Scenariusz zajęć z zakresu ochrony środowiska przyrodniczego dla dzieci 6 letnich. Opracowała : mgr Wioletta Dużak Strona1
Temat: Przedszkolaki przyjaciółmi drzew Grupa wiekowa: 6-latki Cele ogólne: - ukazanie niebezpieczeństw zagrażających środowisku przyrodniczemu z wyniku niewłaściwej gospodarki człowieka; - poszukiwanie przez dzieci możliwości zapobiegania zagrożeniom; - ukazanie następstw katastrofy ekologicznej; - rozwijanie postawy proekologicznej - kształcenie umiejętności uogólnienia pojęcia Ziemia ; - budzenie zainteresowania otaczającym światem na przykładzie drzew - poszerzanie zasobu słownictwa dzieci o nowe słowa np. ekologia, recykling - rozwijanie myślenia przyczynowo-skutkowego, - uwrażliwienie na piękno przyrody poprzez pogłębianie przeżyć dziecięcych; - budzenie wrażliwości na dobro i zło w postępowaniu człowieka; - podejmowanie prac zespołowych; Cele szczegółowe ( dziecko): - prawidłowo umieszcza poszczególne elementy drzewa i je nazywa - potrafi wcielić się w rolę drzewa smutnego i wesołego, - wie, że nie należy niszczyć drzew, - poszerza swoje wiadomości na temat zagrożeń jakie wpływają negatywnie na środowisko przyrodnicze, - wie do czego prowadzi niewłaściwa gospodarka człowieka - wie jak bardzo ważne są drzewa w życiu człowieka - potrafi nazwać drzewa znajdujące się w lesie, - potrafi segregować śmieci, - zna kolory i przeznaczenie pojemników do segregacji odpadów - zna znaczenie słów recykling, ekologia - potrafi opisać cechy charakterystyczne wyglądu wybranych drzew oraz ich owoców - podejmuje działania proekologiczne w najbliższym środowisku poprzez sadzenie drzewek Formy pracy: grupowa, indywidualna Metody pracy: - czynna samodzielnych doświadczeń; zadań stawianych dzieciom - słowna rozmowa; wypowiedzi dzieci, - oglądowa ilustracje, obserwacja przedmiotów Środki dydaktyczne: zagadka o drzewie, odgłosy lasu nagrane na CD, mini wykład o ekologii, elementy drzewa wycięte z kolorowego papieru, obrazek drzewa, podpisy: drzewo, korona drzewa, pień, gałęzie, korzenie, drzewo smutne i drzewo wesołe, opowiadanie I. Panfil Drzewo, muzyka relaksacyjna Odgłosy lasu, koperta I z obrazkiem ptasiego gniazda, Strona2
wiewiórką w dziupli, jeżem pod liśćmi, koperta II z zeszytem, gazetą, ręcznikiem papierowym, koperta III z obrazkiem drzewa, koperta IV z obrazkiem z drewnianymi klockami, kredkami, zabawki z drewna, zapałkami, meblami i drewnianymi, obrazki liści drzew i ich owoców, szablony pojemników do segregacji z podpisami, różne śmieci ( papiery, szkło, plastik, itp.), wiersz Las F. Kobryńczuka, kartka z namalowanym konarem drzewa, farba w kolorze zielonym, sadzonki drzewek, łopata. Przebieg zajęć 1. Powitanie piosenka integracyjną Podaj rękę partnerowi ( 5-7 min) 2. Zagadka: Ma koronę, choć królem nie jest Pięknie szumi, gdy wiatr wieje. W lecie chłodzi cię przyjemnie Zimą stoi nagie, ale nadal piękne. ( drzewo) 3. Po rozwiązaniu zagadki zostają włączone odgłosy lasu nagrane na CD ( 5-10 min) Nauczycielka mówi: Wsłuchajcie się w nie i powiecie: z czym Wam się kojarzą. W wyobraźni zabieram Was w pewne miejsce, a więc ruszamy. Po wysłuchaniu nagrania dzieci, opowiadają swoje wrażenia, i opisują miejsce, w którym wyobrazili sobie, że są. Nauczycielka chodzi po kole i mówi słowa wyliczanki: Szumi las, śpiewa las Wymień drzewo, jakie znasz... Dziecko, na którym zatrzymały się słowa wyliczanki podaję nazwę drzewa jakie zna. 4. Rozmowa (mini - wykład) z dziećmi dotycząca ekologii z przesłaniem. ( 5-8 min) Ekologia to taka nauka, która zajmuje się wszystkimi żywymi organizmami i środowiskiem w jakim one żyją. O to środowisko, czyli całą naszą Planetę - Ziemię, trzeba bardzo dbać i w miarę swoich możliwości zapobiegać wszelkim zagrożeniom. A tych zagrożeń jest wiele: zanieczyszczenia wód, zanieczyszczenia gleby, powietrza, wypalanie traw, nielegalna wycinka drzew, brak segregowania śmieci. Również dzieci mogą dbać o naszą planetę poprzez segregowanie śmieci, dbanie o przyrodę poprze nieniszczenie trawników i klombów z kwiatami, niełamanie gałęzi drzew i krzewów, dbanie o żyjące zwierzęta. Niezwykle ważne dla człowieka jak i dla środowiska, żyjących zwierząt jest dbanie o drzewa. To one są zielonymi płucami Ziemi. Są przecież domem dla zwierząt oraz wytwarzają tlen potrzebny do życia człowiekowi. Jeśli nie będziemy o nie dbać, szanować je to świat zginie. Od nas zależy czy nasza Planeta będzie piękna i zielona, czy brzydka i szara. 