jest chorob? wynikaj?c? z braku lub upo?ledzenia trzustkowej produkcji insuliny, Cukrzyca (?ac. diabetes mellitus): albo z braku lub upo?ledzenia jej wykorzystania przez komórki organizmu. Nast?pstwem tych zaburze? jest upo?ledzenie funkcjonowania wielu narz?dów wewn?trznych. Dla zapewnienia odpowiedniej wydolno?ci fizycznej i psychicznej, konieczne jest dostarczenie cia?u adekwatnej do jego potrzeb ilo?ci energii, zapewniaj?cej komórkom mo?liwo?? pe?nienia swoich funkcji. 1 / 16
?ród?em energii w organizmie jest proces spalania dostarczanych z pokarmem substancji od?ywczych. G?ównymi substancjami energetycznymi s? dla cz?owieka cukry (w?glowodany) i t?uszcze (lipidy). Aby jednak z pokarmu powsta?a energia konieczny jest udzia? insuliny. to hormon produkowany w komórkach? w wyspach trzustkowych. St?d dostaje si? do krwi, która rozprowadza j? do jej Insulina 2 / 16
komórek docelowych w ca?ym organizmie. Insulina oddzia?uje na metabolizm komórkowy umo?liwiaj?c: wykorzystanie w?glowodanów i lipidów do celów energetycznych; odk?adanie nadmiaru substancji energetycznych w postaci zapasów komórkowych; syntez? bia?ek komórkowych z aminokwasów dostarczanych z pokarmem. 3 / 16
Aby spo?ywane przez nas pokaramy mog?y by? wykorzystane do produkcji energii musz? najpierw zosta? roz?o?one na drobne cz?stki podstawowe. G?ównym?ród?em energii s? dla nas w?glowodany, które w przewodzie pokarmowym ulegaj? strawieniu do cukrów prostych: glukozy, fruktozy i galaktozy.. Aby glukoza mog?a ulec przemianom wewn?trzkomórkowym musi dosta? si? z krwi do wn?trza komórki. Rol? insuliny jest w?a?nie umo?liwienie tego dokomórkowego transportu glukozy. Jej obecno?? we krwi jej niezb?dna by proces ten móg? zachodzi? prawid?owo. Dzia?a jak "klucz", który otwiera specjalne drzwi 4 / 16
dla glukozy w b?onie komórkowej, by ta mog?a wnikn?? do komórki. Komórki maj? tak?e zdolno?? przetwarzania nadmiaru glukozy w t?uszcze, które nast?pnie magazynowane s? w tkance t?uszczowej. W przypadku nag?ego wzrostu zapotrzebowania na substancje energetyczne, np. podczas wysi?ku fizycznego, glukoza uwalniania jest z rozpadu glikogenu, a kwasy t?uszczowe z hydrolizy t?uszczy. 5 / 16
Podzia? cukrzycy: (insulin dependent diabetes mellitus - IDDM): wynika z braku lub znacznego ograniczenia produkcji cukrzyca typu I 6 / 16
insuliny przez trzustk?. Dotyczy najcz??ciej ludzi m?odych i czasem okre?lana bywa jako "cukrzyca m?odzie?cza". Od samego pocz?tku choroby konieczna jest uzupe?nianie niedoboru insuliny przez stosowanie zastrzyków tego hormonu. Jej brak wynika z powa?nego uszkodzenia komórek? trzustki. Gdy we krwi brakuje insuliny, glukoza nie mo?e dosta? si? do wn?trza komórki i mimo tego,?e poziom glukozy we krwi jest wysoki komórki "g?oduj?". St?d konieczno?? sta?ego dostarczania insuliny w zastrzykach podskórnych, które umo?liwiaj? jej dotarcie do krwi. Ze wzgl?du na to,?e insulina 7 / 16
pod wzgl?dem chemicznym jest hormonem bia?kowym, ulega ona trawieniu w przewodzie pokarmowym i dlatego nie mo?liwie jest jej podawanie doustne. W przypadku postawienia diagnozy cukrzycy typu I, wiadomym jest,?e praca komórek trzustkowych nie mo?e zosta? przywrócona. Trwaj? prace nad mo?liwo?ci? przeszczepianie trzustki, b?d? te? jej komórek produkuj?cych insulin?, jednak nadal s? one w fazie eksperymentalnej. Jedynym rozwi?zaniem pozostaje, wi?c insulinoterapia. Nadal pozostaje niewyja?nionym, jaka przyczyna indukuje proces immunologiczny, który uszkadza 8 / 16
