INŻYNIERI SYSTEMÓW PROJKOŚIOWYH Wykład 2 Kontrola jakości
KONTROL - działanie takie jak: zmierzenie, zbadanie, oszacowanie lub sprawdzenie jednej lub kilku właściwości obiektu oraz porównanie wyników z wymaganiami w celu stwierdzenia, czy w odniesieniu do każdej z tych właściwości osiągnięto zgodność [PN-ISO 8402]. KONTROL ocenianie zgodności przez obserwację i orzecznictwo w połączeniu, odpowiednio, z pomiarami, przeprowadzaniem badań lub stosowaniem sprawdzianów [PN-EN ISO 9000:2001]. MONITOROWĆ określać status działania, procesu lub systemu na różnych etapach lub w różnym czasie. by określić status, należy je nadzorować i stale kontrolować [PN-EN ISO 9000:2016].
POMIR proces używany do określenia wartości wielkości [PN-EN ISO 9000:2016]. NIE określenie jednej lub więcej właściwości zgodnie z procedurą [PN- EN ISO 9000:2001]. SPRWZENIE stwierdzenie, czy sprawdzany przedmiot posiada odpowiednie właściwości, bez potrzeby ustalania szczegółowych wartości liczbowych (stosowanie sprawdzianów, wzorców itp.)
KONTROL PROESU kontrolowanie procesu przez badanie jego samego, bądź przez badanie właściwości wyrobu na odpowiednim etapie (etapach) jego przebiegu [PN-ISO 3534-2]. KONTROL OIORZ kontrola prowadzona w celu ustalenia, czy dostarczone lub oferowane do dostarczenia jednostki wyrobu, partii wyrobów lub usługa jest możliwa do przyjęcia [PN-ISO 8402]. Ze względu na zakres objęcia wyprodukowanych wyrobów wyróżnia się: kontrolę stuprocentową (kontrola wszystkich jednostek wyrobu lub usług [PN- ISO 3534-2], kontrolę wyrywkową, statystyczną (kontrola wyrobów lub usług przy użyciu próbek [PN-ISO 3534-2].
PLNOWNIE KONTROLI: 1. określenie kryteriów kontroli (cechy podlegające sprawdzeniu), 2. wyznaczenie przebiegu kontroli, metod kontroli, środków kontroli i zarządzania nimi, 3. zaplanowanie czynności i terminów kontroli, 4. określenie sposobu zapisu i wykorzystania danych. TEHNOLOGIZNE PRZYGOTOWNIE PROESU KONTROLI: 1. ustalenie rodzaju i metod kontroli, 2. opracowanie planów i/lub instrukcji kontroli, 3. wyznaczenie stanowisk kontroli, 4. dobranie odpowiedniego sprzętu pomiarowego.
ORGNIZJ KONTROLI: 1. wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za pomiar, 2. objaśnienie wzorców, norm itp. 3. wybór punktów do skontrolowania, 4. określenie częstotliwości pomiaru, 5. określenie sposobu rozpowszechniania, przekazywania i przechowywania wyników, 6. wyznaczenie osób, które będą decydować o niezbędnych działaniach na podstawie wyników.
PLN KONTROLI I Ń okument wiążący proces produkcyjny z kontrolnym, określający miejsca, sposoby i kryteria realizacji operacji kontrolnych. Określa reguły postępowania pozwalające na podjęcie decyzji o zgodności lub niezgodności wyrobów.
OGÓLN PROEUR KONTROLI obejmuje: 1. badania i pomiary do wykonania, 2. dane, które należy zarejestrować, 3. liczebność próbki do zbadania, 4. sposób pobierania próbek, 5. wymagane dokładności urządzeń pomiarowych, 6. warunki środowiskowe, 7. kryteria przyjęcia / odrzucenia, 8. formę wymaganych sprawozdań, 9. wytyczne postępowania w przypadku decyzji odrzucenia, 10. tryb postępowania z badanymi wyrobami.
Kontrola statystyczna ma sens tylko wtedy, gdy partia jest JENORON, a próbka REPREZENTTYWN. PRTI JENORON wyroby wyprodukowane w jednym przedsiębiorstwie, w jednym okresie czasu, z tej samej partii materiału, wg tej samej technologii, na tych samych urządzeniach, przez ten sam zespół ludzi i jednakowo transportowane i przechowywane.
