P R O T O K Ó Ł. Ustalenia kontroli

Transkrypt

1 P R O T O K Ó Ł kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Miejsko - Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Reczu, ul. Ratuszowa 7, w dniach września 2013 r. Kontrolę przeprowadził zespół inspektorów Wydziału Spraw Społecznych Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie w składzie: - Dobrosława Woś - inspektor wojewódzki, osoba kierująca zespołem, - Ewa Golińczak - Kierownik Oddziału ds. Nadzoru i Kontroli w Pomocy Społecznej, na podstawie upoważnienia Wojewody Zachodniopomorskiego nr 26/2013 z dnia 4 września 2013 r. (akta kontroli - Zał. nr 1). Kontrolę przeprowadzono na podstawie art. 22 pkt 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2013, poz. 182 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.). Przedmiot kontroli Kontrolą objęto zagadnienia dotyczące sposobu realizacji zadań z zakresu pomocy społecznej za okres od 1 stycznia 2012 r. do dnia kontroli. Zakres kontroli obejmował: 1. Strukturę organizacyjną ośrodka pomocy społecznej. 2. Stan zatrudnienia i kwalifikacje osób zatrudnionych. 3. Ogólne założenia polityki społecznej gminy. 4. Tryb przyznawania świadczeń z pomocy społecznej (świadczenia pieniężne), w tym: - prawidłowość kwalifikowania do poszczególnych rodzajów świadczeń, - sposób przygotowania dokumentacji stanowiącej podstawę do przyznania świadczeń, - terminowość wydawania decyzji administracyjnych i wypłacania świadczeń. 5. Sposób organizowania pomocy (świadczenia niefinansowe). Kontrolę przeprowadzono w obecności Kierownika Miejsko - Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Reczu Pani Jolanty Kiłoczko. I. Struktura organizacyjna Ustalenia kontroli Uchwałą Nr X/50/90 Rady Narodowej Miasta i Gminy w Reczu z dnia 28 lutego 1990 r. powołany został Ośrodek Pomocy Społecznej w Reczu. Cele, zadania i organizację działania Ośrodka określają: 1. Statut Miejsko - Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Reczu. 2. Regulamin Organizacyjny Miejsko - Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Reczu (akta kontroli - Zał. nr 2). Miejsko - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Reczu działa w obrębie granic administracyjnych Gminy Recz. Siedziba Ośrodka mieści się przy ul. Ratuszowej 7. Nadzór nad działalnością Ośrodka sprawuje Burmistrz Recza. Kierownikiem Miejsko - Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Reczu od 1 czerwca 1990 r. jest Pani Jolanta Kiłoczko. Kierownik Ośrodka posiada upoważnienie do wydawania decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach z zakresu pomocy społecznej 1

2 należących do właściwości gminy (upoważnienie nr 34/2006 Burmistrza Recza z dnia 5 grudnia 2006 r.). Miejsko - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Reczu realizuje zadania z zakresu pomocy społecznej, świadczeń rodzinnych i funduszu alimentacyjnego. Ośrodek wyposażony jest w odpowiedni sprzęt biurowy oraz komputerowy i pracuje z zastosowaniem systemu informatycznego POMOST. Pracownicy socjalni poruszają się po terenie gminy samochodem należącym do Ośrodka. Świadczenia z pomocy społecznej wypłacane są głównie w kasie bądź przelewane na konta klientów. W trakcie kontroli ustalono, że wnioski klientów kierowane do Ośrodka rejestrowane są w Dziennikach korespondencyjnych. Dokumentacja dotycząca klientów jest odpowiednio przechowywana. II. Kwalifikacje pracowników W Miejsko - Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Reczu zatrudnionych jest 22 pracowników, w tym 4 pracowników socjalnych i 1 pracownik świadczący specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi. W trakcie kontroli sprawdzono kwalifikacje kierownika, pracowników socjalnych oraz pracownika świadczącego specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Zgodnie z art. 122 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej osoby kierujące jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej są obowiązane posiadać co najmniej 3-letni staż pracy w pomocy społecznej oraz specjalizację z zakresu organizacji pomocy społecznej. Wymagania kwalifikacje pracowników socjalnych określa art. 116 ust. 1 oraz art. 156 ustawy o pomocy społecznej. Ustalono, że zarówno kierownik oraz pracownicy socjalni posiadają wymagane przepisami kwalifikacje (akta kontroli - Zał. nr 3). Natomiast kwalifikacje pracowników świadczących specjalistyczne usługi opiekuńcze określa 3 Rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. z 2005 r., Nr 189, poz z póź. zm.). Pracownik świadczący specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi posiada odpowiednie wykształcenie oraz staż pracy w jednostce świadczącej specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Nie posiada natomiast przeszkolenia w zakresie: 1) umiejętności kształtowania motywacji do akceptowanych przez otoczenie zachowań, 2) kształtowania nawyków celowej aktywności, 3) prowadzenia treningu zachowań społecznych (akta kontroli - Zał. nr 3). Zgodnie z art. 110 ust. 11 ustawy o pomocy społecznej ośrodek pomocy społecznej zatrudnia pracowników socjalnych proporcjonalnie do liczby ludności gminy w stosunku jeden pracownik socjalny na 2 tys. mieszkańców, nie mniej jednak niż trzech pracowników. Gminę Recz zamieszkuje ok mieszkańców. Należy zatem stwierdzić, że stan zatrudnienia pracowników socjalnych Ośrodka jest zgodny z art. 110 ust. 11 ustawy. 2

