W2: Techniki bezpieczeństwa dźwigów

Podobne dokumenty
Środki transportu bliskiego

Badania współczynnika sprzężenia ciernego koło lina w ogranicznikach prędkości dźwigów osobowych

Badania pasowego układu cięgnowego dźwigu

Ocena sprzężenia ciernego dźwigu elektrycznego

Próby ruchowe dźwigu osobowego

1 Modernizacja dźwigu MDA przez firmę NTS LIFT- dźwig Q1000 kg po modernizacji

cierność Sprzęż ężenie cierne wigów Liny

Lp. Podst Opis i wyliczenia j.m. Poszcz Razem 1 Roboty przygotowawcze, montaż rusztowań. m 2 pom m 2

Ocena sprzężenia ciernego dźwigu elektrycznego

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

Nazwa oferenta:... Adres oferenta:...

PROGRAM FUNKCJONALNO-UśYTKOWY WYMIANY WINDY W BUDYNKU PODKARPACKIEGO URZĘDU WOJEWÓDZKIEGO W RZESZOWIE UL. MIEDZIANA 4A

PROGRAM FUNKCJONALNO-UśYTKOWY WYMIANY WINDY W BUDYNKU DELEGATURY PODKARPACKIEGO URZĘDU WOJEWÓDZKIEGO W KROŚNIE UL. BIESZCZADZKA 1

Norma europejska EN81-80

SPECYFIKACJE TECHNICZNE WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH BUDOWA DOMU OPIEKI NA POBYT STAŁY PRZY DPS MYSŁOWICE

Parametry techniczne urządzeń:

Instrukcja montażu i konserwacji ogranicznika prędkości STAR

Nazwa oferenta:... Adres oferenta:...

Zalecenie Komisji Europejskiej 95/216/WE w cych. Zalecenie jest zbiorem zidentyfikowanych. wigach. Norma SNEL - EN81

PROGRAM FUNKCJONALNO-UśYTKOWY WYKONANIA I MOTAśU WINDY W BUDYNKU DELEGATURY PODKARPACKIEGO URZĘDU WOJEWÓDZKIEGO W PRZEMYŚLU UL.

Dane techniczne windy 1000 kg 4 przystanki:

Nazwa oferenta:... Adres oferenta:...

EL-DŹWIG s.c. Elektromechanika Dźwigowa ul. Dantego 3 lok. 1, Warszawa

PROGRAM FUNKCJONALNO-UŻYTKOWY WYMIANY WIND W BUDYNKU STAROSTW A POWIATOWEGO W KROSNIE UL. BIESZCZADZKA 1

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

PL B1. WINDA WARSZAWA SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ, Warszawa, PL BUP 24/07. ANDRZEJ KATNER, Warszawa, PL

MODEL: DH (dźwig dla osób niepełnosprawnych i nie tylko) Wer

Wymagane i oferowane parametry techniczne dźwigu nieprzelotowego.

EL-DŹWIG s.c. Elektromechanika Dźwigowa ul. Dantego 3 lok. 1, Warszawa

Załącznik nr 1 C do SIWZ. Opis Przedmiotu Zamówienia: I. Przedmiotem Zamówienia jest konserwacja następujących urządzeń:

PROGRAM FUNKCJONALNO-UśYTKOWY WYKONANIA I MOTAśU WINDY W BUDYNKU DELEGATURY PODKARPACKIEGO URZĘDU WOJEWÓDZKIEGO W PRZEMYŚLU UL.

PROGRAM FUNKCJONALNO-UŻYTKOWY

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU DŹWIGÓW. Modernizacja dwóch dźwigów osobowych w bud. DS-2 przy ul. Skarżyńskiego 5 w Krakowie.

NTS LIFT MODERNIZACJA DŹWIGU OSOBOWEGO ODA 500 KG MODERNIZACJA DŹWIGÓW OSOBOWYCH WIND W POLSCE

BHP.pl. Utworzono : 08 styczeĺ Model : KaBe Żurawie samojezdne i wieżowe. Konserwacja i montaż. Producent : KaBe, Krosno

Kraków, dnia r. SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU DŹWIGU

prowadnice Prowadnice Wymagania i zasady obliczeń

ROZDZIAŁ 8 DŹWIGI OSOBOWE

WYŻSZA SZKOŁA PEDAGOGICZNA TWP W WARSZAWIE

SPECYFIKACJA TECHNICZNA

PROGRAM FUNKCJONALNO-UŻYTKOWY

Wymiana dźwigów szpitalnych w Szpitalu Wojewódzkim im. Prymasa Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Sieradzu przy ul. Armii Krajowej 7

OGŁASZA KONKURS OFERT. Dostawa i montaż dźwigu osobowego w budynku mieszkalnym wielorodzinnym przy ulicy Jana Pyki 8a w Zabrzu - zgodnie z poniższym:

