Tygodniowy Przegląd Rynku Finansowego Open Finance, 9 kwietnia 2009 r. NAJWAśNIEJSZE WYDARZENIA Z RYNKÓW Dynamika PKB w IV kw. 2008 r. w strefie euro wyniosła -1,5 proc. r/r (-1,6 kw/kw). Stopa bezrobocia w Polsce wyniosła w marcu ok. 11,2 proc. Rząd Japonii ogłosił największy w historii plan pomocowy dla gospodarki na ok. 150 mld USD. RYNEK WALUTOWY KURSY NBP KUPNO SPRZEDAś 1 USD 3,3311 3,3983 1 EUR 4,4153 4,5045 1 CHF 2,9074 2,9662 100 JPY 3,3219 3,3891 Tabela obowiązująca od dnia 09.04.2009 r. POLSKI RYNEK Początek tygodnia przyniósł osłabienie złotego, co było o tyle zrozumiałe, Ŝe na rynku międzynarodowym umocnił się dolar (a jego wzrost zwykle działa na niekorzyść naszej waluty), a kursy dolara, euro i franka wobec złotego zbliŝyły się wcześniej do swoich dołków z marca, które stanowić powinny wsparcie. I tak teŝ się stało, właśnie od tych dołków kursy walut odbiły się, lecz na koniec tygodnia wróciły do nich raz jeszcze. Poprawa nastrojów inwestycyjnych na świecie wyraźnie złotemu słuŝy. Na koniec tygodnia za euro płacono 4,404 PLN o 1 proc. mniej niŝ w piątek przed tygodniem. Franka wyceniono na 2,89 PLN (spadek o 1 proc.), a dolara na 3,32 PLN (wzrost o 0,4 proc.). Mimo wszystko losy naszej waluty wciąŝ pozostają nierozstrzygnięte, poniewaŝ nowe dołki kurów walut nie zostały wyznaczone. W tym tygodniu to dolar przeszedł do ofensywy w czym pomagał brak istotnych publikacji makroekonomicznych z USA. Z kolei dane z Europy (zrewidowany w dół spadek PKB w IV kwartale dla strefy euro) odczytywano na niekorzyść wspólnej waluty. Nie bez znaczenia moŝe być równieŝ regulacja standardów raportowania amerykańskich banków, którym pozwala się zrezygnować z zasady mark-to-market, co oznacza, Ŝe część aktywów zostanie wyceniona według uznania banków (np. tzw. toksyczne aktywa, dla których dziś nie ma rynkowych wycen). MoŜe to poprawić bilanse amerykańskich banków (kapitały własne), a tym samym poprawić ich sytuację względem instytucji w Europie. W czwartek po południu za euro płacono 1,326 USD o 1,5 proc. mniej niŝ tydzień temu.
POLSKI RYNEK Rentowność obligacji 5-letnich pozostawała w okolicach 5,90 proc. aŝ do środowej aukcji obligacji. Resort finansów bez problemu uplasował całą oferowaną pulę (a nawet z nadwyŝką) obligacji 10-letnich. Popyt był 2,5 razy wyŝszy niŝ oferta. Sytuacja o tyle zaskakująca, Ŝe chodzi o obligacje długoterminowe do tej pory resort sprzedawał całkiem nieźle papiery o krótkim terminie wykupu. Po aukcji rentowność 5-latek spadła do 5,80 proc., ale inwestorzy szybko uświadomili sobie, Ŝe ceną za udany przetarg była wysoka rentowność 10-latek (6,22 proc.) i juŝ w piątek rentowność obligacji 5-letnich wróciła do 5,90 proc. Trzymiesięczna stopa WIBOR, która jest podstawą naliczania oprocentowania większości złotowych kredytów hipotecznych spadła o 2 pkt bazowe i wyniosła 4,14 proc. Warto odnotować, Ŝe juŝ trzeci tydzień stopa WIBOR kończy na podobnych poziomach rynek nie dyskontuje juŝ kolejnych obniŝek stóp przez RPP. POLSKI RYNEK RYNEK OBLIGACJI RYNKI AKCJI Rentowność obligacji rosła przez kolejny tydzień, poniewaŝ inwestorzy zdecydowanie więcej uwagi poświęcają szybko droŝejącym akcjom. Stąd bezpieczeństwo przestało być tak cenione jak do tej pory, a ceny obligacji zaczynają spadać wypłaszając dodatkowo z tego rynku inwestorów o krótkim horyzoncie inwestycyjnym. Rentowność obligacji dwuletnich wzrosła 9 pkt do 0,96 proc., a 10-letnich o 11 pkt do 2,92 proc. W Europie sytuacja nie jest tak klarowna. Banki na Starym Kontynencie nie mają moŝliwości kreowania swoich bilansów, więc bezpieczeństwo nadal jest