Gimnazjum nr 1 im. Polskich Noblistów w Śremie Z plastyką na TY innowacja pedagogiczna w gimnazjum z zakresu plastyki i historii sztuki Opracowanie: mgr Jacek Krawczyk Śrem 2014
Wstęp Podstawowym zadaniem wprowadzanej innowacji przez młodzież gimnazjalną jest myśl humanistyczna mająca swe korzenie w starożytnej cywilizacji. Nie jest ona luksusem intelektualnym tylko dla wybranych, a przeciwnie przygotowanie intelektualne jest niezbędne do zrozumienia i odnalezienia swej drogi życiowej we współczesnym, konsumpcyjnym świecie. Wyposażenie uczniów w pewien zasób wiedzy z historii sztuki i umiejętności praktyczne przyczyniają się do propagowania wychowania estetycznego ważnego w przyszłym życiu. Wiedza z zakresu historii sztuki pozwala na wartościowanie i poszerzenie horyzontów myślowych oraz pogłębia wiedzę o życiu i świecie. Celem innowacji jest wszechstronny rozwój ucznia nakierowany na poszerzenie wiedzy, umiejętności i kompetencji z przedmiotów plastyka i historia sztuki. Dzięki wprowadzonej innowacji dajemy możliwość rozwijania przez uczniów dociekliwości poznawczej, ukierunkowanej na poszukiwanie piękna, dobra i prawdy, szerszego i bardziej otwartego spojrzenia na otaczająca nas rzeczywistość. Humanizm i nauka sztuki stanowi bowiem podstawę cywilizacji europejskiej dającej ogólne wykształcenie humanistyczne. Treści nauczania są zgodne z odpowiednimi dla przedmiotów plastyka i historia sztuki treściami podstawy programowej kształcenia ogólnego. Poza wprowadzeniem treści nauczania zawartych w podstawie programowej nadrzędnym celem zajęć jest rozszerzenie wiedzy z historii sztuki i plastyki, tak aby stała się ona bazą do dalszego kształtowania i rozumienia zmian w kulturze i sztuce współczesnego świata. Innowacja pedagogiczna Z plastyką na TY została opracowana na podstawie programu L. Wyszkowskiej Plastyka program nauczania dla gimnazjum według nowej podstawy programowej. Głównym celem i zadaniem wprowadzanej innowacji jest kształtowanie postaw twórczych, pobudzanie swobodnej ekspresji, rozwijanie aktywności emocjonalnej, intelektualnej, wzbogacanie wyobraźni i fantazji twórczej u uczniów, zaszczepienie uczuć estetycznych, poczucie piękna a także postaw otwartości, tolerancji dla innych postaw estetycznych, gustów i poglądów filozoficzno-moralnych. Związki tematyczne między wiedzą o sztuce (historią sztuki) a działalnością plastyczną uczniów, zbliżają obie te dziedziny do siebie. Tym samym pomagają zrozumieć, że postawa twórcza nie jest tylko przywilejem artystów. Może się ona z czasem przenieść na inne dziedziny działalności człowieka, co stanowi moralną ideę wychowania przez sztukę potrzebną w przyszłym, dorosłym życiu.
Cele szczegółowe: rozwijanie wrażliwości i zainteresowania wizualnymi i akustycznymi przejawami świata natury i wytworów człowieka; kształtowanie uzdolnień i zainteresowań twórczych; rozwijanie myślenia abstrakcyjnego, zdolności dokonywania syntezy form i kształtów dzieła sztuki; ćwiczenie umiejętności oceny estetycznej i logicznego uzasadnienia dokonanego wyboru; poznawanie rozmaitych możliwości technik, struktury wytworów, elementów działań oraz ich wzajemnych zależności; utrwalanie indywidualnych zainteresowań, motywujących do samodzielnych poszukiwań formalnych i ekspresji łączącej różne techniki plastyczne; przekazywanie wiedzy o zjawiskach dawnych i współczesnych w sztuce; interpretowanie tematu i formy w dziele sztuki (analiza), ukazanie roli sztuki w kształtowaniu środowiska; kształtowanie emocjonalnego stosunku do sztuki, wyrabianie nawyku i umiejętności obcowania ze sztuką wszystkich epok i kierunków artystycznych; kształtowanie refleksyjnej postawy wobec rzeczywistości; rozbudzanie wrażliwości na wartości poznawcze, etyczne i estetyczne dzieła sztuki; rozwijanie kreatywności, krytycyzmu i pewności siebie w logicznej interpretacji pozyskiwanych informacji z różnych źródeł; uczenie odpowiedzialności moralnej za własne czyny; kształtowanie umiejętności współdziałania w zespole, odpowiedzialności i tolerancji; rozwijanie współpracy w środowisku szkolnym i lokalnym; uwrażliwienie na odbiór dzieła sztuki; kształtowanie postaw twórczych i rozwój własnej działalności plastycznej.