WYDZIAŁ SAMOCHODÓW I MASZYN ROBOCZYCH Dział Administracyjno-Gospodarczy

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT

0,1 m/s. do 1,5 m (max. 2 przystanki) 0 mm. 800 x 1250 mm (przelot 180 ) / 900 x 1250 mm (przelot 90 )

Urządzenia do transportu osób i towarów

NTS LIFT MODERNIZACJA DŹWIGU OSOBOWEGO MDA 500 KG MODERNIZACJA DŹWIGÓW OSOBOWYCH WIND W POLSCE

SPECYFIKACJE TECHNICZNE WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH WS.00 WINDY I SCHODY RUCHOME

DŹWIGI SAMOCHODOWE. Model: MCH

SPECYFIKACJA TECHNICZNA

Zamawiający wymaga zamontowania nowych dźwigów o następującej charakterystyce, parametrach technicznych i jakościowych:

SPECYFIKACJA TECHNICZNA

RadoN s.c Radom ul. Żelazna 21 E tel (048) fax (48) biuro@radon.com.pl

Charakterystyka tematu pracy dyplomowej* ) magisterskiej. realizowanej na kierunku: Mechanika i Budowa Maszyn

SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA SST B-18. DŹWIGI OSOBOWE

PROGRAM FUNKCJONALNO - UśYTKOWY

materiałoznawstwo... Podstawowe wiadomości z zakresu materiałoznawstwa dźwigowego

Pionowy transport towarów z określonymi poziomami zatrzymania, dla bardzo zróżnicowanego zastosowania w przemyśle.

SPECYFIKACJA TECHNICZNA

Wybrane zagadnienia projektowania dźwigów elektrycznych i hydraulicznych

PRZEDMIAR ROBÓT. ul. Bema 70, Warszawa. Zakład Gospodarowania Nieruchomościami w Dzielnicy Wola m.st. Warszawy

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH

ZAŁĄCZNIK NR:.. WYTYCZNE PROJEKTOWE I WYKONAWCZE CZYNNOŚĆ NR: 74 WINDY TECHNOLOGIA WYKONANIA I WARUNKI ODBIORU

D o s t ę p n o ś ć - p o k o n a m y k a ż d ą b a r i e r ę. S i l ve r

UMOWA o wykonanie przeglądów okresowych i stały nadzór konserwacyjny dźwigu osobowego

Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia

1. PODSTAWA FORMALNA EKSPERTYZY

PROJEKT BUDOWLANO-DŹWIGOWY

Maksymalna wysokość podnoszenia: 17,56 m Maksymalny zasięg: 14,26 m Silnik: JCB ECOMAX 93 KW KM Przekładnia hydrostatyczna ze sterowaniem

INFORMACJA TECHNICZNA Zawieszenia nośne naczyń wyciągowych

Pos : 1 /T B/M ontag eanlei tung/montageanleitung Güter

System sterowania RCF1 / RCH1 Do dźwigów elektrycznych z maszynownią i bezmaszynowni oraz hydraulicznych

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA

SPECYFIKACJA TECHNICZNA

NOWOŚĆ - PREZENTACJA

LINOWE URZĄDZENIA PRZETOKOWE LTV PV

ZMODYFIKOWANY PROGRAM FUNKCJONALNO-UŻYTKOWY. 1. Nazwa zamówienia: Wymiana windy w obiekcie przy ul. Zegadłowicza3

Szczegółowa Specyfikacja Techniczna. montażu dźwigu osobowego

WYŻSZA SZKOŁA PEDAGOGICZNA TWP W WARSZAWIE

SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE SST-0101 WYMIANA WINDY

DA/MB/ /15 Załącznik nr 1

FUD. Opcjonalne. maszynowni UWAGI: WYTYCZNE PROJEKTOWE. woj. mazowieckie tel fax

PROJEKT BUDOWLANO-DŹWIGOWY

FUD. szafa sterowa UWAGI: WYTYCZNE PROJEKTOWE. woj. mazowieckie tel fax

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT PRZEBUDOWA I ADAPTACJA KLATKI SCHODOWEJ PAWILONU C POD MONTAŻ DŹWIGU DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

RadoN s.c Radom ul. Żelazna 21 E tel.(048) fax (48) Urządzenie do pionowego transportu osób niepełnosprawnych TYP VIP 11

POGOTOWIE SPECJALISTYCZNE PWR. (Przewoźny Wyciąg Ratowniczy) W CENTRALNEJ STACJI RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.