5. Rozmowa na temat Z czego składa się drzewo? ( 10 min) Dzieci przyglądają się obrazkowi drzewa oraz poszczególnym elementom drzewa wyciętym z kolorowego papieru ( korzenie, pień, gałęzie, korona z listkami) oraz podpisom do drzewa. Strona3
Dzieci nazywają poszczególne części drzewa, przypinają je do tablicy we właściwej kolejności, przeliczają elementy. Dzieci określają, które części rośliny rosną pod ziemią, a które nad nią. Nauczycielka przedstawia dwa drzewa narysowane na kartonie smutne i wesołe. Celem zabawy jest uświadomienie wpływu różnych czynników na przyrodę. Wspólnie nauczycielka z dziećmi stara się ustalić różne czynniki środowiska i działalności człowieka, które hamują ( smutne drzewo) lub ułatwiają ( wesołe drzewo) rozwój drzew. 6. Zabawa ruchowa Zdrowe drzewo- chore drzewo ( 5 min) Na hasło zdrowe drzewo dzieci machają rękami nad głowami w prawo w lewo, do przodu do tyłu naśladując poruszanie się korony drzew na wietrze, a na hasło chore drzewo dzieci nachylają się i bezwładnie opuszczają ręce do przodu przed siebie. 7. Muzyka relaksacyjna Odgłosy lasu, nauczycielka zaprasza dzieci do wysłuchania opowiadania I. Panfil Drzewo ( 8-11 min) Na moim podwórzu rośnie ogromne drzewo. Ma gruby pień i wielką koronę z gałęzi. Codziennie widzę drzewo przez okno i przyjaźnię się z nim od lat. Rano zawsze mówię mu dzień dobry, a ono porusza na powitanie gałązkami. Przez całe lato drzewo szumi zielonymi liśćmi i grzeje w cieple słońca. Liście zaglądają do mojego okna i drżą na wietrze. Wieczorami słucham ich piosenek. Szemrzą i szeleszczą ciche melodie i kołysanki. Rano budzi mnie inna muzyka. To ptaki, które mieszkają na drzewie, śpiewają swoje wesołe, dźwięczne piosenki. Przefruwają z gałęzi na gałąź i łopoczą skrzydłami. Latem drzewo jest radosne i roztańczone. Kąpie się w słońcu i ciepłych deszczach. Wyciąga gałęzie do chmur, kiedy nadchodzi burza. Popołudniami kołysze w swych objęciach senne, kosmate trzmiele. Wydaje mi się, że każdy listek uśmiecha się do błękitnego nieba. A potem nadchodzi jesień. Dni robią się krótsze. Poranki wstają szare i mgliste, a wieczorami jest coraz chłodniej. Niektóre ptaki wyprowadzają się z gałęzi drzewa. Lecą w daleki świat, tam, gdzie jest ciepło i słonecznie. Liście powoli żółkną i brązowieją. Czasami jeszcze złocą się w promieniach słońca, ale częściej mokną na jesiennym deszczu. Deszczowe krople grają smętne melodie, a drzewo wydaje się senne i zmęczone. Kiedy wieje silny wiatr, kolorowe liście sfruwają z gałęzi, tańczą, wirują i spływają na ziemię. Zdarza się, że żółtobrązowy łaciaty listek wpada przez okno do mojego pokoju. Chowam go wtedy do książki żeby nie usłyszał. Im bliżej zimy, tym mniej liści wisi na drzewie. Odlatują już ptaki, aż nadchodzi taki dzień, że na gałęziach nie ma ani jednego listka. Wtedy drzewo wzdycha głęboko i zapada w długi zimowy sen. Śnieg otula jego gałęzie futrzanymi czapkami i kołnierzami. A drzewo śpi i odpoczywa. Nie budzi go krakanie wron i gawronów, które przysiadają na gałęziach. Nie budzą go odgłosy dzieci lepiących bałwanki. Nie budzą go nawet śnieżyce, zawieruchy i mroźne wichry. Czasami z najcieńszych gałązek zwisają kryształowe sopelki i drzewo nawet nie wie, jak pięknie wygląda. Patrzę na nie przez okno i chociaż wiem, że śpi, mówię mu codziennie dzień dobry. Cichutko to mówię, żeby nie zakłócać jego marzeń, ale wierzę, że mnie słyszy. I myślę, że śni jasny sen o wiośnie, o słońcu i młodych listkach. Śni o ptakach, które wracają z ciepłych krain, żeby założyć w gałęziach nowe gniazda. Dobranoc moje drzewo, spij spokojnie. Odpoczywaj i zbieraj siły na wiosenne przebudzenie. 8. Rozmowa na temat treści: Strona4
