NR 43 (857) 18 24 listopada 2014 r. cena 16,90 zł (w tym 5% VAT) pgp@infor.pl www.pgp.infor.pl UKAZUJE SIĘ OD 1995 ROKU PORADNIK GAZETY PRAWNEJ Sponsoring podatki, księgi rachunkowe, interpretacje urzędowe, orzecznictwo Jaka jest różnica między umową sponsoringu a umową darowizny str. 8 Komu sponsor przesyła informację podatkową PIT-8C str. 13 Czy wydatki na reklamę poniesione przez sponsora są jego kosztem uzyskania przychodu str. 23 INDEKS 331783 ISSN 1234-5695 Tematy na zamówienie Prawo do świadczenia rehabilitacyjnego najważniejsze obowiązki pracodawcy str. 29 Inwestycje w nieruchomości str. 36
INFORFK Platforma Księgowych i Kadrowych www.inforfk.pl INFORorganizer Nowoczesne narzędzie, dzięki któremu z pulpitu komputera możesz przejść do pełnych zasobów Platformy Księgowych i Kadrowych INFORFK. Platforma Księgowych i Kadrowych to pierwsza w Polsce Platforma, która w przejrzysty dla użytkownika sposób prezentuje informacje m.in. z zakresu: podatków, zarządzania, rachunkowości, ubezpieczeń społecznych, prawa pracy, kadr i płac oraz zamówień publicznych. poznaj, przetestuj, korzystaj!
Spis treści Sponsoring podatki, księgi rachunkowe, interpretacje urzędowe, orzecznictwo SPONSORING W PODATKACH I KSIĘGACH RACHUNKOWYCH 6 1. Co to jest sponsoring 6 2. Sponsoring nie jest darowizną 8 3. Sponsoring w VAT 8 4. Sponsoring w podatkach dochodowych 11 5. Obowiązki płatnicze i informacyjne 13 6. Sponsoring zamiast darowizny rekomendacje 14 INDEKS cele społecznie użyteczne 26 darowizna 25 faktura 43 koszt uzyskania przychodów 23 7. Sponsoring w księgach rachunkowych 14 SPONSORING W PRAKTYCE 16 1. Opodatkowanie VAT usług wykonywanych na rzecz sponsora 16 2. Odliczanie VAT naliczonego 19 3. Przychody sponsora 20 4. Przychód osoby sponsorowanej 20 5. Koszty uzyskania przychodów 23 NASZE RADY 27 Czy przekazanie produktów ambasadorom marki jest kosztem podatkowym 27 obowiązki płatnicze 13 odpłatne świadczenie usług 18 organizacja loterii 26 organizacja non profit 9 podmiot publiczny 17 podróż zagraniczna 23 TEMATY NA ZAMÓWIENIE 29 Prawo do świadczenia rehabilitacyjnego najważniejsze obowiązki pracodawcy 29 Inwestycje w nieruchomości 36 Podstawa opodatkowania 10 przychód 20 KALENDARIUM 45 Umowy nienazwane 6 WSKAŹNIKI I STAWKI 46 wykonanie świadczenia 8 18 24 listopada 2014 PORADNIK GAZETY PRAWNEJ nr 43 (857) 3
Zapowiedzi Już 25 listopada przeczytasz o prawie pracy Urlop macierzyński Urlop macierzyński jest uprawnieniem związanym ściśle ze stosunkiem pracy. Przysługuje wyłącznie pracownicy. Oznacza to, że z urlopu macierzyńskiego może korzystać tylko osoba pozostająca w stosunku pracy. Jeżeli pracownica urodzi dziecko w czasie zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, to z urlopu macierzyńskiego będzie mogła korzystać maksymalnie do końca okresu, na jaki została zawarta umowa o pracę. Pracodawca nie udziela urlopu macierzyńskiego poza okres zatrudnienia wynikający z umowy na czas określony. Jeżeli w trakcie takiej umowy pracownica urodzi dziecko, to po rozwiązaniu stosunku pracy ma jedynie prawo do zasiłku macierzyńskiego przez okres, w którym mogłaby korzystać z urlopu macierzyńskiego. Urlop rodzicielski Choroba rodzica dziecka korzystającego z urlopu rodzicielskiego nie powoduje automatycznie, że w tym okresie drugi z rodziców ma możliwość wykorzystywania tego urlopu. Aby pracownik mógł przejąć urlop rodzicielski, matka dziecka musiałaby przerwać urlop u swojego pracodawcy, a pracownik jednocześnie złożyć wniosek o wykorzystanie kolejnej części tego urlopu. Taka możliwość dotyczy tylko sytuacji, w której matka dziecka, nie później niż 14 dni po porodzie, złożyła wniosek o udzielenie jej dodatkowego urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnych wymiarach. Nie obejmuje natomiast przypadku wykorzystywania urlopu rodzicielskiego na podstawie oddzielnego wniosku składanego o ten urlop na 14 dni przed rozpoczęciem tego