Edytor tekstowy WORD poziom średniozaawansowany materiały szkoleniowe

Edytor tekstowy WORD poziom średniozaawansowany materiały szkoleniowe Nota Materiał powstał w ramach realizacji projektu e-kompetencje bez barier dofinansowanego z Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa działanie 3.1 Działania szkoleniowe na rzecz rozwoju kompetencji cyfrowych oś priorytetowa III. Cyfrowe kompetencje społeczeństwa

[1/38] WORD Przenoszenie i kopiowanie fragmentów tekstu dokumentu z jednego miejsca w inne Kiedy redagujemy dokument w Wordzie, czasem zachodzi potrzeba, aby zamienić miejscami fragmenty tekstu lub przenieść jakąś część w inne miejsce. Można to zrobić, wycinając fragmenty i wklejając je we właściwe miejsce. Przesunięcie elementu listy w górę lub w dół 1. Najpierw zaznaczamy fragment tekstu, który chcemy przenieść w inne miejsce, na przykład akapit, część wypunktowania czy cały wiersz tabeli. Rysunek 1. Zaznaczony fragment tekstu przeznaczony do kopiowania 2. Kiedy wybrany fragment jest już wyróżniony niebieskim podświetleniem, wciskamy i przytrzymujemy klawisze Alt i Shift. Teraz w zależności od tego, czy chcemy przesunąć zaznaczony fragment do góry czy do dołu, wciskamy klawisz strzałki lub tyle razy, aż tekst znajdzie się w odpowiednim miejscu. Przesuńmy zaznaczony element listy w górę na trzecią pozycję listy. Rysunek 2. Przesunięty element listy do góry

Przeniesienie fragmentu dokumentu w inne jego miejsce [2/38] WORD 1. Zaznaczamy wybrany fragment tekstu dokumentu znanym już nam sposobem 2. Na karcie Narzędzia główne w grupie Schowek klikamy Wytnij lub wciskamy kombinację klawiszy CTRL+X 3. Klikamy lewym klawiszem myszy w nowe miejsce, w miejsce w którym ma być umieszczony zaznaczony fragment Rysunek 3. Zaznaczony fragment tekstu, w celu przeniesienia go w inne miejsce 1. Na karcie Narzędzia główne w grupie Schowek klikamy Wklej lub wciskamy kombinację klawiszy CTRL+V Rysunek 4. Przeniesiony fragment tekstu w nowe miejsce tego samego dokumentu Przenoszenie fragmentu tekstu do nowego dokumentu

[3/38] WORD Podobnie jak w przypadku przenoszenia tekstu w ramach tego samego dokumentu, postępujemy przenosząc fragmenty do innego dokumentu. Postępujemy wówczas następująco: 1. Zaznaczamy wybrany fragment tekstu w dokumencie źródłowym 2. Na karcie Narzędzia główne w grupie Schowek klikamy Wytnij lub wciskamy kombinację klawiszy CTRL+X 3. Otwieramy dokument i klikamy w miejscu w które ma być przeniesiony zaznaczony fragment 4. Na karcie Narzędzia główne w grupie Schowek klikamy Wklej lub wciskamy kombinację klawiszy CTRL+V Kopiowanie wybranego fragmentu tekstu dokumentu w nowe jego miejsce Kopiowanie różni się od przenoszenia tym, że w przypadku kopiowania pozostawimy oryginał, a tworzymy jego kopię w nowym miejscu. Postępujemy następująco: 1. Zaznaczamy wybrany fragment tekstu poznanym już sposobem 2. Na karcie Narzędzia główne w grupie Schowek klikamy Kopiuj lub wciskamy kombinację klawiszy CTRL+C 3. Klikamy lewym klawiszem myszy w nowe miejsce, w miejsce w którym ma być umieszczona kopia zaznaczonego fragmentu 4. Na karcie Narzędzia główne w grupie Schowek klikamy Wklej lub wciskamy kombinację klawiszy CTRL+V Rysunek 5. Kopiowanie fragmentu tekstu dokumentu w nowe jego miejsce Otrzymamy wówczas obraz taki jak na rysunku 6

[4/38] WORD Rysunek 6. Skopiowany fragment tekstu Kopiowanie wybranego fragmentu tekstu do innego dokumentu Podobnie jak w przypadku kopiowania tekstu w ramach tego samego dokumentu, postępujemy kopiując fragmenty do innego dokumentu. Postępujemy wówczas następująco: 1. Zaznaczamy wybrany fragment tekstu w dokumencie źródłowym 2. Na karcie Narzędzia główne w grupie Schowek klikamy Kopiuj lub wciskamy kombinację klawiszy CTRL+C 3. Otwieramy dokument i klikamy w miejscu w które ma być skopiowany zaznaczony fragment 4. Na karcie Narzędzia główne w grupie Schowek klikamy Wklej lub wciskamy kombinację klawiszy CTRL+V Listy wypunktowane W edytorze tekstowym można utworzyć listę wypunktowaną lub automatycznie numerowaną. Oczywiście istnieje możliwość definiowania wyglądu takiej listy, w tym znaków wypunktowania oraz sposobu numerowania (czy mają być użyte liczby czy litery, od jakiej liczby lub litery zacząć itp.). Listy wypunktowane (listy punktów) składają się z pewnej liczby akapitów, które poprzedzone są symbolem wypunktowania, czyli punktorem. Poniżej przedstawiona jest przykładowa lista punktowana (jest to fragment regulaminu pewnej pracowni komputerowej): W pracowni odbywają się zajęcia wymagające stosowania technik komputerowych. Uczniowie i słuchacze mogą pracować w pracowni jedynie pod opieką nauczyciela na wyznaczonych stanowiskach. Zasobami sprzętowymi i programowymi zarządza administrator pracowni (nauczyciel informatyki). Z Internetu można korzystać jedynie do celów dydaktycznych.

