Czy Europa może być moim domem? Moduł seminaryjny 1 (3,5 godziny) Podczas tego seminarium uczestnicy nauczą się: kto bierze udział w seminarium i dlaczego dwóch znaczeń nazwy Europa: jako kontynentu i jako wspólnoty państw (UE) położenia geograficznego i granic Europy czym jest obywatelstwo co oznacza posiadanie ojczyzny, domu Tematy i orientacyjny czas trwania Tematy seminarium Przygotowanie seminarium Wstęp do seminarium nastrojenie i orientacja Moja ojczyzna, mój dom Przerwa Czym jest Europa? Przerwa Europa domem? Zakończenie seminarium Przewidywany czas 30 minut 45 minut 15 minut 30 minut 15 minut 45 minut 15 minut przewidywany czas ogółem 195 minut
Przygotowanie seminarium Przewidziany czas: przed seminarium Uczestnicy czują się przyjemnie i odczuwają atmosferę sprzyjającą nauce, która pozwala na bycie swobodnym oraz wolnym od wszelkich obaw. Są ciekawi nadchodzących aktywności. Krzesła ułożone w krąg lub stoły rozłożone, by skupić grupy 3-4 osobowe (unikać atmosfery szkolnej!) Stoły pod ścianą jako miejsce pracy Tablica flipchart Tablice korkowe Materiały dla prowadzącego Kredki świecowe Mapa Europy na ścianie Plakat powitalny tworzony zawsze na nowo Plan dnia na tablicy flipchart Ustalenie sposobu zwracania się do siebie, np. na Pan/Pani lub po nazwisku Wstęp do seminarium nastrojenie i orientacja Przewidziany czas: 30 minut Uczestnicy wiedzą, kto razem z nimi chce się dowiedzieć więcej o danym temacie europejskim. Znają parę informacji o sobie i o pobudkach, które sprawiły, że biorą udział w seminarium. Przywitanie Mam na imię... i witam Państwa serdecznie. Mam nadzieję, że spędzimy razem przyjemny wieczór. Spotykamy się dzisiaj na pierwszym z dwunastu seminariów, na których zachęcamy Panstwa do bliższego przyjrzenia się Europie. Seminarium, to brzmi jak sporo nauki ale nauka przeciez nie musi być - wszyscy siedzą w kręgu lub przy stołach w grupach 3-4 osobowych - wywieszony jest plakat powitalny - grupa lub teamer wita wszystkich i się przedstawia
nieprzyjemna. Postaramy się uczynić naukę w naszym gronie tak różnorodną, a nawet ciekawą, jak to tylko możliwe. Zapraszam serdecznie do udziału i życzę dużo zabawy. Zapoznanie się ze sobą Na początek zapoznamy się trochę ze sobą, abyśmy mieli pojęcie, z kim przebywamy i dobrze współpracowali. Zabawa grupowa z pięcioma kolumnami: imię-wiek-miejsce zamieszkania-hobby-zagranica? Zwrócić uwagę, aby podawać tylko dane, które chcemy udostępnić publicznie Już na tym etapie zwrócić uwagę na osoby, które mogą mieć ew. problemy z pisaniem [plakat: To my Jak mam na imię/ile mam lat/gdzie mieszkam/moje hobby/pobyt za granicą? Helmut/42/Erkner/łowienie ryb/polska Anna/57/Füwal/gotowanie/-] Teamer wpisuje swoje dane jako pierwszy, jako wzór. Uczestnicy wpisują się po kolei, po czym dodatkowo przedstawiają się ustnie. Byłoby miło, aby każdy z uczestników osobiście podszedł do tablicy. Teamer bierze czynny udział. wizualizacja na tablicy flipchart
