SPRZĘGI SIODŁOWE W DROGOWYM TRANSPORCIE CIĘŻAROWYM
Program zajęć: 1. Wprowadzenie, 2. Budowa siodła, 3. Obsługa siodła, 4. Konserwacja i kontrola, 5. Wymagania dla pojazdu i sprzęgu, 6. Sprzęgi siodłowe bezobsługowe.
Program zajęć: [1] Starkowski D., Bieńczak K, Zwierzycki W.: Samochodowy transport krajowy i międzynarodowy: Zabezpieczenia ładunków oraz zagadnienia techniczno-eksploatacyjne w transporcie drogowym, T. 1, Wyd. Systherm D. Gadzińska S.J. Poznań 2006. [2] Starkowski D., Bieńczak K, Zwierzycki W.: Samochodowy transport krajowy i międzynarodowy: Przepisy prawne / T. 2, Wyd. Systherm D. Gadzińska S.J. Poznań 2007. [3] Starkowski D., Bieńczak K, Zwierzycki W.: Samochodowy transport krajowy i międzynarodowy : Środowisko pracy kierowcy, logistyka, T. 3, wyd. Wyd. Systherm D. Gadzińska S.J., Poznań 2007.
1. Wprowadzenie Sprzęgi siodła służą do łączenia ciągnika siodłowego z naczepą. Są montowane na ciągniku siodłowym. Rozróżnia się siodła: - Smarowane (tzw. obsługowe), - Z wkładkami z tworzywa sztucznego (tzw. bezobsługowe). Sprzęgi siodłowe Smarowane (obsługowe) Z wkładkami z tworzywa sztucznego (bezobsługowe)
2. Budowa siodła część na pojeździe 1 Siodło, 2 Płyta montażowa, 3 Blacha oporowa do mocowania kozłów łożyskowych, 4 Blacha oporowa do mocowania płyty montażowej, 5 Rama pojazdu, 6 Rama pomocnicza pojazdu, 7 Śruba sześciokątna wg DIN EN28765/28676 (DIN960/961) M16 x 1,5 8.8, 8 Płytka 17 DIN7349 6 gruba (min. HB150), 9 Opcjonalnie płyta (min. HB150) lub sprężyna talerzowa, 10 Śruba sześciokątna wg DIN980 M16 x 1,5 8.8 wzgl. M20 x 1,5 8.8, 11 Śruba sześciokątna wg DIN EN28765/28676 (DIN960/961) M16 x 1,5 8.8 wzgl. M20 x 1,5 8.8, 12 Opcjonalnie płytka/sprężyna talerzowa
2. Budowa siodła A: Siodło zamknięte i zabezpieczone A: Siodło gotowe do zamknięcia 1 Dźwignia 2 Urządzenie zamykające 3 Szczęka mechanizmu zamykającego 4 Czop siodła
2. Budowa siodła 1 2 3 4 5 1 szczęka mechanizmu zamykającego, 2 ogranicznik sworznia, 3 sprężyna, 4 gniazdo smarowe, 5 dźwignia, 6 zapadka zabezpieczająca, 10 9 8 7 6 7 sworzeń zabezpieczający, 8 urządzenie zamykające, 9 tarcza mechanizmu blokującego, 10 rowek smarujący.
2. Budowa siodła Widok siodła samochodu ciężarowego
3. Obsługa siodła Siodło i płyta montażowa są częściami łączącymi zespoły pojazdów, podlegającymi homologacji i rygorystycznym normom bezpieczeństwa. Jakiekolwiek ich modyfikacje powodują wygaśnięcie roszczeń wynikających z gwarancji oraz utratę homologacji, a co za tym idzie, dopuszczenia do ruchu drogowego. Siodła są wykonane wg wskazań Dyrektywy 94/20 WE np. klasa G50 należy je stosować łącznie z czopami klasy H50 i płytami montażowymi klasy J bądź z innymi równorzędnymi urządzeniami posiadającymi homologację.