[5/38] WORD Osoby zachowujące się głośno, łamiące zasady regulaminu, wykonujące pracę inną niż wynikającą z planu lekcji zostaną wyproszone z pracowni. Zajęcia rozpoczynamy i kończymy na polecenie nauczyciela. Nie wolno przechowywać i oglądać plików o treści sprzecznej z ogólnie przyjętymi normami moralnymi. Każdy punkt na liście jest osobnym akapitem. Listę wypunktowaną można tworzyć na bieżąco, w trakcie pisania tekstu. Przed rozpoczęciem wpisywania pierwszego punktu można włączyć wypunktowanie, klikając w wybrany przycisk punktora znajdujący się na liście w grupie przycisków Akapit na karcie Narzędzia główne. Rysunek 7. Wybór punktora listy Rysunek 8. Wybór punktora listy Po kliknięciu w wybrany punktor, w bieżącym akapicie (lub w zaznaczonych akapitach), pojawi się znak wypunktowania, tekst będzie odsunięty od lewego marginesu. Przy włączonym wypunktowaniu wciśnięcie klawisza Enter (a więc wstawienie nowego akapitu) powoduje dodanie nowego punktu na liście. Można wybrać jeden z kilku standardowych punktorów, np. taki jak na rysunku 8 i wówczas: Po wpisaniu pierwszego wiersza i wciśnięcie Enter, automatycznie w nowym pojawi się kolejny punktor, tak jak na rysunku 9.

[6/38] WORD Rysunek 9. Tworzenie listy wypunktowanej Nasza lista powinna wyglądać następująco: W pracowni odbywają się zajęcia wymagające stosowania technik komputerowych. Uczniowie i słuchacze mogą pracować w pracowni jedynie pod opieką nauczyciela na wyznaczonych stanowiskach. Zasobami sprzętowymi i programowymi zarządza administrator pracowni (nauczyciel informatyki). Z Internetu można korzystać jedynie do celów dydaktycznych. Osoby zachowujące się głośno, łamiące zasady regulaminu, wykonujące pracę inną niż wynikającą z planu lekcji zostaną wyproszone z pracowni. Zajęcia rozpoczynamy i kończymy na polecenie nauczyciela. Nie wolno przechowywać i oglądać plików o treści sprzecznej z ogólnie przyjętymi normami moralnymi. Z Internetu można korzystać jedynie do celów dydaktycznych. Po ostatnim wprowadzonym elemencie listy, dwukrotne wciśnięcie klawisza Enter pozwala przejść do zwykłego trybu edycji. W każdej chwili możemy zmienić punktor listy. Wystarczy zaznaczyć całą listę, tak jak na rysunku poniżej. Kliknąć strzałkę ikony Punktory w grupie Akapit. Z rozwiniętej listy wybrać jeden z punktorów. Rysunek 10. Zaznaczona lista wypunktowana

Po tym wyborze uzyskamy obraz taki jak na rysunku 11 [7/38] WORD Rysunek 11. Sformatowana lista wypunktowana Listy numerowane Listy numerowane różnią się od wypunktowanych tym, że w przypadku tych pierwszych każdy element listy poprzedzony jest kolejną liczbą lub literą. Często mamy do czynienia z listami numerowanymi. Chociażby listy w dziennikach lekcyjnych, lista osób na zebraniach itd. Tak jak w przypadku list wypunktowanych listy numerowane możemy tworzyć dwoma sposobami: 1. Wybrać odpowiedni format numeracji, a potem wpisywać kolejne jej elementy 2. Zapisać wszystkie elementy listy, a dopiero potem wybrać odpowiedni format dla tej listy Rysunek 12. Tworzenie listy numerowanej Wciśnięcie klawisza Enter po każdym wpisanym elemencie listy powoduje przejście do nowego wiersza i wstawienie kolejnego numeru listy.