Formy realizacji: Wprowadzana innowacja przewiduje 2 dodatkowe godziny w tygodniu (po jednej z każdego przedmiotu). Godziny te zostaną przeznaczone na pogłębianie wiedzy oraz doskonaleniu umiejętności praktycznych. Podczas zajęć uczniowie będą mieli okazję poznać zagadnienia z zakresu historii sztuki w oparciu o kanon dzieł z różnych epok, podjąć próbę indywidualnej interpretacji dzieła sztuki; dokonywać indywidualnej interpretacji modelu różnymi środkami plastycznymi, w twórczy sposób rozwijać swoje umiejętności wykorzystując w tym celu bogactwo różnych środków plastycznych. Planowana jest współpraca z ośrodkami kultury (ŚOK) i środowiskiem szkolnym (imprezy szkolne - scenografia przedsięwzięć, wystrój plastyczny) oraz lokalnym ( Muzeum Śremskie, Biblioteka Publiczna, Wernisaże). Przewidywane efekty: Celem wprowadzenia innowacji jest rozwijanie zainteresowań i zamiłowań twórczych młodzieży, stwarzanie jej możliwości do odpowiednio kierowanego odbioru dzieł sztuki i do własnej ekspresji twórczej a co za tym idzie do prawidłowego rozwoju osobowości. Istotą tej innowacji jest daleko idąca korelacja z dziedzinami sztuki tworzącymi blok przedmiotów humanistycznych. Dla edukacji młodzieży największą wartość ma nawiązanie kontaktu z podstawowymi ideami sztuki. Idee te są ponadczasowe i w różny sposób przedstawiają okres dziejów rozwoju cywilizacji i kultury w kontaktach z konkretnym dziełem sztuki. Dlatego włączone treści nauczania zawierają propozycje zadań, które synchronizują wszystkie rodzaje doznań estetycznych. Stanowią one przeżycia, budzą refleksje estetyczne, moralne i intuicyjne. Uczniowie biorąc udział w dodatkowych zajęciach realizowanych w trakcie całego cyklu edukacyjnego rozwiną abstrakcyjne myślenie, będą potrafili dokonać samodzielnego wyboru twórczych rozwiązań, pogłębią indywidualne zainteresowania sztuką oraz będą potrafili interpretować i analizować różne wartości dóbr kultury i sztuki w cywilizowanym świecie.
Ewaluacja: Ewaluacja innowacji odbywać się będzie na bieżąco na podstawie analizy postępów w nauce oraz umiejętności uczniów, a także raz w roku na podstawie ankiety skierowanej do uczniów i rodziców, której wyniki zostaną uwzględnione w planowaniu pracy na kolejny rok szkolny. Na koniec każdego roku szkolnego zostanie także przygotowany wernisaż prac uczniów. Zasady rekrutacji: Zasady rekrutacji do klasy z innowacją z zakresu matematyki i informatyki szczegółowo określa Regulamin rekrutacji do klas pierwszych Gimnazjum nr 1 im. Polskich Noblistów w Śremie w roku szkolnym 2014/2015 pkt 9 c. (wyciąg z regulaminu) Kandydaci do klasy z innowacją pedagogiczną z zakresu plastyki i historii sztuki przygotowują portfolio (5 własnych prac wykonanych dowolną techniką) i dostarczają je do sekretariatu szkoły do 16 maja 2014 r. Punktacja rekrutacyjna: za oceny z następujących przedmiotów na świadectwie ukończenia szkoły podstawowej: plastyka: ocena x 2 = max. 12 pkt. historia: ocena x 2 = max. 12 pkt. celujący bardzo dobry dobry dostateczny/dopuszczający 6 pkt. 5 pkt. 4 pkt. 0 pkt. za ocenę zachowania: wzorowe bardzo dobre dobre 10 pkt. 8 pkt. 2 pkt.
za praktyczne umiejętności z plastyki (portfolio) 50 pkt. Kryteria oceny prac: - różnorodność tematu max. 5 pkt. - bogactwo treści kompozycyjnej max. 10 pkt. - wartości formalne dzieła max. 15 pkt. - trafność obserwacji max. 10 pkt. - pomysłowość, oryginalność, wrażliwość na linię i kolor max. 10 pkt. za świadectwo z wyróżnieniem 6 pkt. Maksymalna liczba punktów możliwych do uzyskania w postępowaniu kwalifikacyjnym: punktowane oceny na świadectwie 24 ocena zachowania 10 ocena portfolio 50 świadectwo z wyróżnieniem 6 RAZEM 90 pkt