PROGRAM ORIENTACJI I DORADZTWA ZAWODOWEGO GIMNAZJUM NR 14 W KATOWICACH Rok Szkolny 2013/2014
WSTĘP Z chwilą ukończenia szkoły gimnazjalnej uczniowie musza dokonać bardzo ważnego wyboru życiowego - wybrać odpowiednią dla siebie szkołę ponadgimnazjalną. Przed nimi staje konieczność wyboru dalszej drogi kształcenia. Podjęcie przez ucznia mądrej i trafnej decyzji dotyczącej wyboru zawodu nie jest zadaniem łatwym. Do decyzji tej należy ucznia przygotować. Celem oddziaływań edukacyjnych nie może być udzielanie uczniowi jednoznacznej, jednorazowej porady, lecz przygotowanie go do samodzielnego podejmowania kolejnych decyzji edukacyjnych i zawodowych. Podczas zajęć Doradztwo Zawodowego uczeń powinien uzyskać wiedzę o poszczególnych zawodach, o możliwych kierunkach dalszego kształcenia, o swoich możliwościach psychofizycznych, zainteresowaniach i predyspozycjach. Zwiększy to szansę na podejmowanie trafnych, świadomych decyzji edukacyjnych. Istotną sprawą jest też uświadomienie uczniom, że zawód nie musi być wyborem na całe życie. Zmieniający się rynek pracy coraz częściej wymusza konieczność zmiany kwalifikacji. CZYM JEST WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA? WSD to ogół działań podejmowanych przez szkołę w celu przygotowania uczniów do wyboru zawodu, poziomu i kierunku kształcenia. System powinien określać: role i zadania doradcy w ramach rocznego planu działań, czas i miejsce realizacji zadań, oczekiwane efekty, formy i metody pracy. (opr. A. Łukaszewicz) Obowiązujące akty prawne dotyczące udzielania uczniom pomocy w wyborze zawodu i kierunku kształcenia: - Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 stycznia 2003r.w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. nr 11 poz. 114) - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół wprowadzające funkcjonowanie wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego, realizowanego we współpracy z poradniami psychologiczno- zawodowymi - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 13 czerwca 2003r.w sprawie rodzajów, organizacji oraz sposobu działania publicznych placówek kształcenia ustawicznego, w tym publicznych ośrodków dokształcania i doskonalenia zawodowego ) dz. U. z 2003 r. nr 132 poz. 1225) - Strategia Rozwoju Kształcenia Ustawicznego do roku 2010 przyjęta przez Radę Ministrów 8 lipca 2003r. jako jeden z priorytetów uznaje tworzenie zasobów informacyjnych w zakresie kształcenia ustawicznego i rozwój usług doradczych.
-Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych szkołach, szkołach i placówkach ZAŁOŻENIA PROGRAMU Program został opracowany jako potrzeba pomocy, usytuowana blisko ucznia, zwiększającej trafność podejmowanych decyzji edukacyjnych i zawodowych, minimalizującej koszty psychiczne wynikające z niewłaściwych wyborów. Program omawia zagadnienia związane z samopoznaniem (zainteresowania, uzdolnienia, umiejętności, temperament, obraz własnej osoby), etapy podejmowania decyzji zawodowych i edukacyjnych, informacje dotyczące poznawania zawodów, wymogi współczesnego rynku pracy i charakterystykę systemu edukacji. Oferowane zajęcia pomogą zwiększyć szanse zawodowe młodzieży oraz zmobilizować ją do odpowiedzialności za własną drogę zawodową. Realizacja programu powinna przebiegać z wykorzystaniem metod i form pracy aktywizujących ucznia. CELE GŁÓWNE 1. Uzmysłowienie młodzieży konieczności świadomego i rozważnego wyboru dalszej drogi kształcenia i zawodu. 2. Przygotowanie ucznia do trafnego wyboru drogi dalszego kształcenia i zawodu. 3. Przygotowanie rodziców do efektywnego wspierania dzieci w podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodowych. 4. Wskazanie źródeł informacji o doradztwie zawodowym. CELE SZCZEGÓŁOWE 1. Kształtowanie umiejętności planowania dalszego rozwoju edukacyjno - zawodowego i kontynuacji nauki w szkołach ponadgimnazjalnych. 2. Wyzwalanie własnej aktywności ucznia w kierunku samopoznania, odkrywanie zainteresowań, uzdolnień, rozpoznawanie swego usposobienia i temperamentu pod katem predyspozycji do wykonywania różnych zawodów. 3. Rozwijanie umiejętności samooceny. 4. Wskazanie na znaczenie stanu zdrowia i warunków psychofizycznych w związku z wymaganiami konkretnego zawodu. 5. Wyposażenie uczniów w wiedzę o interesujących ich zawodach, o czynnościach i warunkach pracy dla konkretnego zawodu. 6. Kształtowanie umiejętności określania swoich celów życiowych, mocnych i słabych stron, sprawnego komunikowania, autoprezentacji. 7. Wzmacnianie poczucia wartości przez wyłonienie pozytywnych stron osobowości. 8. Rozwijanie świadomości mobilności zawodowej i pobudzenie aktywności do poszukiwania alternatywnych rozwiązań w różnych sytuacjach zawodowych i życiowych. 9. Zapoznanie uczniów ze strukturą szkolnictwa, wskazanie dróg dalszego kształcenia, przedstawienie warunków przyjęć do konkretnej szkoły.
