Nazwa modułu: Filozofia kultury Rok akademicki: 2012/2013 Kod: HKL-2-104-KW-s Punkty ECTS: 6 Wydział: Humanistyczny Kierunek: Kulturoznawstwo Specjalność: Komunikacja wizualna i projektowanie graficzne Poziom studiów: Studia II stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Język wykładowy: Polski Profil kształcenia: Ogólnoakademicki (A) Semestr: 1 Strona www: http://www.wh.agh.edu.pl/main/pl/programy-zajec-i-sylabusy Osoba odpowiedzialna: - Osoby prowadzące: Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Powiązania z EKK Sposób weryfikacji efektów kształcenia (forma zaliczeń) Wiedza M_W002 Student zyskuje szeroką wiedzę na temat filozofii kultury. Obejmuje ona całe spektrum rozmaitych koncepcji kultury i społeczeństwa, różnych interpretacji opozycji natura-kultura, wizji człowieka jako istoty kulturowej, filozoficznych prób refleksji nad problemami kultury współczesnej. KL2A_W03, KL2A_W04, KL2A_W21 Egzamin Umiejętności M_U001 Student zyskuje umiejętność zaawansowanej analizy trudniejszych tekstów filozoficznych, rozumie terminologię związaną nawet z tak hermetycznymi nurtami w filozofii jak hermeneutyka, postrukturalizm, czy postmodernizm. KL2A_U03 Egzamin M_U002 Potrafi posługiwać się terminologia właściwą dla filozofii kultury formułując złożone wypowiedzi pisemne i ustne KL2A_U05, KL2A_U07, KL2A_U08 Aktywność na zajęciach, Egzamin, Udział w dyskusji Kompetencje społeczne 1 / 5
M_K001 Jest w stanie zastosować nabytą wiedzę filozoficzną do interpretacji rzeczywistości kulturowej i przeprowadzenia kompetentnej argumentacji w dyskusji naukowej. KL2A_K02 Aktywność na zajęciach Matryca efektów kształcenia w odniesieniu do form zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Forma zajęć Wykład audytoryjne laboratoryjne projektowe Konwersatori um seminaryjne praktyczne terenowe warsztatowe Inne E-learning Wiedza M_W002 Umiejętności M_U001 M_U002 Student zyskuje szeroką wiedzę na temat filozofii kultury. Obejmuje ona całe spektrum rozmaitych koncepcji kultury i społeczeństwa, różnych interpretacji opozycji naturakultura, wizji człowieka jako istoty kulturowej, filozoficznych prób refleksji nad problemami kultury współczesnej. Student zyskuje umiejętność zaawansowanej analizy trudniejszych tekstów filozoficznych, rozumie terminologię związaną nawet z tak hermetycznymi nurtami w filozofii jak hermeneutyka, postrukturalizm, czy postmodernizm. Potrafi posługiwać się terminologia właściwą dla filozofii kultury formułując złożone wypowiedzi pisemne i ustne Kompetencje społeczne M_K001 Jest w stanie zastosować nabytą wiedzę filozoficzną do interpretacji rzeczywistości kulturowej i przeprowadzenia kompetentnej argumentacji w dyskusji naukowej. Treść modułu zajęć (program wykładów i pozostałych zajęć) Wykład 2 / 5
Filozfia kultury Celem kursu jest przegląd filozoficznych koncepcji kultury oraz głównych problemów z nią związanych (m.in. człowiek jako istota kulturowa, mechanizmy rozwoju kultury, filozoficzna analiza rzeczywistości ponowoczesnej, problem religii i ideologii we współczesnym świecie). Ramy czasowe omawianych koncepcji są bardzo szerokie (od starożytności do współczesności) i obejmują wszystkie ważniejsze nurty refleksji nad kulturą w filozofii zachodniej, jednak na niektóre okresy i