[8/38] WORD Jeżeli chcemy zakończyć wprowadzanie elementów listy, przechodzimy do nowego pustego wiersza i wciskamy dwa razy klawisz Enter. Rysunek 13. Lista numerowana Podobnie jak w przypadku list wypunktowanych postępujemy i tu. Zaznaczamy całą listę i wówczas w grupie Akapit klikamy strzałkę ikony Numerowanie i na rozwiniętej liście wybieramy odpowiedni format. Tabele, edycja i ich formatowanie Tabelę można szybko wstawić do dokumentu, korzystając z przycisku Tabela w zakładce Wstawianie na wstążce. Komputer umożliwia zakreślenie myszką, ile wierszy i kolumn ma mieć tabela. Poniższa prezentacja przedstawia wstawienie tabeli o czterech kolumnach i dwóch wierszach. Rysunek 14. Wstawianie tabeli

[9/38] WORD Można też skorzystać z przycisku Tabela/Wstaw tabelę w zakładce Wstawianie. Pojawi się wówczas okno dialogowe, w którym można określić liczbę kolumn i wierszy oraz określić szerokości kolumn. Rysunek 15. Okno Wstawianie tabeli Po wstawieniu tabeli (i zawsze wtedy, gdy w tabeli jest kursor) pojawia się na wstążce nowa grupa zakładek o nazwie Narzędzia tabel. Grupa ta zawiera dwie zakładki: Projektowanie i Układ. Zakładki te zawierają przyciski specyficznych poleceń związanych z edycją i formatowaniem tabel. Autoformatowanie tabeli na podstawie stylów Formatowanie tabeli jest to określanie jej wyglądu: czcionki, koloru tła, sposobu obramowania komórek i całej tabeli, sposobu wyrównania tekstu w pionie i poziomie itd. Najprostszym sposobem określenia wyglądu całej tabeli jest skorzystanie z gotowych stylów dostępnych w programie Microsoft Word 2010. Po utworzeniu tabeli na wstążce pojawiają się dwie dodatkowe zakładki: Projektowanie i Układ. Na pierwszej z nich znajduje się lista dostępnych stylów. Rysunek 16. Style projektowania tabeli Pola wyboru dostępne na tej zakładce mają wpływ na prezentowane style. Na przykład wybranie opcji Kolumny naprzemienne powoduje, że w stylach kolejne kolumny będą formatowane w innych kolorach (naprzemiennie). Jest to widoczne również w ikonach reprezentujących style.

[10/38] WORD Rysunek 17. Style projektowania tabeli Znaczenie opcji jest objaśniane po wskazaniu na nią myszką. Ilustruje to poniższy rysunek. Rysunek 18. Opcje stylów projektowania tabeli Kliknięcie w przycisk Więcej powoduje wyświetlenie większej listy dostępnych stylów. Rysunek 19. Opcje stylów tabeli Rysunek 20. Style tabeli

[11/38] WORD Wskazanie stylu myszką powoduje, że utworzona tabela prezentowana jest w formacie zgodnym z odpowiednim stylem, kliknięcie lewym przyciskiem myszki powoduje akceptację stylu. Ćwiczenie Utworzymy tabelę o następujących cechach: 4 kolumny, 4 wiersze. Wybierzemy jeden ze stylów i jeden z elementów formatu Rysunek 21. Wypełnianie komórek tabeli Po kliknięciu w pierwszej komórce tabeli i po wpisaniu w niej tekstu, możemy przejść do kolejnej. Wciśnięcie klawisza TAB pozwala na przejście do kolejnej komórki na prawo od bieżącej. Gdy będziemy już w ostatniej komórce tabeli (prawy dolny róg) wciśnięcie klawisza TAB powoduje utworzenie nowego pustego wiersza tabeli. Po zakończeniu edycji komórek tabeli możemy ją opuścić klikając na zewnątrz niej. Wówczas zmieni się również układ kart na wstążce. Wypełnijmy zatem wszystkie komórki tabeli, tak jak na rysunku 22 Rysunek 22. Tabela wypełniona wartościami Klikamy wewnątrz tabeli i przechodzimy do jej formatowania. Uaktywniamy kartę Projektowanie. W grupie Opcje stylu tabeli pozostawimy niezaznaczone pole Kolumny naprzemienne. W grupie Style tabeli klikamy styl o nazwie: Średnie cieniowanie 2 akcent 4. Otrzymamy wówczas obraz jak na rysunku 23

[12/38] WORD Rysunek 23. Sformatowana tabela Ręczne formatowanie tabeli Tabelę można sformatować według własnego pomysłu i potrzeby. Każda komórka, wiersz czy kolumna mogą być sformatowane inaczej. Ręczne formatowanie komórek, części lub całej tabeli można wykonać, korzystając z menu podręcznego dostępnego po kliknięciu prawym przyciskiem myszki, można też wykorzystać kartę Układ na wstążce. Pewne elementy formatowania są dostępne na karcie Projektowanie (obramowanie i cieniowanie, m.in. kolor i grubość obramowania). Wróćmy do tabeli źródłowej. W celu sformatowania wybranych komórek tabeli lub całej tabeli trzeba te komórki zaznaczyć. Aby zaznaczyć całą tabelę należy naprowadzić kursor myszy w lewy górny róg tabeli i w momencie, w którym pojawi się poczwórna strzałka kliknąć lewym przyciskiem myszy Rysunek 24. Zaznaczanie całej tabeli Aby zaznaczyć pojedynczą kolumnę należy naprowadzić kursor myszy na górną krawędź kolumny i w momencie, w którym pojawi się czarna pionowa strzałka, kliknąć lewym przyciskiem myszy.