3 III. Ogólne założenia polityki społecznej gminy Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Recz przyjęta została Uchwałą Nr XVII/112/08 Rady Miejskiej w Reczu z dnia 23 kwietnia 2008 r. Strategia zawiera m.in. charakterystykę problemów społecznych gminy Recz, w tym dotyczących m.in. problemu uzależnień, bezrobocia, ubóstwa oraz niepełnosprawności. Zgodnie z art. 16 a ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej Gmina Recz opracowała Ocenę zasobów pomocy społecznej na rok 2012 dla gminy Recz (akta kontroli - Zał. nr 4). Ponadto Miejsko - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Reczu opracował Sprawozdanie z działalności Miejsko - Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Reczu za rok Poza Miejsko Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej i Środowiskowym Domem Samopomocy w gminie Recz nie funkcjonują inne jednostki organizacyjne i placówki pomocy społecznej. Gmina nie prowadzi mieszkań chronionych. Zgodnie z 2 Regulaminu Organizacyjnego Miejsko Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Reczu, w skład Ośrodka wchodzi m.in. Środowiskowy Dom Samopomocy. W myśl art. 6 pkt 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej ośrodek pomocy społecznej i ośrodek wsparcia stanowią odrębne jednostki organizacyjne pomocy społecznej. Ponadto w skład Ośrodka wchodzi Świetlica Środowiskowa oraz Klub Integracji Społecznej. W celu zapewnienia podopiecznym poradnictwa prawnego i psychologicznego oraz pomocy w ramach interwencji kryzysowej Ośrodek współpracuje z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Choszcznie. W sytuacjach wymagających udzielenia pomocy w formie schronienia gmina Recz współpracuje z Ośrodkiem Wspierania Rodziny w Korytowie. Klub Integracji Społecznej funkcjonujący na terenie gminy nie został wpisany do Rejestru Klubów Integracji Społecznej prowadzonego przez Wojewodę Zachodniopomorskiego. IV. Tryb przyznawania świadczeń z pomocy społecznej Informacja o udzielonych świadczeniach za okres I XII 2012 r. Lp. Rodzaj świadczeń Kwota świadczeń Liczba osób, którym decyzją przyznano świadczenie Pomoc społeczna ogółem 1. Zasiłki stałe Zasiłki okresowe Zasiłki celowe i w naturze ogółem Posiłek w tym: dla dzieci Sprawienie pogrzebu Usługi opiekuńcze, w tym specjalistyczne dla osób z zaburzeniami psychicznymi 7. Kierowanie do domu pomocy społecznej

