Prowadzenie własnej działalności gospodarczej

Dr hab. Igor Postuła Zakład Cywilno-Prawnych Problemów Zarządzania WZ UW Prowadzenie własnej działalności gospodarczej Skrypt dla studentów Spis treści Rejestracja działalności gospodarczej... 2 1 Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej... 2 Rejestr przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sadowym... 3 Podatki... 6 Podatek dochodowy wg zasad ogólnych... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Zaliczki na podatek dochodowy... 6 Kwartalne zaliczki na podatek dochodowy... 7 Uproszczone zaliczki... 8 Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych... 10 Ryczałt kwartalny... 11 Karta podatkowa... 12 Jednorazowa amortyzacja... 13 VAT... 14 Obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych... 15 Ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne... 16 Elementy składki ubezpieczenia społecznego... 16 Składka ubezpieczenia społecznego pracownika... 16 Ubezpieczenia społeczne przedsiębiorcy... 17 Ulgi w ubezpieczeniach społecznych dla rozpoczynających działalność gospodarczą... 18 Ubezpieczenie zdrowotne pracownika i przedsiębiorcy... 19 Spółka cywilna... 21 Spółka jawna... 22

Rejestracja działalności gospodarczej Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej (w skrócie CEIDG) jest spisem przedsiębiorców, będących osobami fizycznymi, działających na terenie Polski. Spis prowadzony jest od 1 lipca 2011 r. w systemie teleinformatycznym przez ministra właściwego do spraw gospodarki na podstawie przepisów ustawy o swobodzie dzielności gospodarczej. Od tego czasu obowiązuje formularz CEIDG-1 wniosku do rejestracji działalności gospodarczej osób fizycznych. Wniosek ten stanowi jednocześnie zgłoszenie do ZUS, GUS oraz naczelnika urzędu skarbowego. Przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą w dniu złożenia wniosku o wpis. Wpis jest dokonywany nie później, niż następnego dnia roboczego po dniu wpływu do CEIDG poprawnego wniosku. Zaświadczeniem o wpisie w CEIDG jest wydruk ze strony internetowej CEIDG. Organy administracji publicznej nie mogą domagać się od przedsiębiorców okazywania, przekazywania lub załączania do wniosków zaświadczeń o wpisie w CEIDG. Numerem identyfikacyjnym przedsiębiorcy w CEIDG jest numer identyfikacji podatkowej (NIP). W momencie założenia jednoosobowej działalności gospodarczej prywatny numer NIP osoby fizycznej staje się numerem firmy. Przedsiębiorca ma prawo we wniosku o wpis do CEIDG określić późniejszy dzień podjęcia działalności gospodarczej niż dzień złożenia wniosku. Przedsiębiorca może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres od 30 dni do 24 miesięcy. Jeżeli przedsiębiorca nie wznowi działalności przed upływem okresu 24 miesięcy, wpis zostanie wykreślony z urzędu. Przedsiębiorca może wznowić działalność przed upływem 30 dni od jej zwieszenia. Z punktu widzenia formalnoprawnego w takim przypadku nie nastąpią skutki prawne (podatkowe, ubezpieczeniowe) wynikające z faktu zawieszenia. Przedsiębiorca jest zobowiązany złożyć wniosek o zmianę wpisu w terminie najpóźniej 7 dni od dnia zmiany danych oraz wniosek o wykreślenie wpisu w terminie 7 dniu od dnia trwałego zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej. Gdy przedsiębiorca staje się płatnikiem podatku VAT to najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień rozpoczęcia sprzedaży towarów lub świadczenia usług objętych VAT w Urzędzie Skarbowym właściwym w sprawach VAT składamy druk zgłoszeniowy VAT-R. 2

Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą rozliczają się z tego tytułu z należnych podatków. Ważne jest aby rozliczeń takich dokonywać we właściwym urzędzie skarbowym, gdyż nie zawsze jest on taki sam w zakresie podatku PIT, CIT i VAT. Podatek (PIT) jest rozliczany z urzędem skarbowym według miejsca zamieszkania podatnika. W przydatku podmiotów rozliczających się z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) urzędem skarbowym w którym należy rozliczać ten podatek jest urząd właściwy ze względu na siedzibę spółki. Podstawowym kryterium ustalania właściwości miejscowej urzędu skarbowego w sprawie podatku od towarów i usług (VAT) jest miejsce wykonywania czynności, które podlegają opodatkowaniu tym podatkiem, a więc miejsce wykonywania działalności gospodarczej. Jeżeli przedsiębiorca prowadził już działalność na pewno ma nadany numer REGON. Numer REGON można sprawdzić na stronie http://www.stat.gov.pl/regon/. Źródło: ceidg.gov.pl Rejestr przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sadowym Działanie Krajowego Rejestru Sądowego reguluje ustawa z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym. Rejestr ten prowadzony jest w systemie informatycznym przez sądy rejonowe (sądy gospodarcze), zwane sądami rejestrowymi. Obejmuje on podmioty, na które przepisy ustaw nakładają obowiązek uzyskania wpisu do tego rejestru. Funkcjonuje również Centralna Informacja Krajowego Rejestru Sądowego, z oddziałami przy sądach rejestrowych. Zadaniem tego organu jest utrzymanie i eksploatacja systemu informatycznego rejestru, gromadzenie zbiorów oraz udostępnianie informacji rejestrowych. Centralna Informacja wydaje wyciągi, odpisy, zaświadczenia, które mają moc dokumentów wydawanych przez sąd, a także udostępnia dokumenty rejestrowe. Krajowy Rejestr Sądowy spełnia dwie podstawowe funkcje. Pierwsza z nich to funkcja legalizacyjna. Polega ona na kreowaniu osobowości prawnej niektóre podmioty wraz z wpisem do rejestru nabywają osobowość prawną. Ponadto, wpis do rejestru stanowi spełnienie warunku niezbędnego do podjęcia działalności gospodarczej. Druga funkcja to funkcja informacyjna. Obejmuje ona udostępnianie danych na podstawie dokonanych w Krajowym Rejestrze Sądowym wpisów. 3