[13/38] WORD Rysunek 25. Zaznaczanie kolumn Aby zaznaczyć kilka kolumn sąsiadujących, należy kliknąć lewym przyciskiem myszy na górnej krawędzi pierwszej z lewej strony i przeciągnąć w prawo lub też zaznaczyć pierwszą z lewej strony, przytrzymać wciśnięty klawisz SHIFT i kliknąć lewym przyciskiem myszy górną krawędź ostatniej kolumny z prawej strony. Rysunek 26. Zaznaczanie kilka sąsiadujących kolumn Aby zaznaczyć kilka nie sąsiadujących kolumn zaznaczamy pierwszą lewą kolumnę, przytrzymujemy wciśnięty klawisz CTRL i klikamy lewym przyciskiem myszy górne krawędzie pozostałych. Rysunek 27. Zaznaczanie nie sąsiadujących ze sobą kolumn Podobnie jak kolumny zaznaczamy wiersze. W tym przypadku klikamy na lewej krawędzi wybranych wierszy. Aby zaznaczyć wybrany zakres komórek wewnątrz tabeli, należy kliknąć w pierwszej w lewym górnym rogu i przytrzymując wciśnięty lewy przycisk myszy przeciągamy w prawy dolny róg zakresu, który ma być zaznaczony. Rysunek 28. Zaznaczanie zakresu komórek

[14/38] WORD W celu sformatowania pewnych komórek należy je zaznaczyć myszką, następnie można kliknąć w zaznaczenie prawym przyciskiem. Pojawi się menu podręczne jak na poniższym rysunku. Rysunek 29. Formatowanie komórek tabeli Na ekranie pojawia się mały podręczny pasek narzędzi, zwany minipaskiem, pojawia się też menu podręczne. Minipasek jest pomocny w wykonywaniu czynności dotyczących czcionek, ich stylów i rozmiarów, wyrównania, koloru tekstu, poziomów wcięcia czy punktorów. W naszym przykładzie wyrównamy tekst do środka w poziomie i pionie, używając przycisku jak na rysunku 29. Uzyskamy następujący obraz. Rysunek 30. Wyrównanie tekstu w tabeli Poprzez menu podręczne można decydować o sposobie obramowania i cieniowania komórek. W naszym przykładzie nadamy zewnętrzne obramowanie podwójną krawędzią w kolorze czerwonym i o grubości 3 pkt. Zaznaczamy zatem całą tabelę i z menu podręcznego wybieramy Obramowanie i cieniowanie. W wyświetlonym oknie: 1. W obszarze Ustawienie zaznaczamy Ramka 2. W obszarze Styl zaznaczamy krawędź podwójną 3. W obszarze Kolor klikamy czerwony 4. W obszarze Szerokość z listy wybieramy 3 pkt 5. Wciskamy OK

[15/38] WORD Rysunek 31. Zewnętrzne obramowanie tabeli Nasza tabela wygląda następująco: Rysunek 32. Zewnętrzne obramowanie tabeli Wewnętrzne krawędzie o grubości w kolorze ciemnoniebieskim. Ponownie zaznaczamy zatem całą tabelę i z menu podręcznego wybieramy Obramowanie i cieniowanie. 1. W oknie Obramowanie i cieniowanie w obszarze Ustawienie zaznaczamy Niestandardowe 2. W obszarze Styl zaznaczamy krawędź pojedynczą 3. W obszarze Kolor klikamy ciemnoniebieski 4. W obszarze Szerokość z listy wybieramy 1 1 2 pkt 5. W obszarze Podgląd zaznaczamy krawędzie wewnętrzne 6. W obszarze Zastosuj do wybieramy Komórka 7. Wciskamy OK

[16/38] WORD Rysunek 33. Okno Obramowanie i cieniowanie Nasza tabela wygląda następująco: Rysunek 34. Krawędzie tabeli Wycieniujmy pierwszy wiersz kolorem szarym. 1. Zaznaczamy pierwszy wiersz 2. Z menu podręcznego wybieramy polecenie Obramowanie i cieniowanie 3. W oknie Obramowanie i cieniowanie klikamy zakładkę Cieniowanie 4. W obszarze wypełnienie na rozwiniętej liście klikamy kolor szary 5. Wciskamy OK

[17/38] WORD Rysunek 35. Cieniowanie komórek Z menu podręcznego można również wybrać polecenie Właściwości tabeli, spowoduje to otwarcie okna dialogowego z zakładkami Tabela, Wiersz, Kolumna, Komórka. Zakładka Tabela umożliwia precyzyjne określenie rozmiarów tabeli, a także jej położenia względem tekstu. Ustawimy szerokość pierwszej kolumny na 4,5 cm, pozostałych na 3,5 cm i tabelę wyśrodkujemy. 1. Klikamy w dowolnym miejscu tabeli 2. Z rozwiniętego menu podręcznego wybieramy Właściwości tabeli 3. Na zakładce Tabela klikamy Wyśrodkuj 4. Klikamy zakładkę Kolumna Rysunek 36. Okno Właściwości tabeli

