Makroekonomia II Wykład 8 MODEL AD-AS : MIKROODSTAW Wykład 8 lan MODEL AD-AS : MIKROODSTAW 1.1 Długookresowa krzywa AS 1.2 Sztywność cen 1.3 Sztywność nominalnych płac 2.1 Zagregowany popyt 2.2 Równowaga w krótkim i długim okresie 1
1.1 Długookresowa krzywa AS 1/2 oziom produkcji potencjalnej odpowiada pełnemu zatrudnieniu i jest równy poziomowi produkcji osiągniętemu dla naturalnej stopy bezrobocia Algebraicznie poziom produktu potencjalnego dany jest przez gdzie u n oznacza naturalną stopę bezrobocia. AF K, L 1 u n 1.1 Długookresowa krzywa AS 2/2 LRAS W długim okresie wzrost cen (w wyniku wzrostu podaży pieniądza) nie ma wpływu na dochód. Zagregowana wielkość produkcji jest na poziomie odpowiadającym pełnemu zatrudnieniu, niezależnie od poziomu cen. 2
Miary sztywności cen 1.2 Sztywność cen 1/8 Źródło Statystyka Strefa euro CI I Ankiety Częstość Czas trwania (miesiące) Częstość Częstość Czas trwania (miesiące) 15.1 13.0 20 15.9 10.8 USA 24.8 6.7 n.a. 20.8 8.3 Ceny w intern. Częstość 95.5 94.7 1.2 Sztywność cen 2/8 Źródło sztywności cen konkurencja monopolistyczna i koszty zmiany karty dań (menu costs) S 0 X zyski gdy A popyt jest równy D0. S 0 JT zyski gdy B popyt spada do D1 i firma nie zmienia 0 J ceny S 1 WV zyski, gdy 1 W po spadku popytu firma dostosowuje S T V X MC 0 ceny D 1 MR 1 MR 0 D 0 z menu costs Jeśli z>(b A) Q * Q 1 Q 0 Q optymalne jest niezmienianie cen. 3
1.2 Sztywność cen 3/8 Zbaracki, Ritson, Levy, Dutta, Bergen (2004) analizowali politykę cenową firmy o obrotach 1 mld USD, produkującą ponad 8000 części do remontów maszyn. Fizyczne koszty zmiany cen 1.2 Sztywność cen 4/8 Strategią maksymalizującą zyski firmy niedoskonale konkurencyjnej jest ustalenie cen jako narzutu ponad koszty krańcowe: p 1 MC Krańcowe koszty firmy i optymalna cena zależą od dwóch zmiennych makroekonomicznych Ogólnego poziomu cen, (płace zależą od kosztów utrzymania). oziomu zagregowanego dochodu, (koszty czynników produkcji zależą od poziomu dochodu). 4
1.2 Sztywność cen 5/8 Istnieją dwa typy firm: niektóre mają giętkie ceny, inne mają wysokie koszty zmiany karty dań i sztywne ceny. Niech odsetek (1 s) firm ma giętkie ceny i ustala je w oparciu o regułę p a gdzie a jest parametrem. 1.2 Sztywność cen 6/8 Odsetek s firm ma sztywne ceny. Ogłaszają one swoje ceny z wyprzedzeniem, kierując się oczekiwanymi warunkami ekonomicznymi p a gdzie E oznacza wartość oczekiwaną. W perspektywie kilku okresów nie oczekuje się, że dochód będzie odbiegał od potencjalnego. p 5
1.2 Sztywność cen 7/8 ołączenie reguł ustalania cen obu typów firm pozwala otrzymać zagregowany poziom cen s a s 1 o przekształceniach: 1 s a s 1.2 Sztywność cen 8/8 Ogólny poziom cen zależy od oczekiwanego poziomu cen i poziomu dochodu. Krzywa ZAGREGOWANEJ ODAŻ s 1 s a Odchylenie dochodu od potencjalnego jest dodatnio zależne od odchylenia cen od oczekiwanych. 6
1.3 Sztywność nominalnych płac 1/6 Częstotliwość zmian płac w okresie 2010-2013 1.3 Sztywność nominalnych płac 2/6 Sztywność płac i cen: fakty empiryczne z Europy. ECB Working aper 1180. 7