Wpis do rejestru następuje poprzez niezwłoczne wprowadzenie do systemu informatycznego danych z postanowienia sądu rejestrowego. Dla każdego podmiotu rejestr jest jawny, co oznacza, że ma on prawo dostępu do danych zawartych w rejestrze za pośrednictwem Centralnej Informacji. Jawność rejestru oznacza również prawo do otrzymywania poświadczonych odpisów, wyciągów i zaświadczeń o danych zawartych w rejestrze. Konsekwencją jawności jest domniemanie powszechnej znajomości danych rejestrowych, wynikające także z faktu, iż wszystkie wpisy do rejestru dotyczące przedsiębiorców podlegają obowiązkowi ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (jest to ogólnopolski dziennik urzędowy, w którym publikowane są obwieszczenia i ogłoszenia wymagane m.in. przez Kodeks spółek handlowych, Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym). W odniesieniu do wpisów w Krajowym Rejestrze Sądowym obowiązuje również zasada ochrony dobrej wiary osób działających zgodnie z treścią wpisów. Mianowicie, domniemywa się prawdziwość danych zawartych w rejestrze. Dzięki temu, osoby działające w dobrej wierze (a więc przekonane o zgodności stanu faktycznego z zapisami rejestru nie dysponujące wiedzą, że w tym zakresie występować może sprzeczność) mogą powoływać się na zapisy ujawnione w rejestrze i w tym zakresie ich interesy podlegają ochronie. W związku z tym przewidziano sankcje z tytułu odpowiedzialności za niezgłaszanie lub brak terminowej aktualizacji danych, jak również zgłaszanie do rejestru danych nieprawdziwych W Krajowym Rejestrze Sądowym występują trzy rodzaje rejestrów szczegółowych. Są to: (1) rejestr przedsiębiorców, (2) rejestr stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz (3) rejestr niewypłacalnych dłużników. Rejestr przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego obejmuje 17 rodzajów podmiotów. Między innymi są to: spółki prawa handlowego (spółki akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, partnerskie, jawne, komandytowe oraz komandytowo-akcyjne), przedsiębiorstwa państwowe, spółdzielnie, jednostki badawczo-rozwojowe, oddziały przedsiębiorców zagranicznych w Polsce, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, główne oddziały zagranicznych zakładów ubezpieczeń, inne osoby prawne, jeśli prowadzą działalność gospodarczą i podlegają wpisowi do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki społecznej. 4

Dla podmiotu wpisanego do rejestru prowadzi się akta rejestrowe obejmujące w szczególności dokumenty stanowiące podstawę wpisu. Wpisom w rejestrze przedsiębiorców nadaje się numery. Dane podmiotu objęte wpisem dzielone są na działy. Dział pierwszy obejmuje dane o przedsiębiorcy jego nazwę lub firmę, formę prawną, siedzibę i adres. Dział drugi zawiera dane o reprezentacji oraz organach nadzoru przedsiębiorcy, a także o prokurentach i zakresie prokury. W dziale trzecim umieszcza się dane o przedmiocie działania przedsiębiorcy, informacje o złożonych sprawozdaniach finansowych, a także informacje o posiadanych udziałach i akcjach w spółkach, których nabycie podlega zgłoszeniu Komisji Nadzoru Finansowego. Dział czwarty obejmuje informacje o zaległościach podatkowych, zaległościach wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz wobec innych wierzycieli przedsiębiorcy, złożonych wnioskach o otwarcie postępowania naprawczego, ogłoszeniu upadłości bądź zakończeniu postępowania naprawczego lub upadłościowego. Dział piąty zawiera dane o powołaniu i odwołaniu kuratora. Dział szósty obejmuje dane o likwidacji, ustanowieniu zarządu, zarządu komisarycznego oraz o połączeniu z innymi podmiotami lub przekształceniu. Na podst. M.Gajewski, Podejmowanie działalności gospodarczej w: S.Piątek, I.Postuła (red.), Prawo gospodarcze publiczne, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania UW, Warszawa 2009. 5