[18/38] WORD 6. Klikamy taka długo na przycisku Następna kolumna, aż w oknie pojawi się Kolumna 1 7. W polu Preferowana szerokość wpisujemy 4,5 cm 8. Klikamy przycisk Następna kolumna i kolumnie nr 2 wpisujemy 3,5 cm 9. Po ustawieniu szerokości wszystkich kolumn wciskamy OK Rysunek 37. Ustalenie szerokości kolumn tabeli Otrzymujemy sformatowaną tabelę Rysunek 38. Sformatowana tabela

[19/38] WORD Zadanie Zbuduj podobną tabelę jak poniżej Lp Nazwisko Imię Wpłata 1 Wpłata 2 1 Adamek Anna 15,00 25,00 2 Bogucka Nina 30,00 3 Celiński Piotr 40,00 20,00 4 Dąbrowska Beata 20,00 5 Nowak Julia 25,00 10,00 6 Płoska Lucyna 30,00 15,00 7 Woliński Jan 25,00 Wykresy 185,00 zł 70,00 zł W Microsoft Word 2010 można wstawić wiele typów wykresów, takich jak wykresy kolumnowe, liniowe, wykresów kołowe, słupkowe, warstwowy, punktowe, wykresy giełdowe, wykresy powierzchniowe, pierścieniowe, wykresy bąbelkowe, wykresy radarowe. Każdy wykres ma swoją nazwę. Naprowadzenie kursora myszy na jego ikonę pozwala na wyświetlenie się jego nazwy. Wykresy możemy wstawiać na podstawie danych zapisanych w tabeli. My wstawimy wykres kolumnowy na podstawie danych z tabeli, którą utworzyliśmy wcześniej. Zatem dane te musimy skopiować. Postępujemy następująco: 1. Zaznaczamy całą tabelę 2. Na karcie Narzędzia główne w grupie Schowek klikamy Kopiuj lub wciskamy kombinację klawiszy CTRL+C 3. Klikamy w miejscu, w którym ma być wstawiony wykres 4. Na karcie Wstawianie w grupie Ilustracje klikamy przycisk Wykres Rysunek 39. Wstawianie wykresu

[20/38] WORD 5. Na liście dostępnych klikamy Kolumnowy 6. W prawej części okna Wstawianie wykresu klikamy podtyp Kolumnowy grupowany (pierwszy w lewym górnym rogu) 7. Klikamy OK Otwiera się okno arkusz kalkulacyjnego do którego musimy wprowadzić skopiowane wcześniej dane. Arkusz posiada swoje domyślne dane, które musimy usunąć. Klikamy w komórce A1 i na karcie Narzędzia główne w grupie Schowek klikamy Wklej lub wciskamy kombinację klawiszy CTRL+V. Rysunek 40. Dane wklejone do arkusza kalkulacyjnego Teraz należy jeszcze zmniejszyć rozmiar zakresu danych (A1:D5) do rozmiaru A1:C5. Należy zatem umieścić kursor myszy w prawym dolnym rogu komórki D5 i przytrzymując wciśnięty lewy klawisz myszy przeciągamy o jeden wiersz do góry Rysunek 41. Zmiana rozmiaru zakresu danych

[21/38] WORD Podobnie ja przypadku zmiany wysokości postępujemy ze zmianą szerokości zakresu danych. Rysunek 42. Zmiana rozmiary zakresu danych Otrzymujemy gotowy wykres taki jak na rysunku 43. Rysunek 44. Wykres na podstawie danych z tabeli Wykres nie jest jeszcze doskonały. Program sam dokonał pewnych wyborów, chociażby kolorów, braku odpowiednich wartości nad słupkami czy też tytułu wykresu. Każdy wykres składa się określonej ilości elementów i każdy element posiada swoją nazwę, np. legenda, osie, linie siatki, obszar wykresu, obszar kreślenia. Również każdy typ posiada inne elementy. Naprowadzenie kursora myszy w wybrany obszar powoduje pojawienie się nazwy danego elementu. Kliknięcie lewym przyciskiem myszy na dany element powoduje zaznaczenie go i wówczas możemy taki element formatować (kolorować, usuwać, przenosić w inne miejsce itd.).

[22/38] WORD Na rysunku 45 widać w jaki sposób program informuje nas, który element w danej chwili jest przeznaczony do edycji. Rysunek 45. Jeden z elementów wykresu przeznaczony do edycji Poziome linie, widoczne na wykresie, a zwane liniami siatki nie zawsze są potrzebne, możemy je zatem usunąć. Wystarczy naprowadzić kursor myszy na dowolną linię poziomą i w momencie, w którym pojawi się napis Oś pionowa (wartości główne linie siatki klikamy lewym przyciskiem myszy zaznaczając wszystkie. Wówczas wciskamy klawisz Delete na klawiaturze. Rysunek 46. Zaznaczanie linii siatek Po kliknięciu w obszarze wykresu program wprowadza na wstążkę nowe karty, w których znajdują się przyciski do edycji tego wykresu. W zależności od typu wykresu będziemy mieli inne polecenia. W przypadku wykresów kolumnowych pojawiają się trzy nowe karty: Projektowanie, Układ, Formatowanie. Na karcie Projektowanie mamy przyciski pod którymi kryją się polecenia pozwalające na zmianę danych wykresu, wybór innego stylu itp. Rysunek 47. Polecenia na karcie Projektowanie Na karcie Układ z kolei mamy przyciski za pomocą których możemy nadawać tytuł wykresu, zmieniać położenie legendy lub ją usuwać, opisywać osie, wprowadzać etykiety danych itp. Rysunek 48. Polecenia na karcie Układ