3. Obsługa siodła Każde siodło posiada numer fabryczny wybity na tabliczce znamionowej i dodatkowo umieszczony na kole płyty. Służy on do identyfikacji siodła. 1 Numer dopuszczenia WE 2 dopuszczalna wartość D w kn 3 dopuszczalne obciążenie pionowe U w t 4 Nr artykułu i typ 5 Numer fabryczny 10
3. Obsługa siodła Otwieranie siodła: a) Podnieść zapadkę zabezpieczającą (1). b) Dźwignię (2) przesunąć do przodu do pozycji A (zwolnić zabezpieczenie). c) Dźwignię (2) wyciągnąć, aż do osiągnięcia położenia krańcowego w pozycji B. d) Wyciągniętą dźwignię (2) wysunąć do przodu w pozycji C i zawiesić na kole płyty. 11
3. Obsługa siodła Zakładanie siodła a) Naczepę zabezpieczyć przed zjeżdżaniem. b) Siodło musi być przygotowane do wsunięcia, w przeciwnym wypadku otworzyć siodło, c) Należy zwrócić uwagę na wysokość naczepy. Płyta ślizgowa podczas zakładania siodła winna znajdować się na równym poziomie z płytą siodła, maksymalnie zaś 50 mm niżej od niej. d) Wsunąć ciągnik siodłowy pod naczepę. e) Urządzenie zamykające zostanie automatycznie zablokowane. f) Przeprowadzić kontrolę mechanizmu zamykającego, g) Podłączyć przewody zasilające. h) Wsunąć wspornik, zgodnie z instrukcją obsługi, i) Zwolnić hamulec postojowy i wyjąć kliny spod kół. 12
3. Obsługa siodła Kontrola mechanizmu zamykającego a) Zapadka zabezpieczająca (1) musi się znajdować w położeniu dolnym, b) Płyta ślizgowa winna przylegać do siodła bez jakichkolwiek szczelin, c) W celu zabezpieczenia siodła przed otwarciem przez osoby niepowołane, do otworu dźwigni można włożyć urządzenia zabezpieczające, wg rysunku (np. kłódkę). 13
3. Obsługa siodła Rozłączenie zestawu a) Pojazd ustawić na równym i stabilnym podłożu. b) Naczepę zabezpieczyć przed zjeżdżaniem. c) Wysunąć wspornik, zgodnie z instrukcją obsługi, prawie do całkowitego odciążenia siodła. d) Odłączyć przewód zasilający. e) Otworzyć siodło f) Wysunąć ciągnik siodłowy spod naczepy. g) Siodło jest automatycznie ponownie gotowe do wsunięcia. 14
4. Konserwacja i kontrola Współpracująca z siodłem płyta ślizgowa naczepy siodłowej musi spełniać następujące warunki, aby zapewnić długą żywotność i bezusterkowe funkcjonowanie zestawu: a) nierówności max 2 mm, b) dostateczny stopień sztywności. c) powierzchnia gładka i w miarę możliwości, bez wyżłobień, bez występów po spoinach spawalniczych (zadziory należy zeszlifować). d) krawędzie przednie i boczne zaokrąglone lub ścięte. e) kompletne zakrycie powierzchni nośnej siodła. 15
4. Konserwacja i kontrola Skuteczne smarowanie górnej części siodła (za wyjątkiem wersji W), mechanizmu zamykającego, łożyska przegubowego (tylko w wersjach A i D) oraz czopa siodła przed uruchomieniem urządzenia i po każdym czyszczeniu jest warunkiem długiej żywotności tych elementów. W przypadku wersji W zalecamy nanoszenie cienkiej warstwy smaru stałego na płycie ślizgowej naczepy, jako ochrony przed korozją. 16
4. Konserwacja i kontrola Wskazówka Odpady powstające podczas czyszczenia siodła mogą być szkodliwe dla środowiska. Przy utylizacji tych odpadów należy przestrzegać obowiązujących w kraju zastosowania siodła przepisów w zakresie utylizacji odpadów. 17
