunek 3.20, 1 oraz Rysunek 3.22. 27
Rysunek 3.16 Liczba podróży rozpoczynających się w poszczególnych makrorejonach dla motywacji dom praca na podstawie openstreetmap.com 28
Rysunek 3.17 Liczba podróży rozpoczynających się w poszczególnych makrorejonach dla motywacji praca dom na podstawie openstreetmap.com 29
Rysunek 3.18 Liczba podróży rozpoczynających się w poszczególnych makrorejonach dla motywacji dom nauka na podstawie openstreetmap.com 30
Rysunek 3.19 Liczba podróży rozpoczynających się w poszczególnych makrorejonach dla motywacji nauka dom na podstawie openstreetmap.com 31
Rysunek 3.20 Liczba podróży rozpoczynających się w poszczególnych makrorejonach dla motywacji dom pozostałe na podstawie openstreetmap.com 32
Rysunek 3.21 Liczba podróży rozpoczynających się w poszczególnych makrorejonach dla motywacji pozostałe dom na podstawie openstreetmap.com 33
Rysunek 3.22 Liczba podróży rozpoczynających się w poszczególnych makrorejonach dla motywacji niezwiązanych z domem na podstawie openstreetmap.com 34
3.8. Podział zadań przewozowych W ramach analiz stwierdzono, że w transport prywatny ma udział w podziale zadań przewozowych na poziomie 41,2%. Udział transportu zbiorowego kształtuje się na poziomie 32,1%, roweru na poziomie 5,9%, a podróże piesze posiadają 20,8% udziału w podziale zadań przewozowych. Podział zadań przewozowych dla Gdańska przedstawia Rysunek 3.23. Rysunek 3.23 Podział zadań przewozowych w Gdańsku 35
Podział zadań przewozowych w podróżach niepieszych przedstawia Rysunek 3.24. Rysunek 3.24 Podział zadań przewozowych w podróżach niepieszych w Gdańsku Udział transportu indywidualnego w podziale zadań przewozowych w podróżach niepieszych wyniósł 52,1%, natomiast transportu zbiorowego 40,5%. Udział podróży realizowanych rowerem wyniósł 7,4%. Analizy wykazały, że średnia długość podróży pieszej wynosi około piętnastu minut. Określono również, że średnie napełnienie samochodu osobowego wynosi 1,5 osoby. Codzienna podróż realizowana przez mieszkańca Gdańska wynosi średnio 20,5 minuty. Analizę podziału zadań przewozowych przedstawiono na rysunku 3.25. Zestawiono rejony w podziale na górny i dolny taras. Mieszkańcy rejonu górny taras przemieszczają się częściej samochodami osobowymi, co trzeci mieszkaniec dolnego tarasu przemieszcza się transportem zbiorowym. Przemieszczenia piesze są rzadsze w przypadku osób mieszkających po zachodniej stronie miasta. Udział przemieszczeń wewnętrznych i zewnętrznych dolnego i górnego tarasu przedstawiono na rysunku 3.26. Ponad połowa przemieszczeń mieszkańców wschodniej części miasta odbywa się w obrębie tego samego rejonu. 21,7 % podróży wewnętrznych wykonują mieszkańcy górnego tarasu Rysunek 3.27 3.30 przedstawiają podział zadań przewozowych dla początku podróży dla poszczególnych środków transportu zagregowany do obszaru makrorejonów. 36
Rysunek 3.25 Podział zadań przewozowych w podziale na górny i dolny taras na podstawie openstreetmap.com Rysunek 3.26 Udział przemieszczeń wewnętrznych i zewnętrznych w podziale na górny i dolny taras na podstawie openstreetmap.com 37
Rysunek 3.27 Udział podróży realizowanych transportem indywidulanym w poszczególnych makrorejonach na podstawie openstreetmap.com 38
Rysunek 3.28 Udział podróży realizowanych transportem zbiorowym w poszczególnych makrorejonach na podstawie openstreetmap.com 39
Rysunek 3.29 Udział podróży realizowanych pieszo w poszczególnych makrorejonach na podstawie openstreetmap.com 40
Rysunek 3.30 Udział podróży realizowanych rowerem w poszczególnych makrorejonach na podstawie openstreetmap.com 41
3.9. Ruchliwość mieszkańców Gdańska Wielkość populacji generalnej oszacowano na 414613 mieszkańców (bez osób do 6 roku życia). W wyniku analizy zapisów dzienniczków podróży wypełnianych przez mieszkańców oszacowano, że populacja realizuje 869508 podróży na dobę, co daje ruchliwość ogólną na poziomie 2,10 podróży na dobę. Ruchliwość uwzględniającą podróże rozpoczęte lub zakończone na obszarze Gdańska z pominięciem rejonów zewnętrznych zagregowaną do makrorejonów przedstawia Rysunek 3.31. Rysunek 3.31 Ruchliwość uwzględniająca podróże rozpoczęte lub zakończone na obszarze Gdańska z pominięciem rejonów zewnętrznych zagregowana do makrorejonów na podstawie openstreetmap.com
3.10. Godziny rozpoczęcia i zakończenia podróży Najwięcej podróży realizowanych przez mieszkańców Gdańska rozpoczynało się i kończyło pomiędzy godziną 7:00 a 8:00. Natomiast w szczycie popołudniowym najwięcej podróży rozpoczęło i zakończyło się pomiędzy 16:00 a 17:00. Udział podróży w dobie przedstawia Rysunek 3.32. Rysunek 3.32 Udział podróży w poszczególnych godzinach w dobie 43
4. Badania ankietowe zachowań transportowych prowadzone drogą internetową Ankiety internetowe prowadzone były w kwietniu, maju i czerwcu 2016 roku, równolegle do pozostałych badań wykonywanych w ramach Gdańskich Badań Ruchu. Były one realizowane przez internet, a stosowny formularz do wypełnienia był dostępny na stronie internetowej Wykonawcy (VIA VISTULA). Link był podawany na kilku stronach, m.in. przez Zamawiającego. Kwestionariusz był tożsamy z arkuszem, którym posługiwali się ankieterzy odwiedzający gospodarstwa domowe. Ankieta składała się z kilkunastu pytań. Chciano uzyskać informacje m.in. na temat: liczby osób w gospodarstwie domowym, liczby rowerów w gospodarstwie domowym, liczby samochodów w gospodarstwie domowym, podstawowego i dodatkowego zajęcia respondentów, przyczyn wyboru samochodu osobowego lub transportu zbiorowego w podróżach, kierunków rozwoju w ramach systemu transportu w mieście, liczby podróży wykonanych w dniu poprzedzającym badanie. Poza ankietą, respondenci byli proszeni także o wypełnienie dzienniczka podróży, czyli informacji na temat podróży wykonanych w dniu poprzedzającym badanie. Na tej podstawie ustalono motywacje podróży ankietowanych, czas podróży, środki transportu jakimi poruszali się respondenci realizując poszczególne podróże. Uzyskano odpowiedzi od 145 użytkowników, którzy łącznie wykonali 634 podróże. W poszczególnych podrozdziałach zestawiono niektóre charakterystyki uzyskane na podstawie prowadzonej ankiety internetowej. Z uwagi na bardzo małą liczbę prawidłowo uzupełnionych ankiet wyniki zestawiono wprost, tzn. nie nadano poszczególnym odpowiedziom wag, które pozwoliłyby wnioskować na populację generalną. Odpowiedzi internautów dały jednak ogólny poziom wiedzy dotyczący oczekiwań grupy osób na co dzień korzystających z komputera i internetu. Odpowiedzi uzyskano jedynie od 0,035% mieszkańców Gdańska (wyłączając grupę osób do 6 roku życia), dlatego uzyskane odpowiedzi nie mogą stanowić podstawy wniosków generalnych. 44
4.1. Płeć i wiek respondentów Na podstawie odpowiedzi respondentów, podzielono grupę na 4 przedziały wiekowe, co przedstawiono poniżej w tabeli oraz na wykresie. Przedział wiekowy Tabela 4.1 Liczba osób biorących udział w badaniu w podziale na kobiety i mężczyzn Liczba badanych osób Kobieta % respondentów Liczba badanych osób Mężczyzna % respondentów Suma % respondentów 6-19 3 2,1% 3 2,1% 6 4,1% 20-44 46 31,5% 82 56,2% 128 87, 7% 45-64 4 2,7% 6 4,1% 10 6,9% >65 0 0,0% 2 1,4% 2 1,4% Suma 53 36,3% 93 63,7% 146 100,0% Rysunek 4.1 Udział procentowy poszczególnych kategorii wiekowych kobiet i mężczyzn Największą liczbę respondentów stanowiły osoby w wieku między 20 a 44 lata. Było to 128 osób, czyli 87,7% całości odpowiadających. Najmniejszą grupę stanowiły osoby w wieku powyżej 65 lat - 2 osoby. 45