Ramy seminarium Abyśmy czuli się swobodnie i aby nauka sprawiała nam przyjemność, powinniśmy omówić sprawy organizacyjne naszej pracy. W związku z tym proponuję następujące tematy: ułożenie krzeseł w krąg ustalenie sposobu, w jaki się do siebie zwracamy, per Pani/Pan używanie telefonów komórkowych ramy czasowe, przerwy szczególnych ustalenia ustalić w miarę możliwości: wszystkie pytania są mile widziane jeżeli coś przeszkadza, należy to zgłosić, i to jak najszybciej Co mnie ciekawi w temacie seminarium Teraz już wiemy, kto jest kim i w jaki sposób będziemy postępować ze sobą. Teraz ciekawym byłoby dowiedzieć się, co Państwa interesuje w temacie seminarium i co Państwu przychodzi do głowy przy temacie Europa i ojczyzna. [plakat: Jak tu pracujemy * w kręgu z krzeseł * zwracamy się do siebie per: Pani/Pan * komórki wyłączone * regularne przerwy * ustalenia?] Rozmowa z uczestnikami Grupa współpracuje przy tablicy, tworząc np. gwiazdę z tematem zapisanym w środku i skojarzeniami wokół (asocjogram) Przegląd programu ogólnego i na dziś Program wieczoru na tablicy flipchart (może być widoczny już od początku spotkania) Plan ogólny ew. na kartce
[O czym będziemy dzisiaj rozmawiać: Nastrojenie się do seminarium i zapoznanie Moja ojczyzna, mój dom Czym jest Europa? Europa domem? Zakończenie seminarium] dowolny Moja ojczyzna, mój dom Przewidziany czas: 45 minut Uczestnicy zdają sobie sprawę, co rozumieją pod pojęciem ojczyzna/dom, jakie miejsca, granice, odległości i uczucia są z nim związane. Sformuowali wymagania i warunki wymagane, aby poczuli się gdzieś w domu. Uczestnicy podejmują te tematy i nie boją się rozmowy o nich. Gdzie jest nasza ojczyzna? W naszym temacie występują hasła ojczyzna, tudzież dom. Zacznijmy jednak od pytania: Gdzie leży Państwa ojczyzna, a gdzie czują się Państwo w domu? Proszę wymienić miejsca, które można nazwać domem. Pytania impulsywne Teamer zapisuje odpowiedzi na tablicy lub na kartach (karty stylizowane na tablice z nazwami miejscowości), ew. jeśli uczestnicy podadzą parę odpowiedzi, dopytuje dlaczego, uświadamia, wyjaśnia, ale dopiero w następnym kroku. Co dla Państwa oznacza hasło ojczyzna lub dom? Proszę poświęcić chwilę, a nawet zamknąć oczy i oddać się wspomnieniom dotyczącym ojczyzny. Być może widzą Państwo nawet obrazy samych siebie. Proszę teraz zapisać hasłowo to, co przyszło Państwu do głowy. Inny wariant: Albo namalować obraz. Hasła zapisać lub pozwolić zapisać na owalnych kartach dać uczestnikom czas,
możliwe hasła: - miejsce urodzenia, zamieszkania - rodzina - dzieciństwo - przyjaźń - przyroda i otoczenie/krajobraz - Polska Zastanowiliśmy się i porozmawialiśmy już na temat tego, co kojarzy nam się z ojczyną lub domem. Ale dlaczego tak jest? Co sprawia, że dane miejsce jest moim domem? Kiedy miejsce staje się ojczyzną? Czego Państwu potrzeba, aby poczuć się w domu? Przygotować kredki świecowe i papier Gotowe karty albo obrazki położyć na środek lub przypiąć do tablicy, wspólnie obejrzeć, ew. poprosić o wyjaśnienie Następnie wymiana myśli Zebrać na kolorowych kartach na tablicy Uporządkować karty i znaleźć ew. podpisy wymiana myśli na ten temat Możliwe odpowiedzi: - zaufanie - bezpieczeństwo - dach nas głową - zajęcie - pewność - kontakty z innymi ludźmi - bycie potrzebnym itd. Jeśli coś ma dla nas szczególne znaczenie, jest szczególnie ważne, wtedy mówimy o pewnym stosunku do tego. Możemy więc powiedzieć, że słowa ojczyzna i dom określają osobisty stosunek, który jest u każdego człowieka szczególny. Dalsza wymiana myśli Uwagi: Na wypadek, gdyby uczesnicy chcieli rozróżnić hasła ojczyzna i dom, powinniśmy preferować pojęcie dom, jako że odnosi się ono moim zdaniem lepiej do chwilowego miejsca zamieszkania i życia i w związku z tym lepiej pasuje do tematu. Poza tym pojęcie ojczyzna jest obciążone politycznie.
