Praktyczne zastosowanie zasady równości płci w projektach społecznych i edukacyjnych Joanna Boduch-Paw Regionalny Ośrodek EFS w Ostrowcu Świętokrzyskim Kielce, 26.05.2010
Równość płci Stan, w którym kobietom i mężczyznom przypisuje się taką samą wartość społeczną, równe prawa i równe obowiązki oraz gdy mają oni równy dostęp do zasobów (środki finansowe, szanse rozwoju), z których mogliby korzystać. Możliwość wyboru drogi życiowej bez ograniczeń stereotypów płci.
Stereotypy Uogólnione przekonania dotyczące tego, jakie są (wszystkie) kobiety i jacy są (wszyscy) mężczyźni, Uproszczone opisy męskiego mężczyzny i kobiecej kobiety, podzielane przez ogół społeczeństwa i powstające w efekcie wychowania i socjalizacji w społeczeństwie
Stereotypy płci Kobiety Wrażliwe Uczuciowe Subtelne Ciepłe Troskliwe Mają trudności w podejmowaniu decyzji Uległe Poświęcające się Uczynne Opiekuńcze Mężczyźni Agresywni Niezależni Mało emocjonalni Stanowczy Pewni siebie Silni Dominujący Bezpośredni Aktywni Zaniedbani Głośni
Łańcuch dyskryminacji
Obszary dyskryminacji Edukacja - stereotypowa zawartość podręczników dziewczynki bierne chłopcy aktywni, jeden model rodziny, brak informacji o przemocy, stereotypowe postawy nauczycielek/li, Rynek pracy- segregacja pionowa i pozioma, szklane zjawiska, Ubóstwo feminizacja biedy, Zdrowie wyższa długość życia kobiet, brak profilaktyki uwzględniającej specyfikę płci.
Bariery równości Segregacja pozioma i pionowa rynku pracy, Różnice w płacach kobiet i mężczyzn, Mała dostępność elastycznych rozwiązań czasu pracy, Niski udział mężczyzn w wypełnianiu obowiązków rodzinnych, Niski udział kobiet w podejmowaniu decyzji,
Bariery równości cd. Przemoc ze względu na płeć, Niewidoczność kwestii płci w ochronie zdrowia, Niewystarczający system opieki przedszkolnej, Stereotypy płci we wszystkich obszarach, Dyskryminacja wielokrotna, szczególnie w odniesieniu do kobiet starszych, imigrujących, niepełnosprawnych oraz należących do mniejszości etnicznych.
Standard minimum Standard minimum ma służyć OCENIE, czy projekt jest zgodny z zasadą równości płci.
Standard minimum Standard minimum składa się z 6 pytań Wniosek o dofinansowanie projektu nie musi spełniać wszystkich punktów ze standardu minimum (wymagane są co najmniej 2 z 6 punktów standardu minimum).
Standard minimum Czy projekt zawiera analizę sytuacji kobiet i mężczyzn dotyczącą obszaru interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu, która wskazuje na nierówności ze względu na płeć? TAK NIE
Standard minimum Punkt 3.1 wniosku Przedstawienie danych jakościowych i/lub ilościowych w podziale na płeć w obszarze interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu, Odniesienie się do występujących barier równości płci.
Standard minimum Czy analiza sytuacji kobiet i mężczyzn zawiera dane ilościowe, które wskazują na brak istniejących nierówności w obszarze interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu? TAK NIE
Standard minimum Punkt 3.1 Dane bezpośrednio powiązane ze specyfiką i/lub zakresem oddziaływania projektu.
Standard minimum Czy użyte w analizie sytuacji kobiet i mężczyzn dane w podziale na płeć dotyczą obszaru interwencji i zasięgu oddziaływania projektu? TAK NIE
Standard minimum Czy działania odpowiadają na nierówności ze względu na płeć istniejące w obszarze interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu i/lub różnicują działania (formy wsparcia) dla kobiet i mężczyzn? TAK NIE
Standard minimum Czy rezultat(y) są podane w podziale na płeć i/lub wskazują jak projekt wpłynie na sytuację kobiet i mężczyzn w obszarze interwencji i/lub zasięgu oddziaływania projektu? TAK NIE
Standard minimum Czy projekt wskazuje w jaki sposób zostanie zapewnione równościowe zarządzanie projektem? TAK NIE
Wyjątki od standardu minimum Profil działalności projektodawcy ze względu na ograniczenia statutowe (np. Stowarzyszenie Samotnych Ojców lub teren zakładu karnego). Beneficjent musi podać w treści wniosku informację, że jego projekt należy do wyjątku od standardu minimum ze względu na ograniczenia statutowe.
Wyjątki od standardu minimum Realizacja działań pozytywnych - wpływają na niekorzystną sytuację danej płci, wyrównują jej szanse społeczne i zawodowe. Beneficjent musi zawrzeć we wniosku o dofinansowanie projektu analizę sytuacji kobiet i mężczyzn wskazującą na konieczność realizacji takich działań.
Wyjątki od standardu minimum Zamknięta rekrutacja -projekt obejmuje wsparciem wszystkich pracowników/personel konkretnego podmiotu, części danego podmiotu lub grupy podmiotów. Beneficjent musi podać, że jego projekt należy do wyjątku od standardu minimum ze względu na zamkniętą rekrutację wraz z uzasadnieniem.