urlopu. Dodatkowym ograniczeniem przejęcia przez ojca dziecka urlopu rodzicielskiego, w sytuacji gdy matka dziecka z niego rezygnuje, są terminy złożenia wniosku o urlop rodzicielski oraz minimalne części urlopu rodzicielskiego. Urlop ojcowski Pracownik ojciec wychowujący dziecko ma prawo do urlopu ojcowskiego w wymiarze 2 tygodni, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 12. miesiąca życia. Urlopu ojcowskiego udziela się na pisemny wniosek pracownika ojca wychowującego dziecko, składany w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Pracodawca jest zobowiązany uwzględnić wniosek pracownika. W regulacji dotyczącej udzielania urlopu ojcowskiego zostało użyte sformułowanie pracownik ojciec wychowujący dziecko. Prowadzi to do wniosku, że ustawodawca nie przewidział możliwości złożenia wniosku o urlop ojcowski przed przewidywaną datą urodzenia się dziecka, gdyż w tym czasie pracownik nie ma jeszcze statusu pracownika ojca wychowującego dziecko. Urlop wychowawczy Więcej w Poradniku Gazety Prawnej nr 44 Prawo do urlopu wychowawczego jest uprawnieniem pracowniczym i przysługuje osobom zatrudnionym na podstawie stosunku pracy. Nie ma znaczenia, że dzieckiem może opiekować się drugi rodzic lub inny członek rodziny. Pracownik może więc wykorzystać urlop wychowawczy także wówczas, gdy drugi z rodziców nie pracuje, przebywa na urlopie bezpłatnym, wypoczynkowym lub macierzyńskim. Urlop wychowawczy przysługuje, jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 6 miesięcy. Do tego okresu zalicza się wszystkie okresy świadczenia pracy w ramach stosunku pracy u wszystkich pracodawców, bez względu na długość przerw między zatrudnieniem w poszczególnych firmach. Bez znaczenia jest w tej sytuacji wymiar czasu pracy oraz tryb rozwiązania stosunku pracy. Do okresu zatrudnienia wliczają się także m.in. okresy urlopu macierzyńskiego, nieświadczenia pracy w trakcie trwania stosunku pracy z powodu choroby, udokumentowane okresy zatrudnienia za granicą. Już wkrótce W poprzednim numerze Wszystko o zwolnieniach dyscyplinarnych NR 45 2 8 grudnia 2014 r. Nietypowe sytuacje w prawie pracy NR 42 11 17 listopada 2014 r. 4 PORADNIK GAZETY PRAWNEJ nr 43 (857) www.pgp.infor.pl
Sponsoring podatki, księgi rachunkowe, interpretacje urzędowe, orzecznictwo WYŚLIJ PYTANIE pgp@infor.pl Stan prawny na 18 listopada 2014 r. PRACA ZBIOROWA Kodeks cywilny nie reguluje umowy sponsoringu. Jest to więc tzw. umowa nienazwana. Sponsoring określany jest jako świadczenie wykonywane przez sponsora, najczęściej będącego podmiotem gospodarczym, na rzecz innego podmiotu (sponsorowanego). W zamian sponsorowany jest zobowiązany do reklamowania, promowania sponsora lub jego produktów (odpowiednio towarów lub usług), informowania o samym sponsoringu i sponsorze. Umowa sponsoringu jest często wykorzystywana w celu pozyskania środków na działalność przez podmioty nieprowadzące działalności gospodarczej. Najczęściej są to fundacje, stowarzyszenia, kluby sportowe. W Poradniku kompleksowo omawiamy praktyczne aspekty związane z umową sponsoringu. Z opracowania dowiedzą się Państwo, czym różni się umowa sponsoringu od umowy darowizny. Przedstawiamy także kwestie podatkowe, obejmujące zarówno podatek od towarów i usług, jak i podatek dochodowy (od osób prawnych i osób fizycznych). Oczywiście, nie zabraknie też informacji o tym, jak należy ewidencjonować operacje gospodarcze, związane z realizacją umowy sponsoringu, w księgach rachunkowych sponsora i sponsorowanego. Szczególnie przydatnym narzędziem jest zbiór interpretacji urzędowych oraz orzeczeń sądowych, których przedmiotem są podatkowe aspekty sponsoringu. Z pewnością ułatwi on Państwu rozwiązywanie problemów wynikających z praktycznego stosowania umów sponsoringu. Zapraszamy do lektury! 18 24 listopada 2014 PORADNIK GAZETY PRAWNEJ nr 43 (857) 5
