K-S-1.431.1.6.2015.ML PROTOKÓŁ KONTROLI KOMPLEKSOWEJ przeprowadzonej w dniach 4-6 maja 2015 r. w Miejsko-Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Kaliszu Pomorskim Jednostka kontrolowana: Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kaliszu Pomorskim Adres: 78-540 Kalisz Pomorski, ul. Mickiewicza 51 Numer Identyfikacyjny Jednostki: 003801870 Numer Identyfikacji Podatkowej: 253-00-38-661 Podmiot prowadzący: Burmistrz Kalisza Pomorskiego Kontrolę przeprowadzili: - Małgorzata Lewińska - starszy inspektor wojewódzki Wydziału Spraw Społecznych Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie Delegatura w Koszalinie, - Iwona Lorenc - starszy inspektor wojewódzki Wydziału Spraw Społecznych Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie Delegatura w Koszalinie, na podstawie upoważnienia Wojewody Zachodniopomorskiego Nr 9/2015 z dnia 9 lutego 2015 r. Akta kontroli str. 1 Kontrolą objęto zagadnienia dotyczące sposobu realizacji zadań określonych w ustawie o pomocy społecznej (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 163) realizowanych przez gminę w okresie od dnia 01 stycznia 2014 r. do dnia kontroli. Kontrolą objęto następujące zagadnienia: - struktura organizacyjna ośrodka pomocy społecznej, - stan zatrudnienia i kwalifikacji osób zatrudnionych, - ogólne założenia polityki społecznej gminy, - tryb przyznawania świadczeń z pomocy społecznej (świadczenia pieniężne), w tym: prawidłowość kwalifikowania do poszczególnych rodzajów świadczeń, sposób przygotowania dokumentacji stanowiącej podstawę do przyznania świadczeń, terminowość wydawania decyzji administracyjnych i wypłacania świadczeń, - sposób organizowania pomocy (świadczenia niefinansowe).
STRUKTURA ORGANIZACYJNA OŚRODKA POMOCY SPOŁECZNEJ Kierownikiem Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kaliszu Pomorskim jest od 10 maja 1990 r. Pani Halina Maras (Akt powołania na stanowisko Kierownika przez Naczelnika Miasta i Gminy Kalisz Pomorski od dnia 10 maja 1990 r.). Nadzór nad kontrolowaną jednostką sprawuje Burmistrz Kalisza Pomorskiego. Kontrolę przeprowadzono w obecności Kierownika Ośrodka. Jednostkę powołano na mocy Uchwały Nr XII/92/95 Rady Miejskiej w Kaliszu Pomorskim z dnia 28 września 1995 r. w sprawie powołania jednostki organizacyjnej Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kaliszu Pomorskim. Statut Ośrodka wprowadzono Uchwałą Nr VII/39/15 Rady Miejskiej w Kaliszu Pomorskim z dnia 26 marca 2015 r. w sprawie Statutu Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kaliszu Pomorskim. Akta kontroli str. 14-21 Regulamin Organizacyjny Ośrodka wprowadzono Zarządzeniem Nr 1/2009 Kierownika Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kaliszu Pomorskim z dnia 24 kwietnia 2009 r. w sprawie ustalenia Regulaminu organizacyjnego Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kaliszu Pomorskim. Zmian w Regulaminie dokonano Zarządzeniem Kierownika Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kaliszu Pomorskim Nr 2/2012 z dnia 16 maja 2012 r. oraz Nr 1/2014 z dnia 11 marca 2014 r. dotyczyły zmian w strukturze organizacyjnej jednostki. Akta kontroli str. 22-32 Kierownik oraz pracownik Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kaliszu Pomorskim posiadają upoważnienia Burmistrza Kalisza Pomorskiego (dołączone do akt kontroli) do prowadzenia spraw i wydawania decyzji administracyjnych. Akta kontroli str. 33-34 II. STAN ZATRUDNIENIA I KWALIFIKACJE OSÓB ZATRUDNIONYCH W Ośrodku zatrudnionych jest 21 pracowników, w tym 3 pracowników socjalnych i 1 asystent rodziny. Miasto i Gmina Kalisz Pomorski liczy 7383 mieszkańców. Stopa bezrobocia (procentowy udział zarejestrowanych bezrobotnych w liczbie cywilnej ludności aktywnej zawodowo) w powiecie wynosi ok. 12,5%, a wskaźnik bezrobocia rejestrowanego (procentowy udział bezrobotnych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym) w Mieście i Gminie Kalisz Pomorski stanowi 11,9%. Ośrodek nie spełnia warunku art. 110 ust. 11 ustawy o pomocy społecznej w kwestii dotyczącej zatrudnienia pracowników socjalnych proporcjonalnie do liczby ludności gminy w stosunku jeden pracownik socjalny zatrudniony na 2 tys. mieszkańców. 2
