Omówienia i materiały do nauki historii sztuki część 1 CHRONOLOGIA DZIEJÓW SZTUKI
CHRONOLOGIA PRADZIEJE ok.35 tys. p.n.e. 2 tys. p.n.e. Paleolit neolit STAROŻYTNOŚĆ 4 tysiąclecie p.n.e. 476 r. ŚREDNIOWIECZE V XV w. Sztuka bizantyńska sztuka wczesnego średniowiecza romanizm gotyk NOWOŻYTNOŚĆ XV XVIII w. [ok.1750 r.] renesans manieryzm barok NOWOCZESNOŚĆ XVIII/XIX, XIX, XX w.
PRADZIEJE ok.35 tys. p.n.e. 2 tys. p.n.e. 1.Paleolit 2.Neolit 3.Okres brązu
STAROŻYTNOŚĆ 4 tysiąclecie p.n.e. 476 r. 1.Cywilizacje starożytnej MEZOPOTAMII (Sumer, Asyria, Babilon) 2.Starożytny EGIPT (Stare Państwo, Średnie Państwo, Nowe Państwo, Okres Ptolemejski)
STAROŻYTNOŚĆ 4 tysiąclecie p.n.e. 476 r. 3.Starożytna GRECJA (Okres kultury Egejskiej Minojski, Achajski; Okres archaiczny, Okres klasyczny, Okres hellenistyczny) 4.Starożytny RZYM (Sztuka etruska, Republika, Cesarstwo, Sztuka wczesnochrześcijańska)
ŚREDNIOWIECZE V XV w. 1.Sztuka BIZANTYŃSKA (V-XV w.) I PRAWOSŁAWNA 2.Sztuka WCZESNOŚREDNIOWIECZNA V X w. (Renesans karoliński, Sztuka przedromańska)
ŚREDNIOWIECZE V XV w. 3.Sztuka ROMAŃSKA (ROMANIZM) XI XIII w. 4.Sztuka GOTYCKA (GOTYK) poł. XII pocz. XVI w. wczesny gotyk XII- pocz. XIII w. dojrzały gotyk XIII w. późny gotyk XIV pocz. XVI w.
NOWOŻYTNOŚĆ XV poł. XVIII W. 1.RENESANS XV- 1 poł. XVI w. wczesny renesans (quattrocento) XV w. dojrzały renesans (cinquecento) 1 poł. XVI w. 2.MANIERYZM poł. XVI pocz. XVII w.
NOWOŻYTNOŚĆ XV poł. XVIII W. 3.BAROK 2 poł. XVI - 2 poł. XVIII w. wczesny barok - kon. XVI w. dojrzały barok - XVII w. późny barok - XVIII w. ROKOKO (styl późnego baroku) 1 poł. XVIII w.
CHRONOLOGIA SZTUKI XIX WIEKU ARCHITEKTURA ( style historyczne/neostyle) Neoklasycyzm XVIII XIX w. Neogotyk XVIII pocz. XX w. Neorenesans XIX w. Neobarok Eklektyzm 2 poł. XIX w. Secesja ok.1890 1918 r. MALARSTWO i RZEŹBA Klasycyzm 2 poł. XVIII ok. 1830 r. Romantyzm kon XVIII ok. 1850 r. Akademizm 2 poł XIX w. Realizm ok. 1840 kon XIX w. Impresjonizm 1874 kon. XIX w. Postimpresjonizm po 1880 r. Modernizm od 1890-1914 1. Symbolizm 2. Protoekspresjonizm
NOWOCZESNOŚĆ od poł. XVIII w. XIX wiek - architektura 1.NEOKLASYCYZM 2 poł. XVIII w. 1 poł. XIX w. 2.NEOGOTYK 2 poł. XVIII w. pocz. XX w. 3.NEORENESANS 1 poł. XIX w. pocz. XX w.
NOWOCZESNOŚĆ od poł. XVIII w. XIX wiek - architektura 4.EKLEKTYZM 2poł. XIX w. pocz. XX w. 5.NURT INŻYNIERSKI 2 poł. XVIII w. kon. XIX w. 6.SECESJA kon. XIX w. pocz. XX w.
NOWOCZESNOŚĆ od poł. XIX w. XIX wiek - malarstwo i rzeźba 1.NEOKLASYCYZM 2 poł. XVIII w. poł. XIX w. 2.ROMANTYZM kon. XVIII w. poł. XIX w.