4.2. Podstawowe zajęcie respondentów Zajęcia respondentów podzielono na 9 kategorii. Liczebności w poszczególnych kategoriach przedstawiono w tabeli oraz na wykresie kołowym poniżej w podziale na kobiety i mężczyzn. Podstawowe zajęcie uczeń szkoły podstawowej Tabela 4.2 Podstawowe zajęcia respondentów w podziale na płeć Liczebność w próbie Kobieta Mężczyzna Suma % w próbie Liczebność w próbie % w próbie w próbie % w próbie 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% uczeń gimnazjum 1 1,8% 0 0,0% 1 0,7% uczeń szkoły średniej 2 3,8% 4 4,3% 6 4,1% student 12 22,7% 11 11,8% 23 15,8% pracujący poza domem pracujący w domu 32 60,4% 74 79,6% 106 72,6% 5 9,4% 3 3,2% 8 5,5% rencista/emeryt 0 0,0% 1 1,1% 1 0,7% bezrobotny 1 1,9% 0 0,0% 1 0,7% pozostali 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% Suma 53 100,0% 93 100,0% 146 100,0% Rysunek 4.2 Udział procentowy podstawowych zajęć respondentów Najliczniejszą grupę stanowiły osoby pracujące poza domem. Dotyczyło to zarówno kobiet jak i mężczyzn. Wśród kobiet było to 60,4 %, natomiast wśród mężczyzn aż 79,6%. 46
4.3. Liczba samochodów i rowerów w gospodarstwie domowym Ankiety zawierały pytania m.in. o liczbę samochodów i liczbę rowerów w gospodarstwie domowym. Odpowiadający na pytania w ankiecie najczęściej wskazywali, iż posiadają 2 lub 3 samochody, z czego procent odpowiedzi 3 pojazdy był bardzo wysoki 57,9%. W przypadku pytania o rower najczęściej odpowiadający deklarowali posiadanie 1, 2 lub 3 rowerów. Najwięcej osób posiada 2 rowery 33,1%. Rysunek 4.3 Liczba samochodów w gospodarstwie domowym Rysunek 4.4 Liczba rowerów w gospodarstwie domowym 4.4. Kierunki rozwoju systemu transportowego Pytanie na temat kierunków rozwoju systemu transportowego miało za zadanie przedstawić główne pomysły mieszkańców dot. zmian systemu transportowego w Gdańsku. Najczęściej respondenci wskazywali na rozbudowę linii tramwajowych, rozbudowę tras rowerowych oraz zwiększenie oferty przewozowej w publicznym transporcie zbiorowym. Najrzadziej wypowiadali się za zwiększeniem strefy płatnego parkowania. 47
Tabela 4.3 Kierunki rozwoju systemu transportowego w podziale na płeć Kobieta Mężczyzna Suma Propozycja dla próby % z próby dla próby % z próby dla próby % z próby rozbudowa linii tramwajowych rozbudowa układu ulicznego rozbudowa tras rowerowych budowa systemu roweru miejskiego zwiększenie oferty przewozowej zwiększenie strefy płatnego parkowania 32 25,6% 57 25,0% 89 25,2% 12 9,6% 20 8,8% 32 9,1% 30 24,0% 54 23,7% 84 23,8% 19 15,2% 34 14,9% 53 15,0% 24 19,2% 48 21,1% 72 20,4% 8 6,4% 15 6,6% 23 6,5% Suma 125 228 353 Rysunek 4.5 Pożądane kierunki rozwoju systemu transportowego wg respondentów 4.5. Liczba podróży wykonana przez respondentów Dzienniczek podróży, który był częścią ankiety pozwolił na określenie liczby podróży, jakie wykonali respondenci w dniu poprzedzającym badanie. Najwięcej osób (130) wykonało 5 podróży, co stanowiło 20,5% ogółu badanych. 48
Tabela 4.4 Liczba osób wykonujących poszczególne liczby podróży Liczba osób Liczba podróży Liczebność w % w próbie próbie 1 0 0,0% 2 40 6,3% 3 108 17,0% 4 116 18,3% 5 130 20,5% 6 96 15,1% 7 42 6,6% 8 48 7,6% 9 54 8,5% 10 0 0,0% 11 0 0,0% 12 0 0,0% 13 0 0,0% Suma 634 100,0% Rysunek 4.6 Udział procentowy poszczególnej liczby podróży wykonywanych przez respondentów 49
4.6. Liczba podróży wykonywanych poszczególnymi środkami transportu przez respondentów Ankietowani najchętniej podróżowali samochodem osobowym jako kierowcy (216 odpowiedzi, czyli 30,6% ogółu). Drugim najchętniej wybieranym środkiem transportu był rower, który wybrało 140 osób, czyli 19,8%. Najrzadziej osoby ankietowane podróżowały mikrobusem (0,6% ogółu), a samochodu dostawczego, autobusu regionalnego, autobusu szkolnego, motocykla i taksówki nie wybrała ani jedna osoba. Poniżej w tabeli oraz na wykresie przedstawiono wyniki. Tabela 4.5 Liczba podróży wykonywana poszczególnymi środkami transportu Środek transportu Podróże liczebność w próbie % w próbie Pieszo (cała podróż powyżej 250m) 79 11,2% Samochód osobowy jako kierowca 216 30,6% Samochód osobowy jako pasażer 19 2,7% Samochód dostawczy 0 0,0% Kolej - pociąg regionalny 5 0,7% Szybka Kolej Miejska/Pomorska Kolej Metropolitalna 39 5,5% Tramwaj 101 14,3% Autobus miejski 87 12,3% Autobus regionalny (np. PKS) 0 0,0% Autobus szkolny lub zakładowy 0 0,0% Mikrobus 4 0,6% Rower 140 19,8% Motocykl, skuter 0 0,0% Taxi 0 0,0% Inny 16 2,3% Suma 706 100,0% Rysunek 4.7 Liczba podróży realizowana poszczególnymi środkami transportu przez respondentów 50
5. Badania ankietowe w Porcie Lotniczym Gdańsk im. Lecha Wałęsy 5.1. Wiek użytkowników portu lotniczego Badania kwestionariuszowe dotyczące sposobu podróżowania do portu lotniczego przeprowadzono z 1000 użytkowników lotniska. 49,3 % z nich stanowiły kobiety, 50,7 % stanowili mężczyźni. Osoby w wieku 20-44 lat były najczęstszymi respondentami biorącymi udział w badaniu (50,4%). Rysunek 5.1 Wykaz ankietowanych respondentów w podziale na grupy wiekowe 5.2. Sposób dotarcia do portu lotniczego Respondenci odpowiadali na pytania jakie środki transportu wykorzystują w dotarciu do portu lotniczego i dlaczego wybrali konkretny pojazd w tej podróży. Ponad 67% ankietowanych wskazało samochód w podróży na lotnisko, większa grupa 38,6% podróżowała jako pasażer, kierowcami było 29,2% ankietowanych. Kolejnym, najbardziej popularnym, sposobem dotarcia na lotnisko była podróż pociągiem, na taki wybór zdecydowało się ok. 10% badanych, taksówkę zaś wybrało 8,7% respondentów. Autobus miejskiej wybrało 5,6% ankietowanych. 51
Rysunek 5.2 Środki transportu wykorzystywane przez respondentów w podróżach do portu lotniczego 5.3. Przyczyny wyboru środków transportowych w podróżach do/z portu lotniczego Osoby, które podróż do/z portu lotniczego odbyły samochodem - łącznie ponad 62%, swój wybór argumentowały głównie wygodą i koniecznością przewiezienia bagażu. Wybierający środki transportu zbiorowego - łącznie 20,8% ankietowanych, wskazywali głównie na niski koszt podróży oraz satysfakcjonującą jakość oferowanych połączeń transportem zbiorowym. Pozostałe możliwości dotarcia do lotniska (głównie taxi) wybrało 8,2% ankietowanych, a swój wybór argumentowali głównie wygodą. 52
Rysunek 5.3 Przyczyny wyboru poszczególnych środków transportu w podróżach do/z portu lotniczego 5.4. Motywacje podróży użytkowników portu lotniczego Analiza motywacji pasażerów podróżujących do portu lotniczego wskazuje, że największą grupę użytkowników lotniska stanowiły osoby wybierające się z domu w podróż związaną z rozrywką, czyli np. wakacje - ponad 32%. Kolejna grupa to osoby, które podwożą bliskich na lotnisko - stanowili oni ponad 15,3% ankietowanych. Osoby, które odbywają podróże służbowe stanowiły ponad 10% reprezentatywnej grupy respondentów. Łącznie osoby podróżujące w relacji dom-rozrywka oraz rozrywka-dom stanowiły 48,3%. Natomiast osoby podwożące lub odwożące z lotniska stanowiły 25,6%. 53
Rysunek 5.4 Motywacje podróży do/z lotniska Na podstawie informacji uzyskanych od respondentów zestawiono lokalizację źródeł i celów podróży realizowanych przez użytkowników lotniska. Największe grupy stanowiły osoby mieszkające bądź odwiedzające Gdańsk oraz miejscowości zlokalizowane w województwie pomorskim. 54
Rysunek 5.5 Lokalizacja źródeł podróży w skali Polski oraz Trójmiasta Rysunek 5.6 Lokalizacja celów podróży w skali Polski oraz Trójmiasta 55