Sponsoring podatki, księgi rachunkowe, interpretacje urzędowe, orzecznictwo Sponsoring w podatkach i księgach rachunkowych właściwość umowy Na rynku funkcjonuje wiele podmiotów, które z założenia tworzone są w innych celach niż wykonywanie działalności gospodarczej. Są to m.in. kluby sportowe, fundacje, stowarzyszenia. Środki na swoją działalność pozyskują one m.in. od sponsorów. W tym celu zawierają umowy tzw. sponsoringu. Sponsoring jest umową, która pomimo swojej popularności cały czas nie została uregulowana w przepisach prawa cywilnego, czyli mieści się w grupie tzw. umów nienazwanych. Umowy nienazwane (w tym sponsoring) funkcjonują zgodnie z ogólną zasadą zapisaną w art. 353 1 k.c. (tzw. zasadą swobody umów). Na podstawie powołanego przepisu strony mogą ułożyć stosunek prawny według swojego uznania. Istotne jest tylko to, aby treść lub cel takiej umowy nie były sprzeczne z: właściwością (naturą) danej umowy, ustawą, zasadami współżycia społecznego. We wskazanej regulacji Kodeksu cywilnego została zapisana podwójna wolność kontraktowania, a mianowicie: swoboda zawierania umów oraz swoboda kształtowania treści umowy. 1. Co to jest sponsoring Ze względu na brak przepisów prawnych normujących zasady funkcjonowania sponsoringu pewne reguły jego funkcjonowania zostały wypracowane przez praktykę gospodarczą. Zarówno w literaturze, jak i w praktyce sponsoring określany jest jako świadczenie wykonywane przez sponsora, najczęściej będącego podmiotem gospodarczym, na rzecz innego podmiotu (sponsorowanego). W zamian sponsorowany jest zobowiązany do reklamowania, promowania sponsora lub jego produktów (odpowiednio towarów lub usług), informowania o samym sponsoringu i sponsorze. Co ważne, według takich zwyczajów gospodarczych sponsoring jest umową wzajemnie zobowiązującą, a nie jest umową jednostronną, w ramach której sponsor przekazywałby sponsorowanemu świadczenie nieodpłatnie. Przykładowe obowiązki stron umowy sponsoringu przedstawia tabela. reklamowanie sponsora Przykładowe obowiązki sponsora W praktyce najczęściej sponsor zobowiązuje się do przekazania na rzecz sponsorowanego: określonej kwoty pieniędzy na organizację imprezy lub realizowanie celów statutowych przez sponsorowanego lub sprzętu mającego służyć realizacji zadań przez sponsorowanego (np. sprzętu medycz nego dla szpitala, sprzętu sportowego dla klubu sportowego), lub towarów na nagrody w grach, konkursach itp., lub usług mających służyć sponsorowanemu do realizacji określonych celów (najczęściej statutowych). Przykładowe obowiązki sponsorowanego W praktyce obowiązki sponsorowanego najczęściej sprowadzają się do: zamieszczenia nazwy sponsora na rozpowszechnianej liście sponsorów, ulotkach, plakatach lub zamieszczenia tablic reklamowych w widocznym miejscu (np. w czasie koncertu na scenie, w czasie zawodów na stadionie itp.) lub publikacji podziękowań, rozpowszechniania informacji o sprzedawanych towarach lub usługach świadczonych przez sponsora, lub używania sprzętu, ubrań itp. z logo sponsora (np. koszulek sportowców z logo sponsora). Oczywiście, tak jak w przypadku zestawienia świadczeń sponsora, tak i w katalogu czynności wykonywanych przez sponsorowanego zostały zamieszczone tylko przykładowe sposoby definiowania obowiązków nakładanych poprzez umowę sponsoringu na sponsorowanego. Przykładową treść umowy sponsoringu przedstawiamy na następnej stronie. 6 PORADNIK GAZETY PRAWNEJ nr 43 (857) www.pgp.infor.pl