WYKAZ PLANOWANEGO WYPOSAŻENIA W RAMACH PROJEKTU. 6.4 infrastruktura edukacyjna Poddziałanie Szkolnictwo ogólne

Dla poprawnej oceny stanu technicznego maszyny konieczny jest wybór odpowiednich parametrów jej stanu (symptomów stanu)

FUD UWAGI: WYTYCZNE PROJEKTOWE. woj. mazowieckie tel fax

FUD UWAGI: WYTYCZNE PROJEKTOWE. woj. mazowieckie tel fax

Pos : 1 /T B/M ontag eanlei tung/montageanleitung

OGŁOSZENIE. Znak sprawy: /1/2016/ADG

Dokumentacja techniczno ruchowa Podnośnik pionowy Kali B

Opis przedmiotu zamówienia

FORMULARZ TECHNICZNY Specyfikacja techniczna urządzeń i prac modernizacyjnych

SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH SST B.2.10 DŻWIGI

1 Specyfikacja techniczna

Transkrypt:

BEZPIECZEŃSTWO TECHNICZNE URZĄDZEŃ PODDOZOROWYCH W2: Techniki bezpieczeństwa dźwigów Systemy i urządzenia bezpieczeństwa dźwigów elektrycznych Elementy i zespoły technicznych zabezpieczeń dźwigów Ogranicznik prędkości - współpraca cięgna z kołem linowym Chwytacze kabiny Zarys rozwoju transportu linowego pionowego wynalazek E.G.OTISA Dźwig nazywany równieŝ urządzeniem dźwigowym, dźwignicą albo potocznie windą, to urządzenie przeznaczone do przemieszczania ładunków (osób lub towarów) w kabinach lub na platformach wzdłuŝ sztywnych prowadnic, pomiędzy określonymi poziomami, zwykle na duŝą wysokość. Dźwigi bardziej niŝ inne nowoczesne wynalazki wpłynęły na wygląd dzisiejszych miast i metropolii. ChociaŜ dźwigi jako urządzenia uŝywane do transportu pionowego istnieją od tysięcy lat (wykorzystywane przez Egipcjan do budowy piramid 2600 p.n.e.), to dopiero w 852 roku wynalazek Elisha Graves Otis a spowodował, iŝ dźwigi stały się praktycznym, bezpiecznym i godnym zaufania elementem architektury. Do rozreklamowania swojego wynalazku tzw. automatycznego hamulca (zespołu chwytaczy kabiny) E.G.Otis wykorzystał Wystawę Światową otwartą w Nowym Jorku w 853 roku. Pierwszy dźwig osobowy zainstalowano w 857r. W 880 r. Werner von Siemens dołączył do konstrukcji windy silnik elektryczny. Największe rozpowszechnienie spośród pionowych dźwigów elektrycznych znalazły dźwigi szybowe. Takie dźwigi charakteryzuje uŝycie specjalnego ustroju nośnego zwanego szybem. Szyb osłania całą drogę transportu, podtrzymuje prowadnice i przejmuje wszystkie obciąŝenia. ZaleŜnie od występujących warunków dźwigi szybowe mogą być budowane wewnątrz lub na zewnątrz budynków. Podział klasyfikacyjny dźwigów (wg. PN-ISO 490- ) Podział ze względu na zastosowanie osobowe - klasa I towarowo osobowe - klasa II szpitalne - klasa III towarowe - klasa IV towarowe małe - klasa V (posiadające kabinę, której wnętrze jest niedostępne dla osób z powodu jego wymiarów i konstrukcji) specjalne (np.. teatralne, samochodowe) Podział ze względu na zabudowę wewnątrz obiektów budowlanych a) szyb stanowi integralną część budowli b) szyb autonomiczny (konstrukcja samonośna) panoramiczne (tzw. szyb otwarty) Podział ze względu na rodzaj napędu elektryczne (bębnowe, cierne) hydrauliczne a) z napędem bezpośrednim lub z napędem pośrednim b) z napędem centralnym lub bocznym Podział ze względu na usytuowanie zespołu napędowego (tzw. maszynowni) 4 3 2. maszynownia boczna 2. maszynownia tylna 3. maszynownia nie znajduje się bezpośrednio przy szybie dźwigowym (wyłącznie dźwigi hydrauliczne) 4. maszynownia górna 5. dźwigi bez osobnego pomieszczenia maszynowni 2

