ELPIR Piotr Dłużak ul. Słoneczna 16J 76-200 Słupsk tel. 601663807 tel. 59 8426912 www.elpir.eu NIP 839-040-15-95 piotr@elpir.eu Egz. nr 4 PROJEKT BUDOWLANY NADBUDOWY ORAZ PRZEBUDOWY BUDYNKU ORAZ ZMIANY SPOSOBU UŻYTKOWANIA CZĘŚCI BUDYNKU FUNKCJI USŁUGOWEJ NA FUNKCJĘ PENSJONATOWĄ (ZAMIESZKANIA ZBIOROWEGO) branża elektryczna Obiekt: Budynek usługowo pensjonatowy Kat. obiektu: parter funkcja usługowa - kategoria budynku XVII, I piętro funkcja pensjonatowa - kategoria budynku XIV Adres: 84-300 Lębork, dz. nr 299/1 obr. 14 Lębork Inwestor: Projektant: Cech Rzemiosł Różnych 76-200 Słupsk, ul. Kowalska 1 mgr inż. Robert Chołodowski upr. proj. nr POM/0008/PWOE/15 Specjalność instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych Sprawdził: mgr inż. Piotr Gaweł upr. proj. nr POM/0015/PWOE/12 Specjalność instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych Spis treści Wykaz rysunków...2 Kopia decyzji o nadaniu uprawnień budowlanych projektanta...4 Kopia decyzji o nadaniu uprawnień budowlanych sprawdzającego...5 Kopia zaświadczenia o przynależności do Pomorskiej Izby Inżynierów Budownictwa projektanta i sprawdzającego...6 1. Wstęp...7 1.1. Podstawa opracowania...7 1.2. Zakres opracowania...7 2. Opis techniczny...7 2.1. Dane ogólne...7 2.2. Zasilanie w energię elektryczną...7 2.3. Rozdzielnica główna TG...8 2.4. Rozdzielnice TP...8 2.5. Instalacje elektryczne w pokojach...8 2.6. Instalacje odbiorcze administracyjne...8 2.7. Instalacje oświetlenia elektrycznego awaryjnego...9 2.8. Instalacja RTV...9 2.9. Instalacje elektryczne w kotłowni...9 2.10. Zabezpieczenie obiektu przed pożarem...9 2.11. Instalacja odgromowa i uziemiająca...9 2.12. Instalacja połączeń wyrównawczych głównych i miejscowych...10 2.13. Ochrona przeciwporażeniowa...10 2.14. Ochrona przeciwprzepięciowa...10 2.15. Uwagi końcowe...10 3. Obliczenia techniczne...11 3.1. Bilans mocy...11 INFORMACJA DOTYCZĄCA...12 BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA...12 Słupsk, maj 2017r.
Wykaz rysunków L.p. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Treść rysunku Projekt instalacji elektrycznych rzut parteru Projekt instalacji elektrycznych rzut piętra Projekt instalacji elektrycznych rzut antresol Projekt instalacji odgromowej rzut dachu Schemat ideowy rozdzielnica TG Schemat ideowy rozdzielnica TP Schemat zasilania i sterowania klapami oddymiającymi Schemat ideowy instalacji RTV Strona 2 z 14 Numer rysunku E-01 E-02 E-03 E-04 E-05 E-06 E-07 E-08
Słupsk, maj 2017 r. Oświadczenie Zgodnie z wymogiem art. 20 ust. 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo Budowlane (Dz.U. z 2010r. Nr 243, poz. 1623 z późniejszymi zmianami) oświadczam, że niniejszy projekt budowlany nadbudowy oraz przebudowy budynku oraz zmiany sposobu użytkowania części budynku funkcji - branża elektryczna, dla potrzeb i warunków miejscowych został sporządzony zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej na dzień opracowania. Projektant: mgr inż. Robert Chołodowski upr. proj. nr POM/0008/PWOE/15 Uprawnienia budowlane do projektowania i kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych Sprawdził: mgr inż. Piotr Gaweł upr. proj. nr POM/0015/PWOE/12 Uprawnienia budowlane do projektowania i kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych Strona 3 z 14