Podatki Podatek dochodowy na zasadach ogólnych Podstawa obliczenia podatku w złotych Podatek wynosi Ponad Do 85'528 zł 18% minus kwota obniżająca podatek 85'528 zł 14'839 zł 02 gr plus 32% nadwyżki ponad 85'528 zł Kwota wolna od podatku Dochód roczny podatnika Stawka podatku Kwota wolna 1 zł 6600 zł 18% minus 1188 zł* 6600 zł 6601 11.000 zł 18% minus kwota obniżająca* Degresywna od 6600 zł do 3091 zł 11.001-85.528 zł 18% minus 556,02 zł* 3091 zł 85.529 zł 127.000 zł 32% minus kwota obniżająca* Degresywna od 3091 zł do 0 zł. 127.001 zł 32% Brak kwoty wolnej od podatku *kwota 556,02 zł, 1188 zł oraz kwota wynikająca z ww. obliczeń to tzw. kwota obniżająca podatek. Kwota obniżająca podatek odliczana w rocznym obliczeniu podatku wynosi: 1. 1.188 zł - dla podstawy obliczenia podatku nieprzekraczającej kwoty 6.600 zł; 2. 1.188 zł pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru: 631 zł 98 gr (podstawa obliczenia podatku - 6.600 zł) 4.400 zł, dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 6.600 zł i nieprzekraczającej kwoty 11.000 zł; 3. 556 zł 02 gr - dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 11.000 zł i nieprzekraczającej kwoty 85.528 zł; 4. 556 zł 02 gr pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru: 556 zł 02 gr (podstawa obliczenia podatku - 85.528 zł) 41.472 zł, dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 85.528 zł i nieprzekraczającej kwoty 127.000 zł. Oznacza to, że podatnicy, których podstawa opodatkowania: nie przekroczy 6.600 zł będą mieli prawo do kwoty zmniejszającej podatek w wysokości 1.188 zł, przekroczy 6.600 zł, ale nie przekroczy 11.000 zł będą mieli prawo do zmniejszającej podatek w wysokości między 1.188 zł a 556,02 zł (będzie ona proporcjonalnie pomniejszana w miarę zbliżania się do podstawy opodatkowania w wysokości 11.000 zł), przekroczy 11.000 zł, ale nie przekroczy 85.528 zł będą mieli prawo do zmniejszającej podatek w wysokości 556,02 zł, 6

przekroczy 85.528 zł, ale nie przekroczy 127.000 zł będą mieli prawo do zmniejszającej podatek w wysokości między 556,02 zł a 0,00 zł (będzie ona proporcjonalnie pomniejszana w miarę zbliżania się do podstawy opodatkowania w wysokości 127.000 zł, by po jej przekroczeniu nie przysługiwać w ogóle). Zaliczki na podatek dochodowy Zasadą jest opłacanie zaliczek miesięcznych, które trzeba opłacać do 20 dnia miesiąca za miesiąc poprzedni. Jeśli 20 wypada w dzień wolny od pracy, to termin przesuwa się na kolejny dzień roboczy. Kwartalne zaliczki na podatek dochodowy Niektórzy przedsiębiorcy korzystający w działalności gospodarczej z opodatkowania na zasadach ogólnych mogą wpłacać zaliczki na poczet podatku dochodowego raz na kwartał. Przywilej ten dotyczy tzw. małych podatników oraz podatników rozpoczynających w roku podatkowym prowadzenie działalności gospodarczej. Małym podatnikiem, w rozumieniu przepisów ustawy o pdof, jest podatnik prowadzący działalność gospodarczą, u którego wartość przychodu ze sprzedaży, wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług, nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1.200.000 euro. Przeliczenia na złotówki kwoty tego limitu dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października, przy czym kwotę tę zaokrągla się do 1.000 zł. Jako, że w 2016 roku pierwszym dniem roboczym października był 3 października, trzeba przyjąć średni kurs euro z tego dnia. Średni kurs euro ogłoszony przez NBP w dniu 3 października 2016 r., wynosił 4,2976 zł. W 2017 r. małym podatnikiem jest zatem podatnik, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w roku podatkowym 2016 kwoty 5.157.000 zł. (1 200 000 euro x 4,2976 zł.). Z kolei przedsiębiorcy, którzy w 2017 r. rozpoczną prowadzenie działalności gospodarczej, będą mogli opłacać zaliczki kwartalne, o ile w roku rozpoczęcia tej działalności, a także w okresie dwóch lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia, nie prowadzili działalności gospodarczej samodzielnie lub jako wspólnicy spółki niemającej osobowości prawnej. Aby podatnik mógł skorzystać z omawianej możliwości, działalności gospodarczej we wskazanym okresie nie powinien prowadzić również jego małżonek, jeżeli między małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa. Podjęta decyzja o kwartalnym sposobie opłacania zaliczek nabierze mocy prawnej i wybór ten stanie się skuteczny, jeżeli o dokonanym wyborze podatnik powiadomi właściwego naczelnika urzędu skarbowego w ustawowo przewidzianym terminie. Ponieważ nie istnieje urzędowy wzór takiego zawiadomienia, każdy z podatników sporządza go we własnym zakresie w formie pisemnej. 7