4 3 5 8 7 9 0 Podstawowe elementy dźwigów elektrycznych Zasady pracy dźwigu z napędem elektrycznym ciernym: 2 6 5 4 3 2 kabina dźwigu zawieszona jest przewaŝnie na kilku stalowych linach nośnych, które przewijają się przez tarczę cierną (napędową). Z drugiej strony zawieszona jest na nich przeciwwaga. Masa kabiny i przeciwwagi zapewnia odpowiednie sprzęŝenie cierne między tarczą cierną a linami, tak Ŝe nacisk lin na tarczę cierną zapewnia utrzymanie lin na tarczy, a ruch i utrzymanie kabiny odbywa się bez zbędnych poślizgów. maszynownia, 2 szafa sterownicza, 3 napęd, 4 koło cierne, 5 liny przeciwwagi, 6 liny nośne, 7 prowadnica przeciwwagi, 8 przeciwwaga, 9 prowadnica, 0 rama kabiny, kabina, 2 napęd drzwi szybowych, 3 drzwi szybowe, 4 kaseta sterownicza, 5 zamek bezpieczeństwa drzwi szybowych W dźwigach z napędem elektrycznym, połoŝenie maszynowni ma znaczący wpływ na sposób prowadzenia lin. Sposób olinowania dźwigów elektrycznych Sposób olinowania dźwigów elektrycznych związany jest z zasadami równowaŝenia sił cięŝkości kabiny, przeciwwagi i udźwigu nominalnego. RównowaŜenie tych sił cięŝkości ma na celu uzyskanie odpowiedniego sprzęŝenia ciernego między kołem ciernym a liną oraz zmniejszenie wymaganej mocy silnika. Przy dźwigach z napędem umieszczonym nad szybem niezrównowaŝona siła cięŝkości cięgien nośnych wpływa w istotny sposób na pracę układu ciernego juŝ przy wysokościach podnoszenia około 20 m. Dlatego wówczas zachodzi potrzeba stosowania specjalnego olinowania poprzez stosowanie cięgien wyrównawczych Sposób równowaŝenia zmiany mas cięgien nośnych przy napędzie umieszczonym nad szybem: cięgno nośne, 2 cięgno wyrównawcze (układy e, f, g oraz h - podwójne przełoŝenie prędkości ) Schemat olinowania dźwigów z napędem usytuowanym na poziomie dna szybu Sposób olinowania dźwigów elektrycznych - układy cierne a b c napęd napęd napęd A) Układy cierne stosowane w dźwigach z napędem usytuowanym nad szybem: a), b) układ z pojedynczym opasaniem, c) układ z podwójnym opasaniem przeciwwaga kabina przeciwwaga kabina przeciwwaga kabina kabina napęd przeciwwaga B) Schemat olinowania dźwigów z napędem usytuowanym na poziomie dna szybu.. C) Schemat olinowania dźwigów bez maszynowni Gen2 /OTIS oraz EcoDisc /KONE 2

Układy bezpieczeństwa w dźwigach elektrycznych. szyb; 2- maszynownia, 3- kabina, 4- lina, 5- przeciwwaga, 6- prowadnice kabiny, 7- prowadnice przeciwwagi, 8- ogranicznik prędkości, 9- chwytacze kabiny, 0- chwytacze przeciwwagi - zamki bezpieczeństwa drzwi, 2- zderzaki kabiny, 3- zderzaki przeciwwagi, 4- rygle drzwi szybowych, 5- wyłącznik zwisu liny Układy zabezpieczające monitoring prędkości jazdy kabiny Schemat funkcjonalny połączenia ogranicznika prędkości z chwytaczem kabiny, gdzie:. ogranicznik prędkości, 2. lina ogranicznika prędkości, 3. dźwignia uruchamiająca chwytacze, 4. obciąŝnik liny ogranicznika prędkości ogranicznik prędkości Układ współpracy chwytacza i prowadnicy Obliczenia wytrzymałościowe lin Przykładowe rozwiązanie konstrukcyjne układu ogranicznika prędkości z chwytaczami, gdzie: a) schemat instalacji ogranicznika w maszynowni b) schemat instalacji ogranicznika w strefie nadszybia. Dobór liny dokonywany jest na podstawie warunków, jakie określa norma PN/EN 8.. Ustala ona, Ŝe moŝna zastosować jako opcję minimalną dwie niezaleŝne liny stalowe o średnicy nominalnej nie mniejszej niŝ 8 mm. Zastosowane liny muszą być wykonane z drutów ze stali o nominalnej wytrzymałości na rozciąganie 570[N/mm 2 ] lub 770[N/mm 2 ] w przypadku lin z drutami o jednakowej wytrzymałości, a w przypadku lin o dwóch klasach wytrzymałości na rozciąganie 370 [N/mm 2 ] dla drutów zewnętrznych i 770 [N/mm 2 ]dla drutów wewnętrznych. mp Q Schemat obciąŝeń Obliczenie siły w linie: S l = (Q + m k + m l )*g/n [N] gdzie: m l [kg] - masa liny, n liczba lin nośnych, m k [kg] - masa kabiny, Q [kg] - udźwig, x rz = F/ S l x w x rz - rzeczywisty współczynnik bezpieczeństwa x w = 2 - wymagany współczynnik bezpieczeństwa (wg PN/EN 8.) F [N] - minimalna siła zrywająca linę określona w ateście liny Weryfikacja współczynnika bezpieczeństwa: gdzie: Obliczenie cierności Aby zachowana została odpowiednia cierność spełniona musi zostać następująca zaleŝność: (S / S 2 ) C C2 e fα gdzie: C =,5 współczynnik charakteryzujący warunki przyśpieszenie i opóźnienia kabiny (przeciwwagi). Dla prędkości dźwigu V =,0 m/s (wg. PN/EN 8.) C2 =,2 współczynnik uwzględniający zmianę profilu rowka koła ciernego w wyniku zuŝycia e podstawa logarytmu naturalnego f pozorny współczynnik tarcia zaleŝny od kształtu rowka w kole ciernym α kąt opasania 3