Kopia decyzji o nadaniu uprawnień budowlanych projektanta Strona 4 z 14
Kopia decyzji o nadaniu uprawnień budowlanych sprawdzającego Strona 5 z 14
Kopia zaświadczenia o przynależności do Pomorskiej Izby Inżynierów Budownictwa projektanta i sprawdzającego Strona 6 z 14
1. Wstęp 1.1. Podstawa opracowania Projekt opracowano w oparciu o: Zlecenie wykonania projektu, Podkłady architektoniczno budowlane, Zakres prac projektowych omówiony i uzgodniony z Inwestorem, Dokumentacje projektowe innych branż, Wizję lokalną, Normy przedmiotowe oraz obowiązujące przepisy. 1.2. Zakres opracowania Niniejsze opracowanie jest projektem budowlanym instalacji elektrycznych nadbudowy oraz przebudowy budynku oraz zmiany sposobu użytkowania części budynku funkcji usługowej na funkcję pensjonatową (zamieszkania zbiorowego). Projekt w swym zakresie obejmuje: Zasilanie w energię elektryczną, Rozdzielnice, Instalacje elektrycznego w pokojach, Instalacje odbiorcze administracyjne, Instalacje oświetlenia elektrycznego awaryjnego, Instalacje RTV, Instalacje elektryczne w kotłowni, Zabezpieczenie obiektu przed pożarem, Instalację uziemiającą i odgromową, Instalacja połączeń wyrównawczych głównych i miejscowych, Ochronę przeciwprzepięciową, Ochronę przeciwporażeniową Zasilanie budynku odbywać się będzie w ramach obowiązującej umowy o dostarczenie i sprzedaż energii elektrycznej. Rozwiązania szczegółowe dotyczące niniejszego projektu oraz lokalizację urządzeń technologicznych należy uzgodnić na etapie wykonawstwa. 2. Opis techniczny 2.1. Dane ogólne W istniejącym budynku znajdują się instalacje elektryczne. Na parterze we wszystkich pomieszczeniach (prócz pom. B0.3, B0.19, B0.20) instalacje pozostają bez zmian. Inwestycja polega na wymianie wewnętrznych instalacji elektrycznych w przebudowywanych pomieszczeniach na funkcję pensjonatową (zamieszkania zbiorowego). Jakiekolwiek insta lacje elektryczne znajdujące się w tych pomieszczeniach i związane z nimi, przewidziano do de montażu bądź unieczynnienia. 2.2. Zasilanie w energię elektryczną Zasilanie budynku biurowego przyjęto za pomocą wewnętrznej linii zasilającej przewodem YDY 5x10mm2, ułożonym w rurze RVS 48 pod tynkiem, od istniejącego złącza kablowego na zewnątrz budynku. Na dzień dzisiejszy część budynku z pomieszczeniami przebudowywanymi na funkcję pensjonatową zasilane są z istniejącej rozdzielnicy RG z układem pomiarowym bezpośrednim. Moc umowna wynosi 10,0kW. Po przebudowie inwestor wystąpi do ENERGA OPERATOR SA o zwiększenie mocy umownej do 16,5kW. Strona 7 z 14
2.3. Rozdzielnica główna TG W związku ze złym stanem technicznym istniejącej rozdzielnicy zaprojektowano nową rozdzielnicę TG w miejscu starej rozdzielnicy. Do nowej obudowy należy przełożyć licznik energii. Zabezpieczenia poszczególnych obwodów odbiorczych projektuje się przez rozłączniki bezpiecznikowe, wyłączniki instalacyjne nadprądowe. Rozdzielnicę oraz poszczególne obwody odbiorcze należy opisać w sposób trwały, przejrzyście i zrozumiale. Schemat ideowy rozdzielnicy przedstawiono na rys. E-05. 2.4. Rozdzielnice TP W pokojach przyjęto rozdzielnice wyposażone wg schematu pokazanego na rys. E-06. Zasilenie tablic wykonać przewodem YDY 3x6mm2 z rozdzielnicy głównej TG. Rozmieszczenie tablic pokazano na rys. E-02. 