6. Pomiary potoków pasażerskich w środkach transportu zbiorowego Obserwacje napełnień w środkach transportu zbiorowego przeprowadzono łącznie w 135 przekrojach pomiarowych, z czego 113 przekrojów obejmowało pomiar napełnień tramwajów i autobusów, natomiast w 22 przekrojach badania prowadzono na dworcach kolejowych i dotyczyły one Szybkiej Kolei Miejskiej, Pomorskiej Kolei Metropolitalnej oraz pociągów dalekobieżnych. 6.1. Badania napełnień w komunikacji miejskiej Obserwacje przeprowadzono łącznie w 113 przekrojach pomiarowych. Pomiar w 97 przekrojach realizowany był w dwóch interwałach 4 godzinnych (6:00 10:00 i 14:00 18:00), natomiast w 16 pozostałych punktach miał on charakter całodobowy. Rodzaj środka transportu Numer punktu Tabela 6.1 Punkty pomiarowe transport zbiorowy Nazwa przekroju Odcinek Liczba godzin A 1 ul. Dolna Brama p. Dolna Brama - p. Sandomierska - Olsztyńska 2x4 A 2 ul. Elbląska ul. Głęboka - ul. Opłotki 2x4 A 3 ul. Siennicka p. Głęboka - p. Przeróbka 2x4 A 4 ul. Podwale Przedmiejskie p. Akademia Muzyczna - p. Chmielna 2x4 A 5 ul. Buczka ul. Worcela - ul. Wronki 2x4 A 6 ul. Jana III Sobieskiego p. Jarowa - p. Kręta 2x4 A 7 ul. Jaśkowa Dolina ul. Kruczkowskiego - ul. Wileńska 2x4 A 8 ul. Piecewska ul. Morenowa - ul. Jaśkowa Dolina 2x4 A 9 ul. Beethovena p. Krupińskiego - p. Otwarta 2x4 A 10 ul. Beethovena ul. Powstańców Warszawskich - p. Cygańska Góra 2x4 A 11 ul. Spacerowa ul. Kielnieńska - ul. Sopocka 2x4 A 12 ul. Słowackiego ul. Budowlanych - ul. Złota Karczma 2x4 A 13 ul. Nowatorów ul. Geodetów - ul. Fabryczna 2x4 A 14 ul. Kartuska Węzeł Karczemki - ul. Otomińska 2x4 A 15 ul. Kartuska Północna ul. Szczęśliwa - łącznik WZ 2x4 A 16 ul. Kartuska ul. Damroki - ul. Jabłoniowa 2x4 A 17 ul. Rakoczego ul. Balgradzka - ul. Piekarnicza 2x4 A 18 ul. Kartuska ul. Łostowicka - p. Zielony Stok 2x4 A 19 al. Żołnierzy Wyklętych p. Potokowa - p. Trawki 2x4 A 20 ul. Myśliwska ul. Bulońska - p. Wołkowyska 2x4 A 21 ul. Rakoczego ul. Jaśkowa Dolina - p. Warneńska 1x24 A 22 ul. Przywidzka ul. Jabłoniowa - p.czermińskiego 2x4 A 23 ul. Jabłoniowa p. Lawendowe Wzgórze - ul. Warszawska 2x4 A 24 ul. Piotrkowska p. Piotrkowska - ul. Warszawska 2x4 A 25 ul. Świętokrzyska p. Niepołomicka - ul. Niepołomicka 2x4 56
Rodzaj środka transportu Numer punktu Nazwa przekroju Odcinek Liczba godzin A 26 ul. Małomiejska p. Platynowa - p. Małomiejska 2x4 A 27 ul. Trakt św. Wojciecha p. Gościnna - p. Nowiny 2x4 A 28 ul. Trakt św. Wojciecha p. Sandomierska - ul. Sandomierska 2x4 A 29 ul. Trakt św. Wojciecha ul. Toruńska - ul. Zaroślak 2x4 A 30 al. V. Havla p. Płocka - p. Przemyska 2x4 A 31 ul. Witosa p. Cieszyńskiego - ul. Cieszyńskiego 2x4 A 32 al. Armii Krajowej p. Pohulanka - p. Odrzańska 1x24 A 33 ul. Kartuska p. Powstańców Warszawskich - ul. Bema 2x4 A 34 ul. Powstańców Warszawskich ul. Bema - p. Bema 2x4 A 35 ul. Okopowa p. Brama Wyżynna - Węzeł UE 2x4 A 36 ul. Hucisko ul. 3 Maja - ul. Podwale Grodzkie 2x4 A 37 ul. Jana z Kolna p. Plac Solidarności - p. Stocznia SKM 2x4 A 38 ul. Marynarki Polskiej ul. Wyzwolenia - p. Śnieżna 2x4 A 39 al. Żołnierzy Wyklętych przekrój na wiadukcie kolejowym 2x4 A 40 ul. Krasickiego p. Brzeźno - p. Krasickiego 2x4 A 41 ul. Czarny Dwór ul. Jana Pawła II - al. Hallera 2x4 A 42 ul. Spacerowa p. Rynarzewo - ul. Karwieńska 2x4 A 43 al. Grunwaldzka ul. Jaśkowa Dolina - ul. Miszewskiego 2x4 A 44 al. Żołnierzy Wyklętych p. Galeria Bałtycka - p. Zabytkowa 2x4 A 45 ul. Mickiewicza p. Mickiewicza - Pl. Komorowskiego 2x4 A 46 al. Rzeczypospolitej ul. Burzyńskiego - al. Rzeczypospolitej 1x24 A 47 al. Rzeczypospolitej p. Kołobrzeska - ul. Hynka 1x24 A 48 ul. Chłopska ul. Pomorska - ul. Piastowska 2x4 A 49 ul. Wosia Budzysza p. Lessowa - p. Kaczeńce 2x4 A 50 Pętla Siedlce wjeżdżający i wyjeżdżający z pętli 1x24 A 51 Łostowice - Świętokrzyska wjeżdżający i wyjeżdżający z pętli 1x24 A 52 al. Grunwaldzka granica miasta 2x4 A 53 ul. Jelitkowska granica miasta 2x4 A 54 Turystyczna p. Sobieszewo Most - p. Sobieszewo Wyspa 2x4 A 55 ul. Elbląska p. Rafineria - p. Przejazdowo 2x4 A 56 Św. Wojciech granica miasta 2x4 A 57 ul. Starogardzka granica miasta 2x4 A 58 ul. Świętokrzyska granica miasta 2x4 A 59 ul. Lubowidzka p. Szadółki OBW. - p. Lubowidzka 2x4 A 60 ul. Kartuska granica miasta 2x4 A 61 ul. Nowatorów granica miasta 2x4 A 62 ul. Kielnieńska granica miasta 2x4 A 63 ul. Wita Stwosza ul. Wilka Krzyżanowskiego - p. Abrahama 2x4 A 64 ul. Kołobrzeska ul. Arkońska - ul. Szczecińska 2x4 A 65 ul. Wały Jagiellońskie ul. Hucisko - p. Gdańsk Głowny 1x24 57
Rodzaj środka transportu Numer punktu Nazwa przekroju Odcinek Liczba godzin A 66 ul. Droszyńskiego p. Oliwa PKP - p. Bora - Komorowskiego 2x4 A 67 pętla Oliwa wjazd i wyjazd z pętli Oliwa 2x4 A 68 ul. Chłopska ul. Obrońców Wybrzeża - ul. Jagiellońska 2x4 A 69 ul. Jaśkowa Dolina ul. Batorego - ul. Matejki 2x4 A 70 ul. Do Studzienki ul. Traugutta - ul. Matejki 2x4 A 71 Gdańsk Wrzeszcz wjazd i wyjazd z Gdańsk Wrzeszcz 2x4 A 72 ul. Łostowicka p. Cmentarz Łostowice - ul. Wojskiego 2x4 A 73 ul. Wilanowska p. Rogalińska - p. Wilanowska 2x4 A 74 ul. 3 Maja p. Dworzec PKS - p. Nowe Ogrody 2x4 A 75 ul. Wielkopolska p. Hokejowa - p. Liliowa 2x4 A 76 ul. Toruńska ul. Żabi Kruk - ul. Chmielna 2x4 A 77 al. Grunwaldzka p. Abrahama - p. Wojska Polskiego 2x4 A 78 ul. Rakoczego ul. Potokowa - p. PKM Brętowo 2x4 A 79 Port Lotniczy wjazd i wyjazd z Portu Lotniczego 2x4 T 1 ul. Pomorska p. Subisława - p. Opacka 2x4 T 2 ul. Chłopska ul. Pomorska - ul. Piastowska 2x4 T 3 Pętla Oliwa ul. Obrońców Westerplatte - Pętla Oliwska 2x4 T 4 ul. Chłopska ul. Obrońców Wybrzeża - ul. Jagiellońska 2x4 T 5 al. Rzeczypospolitej p. Kołobrzeska - ul. Hynka 1x24 T 6 ul. Wita Stwosza ul. Wilka Krzyżanowskiego - p. Abrahama 2x4 T 7 al. Grunwaldzka p. Galeria Bałtycka - p.wojska Polskiego 1x24 T 8 al. Hallera p. Hallera - ul. B. Chrobrego 2x4 T 9 ul. Krasickiego p. Brzeźno - p. Krasickiego 2x4 T 10 al. Grunwaldzka p. Galeria Bałtycka - p. Klonowa 2x4 T 11 ul. Mickiewicza p. Mickiewicza - Pl. Komorowskiego 2x4 T 12 al. Grunwaldzka ul. Miszewskiego - ul. Uphagena 1x24 T 13 al. Hallera p. Wyspiańskiego - p. Reja 2x4 T 14 ul. Marynarki Polskiej Węzeł Kliniczna - ul. Swojska 2x4 T 15 al. Zwycięstwa ul. Opera Bałtycka - p. Traugutta 1x24 T 16 ul. Marynarki Polskiej ul. Wyzwolenia - p. Śnieżna 2x4 T 17 al. Zwycięstwa p. Brama Oliwska - Błednik 2x4 T 18 ul. Jana z Kolna p. Plac Solidarności - p. Stocznia SKM 2x4 T 19 ul. 3 Maja p. Dworzec PKS - p. Nowe Ogrody 2x4 T 20 ul. Wały Jagiellońskie ul. Hucisko - p. Gdańsk Głowny 1x24 T 21 ul. Hucisko ul. 3 Maja - ul. Podwale Grodzkie 2x4 T 22 ul. Okopowa p. Brama Wyżynna - Węzeł UE 2x4 T 23 ul. Podwale Przedmiejskie p. Akademia Muzyczna - p. Chmielna 2x4 T 24 ul. Siennicka p. Głęboka - p. Przeróbka 2x4 T 25 ul. Kartuska p. Powstańców Warszawskich - ul. Bema 2x4 T 26 Pętla Siedlce wjeżdżający i wyjeżdżający z pętli 1x24 58
Rodzaj środka transportu Numer punktu Nazwa przekroju Odcinek Liczba godzin T 27 ul. Rakoczego ul. Belgradzka - ul. Piekarnicza 2x4 T 28 ul. Rakoczego ul. Jaśkowa Dolina - p. Warneńska 1x24 T 29 ul. Rakoczego p. Gdańsk Brętowo - p. Kolumba 2x4 T 30 al. Armii Krajowej p. Pohulanka - p. Odrzańska 1x24 T 31 al. Sikorskiego p. Chałubińskiego - p. Sikorskiego 2x4 T 32 al. V. Havla p. Wilanowska - al. Armii Krajowej 2x4 T 33 Łostowice - Świętokrzyska wjazd i wyjazd z pętli 1x24 T 34 ul. Wosia Budzysza p. Lessowa - p. Kaczeńce 2x4 Rysunek 6.1 Wykaz przekrojów pomiarowych transport zbiorowy na podstawie Openstreetmap 59
6.2. Wyznaczenie godzin szczytu W celu wyznaczenia godzin szczytowych zsumowano potoki pasażerskie zarejestrowane we wszystkich punktach pomiarowych w porannym i popołudniowym okresie pomiarowym. Na podstawie tych danych wyznaczono godzinę szczytu porannego: 07:00-08:00 oraz popołudniowego: 15:00-16:00. Rysunek 6.2 Suma pasażerów we wszystkich przekrojach pomiarowych (zestawienie dla okresu porannego i popołudniowego) Rysunek 6.3 Suma pasażerów w punktach o pomiarze 24 godzinnym (12 przekrojów) W trakcie porannego i popołudniowego okresu pomiarowego (06:00-10:00 oraz 14:00-18:00) na badanych 113 przekrojach odnotowano w sumie 673 127 pasażerów. W wyznaczonych okresach szczytowych (6-10 i 14-18) środkami transportu publicznego podróżowało 309 107 pasażerów w okresie porannym i 364 020 w okresie popołudniowym. 60
6.3. Wielkość zmierzonych potoków pasażerskich Rysunek 6.4 Największe potoki pasażerskie obserwowane w przekrojach w szczycie porannym i popołudniowym Największe potoki pasażerskie w okresach szczytowych odnotowano w przekrojach przy Gdańsku Głównym oraz Bramie Wyżynnej. W dalszej kolejności najwięcej pasażerów przemieszczało się w obszarze Bramy Oliwskiej oraz pętli Łostowice. W przekrojach pomiarowych, w których pomiar realizowany był przez całą dobę największą liczbę pasażerów notowano na Gdańsku Głównym, na przystanku Traugutta oraz na pętli w Łostowicach. 61