4. Konserwacja i kontrola Siodła smarowane ręcznie W regularnych odstępach czasu, a najpóźniej po każdych przejechanych 5000 km: a) zdjąć siodło. b) wyczyścić siodło i płytę ślizgową naczepy. c) nasmarować płytę siodła, elementy mechanizmu zamykającego oraz czop. d) dane dotyczące smaru: smar wysokociśnieniowy (EP) z MoS2- lub z dodatkiem grafitu (np. Collgranit A3 o konsystencji pasty). e) Łożyska przegubowe w wersji A czyści się poprzez gniazdo smarowe (patrz: rysunek G50/24) lub w przypadku wersji D, przez otwory na górnej stronie płyty. 18
4. Konserwacja i kontrola Wskazówka Łożyska przegubowe w wersjach C i E nie wymagają konserwacji. Gniazda smarowe umieszczone na brzegu płyty siodła służą do dodatkowego smarowania mechanizmu zamykającego w przerwach pomiędzy pracami konserwacyjnymi. Łożysko przegubowe smaruje się z obydwu stron. 19
4. Konserwacja i kontrola Siodło z centralnym gniazdem smarowym (wersja Z) W zależności od warunków eksploatacji, stosowanego smaru i jego dozowania, smarowanie siodła przeprowadza się najpóźniej po każdych przejechanych 50 000 km lub raz na pół roku. a) Zdjąć siodło. b) Wyczyścić siodło i płytę ślizgową naczepy. c) Skontrolować działanie instalacji smarowania centralnego wg instrukcji producenta. d) Nasmarować płytę siodła, elementy mechanizmu zamykającego i czop smarem. e) Nasmarować łożysko przegubowe wersji D. f) Specyfikacja smaru wg informacji producenta centralnego gniazda smarowego. 20
4. Konserwacja i kontrola Siodło z płytami ślizgowymi wymagające niewielkich nakładów konserwacyjnych (wersja W) Najpóźniej każdorazowo po przejechaniu 50.000 km lub raz na pół roku, w przypadku trudnych warunków eksploatacji co 25000 km: a) Zdjąć siodło. b) Wyczyścić płytę ślizgową i czop siodła. c) Wyczyścić czop siodła i szczękę mechanizmu zamykającego. d) Skontrolować, czy płyty ślizgowe nie są zużyte lub uszkodzone. e) Dane dotyczące smaru: smar wysokociśnieniowy (EP) z MoS2- lub z dodatkiem grafitu (np. Collgranit A3 o konsystencji pasty) wzgl. Turmogeargrease B2 produkcji Lubcon. 21
4. Konserwacja i kontrola Dodatkowo, każdorazowo po przejechaniu 10 000 km, należy nasmarować mechanizm zamykający poprzez gniazdo smarowe (1) na brzegu płyty siodła, gdy siodło jest założone. Dozwolone jest również stosowanie automatycznych smarownic. Aby uniknąć korozji płyty ślizgowej naczepy, zalecamy naniesienie cienkiej warstwy smaru na płytę, przy okazji przeprowadzania prac konserwacyjnych. 22
4. Konserwacja i kontrola Instrukcja kontroli W zależności od warunków eksploatacji, najpóźniej jednak każdorazowo po przejechaniu 50 000 km lub raz na pół roku, należy przeprowadzić kontrolę siodła, płyty montażowej, prowadnika i elementów mocujących pod kątem właściwego działania, zużycia, korozji, uszkodzeń bądź zarysowań, i w razie potrzeby, element naprawić. Należy skontrolować momenty dokręcające elementów mocujących. 23
4. Konserwacja i kontrola Kontrola zużycia Siodła oraz czopy ulegają, w zależności od warunków eksploatacji, większemu lub mniejszemu zużyciu, które można zauważyć po zwiększającym się luzie tych elementów podczas jazdy. Zbyt duży luz wyzwala uderzenia, co może stwarzać zagrożenie w ruchu drogowym i powodować uszkodzenia siodła, płyty montażowej, prowadników i ramy pojazdu. Siodła, w celu przedłużenia ich żywotności, wyposażone są w sterowany ręcznie i regulowany bezstopniowo układ regulacji mechanizmu zamykającego. 24
4. Konserwacja i kontrola Po osiągnięciu granicy zużycia czopa siodła należy go wymienić. Po wymianie czopa należy na nowo wyregulować mechanizm zamykający. Jeżeli luz czopa nie przekracza granicy zużycia można go nadal eksploatować, po przekroczeniu tej granicy należy wymienić czop na nowy. 25
