Gry, zabawy i piosenki w nauczaniu języka angielskiego Podmiotem I etapu edukacyjnego jest dziecko w przedziale wieku 7-10 lat. Okres ten, choć krótki, gdyŝ zaledwie trzyletni, jest okresem bardzo dynamicznego rozwoju. Potrzeby i moŝliwości dziecka w chwili rozpoczynania nauki w szkole, a więc najczęściej takŝe w momencie pierwszego kontaktu z językiem angielskim moŝna scharakteryzować następująco: szybko się uczy, ale i szybko zapomina, więc potrzebuje wielokrotnych powtórzeń; by uczyło się skutecznie potrzebuje aktywności całego ciała oraz wykorzystania wzroku, słuchu, głosu i ruchu; szybko się nudzi i zniechęca, więc ćwiczenia językowe powinny być krótkie, zróŝnicowane i ciekawe; ma wiele naturalnej ciekawości i chętnie poznaje coś nowego i interesującego. Wydaje się, Ŝe powyŝsze potrzeby ucznia na poziomie wczesnoszkolnym mogą być w pełni zaspokojone dzięki wykorzystaniu między innymi róŝnego rodzaju zabaw, gier oraz piosenek. I.Nauka przez zabawę i grę językową Rola nauczyciela w procesie nauczania polega na kreowaniu sytuacji językowych, w których uczniowie będą uŝywać języka angielskiego. Zabawy i gry językowe są takŝe okazją do diagnozowania postępów dzieci i oceny efektów nauczania. Oto przykłady kilku z nich: Zabawa 'Simon says' - odmiana ćwiczenia 'Zrozum-wykonaj' Dzieci wykonują komendy nauczyciela tylko wtedy, gdy są one poprzedzone słowami 'Simon says'. Ten, kto wykona polecenie w niewłaściwym momencie
odpada z gry. W kolejnych wersjach uczniowie zastępują nauczyciela i wydają polecenia. Bingo obrazkowo - wyrazowe z podpisem pod kaŝdym rysunkiem Gra polega na stopniowym zakrywaniu kolejnych rysunków na planszach pustymi kartonikami po wywołaniu nazw przez nauczyciela lub uczniów. Po zakryciu trzech rysunków w pionie, poziomie lub po skosie uczeń woła 'Bingo'. Grę warto prowadzić aŝ do przykrycia wszystkich pól na planszach, by wszystkie dzieci miały okazję wygrać, zakrywając wszystkie rysunki na swoich planszach. Bingo obrazkowe (bez podpisów) Bingo wyrazowe MoŜna wykorzystać czyste kartki papieru, na których uczniowie rysują 9 pól i samodzielnie wpisują przyswojone na lekcji słowa. Snakes and ladders MoŜna narysować węŝa, podzielić go na krótkie odcinki, pokolorować, wpisać cyfry, połoŝyć małe ilustracje, przedmioty i poprzez rzucanie kostką przesuwać się po węŝu do przodu, nazywając napotkane po drodze przedmioty. Memory game Czyli dopasowywanie par kartoników obrazkowych leŝących ilustracją do dołu. Uczniowie kolejno odkrywają po dwa kartoniki tak by dobrać pary. Jeśli odkryją dwa róŝne obrazki, odkładają je na uprzednie miejsce, zapamiętując ich połoŝenie. W czasie trwania zabawy uczniowie nazywają odkrywane ilustracje. Wygrywa ten, kto odkryje i nazwie najwięcej par rysunków. Zapamiętywanie wyrazów zapisanych na tablicy Nauczyciel wypisuje na tablicy nazwy przedmiotów. Uczniowie próbują zapamiętać jak najwięcej z nich. Uczniowie podzieleni na zespoły odtwarzają zapamiętane nazwy.
Słowa ze słowa Nauczyciel pisze na tablicy wyraz składający się z duŝej ilości liter. Zadaniem uczniów jest wypisanie jak największej ilości słów z zastosowaniem liter występujących w napisanym wyrazie Schody Nauczyciel lub uczeń pisze na tablicy wyraz. Kolejny uczeń dopisuje pod nim słowo zaczynające się na ostatnią literę poprzedniego. Zabawa 'Who...?' Nauczyciel zadaje pytania np. Who has got a dog? Who likes pizza? Po kaŝdym pytaniu uczniowie, którzy mają się zgłosić wykonują wcześniej ustaloną czynność, np. podskakują, klaszczą w dłonie Zgadywanki typu Yes/No Nauczyciel losuje spośród kilku znanych dzieciom ilustracji jedną i nie patrząc na obrazek odwraca ją w kierunku klasy. Następnie wypowiada zdania zgadując, co jest na obrazku. Uczniowie muszą zrozumieć wypowiedŝ nauczyciela i odpowiedzieć mu czy ma rację True or False Nauczyciel mówi zdania prawdziwe lub fałszywe, np. w odniesieniu do ilustracji lub postaci, a dzieci oceniają ich prawdziwość, np. N: Peter is reading a book. True or false? U: True Zgadywanki typu 'What have I got in my bag/pocket/hand?' Nauczyciel zadaje powyŝsze pytanie, dzieci starają się odgadnąć przypominając sobie słownictwo dotyczące określonego tematu. Jeśli odgadną nauczyciel wyjmuje daną rzecz.