Mali podatnicy omawiane zawiadomienie zobowiązani są złożyć w nieprzekraczalnym terminie do dnia 20 lutego roku podatkowego. Z kolei osoby fizyczne, które rozpoczną działalność gospodarczą w 2017 r. zawiadomienie to są zobowiązane złożyć w terminie do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia tej działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Raz złożone zawiadomienie dotyczy również lat następnych. Z tego względu podatnicy, którzy złożyli je w 2016 r. lub latach wcześniejszych i w 2017 r. nadal chcą opłacać zaliczki kwartalne (jeżeli spełniają warunki do ich opłacania), zawiadomienia takiego składać nie muszą. Jednak gdy chcą zrezygnować z tego sposobu rozliczania zaliczek, powinni do dnia 20 lutego roku podatkowego, zawiadomić o tym w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Terminy dokonywania wpłat Zaliczki kwartalne podlegają wpłacie do urzędu skarbowego w terminie do dnia 20-go każdego miesiąca następującego po kwartale, za który wpłacana jest zaliczka. Obliczanie kwartalnej zaliczki Prawo do opłacania kwartalnych zaliczek mają podatnicy opodatkowani według skali podatkowej oraz opłacający podatek liniowy. Przy czym u opodatkowanych według skali podatkowej obowiązek zapłaty zaliczki powstaje poczynając od kwartału, w którym dochód przekroczył kwotę powodującą obowiązek zapłacenia podatku (kwotę wolną). Zaliczkę za ten kwartał stanowi podatek obliczony od dochodu. Za kolejne kwartały przedsiębiorca ustala ją w wysokości różnicy między podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek za poprzednie kwartały. Z kolei podatnicy opłacający podatek liniowy wpłacają zaliczki co kwartał w wysokości różnicy między podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek za poprzednie kwartały. Uproszczone zaliczki Odprowadzanie zaliczek na podatek dochodowy w formie uproszczonej jest szczególnym sposobem wywiązywania się z obowiązków podatkowych. Metoda ta polega na tym, że przez cały rok podatkowy, co miesiąc, przekazuje się do urzędu skarbowego kwotę zaliczki w jednakowej wysokości. Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą mają możliwość dokonywania wpłat zaliczek na podatek dochodowy w formie uproszczonej w wysokości 1/12 kwoty podatku obliczonej według skali obowiązującej w danym roku podatkowym od dochodu uzyskanego z pozarolniczej działalności gospodarczej, wykazanego w zeznaniu rocznym złożonym: w roku podatkowym poprzedzającym dany rok podatkowy, 8

w roku podatkowym poprzedzającym dany rok podatkowy o dwa lata jeżeli w zeznaniu, o którym mowa wyżej, podatnicy nie wykazali dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej albo wykazali dochód w wysokości nieprzekraczającej kwoty niepowodującej obowiązku zapłaty podatku. Podatnicy rozliczający się według stawki liniowej również mają możliwość dokonywania wpłat zaliczek na podatek dochodowy w formie uproszczonej przy zastosowaniu stawki 19%. Kwota zaliczki Zaliczki uproszczone płatne są przez cały rok podatkowy. W sytuacji gdy podatnik zamierza wybrać metodę odprowadzania zaliczek w formie uproszczonej od 2017 r., dla obliczenia wysokości zaliczki w pierwszej kolejności trzeba uwzględnić dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej wykazany w zeznaniu złożonym w roku podatkowym poprzedzającym dany rok podatkowy, a zatem wynikający z zeznania podatkowego złożonego w 2016 r. za rok 2015. Jeśli to nie będzie możliwe, podstawą będzie zeznanie za rok 2014. Konieczne zawiadomienie Podatnik zobowiązany jest do 20 lutego roku podatkowego, w którym po raz pierwszy ma zamiar zastosować tę metodę rozliczania, pisemnie zawiadomić o jej wyborze naczelnika właściwego urzędu skarbowego. Rozliczanie się z urzędem skarbowym w formie uproszczonych zaliczek może być korzystne podatkowo. Będzie tak zwłaszcza w sytuacji, gdy w bieżącym roku dochód podatnika ma być wyższy niż w poprzednich latach. Podatek dochodowy w pełnej wysokości zapłacić będzie trzeba dopiero w zeznaniu rocznym, składanym już w 2018 r. W trakcie roku podatkowego, płacąc tylko niskie kwoty zaliczek, zaoszczędzoną kwotę można zainwestować. Podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych również mają możliwość zapłaty zaliczek w formie uproszczonej. Oblicza się je w ten sam sposób. Podatnicy CIT ostatecznego rozliczenia 2017 r. dokonają dopiero pod koniec marca 2018 r. (jeśli ich rok podatkowy pokrywa się z kalendarzowym). Podstawa prawna Art. 44 ust. 6b 6i ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm.) Art. 25 ust. 6 9 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm.) Źródło: www.podatki.biz 9

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Podatek zryczałtowany od przychodów ewidencjonowanych można stosować w przypadku przychodów: z działalności gospodarczej prowadzonej wyłącznie samodzielnie, wyłącznie z tytułu udziału w spółce - od przychodów osiągniętych łącznie przez wspólników, jeżeli przychody tych podatników za 2016 r. nie przekraczały równowartości w złotych 150.000 euro, niezależnie od tego, w jakiej formie podatnik był wtedy opodatkowany. Przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego. W dniu 3 października 2016 r. ogłoszony kurs euro wynosił 4,2976 zł. W 2017 r. limit podatku ryczałtowego w przeliczeniu na złotówki wynosi zatem 644.640 zł. (150.000 euro 4,2976 zł). Jeżeli podatnik nie przekroczył tej kwoty, w roku 2017 nadal może płacić ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Natomiast podatnik rozpoczynający działalność gospodarczą w 2017 r. ma zawsze prawo do wyboru zryczałtowanej formy opodatkowania. Utrata prawa do opodatkowania przychodów ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych następuje od początku roku podatkowego następującego po tym, w którym przychody te przekroczyły kwotę 150.000 euro. Podstawę opodatkowania stanowi przychód bez pomniejszania o koszty jego uzyskania. Podatnicy korzystający z tej formy opodatkowania obowiązani są do prowadzenia ewidencji przychodów odrębnie za każdy rok podatkowy, do prowadzenia ewidencji wyposażenia, a także wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych wynoszą: 20% przychodów osiąganych w zakresie wolnych zawodów, 17% przychodów ze świadczenia niektórych usług niematerialnych m.in. pośrednictwa w handlu hurtowym, hoteli, wynajmu samochodów osobowych, 8,5% od przychodów m.in. z działalności usługowej, w tym od przychodów z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%; od przychodów z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, 5,5% od przychodów m.in. z działalności wytwórczej, robót budowlanych, 3,0% od przychodów m.in. z działalności usługowej w zakresie handlu oraz z działalności gastronomicznej, z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości powyżej 1,5% alkoholu, z odsetek od środków na rachunkach bankowych utrzymywanych w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą. 10

Opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie stosuje się do podatników osiągających w całości lub w części przychody m.in. z tytułu prowadzenia aptek, działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych, działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych. W zakresie rozliczeń oraz obowiązków sprawozdawczych podatnicy obowiązani są: w ciągu roku podatkowego co miesiąc obliczać kwotę podatku i dokonywać jej wpłaty na rachunek urzędu skarbowego właściwego wg miejsca zamieszkania podatnika w terminie do 20 dnia następnego miesiąca, a za miesiąc grudzień do 31 stycznia; złożyć w urzędzie skarbowym, właściwym według miejsca zamieszkania, zeznanie o wysokości uzyskanego przychodu, wysokości dokonanych odliczeń i należnego ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych - w terminie do dnia 31 stycznia następnego roku (PIT 28). Zgodnie z art. 12 Ordynacji podatkowej, jeżeli ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy. W pierwszej kolejności podatek ulega obniżeniu o kwotę zapłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne. Podstawa prawna art. 6 ust. 4-6, art. 7, art. 21 ust. 1b ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. nr 144, poz. 930 z późn. zm.). Źródło: www.mf.gov.pl Ryczałt kwartalny Podatnicy mogą obliczać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych i wpłacać go na rachunek urzędu skarbowego w terminie do dnia 20 następnego miesiąca po upływie kwartału, za który ryczałt ma być opłacony, a za ostatni kwartał roku podatkowego - w terminie złożenia zeznania, a mianowicie: do 20 kwietnia za I kwartał, do 20 lipca za II kwartał, do 20 października za III kwartał, do 31 stycznia następnego roku podatkowego za IV kwartał. Z uprawnienia tego mogą skorzystać wyłącznie podatnicy, których otrzymane przychody z działalności prowadzonej samodzielnie albo przychody spółki - w roku poprzedzającym rok podatkowy - nie przekroczyły kwoty stanowiącej równowartość 25.000 euro (w 2017r. 107.440 zł). Zawiadomienie o wyborze ryczałtu kwartalnego Podatnicy, którzy wybrali opłacanie ryczałtu co kwartał, są obowiązani do dnia 20 stycznia roku podatkowego zawiadomić o tym naczelnika urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania podatnika. 11

Jeżeli do dnia 20 stycznia roku podatkowego podatnik nie zgłosił likwidacji działalności gospodarczej, nie dokonał wyboru innej formy opodatkowania lub nie zawiadomił naczelnika urzędu skarbowego o zaprzestaniu opłacania ryczałtu co kwartał, uważa się, że nadal opłaca ryczałt w ten sposób. Karta podatkowa Zryczałtowany podatek dochodowy w formie karty podatkowej mogą płacić podatnicy (osoby fizyczne) prowadzący działalność w zakresie określonym w załącznikach do ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Podatnicy prowadzący działalność opodatkowaną w formie karty podatkowej są zwolnieni z obowiązku: prowadzenia ksiąg, składania zeznań podatkowych oraz wpłacania zaliczek na podatek dochodowy. Podatnicy ci są jednak obowiązani wydawać na żądanie klienta rachunki i faktury, stwierdzające sprzedaż wyrobu, towaru lub wykonanie usługi. Muszą również przechowywać w kolejności numerów kopie tych rachunków i faktur w okresie pięciu lat podatkowych, licząc od końca roku, w którym wystawiono rachunek lub fakturę. Stawki karty podatkowej ogłaszane są przez ministra finansów w terminie do 30 listopada roku poprzedzającego rok podatkowy w formie obwieszczenia. Określane są one kwotowo i podlegają corocznie podwyższeniu w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie pierwszych trzech kwartałów roku poprzedzającego rok podatkowy w stosunku do tego samego okresu roku ubiegłego. Wysokość stawek zależy m.in. od: rodzaju i zakresu prowadzonej działalności, liczby zatrudnionych pracowników, liczby mieszkańców miejscowości, w której prowadzona jest działalność gospodarcza. Wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej za dany rok podatkowy, podatnik składa właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż do dnia 20 stycznia roku podatkowego, a jeżeli podatnik rozpoczyna działalność w trakcie roku podatkowego przed rozpoczęciem działalności. Jeżeli do dnia 20 stycznia roku podatkowego podatnik nie zgłosił likwidacji działalności gospodarczej lub nie dokonał wyboru innej formy opodatkowania, uważa się, że prowadzi nadal działalność opodatkowaną w tej formie. W przypadku prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej składa jeden ze wspólników. Rozliczając się w formie karty podatkowej: 12