Warunek sprzęŝenia ciernego Siła tarcia, która przeciwdziała przesunięciom liny względem koła linowego, spowodowana jest działaniem sił normalnych na bieŝni koła opasanego cięgnem obciąŝonym na obu końcach siłami S i S2. Jeśli rozpatrzymy równowagę elementarnego łuku cięgna Rdϕ, przy załoŝeniu, Ŝe S>S2, to w końcowych przekrojach łuku dϕ, będą występowały siły wewnętrzne o wielkości odpowiednio: S + ds oraz S Aby zachowany był warunek równowagi, elementarna siła normalna musi być równa: dn= (S + ds)*sin(dφ/2) + S*sin(dφ/2) S*dφ -wywołuje wystąpienie granicznej siły przyczepności (siły stycznej) dt = µ*dn = µ*s*dφ - poślizg liny nie wystąpi wówczas, gdy: ds<dt Równowaga elementarnego łuku cięgna PoniewaŜ elementarna siła tarcia równa się: dt=µ*dn, gdzieµ współczynnik tarcia między bieŝnią koła a liną, otrzymamy nierówność: ds µ*s*dϕ S ds µ dϕ S S ln < S 2 S 2 0 rozwiązanie stanowi wyraŝenie: µα stąd otrzymujemy zaleŝność: S S2 µ α e α gdzie: e- podstawa logarytmów naturalnych (2,78) α - kąt opasania koła w mierze łukowej (w radianach) DŹWIG DLA NISKICH I ŚREDNICH BUDYNKÓW 3mm Wciągarka bezreduktorowa Silnik z magnesami stałymi Koło cierne o małej średnicy (00mm/20mm) Hamulec tarczowy Przetworniki prędkości obrotowej roboczy (PVT) i awaryjny 30 mm Dźwig bez maszynowni 630, 000 kg przy.0 i.6 m/s Zawieszenie 2: Przeciwwaga z boku Wykonanie lewe i prawe Drzwi przód i tył Wysokość podnoszenia do 75m, Max 2 przystanków Powlekany pas stalowy - CSB poliuretanowy płaszcz i linki stalowe `2 splotek, 588 drucików nośność 3600 kg Podstawowe struktury konstrukcyjne i główne elementy dźwigów hydraulicznych 2 3 4 5 2 Podstawowe struktury napędu: a) napęd bezpośredni - układ siłownika centralny pojedynczy, b) napęd bezpośredni - układ siłownika boczny, c) napęd bezpośredni układ zdwojony, d) napęd pośredni siłownik pojedynczy, e) napęd pośredni układ zdwojony, f) napęd pośredni sprzęŝenie z przeciwwagą (tzw. HYCO) łączniki krańcowe cylindrów, 2 - łączniki krańcowe kabiny, 3 prowadniki tłoka i koła linowego, 4 mocowanie prowadnic i górnej części cylindra hydraulicznego do ściany szybu, 5 rama kabiny, 6 tłok cylindra, 7 agregat hydrauliczny ze zbiornikiem oleju, 8 wysokociśnieniowy przewód hydrauliczny zasilający, 9 mocowanie podstawy cylindra, 0 dolne mocowanie prowadnic do posadzki podszybia, kaseta sterownicza, 2 drzwi szybowe. 7 6 8 9 0 Podstawowe zespoły dźwigu hydraulicznego 4

Przykładowa konstrukcja układu napędowego hydraulicznego (schemat montaŝowy) System sterowania prędkością jazdy (ruch w górę oraz w dół, faza rozruchu jazdy ustalonej i hamowania) Siłownik hydrauliczny teleskopowy Zawór bezpieczeństwa Zespół zaworów sterujących i regulujących parametry pracy dźwigu (np.. regulacja prędkości jazdy) Zasilacz hydrauliczny z pompą wyporową (przekładnia hydrostatyczna) Przykładowa konstrukcja układu napędowego hydraulicznego (schemat ideowy) Zawór bezpieczeństwa Siłownik hydrauliczny teleskopowy Zespół zaworów sterujących i regulujących parametry pracy dźwigu (np.. regulacja prędkości jazdy) Zasilacz hydrauliczny z pompą wyporową Przestrzeń bezpieczeństwa podszybie - zderzaki kabinowe hydrauliczne 5