4. Konserwacja i kontrola Ustawianie mechanizmu zamykającego 1 Dźwignia 2 Mechanizm zamykający 3 Śruba regulacyjna 4 Nakrętka zabezpieczająca 5 Szczęka mechanizmu zamykającego 6 Urządzenie zamykające 7 Dźwignia 26
4. Konserwacja i kontrola Ustawianie mechanizmu zamykającego Regulację mechanizmu zamykającego przeprowadza sie na naczepie bez sterowania kół tylnych, oraz gdy czop nie jest zużyty w opisany poniżej sposób. a) Pojazd: ciągnik i naczepę ustawić na równym i stabilnym podłożu. b) Poluzować nakrętkę zabezpieczającą (4). c) Wykręcić śrubę regulującą (3) o około 15 obrotów. d) Założyć naczepę; w razie potrzeby lekko postukać w dźwignię (1) w kierunku zamykania, A aby urządzenie zamykające osiągnęło swoją pozycję końcową. e) Odbezpieczyć dźwignię (1) i wysunąć ją na odpowiednią pozycje, B a następnie przytrzymać (druga osoba). f) Ponownie wkręcić śrubę regulującą, (3) aż do momentu, gdy dźwignia (1) zacznie się poruszać (kontrolę przeprowadza druga osoba). g) 27
4. Konserwacja i kontrola Ustawianie mechanizmu zamykającego f) g) Aby ustawić podstawowy luz rzędu 0,3 mm należy wkręcić śrubę zabezpieczającą (3) o dalsze 1 obrotu i zabezpieczyć nakrętką zabezpieczającą (4). h) Uruchomić hamulec naczepy ciągnika. i) Najechać lekko na naczepę ciągnikiem i skontrolować maksymalny luz mechanizmu zamykającego. Wskazówka Jeżeli luz wciąż jest zbyt duży, należy wymienić pierścień ślizgowy lub szczękę mechanizmu zamykającego, wg instrukcji przeprowadzania napraw. 28
4. Konserwacja i kontrola Granica zużycia płytki ślizgowe 1 Płytka ślizgowa 2 Śruba mocująca 3 Nakrętka zabezpieczająca 4 Płyta siodła A Nowa wersja B Stara wersja 29
4. Konserwacja i kontrola Granica zużycia płytki ślizgowe Płytki ślizgowe (1) należy regularnie kontrolować pod kątem oznak zużycia i uszkodzeń, w zależności od intensywności eksploatacji, najpóźniej jednak każdorazowo po przejechaniu 50000 km lub raz na pół roku. Płytki ślizgowe (1) należ wymienić, gdy zużyją się aż do górnej strony śrub mocujących (2). 30
5. Wymagania dla pojazdu i sprzęgu Aby optymalnie wykorzystać dopuszczalne obciążenie ciągnika bez negatywnych skutków dla właściwości jezdnych, wybierając rozstaw osi i położenie siodła trzeba przestrzegać krajowych i międzynarodowych przepisów.
5. Wymagania dla pojazdu i sprzęgu Rozstaw osi pojazdu Na wybór rozstawu osi wpływają następujące czynniki: - Zwis naczepy - Krajowe przepisy dotyczące długości pojazdu i dopuszczalnej masy całkowitej Czynniki te ograniczają możliwość wyboru wzdłużnego położenia siodła. Zasadniczo rozstaw osi powinien być możliwie najkrótszy.
5. Wymagania dla pojazdu i sprzęgu Położenie siodła ciągnika siodłowego Na wybór położenia siodła wpływ mają następujące czynniki: - Rodzaj podwozia, - Rozstaw osi, - Wyposażenie podwozia, - Wymagane obciążenie osi.
5. Wymagania dla pojazdu i sprzęgu Ogólne wytyczne dotyczące położenia siodła Nie można podać dokładnych instrukcji dotyczących położenia siodła, ponieważ jest ono zależne stosunkowo wielu czynników. Określając położenie, należy pamiętać o następujących zasadach: a) Decydując o położeniu siodła, zawsze sprawdzaj obciążenie osi wymagane dla danego pojazdu. b) Upewnij się, że między naczepą a tylną częścią ramy podwozia jest wystarczający prześwit. Nie wolno dopuszczać ryzyka zetknięcia się naczepy z kabiną lub z tylną krawędzią ramy podwozia.