[23/38] WORD Na karcie Formatowanie mamy przyciski za pomocą których możemy przede wszystkim kolorować elementy wykresu. Rysunek 49. Polecenia na karcie Formatowanie Poszczególne polecenia służące do formatowania możemy także wybierać z menu podręcznego. W zależności od wyboru elementu wykresu mamy różne polecenia w menu podręcznym. Jeżeli chcemy zmienić kolorystykę którejś z serii danych lub też wprowadzić na słupku etykiety danych należy naprowadzić kursor myszy nad dowolny słupek i kliknąć prawym przyciskiem myszy. Z menu podręcznego wybieramy polecenie Formatuj serię danych. Rysunek 50. Dostępne polecenia menu podręcznego W lewej części okna Formatowanie serii danych klikamy Opcje serii. W polu szerokość przerwy przesuwamy niebieski suwak w lewo, aby zmniejszyć szerokość przerwy między seriami co oznacza jednocześnie zwiększenia szerokości słupka. Ustawiamy szerokość na 55.

[24/38] WORD Rysunek 51. Okno formatowanie serii danych W lewej części okna zaznaczamy Wypełnienie. Tu mamy dużo różnych możliwości. Możemy wypełniać jednolitym kolorem, klikając wybrany kolor z palety kolorów. Rysunek 52. Wypełnienie serii jednolitym kolorem Możemy wypełniać gradientem. Klikając strzałkę w obszarze Wstępnie ustawione kolory, rozwija się okno z dostępnymi formatami.

[25/38] WORD Rysunek 53. Wypełnienie serii gradientem Możemy też wypełniać obrazami lub teksturą. Po kliknięciu strzałki w polu Tekstura otwiera się okno z dostępnymi formatami. Rysunek 54. Wypełnienie teksturą Wreszcie możemy wypełniać deseniem. Z palety kolorów wybieramy Kolor pierwszego planu oraz Kolor Tła.

[26/38] WORD Rysunek 55. Wypełnienie deseniem W naszym przykładzie lewy słupek wypełnijmy gradientem pod nazwą Tęcza, a prawy gradientem pod nazwą Cicha woda. Uzyskamy wówczas obraz taki jak na rysunku 56. Rysunek 56. Sformatowany wykres kolumnowy Klikamy teraz prawym przyciskiem myszy na dowolnym lewym słupku i z menu podręcznego wybieramy Dodaj etykiety danych. Rysunek 57. Menu podręczne

[27/38] WORD Nad słupkami pojawiają się wartości liczbowe. Klikamy prawym przyciskiem myszy na jednej z wartości i klikamy polecenie Formatuj etykiety danych. Rysunek 58. Formatowanie etykiet danych W lewej części wyświetlonego okna klikamy Liczby. W prawej części tego okna wybieramy polecenie Walutowe i wciskamy przycisk Zamknij. Rysunek 59. Formatowanie etykiet danych Ponieważ prawe słupki są serią odpowiadającą ilości towaru etykiety danych zostaną w zapisie liczbowym. Otrzymujemy wykres taki jak na rysunku 60

[28/38] WORD Rysunek 60. Wykres kolumnowy Nadajmy jeszcze tylko tytuł wykresu. Klikamy w dowolnym miejscu wykresu. Na wstążce klikamy kartę Układ i w grupie Etykiety klikamy strzałkę w polu Tytuł wykresu i z listy wybieramy Nad wykresem. Z klawiatury wpisujemy nazwę wykresu: Zakupione artykuły Uzyskujemy następujący obraz Rysunek 61. Wprowadzanie tytułu wykresu Rysunek 62. Sformatowany wykres kolumnowy

[29/38] WORD Zadanie 1 Sformatuj Obszar kreślenia wybranym przez Ciebie formatem. Wartości osi pionowej zapisz w formacie walutowym. Zadanie 2 Na podstawie danych zapisanych w poniższej tabeli utwórz wykres kołowy. Zamawiający Kwota zamówienia w zł Kowal 450,00 Nowak 600,00 Celiński 200,00 Nowakowski 100,00 Numerowanie stron Microsoft Office Word 2010 umożliwia w prosty sposób automatyczne numerowanie stron. Standardowo numer może być umieszczony na marginesie górnym lub dolnym (w nagłówku lub stopce) albo na marginesie bocznym (lewym lub prawym). Numery stron na marginesie górnym lub dolnym (w nagłówku lub stopce) W celu wstawienia numerów stron należy wybrać przycisk Numer strony w grupie przycisków Nagłówek i stopka na zakładce Wstawianie i wybrać miejsce oraz format numeracji. Rysunek 63. Wstawianie numerów stron U nas wybieramy numer zwykły 3. Numer zostanie wstawiony w prawej stronie nagłówka. Po wybraniu stylu numeracji włączony zostaje tryb edycji nagłówka lub stopki, w zależności od wyboru miejsca, w którym mają być umieszczone numery. W tym

