POUFNE Pieczątka szkoły 15 marca 2017 r. Kod ucznia (wypełnia uczeń) Imię i nazwisko Szkoła (wypełnia komisja) Czas pracy 90 minut KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY 2016/2017 Eliminacje wojewódzkie III stopień Informacje: 1. Wpisz kod ucznia. Nie wpisuj nazwiska! 2. Przeczytaj uważnie wszystkie polecenia i informacje do zadań. 3. Na rozwiązanie wszystkich zadań masz 90 minut. 4. Przy każdym zadaniu została podana liczba punktów możliwych do uzyskania. 5. W zadaniach zamkniętych wstaw znak X we wskazanych miejscach. 6. Rozwiązania i odpowiedzi zadań otwartych czytelnie zapisz w miejscu do tego przeznaczonym. 7. Za rozwiązanie wszystkich zadań możesz otrzymać łącznie 40 punktów. 8. Nie używaj korektora. 9. Pomyłki poprawiaj wyraźnym skreśleniem, a w zadaniach zamkniętych zakreśl kółkiem. 10. W trakcie obliczeń możesz korzystać wyłącznie z tablic dostarczonych wraz z arkuszem zadań oraz z prostego kalkulatora. Powodzenia! Nr zadania 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. suma Punkty 1
Zadanie 1 (0-2) Połącz odpowiednio w pary zdania z kolumny I ze zdaniami z kolumny II. I 1. Pierwiastek tworzy tlenek EO 2 A 2. 3. Pierwiastek E tworzy tlenek EO 2 i EO 3 Pierwiastek E tworzy tlenek EO i EO 2 B C II Pierwiastek E należy w układzie okresowym do grupy 14 lub 16. Pierwiastek E należy w układzie okresowym do grupy 14. Pierwiastek E należy w układzie okresowym do grupy 16. 4. 5. Pierwiastek E tworzy tlenek EO 2 i wodorek H 2E Pierwiastek E tworzy tlenek EO 2 i wodorek EH 4 Odpowiedzi: 1.... 2.... 3.... 4.... 5.... Zadanie 2 (0-2) Stosunek mas dwóch naturalnie występujących izotopów indu jest równy 1,018 : 1. Izotop o mniejszej masie ma masę 6 razy większą od masy izotopu 19 F. Masa atomowa indu jest równa 114,82 u. Oblicz zawartość procentową obu izotopów indu. Obliczenia: Odpowiedź: 2
Zadanie 3 (0-3) Przeprowadzono doświadczenie chemiczne, którego celem było strącenie z roztworów trudno rozpuszczalnych substancji, zgodnie z przedstawionym poniżej schematem. W doświadczeniu użyto substratów w stosunku stechiometrycznym. KCl(aq) NaOH(aq) BaCl 2 (aq) I II III AgNO 3 (aq) CuSO 4(aq) H 2SO 4(aq) Napisz w formie jonowej równania reakcji chemicznych, które zaszły w probówkach I, II, i III, oraz podaj wzory jonów, które zostały usunięte z poszczególnych roztworów. Probówka I Równanie reakcji:... Usunięto jony :... Probówka II Równanie reakcji:... Usunięto jony :... Probówka III Równanie reakcji:... Usunięto jony :... 3
Zadanie 4 (0-3) Zmieszano 150 cm 3 roztworu kwasu siarkowego(vi), o stężeniu 75 % i gęstości 1,671g cm -3, ze 150 cm 3 wody (d H2 O= 1g cm -3 ). Oblicz stężenie procentowe i stężenie molowe otrzymanego roztworu kwasu siarkowego(vi). Obliczenia: Odpowiedź: Informacja do zadania 5 i 6. Tlenek manganu (IV) reaguje z kwasem solnym, a produktami reakcji są : chlor, chlorek manganu (II) i woda. Zadanie 5 (0-2) Napisz równanie reakcji chemicznej tlenku manganu(iv) z kwasem solnym. Dobierz współczynniki stechiometryczne w równaniu metodą bilansu elektronowego. Równanie reakcji:... Bilans elektronowy:...... Zadanie 6 (0-2) Roztworzono 4,35 g tlenku manganu(iv) za pomocą roztworu kwasu solnego o stężeniu równym 10moli dm -3. Oblicz: a) objętość użytego do reakcji kwasu solnego, b) objętość powstałego chloru zmierzonego w warunkach normalnych. Objętość kwasu solnego podaj w cm 3, a chloru w dm 3. 4
Obliczenia: Odpowiedź: Zadanie 7 (0-3) Otrzymano dwa roztwory wodorotlenków. Roztwór A otrzymano, przez wprowadzenie takiej ilości potasu do wody, że na 5 atomów potasu przypadało 35 cząsteczek wody. Roztwór B otrzymano przez wprowadzenie takiej ilości tlenku sodu do wody, że na 3 cząsteczki tlenku przypadało 48 cząsteczek wody. Oblicz, który roztwór wodorotlenku A czy B ma większe stężenie procentowe. Obliczenia: Odpowiedź: 5
Zadanie 8 (0-3) W celu porównania aktywności srebra i miedzi, przeprowadzono doświadczenie zgodnie z poniższym rysunkiem: Ag Cu I II CuSO 4 (aq) AgNO 3 (aq) a) Przedstaw obserwacje, podając zmiany w probówkach po wykonanym doświadczeniu. Probówka I :...... Probówka II :...... b) Napisz równanie reakcji zachodzącej w doświadczeniu w formie jonowej. Wskaż utleniacz i reduktor, oraz sformułuj wniosek.......... c) Wniosek :......... 6
