WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO W LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM IM. ST. WYSPIAŃSKIEGO W BIECZU
PODSTAWA PRAWNA SZKOLNEGO DORADZTWA ZAWODOWEGO. *Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty ( Dz. U. z 2004 Nr 256, poz 329, z późn. zm) *Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 stycznia 2003r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. nr 11 poz. 114) *Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół wprowadzające funkcjonowanie wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego, realizowanego we współpracy z poradniami psychologiczno- zawodowymi * Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 11, poz. 114), w którym zawarte są postanowienia: *Strategia Rozwoju Kształcenia Ustawicznego do roku 2010 przyjęta przez Radę Ministrów 8 lipca 2003 r. jako jeden z priorytetów uznaje tworzenie zasobów informacyjnych w zakresie kształcenia ustawicznego i rozwoju zasobów doradczych. *Memorandum dotyczące kształcenia ustawicznego, uchwalone przez Komisję Europejską w 2000 r. jako jedno z 6 głównych założeń wymienia zalecenie dotyczące profesjonalnej pomocy doradczej dla uczniów w zakresie planowania kariery zawodowej. Zdecydowana większość państw Unii Europejskiej już od dawna stosuje to zalecenie w praktyce. * Rezolucja Rady Unii Europejskiej z 18 Maja 2004-9286/04 jest to najważniejszy do tej pory dokument wydany przez Unię Europejską dotyczący poradnictwa zawodowego. wszyscy obywatele Europy powinni mieć dostęp do usług związanych z poradnictwem, informacją zawodową i planowaniem kariery na każdym etapie swojego życia. ZSR CKP Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego umożliwia uczniowi zdobycie wiedzy i umiejętności niezbędnych do poznania siebie, własnych predyspozycji zawodowych, rynku pracy i zasad nim rządzących, a także zaplanowanie własnej kariery edukacyjno zawodowej. Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego obejmuje ogół działań podejmowanych przez szkołę w celu prawidłowego przygotowania uczniów do wyboru zawodu i dalszego kierunku kształcenia. System określa rolę, zadania, metody pracy zawodoznawczej pedagoga szkolnego oraz nauczycieli w ramach rocznego planu działania i jest włączony do Statutu Szkoły. Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego zakłada, że: - wybór zawodu jest procesem rozwojowym i stanowi sekwencję decyzji podejmowanych na przestrzeni wielu lat życia, - na wybór zawodu wpływają głównie wartości, czynniki intelektualne, emocjonalne i zdrowotne, rodzaj i poziom wykształcenia rodziny oraz wpływ środowiska,
-preferencje zawodowe wywodzą się z doświadczeń dzieciństwa i rozwijają się w toku życia człowieka, -prowadzona jest indywidualna i grupowa praca z uczniami, rodzicami i nauczycielami, -działania zawodoznawcze są planowane i systematycznie realizowane wg planu pracy szkoły. Program WSDZ obejmuje następujące obszary działania- pracę z: - nauczycielami - uczniami - rodzicami WSDZ w ramach pracy z nauczycielami (radą pedagogiczną) obejmuje: - utworzenie i zapewnienie ciągłości działania wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zgodnie ze Statutem Szkoły, -realizację działań z zakresu przygotowania uczniów do wyboru drogi zawodowej i roli przyszłego pracownika, - prowadzenie zróżnicowanych metod aktywnego poznawania zawodów i kierunków kształcenia oraz rynku pracy, -zapoznawanie się z zawodami przyszłości na rynku krajowych, europejskim i światowym, -włączanie placówek, instytucji w proces orientacji zawodowej: poradni psychologiczno pedagogicznej, urzędów pracy, Mobilnego Centrum Zawodowego OHP. WSDZ w ramach pracy z uczniami obejmuje: - poznawanie różnych zawodów, -poznawania własnej osobowości, charakteru i predyspozycji zawodowej, -konfrontowanie własnej samooceny z wymaganiami szkół wyższych zawodów, policealnych, -poznawanie struktury i warunków przyjęć do szkół wyższych, -pomoc w planowaniu kariery edukacyjno- zawodowej ( Indywidualny Plan Działania), - analizę potrzeb rynku pracy i możliwości zatrudnienia na lokalnym, krajowym i unijnym rynku pracy, - przygotowanie się do procesów orientacji, mobilności oraz radzenia sobie w sytuacjach trudnych: poszukiwanie pierwszej pracy, bezrobocie, ograniczenia zdrowotne, - indywidualną pracę z uczniami niezdecydowanymi, posiadającymi przeciwwskazania zdrowotne w podejmowaniu decyzji edukacyjno- zawodowych oraz mającymi problemy osobiste, -kształtowanie umiejętności świadomego i realistycznego wyboru i poszukiwania pracy.