Sponsoring podatki, księgi rachunkowe, interpretacje urzędowe, orzecznictwo Wzór umowy sponsoringu Umowa sponsoringu zawarta w dniu. w... 1. pomiędzy:... z siedzibą... wpisanym do KRS zwanym w treści umowy Sponsorem, 2. a:... z siedzibą... wpisanym do KRS zwanym w treści umowy Sponsorowanym. 1 Poprzez postanowienia umowy strony określają warunki sponsoringu świadczonego przez Sponsora na rzecz Sponsorowanego. 2 Sponsor zobowiązuje się do przekazania na rzecz Sponsorowanego kwoty... zł (słownie:...); kwota taka zostanie wpłacona na rachunek Sponsorowanego o nr........ w terminie do dnia..... 20... r. 3 W zamian za otrzymaną kwotę Sponsorowany zobowiązuje się do spełnienia świadczenia wzajemnego polegającego na:......... Wartość świadczenia wykonywanego przez Sponsorowanego (kwota brutto) równa jest kwocie wskazanej w 2 niniejszej umowy. 4 1. Każda ze stron wyznaczy osobę odpowiedzialną za realizację umowy i przekaże dane przedstawiciela drugiej stronie w formie pisemnej. Wskazanie przedstawiciela nastąpi nie później niż do dnia...... 2. Do dnia...... Sponsor przekaże Sponsorowanemu dane niezbędne do wykonania usługi reklamowej świadczonej przez Sponsorowanego. 5 1. Strony zobowiązują się do wykonywania ciążących na nich obowiązków z należytą starannością, wzajemnego poszanowania swoich interesów i udzielania sobie wszelkich informacji niezbędnych do prawidłowego wykonania postanowień umowy. 2. W trakcie obowiązywania niniejszej umowy strony zobowiązują się do powstrzymania się od podejmowania działań, które mogłyby niekorzystnie wpłynąć na interes drugiej strony. 6 Strony zobowiązują się do dochowania tajemnicy co do treści niniejszej umowy. Zarówno w trakcie obowiązywania umowy, jak i po jej zakończeniu strony nie będą przekazywały podmiotom trzecim zawartych w nich postanowień oraz informacji (innych niż powszechnie znane) uzyskanych w ramach realizacji umowy. 7 1. Umowa zawarta jest na czas określony od dnia jej podpisania do.. 2. Każda ze stron może wypowiedzieć niniejszą umowę w każdym czasie z zachowaniem 7-dniowego okresu wypowiedzenia. 3. Zmiany i wypowiedzenie umowy winny być sporządzone w formie pisemnej. 18 24 listopada 2014 PORADNIK GAZETY PRAWNEJ nr 43 (857) 7
Sponsoring podatki, księgi rachunkowe, interpretacje urzędowe, orzecznictwo 8 Sponsorowany oświadcza, że jest podatnikiem VAT i wystawi fakturę potwierdzającą wykonanie na rzecz Sponsora usługi reklamowej. 9 W sprawach nieuregulowanych w umowie będą miały zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego. 10 Spory pomiędzy stronami rozstrzyga właściwy miejscowo i rzeczowo Sąd dla siedziby........ 11 Umowę spisano w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla każdej ze stron. Sponsor Sponsorowany...... umowa darowizny 2. Sponsoring nie jest darowizną Należy podkreślić, że właśnie z uwagi na odpłatny (wzajemny) charakter sponsoringu musi on być odróżniony od darowizny. Niestety, podatnicy bardzo często utożsamiają sponsoring z darowizną. Jest to jednak niedopuszczalne właśnie ze względu na to, że sponsoring nie jest umową jednostronnie zobowiązującą. Tym, co w sposób jednoznaczny odróżnia sponsoring od darowizny, jest właśnie ów dwustronny charakter świadczeń. Zawierając umowę darowizny, darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku (art. 888 1 k.c.). Istotą umowy darowizny jest więc jej jednostronny charakter (umowa jednostronnie zobowiązująca). Darczyńca nie ma prawa żądać ani nawet oczekiwać, że obdarowany zachowa się w konkretny sposób a tym bardziej, że wykona na jego rzecz jakiekolwiek świadczenie. Jest to całkowicie inna sytuacja niż przy sponsoringu. W przypadku sponsoringu obie strony są zobowiązane do wykonania świadczenia. Dokonując w konkretnym przypadku rozstrzygnięcia, z jakim stosunkiem prawnym mamy do czynienia, należy ustalić, jakie są obowiązki stron, i czy obie są zobligowane do wykonania jakiegoś świadczenia. Należy przy tym pamiętać, że o charakterze umowy nie zadecyduje jej tytuł (nazwa), lecz treść. PRZYKŁAD Firma X zawarła z gminą umowę darowizny, w ramach której przekazała na rzecz gminy określoną kwotę. Kwota ta miała być przeznaczona na organizację festynu z okazji dnia miasta. W zamian za takie świadczenie gmina zobowiązała się, że w czasie festynu prowadzący będzie wymieniał firmę X pośród sponsorów (wskazując, że jest ona producentem doskonałej jakości kosmetyków naturalnych). Logo firmy X miało się również znaleźć na scenie głównej, na której będą występowali artyści. Strony uznały umowę za darowiznę. Jednak z uwagi na to, że w zamian za otrzymaną kwotę gmina ma obowiązek wykonać konkretne świadczenia, faktycznie jest to umowa sponsoringu, w ramach której firma X nabywa usługę reklamową. 3. Sponsoring w VAT Podatkowe skutki sponsoringu zależą od rodzaju i charakteru świadczenia wykonanego przez sponsora. O ile bowiem w zasadzie istotą sponsoringu jest to, że sponsorowany świadczy usługę reklamową, o tyle działania sponsora mogą być bardziej zróżnicowane. 8 PORADNIK GAZETY PRAWNEJ nr 43 (857) www.pgp.infor.pl
