Patomorfologia wykład 1 Regulamin dydaktyczny Patomorfologia wykład 1 prof. dr hab. n. med. Andrzej Marszałek wprowadzenie regulamin i zasady plan zajęć uwagi Wprowadzenie do patomorfologii. Patomorfologia jako podstawa decyzji terapeutycznych. Apoptoza. Starzenie się komórek. Regulamin dydaktyczny PLAN ZAJĘĆ HARMONOGRAM ZAJĘĆ Z ZAKRESU PATMORFOLOGII KLINICZNEJ 1
ćwiczenia 1 Wprowadzenie do patomorfologii. Patomorfologia jako podstawa decyzji terapeutycznych. Apoptoza. Starzenie się komórek. 2 Mechanizmy zapalenia oraz wykładniki morfologiczne. Procesy naprawy uszkodzeń tkanowych. 3 Podstawy immunopatologii. Amyloidoza. Sarkoidoza. 4 Molekularne podstawy kancerogenezy i korelacja z obrazem morfologicznym. Morfologiczne wykładniki reakcji nowotwórgospodarz. 5 Morfologiczne wykładniki: choroby zakrzepowo-zatorowej, wstrząsu, oraz rozsianego zespołu wykrzepiania wewnątrznaczyniowego (DIC). Skazy krwotoczne. Niedokrwistości. 6 Patomorfologia chorób uwarunkowanych genetycznie. 7 Patologia chorób środowiskowych. 8 Patologia chorób zakaźnych (min. omówienie wirusowego zapalenia wątroby). 9 Patologia serca i naczyń cz 1 (wady wrodzone serca, choroby osierdzia, zapalenia mięśnia sercowego. Etiopatogeneza miażdżycy) 10. Patologia serca i naczyń cz 2 (zapalenia naczyń. Nowotwory serca i naczyń). 11. Patologia chorób śródmiąższowych płuc. Atypowe zapalenia płuc. 12. Patologia jamy ustnej i przełyku. 13. Patologia górnych dróg oddechowych. Nowotwory ślinianek i krtani. 14. Nienowotworowe choroby układu chłonnego. Patologia śledziony i grasicy. Podstawy klasyfikacji chorób rozrostowych. 15. Nieswoiste zapalenia jelit. 16.SPRAWDZIAN Z ZAKRESU tematów 5-14 17. Patologia kłębuszkowych zapaleń nerek zagadnienia ogólne. 18. Patologia sromu i pochwy. Zagadnienia nienowotworowe w patologii ginekologicznej. 19. Patologia ciąży i łożyska. Patologia płodu i noworodka. 20. Patologia układu moczowo-płciowego (wady rozwojowe, zapalenia i nowotwory prącia). Patologia chorób przenoszonych droga płciową. 21. Patologia wybranych chorób gruczołu piersiowego (zapalenia, zmiany proliferacyjne sutka, wybrane zagadnienia molekularnego podłoża raka sutka i ich znaczenie). 22. Patomorfologia w codziennej praktyce przypadki kliniczne. 23. Patogeneza i histopatologia cukrzycy. 24. Patologia układu dokrewnego: nowotwory neuroendokrynne. 25. Patologia chorób zapalnych skóry. Choroby pęcherzowe skóry. 26. Patologia nienowotworowych chorób mięśni, stawów i kości. 27. Elementy patologii nowotworów tkanek miękkich 28. Wady rozwojowe układu nerwowego. 29. Patologia wybranych chorób układu nerwowego (zakażenia wirusowe OUN, encefalopatie gąbczaste, pierwotne choroby mieliny i choroby zwyrodnieniowe układu nerwowego). 30. Patomorfologia w codziennej praktyce przypadki kliniczne. 31.SPRAWDZIAN Z ZAKRESU tematów 16-30 patologia.cm.umk.pl/studenci.html www.facebook.com/kizpatomorfologii literatura obowiązkowa Robbins Patologia Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2014 Patologia znaczy słowo o chorobie (tom 1-3) Stachura J, Domagała W., PAU, Kraków 2005 Podstawy patomorfologii, Groniowski J, Kruś S, PZWL, Warszawa 1996 Literatura uzupełniająca: Patomorfologia kliniczna Kruś S., Skrzypek- Fakhoury E., PZWL W-wa 1996 Patologia Stevens A., Lowe; J., Wydawnictwo CZLEJ 2005 2
PATOLOGIA anatomia patologiczna patologia od greckich słów: pathos choroba, cierpienie logos słowo, nauka morphe kształt, postać badania autopsyjne cytologia złuszczeniowa cytologia cienkoigłowa aspiracyjna biopsje (gruboigłowa, operacyjna) DLACZEGO WYKONUJEMY SEKCJE ZWŁOK? sekcja zwłok Dead men tell no tales Dead men speak eloquently when interrogated appropriately. So do dead women and dead babies. badanie materiału poopercyjnego 3
prehistoria: myślenie szamańskie naturalizm (Hippokrates 460-377 p.n.e.) chroby wynikają z naturalnych przyczyn a NIE z przyczyn nadnaturalnych wczesne czasy greckie choroby wynikają ze zmian w narządach litych sekcje ludzi przeprowadzano co najmniej 1000 lat p.n.e. Okres średniowiecza: oficjalny zakaz przeprowadzana sekcji ludzi, z wyjątkiem kryminalistów w 1410 sekcja zwłok Papieża Aleksandra (zmarł niespodziewanie) Renesans (1): Sekcje zwłok były przeprowadzane w specjalnych salach Renesans (3): w 1507 chirurg z Florencji Benivieni opublikował książkę Niektóre dziwne i ukryte przyczyny choroby i uzdrowienia zawierała opis 110 pacjentów, z których u 15 wykonano sekcję zwłok w celu potwierdzenia lub obalenia rozpoznania klinicznego czasy przed-współczesne: Carl von Rokitansky (Austria [1804-1878]) wykonał ponad 30,000 sekcji Rudolf Virchow (Niemcy [1821-1905]) zrozumienie cyklu życiowego zdrowie publiczne całkowita opieka nad pacjentem statystyka sekcja medycyna sądowa nauka edukacja Adreas Vesaliusz (1514-1564) żył w Padwie De Humanis Corporis Fabrica [1543]) kontrola jakości Grupy diagnostyczne transplantacja 4
sekcje korygują rozpoznania kliniczne w zakresie 5 do 30% przypadków w niektórych przypadkach nawet do 66% etiologia patogeneza (patomechanizm) zmiany narządowe (tkankowe) morfologia zmiany czynnościowe klinika 5