WSDZ w ramach pracy z rodzicami obejmuje: - prezentacja założeń pracy informacyjno- doradczej szkoły na rzecz uczniów, - zajęcia psycho edukacyjne dla rodziców- wspomaganie rodziców w procesie podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych przez ich dzieci, - włączanie rodziców, jako przedstawicieli różnych zawodów do działań zawodoznawczych szkoły, - przedstawienie aktualnej i pełnej oferty edukacyjnej szkolnictwa wyższego i policealnego, - indywidualna praca z rodzicami uczniów, którzy mają problemy: zdrowotne, emocjonalne, decyzyjne czy rodzinne, Cele programu WSDZ: 1. Rozwijanie aktywności poznawczej uczniów w kierunku właściwej samooceny swoich możliwości psychoaktywnych. 2. Poznawanie przez młodzież własnej osobowości w określaniu przydatności zawodowej. 3. Przygotowanie uczniów do konstruowania realistycznych planów kariery edukacyjnozawodowej. 4. Kształtowanie świadomych decyzji w wyborze zawodu i szkoły. 5. Inspirowanie młodzieży do poznawania kierunków kształcenia i wymagań edukacyjnych w wyższych szkołach. 6. Poznawanie rynku pracy oraz zjawisk reorientacji, mobilności zawodowej i bezrobocia. 7. Poznawanie zawodów przyszłości w kraju i w Unii Europejskiej. 8. Aktywizowanie rodziców w proces wychowawczy dziecka dotyczący wyboru zawodu i właściwej szkoły wyższej. 9. Włączanie placówek, instytucji w proces orientacji i doradztwa zawodowego w szkole. 10. Prowadzenie indywidualnego i grupowego doradztwa zawodowego na terenie szkoły. 11. Prowadzenie diagnozy środowiska szkół wyższych(ranking) i dostosowanie ofert edukacyjnych do potrzeb uczniów oraz do zmian na rynku pracy. Zadania wynikające z celów programu: 1. Plan pracy LO. 2. Czynniki prawidłowego wyboru zawodu. a) Moduł 1 Uczeń poznaje siebie ( klasa 1) b) Moduł 2 Uczeń poznaje różne zawody (klasa2) c) Moduł3 - Kim będę? Uczeń poznaje ścieżki dalszego kształcenia i rynek pracy. 3. Przewidywane efekty podejmowanych działań.
Ad 1. Zadania wynikające z Planu Pracy Szkoły LP Zadania Realizujący Terminy 1. Zorganizowanie zebrania Komisji wychowawczej na temat WSDZ w szkole ustalenie metod Przewodnicząca Komisji Wrzesień, październik form pracy zawodoznawczej w szkole. Wychowawczej 2. Prowadzenie szkolnej tablicy zawodoznawczej pedagog Cały rok szkolny 3. Zorganizowanie punktu informacji zawodowej Pedagog, Cały rok szkolny dla uczniów, rodziców i nauczycieli. bibliotekarz, 4. Współpraca z rodzicami (spotkania, konsultacje, Wychowawcy, Cały rok szkolny porady, pedagog, 5. Przeprowadzenie pogadanek zawodoznawczych Pedagog, Cały rok szkolny w poszczególnych klasach 6. Zorganizowanie warsztatów zawodoznawczych MCEZ- OHP wrzesień dla uczniów klas trzecich. pedagog 7. Promowanie wyjazdów na Dni Otwarte Uczelni Wychowawcy klas, Cały rok szkolny pedagog 6. Organizowanie spotkań z przedstawicielami dyrekcja Cały rok szkolny wyższych uczelni 7. Omówienie dokumentacji i kryteriów przyjęcia Wychowawcy klas, Cały rok szkolny uczniów do szkól wyższych pedagog 8. Sprawozdanie z planowanych i zrealizowanych pedagog czerwiec zadań z zakresu WSDZ. 9. Badanie losów absolwentów. Wychowawcy klas III Wrzesień przyszłego roku szkolnego Ad 2.Czynniki prawidłowego wyboru zawodu. Moduł I klasy I Uczeń poznaje siebie LP Treści programowe Uwagi o realizacji 1. Poznajemy swoją osobowość temperament, charakter. Wychowawcy klas, pedagog w ramach zajęć z wychowawcą 2. Moje wartości i cele życiowe(określenie własnych wizji rozwoju osobowego) 3. Podejmowanie decyzji (proces podejmowania decyzji, środki do osiągnięcia celu, identyfikacja trudności i czynników wspomagających podjęcie decyzji, zrozumienie konieczności przewidywania konsekwencji własnych decyzji). 