[30/38] WORD trybie ta część ekranu (strony ekranowej), w której normalnie wpisana jest treść dokumentu, jest wyświetlana na szaro i nie jest dostępna do edycji, natomiast nagłówek/stopkę można edytować, wprowadzając teksty i/lub inne obiekty, takie jak obrazy czy pola tekstowe. Rysunek 64. Tryb edycji nagłówka Uwaga: Jeśli w dokumencie jest już zdefiniowany nagłówek/stopka, to wstawienie numeru strony przez przycisk Numer strony (tak jak opisano to powyżej) spowoduje usunięcie już zdefiniowanego nagłówka/stopki i zastąpienie go nowym! Żeby nie tracić zdefiniowanego nagłówka/stopki, należy wprowadzić pole z numerem strony, edytując istniejący nagłówek/stopkę. Jest to omówione w kolejnym rozdziale. Numer strony jest wprowadzony jako tzw. pole (NIE pole tekstowe). Pole jest to obiekt, który składa się z nazwy i zmiennych wartości. Przykładem pola jest właśnie numer strony, w innych typach pól wyświetlane mogą być np. bieżąca data, liczba wszystkich stron w dokumencie, nazwisko autora dokumentu, nazwa dokumentu. Jeśli w nagłówku lub stopce jest umieszczone pole data, wówczas w dokumencie będzie widoczna zawsze bieżąca data. Umieszczenie pola numer strony powoduje, że na każdej stronie będzie zawsze wyświetlany prawidłowy, automatycznie wyznaczony numer. Pole po wyróżnieniu (zaznaczeniu) myszką jest wyświetlane na nieco ciemniejszym tle niż reszta zaznaczonego tekstu. Poniższy rysunek pokazuje zaznaczony tekst w nagłówku, zawierający dwa pola pierwsze wyświetla zawsze prawidłowy numer bieżącej strony, drugi wyświetla liczbę stron. Zmieńmy format numeracji stron dokumentu. Oprócz numerów kolejnych stron program będzie wstawiał liczbę wszystkich stron. Dopiszemy jeszcze przed kolejnymi numerami tekst Strona, który będzie się pojawiał na każdej stronie dokumentu. Rysunek 65. Numery stron

[31/38] WORD Rysunek 66. Edycja obszaru nagłówka dokumentu Powyższe dwa pola są zawsze automatycznie aktualizowane przy zmianie liczby stron w dokumencie. Jednak nie wszystkie pola są automatycznie aktualizowane Często bywa tak, że numer na pierwszej stronie dokumentu jest niepotrzebny. Aby się pozbyć numeru na stronie pierwszej przechodzimy do trybu edycji nagłówka i na karcie Projektowanie w grupie Opcje klikamy opcję Inne na pierwszej stronie. Rysunek 67. Usunięcie numeru na pierwszej stronie Tak samo jak w przypadku nagłówków wstawiamy numery stron w stopce. Nagłówek i stopka strony Nagłówki i stopki są obszarami odpowiednio na górnych i dolnych marginesach każdej strony, które mogą zawierać tekst i grafikę. W poprzednim rozdziale omówiono, jak wprowadzić do dokumentu nagłówki/stopki zawierające numerację stron. Często jednak nagłówek/stopka jest bardziej złożony. Najprostszym sposobem wstawienia takiego nagłówka/stopki jest skorzystanie z gotowych stylów nagłówków. Microsoft Word 2010 posiada całą listę takich stylów, są one dostępne po kliknięciu przycisku Nagłówek w zakładce Wstawianie.

[32/38] WORD Rysunek 68. Wybór stylu nagłówka Rysunek 69. Styl nagłówka z efektem 3 kolumny W powyższym nagłówku zaznaczone są trzy standardowe miejsca, w które można wpisać tekst. Z kolei w poniższym nagłówku można wybrać z listy rozwijalnej pewną datę. Rysunek 70. Wybór nagłówka ze stylem Ekspozycja Ręczne konstruowanie i formatowanie nagłówków i stopek Nagłówki i stopki mogą być konstruowane i formatowane ręcznie, beż użycia stylów. Również po wybraniu stylu mogą być ręcznie zmieniane. Nagłówek/stopkę można edytować po wybraniu na karcie Wstawianie w grupie Nagłówek i stopka polecenia Edytuj nagłówek (analogicznie dla stopki). Po przejściu do trybu edycji nagłówka/stopki można w wyznaczonym polu wpisywać i formatować teksty oraz wprowadzać inne obiekty, jak obrazy, kształty, cliparty, grafiki SmartArt. Poniżej przedstawiono przykład nagłówka z wpisanym tekstem (Klasówka z matematyki), polem daty oraz kształtem (linią poziomą). Rysunek 71. Nagłówek dokumentu