- Co daje człowiekowi drzewo? - Czy człowiek i drzewo mogą się przyjaźnić? - Co człowiek może zrobić dla drzewa? - Jakie przedmioty, których codziennie używacie są zrobione z drzewa? - Czego potrzebuje drzewo, aby żyć? - A gdyby z drzewa nie było żadnych korzyści, to powinniśmy o nie dbać? 9. Po nitce do kłębka zabawa ukazująca znaczenie drzew dla człowieka ( 10 min) W różnych miejscach sali ustawione są koperty połączone sznurkiem. Zwijając sznurek dzieci docierają do kopert. A)Koperta I zawiera: obrazek ptasiego gniazda, wiewiórkę w dziupli, jeża śpiącego w liściach (wniosek: drzewo to dom dla zwierząt i ptaków) B) Koperta II zawiera: zeszyt, ręcznikiem papierowym, gazetę (wniosek: drewno to materiał do produkcji papieru) Zabawa z gazetami: naśladowanie szumu wiatru, taniec na gazecie, ugniatanie papierowych kul, celowanie do kosza. C)zwijanie sznurka prowadzi do Koperty III z obrazkiem drzewa jako producenta tlenu Ćwiczenia oddechowe (pamiętamy o wdychaniu powietrza nosem i wydychaniu ustami). D) Koperta IV zawiera obrazki z drewnianymi klockami, kredki, zabawki, zapałki, obrazki mebli drewnianych (wniosek: drewno to materiał do produkcji zabawek i mebli) 10. Zabawa ekologiczna Czy znasz te liście i owoce drzew? ( 8 min) Pomoce ( ilustracje drzew kasztanowiec, jarzębina, brzoza, dąb, klon, sosna, świerk, wierzba ) ilustracje różnych liści i owoców. Wyznaczone przez nauczycielkę dziecko ma za zadanie dobrać do drzewa liść i jego owoc po usłyszeniu zagadki. Ma w swej koronie chyba dla igraszki przedziwne nasiona skrzydlate jak ptaszki. (klon) Rozpostarł liście wielopalczaste, a pod nim leżą kulki kolczaste. (kasztanowiec) Jak się to drzewo nazywa, które się białą korą okrywa. (brzoza) Strona5
Gdy jest stary, pień ma gruby. Dzik nasiona jego lubi. (dąb) Na jakim drzewie jesienią koraliki się czerwienią? (jarzębina) Drzewo iglaste, zawsze zielone, zima czy wiosna. Igły ma długie, bo to jest (sosna) Wysokie drzewo iglaste na zimę szpilek nie gubi, rośnie i w lesie, i w parku bąbki wieszać na nim lubisz. (świerk) Stoi urocza w zielonych warkoczach, wesoła w blasku słońca, a wszyscy mówią płacząca.... (wierzba) Włoskie lub laskowe Na tym drzewie rosną zdrowe.. ( leszczyna) 11. Zabawa dydaktyczna Sprzątamy las ( 6 min) Na podłodze rozłożone są różne pudełka, butelki, gazety,plastikowe torebki itp. Oraz szablony pojemników z napisami : papier, plastik, szkło. Dzieci oglądają porozrzucane śmieci, omawiają, z czego są zrobione. Nauczyciel pokazuje dzieciom pojemniki na odpady i wspólnie z dziećmi ustala, co powinno znaleźć się w każdym koszu. Przy muzyce tamburyna dzieci spacerują po całej sali i sprzątają las - zbierając i segregując śmieci do pojemników. 12. Aby jeszcze lepiej zrozumieć jak ważny jest las dla zwierząt posłuchajcie wiersza pt. Las F. Kobryńczuka ( 3 min) Gdyby lasu nie było, gdyby go wyrąbano, kto by szumiał wieczorem piosenki wam na dobranoc? Wiecie, co by się stało, gdyby lasy wycięto? Strona6
Zabrano by mieszkania wszystkim leśnym zwierzętom. I zginęłyby marnie, żyłyby tylko w baśni smutne byłoby życie bez zwierzęcej przyjaźni. Posadź ptaszkom przed domkiem świerk, dąb lub sosenkę, a na pewno piosenką podziękują ci pięknie. 13. Mali przyjaciele drzew uroczysta obietnica ( 3-5 min) Dzieci podnoszą jedną rękę do góry i powtarzają za nauczycielką tekst przysięgi: Obiecuję być przyjacielem drzew. Będę o nie dbał i nie pozwolę nikomu ich niszczyć Następnie dzieci podchodzą kolejno do stolika, na którym leży duża kartka z namalowanym konarem drzewa i pojemniczek z farbą, przykładają dłoń do farby i odciskają dłoń na koronie drzew tworząc liście. W ten sposób podpisują się pod przyrzeczeniem. 14. Zasadzenie drzewek w ogrodzie przedszkolnym. Strona7