cenione. Rentowność dwuletnich obligacji niemieckiego rządu wyniosła w czwartek 1,41 proc., czyli o 6 pkt mniej niŝ w miniony piątek. Natomiast rentowność obligacji 10-letnich wzrosła o 8 pkt do 3,27 proc. Oczekiwana na GPW korekta rozegrała się w poniedziałek i wtorek i była nadspodziewanie płytka. Inwestorzy wykorzystywali kaŝdy najmniejszy nawet spadek cen akcji do ich dokupienia. Wzrosty cen takŝe nie powstrzymywały ich przed zakupami. W rezultacie za nami kolejny szósty juŝ tydzień z rzędu wzrostów na GPW. I to wzrostów całkiem okazałych. WIG20 zyskał 7 proc. i znalazł się na poziomie najwyŝszym od połowy stycznia. WIG wzrósł o 7,1 proc. i jest najwyŝej od 9 stycznia, mwig zyskał 6 proc., a swig 7,3 proc. Indeks najmniejszych spółek jest najwyŝszy od połowy października 2008 r. Mimo, Ŝe tydzień był o jeden dzień krótszy, obroty były bardzo wysokie - 6,6 mld PLN, to o 900 mln PLN mniej niŝ w tygodniu poprzednim. Bardzo dobrze spisała się tym razem branŝa finansowa WIG-Banki zyskał 11,7 proc. Niewiele mniej, bo 11,1 proc. wzrósł WIG-Deweloperzy. EUROPA dane z gospodarek zachodnioeuropejskich stopniowo ulegają pogorszeniu, ale na tle prognoz dla państw nadbałtyckich spadek produkcji przemysłowej w Niemczech o ok. 20 proc. wcale nie wygląda tragicznie. Większość biur maklerskich spodziewa się, Ŝe PKB Litwy, Łotwy i Estonii spadnie w 2009 r. o więcej niŝ 10 proc., dlatego na łamach zagranicznej prasy finansowej toczyła się Ŝywa dyskusja na temat przedwczesnego przyjęcia tych krajów do strefy euro na złagodzonych warunkach. ECB zdecydowanie odrzucił taką moŝliwość, a Międzynarodowy Fundusz Walutowy przestrzegł państwa, którym udzielił poŝyczek przed powiększaniem deficytów budŝetowych. Irlandia, aby pokryć dziurę w budŝecie przygotowuje się do podniesienia podatków. USA piąty tydzień z rzędu na Wall Street dominowali inwestorzy kupujący akcje, ale dynamika wzrostów wyraźnie wyhamowała. Patrząc np. na fatalne dane z rynku pracy mało kto wierzy chyba, Ŝe gospodarka osiągnęła juŝ apogeum recesji, ale podjęte w tym roku nowe inicjatywy rządowe dają nadzieję, Ŝe ustabilizuje się sytuacja w systemie finansowym, który trzęsie rynkami. New York Times poinformował, Ŝe większość z banków, których bilanse poddawane są właśnie testowi, jest w znacznie lepszej kondycji niŝ oceniają inwestorzy, ale z kolei kilka największych podmiotów moŝe
zbankrutować lub wymagać nacjonalizacji. Agencja ratingowa Moodys odebrała spółce Warrena Buffeta Berkshire Hathaway najwyŝszą ocenę zdolności kredytowej (AAA), a Fitch obniŝył ocenę wiarygodności samorządów lokalnych. AZJA Japoński rząd poinformował o uruchomieniu nowego planu antykryzysowego, który ma koncentrować się na tworzeniu nowych miejsc pracy, zwiększeniu dostępności kredytów dla firm oraz popularyzacji wydajnych energetycznie technologii. Kwota ok. 150 mld USD, którą Japonia chce przeznaczyć na ten cel, sprawia, Ŝe będzie to największy program stymulujący gospodarkę w historii. Inwestorzy przyjęli tę wiadomość z optymizmem, a giełdowe indeksy znalazły się na najwyŝszych poziomach od dwóch miesięcy. DuŜym zainteresowaniem cieszyły się równieŝ papiery rynków wschodzących, w czym pomogła udana emisja obligacji przeprowadzona przez Koreę Południową. EUROPA USA AZJA FT-SE -1,3 % CAC40 +0,8 % BUX +6,3 % DJIA +0,3 % S&P500 +0,6 % NASDAQ +0,9 % Tygodniowe zmiany wartości indeksów na światowych giełdach, 09.04.2009 r. (godz. 16.45) RYNEK SUROWCÓW NIKKEI +1,9 % B-Shares Shanghai -1,3 % Hang-Seng +2,5 % Najsilniejszy popyt w przedświątecznym tygodniu obserwowaliśmy na rynku metali przemysłowych. Miedź podroŝała