Lokalizacja podstawowych zespołów sterowania i kontroli pracy dźwigów Jednostki sterujące z układami mikroprocesorowymi (monitoring stanu eksploatacji dźwigu) Standardowe elementy układu sterowania tablica sterowa kaseta jazd kontrolnych tablica wstępna (rozdzielnica) łączniki końcowe łączniki krańcowe odwzorowanie połoŝenia kabiny w szybie sygnalizator alarmu przycisk "STOP" do podszybia Współczesne systemy sterowania pracą dźwigów Kryteria współczesnych zaawansowanych technik w zakresie sterowania ruchem dźwigów osobowych i towarowych przewóz moŝliwie największej liczby pasaŝerów w najkrótszym czasie - co wiąŝe się z wymaganiami duŝej szybkości ruchu kabiny z uwzględnieniem intensywnego hamowania z kontrolą zrywu i krótkiego czasu poziomowania, precyzyjne pozycjonowanie kabiny na przystankach (dopuszczalna niedokładność pozycjonowania < 5,0 [mm]), zagwarantowanie komfortu przemieszczania kabiny poprzez zminimalizowanie wpływu elementów o silnie nieliniowej charakterystyce (linia hydrauliczna, liny nośne, mocowania lin) na końcowy efekt ruchu kabiny (w tym zakresie spełnienie warunków nie przekraczania zmian prędkości powyŝej wartości znormalizowanych oraz ograniczenie prędkości zmian przyspieszeń do wartości znormalizowanych 6 0 [m/s 3 ] - tzw. efekt szarpnięcia - z ang. JERK ); system sterownia musi sankcjonować nadrzędne sygnały z systemu bezpieczeństwa. Czas przejazdu dźwigu zaleŝy od rodzaju napędu i systemu sterowania Systemy sterowania pracą dźwigów Sterowanie dźwigów pojedynczych Sterowanie dźwigów grupowo zbiorcze a) normalne przestawne b) normalne rejestrowane c) zbiorcze w górę d) zbiorcze w dół sterowanie normalne przestawne: kabina przybywa na wezwanie pasaŝera oczekującego na danym przystanku, jeŝeli jest pusta i nikt nie wezwał jej wcześniej, z chwila wejścia do kabiny pasaŝer staje się jej wyłącznym dysponentem sterowanie normalne rejestrowane: dźwig w czasie jazdy w określonym kierunku zatrzymuje się na kaŝdym przystanku na którym zarejestrowano wezwanie, zgodnie z kolejnością podanych dyspozycji Sterowanie grupowe dźwigów z realizacją funkcji i dyspozycji specjalnych (np. w dźwigach szpitalnych) a) system eliminacyjny b) system interwałowy c) system strefowy d) system rozdzielczy sterowanie zbiorcze w górę lub w dół: dźwig w czasie jazdy w określonym kierunku zatrzymuje się na kaŝdym przystanku na którym zarejestrowano wezwanie lub zgodnie z podaną dyspozycją z kasety kabinowej, przy czym realizacja jazdy wykonywana jest przez dźwig, który zapewnia najkrótszy czas oczekiwania na przystanku dla ruchu w górę lub w dół sterowanie zbiorcze z realizacją funkcji specjalnych np. w dźwigach szpitalnych z chwilą włączenia systemu specjalnego dysponentem jest wyłącznie osoba uprawniona, sterowanie zbiorcze w systemie eliminacyjnym, interwałowym, strefowym lub rozdzielczym: realizacja funkcji optymalizujących pracę dźwigu w określonych przypadkach eksploatacyjnych: np.. dla systemu eliminacyjnego realizacja dyspozycji zatrzymywania się kabiny na wybranych poziomach (funkcja dostępna tylko dla osób uprawnionych wykorzystywana w obiektach administracyjnych, apartamentach, itp), dla systemu strefowego obsługa poziomu głównego oraz wybranych poziomów (stosowana w hotelach, budynkach administracyjnych, itp.) 6