Rysunek 6.5 Wielkość potoków pasażerskich na poszczególnych relacjach w punktach z pomiarem 24 godzinnym W trakcie całego okresu pomiaru na badanych liniach odnotowano 796 419 przewiezionych pasażerów, wpośród których 50,3% podróżowało tramwajami, a 49,7% podróżowało autobusami. Rysunek 6.6 Podział liczby pasażerów na korzystających z poszczególnych środków transportu 62
Oznakowanie punktu 6.4. Badania napełnień w komunikacji kolejowej Obserwacje przeprowadzono łącznie w 22 przekrojach pomiarowych. Pomiar w 18 przekrojach realizowany był w dwóch interwałach 4 godzinnych (6:00 10:00 i 14:00 18:00), natomiast w 4 pozostałych punktach miał on charakter całodobowy. Nazwa przekroju Tabela 6.2 Punkty pomiarowe - kolej Odcinek pomiarowy Długość pomiaru [h] 1 Gdańsk Żabianka p. Gdańsk Żabianka - p. Sopot Wyścigi 8 2 Gdańsk Oliwa p. Gdańsk Oliwa - p. Gdańsk Żabianka 24 3 Gdańsk Przymorze Uniwersytet SKM p. Gdańsk Przymorze Uniwersytet SKM - p. Gdańsk Oliwa 8 4 Gdańsk Zaspa SKM p. Gdańsk Zaspa SKM - p. Gdańsk Przymorze Uniwersytet SKM 8 5 Gdańsk Wrzeszcz PKP/SKM p. Gdańsk Wrzeszcz PKP/SKM - p. Gdańsk Zaspa SKM 24 6 Gdańsk Politechnika SKM p. Gdańsk Politechnika SKM -p. Gdańsk Wrzeszcz PKP/SKM 8 7 Gdańsk Stocznia p. Gdańsk Stocznia - p. Gdańsk Politechnika SKM 8 8 Gdańsk Główny PKM/SKM p. Gdańsk Główny PKM/SKM - p. Gdańsk Stocznia 24 9 Gdańsk Śródmieście SKM p. Gdańsk Śródmieście SKM - p. Gdańsk Główny PKM/SKM 8 10 Gdańsk Strzyża Gdańsk Strzyża - Gdańsk Niedźwiednik 8 11 Gdańsk Niedźwiednik Gdańsk Niedźwiednik - Gdańsk Brętowo 8 12 Gdańsk Brętowo Gdańsk Brętowo - Gdańsk Jasień 8 13 Gdańsk Jasień Gdańsk Jasień - Gdańsk Kiełpinek 8 14 Gdańsk Kiełpinek Gdańsk Kiełpinek - Gdańsk Matarnia 8 15 Gdańsk Matarnia Gdańsk Matarnia - Gdańsk Port Lotniczy 8 16 Gdańsk Port Lotniczy Gdańsk Port Lotniczy - Gdańsk Rębiechowo 8 A Gdańsk Osowa Gdańsk Osowa - granica miasta 8 B Gdańsk Oliwa PKP Gdańsk Oliwa PKP - granica miasta 8 C Gdańsk Wrzeszcz Gdańsk Wrzeszcz - Gdańsk Zaspa 8 D Gdańsk Główny Gdańsk Główny - Gdańsk Stocznia 8 E linia kolejowa 9 Gdańsk Orunia - granica miasta 24 F linia kolejowa 201 wylot na Kościerzynę 8 Na rysunku 6.7 przedstawiono punkty, na których wykonywano pomiar liczby pasażerów korzystających z kolei. 63
Rysunek 6.7 Punkty pomiarowe kolej na podstawie openstreetmap.com 6.5. Wyznaczenie godzin szczytu W celu wyznaczenia godzin szczytowych zsumowano potoki pasażerskie zarejestrowane we wszystkich punktach pomiarowych w porannym i popołudniowym okresie pomiarowym. Na podstawie tych danych wyznaczono godzinę szczytu porannego: 07:00-08:00 oraz popołudniowego: 16:00-17:00. Rysunek 6.8 Suma pasażerów we wszystkich przekrojach pomiarowych (zestawienie dla okresu porannego i popołudniowego) 64
Rysunek 6.9 Suma pasażerów w punktach 24-godzinnych (4 przekroje) W trakcie porannego i popołudniowego okresu pomiarowego (06:00-10:00 oraz 14:00-18:00) na badanych 22 przekrojach odnotowano w sumie 399 057 pasażerów. W wyznaczonych okresach szczytowych (6-10 i 14-18) środkami transportu publicznego podróżowało 187 399 pasażerów w okresie porannym i 211 658 w okresie popołudniowym. 65
6.6. Wielkość zmierzonych potoków pasażerskich Rysunek 6.10 Największe potoki pasażerskie obserwowane w przekrojach w szczycie porannym i popołudniowym W relacji Gdańsk Zaspa Gdańsk Wrzeszcz odnotowano największe potoki pasażerskie. W dalszej kolejności najwięcej pasażerów przemieszczało się w relacjach: Gdańsk Wrzeszcz - Gdańsk Zaspa, Gdańsk Żabianka Gdańsk Oliwa oraz Gdańsk Przymorze Gdańsk Oliwa. Szczegółowe wyniki zestawiono w tabeli 6.3. L.P. Tabela 6.3 Suma pasażerów korzystająca z pociągów w danych relacjach NUMER I NAZWA PUNKTU/RELACJI POMIAR PORANNY (06:00-10:00) POMIAR POPOŁUDNIOWY (14:00-18:00) SUMA 1 5 Gdańsk Zaspa - Gdańsk Wrzeszcz 14888 15488 30376 2 5 Gdańsk Wrzeszcz - Gdańsk Zaspa 12911 16421 29332 3 2 Gdańsk Żabianka - Gdańsk Oliwa 12752 16523 29275 4 3 Gdańsk Przymorze - Gdańsk Oliwa 11023 16637 27660 5 2 Gdańsk Oliwa - Gdańsk Żabianka 12954 14438 27392 6 4 Gdańsk Przymorze - Gdańsk Zaspa 12581 13806 26387 7 3 Gdańsk Oliwa - Gdańsk Przymorze 12323 12633 24956 8 4 Gdańsk Zaspa - Gdańsk Przymorze 9247 13265 22512 9 1 Sopot Wyścigi - Gdańsk Żabianka 10475 10712 21187 10 6 Gdańsk Politechnika - Gdańsk Wrzeszcz 7958 10747 18705 66
L.P. NUMER I NAZWA PUNKTU/RELACJI POMIAR PORANNY (06:00-10:00) POMIAR POPOŁUDNIOWY (14:00-18:00) SUMA 11 8 Gdańsk Stocznia - Gdańsk Główny 8378 9664 18042 12 1 Gdańsk Żabianka - Sopot Wyścigi 9063 8146 17209 13 6 Gdańsk Wrzeszcz - Gdańsk Politechnika 10171 6660 16831 14 8 Gdańsk Główny - Gdańsk Stocznia 7611 8625 16236 15 7 Gdańsk Stocznia - Gdańsk Politechnika 5995 7759 13754 16 7 Gdańsk Politechnika - Gdańsk Stocznia 7192 6231 13423 17 E Gdańsk Orunia - granica miasta 1808 3462 5270 18 E granica miasta - Gdańsk Orunia 2283 1375 3658 19 9 Gdańsk Śródmieście - Gdańsk Główny 2005 1501 3506 20 9 Gdańsk Główny - Gdańsk Śródmieście 1517 1295 2812 21 13 Gdańsk Jasień - Gdańsk Kiełpinek 1052 1559 2611 22 12 Gdańsk Jasień - Gdańsk Brętowo 1602 996 2598 23 10 Gdańsk Niedźwiednik - Gdańsk Strzyża 1790 506 2296 24 12 Gdańsk Brętowo - Gdańsk Jasień 434 1510 1944 25 11 Gdańsk Niedźwiednik - Gdańsk Brętowo 430 1489 1919 26 11 Gdańsk Brętowo - Gdańsk Niedźwiednik 1185 690 1875 27 13 Gdańsk Kiełpinek - Gdańsk Jasień 1121 713 1834 28 10 Gdańsk Strzyża - Gdańsk Niedźwiednik 296 1478 1774 29 14 Gdańsk Matarnia - Gdańsk Kiełpinek 1134 614 1748 30 14 Gdańsk Kiełpinek - Gdańsk Matarnia 600 1084 1684 31 15 Gdańsk Port Lotniczy - Gdańsk Matarnia 878 703 1581 32 16 Gdańsk Rębiechowo - Gdańsk Port Lotniczy 832 697 1529 33 15 Gdańsk Matarnia - Port Lotniczy 570 928 1498 34 16 Gdańsk Port Lotniczy - Gdańsk Rębiechowo 526 930 1456 35 A Gdańsk Osowa - granica miasta 679 479 1158 36 F wylot na Kościerzynę - Rębiechowo 534 502 1036 37 F Rębiechowo - wylot na Kościerzynę 252 757 1009 38 A granica miasta - Gdańsk Osowa 349 635 984 W przypadku punktów 24-godzinnych największe napełnienia odnotowano w relacji Gdańsk Żabianka Gdańsk Oliwa (50 510 pasażerów/24h). 67
Rysunek 6.11 Suma pasażerów w punktach 24-godzinnych (8 relacji) 68
7. Pomiary natężeń ruchu kołowego i rowerowego Wyniki pomiarów natężenia ruchu wyznaczono w podziale na 4 kategorie punktów: punkty przekrojowe 8 godzinny, punkty przekrojowe 24 godzinne, skrzyżowania, skrzyżowania duże (węzły autostradowe). Pomiary natężenia ruchu były prowadzone w 19 punktach przekrojowych oraz na 105 skrzyżowaniach (w tym węzły autostradowe). W przypadku punktów przekrojowych, zestawiano liczbę pojazdów w obu kierunkach oraz sumę. Przy skrzyżowaniach zestawiano liczbę pojazdów z zachowaniem struktury kierunkowej, natomiast na węzłach ze względu na ich rozległość oznaczono każdą z możliwych relacji numerem, który ma swoje odzwierciedlenie w tabeli. Wszystkie wyżej wymienione punkty zestawiano w ten sam sposób, wyróżniając: L.p. relację skrętną ruchu pojazdów, strukturę rodzajową pojazdów, wykres zmienności ruchu w dobie, wykres struktury rodzajowej pojazdów w szczycie porannym i szczycie popołudniowym, oznaczenie godziny szczytu dla każdego punktu, natężenie ruchu wyrażone w pojazdach umownych (przeliczniki pojazdów na pojazdy umowne przedstawia Tabela 7.1). Tabela 7.1 Współczynniki przeliczeniowe na pojazdy umowne wykorzystane w opracowaniu Kategorie pojazdów Współczynniki przeliczeniowe na pojazdy umowne 1 Rowery, motorowery Nie przelicza się 2 Motocykle, skutery 0,5 3 4 5 6 Samochody osobowe (do 9 miejsc z kierowcą) mikrobusy z przyczepą lub bez Lekkie samochody ciężarowe o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t z przyczepą lub bez Samochody ciężarowe o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 t z przyczepą lub bez Samochody ciężarowe o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 t z jedną lub więcej przyczepami, ciągniki siodłowe z naczepami, ciągniki balastowe z przyczepami standardowymi lub niskopodwoziowymi 7 Autobusy, trolejbusy 2,0 8 Ciągniki rolnicze z przyczepami lub bez, maszyny samobieżne (walce drogowe, koparki itp.) Źródło: Inżynieria Ruchu Drogowego Teoria i praktyka, S. Gaca, W. Suchorzewski, M. Tracz, WKiŁ, Warszawa 2008 1,0 1,0 2,0 3,0 3,0 69