2.5. Instalacje elektryczne w pokojach Całość instalacji elektrycznej należy wykonać przewodami o napięciu izolacji 750V w izolacji i powłoce z PCW z żyłami miedzianymi w układzie sieciowym TN-S. Wykonane przepusty in stalacyjne w elementach konstrukcyjnych obiektu dla rozprowadzenia kabli należy uszczelnić masą o odporności ogniowej równej danemu elementowi konstrukcyjnemu. Przekroje przewo dów oraz zabezpieczenia poszczególnych obwodów odbiorczych przedstawiono na schemacie ideowym projektowanych tablic rozdzielczych TP przedstawionych rys. E-06. Przewody w układać pod tynkiem pozostawiając zapasy przewodu dla montażu osprzętu. Przewody układane pod tynkiem muszą być przykryte tynkiem o grubości minimum 5mm. Sterowanie oświetleniem odbywać się będzie ręcznie za pomocą łączników jednobiegunowych, świecznikowych oraz schodowych montowanych na wysokości ok. 115cm od gotowej posadzki. Gniazda wtykowe montować na wysokości 1,2m w łazience oraz 0,3m w pozostałych po mieszczeniach. W pomieszczeniach przejściowo wilgotnych i wilgotnych oprawy i osprzęt instalacyjny stosować o stopniu ochrony co najmniej IP44. Wszystkie gniazda wtyczkowe jednofazowe muszą być ze stykiem ochronnym i podłączone w następujący sposób do przewodów: L - faza - po lewej stronie; N - neutralny - po prawej stronie; PE - ochronny - u góry. Instalacje wykonać zgodnie z rys. E-02 do E-06. 2.6. Instalacje odbiorcze administracyjne Oświetlenie zaprojektowano na podstawie wymagań normy PN-EN 12464-1:2012 Światło i oświetlenie Oświetlenie miejsc pracy Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach. Całość instalacji elektrycznej oświetlenia należy wykonać przewodami o napięciu izolacji 750V w izolacji i powłoce z PCW z żyłami miedzianymi w układzie sieciowym TN-S. Przewody w układać pod tynkiem. Przekroje przewodów oraz zabezpieczenia poszczególnych obwodów odbiorczych przedstawiono odpowiednio na schematach ideowych projektowa nych rozdzielnic. Wykonane przepusty instalacyjne w elementach konstrukcyjnych obiektu dla rozprowadzenia kabli należy uszczelnić masą o odporności ogniowej równej danemu elementowi konstrukcyjnemu. Obliczenia i dobór natężenia oświetlenia dokonano na podstawie programu i katalogów konkretnej firmy. Dopuszcza się, w porozumieniu z inwestorem, stosowanie wyrobów równoważnych o cechach i parametrach technicznych, co najmniej nie gorszych niż zastosowany standard oraz spełniających wymagania stawiane przez obowiązujące przepisy i odpowiednie normy oświetleniowe. Dla poszczególnych pomieszczeń sterowanie oświetleniem odbywać się będzie ręcznie za pomocą łączników jednobiegunowych, świecznikowych, schodowych, montowanych na wysokości ok. 130 cm od gotowej posadzki. W pomieszczeniach przejściowo wilgotnych i wilgotnych oprawy i osprzęt instalacyjny stosować o stopniu ochrony co najmniej IP44. Rozmieszczenie opraw i łączników pokazano na rys. E-01 i E-02. Strona 8 z 14