II. Nauka przez piosenkę To technika wyrabiająca pamięć mechaniczną i wspomagająca opanowanie mowy. PoniewaŜ piosenki są najlepszym sposobem zapamiętywania całych zwrotów, powinny być stałym elementem na kaŝdej lekcji j. angielskiego we wczesnoszkolnym etapie nauczania. Odpowiedni dobór piosenek, w tym piosenek edukacyjnych przeznaczonych do nauki języka, pozwala na wprowadzenie kaŝdej struktury gramatycznej i słownictwa zawartego w programie nauczania. Piosenki z angielskiej dziecięcej literatury śpiewanej są doskonałą pomocą w przyswajaniu języka. NaleŜy je traktować jako materiał wyjściowy zarówno do ćwiczeń strukturalnych jak i do stymulacji komunikatywnej. Magicznym kluczem do tego, aby nauka słuchania stała się przyjemnością i przynosiła poŝądane rezultaty jest piosenka. Nieprzypadkowo w kaŝdej ksiąŝce do nauki języka angielskiego niemal w kaŝdej jednostce znajduje się piosenka-hit, która sprawia, Ŝe uczniowie bardziej radośnie i z większą motywacją przystępują do ćwiczeń ze słuchania. Co moŝna zrobić z piosenką w klasie? Właściwie wszystko, w zaleŝności od warunków i inwencji twórczej nauczycieli. Oto kilka ćwiczeń : uczniowie reagują na niektóre ze słów piosenki, podnosząc rękę w momencie pojawienia się danego słowa lub teŝ "odgrywając" je przy pomocy gestów (TPR) nauczyciel tnie tekst piosenki na poszczególne linijki, które następnie rozcina na pół - zadanie uczniów polega na dopasowaniu do siebie połówek i ułoŝeniu pełnego tekstu piosenki nauczyciel zatrzymuje piosenkę w róŝnych nieprzewidzianych momentach, a zadanie uczniów polega na powtórzeniu ostatniego wyśpiewanego słowa
uczniowie słuchają piosenki, wypisują jak najwięcej zdań lub zwrotów w niej występujących, a później próbują zrekonstruować cały tekst, pracując w większych grupach (mogą odsłuchiwać piosenkę tyle razy, ile to konieczne) nauczyciel dodaje do piosenki kilka nowych słów lub zniekształca niektóre ze słów występujących w tekście, zadanie uczniów polega na wyłapaniu tych modyfikacji uczniowie próbują wymyślić tytuł (lub tytuły) do podanych słów piosenki przed wysłuchaniem piosenki uczniowie starają się uzupełnić brakujące wyrazy w oparciu o tematykę piosenki powstaje inny tekst: wiersz, opowiadanie, dialog, reportaŝ, praca plastyczna itd. jeśli dysponujemy wersją instrumentalną piosenki, moŝemy od niej rozpocząć, kaŝąc uczniom odgadnąć jej tematykę na podstawie muzyki (do tego ćwiczenia nadają się takŝe piosenki w innych językach obcych) uczniowie piszą dodatkową zwrotkę piosenki. Zalety wykorzystywania piosenek na lekcjach języka angielskiego: moŝna je wykorzystywać do powtórek gramatycznych i leksykalnych nadają się jako ćwiczenia dodatkowe, zarówno w klasie, jak i w domu idealne do ćwiczenia wymowy (zwłaszcza akcentu, rytmu i intonacji) oferują nowe słownictwo w kontekście sprzyjają tworzeniu miłej atmosfery uczą kultury danego narodu i mówią o jego hierarchii wartości bogaty język (idiomy, przysłowia, zwroty, skróty i inne), obfitujący w przykłady metaforycznego uŝycia słów mogą słuŝyć jako uzupełnienie podręcznika zachęcają do krytycznego myślenia i wyciągania wniosków
stanowią wstęp lub pretekst do dalszej dyskusji pomagają szybciej i łatwiej zapamiętać materiał leksykalno-gramatyczny (dzięki zastosowaniu muzyki i powtórzeń) zwiększają zainteresowanie uczniów wpływają na zmianę tempa zajęć, nastroje i zachowanie uczniów Nie naleŝy jednak przesadzać z ilością piosenek na lekcjach, gdyŝ zbyt często stosowane stają się mniej atrakcyjne.