Szczegółowe wyniki pomiarów natężenia ruchu dla przekrojów i skrzyżowań znajdują się w załączniku do Raportu 3. 7.1. Skrzyżowania najważniejsze wyniki badań natężenia ruchu drogowego W tabeli 7.2 oraz na rysunkach 7.2 oraz 7.3 (na kolejnych stronach) zestawiono natężenie ruchu pojazdów silnikowych w badanych punktach pomiarowych na 106 skrzyżowaniach. Do każdego punktu przypisano m.in. wartości z pomiaru porannego oraz popołudniowego. Osobno zestawiono wartości dla szczytu porannego (07:15 08:15) oraz okresu pomiaru porannego (06:00 10:00), a także dla szczytu popołudniowego (16:00 17:00) oraz okresu pomiaru popołudniowego (14:00 18:00). Największe wartości natężenia ruchu w okresie porannym oraz popołudniowym (w sumie 8h) zaobserwowano w punktach: S57 Węzeł Lotnisko (w sumie 89 664 pojazdy/8h), S56 Węzeł Karczemki (w sumie 87 414 pojazdów/8h), S13 Węzeł Kowale (w sumie 61 694 pojazdy/8h), S21 Węzeł Wysoka (w sumie 60 935 pojazdów/8h), S19 Węzeł Jabłoniowa (w sumie 59 478 pojazdów/8h), S34 Grunwaldzka - Żołnierzy Wyklętych (w sumie 58 929 pojazdów/8h), S70 Węzeł UE (w sumie 50 897 pojazdów/8h), S77 Węzeł Armii Krajowej Jabłoniowa (w sumie 46 511 pojazdów/8h), S17 Węzeł Starogardzka (w sumie 43 767 pojazdów/8h), S30 Grunwaldzka - Miszewskiego - Do Studzienki (w sumie 42 410 pojazdów/8h). Średnia liczba pojazdów silnikowych, która pojawiła się w punkcie S57 Węzeł Lotnisko wyniosła 187 pojazdów na 1 minutę, zaś w godzinach szczytów komunikacyjnych wartość ta wzrasta do 216 pojazdów na 1 minutę. Natężenie ruchu w okresie popołudniowym było o 15% większe niż w okresie porannym. Natężenie ruchu w godzinie szczytu porannego wyniosło 12 187 pojazdów, zaś w godzinie szczytu popołudniowego 13 731 pojazdów. Najmniejsze natężenia ruchu odnotowano w punktach: S15 Turystyczna - Nadwiślańska (w sumie 2675 pojazdów/8h), S59 Stryjewskiego - Nowotna (w sumie 3 360 pojazdów/8h), S104 Słowackiego - Port Lotniczy (w sumie 3 809 pojazdów/8h), S79 Stoczniowców - Brzegi (w sumie 4 146 pojazdów/8h), S20 Barniewicka - Nowy Świat (w sumie 4 453 pojazdów/8h). Średnia liczba pojazdów silnikowych, która pojawiła się w punkcie S15 Turystyczna - Nadwiślańska wyniosła 6 pojazdów na 1 minutę, wartość ta nie wzrosła w godzinach szczytów komunikacyjnych. Natężenie ruchu w okresie popołudniowym było o 23% większe niż w okresie porannym. Natężenie ruchu w godzinie szczytu porannego wyniosło 306 pojazdów, zaś w godzinie szczytu popołudniowego 440 pojazdów. Na rysunku 7.1 przedstawiono lokalizację skrzyżowań.. 70
Rysunek 7.1 Mapa punktów pomiarowych skrzyżowania na podstawie openstreetmap.com 71
średnia liczba samochodów przejeżdżających przez skrzyżowanie w ciągu 1 minuty / 2h (w szczytach komunikacyjnych - porannym i popołudniowym) średnia liczba pojazdów przejeżdżających przez skrzyżowanie w ciągu 1 minuty / 8 h zmiana w ruchu popołudniowym (4h) w porównaniu do ruchu porannego (4h) [%] SUMA pojazdów silnikowych w porannym i popołudniowym pomiarze [P/8h] Liczba pojazdów silnikowych w okresie popołudniowym (14:00-18:00) [P/4h] Liczba pojazdów silnikowych w okresie porannym (06:00-10:00) [P/4h] zmiana w ruchu w szczycie popołudniowym w porównaniu do ruchu szczytu porannego [%] SUMA pojazdów silnikowych w porannym i popołudniowym szczycie komunikacyjnym [P/2h] Liczba pojazdów silnikowych w okresie szczytu popołudniowego (16:00-17:00) [P/h] Liczba pojazdów silnikowych w okresie szczytu porannego (07:15-08:15) [P/h] Tabela 7.2 Zestawienia sumaryczne dla wszystkich skrzyżowań objętych pomiarem natężenia ruchu drogowego Numer i nazwa punktu pomiarowego S57 Węzeł Lotnisko 12187 13731 25918 11% 41310 48354 89664 15% 187 216 S56 Węzeł Karczemki 12496 12957 25453 4% 41155 46259 87414 11% 182 212 S13 Węzeł Kowale 9030 9012 18042 0% 30722 30972 61694 1% 129 150 S21 Węzeł Wysoka 8091 9330 17421 13% 28130 32805 60935 14% 127 145 S19 Węzeł Jabłoniowa 8164 9098 17262 10% 27297 32181 59478 15% 124 144 S34 Grunwaldzka - Żołnierzy Wyklętych 7976 8314 16290 4% 26922 32007 58929 16% 123 136 S70 Węzeł UE 6456 6765 13221 5% 24283 26614 50897 9% 106 110 S77 Węzeł Armii Krajowej - Jabłoniowa 6560 7160 13720 8% 21969 24542 46511 10% 97 114 S17 Węzeł Starogardzka 6348 6296 12644-1% 21914 21853 43767 0% 91 105 S30 Grunwaldzka - Miszewskiego - Do Studzienki 5646 5709 11355 1% 19513 22897 42410 15% 88 95 S29 Zwycięstwa - Hallera 6154 5526 11680-11% 20374 21904 42278 7% 88 97 S9 Okopowa - Toruńska 5243 5720 10963 8% 19142 22545 41687 15% 87 91 S38 Grunwaldzka - Kołobrzeska - Bażyńskiego 5588 5806 11394 4% 18869 22692 41561 17% 87 95 S12 Zwycięstwa - Błędnik - Nowa Wałowa - 3 Maja 5218 5579 10797 6% 19158 22310 41468 14% 86 90 S71 Hucisko 5347 5427 10774 1% 18707 21006 39713 11% 83 90 S35 Grunwaldzka - Braci Lewoniewskich - Wojska Polskiego 5123 5323 10446 4% 17104 20901 38005 18% 79 87 S46 Armii Krajowej - Łostowicka 4955 5854 10809 15% 16238 21483 37721 24% 79 90 72
średnia liczba samochodów przejeżdżających przez skrzyżowanie w ciągu 1 minuty / 2h (w szczytach komunikacyjnych - porannym i popołudniowym) średnia liczba pojazdów przejeżdżających przez skrzyżowanie w ciągu 1 minuty / 8 h zmiana w ruchu popołudniowym (4h) w porównaniu do ruchu porannego (4h) [%] SUMA pojazdów silnikowych w porannym i popołudniowym pomiarze [P/8h] Liczba pojazdów silnikowych w okresie popołudniowym (14:00-18:00) [P/4h] Liczba pojazdów silnikowych w okresie porannym (06:00-10:00) [P/4h] zmiana w ruchu w szczycie popołudniowym w porównaniu do ruchu szczytu porannego [%] SUMA pojazdów silnikowych w porannym i popołudniowym szczycie komunikacyjnym [P/2h] Liczba pojazdów silnikowych w okresie szczytu popołudniowego (16:00-17:00) [P/h] Liczba pojazdów silnikowych w okresie szczytu porannego (07:15-08:15) [P/h] Numer i nazwa punktu pomiarowego S18 Węzeł Południowy 5563 5714 11277 3% 18895 18527 37422-2% 78 94 S76 Węzeł Trakt św. Wojciecha - Obwodnica Południowa 5650 5145 10795-10% 18087 18607 36694 3% 76 90 S3 Słowackiego - Potokowa - Góralska 5051 5157 10208 2% 16847 19526 36373 14% 76 85 S102 Grunwaldzka - Dmowskiego 5088 4998 10086-2% 16522 19283 35805 14% 75 84 S31 Grunwaldzka - Jaśkowa Dolina - Konopnickiej 5025 4774 9799-5% 16831 18604 35435 10% 74 82 S45 Kartuska - Łostowicka - Nowolipie 4653 4971 9624 6% 15745 19284 35029 18% 73 80 S36 Rzeczypospolitej - Jana Pawła II 4850 5194 10044 7% 15159 19282 34441 21% 72 84 S92 Węzeł Żołnierzy Wyklętych - Partyzantów 4682 4421 9103-6% 16202 18174 34376 11% 72 76 S39 Chłopska - Kołobrzeska 4565 5354 9919 15% 14435 19860 34295 27% 71 83 S74 Węzeł Elbląska 4476 4721 9197 5% 15476 18198 33674 15% 70 77 S72 Węzeł Piastowski 4488 4749 9237 5% 15688 17589 33277 11% 69 77 S22 Grunwaldzka - Czyżewskiego - Droga Zielona - Niepodległości 4775 4679 9454-2% 14835 17172 32007 14% 67 79 S43_1 Grunwaldzka - Opata Jacka Rybińskiego - Piastowska 4545 4729 9274 4% 14297 17213 31510 17% 66 77 S2 Węzeł Armii Krajowej - Al. Sikorskiego 4303 4225 8528-2% 14868 16071 30939 7% 64 71 S43_2 Grunwaldzka - Opata Jacka Rybińskiego - Piastowska 4440 4543 8983 2% 14009 16773 30782 16% 64 75 S8 Podwale Przedmiejskie - Elbląska - Siennicka 3997 3676 7673-9% 15007 14746 29753-2% 62 64 S82 Grunwaldzka - Abrahama 3675 4029 7704 9% 13372 14831 28203 10% 59 64 S5 Rzeczypospolitej - Hynka 3714 4014 7728 7% 11475 15110 26585 24% 55 64 S40 Chłopska - Obrońców Wybrzeża 3645 4095 7740 11% 11084 15258 26342 27% 55 65 S27 Hallera - Czarny Dwór - Droga Zielona 3480 3520 7000 1% 11738 13766 25504 15% 53 58 73