1.3 Sztywność nominalnych płac 3/6 Dlaczego płace są sztywne? Uwarunkowania instytucjonalne i kontrakty płacowe. Koszty stałe zmian (koszty prowadzenia negocjacji i wdrożenia zmian płac). Sztywność nominalnych płac w dół: racownicy dbają o relatywne płace (obniżki płac są uważane za nieuczciwe ). racownicy ulegają iluzji pieniądza. Redukcja płac obniża zaangażowanie pracowników ( zabrać kontra nie dać ). 1.3 Sztywność nominalnych płac 4/6 Bardziej formalnie: Odsetek (1 s) pracowników ma giętkie płace. Ich płace są dostosowane do bieżących warunków ekonomicznych (kosztów życia i bezrobocia): ozostały odsetek s pracowników ma sztywne płace. Były one ustalone na podstawie oczekiwanych warunków ekonomicznych: W W a a 8
1.3 Sztywność nominalnych płac 5/6 Nie oczekuje się aby dochód, średnio, odbiegał od potencjalnego. łace ustalone wcześniej są więc równe W rzeciętna płaca w gospodarce W s a s 1 Ceny zależą od kosztów pracy MC W 1 jest parametrem. Dla uproszczenia przyjmijmy =1 1.3 Sztywność nominalnych płac 6/6 Ogólny poziom cen wynosi s a s 1 o przekształceniach otrzymujemy ZAGREGOWANĄ KRZWĄ ODAŻ s 1 s a 9
Wniosek Krótko i długookresowa krzywa zagregowanej podaży. 2.1 Zagregowany popyt 1/2 =, + I, + AD Nachylenie krzywej AD Wzrost poziomu cen redukuje realną wartość majątków (aktywów o stałej wartości nominalnej). Wyższe ceny redukują wydatki przy każdym poziomie realnego dochodu,. 10
2.1 Zagregowany popyt 2/2 0 1 Czynniki przesuwające krzywą AD w prawo Gospodarstwa domowe konsumują a firmy inwestują więcej przy każdym poziomie majątku. Ekspansywna polityka fiskalna lub pieniężna. 2.2 Równowaga w krótkim i długim okresie 1/7 Równowaga w modelu AD AS Negatywny wstrząs podażowy LRAS SRAS Dodatni wstrząs popytowy AF K, L 1 u n AD 11
2.2 Równowaga w krótkim i długim okresie 2/7 Neutralność pieniądza W krótkim okresie ekspansywna polityka pieniężna (spadek poziomu stopy procentowej) prowadzi do wzrostu dochodu. W miarę upływu czasu ceny zaczynają rosnąć, co niweluje wpływ ekspansywnej polityki pieniężnej na dochód. W długim okresie ekspansywna polityka pieniężna prowadzi do wzrostu poziomu cen i nie ma wpływu na dochód. 2.2 Równowaga w krótkim i długim okresie 3/7 Brak neutralności pieniądza 1. Interest rate falls 12
2.2 Równowaga w krótkim i długim okresie 4/7 Wzrost wydatków rządowych Ekspansywna polityka fiskalna podnosi poziom dochodu i cen w krótkim okresie. 2.2 Równowaga w krótkim i długim okresie 5/7 Efekty spadku planowanych wydatków w sytuacji w pełni giętkich cen. 13
2.2 Równowaga w krótkim i długim okresie 6/7 Ogólna równowaga w gospodarce jest przywrócona dzięki dostosowaniom poziomu cen: Według makroekonomii klasycznej ceny są w pełni giętkie i równowaga jest przywrócona bardzo szybko. Na wzrost globalnego popytu firmy reagują raczej podnosząc ceny, niż zwiększając wielkość produkcji; dostosowania mogą być natychmiastowe. Według keynesistów powolne dostosowania cen (i płac) nie pozwolą na szybkie przywrócenie równowagi. roces dostosowań może trwać kilka lat. 2.2 Równowaga w krótkim i długim okresie 7/7 oziom cen () i stosunek rzeczywistego do potencjalnego realnego KB ( / N ) w USA w okresie Wielkiego Kryzysu, 1929 41. 14