konomiczny Uniwersytet Dziecięcy pływ mediów masowych na odbiorców dr dyta Kosior yższa Szkoła konomii, Prawa i Nauk Medycznych w Kielcach 9 kwietnia 2014 r. KNMICZNY UNIRSYTT DZICIĘCY.UNIRSYTT-DZICICY.PL KMUNIKANI łac. communicare, communico udzielanie informacji, przekazywanie wiadomości oznacza współudział, uczestnictwo, obcowanie dotyczy porozumiewania się nie tylko jednostek, ale i grup, instytucji może mieć charakter procesu jednostronnego lub dwustronnego, werbalnego lub niewerbalnego, bezpośredniego lub pośredniego może być ujęte w wielu aspektach np. jako przekazu, wymiany informacji, idei, emocji; oddziaływania na innych; interakcji społecznych przy użyciu symboli, czy tworzenia wspólnoty, integracji, prezentowania norm, wzorów wg. J. Dewey a społeczeństwo istnieje dzięki procesowi przekazu, który odbywa się w ramach procesu komunikowania 1
PDSTA PJĘCIA MASS MDIA zamiennie: środki masowego przekazu, środki masowej komunikacji, środki społecznego oddziaływania np. prasa, radio, film, telewizja zapewniają zróżnicowanej i rozproszonej grupie odbiorców dostęp do jednolitych, zuniformizowanych treści, które przekazywane są z nielicznych centrów (źródeł) za pomocą odpowiednich środków technicznych PDSTA PJĘCIA MULTIMDIA zbiór wzajemnie uzupełniających się mediów, będących nośnikami informacji, docierającej do odbiorcy dzięki zmysłom formy przekazu informacji: pismo, obraz, dźwięk np. grafika, animacja, modelowanie, tekst, audio, video, obraz cyfrowy, rzeczywistość wirtualna ważnym atrybutem techniki multimedialnej - we współczesnym jej rozumieniu - jest możliwość interakcji użytkownika z systemem 2
PRZYKŁAD PDZIAŁY tradycyjne kryterium rodzaju kontaktu między nadawcą i odbiorcą interaktywne trwałe i nietrwałe związki pomiędzy technicznymi warunkami realizacji przekazu, a kontaktami społecznymi bezpośrednie i pośrednie gorące stopień dowolności interpretacji przekazu przez odbiorcę zimne SPŁCZN FUNKCJ MDIÓ informacyjna informowanie o bieżących wydarzeniach politycznych, kulturalnych informowanie o innowacjach, adaptacjach i rozwoju wskazywanie nowych możliwości zaspokajania potrzeb, zwiększanie aspiracji, aktywności ale również stymulowanie nastrojów społecznych ustalanie porządku dziennego rozmów i myśli (agenda setting) wpływ na to o czym ludzie myślą, nie na to co myślą tworzenie świadomości medialnej kontynuacyjna eksponowanie kultury dominującej kontrola społeczna, potępianie zachowań naruszających obowiązujące normy społeczne, utrzymywanie wspólnoty wartości 3
SPŁCZN FUNKCJ MDIÓ korelacyjna mobilizacyjna interpretowanie informacji, wyjaśnianie, komentowanie koordynowanie różnych - jednostkowych i zbiorowych - działań społecznych udział w procesach socjalizacji ustalanie autorytetów, nadawanie statusu społecznego, popieranie wyznaczonych norm i wzorów zachowań działania na rzecz społecznego i politycznego konsensusu kampanie polityczne kampanie w sytuacjach katastrof, klęsk, wojen kampanie rozwoju ekonomicznego rozrywkowa organizowanie zabawy, relaksu, odprężenia redukowanie napięć społecznych ale również łagodzenie poczucia osamotnienia zwiększanie poczucia bezpieczeństwa MDIA I STATYSTYKI przegląd wyników badań Ile czasu spędza przed telewizorem statystyczny, dorosły Polak? Ile czasu spędzają przed telewizorem dzieci? Ile czasu poświęcamy na słuchanie radia? Na której pozycji - w dobowym rozkładzie zajęć polskiej rodziny plasuje się odbiór mediów? Ilu nowych użytkowników zyskują popularne portale społecznościowe? Jaka jest aktywność użytkowników tych portali? Jak kształtuje się czytelnictwo prasy ogólnopolskiej i regionalnej? Z jakich źródeł czerpiemy najchętniej wiadomości? 4