TREŚCI KSZTAŁCENIA I OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW Temat Treści Spodziewane efekty Osoby odpowiedzialne I Rozpoznawanie 1. Określenie własnych zainteresowań Uczeń: własnych możliwości (naukowych, artystycznych, - potrafi określić swoje Wychowawcy/ zawodowych. technicznych, urzędniczych, zainteresowania społecznych). - potrafi rozwijać swoje psycholog szkolny 2. Uświadomienie własnych zainteresowania uzdolnień. - potrafi uświadomić sobie własne 3. Uznawane wartości a konkretne uzdolnienia oczekiwania wobec zawodu. - zna swój system wartości 4. Typy osobowości i zbieżne z nimi - poznaje własną osobowość środowiska pracy. - potrafi ocenić swój stan fizyczny 5. Stan fizyczny i zdrowotny a wybór i zdrowotny zawodu. - zna swoje upodobania, mocne i 6. Aspiracje i ambicje zawodowe. słabe strony oraz własne predyspozycje do wykonywania II Świat zawodów 1. Podział zawodów ze względu na dominujące czynności; zawody związane z rzeczami, zawody związane z ludźmi, zawody związane z danymi. 2. Poznajemy zawody - opisy zawodów i ich wymagania. zawodów Uczeń: - zna podstawowe podziały zawodów - zna warunki i środowisko pracy konkretnych zawodów - zna wymagania psychofizyczne w konkretnych zawodach - zna przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania konkretnego zawodu - zna instytucje kształcące - potrafi określić szanse zatrudnienia w konkretnym zawodzie Wychowawcy/ psycholog szkolny III Dalsze kształcenie 1. Struktura kształcenia Wychowawcy/ Termin realizacji Klasa I Klasa II
i doskonalenie IV Źródła informacji zawodowej ponadgimnazjalnego. 2. Podnoszenie i uzupełnianie kwalifikacji w systemie szkolnym i pozaszkolnym. 1. Rodzina. 2. Szkoła. 3. Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna. 4. Środki masowego przekazu. 5. Centra Informacji i Planowania Kariery. Uczeń: - zna rodzaje i typy szkół przygotowujące do wybranego zawodu - kryteria przyjęć oraz warunki naboru i kształcenia - przebieg kształcenia i czas trwania nauki - możliwości zdobycia kwalifikacji zawodowych - możliwości przekwalifikowania Uczeń: - wie, gdzie szukać pomocy w planowaniu własnej ścieżki kariery - zna adresy lokalnych instytucji psycholog szkolny Wychowawcy/ psycholog szkolny Klasa III Klasa III WSPÓŁPRACA Z INSTYTUCJAMI POZASZKOLNYMI WSPOMAGAJĄCYMI ORIENTACJĘ EDUKACYJNO-ZAWODOWĄ 1. Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna nr 3 w Katowicach, 2. Szkołą dla dorosłych OHP, Centrum Kształcenia Europejskie 3. Powiatowy i Wojewódzki Urząd Pracy, 4. Izba Rzemieślnicza, 6. Młodzieżowe Biuro Karier w Katowicach 7. Wydział Edukacji Urzędu Miasta i szkoły ponadgimnazjalne - Targi Edukacyjne WSPÓŁPRACA Z RODĄ PEDAGOGICZNĄ 1. Utworzenie i zapewnienie ciągłości działania wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego; 2. Określenie priorytetów dotyczących orientacji i informacji zawodowej w ramach programu wychowawczego szkoły na każdy rok nauki;
3. Realizacja działań z zakresu przygotowania uczniów do wyboru drogi zawodowej. L. p. Przedmiot Zadanie 1. Godzina wychowawcza Autoprezentacja Samopoznanie, budowanie poczucia własnej wartości, integracja klasy 2. Języki obce Poznajemy zawody 3. Język polski Wzory pism urzędowych redagowanie dokumentów, pisanie CV 4. Informatyka Wzory pism urzędowych redagowanie dokumentów, pisanie CV Gromadzenie i aktualizacja informacji z zakresu doradztwa 5. WOS Bezrobocie, redagowanie dokumentów, pisanie CV 6. Biblioteka Gromadzenie i aktualizacja informacji z zakresu doradztwa 7. Pedagog szkolny / psycholog szkolny Pielęgniarka Pomoc w wyborze kierunku kształcenia, zawodu i planowaniu kariery zawodowej uczniom, którzy wymagają specjalistycznego wsparcia, np. ze względu na ograniczenia wynikające ze stanu zdrowia, poziomu intelektualnego.