Wymagania kwalifikacyjne pracowników socjalnych określa art. 116 ust. 1 oraz art. 156 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 163). Z przedstawionych dokumentów wynika, iż Kierownik oraz pracownicy socjalni Miejsko- Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kaliszu Pomorskim posiadają odpowiednie, wymagane przepisami cyt. ustawy, kwalifikacje. Akta kontroli str. 35-37 Funkcjonowanie Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kaliszu Pomorskim Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kaliszu Pomorskim zlokalizowany jest w obiekcie przy ul. Mickiewicza 51 - budynku wolnostojącym, oddanym Ośrodkowi w trwały zarząd Decyzją NO 7241-83/07 Burmistrza Kalisza Pomorskiego. Ośrodek zajmuje obecnie 9 pomieszczeń biurowych o łącznej powierzchni ok. 150 m 2. Pokoje są odnowione, zapewniono nowoczesne funkcjonalne umeblowanie pomieszczeń biurowych. Warunki lokalowe zapewniają sprawne funkcjonowanie Ośrodka. MGOPS w Kaliszu Pomorskim wyposażony jest w odpowiedni sprzęt biurowy i komputerowy niezbędny do prawidłowej realizacji zadań. Kompleksową obsługę informatyczną Ośrodka zapewnia informatyk zatrudniony w ramach umowy zlecenie. Ośrodek pracuje z zastosowaniem sieciowego systemu informatycznego Opieka firmy ZETO Koszalin oraz korzysta z innych programów tego samego autora. Konserwacją systemu oraz wprowadzaniem zmian programowych zajmuje się ZETO Koszalin w ramach umowy serwisowej. Przyznane świadczenia wypłacane są w kasie Banku Spółdzielczego w Kaliszu Pomorskim (zasiłki stałe i okresowe) lub kasie MGOPS (głównie zasiłki celowe). Około 25% świadczeń przekazuje się na konta bankowe klientów. Data wypłaty świadczenia wskazana jest w treści decyzji. Ośrodek nie dysponuje samochodem służbowym. W celu dojazdu do oddalonych środowisk pracownicy socjalni korzystają z prywatnych samochodów w ramach delegacji służbowych. III. OGÓLNE ZAŁOŻENIA POLITYKI SPOŁECZNEJ GMINY Rada Miejska w Kaliszu Pomorskim podjęła następujące uchwały: Nr XXXI/171/2005 z dnia 30 marca 2005 r. w sprawie przyjęcia Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Kalisz Pomorski oraz Nr V/21/15 z dnia 29 stycznia 2015 r. w sprawie przyjęcia Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2012-2020. Realizacja Strategii jest monitorowana. Dnia 26 marca 2015 r. przekazano sprawozdanie z realizacji strategii w roku 2014 do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Drawsku Pomorskim; Nr VI/29/15 z dnia 26 lutego 2015 r. w sprawie ustalenia szczegółowych warunków przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, 3
z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, oraz szczegółowe warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia z opłat, jak również trybu ich pobierania; Nr XXIV/125/2004 z dnia 27 października 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze; Nr V/22/15 z dnia 29 stycznia 2015 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Wspierania Rodziny na lata 2015-2017; Nr V/23/15 z dnia 29 stycznia 2015 r. w sprawie Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2015 r. Z realizacji Programu pn. Działalność Miejsko-Gminnej Komisji ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Kaliszu Pomorskim. Ostatnie sporządzono za rok 2014; Nr V/23/15 z dnia 29 stycznia 2015 r. w