BUDOWA I BADANIA OGRANICZNIKA PRĘDKOŚCI DŹWIGÓW ELEKTRYCZNYCH wytyczne normy PN-EN-8- oraz dyrektywy dźwigowej Zgodnie z postanowieniami dyrektywy dźwigowej 95/6/EC oraz normy PN-EN8-, w kaŝdym z dźwigów elektrycznych, stale obsługujących budynki, obiekty budowlane i konstrukcje, wymagane jest stosowanie urządzeń zabezpieczających. Przedmiotowe akty prawne i normowe, podają wykaz urządzeń zabezpieczających, w tym konieczność instalacji: a) urządzeń ryglujących drzwi przystankowe, b) urządzeń zapobiegających spadkowi, które uniemoŝliwiają swobodny spadek kabiny lub jej niekontrolowany ruch w górę (tzw. chwytacze kabiny), c) ograniczniki prędkości, d) zderzaków kabiny i przeciwwagi z akumulacja energii (z charakterystyką nieliniową oraz z tłumieniem ruchu powrotnego), e) zderzaków rozpraszających energię, f) urządzeń zabezpieczających w siłownikach hydraulicznych układów napędowych, jeŝeli spełniają rolę urządzeń zapobiegających spadkowi, g) elektrycznych urządzeń zabezpieczających w postaci łączników bezpieczeństwa zawierających elementy elektroniczne. Zasada działania ogranicznika prędkości Jest to urządzenie mechaniczne słuŝące do kontrolowania prędkości jazdy kabiny. Ogranicznik prędkości powinien uruchamiać chwytacze gdy prędkość kabiny przekroczy prędkość znamionową nie mniej niŝ o 5%..Typowa konstrukcja ogranicznika prędkości dla dźwigów o prędkości jazdy do 0,7[m/s]: koło linowe, 2 masa ruchoma, 3 spręŝyna, 4 obudowa, 5 dźwignia zacisku linowego ogranicznika, 6 dźwignia kontaktu) Rys. Ogranicznik prędkości typu R5: współpracujący z liną o średnicy 8 0 mm, prędkość wyzwalania do,4m/s Zadziałanie ogranicznika prędkości powoduje przy przekroczeniu normalnej prędkości jazdy: zadziałanie chwytaczy przy opadającej kabinie, przerwanie obwodu sterowania, niezaleŝnie od kierunku ruchu kabiny. Metodyka pomiarów doświadczalnych - opis stanowiska badawczego Specyfikacja uŝytych oznaczeń: - rama nośna; 2podstawa stanowiska, 3- badany egzemplarz ogranicznika prędkości; 4- koło linowe ogranicznika prędkości; 5- lina, 6- obciąŝka, 7prowadnice obciąŝki, 8- siłownik hydrauliczny; 9łącznik linowy, 0- ręczna dźwignia do odciąŝania liny, - wieszak do zawieszania liny, 2prądniczka tachometryczna, 3- rama stanowiąca podstawę dla prądniczki oraz do blokowania koła linowego ogranicznika prędkości, 4- śruby słuŝące do blokowania koła linowego ogranicznika prędkości, 5czujnik przemieszczenia, 6- silnik o regulowanej prędkości obrotowej, 7- podstawa silnika, 8spręŜyna dociskająca silnik, 9- kółka jezdne stanowiska, 20- śruby słuŝące do ustawienia stanowiska w poziomie. Na ramie nośnej (), w górnej jej strefie, zamontowany jest badany zespół ogranicznika prędkości 3. Na kole linowym 4 ogranicznika prędkości nałoŝona jest lina 5 w kształcie pętli. Lina obciąŝona jest przez obciąŝkę ogranicznika prędkości 6, która ma moŝliwość ruchu w pionie po prowadnicach 7. W górnej części ramy równolegle do liny zamontowany został siłownik hydrauliczny 8. Koniec ramienia siłownika oparty jest o łącznik 9, który razem z zaciskami linowymi łączy dwa końce liny. Do pomocy w czasie zakładania i zdejmowania liny słuŝy dźwignia ręczna 0, która poprzez podniesienie obciąŝki zwalnia napięcie liny. Zdjętą linę wiesza się na specjalnym wieszaku, znajdującym się na wysokości koła linowego ogranicznika prędkości. Do pomiaru obrotów ogranicznika prędkości słuŝy prądniczka tachometry-czna 2 zamocowana na specjalnej ramie 3. Na ramie 3 zainstalowane są równieŝ dwie śruby 4 słuŝące do blokowania ruchu koła linowego ogranicznika. Do pomiaru wartości przemieszczenia się liny podczas pomiaru słuŝy czujnik przemieszczenia 5 zamocowany do prowadnic obciąŝki. Do wprawiania w ruch ogranicznika słuŝy silnik 6 o regulowanej prędkości obrotowej. Silnik znajduje się na wahliwej podstawie 7. Siła docisku osi silnika do koła linowego ogranicznika, a zatem siła tarcia dzięki której koło porusza się regulowana jest poprzez zmianę napięcia spręŝyny 8 podtrzymującej wahliwą podstawę silnika. Na czas badań stanowisko naleŝy wypoziomować, wykorzystując śruby regulacyjne 20 znajdujące się w podstawie konstrukcji. 7