o ponad 8 proc. do blisko 4500 USD za tonę. Skłonność do lokowania kapitału na tym rynku wynika głównie z wysokich oczekiwań inwestorów pokładanych w chińskich inwestycjach w infrastrukturę, ale po siedmiu tygodniach nieprzerwanych wzrostów potencjał korekty powoli się wyczerpuje. Strategia Chin dotycząca gospodarki surowcowej jest o tyle ciekawa, Ŝe polega na zacieśnianiu dwustronnych więzi z najwaŝniejszymi producentami. Niedawno wysocy urzędnicy składali wizyty szejkom z Zatoki Perskiej i podpisywali kilkuletnie kontrakty na dostawę ropy i gazu z Rosją, od kilku tygodniu trwają negocjacje z Australią odnośnie objęcia udziałów w wiodącej spółce z branŝy metalurgicznej, a w minionym tygodniu przyszła pora na Amerykę Południową. Hugo Chavez odwiedził głowę państwa Szanghaju, a Argentyna zgodziła się na rozliczanie części transakcji nie w amerykańskich dolarach, ale w juanach. SUROWIEC ZMIANA miedź +8,2 % ropa naftowa -0,6 % złoto -2,1 % Tygodniowe zmiany wartości cen surowców na światowych giełdach, 09.04.2009 r. (godz. 16.45) POLSKI RYNEK FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH TYGODNIOWE WYNIKI RYNKU FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH (07.04.2009) RODZAJ FUNDUSZU NAJLEPSZY FUNDUSZ WYNIK akcji polskich Allianz Fundusz Inwestycyjny Otwarty Subfundusz Allianz Budownictwo 2012 12,31% papierów dłuŝnych AIG SFIO Parasol Światowy AIG Subfundusz Obligacji Plus 3,10% rynku pienięŝnego UniFundusze Fundusz Inwestycyjny Otwarty subfundusz UniKorona PienięŜny 0,30% stabilnego wzrostu Allianz Fundusz Inwestycyjny Otwarty subfundusz Allianz Stabilnego Wzrostu 5,82% mieszane KBC Beta Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny Otwarty 7,17% akcji zagranicznych UniFundusze Fundusz Inwestycyjny Otwarty subfundusz UniAkcje Nowa Europa 10,17% papierów dłuŝnych zagr. PKO/Credit Suisse ŚFW - SFIO Subfundusz Papierów DłuŜnych USD 0,74% Wyniki polskiego rynku funduszy inwestycyjnych, tydzień
ROCZNE WYNIKI RYNKU FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH (07.04.2009) RODZAJ FUNDUSZU NAJLEPSZY FUNDUSZ WYNIK akcji polskich SKOK Parasol Fundusz Inwestycyjny Otwarty Subfundusz SKOK Akcji -34,33% papierów dłuŝnych KBC Alfa Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny Otwarty 46,40% rynku pienięŝnego Idea Premium Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny Otwarty 7,38% stabilnego wzrostu Fundusz Własności Pracowniczej PKP Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny Otwarty 25,18% mieszane PZU Fundusz Inwestycyjny Otwarty Optymalnej Alokacji -16,35% akcji zagr. PKO/Credit Suisse ŚFW SFIO Subf. Małych Spółek Japońskich 8,78% papierów dłuŝnych zagr. PKO/Credit Suisse ŚFW - SFIO Subfundusz Papierów DłuŜnych USD 74,58% Wyniki polskiego rynku funduszy inwestycyjnych, rok FINANSE OSOBISTE RODZINA NA SWOIM CORAZ POPULARNIEJSZA Początek kwartału to nowe parametry preferencyjnych kredytów hipotecznych z dotacjami, których udziela się coraz więcej. Z danych prowadzącego program Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK) wynika, Ŝe w marcu br. skorzystało z niego 2203 osób, które łącznie poŝyczyły od banków 361,5 mln złotych. To kolejny miesiąc, w którym liczba korzystających z pomocy rządu rosła. W styczniu tego roku było to 669 osób, a w lutym 1319. Projekt Rodzina na swoim przygotowano dla małŝeństw i osób samotnie wychowujących dzieci, nie posiadających w chwili podpisywania umowy kredytowej innego mieszkania ani domu (takŝe jako współwłaściciel). Ze względu na bezpieczeństwo (brak ryzyka kursowego) kredyty preferencyjne udzielane są tylko w złotych. Dotację