sprawie Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2015. Z realizacji Programu corocznie sporządzana jest Sprawozdanie z wykonania zadań z zakresu przeciwdziałania narkomanii. Ostatnie sporządzono za rok 2014; Nr XXIV/126/2004 z dnia 27 października 2004 r. sprawie zwrotu wydatków za świadczenia z pomocy społecznej będące w zakresie zadań własnych gminy; Nr LV/382/14 z dnia 23 stycznia 2014 r. w sprawie podwyższenia kryterium dochodowego uprawniającego do przyznania nieodpłatnie pomocy w zakresie dożywiania w formie świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności dla osób objętych wieloletnim programem wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania Pomoc państwa w zakresie dożywiania na lata 2014-2020; Nr LV/381/14 z dnia 30 stycznia 2014 r. w sprawie ustanowienia wieloletniego programu osłonowego w zakresie dożywiania Pomoc gminy w zakresie dożywiania na lata 2014-2020. MGOPS w Kaliszu Pomorskim corocznie sporządza Ocenę zasobów pomocy społecznej w oparciu o analizę lokalną sytuacji społecznej i demograficznej gminy. Ośrodek przygotowuje Ocenę i przekazuje ją Burmistrzowi, Radzie Miejskiej w Kaliszu Pomorskim, a także do Urzędu Marszałkowskiego za pomocą SI CAS. Ostatnią Ocenę sporządzono za rok 2014 i przekazano Burmistrzowi Kalisza Pomorskiego dnia 25 kwietnia 2015 r. MGOPS sporządza corocznie sprawozdanie z działalności Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kaliszu Pomorskim 24 lutego 2015 r. przekazano do Urzędu Miejskiego Informację o przebiegu wykonania budżetu za 2014 r. Ośrodek posiada Zeszyt skarg i wniosków. W kontrolowanym okresie nie odnotowano wpisów. 4
IV. PRZYZNAWANIE ŚWIADCZEŃ ORAZ SPOSÓB ORGANIZOWANIA POMOCY SPOŁECZNEJ Na podstawie losowo wybranych akt szczegółowo zbadano dokumentację osób korzystających z podstawowych form świadczeń pod względem: - prawidłowości kwalifikowania do poszczególnych rodzajów świadczeń, - sposobu przygotowania dokumentacji stanowiącej podstawę do przyznania świadczeń, - terminowość wydawania decyzji administracyjnych w wypłacania świadczeń. 1. Zasiłki stałe i składki na ubezpieczenie zdrowotne Sprawdzono dokumentację dotyczącą zasiłków stałych, składek na ubezpieczenie zdrowotne przyznanych na podstawie następujących decyzji: Decyzja Nr 1096.2014.01.256.2014.335 (brak potwierdzenia doręczenia decyzji) Decyzja Nr 1097.2014.01.256.2014.336 (brak potwierdzenia doręczenia decyzji) Decyzja Nr 2136.2014.01.256.2014.347 Decyzja Nr 2260.2014.08.1827.2014.24 Decyzja Nr 2261.2014.08.1827.2014.25 Decyzja Nr 1555.2014.19.2104.2014.1 Decyzja Nr 1556.2014.19.2104.2014.2 Decyzja Nr 495.2015.11.523.2015.45 Decyzja Nr 496.2015.11.523.2015.46 Decyzja Nr 246.2014.11.523.2014.42 Decyzja Nr 247.2014.11.523.2014.43 Decyzja Nr 348.2015.15.1888.2015.32 Decyzja Nr 1980.2014.08.2065.2014.55 Decyzja Nr 1982.2014.08.2065.2014.56 Decyzja Nr 404.2014.08.2066.2014.11 Decyzja Nr 611.2014.08.2066.2014.13 Decyzja Nr 1532.2014.08.2066.2014.15 Decyzja Nr 1533.2014.08.2066.2014.16 Decyzja Nr 1904.2014.14.986.2014.113 Skontrolowane sprawy spełniają warunki art. 37 i art. 39 ust. 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 163) - niezbędne do przyznania zasiłku stałego i składki na ubezpieczenie zdrowotne. 2. Świadczenia przyznane w ramach programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania W ramach ww. programu w 2014 r. ogółem z dożywiania skorzystało 449 osób z terenu funkcjonowania MGOPS w Kaliszu Pomorskim. Łączny koszt programu to 213.026,00 zł. Główną formą pomocy były posiłki w szkołach skorzystało z nich ogółem 350 osób (w tym 92 dzieci do czasu rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej i 255 uczniów szkół oraz 3 pozostałe osoby otrzymujące pomoc na podstawie art. 7 ustawy o pomocy społecznej). 5