podatek należy wpłacić do dnia 7-go każdego miesiąca za miesiąc poprzedni, a za grudzień do dnia 28-go grudnia, podatek w formie karty podatkowej wynikający z decyzji można obniżyć o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne opłaconej w roku podatkowym, o ile nie została odliczona od podatku dochodowego; wysokość odliczenia z tego tytułu nie może przekroczyć kwoty odpowiadającej 7,75% podstawy wymiaru składek, podatnicy zobowiązani są prowadzić indywidualne (imienne) karty przychodów pracowników, do dnia 31 stycznia roku następującego po roku podatkowym, podatnicy zobowiązani są złożyć deklarację PIT-16A o wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne, zapłaconej i odliczonej od karty podatkowej w poszczególnych miesiącach roku podatkowego. Jednorazowa amortyzacja Podatnicy w roku podatkowym, w którym rozpoczęli działalność oraz mali podatnicy, mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji Środków Trwałych (z wyłączeniem samochodów osobowych). Odpisu tego mogą dokonać w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych. Limit odpisów amortyzacyjnych w 2017 r. wynosi 50 000 euro, czyli 215 000 zł (równowartość 50.000 euro wg średniego kursu NBP z 3 października 2016 r.). Przy określaniu limitu 50 000 euro odpisów amortyzacyjnych nie uwzględnia się odpisów amortyzacyjnych od nieprzekraczającej 3500 zł wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Źródło: pit.wieszjak.pl 13

VAT Zwolnienie podmiotowe VAT Ze zwolnienia podmiotowego mogą skorzystać podatnicy VAT, czyli osoby i jednostki prowadzące działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Osoby takie nie mają obowiązku: wystawiania faktur VAT; rozliczania podatku VAT; składania deklaracji VAT. Podatnicy zwolnieni podmiotowo mają jednak obowiązek: prowadzenia ewidencji sprzedaży pod rygorem opodatkowania obrotu VAT w stawce właściwej (albo w stawce 23%, jeżeli organ skarbowy nie zdoła ustalić wartości sprzedaży opodatkowanej stawkami innymi) bez prawa do odliczenia podatku naliczonego przy zakupach; instalowania kasy fiskalnej, na której ujmują swój obrót jako zwolniony do czasu rezygnacji albo utraty prawa do zwolnienia podmiotowego. Podstawowym warunkiem skorzystania ze zwolnienia podmiotowego jest: u podatników kontynuujących działalność - nie przekroczenie wartością sprzedaży w poprzednim roku podatkowym limitu ustawowego - 150'000 zł. u podatników rozpoczynających działalność w bieżącym roku podatkowym - przewidywana przez podatnika wartość sprzedaży nie może przekroczyć, w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży, kwoty limitu określonego niżej (np. przy sprzedaży w okresie 22.11-31.12.2017 limit wyniesie 40/365 x wartość limitu). W 2017 r. podatnicy, u których łączna wartość sprzedaży opodatkowanej w 2016 r. nie przekroczyła 150.000 zł, mogą skorzystać ze zwolnienia podmiotowego, pod warunkiem pisemnego zawiadomienia o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego w terminie do dnia 15 stycznia 2017r. Do ww. obrotu: Wlicza się Nie wlicza się Obrót z tytułu czynności opodatkowanych podatkiem VAT Obrotu z tytułu dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku Obrotu z tytułu zbycia towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji 14

Wlicza się Nie wlicza się Obrotu z tytułu sprzedaży produktów rolnych pochodzących z prowadzonej przez niego działalności rolniczej u rolnika ryczałtowego Obrotu nie pomniejszamy o żadne odliczenia związane z podatkiem dochodowym, w rodzaju składek ZUS. Obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych Spółki kapitałowe (spółka z o.o. i spółka akcyjna) mają zawsze obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych. Osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych, spółki partnerskie oraz spółdzielnie socjalne mają obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych w 2017 r., jeżeli ich przychody za 2016 r. wyniosły co najmniej 1 200 000 euro. Wyrażoną w euro kwotę 1 200 000 euro należy przeliczyć na walutę polską po średnim kursie ogłoszonym przez Narodowy Bank Polski na dzień 3 października 2016 r. Zatem wymóg prowadzenia ksiąg rachunkowych w 2017 r. dotyczy jednostek, których przychody w 2016 r wyniosły 1 200 000 euro x 4,2976 zł = 5.157.120 zł. 15

Ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne Elementy składki ubezpieczenia społecznego Składka ubezpieczenia społecznego składa się z 4 elementów: Ubezpieczenie emerytalne - 19,52% wynagrodzenia - 50% płaci pracownik, 50% pracodawca Ubezpieczenie rentowe - 8% wynagrodzenia - z czego 1,5% płaci pracownik, 6,5% pracodawca Ubezpieczenie chorobowe - 2,45% wynagrodzenia - całość płaci pracownik Ubezpieczenie wypadkowe - 1,8% wynagrodzenia - całość płaci pracodawca Składka ubezpieczenia społecznego pracownika Składka ubezpieczenia społecznego pracownika: a) Miesięczny przychód pracownika np. 2700 zł, w tym 142,2 zł za 2 dni choroby = 2557,80 zł b) Składka pracownika na ubezpieczenie emerytalne 2557,80 * 19,52% (50%) = 249,64 zł c) Składka pracownika na ubezpieczenie rentowe 2557,80 * 1,5% = 38,37 zł d) Składka pracownika na ubezpieczenie chorobowe 2557,80 * 2,45% (100%) = 62,67 zł e) Razem składka finansowana przez pracownika b+c+d = 350,68 zł f) Składka pracodawcy na ubezpieczenie emerytalne jak pozycja b. (50%) = 249,64 zł g) Składka pracodawcy na ubezpieczenie rentowe jak pozycja c. 2557,80 * 6,5% = 166,26 zł h) Składka pracodawcy na ubezpieczenie wypadkowe 2557,80 * 1,8% (100%) = 46,04 zł i) Razem składka finansowana przez pracodawcę f+g+h = 461,94 zł j) Łączna składka na ubezpieczenie społeczne pracownika e+i = 812,62 zł k) Składka na Fundusz Pracy (finansowana przez pracodawcę) 2,45% * 2557,80 = 62,67 zł l) Składka na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych 0,1% * 2557,80 = 2,56 zł RAZEM = 877,85 zł Składki na Fundusz Pracy ustala się od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Są one obowiązkowe, jeżeli wynagrodzenie w danym miesiącu osiąga poziom minimalnego wynagrodzenia za pracę, ewentualnie 80% tego wynagrodzenia dla pracownika w pierwszym roku pracy. Przy składkach na Fundusz Pracy nie obowiązuje roczne ograniczenie podstawy wymiaru składek. Kwota rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w 2017 r. wynosi 127 890 zł, jest to kwota równa trzydziestokrotności przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej prognozowanego na dany rok. 16

Ubezpieczenia społeczne przedsiębiorcy Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, tj.: osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych nie wymienionych w punkcie I, twórcy i artyści, osoby prowadzące działalność w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, a także osoby prowadzące działalność w zakresie wolnego zawodu, z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólnicy spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej, osoby prowadzące niepubliczną szkołę, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty, osoby współpracujące z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne tych osób w osób w 2017 r. stanowi kwota zadeklarowana, nie niższa niż 2557,80 zł (60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na dany rok kalendarzowy, tj. w 2017 r. 4263 zł). Składka ubezpieczenia społecznego prowadzącego działalność gospodarczą: Obliczana jest od zadeklarowanej kwoty przychodu, nie mniejszej niż 60% średniego prognozowanego wynagrodzenia na dany rok. W 2017 roku składka ta wynosi: a) Najniższa podstawa wymiaru składki 4263zł * 60% = 2557,80 zł b) Składka na ubezpieczenie emerytalne 2557,80 * 19,52% = 499,28 zł c) Składka na ubezpieczenie rentowe 2557,80 * 8% = 204,62 zł d) Składka na ubezpieczenie wypadkowe = 2557,80 * 1,8% = 46,04 zł e) Łączna składka obowiązkowa wynosi (b+c+d) = 749,94 zł f) Dobrowolna składka ubezpieczenia chorobowego 2557,80 zł * 2,45% = 62,67 zł g) Pełna składka ubezpieczenia społecznego prowadzącego działalność = 812,61 zł h) Składka na Fundusz Pracy 2557,80 zł * 2,45% = 62,67 zł RAZEM = 875,28 zł (832,57 zł w 2016r.) 17

Podstawa wymiaru składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe nie może przekraczać miesięcznie 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. Wynagrodzenie to w 2017 r. wynosi 4263 zł, czyli maksymalna podstawa wymiaru może wynosić 10 657,50 zł, a maksymalna składka na ubezpieczenie chorobowe 261 zł. Przy takiej podstawie wymiaru składki na wszystkie ubezpieczenia społeczne oraz obowiązkowy Fundusz Pracy wynoszą w sumie 3 646,74 zł. Płatności składek ZUS przypadają: 5 dnia następnego miesiąca dla jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych, 10 dnia następnego miesiąca dla osób fizycznych opłacających składkę wyłącznie za siebie (dla samozatrudnionych), do 15 dnia następnego miesiąca dla pozostałych płatników, w tym dla osób fizycznych i wspólników spółek cywilnych opłacających składki za inne osoby (pracowników) oraz dla osób prawnych. Kto nie dopełnia obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w przewidzianym przepisami terminie oraz kto nie dopełnia obowiązku przesyłania deklaracji rozliczeniowych oraz imiennych raportów miesięcznych w przewidzianym terminie, podlega karze grzywny do 5'000 złotych. Podstawa prawna Ustawa z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 1998r., Nr 137, poz. 887 z późn. zm.) Ustawa z dnia 23 stycznia 2003r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz. U. z 2003r., Nr 45, poz. 391 z późn. zm.) Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2004r., Nr 99, poz.1001). Ulgi w ubezpieczeniach społecznych dla rozpoczynających działalność gospodarczą Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, które: nie prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej nie prowadziły pozarolniczej działalności, nie wykonują działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla tych osób w 2017 r. stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa niż 600 zł (30% kwoty minimalnego wynagrodzenia w 2017 r. tj. 2000 zł). 18