4 Na podstawie losowo wybranych teczek osobowych zbadano dokumentację osób korzystających z wybranych form świadczeń. Zasiłki stałe i składki na ubezpieczenia zdrowotne Sprawdzono wybraną losowo dokumentację osób otrzymujących zasiłki stałe przyznane na podstawie następujących decyzji: 1. MGOPS z dnia 19 września 2011 r. 2. MGOPS zm. z dnia 12 października 2012 r. 3. MGOPS z dnia 14 czerwca 2013 r. 4. MGOPS zm. z dnia 25 października 2013 r. 5. MGOPS z dnia 20 czerwca 2012 r. 6. MGOPS z dnia 12 października 2012 r. 7. MGOPS z dnia 10 maja 2013 r. 8. MGOPS z dnia 2 lipca 2013 r. 9. OPS 8122/10/2009 z dnia 12 marca 2009 r. 10. MGOPS.8122/10/2012 zm. z dnia 29 października 2012 r. Pomoc przyznano zgodnie z art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Nie wniesiono uwag do kontrolowanej dokumentacji. W 2012 r. pomoc w formie zasiłku stałego przyznano na kwotę zł. Pomoc przyznano 66 osobom. Liczba świadczeń wynosiła 604. Zasiłki okresowe Sprawdzono losowo wybraną dokumentację osób otrzymujących zasiłki okresowe przyznane na podstawie następujących decyzji: 1. MGOPS z dnia 18 kwietnia 2012 r. 2. MGOPS z dnia 11 lipca 2013 r. 3. MGOPS z dnia 19 marca 2013 r. 4. MGOPS z dnia 2 lipca 2013 r. 5. MGOPS z dnia 20 czerwca 2012 r. 6. MGOPS z dnia 19 października 2012 r. 7. MGOPS z dnia 5 lutego 2013 r. 8. MGOPS z dnia 20 marca 2013 r. 9. MGOPS z dnia 20 listopada 2012 r. 10. MGOPS z dnia 17 stycznia 2013 r. 11. MGOPS z dnia 24 czerwca 2013 r. 12. MGOPS z dnia 6 września 2013 r. 13. MGOPS z dnia 21 stycznia 2013 r. 4

5 14. MGOPS z dnia 10 stycznia 2013 r. - błędnie naliczona wysokość zasiłku, do dochodu wliczono pomoc materialną przyznana na podstawie przepisów o systemie oświaty. Pomoc przyznano zgodnie z art. 38 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. W jednym przypadku stwierdzono błędnie naliczoną wysokość świadczenia. W 2012 r. pomoc w formie zasiłku okresowego przyznano na kwotę zł. Pomoc przyznano 294 osobom, liczba świadczeń wynosiła Program Pomoc państwa w zakresie dożywiania Sprawdzono wybraną losowo dokumentację osób otrzymujących pomoc w ramach programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania, przyznaną na podstawie następujących decyzji: 1. MGOPS z dnia 19 października 2012 r. 2. MGOPS z dnia 5 listopada 2012 r. 3. MGOPS z dnia 11 grudnia 2012 r. 4. MGOPS z dnia 6 września 2013 r. 5. MGOPS z dnia 24 czerwca 2013 r. 6. MGOPS z dnia 25 września 2012 r. 7. MGOPS z dnia 10 września 2013 r. 8. MGOPS z dnia 6 września 2013 r. 9. MGOPS z dnia 6 września 2013 r. 10. MGOPS z dnia 18 października 2012 r. Pomoc przyznano zgodnie z warunkami określonymi w ustawie z dnia 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania (Dz. U. Nr 267, poz. 2259, z późn. zm.). Nie wniesiono uwag do kontrolowanej dokumentacji. Pomoc udzielana jest dla osobom i rodzinom, których dochód nie przekracza 150 % kryterium dochodowego określonego w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, w formie posiłku lub zasiłku celowego. Na terenie gminy z pomocy w formie dożywiania korzystają dzieci uczęszczające do Szkoły Podstawowej w Reczu, Gimnazjum w Reczu i Szkoły Podstawowej w Lubieniowie oraz dzieci uczęszczające do Świetlic Środowiskowych w Nętkowie i Sokolińcu. Ponadto z ww. formy pomocy korzystają również uczniowie przebywający w internatach. W 2012 r. koszt Programu ogółem wynosił zł. Pomocą objęto ogółem 672 osoby, średni koszt jednego posiłku wynosił 4,06 zł. Specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi Specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi mają charakter świadczenia niepieniężnego. Pracownicy socjalni Ośrodka przeprowadzają wywiady środowiskowe i wydają decyzje administracyjne określające rodzaj i zakres świadczonych usług. Sprawdzono dokumentację osób otrzymujących pomoc w postaci specjalistycznych usług opiekuńczych, przyznaną na podstawie następujących decyzji: 5