Udzielano także pomocy w formie zasiłków celowych (ze wsparcia w tej formie skorzystało 138 osób). Posiłki dla dzieci z terenu objętego działaniem MGOPS w Kaliszu Pomorskim przygotowywane były w 2014 r. przez 4 szkoły i 2 przedszkola. W Gimnazjum w Kaliszu Pomorskim posiłki przygotowywane są przez Spółdzielnię Socjalną Galeria Smaków w kuchni szkoły oraz wydawane uczniom w stołówce szkolnej. Do Szkoły Podstawowej w Pomierzynie posiłki dowożone są z kuchni Szkoły Podstawowej w Kaliszu Pomorskim na zasadach określonych w umowie między szkołami i przewoźnikiem. Posiłki przewożone są przystosowanym transportem w termosach, a dzieci spożywają posiłki w stołówce szkolnej. Pozostałe szkoły (Szkoła Podstawowa w Kaliszu Pomorskim, Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Kaliszu Pomorskim) i przedszkola (w Kaliszu Pomorskim i w Dębsku) prowadzą własne kuchnie i stołówki. Dyrektorzy szkół odpowiedzialni są za organizację wydawania posiłków w swojej szkole oraz monitorowanie ich jakości i sporządzanie list obecności dzieci. Kierownik Ośrodka doraźnie kontroluje sposób wydawania oraz jakość posiłków. Dzieci i młodzież ucząca się w innych szkołach poza terenem gminy, wymagająca pomocy w tym zakresie, korzysta z żywienia zorganizowanego w szkole, do której uczęszcza. MGOPS zawiera z tymi szkołami umowy, a po zakończeniu miesiąca rozlicza się na podstawie przedłożonych faktur i listy korzystających z dożywiania dzieci. W niedziele, wakacje, święta oraz inne dni wolne od pracy Ośrodek nie zapewnia gorących posiłków, jednak w uzasadnionych przypadkach potrzebującym rodzinom udziela się pomocy w postaci świadczenia pieniężnego na zakup posiłków. Akta kontroli str. 41 Sprawdzono dokumentację dotyczącą ww. świadczeń przyznanych na podstawie następujących decyzji: Decyzja Nr 1364.2014.12.235.2014.87 Decyzja Nr 2703.2014.08.141.2014.126 (brak daty na potwierdzeniu doręczenia decyzji) Decyzja Nr 2076.2014.04.1125.2014.163 Decyzja Nr 2271.2014.12.1669.2014.32 Decyzja Nr 2545.2014.08.24.2014.13 Decyzja Nr 917.2014.08.24.2014.10 świadczenia niepieniężne Decyzja Nr 1427.2014.16.2085.2014.4 Decyzja Nr 2509.2014.08.1917.2014.38 Decyzja Nr 122.2014.04.1125.2014.157 Decyzja Nr 2400.2014.04.1125.2014.165 Decyzja Nr 265.2014.08.795.2014.396 Decyzja Nr 251.2014.17.707.2014.157 Decyzja Nr 47.2015.17.707.2015.161 Decyzja Nr 2423.2014.08.1538.2014.143 Decyzja Nr 66.2015.08.669.2015.108 (brak daty na potwierdzeniu doręczenia decyzji) Decyzja Nr 2729.2014.13.1763.2014.14 6
Decyzja Nr 34.2014.13.1763.2014.10 Decyzja Nr 58.2015.12.1699.2015.6 Decyzja Nr 2571.2014.08. 2063.2014.7 Decyzja Nr 2416.2014.08.683.2014.241 (brak daty na potwierdzeniu doręczenia decyzji) Skontrolowane sprawy spełniają warunki art. 39 ust.1 i 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 163), a także Uchwały Nr 221 Rady Ministrów z 10 grudnia 2013 r. w sprawie ustanowienia wieloletniego programu wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania Pomoc państwa w zakresie dożywiania na lata 2014 2020 niezbędne do przyznania świadczenia w ramach ww. programu. W podstawach prawnych decyzji przyznających świadczenia niepieniężne w formie posiłku wymienia się uchwałę regulującą zasady przyznawania świadczeń pieniężnych z Programu Uchwałę Nr LV/382/14 Rady Miejskiej w Kaliszu Pomorskim z dnia 23 stycznia 2014 r. w sprawie podwyższenia kryterium dochodowego uprawniającego do przyznania nieodpłatnie pomocy w zakresie dożywiania w formie świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności dla osób objętych wieloletnim programem wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania Pomoc państwa w zakresie dożywiania na lata 2014-2020. Podobnie w uzasadnieniu decyzji powołuje się paragraf 1 powyższej uchwały, który informuje o podwyższeniu do 150% kryterium dochodowego dla celów przyznawania pomocy w zakresie dożywiania w formie świadczeń pieniężnych. 