5. Wymagania dla pojazdu i sprzęgu Ogólne wytyczne dotyczące położenia siodła Nie można podać dokładnych instrukcji dotyczących położenia siodła, ponieważ jest ono zależne stosunkowo wielu czynników. Określając położenie, należy pamiętać o następujących zasadach: c) Umieszczenie siodła ponad 700 mm przed osią napędową w pojeździe 2-osiowym będzie mieć następujące skutki: Pogorszenie sterowności Większe ryzyko przekroczenia dopuszczalnego obciążenia osi przedniej d)
5. Wymagania dla pojazdu i sprzęgu Ogólne wytyczne dotyczące położenia siodła Nie można podać dokładnych instrukcji dotyczących położenia siodła, ponieważ jest ono zależne stosunkowo wielu czynników. Określając położenie, należy pamiętać o następujących zasadach: c) d) Jeśli odległość między siodłem a środkiem tylnej osi lub wózka napędowego jest krótka, naczepa spowoduje poprzeczne przesunięcie ciągnika podczas pokonywania zakrętu lub w przypadku poślizgu, co stanowi zagrożenie podczas jazdy na śliskich nawierzchniach. Przesunięcie zależy od obciążenia i warunków na drodze oraz od wielkości przyspieszenia lub opóźnienia pojazdu. e) Aby jak najlepiej wykorzystać maksymalne dopuszczalne obciążenie w długich pojazdach, siodło umieszczane jest zazwyczaj daleko z przodu, co zwiększa ryzyko oscylacji ramy.
5. Wymagania dla pojazdu i sprzęgu Następujące położenie siodła zapewnia dobre właściwości jezdne zestawu i stosunkowo małe obciążenie przedniej osi: - Pojazdy 2-osiowe: 10% rozstawu osi przed tylną osią. - Pojazdy 3-osiowe: 10% rozstawu osi przed teoretyczną osią wózka napędowego. Aby zwiększyć obciążenie przedniej osi, należy umieścić siodło nieco dalej z przodu. - W ciągnikach 2-osiowych należy umieścić siodło maks. 600 mm przed tylną osią, gdyż jazda z naczepą powoduje zmasowane obciążenie ramy podwozia. 37
5. Wymagania dla pojazdu i sprzęgu Ogólne informacje na temat zmiany rozstawu osi Zmiana rozstawu osi samochodu ciężarowego wpływa na właściwości podwozia. Aby ustawić nowe położenie osi, należy wybrać jeden ze standardowych rozstawów osi zalecanych przez producenta samochodu. Umożliwia to wyposażenie podwozia w oryginalny wał napędowy. Przed zmianą rozstawu osi należy skontaktować się z autoryzowanym warsztatem w celu otrzymania informacji o standardowych wymiarach rozstawów osi, rozstawów kół i wałów napędowych.
5. Wymagania dla pojazdu i sprzęgu Ogólne informacje na temat zmiany rozstawu osi Zmiana rozstawu osi samochodu ciężarowego wpływa na właściwości podwozia. Metody Rozstaw osi można zmienić na kilka sposobów: 1. Zmiana położenia osi tylnej lub wózka napędowego (metoda zalecana) 2. Przecięcie i ponowne połączenie ramy podwozia zaleca się, by cięcie i ponowne łączenie ramy podwozia wykonywać wyłącznie w autoryzowanym warsztacie.