NOWOCZESNOŚĆ od poł. XIX w. XIX wiek - malarstwo i rzeźba 3.AKADEMIZM poł. XIX w. KON. XIX w. 4.HISTORYZM poł. XIX w. ok. 1880
NOWOCZESNOŚĆ od poł. XIX w. XIX wiek - malarstwo i rzeźba 3.REALIZM poł. XIX w. ok. 1880 NATURALIZM 4.IMPRESJONIZM 1874 ok. 1890
NOWOCZESNOŚĆ od poł. XIX w. XIX wiek - malarstwo i rzeźba 5.POSTIMPRESJONIZM ok. 1880-1900 6.SYMBOLIZM i PROTOEKSPRESJONIZM ok. 1890 ok. 1914
CHRONOLOGIA SZTUKI XX WIEKU ARCHITEKTURA: 1. Nurty awangardowe: Wczesny modernizm Ekspresjonizm 1911 r. 1935 r. Konstruktywizm lata 20 te XX w nurt międzynarodowy 1919 r. 1990 r. nurt organiczny XX w. 2. Art Decó ok. 1925 1939 3. Architektura totalitarna Socrealizm 1934-1956 4. Postmodernizm od 1980
NOWOCZESNOŚĆ od poł. XVIII w. XX wiek - architektura 1.NURTY AWANGARDOWE: modernizm nurt międzynarodowy nurt organiczny
NOWOCZESNOŚĆ od poł. XVIII w. XX wiek - architektura 2.ART DECÓ lata 20-te 30-te XX w. 3.ARCHITEKTURA TOTALITARNA: nazistowska, socrealizm 6.POSTMODERNIZM koniec XX w.
FORMACJA PIERWSZYCH AWANGARD 1 poł. XX wieku FOWIZM 1904-1908 EKSPRESJONIZM NIEMICKI: 1. Die Brücke [Most] 1905 2. Der Blaue Reiter [Błękitny Jeździec] 1911 KUBIZM 1907 FUTURYZM 1909 ABSTRAKCJA GEOMETRYCZNA 1. SUPREMATYZM 1913 2. KONSTRUKTYWIZM 1920-26 3. GRUPA DE STIJL 1917; NEOPLASTCYZM ABSTRAKCJA NIEGEOMETRYCZNA [LIRYCZNA] 1910-13 DADAIZM 1916-1922 SURREALIZM 1924 NOWA RZECZOWOŚĆ 1925-33
NOWOCZESNOŚĆ od poł. XVIII w. AWANGARDY 1 POŁ. XX W. 1.FOWIZM 1904-08 2.EKSPRESJONIZM Grupa Die Brücke 1905 Grupa Der Blaue Reiter 1911
NOWOCZESNOŚĆ od poł. XVIII w. AWANGARDY 1 POŁ. XX W. 3.KUBIZM 1907 4.FUTURYZM 1909 5.SECTION D OR (ZŁOTY PODZIAŁ) 1912
NOWOCZESNOŚĆ od poł. XVIII w. AWANGARDY 1 POŁ. XX W. 6.ABSTRAKCJA GEOMETRYCZNA: SUPREMATYZM 1913 NEOPLASTYCYZM (DIE STIJL) 1917 7.ABSTRAKCJA NIEGEOMETRYCZNA 1910-13
NOWOCZESNOŚĆ od poł. XVIII w. AWANGARDY 1 POŁ. XX W. 8.DADAIZM 1916-22 9.SURREALIZM 1924 10.SZKOŁA PARYSKA (ECOLE DE PARIS)
NOWOCZESNOŚĆ od poł. XVIII w. AWANGARDY 1 POŁ. XX W. 11. KONSTRUKTYWIZM 1920 12.NOWA RZECZOWOŚĆ (NEUE SACHKLICHKEIT) 1925-33
KIERUNKI AWANGARDOWE 2 poł. XX wieku Abstrakcyjny ekspresjonizm Informel 1946 r. 1956 r. Action painting (malarstwo gestu) Taszyzm Malarstwo materii Nowa Figuracja 1946 r. 1970 r. Kierunki abstrakcji geometrycznej: Abstrakcja pomalarska 1956 r. 1965 r. Op- Art l. 50-60 te XX w. Minimal Art (minimalizm) l. 60-te XX w. Neodada (neodadaizm) od 1956 r. do poł. l. 70-tych XX w. Nowy Realizm Francja Fluxus Niemcy i inne kraje Europy Arte povera Włochy Pop Art. (sztuka popularna) 1956 r. 1974 r. Hiperrealizm (superrealizm, fotorealizm) 1965 r. 1980 r. Konceptualizm (sztuka pojęciowa) od 1967 r. Land art (sztuka ziemi) od 1968 r. Graffiti od l. 80-tych XX w. Neoekspresjonizm, Neue Wilde (Nowi dzicy) l. 80-te XX w. Postmodernizm l. 80-te, 90-te XX w.