3. Zasiłki okresowe Zasiłki okresowe przyznawane były w 2014 r. głównie z powodu bezrobocia (dla 149 osób ze 153 ogółem przyznanych). Sprawdzono dokumentację dotyczącą zasiłków okresowych przyznanych na podstawie następujących decyzji: Decyzja Nr 809.2014.08.1827.2014.16 Decyzja Nr 212.2014.16.2040.2014.4 Decyzja Nr 944.2014.16.2085.2014.2 Decyzja Nr 319.2015.16.2085.2015.12 Decyzja Nr 318.2015.08.1917.2015.41 Decyzja Nr 399.2014.04.1125.2014.159 Decyzja Nr 2070.2014.08.795.2014.402 (brak potwierdzenia doręczenia decyzji) Decyzja Nr 304.2015.08.795.2015.408 Decyzja Nr 1706.2014.08.1664.2014.17 Decyzja Nr 252.2014.17.707.2014.158 Decyzja Nr 537.2015.01.2070.2015.8 (brak potwierdzenia doręczenia decyzji) Decyzja Nr 95.2015.08.1538.2015.145 Decyzja Nr 477.2015.08.1120.2015.1 Decyzja Nr 233.2014.14.986.2014.110 Skontrolowane sprawy spełniają warunki art. 38 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 163) niezbędne do przyznania zasiłku okresowego. 7
4. Zasiłki celowe i specjalne zasiłki celowe Zasiłki celowe przyznawane są najczęściej na pokrycie części kosztów leczenia, przejazdu na leczenie, zakupu leków, opału i inne cele bytowe. Sprawdzono dokumentację dotyczącą ww. zasiłków przyznanych na podstawie następujących decyzji: Decyzja Nr 2603.2014.12.235.2014.89 Decyzja Nr 1136.2014.01.256.2014.337 (brak daty na potwierdzeniu doręczenia decyzji) Decyzja Nr 1415.2014.01.256.2014.340 Decyzja Nr 1053.2014.08.1827.2014.17 Decyzja Nr 1353.2014.08.1827.2014.20 Decyzja Nr 444.2014.08.1118.2014.168 Decyzja Nr 1501.2014.08.1118.2014.171 Decyzja Nr 1680.2014.08.141.2014.125 Decyzja Nr 1088.2014.15.1888.2014.29 Decyzja Nr 543.2015.15.1888.2015.34 Decyzja Nr 1196.2014.08.2065.2014.50 Decyzja Nr 1420.2014.16.2040.2014.8 Decyzja Nr 1138.2014.16.2085.2014.3 Decyzja Nr 1922.2014.16.2085.2014.7 Decyzja Nr 2307.2014.08.1917.2014.36 (brak potwierdzenia doręczenia decyzji) Decyzja Nr 2510.2014.08.1917.2014.39 Decyzja Nr 2482.2014.08.795.2014.406 Decyzja Nr 2730.2014.08.795.2014.407 Decyzja Nr 2163.2014.08.1664.2014.18 Decyzja Nr 448.2015.01.2070.2015.7 (brak daty aktualizacji wywiadu) Decyzja Nr 481.2015.08.1120.2015.2 Decyzja Nr 626.2015.05.258.2015.71 Decyzja Nr 2529.2014.08.669.2014.107 Skontrolowane sprawy spełniają warunki art. 39 ust. 1 i 2 oraz art. 41 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 163) niezbędne do przyznania zasiłków celowych oraz specjalnych zasiłków celowych. 5. Skierowania i odpłatność za pobyt osób skierowanych do domów pomocy społecznej Sprawdzono dokumentację dotyczącą odpłatności za pobyt w ww. placówkach przyznanych na podstawie następujących decyzji: Decyzja Nr 2077.2014.01.256.2014.343 Decyzja Nr 2078.2014.01.256.2014.344 Decyzja Nr 375.2015.01.256.2015.348 (brak w aktach aktualizacji wywiadu) Decyzja Nr 730.2014.08.849.2014.85 Decyzja Nr 380.2015.08.840.2015.86 8
Decyzja Nr 572.2015.08.57.2015.6 (błąd w naliczaniu odpłatności) Decyzja Nr 859.2014.04.1755.2014.24 Decyzja Nr 376.2015.04.1755.2015.25 Skierowane osoby spełniają warunki określone w art. 54 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 163) niezbędne do przyznania całodobowej opieki w ww. placówkach. We wskazanej powyżej decyzji naliczono zwiększoną odpłatność mimo, że zmiana dochodu osoby przebywającej w domu pomocy społecznej w okresie ponoszenia odpłatności za ten pobyt nie przekroczyła 10% kryterium dochodowego, nie powinna zatem wpływać na wysokość odpłatności (art. 106 ust. 3b ustawy o pomocy społecznej). 