nurty został położony nacisk. Ze względu na szczególną wagę dla filozofii kultury została wyróżniona nowożytna tradycja niemiecka, filozofia przełomu antypozytywistycznego oraz najważniejsze prądy filozofii dwudziestowiecznej. Dużo uwagi poświęcone jest filozoficznej analizie kultury ponowoczesnej. Dokładny program wykładów: I. Filozofia kultury jako dziedzina filozofii: geneza, zarys problematyki. Problem kultury w filozofii starożytnej. Spór Platona z sofistami. II. Grecka paideia: Państwo Platona i Polityka Arystotelesa III. Średniowieczny teocentryzm kulturowy: człowiek, państwo i prawo boskie w koncepcjach Augustyna i Tomasza z Akwinu IV. Renesans: humanizm, ruch naukowy, filozofia polityczna (E. Machiavelli, T. More) V. Oświecenie: problem opozycji natura-kultura (J.J. Rousseau, T. Hobbes) VI. Oświecenie: transgresja natury (D.A. Sade, I. Kant) VII. XIX w. filozofia dziejów Hegla, wizja historii. VIII. Problem kultury w filozofii F. Nietzsche go. IX. Neokantyzm i filozofia życia (E. Cassirer, Georg Simmel, W. Dilthey) X. Psychoanalityczna analiza kultury Zygmunt Freud w oczach Jacquesa Lacana XI. Wizja kultury w myśli poststrukturalistycznej i postmodernistycznej (J. Derrida, J-F. Lyotard, R. Rorty, J. Habermas). XII. Filozofia postsekularna a kultura (św. Paweł Slavoja Žižka, Alaina Badiou i Giorgio Agambena). XIII. Ideologia jako przedmiot zainteresowań filozofii kultury (L. Althusser, P. Sloterdijk, S. Žižek). audytoryjne z filozofii kultury z filozofii kultury w roku akademickim 2012/2013 zorganizowane są wokół tematu Koniec religii, koniec człowieka, koniec historii kultura wyczerpania? Na zajęciach omawiane będą niezwykle istotne dla refleksji nad kulturą koncepcje zwiastujące jej wyczerpanie: koniec wartości (Friedrich Nietzsche), religii (Ludwik Feuerbach, Karl Marks, Jean-Paul Sartre, Richard Dawkins, Daniel Dennet), człowieka (Michel Foucault), podmiotu (Slavoj Zizek, Jacques Lacan), wiedzy (Jean-Francois Lyotard) historii (Francis Fukuyama) i rzeczywistości (Jean Baudrillard). Teorie te zostaną skonfrontowane z dwoma tekstami, których autorzy zajmują odmienne stanowisko z Gorgiaszem Platona i pracą Alaina Badiou Święty Paweł i ustanowienie uniwersalizmu. Dokładny program ćwiczeń: 1. organizacyjne i wprowadzające w tematykę filozofii kultury 2. Koniec wartości (1): Platon Gorgiasz, tłum. W. Witwicki, Wydawnictwo Antyk, Kęty 2002 (lub inne wydania), całość, ze szczególnym uwzględnieniem od XXXVII do końca (rozmowa Sokratesa z Kaliklesem) 3. Koniec wartości (2): Friedrich Nietzsche Z genealogii moralności, tłum. L. Staff, Zielona Sowa, Kraków 2003 (lub inne wydania), Rozprawa pierwsza: <<dobre i złe>>, <<dobre i liche>>, s. 13-38, Friedrich Nietzsche Antychrześcijanin, tłum. G. Sowiński, NOMOS, Kraków 1999, paragrafy 26-36, s. 60-72. 4. Koniec religii (1): Ludwik Feuerbarch, Wykłady o istocie religii, tłum. E. Skowron, T. 3 / 5