L.p. Składki Dla rozpoczynających działalność w 2016r. Dla kontynuujących działalność w 2016r. 1 Emerytalne 19,52% 117,12 zł 499,28 zł 2 Rentowe 8% 48 zł 204,62 zł 3 Chorobowe 2,45% 14,70 zł 62,67 zł 4 Wypadkowe 1,8% 10,80 zł 46,04 zł 5 W sumie 190,62 zł 812,61 zł Przedsiębiorcy korzystający z ulgi w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne nie opłacają składki na Fundusz Pracy (art. 104 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy - Dz. U. z 2008 r. nr 69, poz. 415 ze zm.). Ubezpieczenie zdrowotne pracownika i przedsiębiorcy W 2017 r. podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą stanowi kwota zadeklarowana, nie niższa niż 3303,13 zł (75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale 2015 r. tj. 4404,17 zł, włącznie z wypłatami z zysku). Składka na ubezpieczenie zdrowotne w 2017 r., począwszy od składek należnych od dnia 1 stycznia 2017 r., nie może być niższa niż 297,28 zł. tj. 9,00% podstawy wymiaru. Kwotę 3303,13 zł * 7,75% = 255,99 zł potrąca się z zaliczki na podatek, a kwotę 3303,13 zł * 1,25% = 41,29 zł potrąca się z wynagrodzenia po opodatkowaniu. Składka na ubezpieczenie zdrowotne pracownika wynosi 9% od wynagrodzenia brutto w gotówce i naturze wraz z wynagrodzeniem za czas choroby, pomniejszonego o składki na ubezpieczenia społeczne, które pokrywa sam pracownik. Wynagrodzenia tego nie pomniejsza się o koszty jego uzyskania. W naszym przykładzie będzie to: 2349,32 zł * 0,09 =211,44zł (2557,80+142,20-350,68) Kwotę 2349,32 zł * 7,75% = 182,07 zł potrąca się z zaliczki na podatek, a kwotę 2349,32 zł * 1,25% = 29,37 zł potrąca się z wynagrodzenia po opodatkowaniu. Składkę na ubezpieczenie zdrowotne płaci się w tych samych terminach i korzysta z tych samych formularzy rozliczeniowych, co przy składkach z ubezpieczenia społecznego. 19

Suma składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne: pracownika ze wskazanego przykładu 877,85 zł + 211,44 zł = 1089,29 zł osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą: 875,28 zł + 297,28 zł = 1172,56 zł 20

Spółka cywilna www.paiz.gov.pl Przeznaczenie: Założyciele: Minimalny kapitał: Osobowość prawna: Odpowiedzialność: Opodatkowanie: Jak założyć: Dodatkowe wymagania wobec inwestora zagranicznego: Reprezentacja / Organy spółki: Dla prowadzenia działalności gospodarczej w mniejszym rozmiarze. Minimalnie 2 osoby fizyczne lub prawne lub jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, którym ustawa przyznaje zdolność prawną Brak Brak osobowości prawnej, jest to spółka prawa cywilnego, przedsiębiorcą nie jest spółka tylko wspólnicy Każdy wspólnik odpowiada solidarnie za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem PIT - podatek dochodowy od osób fizycznych lub CIT - podatek dochodowy od osób prawnych w zależności od tego, kto jest wspólnikiem. Każdy ze wspólników jest oddzielnie opodatkowany. Przedsiębiorcy winni uprzednio zarejestrować się w ewidencji działalności gospodarcza (każdy osobno) a następnie powinni w formie pisemnej zawrzeć umowę spółki. Działalność w formie spółki cywilnej prowadzić mogą osoby uprawnione do prowadzenia na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej działalności w formie indywidualnego przedsiębiorcy. Każdy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę. 21

Spółka jawna Przeznaczenie: Założyciele: Dla prowadzenia przedsiębiorstwa w większym rozmiarze. Minimalnie 2 osoby fizyczne lub prawne lub jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, którym ustawa przyznaje zdolność prawną. Minimalny kapitał: Brak Osobowość prawna: Odpowiedzialność: Opodatkowanie: Jak założyć: Brak osobowości prawnej. Spółka jawna posiada zdolność prawną może nabywać prawa i obowiązki we własnym imieniu pozywać oraz być pozywana. Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką (subsydiarnie). Opodatkowani są poszczególni wspólnicy spółki. PIT - podatek dochodowy od osób fizycznych lub CIT - podatek dochodowy od osób prawnych w zależności od tego, kto jest wspólnikiem. Podpisać umowę spółki, która musi mieć formę pisemną, po czym spółkę należy zarejestrować w Krajowym Rejestrze Sądowym. Działalność w formie spółki jawnej prowadzić mogą: Dodatkowe wymagania wobec inwestora zagranicznego: 1. osoby zagraniczne z państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz osoby zagraniczne z państw niebędących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, które mogą korzystać ze swobody przedsiębiorczości na podstawie umów zawartych przez te państwa ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, 2. inne niż wskazane w pkt. 1 osoby fizyczne mające prawo do prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, 3. inne niż wskazane w pkt. 1 osoby prawne jeśli umowy międzynarodowe tak stanowią. www.paiz.gov.pl Reprezentacja / Organy spółki: Każdy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę. Spółkę może reprezentować także prokurent. 22