6 1. MGOPS z dnia 6 sierpnia 2013 r. 2. MGOPS z dnia 6 sierpnia 2013 r. 3. MGOPS z dnia 10 lipca 2013 r. 4. MGOPS z dnia 10 lipca 2013 r. Pomoc przyznano zgodnie z art. 50 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej oraz Rozporządzeniem Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. z 2005 r., Nr 189, poz z póź. zm.). Przepis art ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2013, poz.267), określa elementy jakie powinna zawierać decyzja administracyjna. W trakcie kontroli wniesiono uwagi do form wydawanych decyzji administracyjnych, szczególnie w zakresie powołanej podstawy prawnej, uzasadnienia faktycznego i prawnego oraz pouczenia, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie. Jednocześnie zwrócono uwagę na fakt, że z istoty specjalistycznych usług opiekuńczych, jako świadczeń niepieniężnych wynika, że nie mogą być one przyznane z datą wsteczną, gdyż o ich przyznaniu decyduje aktualna sytuacja osoby uprawnionej, która w myśl art. 106 ust. 4 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej ustalona jest przed datą wydania decyzji. Zarządzeniem Nr 1A/2013 Kierownika Miejsko - Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Reczu z dnia 8 stycznia 2013 r. ustalono koszt odpłatności za 1 godzinę specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, która w 2013 r. wynosi 18,35 zł. W 2012 r. z pomocy w formie specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi skorzystały 4 osoby. Środki przeznaczone na ten cel wyniosły zł. Zasiłek celowy Sprawdzono losowo wybraną dokumentację osób otrzymujących zasiłki celowe przyznane na podstawie następujących decyzji: 1. MGOPS z dnia 11 kwietnia 2013 r. 2. MGOPS z dnia 11 kwietnia 2013 r. 3. MGOPS z dnia 12 października 2012 r. 4. MGOPS z dnia 10 stycznia 2013 r. 5. MGOPS z dnia 11 kwietnia 2013 r. Pomoc przyznano zgodnie z art. 39 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Nie wniesiono uwag do kontrolowanej dokumentacji. Pomoc w formie zasiłku celowego przyznawana była na zaspokojenie niezbędnych potrzeb, w szczególności na pokrycie w części lub całości wydatków związanych z kosztami leczenia i zakupem leków, żywności i opału. Kierowanie do domów pomocy społecznej Sprawdzono dokumentację osób skierowanych do domu pomocy społecznej, zgodnie z art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej: /3/2013 z dnia 14 sierpnia 2013 r. 6

7 /5/2012 z dnia 10 kwietnia 2012 r /1/2013 z dnia 12 lutego 2013 r. Nie wniesiono uwag do kontrolowanej dokumentacji. W 2012 r. gmina ponosiła odpłatność za 5 osób przebywających w domach pomocy społecznej, na łączną kwotę zł. Gmina Recz nie odnotowała trudności związanych z umieszczeniem osoby w domu pomocy społecznej z powodu braku wolnych miejsc. W celu potwierdzenia doręczenia decyzji sprawdzono następujące decyzje: 1. MGOPS z dnia 18 kwietnia 2012 r. 2. MGOPS z dnia 11 lipca 2013 r. 3. MGOPS z dnia 19 marca 2013 r. 4. MGOPS z dnia 2 lipca 2013 r. 5. MGOPS z dnia 20 czerwca 2012 r. Stwierdzono brak potwierdzenia odbioru decyzji. W celu sprawdzenia terminowości wypłaty świadczeń sprawdzono następujące decyzje z listą wypłat: 1. MGOPS zm. z dnia 12 października 2012 r. 2. MGOPS z dnia 14 czerwca 2013 r. 3. MGOPS z dnia 12 października 2012 r. 4. MGOPS z dnia 2 lipca 2013 r. 5. MGOPS.8122/10/2012 zm. z dnia 29 października 2012 r. Nieprawidłowości nie stwierdzono. Ustalono, że wywiady środowiskowe przeprowadzano w terminach określonych w 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 stycznia 2011 r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego oraz 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 czerwca 2012 r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego. Sytuację osobistą, rodzinną, dochodową i majątkową ustalono na podstawie dokumentów określonych w ww. rozporządzeniach. W kontrolowanej dokumentacji dotyczącej pomocy w formie dożywiania stwierdzono brak aktualizacji rodzinnych wywiadów środowiskowych, wymaganych zgodnie z art. 107 ust. 4 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. V. Sposób organizowania pomocy (świadczenia niepieniężne) Na rzecz poprawy funkcjonowania osób i rodzin w środowisku świadczona jest praca socjalna. Pomoc udzielana jest osobom i rodzinom, które mają trudności w rozwiązywaniu codziennych problemów. W ramach pracy socjalnej pracownicy udzielają podopiecznym informacji, wskazówek i pomocy w rozwiązywaniu trudnych sytuacji życiowych. Głównym celem jest wzmacnianie osób i rodzin w odzyskiwaniu zdolności do prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie oraz usamodzielnienie osobiste i społeczne. Ośrodek współpracuje m.in. z policją, kuratorami sądowymi i rodzinnymi, służbą zdrowia, szkołami pedagogiem szkolnym, ośrodkami zdrowia, domami pomocy społecznej, 7

