METODY HODOWLANE
METODY HODOWLANE - zagadnena 1. Matematyczne podtawy metod odowlanyc. Wartość cecy loścowej defncje parametrów genetycznyc 3. Metody zacowana parametrów genetycznyc 4. Wartość odowlana cecy loścowej (ocena wartośc odowlanej na podtawe różnyc źródeł nformacj, porównane c dokładnośc) 5. Indek elekcyjny (łączene źródeł nformacj o wartośc odowlanej) 6. Elmnacja wpływów środowka w ocene wartośc odowlanej (metody równoczenego porównana, metoda BLUP) 7. Selekcja potęp odowlany
Elmnacja wpływów środowka w ocene wartośc odowlanej OCENA WARTOŚCI HODOWLANEJ: oparta na wartoścac fenotypowyc Prorytet: DOKŁADNOŚĆ oceny wartośc odowlanej!!! Najdokładnejze źródło nformacj: POTOMSTWO BĘDĄCE PÓŁRODZEŃSTWEM Kedy ocena buaja oparta na wydajnoścac jego córek (czyl potomtwa będącego półrodzeńtwem) ne będze dokładna? 1. newelka lczba córek. córk ą w klku tadac różnącyc ę warunkam cowu Matematyczne, z oceną wartośc odowlanej zwązane ą: Błąd loowy nedokładność oceny wynkająca z nedotatku nformacj Błąd ytematyczny nedokładność oceny, wynkająca z neznajomośc (neuwzględnena) truktury populacj
Elmnacja wpływów środowka w ocene wartośc odowlanej Błąd loowy nedokładność oceny wynkająca z nedotatku nformacj Błąd ytematyczny nedokładność oceny, wynkająca z neznajomośc (neuwzględnena) truktury populacj Jak zmnmalzować błędy? Błąd loowy borąc możlwe lczną grupę córek Błąd ytematyczny??? Trzeba rozpoznać trukturę populacj wyelmnować z oceny ytematyczne wpływy środowka!!!
Elmnacja wpływów środowka w ocene wartośc odowlanej Matematyczny op wydajnośc córek w zależnośc od truktury populacj - model klayfkacyjny Populacja ne dzel ę na tada Model: j gdze: j oberwacja j tego elementu w tej grupe ojcowkej, wartość średna populacj, efekt tej grupy ojcowkej, e j wpływ czynnków pecyfcznyc dla j tego elementu z tej grupy. e j Populacja dzel ę na tada Model: jk gdze: jk oberwacja k tego elementu w tym tadze oraz w j tej grupe ojcowkej efekt tego tada (grupy tado-rok-ezon, SRS), j efekt j tej grupy ojcowkej, e jk wpływ czynnków pecyfcznyc dla k tego elementu z tego tada oraz j tej grupy ojcowkej. j e jk
Elmnacja wpływów środowka w ocene wartośc odowlanej Zależnośc mędzy wydajnoścam córek Populacja ne dzel ę na tada Loowe wpływy środowka Populacja dzel ę na tada Sytematyczne wpływy środowka C G 1 G G 1 G c c P 1 P P 1 P Wpółczynnk korelacj mędzy wydajnoścam córek t = r g t = r g + c
Elmnacja wpływów środowka w ocene wartośc odowlanej Dokładność oceny buaja na podtawe wydajnośc córek Populacja ne dzel ę na tada Populacja dzel ę na tada j e j jk j e jk Loowe wpływy środowka t = r g Sytematyczne wpływy środowka t = r g + c Dokładność oceny wartośc odowlanej R r n 1 ( n 1) r g R r 1 ( n n 1)( r g c )
Elmnacja wpływów środowka w ocene wartośc odowlanej Dokładność oceny buaja na podtawe wydajnośc córek Populacja ne dzel ę na tada Populacja dzel ę na tada R r n 1 ( n 1) r g R r 1 ( n n 1)( r g c ) jet tak a pownno być tak Jeśl córk ocenanego buaja ą w różnyc tadac, a my oblczamy dokładność wg wzoru z lewej uzykujemy wartość wyżzą nż faktyczna (czy oblczona wg wzoru z prawej). Rzeczywta dokładność jet nżza. Ne uwzględnając truktury populacj (tu: podzału na tada) popełnlśmy błąd ytematyczny
Elmnacja wpływów środowka w ocene wartośc odowlanej Ne uwzględnając truktury populacj (np. podzału na tada), czyl zanedbując ytematyczne wpływy środowka (np. wpływ warunków tada na wydajnośc) popełnamy błąd ytematyczny Jak go unknąć?! 1. Metoda tacyjna (ujednolcene środowka). Metody matematyczne: a) kontruowane poprawek (na płeć, wek, długość laktacj tp.) b) ozacowane elmnacja tałyc wpływów środowka (tad, grup) z wydajnośc zwerząt