moŝna uzyskać kupując mieszkanie o powierzchni do 75 mkw. lub dom nie większy niŝ 140 mkw. (biorąc pod uwagę powierzchnię uŝytkową). Dotacje obejmują 50 mkw. w przypadku mieszkania i 70 mkw. gdy chodzi o dom. Ograniczono takŝe cenę nieruchomości. W kaŝdym województwie jest ona inna (a i wewnątrz niego róŝni się w największych miastach i poza nimi). Ale wróćmy do nowych parametrów programu, bo moŝna z nich wyciągnąć kilka interesujących wniosków. Wbrew oczekiwaniom ekspertów, wzrosły limity cen nieruchomości objętych dotacjami, średnio o 357,25 zł (7,83 proc.). Sprawdziły się z kolei oczekiwania co do stopy referencyjnej decydującej o wysokości dopłat spadła ona z 8,64 do 6,82 procent. To oznacza, Ŝe przy poŝyczonych na 30 lat 250 tys. zł kredytobiorca otrzyma od rządu 710,42 zł, podczas gdy w poprzednim kwartale kwota ta wynosiła 900 zł. Nie oznacza to jednak, Ŝe klient będzie musiał płacić wyŝsze raty. ObniŜenie stopy referencyjnej spowodowane jest spadkiem trzymiesięcznej stawki WIBOR, na podstawie której jest ona obliczana (od końca grudnia WIBOR 3M spadł o 1,71 pkt proc.). Za niŝszym WIBOR-em idą niŝsze raty kredytów i okazuje się, Ŝe mimo niŝszych dopłat, kredytobiorcy i tak płacą mniej niŝ trzy miesiące temu.
rata kredytu dopłata rata z dopłatą początek I kw. 2009 r. początek II kw. 2009 r. 1 727,54 zł 900,00 zł 827,54 zł 1 446,25 z 710,42 zł 735,83 zł Jak zmieniły się rata kredytu i dopłata przez trzy miesiące Źródło: obliczenia Open Finance; załoŝenia: kredyt na 30 lat w wysokości 250 tys. zł (plus 100 tys. zł wkładu własnego), zaciągnięty przy WIBOR 3M wynoszącym 5,88 i z marŝą 1,5; dzisiejszy WIBOR wynoszący 4,17 Kolejną istotną zmianą jest zwiększenie liczby banków biorących udział w programie. Od początku kwietnia do grupy tej dołączyły trzy kolejne instytucje: DomBank, Pekao Bank Hipoteczny oraz Alior Bank. Dla osób rozglądających się za kupnem własnego lokum dobrą wiadomością jest takŝe kolejne podniesienie limitów ceny metra kwadratowego nieruchomości objętych dopłatami. W Bydgoszczy czy Toruniu mieści się w nich juŝ zdecydowana większość mieszkań. Bardzo atrakcyjnie program wygląda takŝe w Poznaniu. Najnowszy limit z BGK wynosi dla stolicy Wielkopolski 7224 zł za mkw, a wg danych z marcowego raportu Open Finance, mediana ceny transakcyjnej nieruchomości w tym mieście w lutym wyniosła 5525 zł za metr kwadratowy. NaleŜy pamiętać, Ŝe kaŝdy bank ma swoje zasady udzielania kredytów, jedynie wysokość dopłat jest ustalona przez BGK. Lecz nawet mając zestawienie rynkowych ofert trudno jest wybrać tę najlepszą. Jest tak m.in. dlatego, Ŝe kaŝda instytucja w inny sposób wylicza stawkę bazową oprocentowania. Inaczej rzecz nazywając: WIBOR WIBOR-owi nierówny. I tak na przykład Bank Pocztowy bierze pod uwagę sześciomiesięczną stawkę z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień zawarcia umowy, a juŝ Bank Pekao liczy podstawę jako średnią arytmetyczną z notowań WIBOR 3M od 1. do 25. dnia poprzedniego miesiąca, a na dodatek zmiana stawki zachodzi jedynie, gdy wskaźnik zmienił się co najmniej o 0,25 pkt procentowego. Trudno jest teŝ porównać prowizję, bo zwykle obok wartości procentowej znajduje się przyimek do. Zresztą, marŝa teŝ nie jest taka pewna (choć tu króluje przyimek od ). Bank Pekao na przykład obniŝa ją o 1 pkt proc. posiadaczom Eurokonta. Warto więc zorientować się, w jaki sposób obniŝyć raty przyszłego kredytu. TYGODNIOWY PRZEGLĄD RYNKU FINANSOWEGO: przygotowanie Łukasz Wróbel Emil Szweda finanse osobiste Marcin Krasoń wyniki funduszy na podstawie danych Analizy Online. Kontakt z redakcją: analizy@open.pl