Czym jest Europa? Przewidziany czas: 30 minut Uczestnicy wiedzą, że pod hasłem Europa kryje się zarówno kontynent, jak i Unia Europejska. Mają wyobrażenie o części Ziemi jak i o wspólnocie państw i umieją je od siebie odróżnić. Na pewno Państwo znają rosyjską matrioszkę. Na jej przykładzie chcielibyśmy się teraz przyjrzeć, gdzie leży Fürstenwalde. Co odpowiedzieliby Państwo na pytanie, gdzie leży Fürstenwalde? A gdzie leży powiat Oder-Spree? I tak dalej... aż do Europy. Czym jest Europa? Czym jest część świata, kontynent? Ile ich jest? Jak nazywają się pozostałe? Gdzie mniej więcej leżą? Europa jest po Australii najmniejszym kontynentem Powierzchnia ok. 10 milionów kilometrów kwadratowych (mniej więcej 30x tak duża, jak Niemcy) Częścią świata nazywamy ogromne, połączone ze sobą obszary wraz z przynależnymi wyspami i morzami Jest pięć części świata: Azja, Ameryka, Afryka, Europa, Australia Pasmo górskie Ural w Rosji oddziela od strony wschodniej Europę od Azji; od południa Morze Śródziemne stanowi granicę między Europą a Afryką. Na północnej i zachodniej stronie Europy leży Ocean Atlantycki. Najdalej na południe wysunięty punkt Europy znajduje się na Cyprze, najdalej wysuniętym na północ jest Nordkap w Norwegii. Wskazanym jest przygotowanie matrioszki jako wizualizacji. Łańcuszek odpowiedzi: powiat Oder/Spree, land Brandenburg, wschodnie Niemcy, Niemcy, Europa Środkowa, Europa. Luźna rozmowa z mapą albo globusem, praca z mapą Europy ew. puzzle? Przedstawić rozmieszczenie części świata w pomieszczeniu, pięć osób przejmuje rolę kontynentów, otrzymują tabliczki z nazwą i ustawiają się mniej więcej w odpowiedniej odległości i orientacji względem siebie, zmobilizować grupę, kierunki świata i nazwy przygotować na kartkach potrzebne jest miejsce przedstawić punkty skrajne Europy na mapie, mapę wcześniej ułożyć zgodnie
W Europie znajduje się wiele krajów, w tym również bardzo małe (28 UE + 22 inne kraje) łącznie żyje tu ok. 700 milionów ludzi, w Niemczech 80,8 mln mówi się w ponad 60 językach z kierunkami świata Najważniejsze dane zwizualizować na tablicy flipchart lub korkowej W międzyczasie Europa otrzymała jeszcze jedno znaczenie. Mamy z nim do czynienia w radiu, telewizji i gazetach o wiele częściej niż z kontynentem. Unia Europejska Europa jest również skrótem dla Unii Europejskiej Jaka jest różnica między kontynentem Europa a Unią Europejską? Unia Europejska (UE) jest stowarzyszeniem państw, które posiada dzisiaj 28 państw członkowskich w Europie. Populacja obejmuje ponad pół miliarda (500 mln) mieszkańców. wskazówka: w module 2 temat jest obszernie omówiony Mapa Unii Europejskiej ew. lista państw członkowskich ulotka Zaznaczyć wyraźnie, że Unia Europejska nie jest tożsama z kontynentem. Jak wytłumaczyliby Państwo wspólnotę krajów, stowarzyszenie krajów? Co rozumieją Państwo pod tym hasłem? Niektóre państwa Europy, w tym te ogromne i silne gospodarczo, zjednoczyły się, by prowadzić wspólną politykę. Jaki może być cel takiego zjednoczenia? Podstawowe wartości Unii Europejskiej: zapewnienie pokoju państwom członkowskim współpraca na rzecz wspólnego pożytku i coraz częściej wspólne przedstawicielstwo