NOWOCZESNOŚĆ od poł. XVIII w. AWANGARDY PO 2 WOJNIE ŚWIATOWEJ 1. ABSTRAKCYJNY EKSPRESJONIZM - INFORMEL 1946-56 ACTION PAINTING (MALARSTWO GESTU) TASZYZM MALARSTWO GESTU 2. NOWA FIGURACJA 1946-70
NOWOCZESNOŚĆ od poł. XVIII w. AWANGARDY PO 2 WOJNIE ŚWIATOWEJ 3.ABSTRAKCJA POMALARSKA 1956-65 4.OP-ART lata 50-60-te 5.MINIMAL ART (MINIMALIZM) lata 60-te
NOWOCZESNOŚĆ od poł. XVIII w. AWANGARDY PO 2 WOJNIE ŚWIATOWEJ 6.NEODADA 1956 - ok. 1975 NOWY REALIZM FLUXUS ARTE POVERA
NOWOCZESNOŚĆ od poł. XVIII w. AWANGARDY PO 2 WOJNIE ŚWIATOWEJ 7. POP-ART 1956-74 8.HIPERREALIZM 1965-80
NOWOCZESNOŚĆ od poł. XVIII w. AWANGARDY PO 2 WOJNIE ŚWIATOWEJ 9. KONCEPTUALIZM od 1968 10.LAND ART 1968-80
NOWOCZESNOŚĆ od poł. XVIII w. NEOAWANGARDY KOŃCA XX WIEKU 11.NEOEKSPRESJONIZM NEOFOWIZM - NEUE WILDE lata 80-te 12. GRAFFITI - STREET ART od lat 80-tych 13.POSTMODERNIZM od końca lat 80-tych
NOWOCZESNOŚĆ od poł. XVIII w. NEOAWANGARDY PRZEŁOMU XX I XXI WIEKU 14. NOWE MEDIA od końca lat 80-tych 15.SZTUKA KRYTYCZNA od lat 90-tych
Omówienia i materiały do nauki historii sztuki część 1a SZTUKA PRADZIEJOWA
Historia człowieka: hominidy (człekokształtne) od 7 mln. lat początki człowieka (homo habilis) ok.2,6 mln. lat
PALEOLIT (starsza epoka kamienna) 2,5 miliona lat p.n.e. 8 tys. p.n.e.
Narodziny rzeźby - paleolityczne posążki Wenus
Paleolityczna Wenus z Willendorf ok.25.000 p.n.e. Wiedeń, Muzeum Historii Naturalnej; wys. 11 cm Rzeźba pełnoplastyczna Rzeźba figuralna Postać stojąca, sztywno wyprostowana Rzeźba zblokowana Figura osiowa Figura wrzecionowata (zwężona u góry i dołu a rozszerzająca się w środku) Zaburzone proporcje Zredukowana anatomia (kończyny, stopy i dłonie) Realistycznie ujęte części anatomii (piersi, brzuch, łono, pośladki) Brak cech indywidualnych (brak twarzy) Brak ekspresji emocjonalnej Wykuta w kamieniu
Narodziny malarstwa malowidła w grotach
Grota Lascaux, 15.0000-10.000 p.n.e.
Scena śmierci na polowaniu, grota Lascaux, 15000-10000 p.n.e. "Komora określana jako apsyda prowadzi do zagłębiającej się czeluści, zwanej szybem, na spotkanie tajemnicy tajemnic. Jest to scena, a raczej dramat antyczny, rozgrywa się między skąpą ilością bohaterów: bizon przekłuty oszczepem, leżący człowiek, ptak nasadzony na kij i niewyraźny w zarysie odchodzący nosorożec. Bizon stoi profilem, ale ma zwróconą ku widzowi głowę. Z brzucha wypływają wnętrzności. Człowiek potraktowany schematycznie jak na rysunkach dzieci, ma ptasią głowę zakończoną prostym dziobem, rozrzucone czteropalczaste ręce i sztywno wyciągnięte nogi... Zbigniew Herbert
NEOLIT (młodsza epoka kamienna) 8 tys. p.n.e. 2 tys. p.n.e. Rewolucja neolityczna: udomowienie zwierząt: 9-7 tys. p.n.e. początki rolnictwa: 8-3 tys. p.n.e. osiadły tryb życia pierwsze osiedla: 8-7 tys. p.n.e. początki rzemiosła garncarstwo i tkactwo: 5-4,5 tys. p.n.e.
Çatal Höyük (Rozdwojone wzgórze), neolityczne osiedle rolnicze, 7400-7300 p.n.e. Turcja
Çatal Höyük (Rozdwojone wzgórze), neolityczne osiedle rolnicze, 7400-7300 p.n.e. Turcja
Jerycho (Palestyna), miasto neolityczne, od 9000 p.n.e. Czaszka gliniany portret zmarłego z Jerycho, 7220-5850 p.n.e.
Neolityczna plastyka cykladzka 2800-2300 p.n.e.
Kultura megalityczna w Europie od ok. 4500 p.n.e. Konstrukcje megalityczne: 1. menhiry 2. dolmeny 3. kromlechy
Stonehenge - kromlech, średn.100m. ok.1800 p.n.e.
Biskupin, widok rekonstrukcji osady kultury łużyckiej, 700-400 p.n.e.