6. Schronienie Sprawdzono dokumentację dotyczącą udzielenia schronienia na podstawie: Decyzja Nr 1197.2014.08.2065.2014.51 (udzielono pomocy wcześniej niż wydano decyzję) Decyzja Nr 2066.2014.08.2065.2014.58 (udzielono pomocy wcześniej niż wydano decyzję) Decyzja Nr 208.2015.08.2047.2015.41 (udzielono pomocy wcześniej niż wydano decyzję) Decyzja Nr 257.2015.05.258.2015.67 (brak daty na potwierdzeniu doręczenia decyzji) Decyzja Nr 556.2015.19.2125.2015.5 (udzielono pomocy wcześniej niż wydano decyzję) Decyzja Nr 619.2015.08.1817.2015.75 Skontrolowane sprawy spełniają warunki art. 17 ust. 1 pkt 3 i art. 48 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 163) niezbędne do przyznania ww. pomocy. 7. Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze Osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona, przysługuje pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych. Usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze mogą być przyznane również osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina, a także wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni, zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić. Sprawdzono dokumentację dotyczącą przyznanych usług na podstawie następujących decyzji: Decyzja Nr 2008.2014.05.2117.2014.1 (data przyznania usług jest wcześniejsza niż data wydania decyzji) Decyzja Nr 566.2015.05.2117.2015.7 (brak w aktach aktualizacji wywiadu i potwierdzenia doręczenia decyzji) Decyzja Nr 262.2015.01.2014.2015.45 Decyzja Nr 2642.2014.01.2014.2014.44 (data przyznania usług jest wcześniejsza niż data wydania decyzji) Decyzja Nr 2352.2014.01.2014.2014.43 (data przyznania usług jest wcześniejsza niż data wydania decyzji) Decyzja Nr 213.2015.08.2107.2015.6 Decyzja Nr 2677.2014.08.2107.2014.5 (data przyznania usług jest wcześniejsza niż data wydania decyzji) Decyzja Nr 2346.2014.08.2107.2014.4 (data przyznania usług jest wcześniejsza niż data wydania decyzji) 9
Decyzja Nr 2183.2014.08.2107.2014.3 (data przyznania usług jest wcześniejsza niż data wydania decyzji) Decyzja Nr 576.2015.14.2123.2015.6 Decyzja Nr 412.2015.14.2123.2015.5 Decyzja Nr 2676.2014.14.2123.2014.3 (data przyznania usług jest wcześniejsza niż data wydania decyzji) Decyzja Nr 579.2015.08.1751.2015.46 Usługi opiekuńcze sprawuje 6 osób zatrudnionych w Ośrodku w ramach umowy o pracę. Pracownicy mają obecnie pod opieką 17 osób starszych lub chorych, wymagających pomocy (w 2014 r. z pomocy w formie usług opiekuńczych skorzystały łącznie 33 osoby). Ogólny zakres usług określony jest w treści decyzji przyznającej pomoc oraz w zakresach czynności pracowników. Opiekun, w miejscu zamieszkania podopiecznego, świadczy wszelką niezbędną pomoc w ramach określonych w ustawie o pomocy społecznej usług opiekuńczych. W aktach spraw skompletowano zaświadczenia lekarskie o potrzebie zapewnienia pacjentowi pomocy w formie usług opiekuńczych. W dokumentacji znajdują się miesięczne Karty pracy opiekunów, potwierdzające realizację przyznanych usług, z wyszczególnieniem daty, ilości i zakresu godzinowego oraz podpisem podopiecznego lub jego opiekuna. Warunki sprawowania usług opiekuńczych reguluje obecnie Uchwała Nr VI/29/15 Rady Miejskiej w Kaliszu Pomorskim z dnia 26 lutego 2015 r. w sprawie ustalenia szczegółowych warunków przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, oraz szczegółowe warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia z opłat, jak również trybu ich pobierania, a w 2014 r. Uchwała Nr XXIV/125/2004 z dnia 27 października 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze. 7. Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi Sprawdzono dokumentację dotyczącą usług przyznanych na podstawie decyzji: Decyzja Nr 702.2015.11.1988.2015.61 Decyzja Nr 582.2015.11.1988.2015.60 Decyzja Nr 215.2015.11.1988.2015.58 (data przyznania usług jest wcześniejsza niż data wydania decyzji) Decyzja Nr 2688.2014.11.1988.2014.56 (data przyznania usług jest wcześniejsza niż data wydania decyzji) Decyzja Nr 2318.2014.11.1988.2014.55 (data przyznania usług jest wcześniejsza niż data wydania decyzji) Osoba, której przyznano pomoc w tej formie, spełnia warunki art. 50 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 163) oraz rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych z dnia 22 września 2005 r. (Dz. U. Nr 189, poz. 1598 z późn. zm.) niezbędne do przyznania ww. usług. Do akt sprawy dołączono obszerną dokumentację medyczną, potwierdzającą uprawnienia do korzystania z omawianych usług zaświadczenia i opinie lekarza specjalisty z zakresu psychiatrii dzieci i młodzieży, rehabilitacji, orzeczenie o niepełnosprawności oraz informacje o leczeniu szpitalnym z wielokrotnych pobytów w placówkach. Akta zawierają także dokumentację potwierdzającą fakt korzystania ze świadczeń innych systemów (zdrowia, edukacji). 10
Zakres przyznanych usług wskazany jest w treści decyzji administracyjnej, przyznającej świadczenie oraz w treści umowy zlecenie zawieranej ze specjalistą. Realizacja usług potwierdzana jest miesięcznymi Kartami racy z wyszczególnieniem daty, ilości i zakresu godzinowego oraz podpisem podopiecznego, jego rodzica lub opiekuna. W celu realizacji specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi MGOPS w Kaliszu Pomorskim zatrudniał w kontrolowanym okresie w ramach umowy zlecenie jedną osobę, specjalistę z zakresu fizjoterapii. Osoba ta posiada niezbędne kwalifikacje. Akta kontroli str. 37 Rodziny z terenu Miasta i Gminy Kalisz Pomorski pozostawały 2014 roku w trudniej sytuacji życiowej i korzystały z pomocy Ośrodka głównie z powodu bezrobocia (272 rodziny), długotrwałej lub ciężkiej choroby (108 rodzin), alkoholizmu (58 rodzin) oraz ubóstwa (48 rodzin). MGOPS w Kaliszu Pomorskim realizował partnerski projekt systemowy Szansa na przyszłość współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Do uczestnictwa w projekcie zaproszono osoby bezrobotne lub nieaktywne zawodowo, niepełnosprawne, zagrożone wykluczeniem społecznym w wieku aktywności zawodowej, korzystające z różnych form pomocy społecznej. Do realizacji projektu w 2014 r. przystąpiło 20 osób, w tym 2 osoby niepełnosprawne. Projekt realizowany był w partnerstwie z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Drawsku Pomorskim, które było liderem przedsięwzięcia oraz innymi ośrodkami pomocy społecznej z terenu całego powiatu. Głównym celem projektu było aktywizacja zawodowa i społeczna klientów pomocy społecznej. Działania projektowe ukierunkowane były m.in. na specjalistyczne konsultacje indywidualne i grupowe z psychologiem oraz doradcą zawodowym. Uczestnicy odbyli również kursy zawodowe: drwal operator pilarki, pracownik usług gastronomicznych z obsługą kasy fiskalnej, operator koparko-ładowarki, a także warsztaty rehabilitacyjne dla 2 niepełnosprawnych uczestników. Beneficjenci na czas projektu objęci zostali wsparciem oraz kontraktami socjalnymi. Ponadto Ośrodek zawierał kontrakty socjalne z pozostałymi klientami MGOPS. Podczas kontroli przeanalizowano siedem z nich. W aktach opisano sytuację osób i ich rodzin oraz cele i założenia kontraktu, uzgadniano daty oceny jego realizacji. Sporządzono oceny realizacji założeń, prowadzono także monitoring po zakończeniu Projektu - osoby korzystają nadal z pomocy Ośrodka. W kontrolowanym okresie, wyniku pracy socjalnej oraz współpracy z innymi instytucjami osiągnięto szereg efektów w zakresie poprawy funkcjonowania klientów Ośrodka, m.in.: 5 osób podjęło zatrudnienie w ramach umowy o pracę, 40 osób podjęło się wykonywania prac społecznie użytecznych, a 15 prac interwencyjnych. Podczas kursów zawodowych, organizowanych w ramach Projektu Systemowego Szansa na przyszłość, 17 osób zdobyło lub podniosło posiadane kwalifikacje. Dwaj klienci uzyskali pomoc w staraniach o świadczenia z innych systemów - świadczenia emerytalno-rentowe. Wśród osób z problemami mieszkaniowymi 32 rodziny uzyskało wsparcie w uregulowaniu zadłużeń w opłatach za czynsz, wodę, energię itp. Pracownicy socjalni MGOPS opiniowali również sytuację materialna i mieszkaniową rodzin, dzięki temu 12 rodzin otrzymało lokal mieszkalny z zasobów gminy. 11