Elmnacja wpływów środowka w ocene wartośc odowlanej Ocena wartośc odowlanej buaja na podtawe wydajnośc córek model: Bez podzału na tada j e j Podzał na tada (grupy SRS) model: jk j e jk Ocena wartośc odowlanej Gˆ b( P P) P Gˆ by P P P gdze to odcylene średnej wydajnośc córek od średnej populacj gdze Y oznacza odcylene średnej wydajnośc córek od średnej populacj poprawone na warunk tad (na efekt w modelu)
Elmnacja wpływów środowka w ocene wartośc odowlanej Ocena buaja na podtawe wydajnośc córek z różnyc tad Model: Ocena: jk Gˆ by P j e jk ale JAK poprawć Y na efekt? b n 4 a n a wrzuć to na forum - Hmm Można np. wyrazć Y jako średne odcylene wydajnośc córek od średnc tad :) - Ale jeśl tado jet małe, a grupa córek w nm duża, to w dużym topnu ta średna tada jet przez ne zdetermnowana :( - No, a jezcze córk ą przeważne w tadac z matkam, to jet dodatkowe podobeńtwo genetyczne :(( - No tak A może oblczać odcylene wydajnośc córek od wydajnośc c róweśnc ze tada, córek nnyc buajów? :)) - Nezłe Proponuję nazwę: metoda Contemporary Comparon, metoda CC 8-) - Ne popuj ę :-P. Po polku: metoda RÓWNOCZESNEGO PORÓWNANIA
Metody równoczenego porównana Metoda CC (Contemporary Comparon): ocena na podtawe wydajnośc córek-perwatek, wyrażonyc jako odcylena od średnej wydajnośc c róweśnc z tyc amyc grup SRS: Y ( C w A ) w w n n C C n w to tzw. efektywna lczba córek C przecętna wydajność córek w -tej grupe SRS A średną wydajność róweśnc w tej grupe n C lczba córek, n R lczbę róweśnc w grupe SRS n R R Ocena Gˆ by P, b w w a, gdze w w
Metody równoczenego porównana Metoda CC toowana była w Europe. W Ameryce opracowano metodę HC (Herdmate Comparon): podtawą oceny bylo średne odcylene wydajnośc córek-perwatek ocenanego buaja od średnej wydajnośc wzytkc pozotałyc krów ze tada. Metody te dawały dokładną ocenę wartośc odowlanej buajów EFEKT? Dokładna ocena buajów Trafny wybór na ojców Potomtwo lepze genetyczne
Metody równoczenego porównana Dokładna ocena buajów Potomtwo lepze genetyczne Trafny wybór na ojców W efekce weloletnego toowana metod równoczenego porównana zaczęła ronąć z roku na rok średna wartość odowlana populacj; nazywa ę to trendem genetycznym Poneważ w odowl bydła touje ę mrożene naena ztuczną nemnację, ocenę wartośc odowlanej buaja można uzykać po welu latac od jego urodzena Jeśl wytąpł trend genetyczny, wtedy córk najlepzego nawet buaja wypadną blado w porównanu z dobrym (bo wartość odowlana populacj wzroła) róweśncam ocena taka będze obarczona błędem. Jak unknąć błędu? Uwzględnć trend genetyczny w ocene.
Dodatkowy efekt genetyczny w modelu Jak uwzględnć tnene trendu genetycznego w ocene wartośc odowlanej? Yyy dopaować model?! Populacja dzel ę na tada Populacja dzel ę na tada tneje trend genetyczny jk j e jk jkl a j jk e jkl a j efekt roku urodzena buaja
Dodatkowy efekt genetyczny w modelu W modelu jkl a j jk e jkl efekt a j to efekt roku urodzena buaja (pokazujący podobeńtwo genetyczne buajów urodzonyc w tym roku) Wartość odowlana buaja jet teraz umą efektu roku urodzena efektu ojcowkego: g jk a j jk Problem: a j to de facto średna wartość odowlana buajów urodzonyc w roku j. Słowem to dodatkowy efekt genetyczny w modelu. Też go trzeba ozacować. Na da ę tego zrobć metodam równoczenego porównana; dlatego ą to dzś metody toryczne. Z problemem dodatkowyc efektów genetycznyc radz obe obecne toowana metoda oceny wartośc odowlanej metoda BLUP
Elmnacja wpływów środowka w ocene wartośc odowlanej PODSUMOWANIE W ocene wartośc odowlanej oprócz błędu loowego można popełnć błąd ytematyczny Aby go zmnmalzować należy poznać trukturę populacj oprzeć ocenę na właścwym modelu klayfkacyjnym W ocene bydła mlecznego podzał populacj na grupy uwzględnono opracowując metody równoczenego porównana Weloletne toowane tyc metod powodowało wzrot wartośc odowlanej populacj w czae (trend genetyczny) Dopaowane modelu do ytuacj wymagało zatoowana nowyc metod, radzącyc obe z dodatkowym efektam genetycznym w modelu (BLUP)