Zadanie 9 (0-3) Przeprowadzono doświadczenie zgodnie z poniższym rysunkiem. Objętości etylenu(etenu) i acetylenu(etynu) zmierzono w warunkach normalnych. Napisz, używając wzorów półstrukturalnych (grupowych) związków organicznych, równania reakcji przebiegających w obu cylindrach. Cylinder a) :... Cylinder b) :. Na podstawie obliczeń ustal, czy w obu cylindrach miarowych nastąpi całkowite odbarwienie wody bromowej. Obliczenia: Odpowiedź: 7
Zadanie 10 (0-2) Przeprowadzono doświadczenie zgodnie z poniższym rysunkiem. etanol glicerol A B zawiesina Cu(OH) 2 Obie probówki zamknięto i wstrząsano ich zawartość przez kilka minut. Napisz obserwacje, podając zmiany zachodzące w probówkach A i B oraz sformułuj wniosek wynikający z przedstawionego doświadczenia. Obserwacje: Probówka A :...... Probówka B :...... Wniosek:.......... 8
Zadanie 11 (0-2) Uczeń postanowił zbadać, jakie związki występują w jego ulubionym serku gruszkowym. W tym celu przeprowadził doświadczenie, zgodne z poniższym rysunkiem: Do obserwacji ucznia przyporządkuj zidentyfikowany związek. Lp. 1. 2. 3 Obserwacja Po otwarciu opakowania wyczuwalny był zapach gruszek. Jodyna spowodowała fioletowe zabarwienie serka. Powierzchnia serka zabarwiła się w probówce II-ej na kolor żółty. Rozpoznany związek ester białko skrobia tłuszcz Zadanie 12 (0-2) Ustal wzór chemiczny nasyconego kwasu karboksylowego o masie molowej 116 g mol -1. Obliczenia: Odpowiedź: 9
Zadanie 13 (0-4) W pracowni chemicznej przeprowadzono reakcje chemiczne, zgodnie z przedstawionym poniżej rysunkiem: woda bromowa HCOOH roztwór białka palmitynian sodu bromowa I II III IV olej rzepakowy CaCO 3 (s) zawiesina Cu(OH) 2 woda wapienna a) Napisz obserwacje, jakie zanotowano wykonując poszczególne doświadczenia: numer probówki obserwacje I II III IV b) Napisz w formie jonowej równania reakcji, które zachodzą w probówce II i IV. Probówka II... Probówka IV... 10
Zadanie 14 (7 pkt.) Wojewódzki Konkurs Chemiczny w roku szkolnym 2016/2017 Zaznacz poprawne odpowiedzi w zadaniach I-VII ( w każdym z nich wybierz tylko jedną poprawną odpowiedź zaznaczając ją znakiem X ). I. Jądro ołowiu-208 uległo kolejno kilku rozpadom promieniotwórczym α i β. W ten sposób powstało jądro rtęci 200. Oblicz, ilu rozpadom α i ilu rozpadom β uległo jądro ołowiu-208. A. Jednemu rozpadowi α i dwóm rozpadom β. B. Dwóm rozpadom α i jednemu rozpadowi β. C. Dwóm rozpadom α i dwóm rozpadom β. D. Jednemu rozpadowi α i i jednemu rozpadowi β. II. Do całkowitego spalenia 12 g węgla zużyto 22,4 dm 3 tlenu. Dokończ zdanie : Do spalenia 240 g węgla w tych samych warunkach potrzeba A. 112 dm 3 powietrza. B. 224 dm 3 powietrza. C. 1120 dm 3 powietrza. D. 2240 dm 3 powietrza. III. Ile gramów glukozy wprowadzono do organizmu chorego człowieka, któremu wykonano zastrzyk z 5 cm 3 0,1- procentowego roztworu glukozy o gęstości d= 1g cm -3. A. 0,005 g B. 0.025 g C. 0,5 g D. 0,0 5 g IV. Stężenie procentowe roztworu otrzymanego przez zmieszanie substancji rozpuszczonej i rozpuszczalnika w stosunku masowym 3:5 jest równe A. 30,0 % B. 37,5 % C. 60,5 % D.50,0 % 11
V. W wyniku spalania alkanu otrzymano tlenek węgla(ii) i parę wodną. Stosunek objętości substratów, odmierzonych w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury wyniósł: Valkanu : Vo2= 2:13. Spalonym alkanem był: A. C4H10 B. C5H12 C. C6H14 D. C3H8 VI. Zbadano wartości ph pięciu próbek gleby. Wartości przedstawiono w tabeli. Numer próbki gleby I II III IV V Wartość ph 7 4 6 11 8 Wynika z tego, że najwięcej jonów wodorowych zawierają próbki: A. I B. III C. IV i V D.II VII. Przy kilkudniowym nasłonecznieniu i zanieczyszczeniu powietrza tworzy się smog fotochemiczny. Przyczyną powstawania smogu fotochemicznego jest występowanie w powietrzu : A. azotu, tlenu, pyłu węglowego B. tlenku węgla(iv),tlenku siarki(vi), pyłu węglowego C. węglowodorów, tlenku węgla(ii),tlenków azotu D. tlenku fosforu(v),ozonu, tlenku węgla(ii) 12
Brudnopis (nie podlega ocenianiu) Wojewódzki Konkurs Chemiczny w roku szkolnym 2016/2017 13