5. Wymagania dla pojazdu i sprzęgu Nietypowe położenie siodła musi być zgodne z normą 96/53/EC Do transportu naczepy EU 13,6 m, przy całkowitej długości 16,5 m, maksymalna odległość między przodem ciągnika a środkiem siodła nie może przekroczyć 4500 mm. W naczepie EU, odległość między sworzniem królewskim (kingpin) naczepy a tylną krawędzią naczepy wynosi 12 m. 40
5. Wymagania dla pojazdu i sprzęgu Wyposażenie adaptacyjne dla różnych typów transportu Aby umożliwić użytkowanie pojazdu do różnych zadań transportowych, można zastosować siodło regulowane oraz zamienne mechanizmy blokujące. Siodło przesuwne Siodło, które można przesuwać w kierunku wzdłużnym ciągnika, oferuje następujące możliwości: - Przystosowanie do różnych przepisów dotyczących obciążenia osi i długości pojazdu obowiązujących w różnych krajach - Optymalne rozłożenie obciążenia między przednią a tylną osią. - Przystosowanie do różnego rodzaju naczep. 41
5. Wymagania dla pojazdu i sprzęgu Zamienny mechanizm blokujący Zamienny mechanizm blokujący umożliwia uciąg ładunków o różnej masie na wszystkich rodzajach nawierzchni. Dostępne są sworznie królewskie naczepy o średnicy w zakresie od 2 do 3,5 cala. 42
5. Wymagania dla pojazdu i sprzęgu Dobieranie wyposażenia do pojazdu zgodnie z ISO 1726 ISO 1726 to norma międzynarodowa definiująca charakterystykę i położenie siodła oraz wymagany prześwit dla naczepy. Ciągniki i naczepy zgodne z tą normą można łączyć z sobą z czysto technicznego punktu widzenia. WAŻNE! Oprócz wymienności technicznej, trzeba zawsze brać pod uwagę również wymiary zewnętrzne i obciążenie osi zestawu. 43
5. Wymagania dla pojazdu i sprzęgu Położenie siodła w pionie Poniższe wymiary dotyczą położenia siodła w pionie. 44
5. Wymagania dla pojazdu i sprzęgu Minimalny kąt skrętu naczepy Aby zapewnić wystarczający prześwit między ciągnikiem a naczepą w każdych warunkach, ciągnik musi dopuszczać kąt skrętu naczepy o wielkości co najmniej: - Do przodu: 6 (ω1) - do tyłu: 7 (ω2) -Na boki: 3 (α1=α2) Poniższe wymiary dotyczą ciągników z nisko zamontowanym siodłem: - Do przodu: 3,5 (ω1) - do tyłu: 4,5 (ω2) - Na boki: 2 (α1=α2) Uwaga: Norma ISO 1726 definiuje kąt ω jako luz względem opon. 45
5. Wymagania dla pojazdu i sprzęgu Odstęp dla przedniego zwisu naczepy Aby można było swobodnie kierować ciągnikiem, wymiar przekątnej przedniego zwisu naczepy (BEP-L078) nie może być większy niż 2040 mm. Tylna część ciągnika musi również mieć wystarczający prześwit. Minimalna odległość od sworznia królewskiego do podpory naczepy przedstawiona jest jako G. Zalecane jest zachowanie dodatkowego luzu 100 mm między promieniami BEPL079 i G, aby uwzględnić ewentualne różnice kątów między przyczepą a naczepą. Sprawdź wymiar dla kąta skrętu 90. BEP-L078: Maksymalnie 2040 mm BEP-L079: Maksymalnie 2200 mm G: Minimum 2300 mm 46
5. Wymagania dla pojazdu i sprzęgu Sprawdź kompatybilność ciągnika i naczepy Profil sprzęgu jest określony i można go wykorzystać do zapewnienia odpowiedniego prześwitu między naczepą a ciągnikiem. Profil sprzęgu wskazuje najważniejsze ograniczenia wymiarów, które gwarantują kompatybilność między pojazdami. Wszystkie ciągniki i naczepy wyprodukowane zgodnie z normą ISO 1726 zachowują te wymiary. P = Minimum 750 mm Y = Maksymalnie 4 R = Maksymalnie 450 mm G = Minimum 2300 mm 47
5. Wymagania dla pojazdu i sprzęgu Obliczenie wartości D zgodnie z normą 94/20/EC Wartość D określa teoretyczną poziomą siłę odniesienia jednostki holującej w stosunku sił działających w kierunku wzdłużnym pojazdu. Ta wartość dla wybranego ciągnika musi być wyższa lub równa wartości dla planowanego zestawu. T - technicznie dopuszczalna całkowita masa pojazdu w tonach dla ciągnika R - technicznie dopuszczalna całkowita masa pojazdu w tonach dla naczepy U - pionowa siła nacisku na siodło w tonach g - Przyspieszenie ziemskie (9,81 m/s 2 ) 48