[33/38] WORD Aby takiego formatu nagłówka dokonać, należy: 1. Na karcie Wstawianie w grupie Nagłówek i stopka wybrać polecenie Edytuj nagłówek Rysunek 72. Ręczna edycja nagłówka 2. Z klawiatury wpisujemy tekst: Klasówka z matematyki i wciskamy Enter 3. Na karcie Projektowanie w grupie Wstawianie klikamy Data i godzina 4. A dostępnej listy wybieramy 2017-04-14 5. Klikamy OK Rysunek 73. Wstawianie daty do obszaru nagłówka 6. Na karcie Wstawianie, w grupie Ilustracje klikamy strzałkę w polu Kształty i na dostępnej liście figur klikamy linię ciągłą

[34/38] WORD Rysunek 74. Rysowanie linii ciągłej 7. Klikamy i przytrzymujemy lewy przycisk myszy bezpośrednio pod datą i przeciągamy w lewo tak jak na rysunku 73 Uzyskujemy poniższy efekt Rysunek 75. Nagłówek dokumentu Pola w nagłówkach i stopkach Jak już mówiliśmy wcześniej, w nagłówkach i stopkach można umieszczać specjalne obiekty, tzw. pola, to jest obiekty, które składają się z nazwy i zmiennych wartości. Przykładem pola jest numer strony, liczba stron w dokumencie, bieżąca data, nazwisko autora dokumentu, nazwa dokumentu. Jeśli w nagłówku lub stopce jest umieszczone pole data, wówczas w dokumencie będzie widoczna zawsze bieżąca data. Umieszczenie pola numer strony powoduje, że na każdej stronie będzie zawsze wyświetlany prawidłowy, automatycznie wyznaczony numer. Pola numer strony oraz data są dostępne bezpośrednio poprzez odpowiednie przyciski na wstążce. Inne pola można wprowadzić po kliknięciu Szybkie części >> Pole na karcie Projektowanie. Pojawi się okno dialogowe, umożliwiające wybór zaawansowanych pól, np. prezentujących kiedy dokument był ostatnio wydrukowany, przez kogo był zapisany albo ile ma słów czy znaków. W stopce dokumentu za pomocą polecenia Pole wstawimy numery strony łamane na liczbę wszystkich stron. Aby tego dokonać, należy: 1. Będąc w edycji nagłówka, kliknąć na karcie Projektowanie, w grupie Nawigacja kliknąć Przejdź do Stopki Rysunek 76. Przejście do stopki

[35/38] WORD Z klawiatury wprowadzamy tekst: Strona robimy spację Na karcie Projektowanie w grupie Wstawianie klikamy strzałkę w polu Szybkie części. stopce Rysunek 77. Wstawienie pola w Na liście dostępnych poleceń klikamy Page (to polecenie oznacza numer strony) i klikamy OK Rysunek 78. Wybór polecenia numer strony Wciskamy klawisz spacji i wpisujemy /. Ponownie Na karcie Projektowanie w grupie Wstawianie klikamy strzałkę w polu Szybkie części. Na liście dostępnych poleceń klikamy NumPages (to polecenie oznacza liczbę wszystkich stron) i klikamy OK

[36/38] WORD Rysunek 79. Wybór polecenia liczba wszystkich stron Otrzymujemy następujący obraz Rysunek 80. Stopka dokumentu Drukowanie dokumentu Aby aktywny dokument (otwarty w edytorze Microsoft Word 2010) wydrukować na domyślnej drukarce z użyciem domyślnych ustawień drukowania należy kliknąć w tym celu przycisk Plik na wstążce. W lewej części okna klikamy Drukuj. Rysunek 81. Drukowanie dokumentu

[37/38] WORD Polecenie Drukuj otwiera okno dialogowe, w którym można m.in. zmienić drukarkę, zmienić jej ustawienia i wybrać zakres stron do wydrukowania. Poniższy rysunek przedstawia okno dialogowe, które umożliwia wybór drukarki. Wybrano drukowanie w trzech kopiach. Ustawiono drukowanie stron z zakresu od strony drugiej do szóstej (2-6). Możemy również drukować dwustronnie, jeżeli zainstalowana drukarka posiada takie możliwości. Rysunek 82. Okno dialogowe Drukuj Szczegółowe ustawienia drukarki są różne w zależności od drukarki (drukarek), które są dostępne w systemie. Wiąże się to z różnymi możliwościami różnych drukarek oraz z różnymi możliwościami programów sterujących. Takie programy, tzw. sterowniki drukarek, są instalowane w trakcie instalacji drukarki. Przed wydrukowaniem dokumentu przydatny jest czasem ekranowy podgląd wydruku, który jest widoczny w prawej części okna. W trybie podglądu wydruku można określać liczbę stron widocznych jednocześnie na ekranie, można strony powiększać, pomniejszać. Rysunek 83. Okno podglądu wydruku