2.7. Instalacje oświetlenia elektrycznego awaryjnego Oświetlenie awaryjne zaprojektowano na podstawie wymagań normy PN-EN 1838:2005 Zastosowanie oświetlenia. Oświetlenie awaryjne. Dla potrzeb oświetlenia awaryjnego zaprojektowano oprawy oświetleniowe wyposażone w układy awaryjne załączające się z chwilą zaniku napięcia z sieci głównej. Po powrocie napięcia z sieci lampy wyłączają się, a baterie doładowują się. Czas świecenia: min. 1 godzina. Opra wy oświetlenia awaryjnego muszą posiadać certyfikat dopuszczenia CNBOP. Obliczenia i dobór natężenia oświetlenia dokonano na podstawie programu i katalogów konkretnej firmy. Dopuszcza się, w porozumieniu z inwestorem, stosowanie wyrobów równoważnych o cechach i parametrach technicznych, co najmniej nie gorszych niż zastosowany standard oraz spełniających wymagania stawiane przez obowiązujące przepisy i odpowiednie normy oświetleniowe. Rozmieszczenie opraw przedstawiono na rys. E-01 i E-02. 2.8. Instalacja RTV Projektuje się instalację umożliwiającą odbiór cyfrowych programów telewizyjnych i radio fonicznych rozpowszechnianych w sposób naziemny i satelitarny. Anteny i zwrotnicę zamonto wać na dachu w miejscu wskazanym na rys. E-04. Zestaw wzmacniaczy kanałowych i multiswitch zabudować w dedykowanej, do tego celu, szafce RTV na piętrze. Montaż instalacji antenowej należy zlecić specjalistycznej firmie. Przed realizacją instalacji wykonać pomiar poziomu sygnałów oraz dokonać doboru anten i pozostałych elementów systemu zbiorowej instalacji antenowej. 2.9. Instalacje elektryczne w kotłowni Dla potrzeb zasilania urządzeń kotłowni zaprojektowano rozdzielnicę funkcyjną T WC. Zasilanie rozdzielnicy odbywać się będzie z rozdzielnicy TG. Na etapie wykonawstwa należy uzgodnić z wykonawcą technologii ilość poszczególnych obwodów, ich zabezpieczenia oraz sposób sterowania urządzeń. W pomieszczeniu kotłowni należy wykonać instalację szyny wyrównawczej lokalnej z ta śmy stalowej ocynkowanej FeZn 25x4mm, do której należy podłączyć wszystkie przewodzące elementy wyposażenia technologicznego. 2.10.Zabezpieczenie obiektu przed pożarem Na klatce schodowej przy wejściu do budynku zaprojektowano przycisk sterowania wyłącznikiem głównym prądu w obudowie z szybką, sprzężony z wyzwalaczem wzrostowym wyłącznika głównego w rozdzielnicy TG. Połączenia przycisku sterowania wyłącznikiem głównym prądu wykonać przewodem HDGs 3x2,5mm² wg schematu rozdzielnicy TG (rys. E-05). 2.11.Instalacja odgromowa i uziemiająca Dla potrzeb ochrony odgromowej obiektu należy wykonać instalację odgromową. Zwody poziome wykonać za pomocą drutu FeZn Ø8mm na wspornikach montażowych montowanych poprzez klejenie w rozstawie co 1m. W miejscach wskazanych na rzucie stosować połączenia elastyczne. Przewody odprowadzające należy wykonać za pomocą drutu FeZn Ø8mm prowadzonego w rurach PVC Ø22 o grubości ścianki min. 5 mm, ułożonych w zatynkowanych bruzdach, pod warstwą ocieplenia. Należy bezwzględnie przestrzegać warunku aby odległość pomiędzy urządzeniem piorunochronnym i instalacjami metalowymi jak również pomiędzy zewnętrznymi częściami przewodzącymi oraz wewnętrznymi częściami instalacji elektrycznych i sygnałowych była nie mniejsza od obliczonego odstępu bezpiecznego. Projektowane kominy oraz wywietrzniki wentylacyjne z materiału izolacyjnego, wystające ponad strefę chronioną należy objąć ochroną odgromową za pomocą zwodów pionowych o od powiednio dobranej wysokości. Strona 9 z 14