5. Wymagania dla pojazdu i sprzęgu T - technicznie dopuszczalna całkowita masa pojazdu w tonach dla ciągnika R - technicznie dopuszczalna całkowita masa pojazdu w tonach dla naczepy U - pionowa siła nacisku na siodło w tonach g - Przyspieszenie ziemskie (9,81 m/s 2 ) 49
5. Wymagania dla pojazdu i sprzęgu Systemy zaczepiania homologowany zgodnie z dyrektywa UE 94/20/EC. Parametry na tabliczce znamionowej (D, Dc, S, V, U) są zgodne z uzyskanymi podczas certyfikacji. 1. wartość D: teoretyczny wskaźnik siły uciągu wyznaczający hipotetyczną dynamiczną siłę poziomą pomiędzy pojazdem ciągnącym a przyczepą z przednią osią skrętną (bez pionowego nacisku na zaczep!) 2. wartość Dc: teoretyczny wskaźnik siły uciągu wyznaczający hipotetyczną dynamiczną siłę poziomą pomiędzy pojazdem ciągnącym a przyczepa centralnoosiową (występuje nacisk pionowy na zaczep!) 3. 50
5. Wymagania dla pojazdu i sprzęgu Systemy zaczepiania homologowany zgodnie z dyrektywa UE 94/20/EC. Parametry na tabliczce znamionowej (D, Dc, S, V, U) są zgodne z uzyskanymi podczas certyfikacji. 2. 3. wartość V: teoretyczny wskaźnik siły nacisku wyznaczający hipotetyczną dynamiczną siłę pionową pomiędzy pojazdem ciągnącym i centralno-osiową przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony (dynamiczna siła pionowa działająca na zaczep dla przyczep centralno osiowych ciężkich) 4. wartość S: statyczna pionowa siła wywierana na zaczep przez przyczepy centralnoosiowe w warunkach spoczynku 5. wartość U: pionowe obciążenie wywierane na siodło przez naczepę 51
5. Wymagania dla pojazdu i sprzęgu Przykładowa kalkulacja: Waga indywidualna pojazdu T = 7 ton Naczepa o wadze R = 36 ton i nacisku na siodło U = 14 ton Dla obliczenia wartości D, waga pojazdu jest kalkulowana następująco: 52
6. Sprzęgi siodłowe bezobsługowe Sprzęgi siodłowe z wkładkami ślizgowymi z tworzyw sztucznych nieustannie zwiększają swój udział na rynku ciężarowego transportu drogowego. Dzieje się tak z wielu powodów, ale najważniejszymi są: ekonomia i ekologia. 53
6. Sprzęgi siodłowe bezobsługowe Zalety stosowania sprzęgu niskoobsługowe: - aby zmniejszyć ilość używanego smaru; - aby wydłużyć żywotność płyty siodłowej; - aby zmniejszyć niekorzystny wpływ pojazdów ciężarowych na środowisko; - aby wydłużyć przebiegi między przeglądami pojazdów; - aby uniknąć uszkodzeń płyty ślizgowej naczepy; - aby umożliwić właściwą współpracę sprzęgu siodłowego z płytą ślizgową naczepy przy wysokich temperaturach. 54
6. Sprzęgi siodłowe bezobsługowe Koszty, zyski W zależności od warunków eksploatacji, standardowe sprzęgi siodłowe należy oczyszczać z zużytego smaru oraz pokrywać je nowym co około 5000 do 20 000 kilometrów. Na takie smarowanie zużywa się do kilku kilogramów smaru i pół roboczogodziny serwisu. Operacja taka kosztuje zawsze x złotych. W przypadku stosowania sprzęgów niskoobsługowych koszty te nie są ponoszone (smaruje się jedynie zamek sprzęgu siodłowego, zamek sprzęgu może być podłączony do układu centralnego smarowania). Płyty ślizgowe w sprzęgach niskoobsługowych standardowo wymienia się co 150-200 tys. km w zależności od warunków eksploatacji. Wymiana płyt jest prosta i szybka (polega na odkręceniu 6 mocujących śrub, wymianie płyt ślizgowych na nowe i ich przymocowaniu). Firma V.Orlandi oferuje żeliwne sprzęgi siodłowe RP10 w wersji niskoobsługowej, w takiej samej cenie jak normalnie smarowane sprzęgi RP10. Detaliczna cena wkładek ślizgowych wynosi około 55 300 pln netto.
6. Sprzęgi siodłowe bezobsługowe WAŻNE: - smarowanie wkładek ślizgowych nie uszkadza ich, powoduje jedynie niepotrzebne koszty - dla dłuższej eksploatacji sprzęgów niskoobsługowych należy utrzymywać w czystości płytę sprzęgu i płytę ślizgową naczepy (stałe zanieczyszczenia: piasek, rdza, opiłki istotnie przyspieszają zużycie płyt ślizgowych sprzęgów).