średnia liczba samochodów przejeżdżających przez skrzyżowanie w ciągu 1 minuty / 2h (w szczytach komunikacyjnych - porannym i popołudniowym) średnia liczba pojazdów przejeżdżających przez skrzyżowanie w ciągu 1 minuty / 8 h zmiana w ruchu popołudniowym (4h) w porównaniu do ruchu porannego (4h) [%] SUMA pojazdów silnikowych w porannym i popołudniowym pomiarze [P/8h] Liczba pojazdów silnikowych w okresie popołudniowym (14:00-18:00) [P/4h] Liczba pojazdów silnikowych w okresie porannym (06:00-10:00) [P/4h] zmiana w ruchu w szczycie popołudniowym w porównaniu do ruchu szczytu porannego [%] SUMA pojazdów silnikowych w porannym i popołudniowym szczycie komunikacyjnym [P/2h] Liczba pojazdów silnikowych w okresie szczytu popołudniowego (16:00-17:00) [P/h] Liczba pojazdów silnikowych w okresie szczytu porannego (07:15-08:15) [P/h] Numer i nazwa punktu pomiarowego S75 Węzeł Port 3156 3673 6829 14% 11925 13433 25358 11% 53 57 S33 Rzeczypospolitej - Hynka - Legionów 3541 3714 7255 5% 11289 13951 25240 19% 53 60 S41 Chłopska - Jagiellońska 3197 3591 6788 11% 10382 14222 24604 27% 51 57 S101 WZ - Otomińska 3534 3421 6955-3% 11708 12557 24265 7% 51 58 S61 Trakt św. Wojciecha - Podmiejska - Sandomierska 2572 3315 5887 22% 10036 12880 22916 22% 48 49 S98 Słowackiego - Budowlanych 3211 3531 6742 9% 10366 12290 22656 16% 47 56 S53 Rakoczego - Bulońska 3091 3455 6546 11% 9870 12570 22440 21% 47 55 S96 Żołnierzy Wyklętych - Kościuszki 3350 2827 6177-19% 10947 11487 22434 5% 47 51 S24 Węzeł Marynarki Polskiej - Uczniowska 2962 3080 6042 4% 10460 11632 22092 10% 46 50 S100 Havla - Warszawska 2598 3235 5833 20% 9492 12373 21865 23% 46 49 S60 Węzeł Wosia Budzysza 2850 3065 5915 7% 9945 11736 21681 15% 45 49 S10 Armii Krajowej - 3 Maja 3123 2304 5427-36% 11406 9829 21235-16% 44 45 S85 Rakoczego - Piekarnicza 2761 3039 5800 9% 9020 11686 20706 23% 43 48 S16 Węzeł Wschód 2469 2830 5299 13% 9568 10785 20353 11% 42 44 S11 3 Maja - Hucisko - Kartuska 2470 2710 5180 9% 8986 10995 19981 18% 42 43 S25 Marynarski Polskiej - Reja - Swojska 2541 2344 4885-8% 9530 9263 18793-3% 39 41 S73 Węzeł Ku Ujściu 2116 3012 5128 30% 7490 10895 18385 31% 38 43 S26 Hallera - Kliniczna 2407 2331 4738-3% 8297 9828 18125 16% 38 39 S37 Czarny Dwór - Obrońców Wybrzeża - Dąbrowszczaków 2215 3150 5365 30% 7054 11046 18100 36% 38 45 S42 Chłopska - Piastowska 2403 2753 5156 13% 7618 9989 17607 24% 37 43 74
średnia liczba samochodów przejeżdżających przez skrzyżowanie w ciągu 1 minuty / 2h (w szczytach komunikacyjnych - porannym i popołudniowym) średnia liczba pojazdów przejeżdżających przez skrzyżowanie w ciągu 1 minuty / 8 h zmiana w ruchu popołudniowym (4h) w porównaniu do ruchu porannego (4h) [%] SUMA pojazdów silnikowych w porannym i popołudniowym pomiarze [P/8h] Liczba pojazdów silnikowych w okresie popołudniowym (14:00-18:00) [P/4h] Liczba pojazdów silnikowych w okresie porannym (06:00-10:00) [P/4h] zmiana w ruchu w szczycie popołudniowym w porównaniu do ruchu szczytu porannego [%] SUMA pojazdów silnikowych w porannym i popołudniowym szczycie komunikacyjnym [P/2h] Liczba pojazdów silnikowych w okresie szczytu popołudniowego (16:00-17:00) [P/h] Liczba pojazdów silnikowych w okresie szczytu porannego (07:15-08:15) [P/h] Numer i nazwa punktu pomiarowego S55 Budowlanych - Nowatorów 2437 2566 5003 5% 8515 9087 17602 6% 37 42 S68 Jabłoniowa - Przywidzka 2162 2588 4750 16% 7507 9652 17159 22% 36 40 S95 Żołnierzy Wyklętych - Hynka 2409 1836 4245-31% 7756 8522 16278 9% 34 35 S54 Kartuska - Nowatorów 2007 2103 4110 5% 7831 8344 16175 6% 34 34 S63 Trakt św. Wojciecha - Starogardzka 2018 2412 4430 16% 7196 8908 16104 19% 34 37 S4 Jana Pawła II - Czarny Dwór 2072 2547 4619 19% 6809 9003 15812 24% 33 38 S66 Havla - Świętokrzyska 2065 2133 4198 3% 7357 8371 15728 12% 33 35 S50 Jaśkowa Dolina - Wileńska 2291 2219 4510-3% 7153 8285 15438 14% 32 38 S44 Rzeczypospolitej - Pomorska 2110 2449 4559 14% 6546 8860 15406 26% 32 38 S32 Legionów - Wyspiańskiego- Mickiewicza - Chrobrego 2058 2257 4315 9% 6751 8397 15148 20% 32 36 S58 Wodnika - Meteorytowa - łącznica 2456 2178 4634-13% 7695 7168 14863-7% 31 39 S69 Jabłoniowa - Warszawska 2055 2212 4267 7% 6724 8032 14756 16% 31 36 S65 Świętokrzyska - Niepołomicka 1813 1983 3796 9% 6531 7636 14167 14% 30 32 S51 Schuberta - 3 Lipy 1961 1908 3869-3% 6741 7396 14137 9% 29 32 S52 Rakoczego - Jaśkowa Dolina 1961 1908 3869-3% 6741 7396 14137 9% 29 32 S1 Małomiejska - Platynowa - Wawelska 1630 1843 3473 12% 6047 7410 13457 18% 28 29 S88 Jana Pawła II - Leszczynowa 1756 1900 3656 8% 6089 6988 13077 13% 27 30 S7 Wały Piastowskie - Jana z Kolna - Wałowa 1831 1465 3296-25% 6705 6042 12747-11% 27 27 S81 Nowe Ogrody - Pohulanka 1601 1793 3394 11% 5743 6526 12269 12% 26 28 S89 Marynarki Polskiej - Żaglowa 1558 1693 3251 8% 5540 6567 12107 16% 25 27 75
średnia liczba samochodów przejeżdżających przez skrzyżowanie w ciągu 1 minuty / 2h (w szczytach komunikacyjnych - porannym i popołudniowym) średnia liczba pojazdów przejeżdżających przez skrzyżowanie w ciągu 1 minuty / 8 h zmiana w ruchu popołudniowym (4h) w porównaniu do ruchu porannego (4h) [%] SUMA pojazdów silnikowych w porannym i popołudniowym pomiarze [P/8h] Liczba pojazdów silnikowych w okresie popołudniowym (14:00-18:00) [P/4h] Liczba pojazdów silnikowych w okresie porannym (06:00-10:00) [P/4h] zmiana w ruchu w szczycie popołudniowym w porównaniu do ruchu szczytu porannego [%] SUMA pojazdów silnikowych w porannym i popołudniowym szczycie komunikacyjnym [P/2h] Liczba pojazdów silnikowych w okresie szczytu popołudniowego (16:00-17:00) [P/h] Liczba pojazdów silnikowych w okresie szczytu porannego (07:15-08:15) [P/h] Numer i nazwa punktu pomiarowego S28 Hallera - Kościuszki 1591 1724 3315 8% 5362 6631 11993 19% 25 28 S103 Kartuska - Myśliwska 1681 1748 3429 4% 5484 6378 11862 14% 25 29 S80 Wilanowska - Witosa 1391 1961 3352 29% 4827 7017 11844 31% 25 28 S48 Powstańców Warszawskich - Bema - Dąbrowskiego 1549 1602 3151 3% 4993 6127 11120 19% 23 26 S84 Bulońska - Myśliwska 1727 1750 3477 1% 5087 6033 11120 16% 23 29 S64 Świętokrzyska - Bergiela 1498 1594 3092 6% 5059 5851 10910 14% 23 26 S83 Świętokrzyska - Guderskiego - Ateny 1478 1521 2999 3% 5105 5735 10840 11% 23 25 S49 Sobieskiego - Jarowa 1410 1194 2604-18% 5423 5141 10564-5% 22 22 S47 Witosa - Cienista 1237 1531 2768 19% 3823 5527 9350 31% 19 23 S90 Piastowska - Droszyńskiego 1266 1413 2679 10% 4138 5094 9232 19% 19 22 S67 Warszawska - Cedrowa 1297 1339 2636 3% 4053 4965 9018 18% 19 22 S87 Kartuska - Szczęśliwa 928 1556 2484 40% 3434 5445 8879 37% 18 21 S99 Warszawska - Piotrkowska 1269 1370 2639 7% 4041 4831 8872 16% 18 22 S105 Kartuska - Leszczynowa 1353 1312 2665-3% 4168 4648 8816 10% 18 22 S86 Kartuska - Nowa Gronostajowa 1257 1555 2812 19% 3623 5048 8671 28% 18 23 S97 Spacerowa - Kielnieńska 959 1243 2202 23% 3690 4596 8286 20% 17 18 S14 DK7 - Benzynowa 988 1065 2053 7% 3973 4307 8280 8% 17 17 S91 Polanki - Bażyńskiego 1176 1118 2294-5% 3824 4320 8144 11% 17 19 S62 Starogardzka - Niepołomicka 1082 1252 2334 14% 3640 4224 7864 14% 16 19 S93 Popiełuszki - Nowomiejska 1013 924 1937-10% 3154 3569 6723 12% 14 16 76
średnia liczba samochodów przejeżdżających przez skrzyżowanie w ciągu 1 minuty / 2h (w szczytach komunikacyjnych - porannym i popołudniowym) średnia liczba pojazdów przejeżdżających przez skrzyżowanie w ciągu 1 minuty / 8 h zmiana w ruchu popołudniowym (4h) w porównaniu do ruchu porannego (4h) [%] SUMA pojazdów silnikowych w porannym i popołudniowym pomiarze [P/8h] Liczba pojazdów silnikowych w okresie popołudniowym (14:00-18:00) [P/4h] Liczba pojazdów silnikowych w okresie porannym (06:00-10:00) [P/4h] zmiana w ruchu w szczycie popołudniowym w porównaniu do ruchu szczytu porannego [%] SUMA pojazdów silnikowych w porannym i popołudniowym szczycie komunikacyjnym [P/2h] Liczba pojazdów silnikowych w okresie szczytu popołudniowego (16:00-17:00) [P/h] Liczba pojazdów silnikowych w okresie szczytu porannego (07:15-08:15) [P/h] Numer i nazwa punktu pomiarowego S23 Marynarki Polskiej - Wyzwolenia 902 761 1663-19% 2988 3267 6255 9% 13 14 S78 Chałubińskiego - Odrzańska - Worcella - Buczka 1055 855 1910-23% 2576 2949 5525 13% 12 16 S94 Popiełuszki - Rybaki Górne 736 636 1372-16% 2216 2417 4633 8% 10 11 S6 Wita Stwosza - Abrahama 577 805 1382 28% 1762 2830 4592 38% 10 12 S20 Barniewicka - Nowy Świat 721 761 1482 5% 2039 2414 4453 16% 9 12 S79 Stoczniowców - Brzegi 531 651 1182 18% 1783 2363 4146 25% 9 10 S104 Słowackiego - Port Lotniczy 511 570 1081 10% 1658 2151 3809 23% 8 9 S59 Stryjewskiego - Nowotna 394 482 876 18% 1420 1940 3360 27% 7 7 S15 Turystyczna - Nadwiślańska 306 440 746 30% 1161 1514 2675 23% 6 6 na podstawie pomiarów ruchu 77