4. Prawa i obowiązki w demokratycznym państwie( np. co to Wychowawcy klas, pedagog w ramach zajęć z wychowawcą Wychowawcy klas, pedagog, nauczyciel podstaw przedsiębiorczości Wychowawcy klas, n- le znaczy być asertywnym i kreatywnym w życiu zawodowym). poszczególnych 5. Działalność gospodarcza człowieka( odkrywanie i rozwijanie aktywnych postaw wobec nauki oraz przyszłej pracy zawodowej, motywacji do osiągania celów). Wychowawcy klas, n- le poszczególnych przedmiotów 6. Gospodarka rynkowa( uświadomienie konieczności stałej Wychowawcy klas, n- le
aktywności zawodowej i tworzenie poprawnych relacji międzyludzkich w miejscu nauki i pracy) 7. Pobudzanie i rozwijanie wyobraźni twórczej artystycznej (tworzenie stron WWW) 8. Usprawnianie spostrzegania, koncentracji uwagi, pamięci oraz rozwijanie zdolności matematycznych (obliczenia w arkuszu kalkulacyjnym i rozwiązywanie zadań problemowych) 9. Poznajemy siebie swoje uzdolnienia, możliwości, predyspozycje poszczególnych przedmiotów Nauczyciel informatyki, sztuki Nauczyciel e poszczególnych przedmiotów Nauczyciele przygotowywujący uczniów do konkursów, olimpiad przedmiotowych 10. Poznajemy swoje zainteresowania.moja samoocena. 11. Gospodarka rynkowa (znaczenie prowadzenia negocjacji rynkowych i tworzenia poprawnych relacji w miejscu pracy 12. Przedsiębiorstwo podmiot gospodarki rynkowej (odpowiedzialność indywidualna i grupowa, zasady racjonalnego gospodarowania, przykłady ścieżek awansu zawodowego pracowników. Zdolności i umiejętności organizacyjne. Umiejętności wymagane do rozpoczęcia działalności gospodarczej) 13. Lokalny i krajowy rynek pracy (dokumentacja obowiązująca podczas ubiegania się o pracę pisanie CV i listów motywacyjnych, rozmowa kwalifikacyjna) Zajęcia z podstaw przedsiębiorczości Zajęcia z podstaw przedsiębiorczości, Dzień Przedsiębiorczości przedsiębiorczości, inne 14. Mobilność zawodowa jako zjawisko cywilizacyjne (rynek pracy problem bezrobocia, przyczyny i skutki, sposoby rozwiązywania problemów) 16. Drogi poszukiwania pracy (aktywność i kreatywność zawodowa w kraju oraz za granicą, Europejskie Służby Zatrudnienia EURES) 15. Pojęcie funkcjonowania giełdy w gospodarce rynkowej (Targi Edukacyjne, Giełdy Pracy poznajemy szkolnictwo wyższe i rynek pracy w środowisku lokalnym i krajowym) 16. Samodzielna Działalność Gospodarcza (jak zostać przedsiębiorcą mój biznesowy plan edukacyjno-zawodowy) 17. Pojęcie funkcjonowania giełdy w gospodarce rynkowej (Targi Edukacyjne, Giełdy Pracy poznajemy szkolnictwo wyższe i rynek pracy w środowisku lokalnym i krajowym) przedsiębiorczości, spotkania z pracownikami PUP, Mobilnym Centrum Kariery przedsiębiorczości,współpraca PUP przedsiębiorczości, pedagog, PUP Zajęcia z podstaw przedsiębiorczości, Dzień Przedsiębiorczości przedsiębiorczości, pedagog, PUP
Moduł II klasy II uczeń Uczeń poznaje różne zawody Lp. Treści programowe Uwaga o realizacji 1. Praca w życiu człowieka a wybór zawodu (rola pracy w życiu człowieka, określenie własnej postawy wobec pracy w szkole i w domu) 2. Co to znaczy dobrze i źle wybrany zawód? (poznanie kryteriów właściwego wyboru zawodu określenie pozytywów i negatywów zawodowych) 3. Poznajemy zawody (zawody przyszłości prezentacje multimedialne, informacje z Internetu 4. Moje plany edukacyjno zawodowe (ankiety, ścieżki karier, uzupełnianie port folio Indywidualny Projekt Kariery, testy psychologiczne) 5. Moja przyszłość zawodowa (klasyfikacja zawodów i specjalności) 6. Poznajemy różne grupy zawodów (informator o zawodach, spotkania z przedstawicielami rożnych zawodów Zajęcia z wychowawcą i J. w. opisy zawodów) 7. Komunikacja interpersonalna Zajęcia z wychowawcą