Sponsoring podatki, księgi rachunkowe, interpretacje urzędowe, orzecznictwo Sponsor w zamian za wykonywaną na jego rzecz usługę reklamową przekazuje sponsorowanemu pieniądze, towary, a czasami świadczy usługi. opodatkowanie VAT Sponsorowany Świadczy usługę reklamową Sponsor Przekazuje pieniądze, dostarcza towary lub świadczy usługi Sponsorowany zawsze wykonuje usługę, którą jeżeli jest podatnikiem VAT niekorzystającym ze zwolnienia powinien opodatkować VAT. 3.1. Opodatkowanie usług reklamowych sponsorowanego W praktyce bardzo często można spotkać się z przypadkami, w których sponsorowani stoją na stanowisku, że jako organizacje non profit nie wykonują działalności gospodarczej, a co za tym idzie nie są podatnikami VAT. Niestety, nie zawsze jest to prawdą, a postawa taka może ściągnąć na sponsorowanego problemy podatkowe. Jeżeli fundacja, stowarzyszenie, klub sportowy, gmina itp. zawierają po kilka, kilkanaście lub więcej umów sponsoringu rocznie, to czy tego chcą, czy nie z całą pewnością wykonują działalność gospodarczą podlegającą opodatkowaniu VAT, są podatnikami tego podatku i najczęściej nie mogą już korzystać ze zwolnienia podmiotowego (z uwagi na wysokość obrotów). Skoro tak, to wykonywane przez nich usługi reklamowe sklasyfikowane według PKWiU 74.40.13 00 Usługi reklamowe, pozostałe powinny być obciążone 23% stawką VAT. Należy zastrzec, że bycie podatnikiem VAT nie jest związane z rejestracją podmiotu jako podatnika VAT, tylko z tym, czy spełnia się warunki przewidziane w ustawie podatkowej. Otóż podatnikiem VAT jest każda osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej oraz osoba fizyczna, samodzielnie wykonująca działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Przy czym, zgodnie z definicją zapisaną w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT: (...) 2. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (...). Sponsorowany, który na podstawie omawianych przepisów uznawany jest za podatnika i nie korzysta ze zwolnienia od VAT ze względu na osiąganie obrotów nieprzekraczających 150 000 zł (art. 113 ustawy o VAT), musi: dokonać rejestracji na potrzeby VAT, opodatkować i udokumentować za pomocą faktury VAT świadczoną przez siebie usługę reklamową. Podstawą opodatkowania jest kwota ustalona w umowie jako wartość świadczenia (patrz 3 w zw. z 2 wzoru umowy sponsoringu). Jeżeli wartość świadczenia wykonywanego przez sponsorowanego wyrażona jest w cenie brutto, to przy obliczaniu kwoty netto wartość tę należy pomniejszyć o zawarty w niej VAT. PRZYKŁAD Z umowy sponsoringu wynika, że wartość usług wykonywanych przez sponsorowanego na rzecz sponsora wynosi 50 000 zł (brutto). Podatek należny wyniesie zatem: 50 000 zł 23 : 123 = 9349,59 zł. Sponsorowany wystawia fakturę, ujmuje VAT należny w deklaracji i odprowadza do urzędu skarbowego. 3.2. Problemy z rozliczeniem podatkowym sponsora Gdy sponsorowany błędnie uzna, że nie jest podatnikiem VAT, może pojawić się problem dla sponsora. Sam fakt, że podatnik nie dokonał rejestracji jako podatnik VAT, nie pozbawia jego kontrahentów prawa do rozliczenia podatku naliczonego zawartego w cenie wykonywanych przez niego świadczeń. Owszem, nabywca skorzysta z takiego uprawnienia dopiero po otrzymaniu faktury. Nie zmienia to jednak faktu, że cały czas ma obiektywne prawo do rozliczenia VAT. Problem w tym, że skoro VAT obiektywnie podlega rozliczeniu, to nie może być kosztem niedokonanie rejestracji 18 24 listopada 2014 PORADNIK GAZETY PRAWNEJ nr 43 (857) 9
