Aktywność sportowa po zawale serca
Czy i jaki wysiłek fizyczny jest zalecany? O prozdrowotnych aspektach wysiłku fizycznego wiadomo już od dawna. Wysiłek fizyczny o charakterze aerobowym (dynamiczne ćwiczenia fizyczne poprawiające wydolność organizmu) jest rekomendowany przez europejskie i polskie towarzystwa kardiologiczne jako rozwiązanie mające na celu pierwotną i wtórną profilaktykę chorób układu sercowo-naczyniowego. Zalecane jest wykonywanie 2,5-5 godzin tygodniowo umiarkowanego wysiłku fizycznego o charakterze aerobowym w ramach profilaktyki pierwotnej chorób układu sercowo-naczyniowego. Wskazane, aby osoby prowadzące siedzący tryb życia zachęcać do wykonywania wysiłku fizycznego o małej intensywności. Z kolei w ramach profilaktyki wtórnej czyli u osób po zawale serca, z już rozpoznaną chorobą wieńcową, sugerowane jest wykonywanie wysiłku fizycznego o charakterze aerobowym co najmniej 3 razy w tygodniu w sesjach 30-minutowych.
Jakie korzyści daje aktywność fizyczna? Uprawianie sportu o charakterze aerobowym powoduje wiele korzystnych następstw: poprawia się profil lipidowy (zwiększa się stężenie cholesterolu HDL - dobrego, zmniejsza się z kolei stężenie cholesterolu LDL - złego ), dochodzi do poprawy gospodarki węglowodanowej (zmniejsza się ryzyko rozwoju cukrzycy poprzez korzystny wpływ na insulinooporność oraz metabolizm glukozy), poprawia się funkcja śródbłonka (tkanki wyścielającej światło naczyń), co z kolei przekłada się na zmniejszenie ryzyka niekorzystnych zdarzeń sercowo-naczyniowych: zawału serca oraz udaru mózgu, dochodzi do obniżenia ciśnienia tętniczego krwi i stabilizacji blaszki miażdżycowej. Ponadto wysiłek fizyczny wpływa pozytywnie na układ krzepnięcia oraz układ odpornościowy. Oprócz wpływu na zdrowie fizyczne, uprawianie sportu oddziałuje korzystnie na zdrowie psychiczne: poprawia nastrój, redukuje stres oraz napięcie emocjonalne. Zbawienne skutki wykonywania wysiłku fizycznego można zaobserwować już po kilku tygodniach aktywności. Łatwo dostrzegalną zmianą jest redukcja masy ciała, a przede wszystkim poprawa wydolności fizycznej. To z kolei ma silne działanie motywujące do kontynuacji uprawiania sportu. Porównanie kondycji fizycznej z osobami w tym samym wieku, które nie uprawiają sportu, jest źródłem ogromnej satysfakcji i zastrzykiem energii do dalszej aktywności.
Co zrobić, żeby zacząć ćwiczyć? U pacjentów po zawale serca, a także u osób z czynnikami ryzyka chorób układu krążenia (nadciśnienie tętnicze, hipercholesterolemia, otyłość, palenie tytoniu) warto zasięgnąć opinii lekarskiej oraz wykonać badania dodatkowe: badania laboratoryjne z krwi, zapis EKG, ewentualnie ECHO serca, a przede wszystkim elektro- kardiograficzną próbę wysiłkową (tzw. test wysiłkowy), aby określić czy wysiłek fizyczny jest w danym przypadku bezpieczny oraz ustalić jego właściwą intensywność. Próba wysiłkowa odbywa się na bieżni ruchomej lub cykloergometrze rowerowym. W czasie tego testu analizuje się zapis EKG oraz dokonuje pomiarów ciśnienia tętniczego. Obserwujemy reakcje układu sercowo-naczyniowego na wysiłek fizyczny. Próbę wysiłkową wykonuje się również w ramach diagnostyki bólów w klatce piersiowej czyli gdy podejrzewamy chorobę wieńcową oraz w celu ustalenia wskazań do diagnostyki inwazyjnej (koronarografia). Badanie to przeprowadza się także u pacjentów z już rozpoznaną chorobą wieńcową do oceny rokowania, skuteczności farmakoterapii, u chorych po zawale, po zabiegach na naczyniach wieńcowych (zabiegi angioplastyki czyli tzw. stentowanie, pomostowania aortalno-wieńcowego czyli tzw. bypassy ), u pacjentów przed rozpoczęciem rehabilitacji kardiologicznej oraz u chorych z zaburzeniami rytmu do oceny ich związku z wysiłkiem fizycznym.
Rekomendowana aktywność po zawale Wysiłek fizyczny jest obecnie uważany za jeden z najważniejszych, najtańszych elementów prewencji wtórnej chorób układu sercowo-naczyniowego. Wydatek energetyczny ok. 1000 kcal tygodniowo zmniejsza śmiertelność o około 30%. Rekomendowaną aktywnością fizyczną u pacjentów po zawale serca jest nordic walking (marsz z kijkami). Ten rodzaj aktywności ze względu na swoją prostotę i łatwość wykonywania jest zalecany dla większości pacjentów. Co istotne, w czasie nordic walkingu zaangażowanych jest większość mięśni, a wydatek energetyczny w czasie uprawiania tego sportu wynosi około 400 kcal/h. Niestety tylko znikoma ilość pacjentów po zawale serca, mimo braku przeciwwskazań, wykonuje wysiłek fizyczny. Pora to zmienić!
Zapamiętaj! W ramach profilaktyki wtórnej czyli u osób po zawale serca zaleca się wykonywanie wysiłku fizycznego co najmniej 3 razy w tygodniu w sesjach 30-minutowych. Zalecaną formą aktywności fizycznej jest wysiłek fizyczny o charakterze aerobowym (dynamiczne ćwiczenia fizyczne poprawiające wydolność organizmu). U pacjentów po zawale serca, a także z czynnikami ryzyka chorób układu sercowonaczyniowego przed rozpoczęciem ćwiczeń należy wykonać elektrokardiograficzną próbę wysiłkową. Opracowanie: Dr n. med. Bartosz Puchalski, specjalista kardiolog, Grupa LUX MED Sprawdź programy diagnostyki kardiologicznej Grupy LUX MED Bezpieczne Uprawianie Sportu Kardio Plus i Kardio Sport! Umów się na wizytę www.luxmed.pl OGÓLNOPOLSKA INFOLINIA 22 33 22 844