Rysunek 7.2 Suma pojazdów w pomiarze porannym i popołudniowym. Skrzyżowania o największym natężeniu ruchu. 78
Rysunek 7.3 Suma pojazdów w pomiarze porannym i popołudniowym. Skrzyżowania o najmniejszym natężeniu ruchu. 79
Rysunek 7.4 Wykres zmienności ruchu na skrzyżowaniach w interwałach 15-minutowych Rysunek 7.5 Wykres zmienności ruchu na skrzyżowaniach w interwałach 60-minutowych 80
W tabeli 7.3 zestawiono 10 najbardziej obciążonych skrzyżowań Gdańska. Do analizy nie wzięto pod uwagę węzłów na drogach ekspresowych: Obwodnicy Zachodniej i Obwodnicy Południowej. Zestawienia przygotowane są dla porannego i popołudniowego okresu pomiarowego (w sumie 8 godzin). Wartości pokazują sumę pojazdów silnikowych, które pojawiły się w podanym czasie na wszystkich relacjach danego skrzyżowania. Tabela 7.3 Najbardziej obciążone skrzyżowania Gdańska L.p. Numer i nazwa punktu pomiarowego Liczba pojazdów silnikowych w okresie porannym (06:00-10:00) [P/4h] Liczba pojazdów silnikowych w okresie popołudniowym (14:00-18:00) [P/4h] SUMA pojazdów silnikowych w porannym i popołudniowym pomiarze [P/8h] 1 S34 Grunwaldzka - Żołnierzy Wyklętych 26922 32007 58929 2 S70 Węzeł Unii Europejskiej 24283 26614 50897 3 S77 Węzeł Armii Krajowej - Jabłoniowa 21969 24542 46511 4 S17 Węzeł Starogardzka 21914 21853 43767 5 S30 Grunwaldzka - Miszewskiego - Do Studzienki 19513 22897 42410 6 S29 Zwycięstwa - Hallera 20374 21904 42278 7 S9 Okopowa - Toruńska 19142 22545 41687 8 S38 Grunwaldzka - Kołobrzeska - Bażyńskiego 18869 22692 41561 9 S12 Zwycięstwa - Błędnik - Nowa Wałowa - 3 Maja 19158 22310 41468 10 S71 Hucisko 18707 21006 39713 Skrzyżowanie ulic Grunwaldzka-Żołnierzy Wyklętych (S34) wyróżnia się największym natężeniem pojazdów silnikowym i wynosi 58 929 pojazdów/8h. Ruch popołudniowy jest większy o ok 5000 pojazdów (tj. o ok. 16%). Węzeł Unii Europejskiej (S70) jest drugim co do wielkości najbardziej obciążonym skrzyżowaniem ulic Gdańska. Natężenie pojazdów silnikowym wynosi 50 897 pojazdów/8h. Ruch popołudniowy jest nieznacznie większy od porannego. Skrzyżowanie ulic Armii Krajowej Jabłoniowa plasuje się na trzecim miejscu co do wielkości ruchu. Natężenie pojazdów silnikowym wynosi 46 511 pojazdów/8h. Ruch popołudniowy jest większy od porannego (ok. 2500 pojazdów ok. 10%) Na rysunku 7.6 (na następnej stronie) przedstawiono ww. punkty na mapie Gdańska. Czerwone największe punktory oznaczają najbardziej obciążone skrzyżowania. 81
Rysunek 7.6 Skrzyżowania o największym odnotowanym natężeniu ruchu w szczycie porannym i popołudniowym na podstawie openstreetmap.com 82
7.2. Przekroje najważniejsze wyniki badań natężenia ruchu drogowego W 19 punktach pomiarowych wykonano badania natężenia ruchu drogowego w przekrojach jezdni. Badanie obejmowało strukturę rodzajową oraz kierunkową. Wykaz punktów został przedstawiony w tabeli 7.4 oraz na rysunku 7.7. Tabela 7.4 Wykaz punktów pomiarowych w przekrojach L.p. Nazwa przekroju Odcinek Okres pomiaru [h] 1 Mostowa Sandomierska - Dolna Brama 8 2 Kartuska granica miasta 24 3 Nowatorów granica miasta 24 4 Kielnieńska granica miasta 24 5 Jelitkowska granica miasta 24 6 Krasickiego p. Brzeźno - p. Krasickiego 8 7 Wielkopolska Hokejowa - Darżlubska 8 8 Beethovena Powstańców Warszawskich - Wyczółkowskiego 8 9 Podwale Przedmiejskie Chmielna - Kotwiczników 8 10 Gościnna Gościnna - Juracka 8 11 Kontenerowa Sucharskiego - terminal DTC 8 12 Grunwaldzka granica miasta 24 13 Łokietka granica miasta 24 14 Trakt św. Wojciecha granica miasta 24 15 DW 221 węzeł Kowale - ul. Szlachecka 24 16 S6 węzeł Straszyn - Autostrada A1 24 17 S6 granica miasta 24 18 Elbląska granica miasta 24 19 Jana z Kolna Twarda - Narzędziowców 8 83
Rysunek 7.7 Mapa punktów pomiarowych przekroje na podstawie openstreetmap.com 84
Na rysunkach 7.8 7.11 przedstawiono zmienność natężenia ruchu w okresie pomiaru w punktach pomiarowych realizowanych w przekrojach. Osobno zgromadzono dane dla punktów przekrojowych 8-godzinnych, 24-godzinnych. Zestawiono dane dla interwałów 15-minutowych oraz 60-minutowych. Dane na wykresach przedstawiają sumy natężenia ruchu ze wszystkich badanych punktów. Rysunek 7.8 Wykres zmienności ruchu w punktach przekrojowych 8-godzinnych w interwałach 15-minutowych Rysunek 7.9 Wykres zmienności ruchu w punktach przekrojowych 8-godzinnych w interwałach 60-minutowych 85
Rysunek 7.10 Wykres zmienności ruchu w punktach 24 godzinnych w interwałach 15-minutowych Rysunek 7.11 Wykres zmienności ruchu w punktach 24 godzinnych w interwałach 60-minutowych 86
7.3. Zestawienia potoków ruchu ze wszystkich punktów pomiarowych (przekroje, skrzyżowania) Sumy potoków ruchu w przekrojach i na skrzyżowaniach pozwoliły na wyznaczenie godzin szczytu porannego oraz popołudniowego. Na kolejnych rysunkach przedstawiono zestawienie sum godzinowych natężenia ruchu dla wszystkich punktów pomiarowych. Na podstawie uzyskanych danych wyznaczono godzinę szczytu porannego jako okres od 7:15 do 8:15, natomiast szczytu popołudniowego jako okres od 16:00 do 17:00. Rysunek 7.12 Zestawienie sum godzinowych natężenia ruchu ze wszystkich badanych punktów W wyniku analizy dostępnych danych zestawiono sumaryczną liczbę pojazdów w porannym okresie pomiaru (6:00 10:00) oraz popołudniowym okresie pomiaru (14:00 18:00). Większą liczbę pojazdów odnotowano w szczycie popołudniowym 53,5% wszystkich zliczonych pojazdów. Natężenie ruchu popołudniowego jest większe od porannego o ok. 13%. Rysunek 7.13 Udział ruchu w okresie porannym (06:00-10:00) i popołudniowy (14:00-18:00). 87
7.4. Punkty kordonowe najważniejsze wyniki Na podstawie przeprowadzonych badań, w przekrojach zlokalizowanych na granicy miasta, określono liczbę pojazdów wjeżdżających oraz wyjeżdżających do i z Gdańska. W godzinie szczytu porannego (07:15 08:15) na teren Gdańska wjechało 16 160 pojazdów, zaś wyjechało w tym samym okresie 14 406 pojazdów. W godzinie szczytu popołudniowego liczba pojazdów wjeżdżających do Gdańska wyniosła 14 012 pojazdy, zaś 16 460 pojazdów wyjechało z miasta. W obliczeniach wzięto pod uwagę 15 wlotów do miasta. Największe natężenia ruchu wjazdowego i wyjazdowego odnotowano w punktach K4 Obwodnica zachodnia wlot północny, K8 Obwodnica zachodnia wlot południowy, K3 Grunwaldzka. Tabela 7.5 Zestawienie wielkości natężenia ruchu w punktach kordonowych Numer i nazwa punktu pomiarowego Liczba pojazdów silnikowych w okresie szczytu porannego (07:15-08:15) [P/h] Liczba pojazdów silnikowych w okresie szczytu popołudniowego (16:00-17:00) [P/h] DO miasta Z miasta DO miasta Z miasta K1 Jelitkowska 336 582 456 619 K2 Łokietka 344 449 575 547 K3 Grunwaldzka 1844 2320 1711 2215 K4 Obwodnica zachodnia - wlot północny 3497 2694 2201 2487 K5 Kielnieńska 313 450 428 455 K6 Nowatorów 765 421 463 827 K7 Kartuska 766 583 736 900 K8 Obwodnica zachodnia - wlot południowy 3009 2855 3235 2733 K9 Staropolska 312 714 499 498 K10 Starogardzka 430 551 491 563 K11 Obwodnica południowa - wlot zachodni 2015 927 974 1834 K12 Trakt św. Wojciecha 933 683 750 1046 K13 Obwodnica południowa - wlot wschodni 902 705 866 1024 K14 Elbląska 573 318 407 533 K15 Turystyczna - Nadwiślańska 121 154 220 179 SUMA 16160 14406 14012 16460 88
Na rysunku 7.13 przedstawiono sumę pojazdów wjeżdżających do Gdańska w godzinie szczytu porannego. Rysunek 7.14 Suma pojazdów wjeżdżających do Gdańska w godzinie szczytu porannego na podstawie openstreetmap.com Na rysunku 7.14 przedstawiono sumę pojazdów wyjeżdżających z Gdańska w godzinie szczytu popołudniowego. Rysunek 7.15 Suma pojazdów wyjeżdżających z Gdańska w godzinie szczytu popołudniowego na podstawie openstreetmap.com 89