i z p 8. Człowiek i jego potrzeby Nauczyciele poszczególnych przedmiotów 9. Rola i funkcje rodziny Zajęcia z wychowawcą 10. Gospodarowanie czasem, umiejętność dobrego gospodarowania własnym czasem zajęcia z wychowawcą Moduł III klasy III Kim będę Uczeń poznaje ścieżki kształcenia po szkole ponadgimnazjalnej i rynek pracy Lp. Treści programowe Uwaga o realizacji 1. Oferta edukacyjna dla absolwenta szkoły ponadgimnazjalnej (system edukacji, zasady rekrutacji, preferencje dla niektórych kandydatów) 2. Mój rozwój zawodowy (tworzenie ścieżki kariery zawodowej), 3. Poznajemy programy rynku pracy (pośrednictwo pracy, Pedagog,kontakt z PUP poradnictwo zawodowe, kluby pracy, biura karier, szkolenia, Mobilne Centra Karier i Informacji Zawodowej) 4. Samoocena jako podstawa umiejętności rozpoznawania własnych atutów i ograniczeń (autoprezentacja, analiza SWOT, testy) i inne zajęcia edukacyjne 5. Zawody przyszłości (prezentacje, poszukiwania w Internecie) Zajęcia z, wychowawcą, inne zajęcia edukacyjne np. informatyka
6. Udział w życiu publicznym (umiejętności interpersonalne w zespole szkolnym a w zakładzie pracy, sztuka autoprezentacji osiąganie sukcesów zawodowych, mowa ciała) 7. Rola i zadania Polski w Unii Europejskiej (polityka edukacyjna w UE przedstawienie możliwości i korzyści edukacyjnych za granicą dla młodzieży polskiej) 8. System poradnictwa zawodowego i konieczność kształcenia ustawicznego (rodzaje umiejętności koniecznych do osiągnięcia sukcesu na rynku pracy, działalność Urzędu Pracy i firm pośrednictwa pracy, poradni psychologicznopedagogicznych, poradni medycyny pracy, zapoznanie się z informatorem o szkolnictwie wyższym i policealnym) zajęcia z języka polskiego,, zajęcia dodatkowe z języków obcych, współpraca z instytucjami rynku pracy 9. Moje plany edukacyjno-zawodowe Spotkania z wychowawcą, 10. Mój wybór moja przyszłość Ad. 3 Przewidywane efekty podejmowanych działań Realizacja założonego programu działań z zakresu WSDZ umożliwi młodzieży osiągnięcie znaczących efektów edukacyjnych w prawidłowym wyborze kierunku dalszego kształcenia i drogi zawodowej. Następstwem realizacji tego programu jest również pomoc rodzinie w wypełnianiu przez nią podstawowych obowiązków społecznych, czyli w wychowaniu i kształtowaniu określonych postaw i zachowań, a w szczególności związanych z właściwym planowaniem Kariery Edukacyjno-Zawodowej ich dzieci. W związku z powyższym, absolwent szkoły będzie umiał określić (opisać): Różne zawody (siebie w relacji zawodowej, swój zawód w grupie zawodowej, charakterystykę swojego zawodu i pokrewnych zawodów oraz źródła informacji o zawodach, Swoją osobowość (szczególnie w zakresie silnych cech, na których będzie mógł oprzeć swoją przyszłość, a jednocześnie dokonać właściwej samooceny własnych możliwości psychofizycznych celem podjęcia prawidłowej decyzji zawodowej), Ścieżki kształcenia i rynek pracy (program edukacyjny w wybranej szkole, możliwości ustawicznego kształcenia się oraz regionalny i ogólnopolski rynek pracy na tej podstawie racjonalnie i trafnie zaplanuje swoją Karierę Edukacyjno-Zawodową),
Poziom zdobytej wiedzy i sprawności w aktywnym i samodzielnym rozwiązaniu sytuacji edukacyjno-zawodowych, Wartość gromadzonych i przekazywanych informacji zawodoznawczych przez nauczycieli zwłaszcza przez nauczyciela podstaw przedsiębiorczości i pedagoga. Efektem końcowym realizacji programu jest przygotowanie ucznia do podejmowania trafnych decyzji w zakresie wyboru przedmiotów maturalnych oraz przygotowanie absolwenta do ukształtowania orientacji zawodowej, umożliwiającej mu aktywne funkcjonowanie na krajowym i unijnym rynku pracy. Aktualizacja: wrzesień 2013r.