Do instalacji odgromowej na dachu należy podłączyć wszystkie metalowe elementy dachu (pod warunkiem dopuszczenia przepływu przez te elementy prądu piorunowego). Projektowany maszt antenowy należy przyłączyć do projektowanej sieci zwodów. Przewodzącą powłokę koncentrycznego kabla antenowego należy połączyć z główną szyną wyrównaw czą. Jako uziom należy wykorzystać istniejący uziom otokowy. Należy wykonać pomiar rezystancji uziemienia wartość powinna wynosić nie więcej niż 10 Ω. W przypadku nie uzyskania wy maganej rezystancji uziemienia, uziom należy rozbudować o dodatkowe uziomy pionowe, aż do uzyskania wymaganej wartości rezystancji uziemienia. Złącza kontrolne ZK należy instalować w skrzynkach probierczych wnękowych o wym. 150x150x100mm z wzmocnioną pokrywką, na wysokości 0,3 m od poziomu terenu. W przypad ku rozbudowy uziemienia o uziomy pionowe złącza kontrolne ZK instalować w studzienkach kontrolno pomiarowych, z tworzywa sztucznego, o wym. 258x258x210mm typu Galmar. 2.12.Instalacja połączeń wyrównawczych głównych i miejscowych Projektuje się system połączeń wyrównawczych. Przy rozdzielnicy TG należy wykonać szynę połączeń wyrównawczych głównych. Do szyny wykonać podłączenie szyn PE wszystkich rozdzielnic, metalowe obudowy urządzeń i instalacji technologicznych, elementy konstrukcyjne hali (słupy, elementy wiązarowe i ściany powinny mieć między sobą połączenia metaliczne) oraz wszystkich wprowadzonych do budynku metalowych elementów sieci. Połączenia wyrównawcze główne wykonać przewodem LY25. Połączenia wyrównawcze wykonać z pełną starannością. Szynę połączeń wyrównawczych należy wyraźnie oznakować oraz uziemić bednarką. 2.13. Ochrona przeciwporażeniowa Jako ochronę od porażeń przy dotyku pośrednim projektuje się samoczynne wyłączenie zasilania przez zabezpieczenie nadprądowe, zgodnie z PN-HD 60364-4-41:2009 Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa Ochrona przed porażeniem elektrycznym, za pomocą wyłączników instalacyjnych nadprądowych i różnicowoprądowych. Również dla potrzeb ochrony przeciwporażeniowej oraz wyrównania potencjałów przewiduje się wykorzystanie istniejącego uziomu. Przewód uziemiający w postaci przewodu LgY 16mm2 należy wyprowadzić od uziomu w złączu kablowym ZK do wnętrza budynku, do głównej szyny wyrównawczej zlokalizowanej w rozdzielnicy RG. Do głównej szyny wyrównawczej należy przyłączyć dodatkowo szynę PE rozdzielnicy głównej, szynę PE w rozdzielnicy R1, instalację CO, instalację wod-kan, oraz pozostałe instala cje przewodzące, wchodzące do budynku. W pomieszczeniach o zwiększonym zagrożeniu porażeniowym należy zastosować miejscowe połączenia wyrównawcze obejmujące wszystkie części przewodzące jednocześnie do stępne urządzeń elektrycznych stałych i części przewodzące obce. Połączenia wykonać przewo dem 4 mm2 Cu lub 2,5 mm2 Cu z ochroną przewodów przed uszkodzeniami mechanicznymi. Układ sieciowy w instalacji TN-S. Przewód zerowy N izolować podobnie jak przewody fazowe i nie można go łączyć z przewodem ochronnym PE. 2.14. Ochrona przeciwprzepięciowa Jako ochronę przeciwprzepięciową projektuje się ochronniki przepięciowe klasy B+C zamontowane w rozdzielnicy głównej RG oraz ochronniki przepięciowe klasy C w rozdzielnicy R1. Poziom ochrony < 1,5kV. W przypadku wymaganego niższego poziomu ochrony należy przewidzieć dodatkowo ograniczniki przepięć klasy D, zlokalizowane indywidualnie przy chronionych urządzeniach. 2.15.Uwagi końcowe Przed przystąpieniem do budowy wykonawca zapozna się z lokalizacją istniejącego uzbrojenia terenu oraz uzyska niezbędne pozwolenia na prowadzenie robót. Po wykonaniu wszystkich prac montażowych, przed odbiorem należy wykonać kompletne badanie urządzeń zabezpieczających oraz instalacji i urządzeń elektrycznych. Szczególną uwa gę zwrócić na poziom rezystancji izolacji i ciągłość przewodu ochronnego PE oraz skuteczność ochrony przeciwporażeniowej. Strona 10 z 14