PRÓK - jedna lub więcej jednostek losowania pobranych z partii i przeznaczonych do dostarczenia informacji o partii [PN-ISO 3534-2]. PRÓK REPREZENTTYWN próbka, którą pobrano z jednorodnej partii w taki sposób, aby jej parametry statystyczne były dostatecznie bliskie takim parametrom w partii. Reprezentatywność próbki gwarantuje się jej losowym pobieraniem. LOSOWE POIERNIE PRÓEK taki sposób, że każda możliwa próba złożona z N elementów ma taką samą szansę, że zostanie wybrana.
EH MIERZLN (zwana ilościową) to cecha, którą po wykonaniu pomiaru można wyrazić przy pomocy jednostki miary i liczby. echy takie można zmierzyć i wyrazić przy pomocy liczb. Kontrola tego typu cech jest zazwyczaj czasochłonna. Pomiar EH NIEMIERZLNYH (zwanych jakościowymi) jest niemożliwy. Zgodność jednostki ocenia się na podstawie porównania z jednostką wzorcową. echy niemierzalne są najczęściej wyrażane przy pomocy określeń słownych, nie można stosować do nich działań matematycznych. echy te można przyporządkować do skali dwu- lub wielostanowej. echy, które odnoszą się do skali dwustanowej podlegają ocenie alternatywnej, a ich kontrolowanie jest z reguły proste.
Kontrola jakości wg oceny alternatywnej stosowana przy odbiorze partii towarów polega na segregacji na sztuki spełniające wymagania (sztuki dobre) i sztuki nie odpowiadające wymaganiom (braki) Kontrola jakości wg liczbowej oceny właściwości to mierzenie i rejestrowanie wartości liczbowych właściwości jakościowych każdej jednostki należącej do rozpatrywanego zbioru; pociąga to za sobą przyporządkowanie pomiarom określonego rodzaju ciągłej skali.
Metody odbiorcze statystycznej kontroli jakości
Plany badania oparte o ocenę alternatywną zależą od sposobu pobierania próbek. Uwzględniając kryterium pobierania próbek możemy wyróżnić plany: jednostopniowe, dwustopniowe, wielostopniowe, sekwencyjne. echą charakterystyczną planu jednostopniowego jest jednorazowe pobranie z partii N próbki o liczebności n. Plany jednostopniowe stosowane są dla produktów, których koszt badania jest niski a czas badania długi
Schemat postępowania odbiorczego według alternatywnego planu jednostopniowego (Źródło: zyżewski 1979) gdzie: c- liczba sztuk niedobrych w próbie, m 1 - dopuszczalna liczba sztuk wadliwych w próbie, m 2 - dyskwalifikująca liczba sztuk wadliwych w próbie. Plany kontroli metodą alternatywną w Polsce reguluje norma PN-ISO 2859-1:2003 Procedury kontroli wyrywkowej metodą alternatywną. zęść 1: Schematy kontroli indeksowane na podstawie granicy akceptowanej jakości (QL) stosowane do kontroli partii za partią
Liczność partii Specjalne poziomy kontroli Ogólne poziomy kontroli S-1 S-2 S-3 S-4 I II III od 2 do 8 od 9 do 15 od 16 do 25 od 26 do 50 od 51 do 90 od 91 do 150 od 151 do 280 od 281 do 500 od 501 do 1 200 od 1 201 do 3 200 od 3 201 do 10 000 od 10 001 do 35 000 od 35 001 do 150 000 od 150 001 do 500 000 500 001 i więcej E E E E E F F G G H E E F G G H J J K E F G H J K L M N E F G H J K L M N P Q E F G H J K L M N P Q R Znaki literowe liczności próbki
echą charakterystyczną planu dwustopniowego jest dwustopniowe pobieranie próbki o ustalonej liczebności n 1 oraz n 2. Liczba badanych sztuk jest mniejsza w porównaniu z planem jednostopniowym. Plany dwustopniowe stosujemy w przypadku, kiedy nie można stosować planów jednostopniowych (duża liczność próbki) i wielostopniowych (długotrwałość badań)
Schemat postępowania odbiorczego według alternatywnego planu dwustopniowego gdzie: c- liczba sztuk niedobrych w próbie, m 1 - dopuszczalna liczba sztuk wadliwych w próbie, m 2 - dyskwalifikująca liczba sztuk wadliwych w próbie. gnieszka MISZTL Inż. Syst. Projakośc. Kontrola jakości
Plan wielostopniowy charakteryzuje stopniowe pobieranie próbek do badania. Liczba badanych wyrobów jest najmniejsza w porównaniu z planem jednostopniowym i dwustopniowym. Stosujemy go przy kontroli wyrobów, których czas pobierania i badania jest krótki, a koszt badania duży. Plan wielostopniowy stosowany jest również w sytuacji kiedy badany wyrób ulega zniszczeniu.