Witwicki, PWN, Warszawa 1981, Wykład trzeci, s. 25-33, Wykład osiemnasty s. 180-190, Wykład trzydziesty, s. 308-318, Karl Marks, Przyczynek do krytyki heglowskiej filozofii prawa. Wstęp, w: Karl Marks Wybrane Pisma Filozoficzne 1844-1846, tłum. Leszek Kołakowski, KiW, 1949 (lub inne wydania). 5. Koniec religii (2): Richard Dawkins Bóg urojony tłum. P. Szwajcer, Wydawnictwo CiS, Warszawa 2008, Korzenie religii s. 225-286, Daniel Dennet Odczarowanie. Religia jako zjawisko naturalne, tłum. Barbara Stanosz, PIW, Warszawa 2008, Wiara w wiarę s. 240-289, paragraf 3 i 4 rozdziału Moralność a religia ( Co można powiedzieć o świętych wartościach?, Błogosław moją duszę: duchowość i samolubność ), s. 338-354. 6. Koniec religii nowy humanizm: Jean-Paul Sartre Egzystencjalizm jest humanizmem, tłum. J. Krajewski, Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA, Warszawa 1998, całość. 7. Koniec człowieka: Michel Foucault Słowa i rzeczy: archeologia nauk humanistycznych, tłum. Tadeusz Komendant, Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2005. 8. Koniec podmiotu: Slavoj Žižek Przekleństwo fantazji, tłum. A. Chmielewski, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2001, Fetyszyzm jako źródło cierpień, s. 144-184. 9. Koniec historii: Francis Fukuyama, Koniec człowieka: konsekwencje rewolucji biotechnologicznej, tłum. B. Pietrzyk, Znak, Kraków 2005. 10. Koniec wiedzy: Jean-Francois Lyotard Kondycja ponowoczesna. Raport o stanie wiedzy, tłum. M. Kowalska, J. Migasiński, Fundacja Aletheia, Warszawa 1997, rozdz. 9-10 Opowieści legitymizujące wiedzę, Delegitymizacja, s. 97-119, rozdz. 14 Uprawomocnienie przez paralogię s. 163-178. 11. Koniec rzeczywistości: Jean Baudrillard Symulakry i symulacje, tłum. S. Królak, Wyd. Sic!, Warszawa 2005. 12. Powrót religii: Alain Badiou, Święty Paweł. Ustanowienie uniwersalizmu, tłum. J. Kutyła, P. Mościcki, Kongregacja Ha!art, Kraków 2007, całość. 13. Kolokwium zaliczeniowe Sposób obliczania oceny końcowej Ocena końcowa jest średnią z: - oceny z egzaminu - oceny z ćwiczeń, przy której ustalaniu są brane pod uwagę: obecność, aktywność na zajęciach, przygotowywane przez studentów konspekty z zadawanych lektur, wynik kolokwium zaliczeniowego Wymagania wstępne i dodatkowe Nie podano wymagań wstępnych lub dodatkowych. Zalecana literatura i pomoce naukowe Literatura obowiązkowa teksty omawiane za ćwiczeniach (dokładna lista w opisie zajęć) Literatura zalecana: Co to jest filozofia kultury?, red. Z. Rosińska, J. Michalik, Warszawa 2007. R. Konersmann, Filozofia kultury. Wprowadzenie, Warszawa 2009. G. Simmel, Filozofia kultury. Eseje, Kraków 2007. G. Reale, Historia filozofii starożytnej, t. 1-3, Lublin 1994. F. Copleston, Historia filozofii, t. 3-9, Warszawa, różne lata wydania. T. Gadacz, Historia filozofii XX wieku, t. 1-2, Kraków 2009. E. Coreth, P. Ehlen, G. Haeffner, F. Ricken, Filozofia XX wieku, Kęty 2004. C. Barker, Studia kulturowe. Teoria I praktyka, Kraków 2005. B. Baran, Postmodernizm, Kraków 1992. Z. Sareło, Postmodernizm w pigułce, Poznań 1998. J. Habermas, Filozoficzny dyskurs ponowoczesności, Kraków 2000. 4 / 5
Publikacje naukowe osób prowadzących zajęcia związane z tematyką modułu Nie podano dodatkowych publikacji Informacje dodatkowe Brak Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) Forma aktywności studenta Egzamin lub kolokwium zaliczeniowe Dodatkowe godziny kontaktowe z nauczycielem Samodzielne studiowanie tematyki zajęć Przygotowanie do zajęć Udział w ćwiczeniach audytoryjnych Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł Obciążenie studenta 3 godz 18 godz 70 godz 40 godz 30 godz 161 godz 6 ECTS 5 / 5