Obowiązkiem wykonawców instalacji jest dostarczenie wymaganych, aktualnych atestów (dopuszczeń, certyfikatów) wszystkich zastosowanych materiałów i urządzeń. Wszelkie urządzenia oraz narzędzia muszą być oznaczone znakiem bezpieczeństwa, a w stosunku do urządzeń, które nie podlegają obowiązkowi zgłaszania do certyfikacji na znak bezpieczeństwa i oznaczenia tym znakiem, wykonawca jest zobowiązany dostarczyć odpowiednią deklarację dostawcy, zgodności tych wyrobów z normami wprowadzonymi do obowiązkowego stosowania oraz wymaga niami określonymi właściwymi przepisami. Zakończenie prac powinno zostać udokumentowane formalnym protokołem odbioru z załączoną dokumentacją powykonawczą i pomiarową. 3. Obliczenia techniczne 3.1. Bilans mocy l.p. Opis odbioru Ps [kw] 1. Rozdzielnice TP 10*2,3kW*0,6 13,8 2. Rozdzielnica Tcw 1,0 3. Pozostałe obwody rozdzielnicy RG 3,0 Moc maksymalna przy uwzględnieniu współczynnika zapotrzebowania dla poszczególnych grup odbiorników: Prąd obliczeniowy: I B= 14,7 kw P sz 14700 = =23,5 A 3 U n cos (ϕ ) 3 400 0,9 Zabezpieczenie w złączu kablowym: NH1 50A gg Dobrano kabel: YDYżo 5x10mm² Strona 11 z 14
INFORMACJA DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA BRANŻA ELEKTRYCZNA Obiekt: Budynek usługowo pensjonatowy Kat. obiektu: parter funkcja usługowa - kategoria budynku XVII, I piętro funkcja pensjonatowa - kategoria budynku XIV Adres: 84-300 Lębork, dz. nr 299/1 obr. 14 Lębork Inwestor: Projektant: Cech Rzemiosł Różnych 76-200 Słupsk, ul. Kowalska 1 mgr inż. Robert Chołodowski upr. proj. nr POM/0008/PWOE/15 ul. Władysława IV 13/31, 76-200 Słupsk Strona 12 z 14
Podstawa opracowania Zlecenie inwestora Ustawa z dnia 07.07.1994 roku Prawo Budowlane (dz. U. z 2000r. nr 106, poz. 1126, z późniejszymi zmianami). Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 23.06.2003 roku w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Zakres opracowania Niniejsze opracowanie dotyczy instalacji elektrycznych nadbudowy oraz przebudowy budynku oraz zmiany sposobu użytkowania części budynku funkcji - branża elektryczna. Zakres robót oraz kolejność realizacji Roboty przygotowawcze, Montaż tablic rozdzielczych, Montaż instalacji połączeń wyrównawczych, Montaż instalacji gniazd wtyczkowych, Montaż instalacji oświetlenia, Montaż instalacji odgromowej, Montaż kabli pomiędzy poszczególnymi elementami systemów, Wykonanie pomiarów kontrolnych i załączenie napięcia. Przewidywane zagrożenia występujące podczas realizacji robót budowlanych Zagrożenie porażenia prądem elektrycznym przy odłączaniu i załączaniu napięcia, Zagrożenia przy rozładunku bębna z kablem, Zagrożenia przy rozwijaniu kabla z bębna, Zagrożenie potrącenia przez pojazdy związane z ruchem drogowym, Zagrożenie przy robotach ziemnych i niezabudowanych otworach, Zagrożenie