Analiza pod kątem płci Uwzględnia społeczno-kulturowe uwarunkowania płci i specyfikę płci kulturowej i zawiera: Liczbowy udziału kobiet i mężczyzn w projekcie, Specyficzne kwestie związane z równością szans k i m- pomysły na równościowe działania, Ważne jest to ile kobiet i mężczyzn weźmie udział w projekcie, ale też to, czego będą się uczyć, jakie kompetencje rozwijać, nad czym wspólnie pracować.
Równościowa analiza W gminie X zamieszkuje 3679 kobiet i 3768 mężczyzn. 26% mieszkańców utrzymuje się z rolnictwa. Wyższe wykształcenie posiada 300 osób w tym aż 200 kobiet. Jednocześnie wśród 468 zarejestrowanych bezrobotnych 58% to kobiety. Poważny problem stanowi bezrobocie ukryte-agrarne. W znacznej mierze dotyczy kobiet, które pozostają w domu, opiekując się dziećmi i zajmując gospodarstwem. Mieszkańcy gminy mają problem z dostępem do szeroko pojętej edukacji zarówno z powodu utrudnionej komunikacji między wsią a miastem, a kobiety dodatkowo z powodu w/w obowiązków. Projekt zakłada objęcie wsparciem 58 mieszkanek i 42 mieszkańców gminy X.
Nierównościowa analiza Gminę X zamieszkuje 7447 osób. 26% z nich zatrudnionych jest w rolnictwie. Prawie 1/3 mieszkańców stanowią osoby bezrobotne. Wyższe wykształcenie posiada 305 mieszkańców w tym aż 200 to kobiety. 58% wszystkich zarejestrowanych bezrobotnych stanowią kobiety. Wyniki badan wskazują, że najmniej zainteresowani udziałem w szkoleniach są rolnicy. Tylko ¼ z nich uważa, że edukacja może przyczynić się do poprawy ich życia. Projekt zakłada objęcie wsparciem szkoleniowym 100 mieszkańców gminy X.
Równościowy cel Projektuje zmianę oddzielnie dla kobiet, oddzielnie dla mężczyzn, Określa adekwatnie i realistycznie liczbowy udział k i m w danym obszarze problemowym, Przyczynia się do osłabienia istniejących nierówności.
Równościowe cele Podniesienie poziomu wykształcenia i umiejętności 58 mieszkanek i 42 mieszkańców Gminy X w 2010. Uzyskanie zatrudnienia do końca 2010 r. przez 18 kobiet i 12 mężczyzn długotrwale bezrobotnych zarejestrowanych w PUP, zamieszkujących teren gminy X.
Równościowe działania Zaplanowane z udziałem przedstawicieli grupy docelowej (kobiet i mężczyzn), Adekwatne do zdiagnozowanych potrzeb i celów, Kompleksowe, Otwarcie komunikujące równość, Realizowane przez zespół, dla którego równość jest ważna.
Równościowe rezultaty Adekwatne do diagnozy i zidentyfikowanych potrzeb kobiet i mężczyzn. Jeżeli potrzeby są inne w przypadku kobiet i mężczyzn, rezultaty powinny zostać określone oddzielnie dla każdej płci.
Monitoring i ewaluacja Dane segregowane z podziałem na płeć na każdym etapie realizacji zaplanowane już na samym początku, Wskaźniki z podziałem na płeć powinny być wykorzystywane we wniosku o płatność, Zatrudniając zewnętrzny zespół ewaluacyjny, zwróć uwagę na jego zróżnicowanie (k i m) oraz równościowe kompetencje.
Informacja i promocja Niestereotypowy wizerunek k i m, Zróżnicowane obrazy k i m, Język wrażliwy na płeć, Bezpośrednie odniesienie się do grup tradycyjnie dyskryminowanych lub wykluczonych, Zróżnicowane kanały komunikacji.
Równościowy projekt Realizując zasadę równych szans kobiet i mężczyzn warto odnosić się do barier równości. Mogą one służyć za punkt odniesienia przy diagnozowaniu sytuacji kobiet i mężczyzn, a także planowaniu działań na rzecz zapewnienia równości szans w projektach, Działania muszą odpowiadać na zdiagnozowane nierówności ze względu na płeć lub różnicować wsparcie wobec kobiet i mężczyzn,
Równościowy projekt cd. Rezultaty muszą być spójne z celami i działaniami w projekcie, adekwatne do zdiagnozowanych problemów, przyczyniać się do poprawy sytuacji kobiet i mężczyzn, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb grupy znajdującej się w gorszej sytuacji, W procesie podejmowania decyzji w projekcie zapewnione jest uczestnictwo kobiet i mężczyzn, zespół projektowy przewiduje poszerzenie swojej wiedzy w zakresie równości, projekt włącza przedstawicieli i przedstawicielki grup docelowych w planowanie projektu.
Źródła danych Raport GUS Kobiety w Polsce 2008, Raport UNDP Polityka równości płci- Polska 2007, Krajowy System Monitorowania Równego Traktowania Kobiet i Mężczyzn, www.monitoring.rownystatus.gov.pl, System Informacji Oświatowej, www.gendergapp.eu rownoscplci@mrr.gov.pl
Zapraszamy do Regionalnego Ośrodka EFS w Ostrowcu Świętokrzyskim ul. Sandomierska 26 A, pok. 17 i 20 27-400 Ostrowiec Świętokrzyski tel. (0 41) 263-01 54
Dziękuję za uwagę..