Co oznacza bycie Europejczykiem? Czy można wybrać sobie bycie Europejczykiem? Podsumowanie rozmowy Europa domem? Przewidziany czas: 45 minut Uczestnicy przeprowadzili (emocjonalne i refleksyjne) podsumowanie swojego aktualnego stosunku do Europy i przyjęli je do wiadomości. Znają konkretne punkty odniesienia swojej własnej miejscowości do europejskich sąsiadów. Dom jest stosunkiem Już wcześniej wspomnieliśmy, że ojczyzna i dom odnoszą się do naszego stosunku. Co dostrzeżemy, jeżeli przyjrzymy się teraz bliżej naszemu stosunkowi do Europy? Rozmowa Ew. przedstawienie: Jak bliska jest Państwu Europa? (w środku pomieszczenia postawić symbol Europy, uczestnicy ustawiają się w zależności od własnych odczuć odpowiednio blisko lub daleko.) następnie rozmowa na ten temat Co wiem o Europie Posiadać dobre stosunki oznacza również posiadanie sporej wiedzy na temat partnera, partnerki, dobrą znajomość. Co Państwo wiedzą o Europie? Ślady Europy w mojej miejscowości i codzienności Proszę się zastanowić, gdzie w swojej miejscowości lub codzienności mogą Państwo odnaleźć ślady Europy? Tablicowy parcour z różnymi tematami i pytaniami, uczestnicy chodzą od tablicy do tablicy i zapisują swoje odpowiedzi i komentarze. krajobrazy i miejscowości, ludzie, osobliwości w Europie, o których słyszałem/łam Co jeszcze wiem o Europie... Następnie tablice ustawia się obok siebie, ogląda i omawia. W małych grupach, albo w grupach podzielonych wg miejsca zamieszkania Zadanie na tablicy flipchart (zadanie to może się również doskonale sprawdzić podczas spaceru po mieście)
Możliwe wyniki: - drogowskazy - euro - tabliczki miast partnerskich - restauracje (pizzeria) Jak blisko (albo daleko) wydaje się Państwu Europa teraz? Pomyśleliby Państwo o tym? Uczestnicy zbierają swoje wyniki na kartkach na tablicy Wspólne oglądanie, porównywanie i dyskusja Podsumowanie rozmowy na temat Europy jako domu Zakończenie seminarium Przewidziany czas: 15 minut Uczestnicy zdają sobie sprawę z tego, czego nauczyli się w ciągu ostatnich godzin. Mają wrażenie, że dowiedzieli się nowych i interesujących rzeczy, i mają ochotę uczestniczyć w następnych seminariach. Informacje zwrotne nt. seminarium Co podobało się Państwu na naszym seminarium? (wytłumaczyć różnicę między treścą, metodami i atmosferą) Pytania przewodnie odnośnie treści, metod / pracy i atmosfery/nastroju Każdy otrzymuje trzy punkty Następnie każdy chętny może również skomentować Co omówiliśmy Co opracowaliśmy Jak się czułem
Zapowiedź następnego tematu: Podczas następnego seminarium zajmniemy się jeszcze dokładniej Europą jako kontynentem i państwami Unii Europejskiej. Zapraszamy serdecznie wszystkich chętnych. Do tego czasu mogą Państwo pomyśleć nad paroma ciekawymi pytaniami. Tablica flipchart na temat: Tyle państw i krajów pod jednym dachem! - Europa jako kontynent - państwa Unii Europejskiej - Co jedna Europę idea europejska