Sponsoring podatki, księgi rachunkowe, interpretacje urzędowe, orzecznictwo kwota brutto podatkowym. Gdyby zatem sponsor w takiej sytuacji zaliczył do kosztów tę część wartości świadczenia sponsorowanego, która odpowiada kwocie VAT, to doszłoby do zawyżenia kosztów podatkowych. Jeżeli strony nie zastrzegły, że wartość świadczenia sponsorowanego nie zawiera VAT, to jest to cena w kwocie brutto (czyli z ewentualnym podatkiem od towarów i usług). PRZYKŁAD Z umowy sponsoringu wynika, że wartość usług wykonywanych przez sponsorowanego na rzecz sponsora wynosi 50 000 zł (brutto). Sponsorowany błędnie uznaje, że nie jest podatnikiem VAT. Nie wystawia zatem faktury, nie składa deklaracji i nie odprowadza VAT do urzędu skarbowego. Sponsor zalicza do kosztów podatkowych kwotę 50 000 zł. Po pewnym czasie sponsorowany koryguje błąd wystawia sponsorowi fakturę, w której wykazuje podatek VAT: 50 000 zł 23 : 123 = 9349,59 zł. Kwota 9349,59 zł stanowi dla sponsora podatek naliczony do odliczenia w miesiącu otrzymania faktury lub w jednym z dwóch kolejnych miesięcy. Jednocześnie sponsor powinien skorygować koszty uzyskania przychodów, tj. zmniejszyć koszty o kwotę 9349,59 zł, którą uprzednio zaliczył do kosztów podatkowych. Korekty powinien dokonać na bieżąco w miesiącu, w którym uzyskał prawo do odliczenia (czyli w praktyce w miesiącu otrzymania faktury od sponsorowanego). 3.3 Opodatkowanie VAT sponsora Po stronie sponsora i jego obowiązku podatkowego w VAT sytuacja jest bardziej czytelna, co nie znaczy, że w praktyce nie są popełniane błędy. Kwestią podstawową jest to, że jeżeli sponsor przekazuje sponsorowanemu pieniądze, to z całą pewnością nie wykonuje czynności opodatkowanej VAT. Inaczej jest w przypadkach, w których sponsor przekazuje sponsorowanemu towary lub świadczy usługi (również przekazuje wartości niematerialne i prawne). Wówczas czynność taka powinna być opodatkowana przez sponsora. Z uwagi na to, że świadczenie sponsora ma charakter odpłatny (o czym wcześniej była mowa) jest to odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług. Świadczenie takie powinno być traktowane jak każda inna sprzedaż dokonywana w warunkach barteru. PRZYKŁAD Firma postanowiła wymienić sprzęt komputerowy. Swój kilkuletni sprzęt chce przekazać szkole. Wartość rynkowa sprzętu to 1000 zł. W przypadku gdy firma podpisze ze szkołą umowę sponsoringu, w ramach której przekaże sprzęt, a szkoła np. określi firmę jako sponsora i zamieści podziękowania w biuletynie wydawanym przez gminę, czynność firmy straci swój jednostronny i nieodpłatny charakter. Firma będzie mogła (w umowie) określić wartość sprzętu wg wartości rynkowej (1000 zł) i opodatkować VAT taką kwotę. Należy pamiętać, że przy sponsoringu z uwagi na jego dwustronny charakter moment powstania obowiązku podatkowego, stawka VAT, podstawa opodatkowania czy sposób dokumentowania powinny być dokonywane według tych samych zasad jak przy pozostałych czynnościach o odpłatnym charakterze. Jeżeli świadczenie sponsora polega na przekazaniu sponsorowanemu towaru (np. przekazaniu koszulek z logo firmy) lub świadczeniu usługi (np. wykonaniu remontu w pracowni komputerowej), mamy do czynienia ze świadczeniami w naturze. W przypadku tego typu świadczeń podstawę opodatkowania VAT sponsor powinien ustalić zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT. Z przepisu tego wynika, że podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę (w tym przypadku zapłatą będzie wartość usługi reklamowej wykonywanej przez sponsorowanego na rzecz sponsora z tym zastrzeżeniem, że wartość świadczenia sponsora powinna co do zasady odpowiadać wartości świadczenia wykonywanego na rzecz sponsorowanego). W praktyce świadczenia sponsora i sponsorowanego wyznaczające podstawę opodatkowania należy ustalać w wysokości wartości rynkowej danego świadczenia. Sponsor powinien też pamiętać o prawidłowym udokumentowaniu czynności wykonanej na rzecz sponsorowanego (innej niż przekazanie pieniędzy). Czynność taką (jak każdą świadczenia w naturze 10 PORADNIK GAZETY PRAWNEJ nr 43 (857) www.pgp.infor.pl