8 organizacjami pozarządowymi, Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Choszcznie oraz Powiatowym Urzędem Pracy w Choszcznie. Pomoc w postaci pracy socjalnej udzielana jest niezależnie od sytuacji materialnej osoby lub rodziny. Ośrodek nie zawierał kontraktów socjalnych i indywidualnych programów wychodzenia z bezdomności. W celu oceny pracy socjalnej skontrolowano indywidualną teczkę rodziny objętej pomocą - wynikającą z przepisów ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Nie wniesiono uwag do kontrolowanej dokumentacji. (akta kontroli Zał. nr 5) Kierownik oświadczył, że Ośrodek jest powiadamiany przez Zakłady Karne o terminie zwolnienia mieszkańca gminy z zakładu karnego bądź aresztu śledczego. Obowiązek ten wynika z Porozumienia z dnia 13 czerwca 2000 r. zawartego pomiędzy Ministerstwem Pracy i Polityki Społecznej a Centralnym Zarządem Służby Więziennej w sprawie zasad współpracy w zakresie organizacji pomocy na rzecz osób zwalnianych z zakładów karnych i aresztów śledczych oraz rodzin osób pozbawionych wolności. Wśród inicjatyw podejmowanych na rzecz społeczności lokalnej w 2012 r. na szczególne wyróżnienie zasługuje: 1. Wieczerza Wigilijna wieczór organizowany wspólnie przez MGOPS i Środowiskowy Dom Samopomocy dla osób samotnych i niepełnosprawnych. 2. Organizacja Dnia Seniora impreza, której celem jest integracja osób powyżej 70 roku życia z osobami niepełnosprawnymi. 3. Mikołajki impreza organizowana na rzecz dzieci i młodzieży niepełnosprawnej, podczas której dzieci otrzymują prezenty i uczestniczą w zabawie mikołajkowej. Ponadto Miejsko Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Reczu organizuje także zbiórkę odzieży, mebli i sprzętu gospodarstwa domowego. Z tej formy pomocy korzysta 498 osób. Na tym kontrolę zakończono. Przeprowadzenie kontroli zostało odnotowane w rejestrze kontroli pod nr 35/2013. Przed podpisaniem protokołu kontroli kontrolowany może zgłosić zażalenie na piśmie co do jego treści, w ciągu 7 dni od daty otrzymania do podpisu. Odmowa podpisania protokołu powinna być poprzedzona złożeniem pisemnych wyjaśnień przyczyn odmowy, co nie stanowi przeszkód do wszczęcia postępowania pokontrolnego. Protokół sporządzono w dniu 14 października 2013 r. w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których egzemplarz nr 1 pozostaje w jednostce kontrolowanej. Załączniki 1. Upoważnienie do kontroli. 2. Regulamin organizacyjny Miejsko - Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Reczu. 3. Kwalifikacje pracowników Miejsko - Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Reczu. 4. Ocena zasobów pomocy społecznej na 2012 r. dla gminy Recz. 5. Informacja dotyczącą pomocy indywidualnej udzielonej w ramach przepisów ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. 8

9 Miejsce i data podpisania protokołu: Kierownik jednostki Kontrolujący Kontrolowanej Oświadczam, że w dniu... zostałam zapoznana z treścią niniejszego protokołu i otrzymałam jeden jego egzemplarz. 9