SPRY SIŁĘ DDZIAŁYANIA MDIÓ - IV FAZY Faza I wszechmocne media przełom XIX/XX w. siła kształtowania opinii, przekonań, obyczajów, zachowań Faza II test teorii wszechmocnych mediów lata 50 60 XX w. teorie ograniczonego wpływu, pogląd - jeden z wielu czynników wpływu Faza III ponowne odkrycie wszechmocy mediów lata 60 70 XX w. powrót do koncepcji wszechmocnych mediów, czynnik rozwoju nowoczesnej cywilizacji Faza IV oddziaływanie mediów jako wynik negocjacji od 80 lat XX w. wpływ mediów na odbiorców uwarunkowany wieloma czynnikami indywidualnymi i społecznymi DDZIAŁYANI ŚRDKÓ MASG PRZKAZU Teorie klasyczne oparte na tradycyjnym modelu behawiorystów (B-R) Jak środki masowego przekazu kształtują odbiorców? Jaka jest ich skuteczność oddziaływania? psychologiczne socjologiczne kulturowe 5
DDZIAŁYANI ŚRDKÓ MASG PRZKAZU Teorie psychologiczne Teoria przystosowania Teoria uwarunkowania Teoria współorientacji Teoria dysonansu poznawczego DDZIAŁYANI ŚRDKÓ MASG PRZKAZU Teoria użytkowania i korzyści i socjalizacyjnej funkcji środków masowego komunikowania Jak ludzie wykorzystują środki masowego przekazu? Teoria luki informacyjnej Teorie pośredniego wpływu mass mediów na odbiorców małych grup dwustopniowego przepływu informacji czynników pośrednich Teoria spirali milczenia 6
FKTY DZIAŁALNŚCI MDIÓ bezpośrednie (natychmiastowe) pośrednie (pojawiają się po jakimś czasie w postaci akceptacji lub negacji) podświadome odbiorca nie jest świadomy ulegania wpływowi, choć świadomie jest on rejestrowany kumulacyjne (nagromadzające się w wyniku kolejnych oddziaływań) działają na zasadzie mechanizmu drążenia FKTY DZIAŁALNŚCI MDIÓ krótkotrwałe (od sekund do kilku dni) marketing, reklama informacyjne niewielka efektywność, gdyż brak powtórzeń perswazyjne dość skuteczne (różnego rodzaju kampanie) emocjonalne - rozładowanie agresji katharsis - pobudzanie i agresywne zachowania, jeśli u odbiorcy występuje frustracja lub gdy doświadcza/doświadczał agresji długotrwałe ustalanie porządku spraw, luka informacyjna i zjawisko wykluczenia, spirala milczenia, społeczne uczenie się agresji (przyzwyczajanie, zobojętnianie), medialny obraz świata (świat rzeczywisty taki, jak w telewizji) 7
DDZIAŁYANI MDIÓ Media więc mogą: (w przypadku jednostek, społeczeństwa, instytucji, kultury) powodować zmiany - zamierzone lub niezamierzone - drobne lub znaczące ułatwiać zmiany zapobiegać zmianom wzmacniać poglądy już istniejące MDIA, DZICI I MŁDZIŻ drogowskaz rozwoju 8
MDIA, DZICI I MŁDZIŻ RZÓJ INDYIDUALNY B 0 D Ź C Z N Ę T R Z N Z R K S Ł U C H P R Z D S I N K P R P R I C P T Y N D T Y K Ę C H P R C S Y I N T G R A C J I S N S R Y C Z N M T R Y C Z N J min.: koncentracja zdolność organizacji wrażeń specjalizacja międzypółkulowa krytyczne i abstrakcyjne myślenie świadome uczenie się samokontrola S M A K nieustanny, właściwy dopływ informacji ze wszystkich zmysłów = prawidłowy rozwój organizacja danych zmysłowych, dokonywana przez mózg w celu wytworzenia adekwatnych do wymagań otoczenia odpowiedzi adaptacyjnych MDIA, DZICI I MŁDZIŻ Funkcje: - wychowawcza (system wartości i norm) - edukacyjna (wiedza, sposób poznania) - kształtowanie osobowości (własnego JA ) ale rodzina i uwarunkowania genetyczne grupy rówieśnicze i koleżeńskie środowisko lokalne jednostka instytucje wychowania pozaszkolnego przedszkole i szkoła 9
MDIA, DZICI I MŁDZIŻ ddziaływania niepożądane Pożytki płynące z mediów - h i p o t e z y (brak ogólnych wniosków, pełnego potwierdzenia, czy odrzucenia) przykłady: izolacja społeczna, fobia społeczna mniej czasu na czytanie, zabawę, aktywności ruchowe, aktywny wypoczynek na świeżym powietrzu skłonność do depresji, niższa odporność na stres uzależnienia dezintegracja rodziny podważanie autorytetu rodziców kontakt z nieodpowiednimi treściami przyzwolenie na obecność agresji dostarczanie wspólnych tematów nauka prospołecznych zachowań edukacja kształtowanie tożsamości rozwijanie wyobraźni MDIA, DZICI I MŁDZIŻ Dzieci o mediach wypowiedzi uczniów kl. I gimnazjum są źródłem wielu informacji, także tych najbardziej aktualnych, dowiadujemy się z nich o sytuacji w kraju, na świecie dostarczają rozrywki są interesujące pochłaniają wiele czasu wciągają są źródłem agresji, powodują zachowania agresywne można je wykorzystać do obrażania innych, publiczne obrażanie innych wiele emitowanych programów ma zły wpływ na naszą psychikę niosą wiele zła 10
Dziękuję za uwagę! 11