Sponsoring podatki, księgi rachunkowe, interpretacje urzędowe, orzecznictwo wartość świadczeń wzajemnych odpłatną dostawę towaru lub wykonanie usługi) powinien udokumentować fakturą. ZAPAMIĘTAJ Świadczenie sponsora musi być potwierdzone zwykłą fakturą VAT. Nie może być potwierdzone innymi dokumentami. Należy pamiętać, że sponsorowany, który dopełnił obowiązku rejestracji na potrzeby VAT, może rozliczyć na zasadach ogólnych podatek naliczony w fakturze wystawionej przez sponsora. Takie samo uprawnienie przysługuje sponsorowi, któremu sponsorowany przekaże wystawioną przez siebie fakturę. PRZYKŁAD Fundacja A podpisała z firmą X umowę sponsoringu. W ramach takiej umowy firma X zobligowała się do przekazania fundacji towarów, które będą wykorzystane jako nagrody w konkursie organizowanym przez fundację. Po wydaniu towarów firma X wystawiła fakturę. Po jej otrzymaniu fundacja, która posiada status zarejestrowanego czynnego podatnika VAT, może rozliczyć VAT wykazany w takim dokumencie. 4. Sponsoring w podatkach dochodowych Na podstawie umowy sponsoringu sponsorowany wykonuje na rzecz sponsora usługę reklamową, w zamian za co otrzymuje wynagrodzenie bądź to w formie gotówki, bądź też w postaci innych świadczeń (towary, usługi, prawa). Przychody i koszty pojawią się zatem po obu stronach umowy sponsoringu. Dlatego też bardzo ważne jest, aby w umowie łączącej strony zostały wyraźnie określone wartości świadczeń wzajemnych jej stron. 4.1. Wartość świadczeń W praktyce bardzo często to właśnie zapisy umowy dotyczące wartości świadczeń sponsora i sponsorowanego wyznaczają zarówno kwoty przychodu osiąganego przez każdą ze stron, jak i wartość kosztów podatkowych. Należy jednak podkreślić, że świadczenia stron powinny być ekwiwalentne. Jeżeli wartość świadczenia sponsora przekroczy wartość usługi reklamowej świadczonej przez sponsorowanego, to nadwyżka świadczenia sponsora będzie uznana za darowiznę wyłączoną z kosztów uzyskania przychodów. Potwierdza to interpretacja indywidualna z 29 sierpnia 2013 r., sygn. ITPB1/415-655/13/ /PSZ, wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy, w której czytamy: (...) Gdy umowa zawarta między stronami przewiduje, że w zamian za przekazanie określonych środków pieniężnych, wartości rzeczowych lub świadczeń sponsor otrzyma od podmiotu sponsorowanego ekwiwalentne świadczenie wzajemne o charakterze reklamowym, można mówić o tzw. sponsoringu właściwym. Stanowi on w istocie odpłatne nabycie usług reklamowych. Koszty sponsoringu właściwego stanowią wówczas w całości koszty uzyskania przychodów sponsora. W przypadku gdy sponsor nie otrzymuje żadnego świadczenia wzajemnego od podmiotu sponsorowanego, poniesione przez niego wydatki mają charakter darowizny (tzw. sponsoring niewłaściwy). Wówczas należy mieć na względzie postanowienia art. 23 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów darowizn i ofiar wszelkiego rodzaju, z tym że kosztem uzyskania przychodów są koszty wytworzenia lub cena nabycia produktów spożywczych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku od towarów i usług, przekazanych na rzecz organizacji pożytku publicznego w rozumieniu przepisów ustawy o działalności pożytku publicznego, z przeznaczeniem wyłącznie na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez te organizacje. Oznacza to w praktyce, iż do kosztów mogą być zaliczone jedynie wydatki stanowiące ekwiwalent za uzyskaną usługę. Możliwa jest również sytuacja, gdy umowa sponsoringu przewiduje co prawda obustronne świadczenia sponsora i sponsorowanego, jednak nie są one ekwiwalentne. Wydatki na sponsoring są wówczas kosztami uzyskania przychodów tylko do wysokości wartości usług reklamowych świadczonych przez sponsorowanego. W pozostałej części powinny być traktowane jak darowizna (...). 4.2. Sponsoring jako reklama Aby sponsor mógł zaliczyć do kosztów wydatki poniesione w związku z umową sponsoringu, usługi wykonywane w zamian na rzecz sponsora muszą zostać poniesione umowa sponsoringu 18 24 listopada 2014 PORADNIK GAZETY PRAWNEJ nr 43 (857) 11