komórki? trzustki Nie wiadomo te?, co powoduje, jedni ludzie zapadaj? na cukrzyce typu I a inni nie. Podejrzewa si?,?e mog? tu mie? znaczenie pewne czynniki dziedziczne. Wiadomo jednak,?e nie podlegaj? one bezpo?redniemu dziedziczeniu. 9 / 16
(non-insulin-dependent diabetes mellitus - NIDDM): wynika z dysproporcji pomi?dzy zapotrzebowaniem cukrzyca typu II organizmu na insulin? i jej poda?? we krwi, lub te? z niemo?liwo?ci jej wykorzystania przez tkanki. Dotyczy najcz??ciej ludzi po czterdziestym roku?ycia i oty?ych i czasem okre?lana bywa jako "cukrzyca doros?ych". U cz??ci tych chorych 10 / 16
popraw? mo?na uzyska? bez interwencji farmakologicznej przy pomocy zastosowania odpowiedniej diety. Inna grupa chorych mo?e by? leczona przy pomocy doustnych leków przeciwcukrzycowych. Ci chorzy jednak z czasem mog? wymaga? stosowania zastrzyków z insulin?. Mimo tego,?e nie potrafimy dok?adnie wyja?ni? przyczyny cukrzycy typu II, wiemy,?e du?o wi?ksz? rol? ni? w przypadku cukrzycy typu I, odgrywaj? w niej czynniki dziedziczne. Oczywisty jest tak?e zwi?zek mi?dzy cukrzyca typu II a oty?o?ci?. Nie oznacza to jednak,?e powik?aniem ka?dej oty?o?ci jest cukrzyca. 11 / 16
Cz?sto?? cukrzycy typu II w populacji ocenia si? na 2-10%. Na pocz?tkowym etapie choroby produkcja insuliny w wyspach trzustkowych jest zachowana, a u wi?kszo?ci chorych utrzymuje si? do ko?ca ich?ycia, cz?sto jednak przy równoczesnym stopniowym spadku poziomu insuliny we krwi. Jednak mimo tego,?e produkcja insuliny w trzustce jest zachowana, jej ilo?? mo?e by? niewystarczaj?ca na pokrycie zapotrzebowania organizmu, ani na wytworzenie jej zapasów na wypadek zwi?kszenia si? tego zapotrzebowania. Poza tym cz?sto dochodzi do sytuacji, w której 12 / 16
upo?ledzeniu ulega tkankowy wychwyt insuliny przez jej receptory. Liczba tych receptorów mo?e by? zbyt ma?a lub mog? one ulec uszkodzeniu i nie wi?za? kr???cej we krwi insuliny, co sprawia,?e nie zachodzi transport glukozy do komórki. Mo?na to porówna? do sytuacji, w której "klucz, jakim jest insulina nie pasuje do "zamka" drzwi komórki. Taki stan okre?la si? mianem insulinooporno?ci. Przyczyna tego stanu mo?e si? równie? znajdowa? we wn?trzu komórki. Glukoza po przenikni?ciu do wn?trza komórki, trafia, bowiem do miejsca swoich przemian, za po?rednictwem ca?ego 13 / 16
systemu przeka?ników i innych substancji komórkowych. Je?li i one ulegn? uszkodzeniu, efekt b?dzie taki sam jak w przypadku uszkodzenia receptorów insulinowych - rozwinie si? insulinooporno??. wynika z wspó?wyst?powania innej choroby. W?ród zaburze? mog?cych wywo?a? cukrzyce cukrzyca wtórna, typu III: wymienia si?: choroby trzustki: zapalenia, stany po chirurgicznym wyci?ciu tego narz?du; 14 / 16
choroby w?troby: zapalenia, marsko??; zaburzenia endokrynologiczne wydzielania: przysadki mózgowej, tarczycy, nadnerczy; zaburzenia funkcji receptora insulinowego; cukrzyc? wywo?an? wadliwym?ywieniem, która wyst?puje w?ród ubogich trzeciego?wiata i spowodowana jest albo zw?óknieniem trzustki albo niedoborem bia?ka. 15 / 16
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) Co to jest cukrzyca i jej rodzaje Wyleczenie choroby podstawowej, a w szczególno?ci zaburze? endokrynologicznych, powoduje najcz??ciej ca?kowite ust?pienie cukrzycy. wynika ze zmian zachodz?cych w organizmie w czasie ci??y, które ust?puj? po porodzie. cukrzyca ci??arnych: 16 / 16