Przykładowe niezgodności z obszaru dźwigów Rozp. MPiPS w sprawie ogólnych przepisów BHP tekst jednolity Dz. U. 69 poz.. 650 9. rozporządzenia przypadkowe zadziałanie elementów sterowniczych Przyciski sterownicze w kabinie często nie są osłonięte kołnierzami. W związku z powyŝszym istnieje moŝliwość przypadkowego uruchomienia przez oparcie się o przycisk. To samo zagroŝenie moŝe stwarzać korba sterowa. 0 i 3.2 - elementy sterownicze do zatrzymania na kaŝdym stanowisku pracy Niektóre dźwigi (nie posiadające układu sterowania jazdą rewizyjną) nie mają na dachu kabiny - będącym stanowiskiem pracy konserwatora -Ŝadnego urządzenia do zatrzymania ruchu dźwigu. Większość dźwigów nie posiada urządzenia do zatrzymania w podszybiu, które jest stanowiskiem pracy konserwatora. ZagroŜenie dla konserwatorów w maszynowni Wybrane urządzenia zabezpieczające podlegające procedurze badawczej (badania typu) w jednostce notyfikowanej (laboratorium akredytowane) Dźwigi - badaniu typu podlegają następujące urządzenia bezpieczeństwa dźwigów: urządzenia ryglujące drzwi przystankowych, urządzenia zapobiegające spadkowi, które uniemoŝliwiają spadek swobodny kabiny lub jej niekontrolowany ruch w górę, ograniczniki prędkości, zderzaki z akumulacją energii oraz rozpraszające energię, urządzenia zabezpieczające w siłownikach hydraulicznych układów napędowych, elektryczne urządzenia zabezpieczające w postaci łączników bezpieczeństwa, zawierające elementy elektroniczne. NORMALIZACJA EUROPEJSKA W DZIEDZINIE DŹWIGÓW PN-EN 8-:2002 Przepisy bezpieczeństwa dotyczące budowy i instalowania dźwigów. Część : Dźwigi elektryczne PN-EN 8-2:2002 Przepisy bezpieczeństwa dotyczace budowy i instalowania dźwigów. Cześć 2: Dźwigi hydrauliczne EN 8-2:998/A2 Przepisy bezpieczeństwa dotyczące budowy i instalowania dźwigów. Cześć 2: Dźwigi hydrauliczne A2: Przestrzenie dla zespołu napędowego i krąŝków PN-EN 206:200 Kompatybilność elektromagnetyczna. Dźwigi, schody i chodniki ruchome. Odporność PN-EN 8-28:2004 U; prpn-en 8-28 Przepisy bezpieczeństwa dotyczące budowy i instalowania dźwigów - Część 28: System zdalnego alarmowania w dźwigach osobowych i towarowych PN-EN 305:2003 Konserwacja dźwigów i schodów ruchomych - Zasady dotyczące opracowania instrukcji konserwacji prpn-en 8-58 Przepisy bezpieczeństwa dotyczące budowy i instalowania dźwigów - Część 58: Próba odporności ogniowej drzwi przystankowych PN-EN 8-70:2004 (U); prpn-en 8-70 Przepisy bezpieczeństwa dotyczące budowy i instalowania dźwigów Dźwigi osobowe i towarowe specjalnego przeznaczenia - Część 70: Dostęp do dźwigów dla osób, włączając osoby niepełnosprawne PN-EN 8-3:2002 Przepisy bezpieczeństwa dotyczące budowy i instalowania dźwigów. Część 3: Dźwigi towarowe małe elektryczne i hydrauliczne PN-EN 258-:2002 Dźwigi budowlane towarowe. Część : Dźwigi ze wstępem na platformę PN-EN 258-2:2002 Dźwigi budowlane towarowe. Część 2: Dźwigi pochyłe bez wstępu na podstawę ładunkową PN-EN 259:2002 Dźwigi budowlane towarowo-osobowe z kabiną prowadzoną pionowo PN-EN 627:998 Zasady rejestrowania danych i monitorowania dźwigów, schodów ruchomych i chodników ruchomych EN 8-80:2003 Przepisy bezpieczeństwa dotyczące budowy i instalowania dźwigów Dźwigi istniejące - Część 80: Zasady dotyczące poprawy bezpieczeństwa istniejących dźwigów osobowych i towarowych PrPN-ISO 9386- Platformy podnoszące z napędem mechanicznym dla osób z ograniczoną zdolnością poruszania się - Zasady dotyczące bezpieczeństwa, wymiarów i działania Część : Platformy podnoszące pionowe PN-EN 050:999 Maszyny. Bezpieczeństwo. Zasady oceny ryzyka Dźwig urządzeniem bezpiecznym!!! 8

Literatura. Kwaśniewski J: Dźwigi osobowe i towarowe, Budowa i eksploatacja; AGH 2004 2. A. Piątkiewicz, R. Sobolski: Dźwignice, tom I, tom II. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne 977r. 3. Cichocki W., Michałowski S.: Specyfika kształtowania parametrów eksploatacyjnych w hydraulicznych dźwigach z napędem pośrednim, Czasopismo Techniczne, Zeszyt Mechanika -M/2005, s.03-2, XVIII Konferencja Naukowa Problemy Rozwoju Maszyn Roboczych 4. Cichocki W., Michałowski S.: Laboratorium systemów transportu bliskiego i urządzeń dźwigowych. Część 2 Eksploatacja, WNT PK Krasków 202, 5. Katalogi producentów urządzeń dźwigowych: OTIS, KONE, Thyssen, 6. Kwartalnik Dozór techniczny - UDT Dźwigi podlegają obowiązkowej rejestracji, badaniom i odbiorom Urzędu Dozoru Technicznego 9