Spis tabel Tabela 2.1 Liczba ankiet w rejonach komunikacyjnych... 8 Tabela 3.1 Liczba osób zamieszkująca gospodarstwa domowe w Gdańsku.... 12 Tabela 3.2 Zestawienie mieszkańców Gdańska w podziale na wiek... 13 Tabela 3.3 Rejony transportowe, w których zaczyna się najwięcej podróży... 23 Tabela 3.4 Rejony transportowe, w których kończy się najwięcej podróży... 24 Tabela 4.1 Liczba osób biorących udział w badaniu w podziale na kobiety i mężczyzn... 45 Tabela 4.2 Podstawowe zajęcia respondentów w podziale na płeć... 46 Tabela 4.3 Kierunki rozwoju systemu transportowego w podziale na płeć... 48 Tabela 4.4 Liczba osób wykonujących poszczególne liczby podróży... 49 Tabela 4.5 Liczba podróży wykonywana poszczególnymi środkami transportu... 50 Tabela 6.1 Punkty pomiarowe transport zbiorowy... 56 Tabela 6.2 Punkty pomiarowe - kolej... 63 Tabela 6.3 Suma pasażerów korzystająca z pociągów w danych relacjach... 66 Tabela 7.1 Współczynniki przeliczeniowe na pojazdy umowne wykorzystane w opracowaniu... 69 Tabela 7.2 Zestawienia sumaryczne dla wszystkich skrzyżowań objętych pomiarem natężenia ruchu drogowego... 72 Tabela 7.3 Najbardziej obciążone skrzyżowania Gdańska... 81 Tabela 7.4 Wykaz punktów pomiarowych w przekrojach... 83 Tabela 7.5 Zestawienie wielkości natężenia ruchu w punktach kordonowych... 88 Spis rysunków Rysunek 3.1 Liczba osób zamieszkująca gospodarstwa domowe w Gdańsku.... 13 Rysunek 3.2 Zestawienie mieszkańców Gdańska w podziale na grupy wiekowe... 14 Rysunek 3.3 Wykaz podstawowych zajęć mieszkańców Gdańska... 15 Rysunek 3.4 Dodatkowe zajęcia mieszkańców Gdańska... 15 Rysunek 3.5 Liczba posiadanych samochodów osobowych przez mieszkańców Gdańska... 16 Rysunek 3.6 Liczba posiadanych rowerów przez mieszkańców Gdańska... 16 Rysunek 3.7 Przyczyny wyboru samochodu osobowego w codziennych podróżach miejskich... 17 Rysunek 3.8 Przyczyny wyboru transportu zbiorowego w codziennych podróżach miejskich... 18 Rysunek 3.9 Zmiany środków transportu w codziennych podróżach miejskich przez mieszkańców Gdańska w ciągu ostatnich 5 lat... 19 Rysunek 3.10 Najistotniejsze cechy transportu zbiorowego według mieszkańców Gdańska... 20 Rysunek 3.11 Kierunki działań w zakresie rozwoju systemu transportu jakie powinny podejmować władze miasta Gdańsk... 21 Rysunek 3.12 Rejony transportowe Gdańska... 22 Rysunek 3.13 Udział rozpoczynających się podróży w poszczególnych rejonach transportowych oraz na wlotach do miasta... 25 Rysunek 3.14 Udział podróży kończących się w poszczególnych rejonach transportowych oraz na wylotach z miast... 26 Rysunek 3.15 Najczęściej występujące motywacje podróży... 27 90
Rysunek 3.16 Liczba podróży rozpoczynających się w poszczególnych makrorejonach dla motywacji dom praca... 28 Rysunek 3.17 Liczba podróży rozpoczynających się w poszczególnych makrorejonach dla motywacji praca dom... 29 Rysunek 3.18 Liczba podróży rozpoczynających się w poszczególnych makrorejonach dla motywacji dom nauka... 30 Rysunek 3.19 Liczba podróży rozpoczynających się w poszczególnych makrorejonach dla motywacji nauka dom... 31 Rysunek 3.20 Liczba podróży rozpoczynających się w poszczególnych makrorejonach dla motywacji dom pozostałe... 32 Rysunek 3.21 Liczba podróży rozpoczynających się w poszczególnych makrorejonach dla motywacji pozostałe dom... 33 Rysunek 3.22 Liczba podróży rozpoczynających się w poszczególnych makrorejonach dla motywacji niezwiązanych z domem... 34 Rysunek 3.23 Podział zadań przewozowych w Gdańsku... 35 Rysunek 3.24 Podział zadań przewozowych w podróżach niepieszych w Gdańsku... 36 Rysunek 3.25 Podział zadań przewozowych w podziale na górny i dolny taras... 37 Rysunek 3.26 Udział przemieszczeń wewnętrznych i zewnętrznych w podziale na górny i dolny taras 37 Rysunek 3.27 Udział podróży realizowanych transportem indywidulanym w poszczególnych makrorejonach... 38 Rysunek 3.28 Udział podróży realizowanych transportem zbiorowym w poszczególnych makrorejonach... 39 Rysunek 3.29 Udział podróży realizowanych pieszo w poszczególnych makrorejonach... 40 Rysunek 3.30 Udział podróży realizowanych rowerem w poszczególnych makrorejonach... 41 Rysunek 3.31 Ruchliwość uwzględniająca podróże rozpoczęte lub zakończone na obszarze Gdańska z pominięciem rejonów zewnętrznych zagregowana do makrorejonów... 42 Rysunek 3.32 Udział podróży w poszczególnych godzinach w dobie... 43 Rysunek 4.1 Udział procentowy poszczególnych kategorii wiekowych kobiet i mężczyzn... 45 Rysunek 4.2 Udział procentowy podstawowych zajęć respondentów... 46 Rysunek 4.3 Liczba samochodów w gospodarstwie domowym... 47 Rysunek 4.4 Liczba rowerów w gospodarstwie domowym... 47 Rysunek 4.5 Pożądane kierunki rozwoju systemu transportowego wg respondentów... 48 Rysunek 4.6 Udział procentowy poszczególnej liczby podróży wykonywanych przez respondentów... 49 Rysunek 4.7 Liczba podróży realizowana poszczególnymi środkami transportu przez respondentów. 50 Rysunek 5.1 Wykaz ankietowanych respondentów w podziale na grupy wiekowe... 51 Rysunek 5.2 Środki transportu wykorzystywane przez respondentów w podróżach do portu lotniczego... 52 Rysunek 5.3 Przyczyny wyboru poszczególnych środków transportu w podróżach do/z portu lotniczego... 53 Rysunek 5.4 Motywacje podróży do/z lotniska... 54 Rysunek 5.5 Lokalizacja źródeł podróży w skali Polski oraz Trójmiasta... 55 Rysunek 5.6 Lokalizacja celów podróży w skali Polski oraz Trójmiasta... 55 Rysunek 6.1 Wykaz przekrojów pomiarowych transport zbiorowy... 59 91
Rysunek 6.2 Suma pasażerów we wszystkich przekrojach pomiarowych (zestawienie dla okresu porannego i popołudniowego)... 60 Rysunek 6.3 Suma pasażerów w punktach o pomiarze 24 godzinnym (12 przekrojów)... 60 Rysunek 6.4 Największe potoki pasażerskie obserwowane w przekrojach w szczycie porannym i popołudniowym... 61 Rysunek 6.5 Wielkość potoków pasażerskich na poszczególnych relacjach w punktach z pomiarem 24 godzinnym... 62 Rysunek 6.6 Podział liczby pasażerów na korzystających z poszczególnych środków transportu... 62 Rysunek 6.7 Punkty pomiarowe kolej... 64 Rysunek 6.8 Suma pasażerów we wszystkich przekrojach pomiarowych (zestawienie dla okresu porannego i popołudniowego)... 64 Rysunek 6.9 Suma pasażerów w punktach 24-godzinnych (4 przekroje)... 65 Rysunek 6.10 Największe potoki pasażerskie obserwowane w przekrojach w szczycie porannym i popołudniowym... 66 Rysunek 6.11 Suma pasażerów w punktach 24-godzinnych (8 relacji)... 68 Rysunek 7.1 Mapa punktów pomiarowych skrzyżowania... 71 Rysunek 7.2 Suma pojazdów w pomiarze porannym i popołudniowym. Skrzyżowania o największym natężeniu ruchu.... 78 Rysunek 7.3 Suma pojazdów w pomiarze porannym i popołudniowym. Skrzyżowania o najmniejszym natężeniu ruchu.... 79 Rysunek 7.4 Wykres zmienności ruchu na skrzyżowaniach w interwałach 15-minutowych... 80 Rysunek 7.5 Wykres zmienności ruchu na skrzyżowaniach w interwałach 60-minutowych... 80 Rysunek 7.6 Skrzyżowania o największym odnotowanym natężeniu ruchu w szczycie porannym i popołudniowym... 82 Rysunek 7.7 Mapa punktów pomiarowych przekroje... 84 Rysunek 7.8 Wykres zmienności ruchu w punktach przekrojowych 8-godzinnych w interwałach 15- minutowych... 85 Rysunek 7.9 Wykres zmienności ruchu w punktach przekrojowych 8-godzinnych w interwałach 60- minutowych... 85 Rysunek 7.10 Wykres zmienności ruchu w punktach 24 godzinnych w interwałach 15-minutowych 86 Rysunek 7.11 Wykres zmienności ruchu w punktach 24 godzinnych w interwałach 60-minutowych 86 Rysunek 7.12 Zestawienie sum godzinowych natężenia ruchu ze wszystkich badanych punktów... 87 Rysunek 7.13 Udział ruchu w okresie porannym (06:00-10:00) i popołudniowy (14:00-18:00).... 87 Rysunek 7.14 Suma pojazdów wjeżdżających do Gdańska w godzinie szczytu porannego... 89 Rysunek 7.15 Suma pojazdów wyjeżdżających z Gdańska w godzinie szczytu popołudniowego... 89 92
93