przy robotach wysokościowych. Sposób instruktażu pracowników przed przystąpieniem do realizacji robót szczególnie niebezpiecznych Pracownicy przystępujący do realizacji robót powinni posiadać: Odpowiednie do danej pracy kwalifikacje zawodowe, potwierdzone dokumentami, Niezbędne umiejętności bezpiecznego i sprawnego wykonania pracy, a także posługiwania się wymaganym sprzętem ochronnym, Pracownicy wykonujący roboty na placu budowy powinni zostać poddani instruktażowi stanowiskowemu Kierownik budowy / kierownicy robót powinni posiadać uprawnienia do sprawowania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie Operatorzy maszyn i urządzeń powinni posiadać wymagane uprawnienia kwalifikacyjne Pracodawca jest zobowiązany dostarczyć pracownikom odzież i obuwie robocze Właściwy stan zdrowia potwierdzony orzeczeniem lekarza, uprawnionego do badań profilaktycznych, Pracownicy będą objęci: szkoleniem wstępnym i szkoleniem na stanowisku pracy. Przed rozpoczęciem budowy i robót należy zapoznać robotników z: Projektem budowlanym, rozwiązaniami materiałowo- konstrukcyjnymi oraz organizacją budowy Wykazem i rodzajem prac o szczególnym zagrożeniu Zasadami bezpiecznej organizacji stanowisk pracy, ładu i porządku Obowiązkiem stosowania ochrony osobistej Obowiązkiem dbałości o stan narzędzi, maszyn i urządzeń Zagrożeniami p. pożarowym Odpowiedzialnością pracownika za naruszenie przepisów BHP Środki techniczne i organizacyjne zapobiegające niebezpieczeństwom wyni kającym z wykonywania robót w strefach szczególnego zagrożenia zdrowia lub w ich sąstrona 13 z 14
siedztwie, w tym zapewniające bezpieczną i sprawną komunikację, umożliwiającą szybką ewakuację na wypadek pożaru, awarii i innych zagrożeń. Pracowników należy wyposażyć w odpowiedni sprzęt ochronny i uczulić w zakresie przestrzegania przepisów bhp przy wykonywaniu robót budowlanych, Pracownicy wykonujący prace montażowe i instalacyjne powinni być przeszkoleni i po siadać stosowne uprawnienia oraz wykonywać prace zgodnie z obowiązującymi przepisami i instrukcjami, Zapewnić pracownikom odpowiedni sprzęt BHP w zależności od rodzaju wykonywanych robót, Stosować sprzęt techniczny posiadający wymagane dopuszczenia do eksploatacji, Zapewnić obsługiwanie sprzętu przez osoby posiadające odpowiednie przeszkolenie lub uprawnienia, Stosować urządzenia elektryczne spełniające wymogi ochrony przed porażeniem, Pomiary elektryczne powinny wykonywać co najmniej dwie osoby posiadające odpowied nie uprawnienia, Wszelkie prace prowadzone w pobliżu urządzeń będących pod napięciem należy wykonać w stanie beznapięciowym i w uzgodnieniu z właścicielem tych urządzeń. Osoba kierująca pracownikami jest obowiązana: organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, dbać o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ich stosowania zgodnie z prze znaczeniem, organizować, przygotowywać i prowadzić prace, uwzględniając zabezpieczenie pracowników przed wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi i innymi chorobami związa nymi z warunkami środowiska pracy, dbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego, a także o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowania zgodnie z przeznaczeniem. Opracował: mgr inż. Robert Chołodowski Strona 14 z 14