W aktach kontroli znajdują się informacje Kierownika MGOPS w Kaliszu Pomorskim na temat organizacji pracy socjalnej, organizacji posiłków dla dzieci i osób dorosłych, zabezpieczenia potrzeb mieszkańców gminy w sytuacjach kryzysowych oraz innych działań Ośrodka na rzecz lokalnej społeczności. Akta kontroli str. 38-43 PODSUMOWANIE KONTROLI Na podstawie zbadanej w trakcie kontroli dokumentacji ogólnej oraz spraw indywidualnych nie stwierdzono nieprawidłowości co do merytorycznej zasadności przyznawania poszczególnych rodzajów świadczeń. Rodziny spełniały kryterium dochodowe uprawniające do korzystania ze świadczeń pomocy społecznej. Podczas kontroli zwrócono uwagę by wywiady rodzinne były sporządzane wyczerpująco, a plan pomocy każdorazowo zatwierdzany przez kierownika jednostki. Pouczono by w podstawach prawnych decyzji stosowano aktualne, znowelizowane przepisy prawne. Ponadto w przeważającej części skontrolowanych decyzji, przyznających świadczenia z pomocy społecznej, zastosowano rygor natychmiastowej wykonalności bez podania indywidualnych okoliczności uzasadniających wyjątkowo ważny interes strony. Terminy poszczególnych etapów postępowania administracyjnego w omawianych sprawach wielokrotnie nie wskazywały, by istniała konieczność zastosowania tego rygoru. W trakcie czynności kontrolnych na bieżąco wyjaśniano zagadnienia z zakresu kontroli, a także wskazano i omówiono uwagi opisane w treści niniejszego protokołu oraz udzielano instruktażu w zakresie: - przyznawania świadczeń niepieniężnych (usługi opiekuńcze, specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi, schronienie) z datą nie wcześniejszą niż data wydania decyzji, zgodnie z art. 106 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej; - stosowania odpowiednich przepisów w podstawach prawnych decyzji przyznających świadczenia niepieniężne (np. posiłki) w ramach wieloletniego programu wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania Pomoc państwa w zakresie dożywiania ; - prawidłowego naliczania odpłatności za pobyt osób w domach pomocy społecznej (zgodnie z art. 106 ust 3b ustawy o pomocy społecznej); - uzasadnionego stosowania rygoru natychmiastowej wykonalności w wydawanych decyzjach administracyjnych; - prawidłowego, opatrzonego datą, doręczania decyzji. Kierownika Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kaliszu Pomorskim pouczono o przysługującym prawie: zgłoszenia, przed podpisaniem protokołu kontroli, umotywowanych zastrzeżeń dotyczących ustaleń zawartych w protokole, 12
odmowy podpisania protokołu kontroli, składając, w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania, wyjaśnienie przyczyn tej odmowy. Protokół kontroli sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach po jednym dla: - Kierownika Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kaliszu Pomorskim, - Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie Wydział Spraw Społecznych. Kontrolę odnotowano w Książce kontroli Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kaliszu Pomorskim pod pozycją nr 24. Kalisz Pomorski, dnia...... Kierownik jednostki kontrolowanej... Kontrolujący... Kontrolujący Protokół sporządzono: 15.05.2015 r. 13