Sponsoring podatki, księgi rachunkowe, interpretacje urzędowe, orzecznictwo wydatki na reprezentację w celu uzyskania przychodu i nie mogą być wyłączone z kosztów uzyskania przychodów. W praktyce sponsorzy najczęściej podejmują zobowiązania tego rodzaju w zamian za świadczenie usług reklamowych (reklamę logo, wizerunku firmy, jej produktów). Wydatki sponsora o charakterze reklamowym mogą być zaliczane do kosztów na zasadach ogólnych (na podstawie art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. i odpowiednio art. 22 ust. 1 u.p.d.o.f.). Należy jednak pamiętać, że to na sponsorze będzie spoczywał obowiązek udowodnienia, że poniesione wydatki służyły celom reklamowym (i nie stanowiły wyłączonej z kosztów darowizny czy reprezentacji). Potwierdza to interpretacja indywidualna z 29 sierpnia 2013 r., sygn. ITPB1/415-655/13/PSZ, wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy, w której czytamy: (...) Wydatki na szeroko pojmowaną reklamę (promocję) mające charakter stricte reklamowy mogą bowiem być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w pełnej wysokości, pod warunkiem jednak, że zostaną spełnione przesłanki wymienione w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. (...) Wskazać przy tym należy, że to na podatniku spoczywa ciężar dowodu odnośnie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na reklamę firmy, zgodnie z zasadą, iż konieczność udowodnienia określonych okoliczności spoczywa na stronie, która wywodzi z nich skutki prawne. Podatnik bowiem musi wykazać, że poniósł koszt celowy i zasadny z punktu widzenia prowadzonej przez siebie działalności (...). 4.3 Sponsoring nie jest reprezentacją Wyłączone z kosztów uzyskania przychodów są wydatki służące reprezentacji (wyłączenie z kosztów wydatków na reprezentację zawiera art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz odpowiednio art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Należy jednak podkreślić, że wyłączenia dotyczące reprezentacji nie mają zastosowania do sponsoringu. Jest tak pod warunkiem, że w ramach umowy sponsoringu podejmowane są działania o charakterze reklamowym, a nie reprezentacyjnym. W praktyce mogą się pojawiać wątpliwości co do tego, czy działania sponsora mają charakter wydatków na reprezentację (wyłączonych z kosztów uzyskania przychodów) czy na reklamę (zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów). Przykładowo, organy podatkowe uznają organizowanie eventów w klubach czy teatrach dla ściśle wyselekcjonowanej grupy odbiorców kontrahentów za działania o charakterze reprezentacyjnym wyłączone z kosztów uzyskania przychodów (por. interpretację indywidualną z 21 października 2011 r., sygn. IPPB5/423-713/11-5/JC, wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie). W przypadku jednak gdy działania sponsora mają charakter działań reklamowych czy marketingowych, organy podatkowe uznają prawo sponsora do zaliczenia poniesionych wydatków do kosztów uzyskania przychodów na zasadach ogólnych. Potwierdza to interpretacja indywidualna z 17 września 2012 r., sygn. IBPBI/2/423-725/12/MO, wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach. Należy zastrzec, że cały czas granice pomiędzy reklamą a reprezentacją są bardzo umowne. Jest to konsekwencją tego, że regulacje prawa podatkowego nie definiują ani pojęcia reklamy, ani reprezentacji. PRZYKŁAD Firma X podpisała z klubem sportowym Y umowę, w ramach której klub ten w zamian za otrzymywane świadczenie pieniężne zamieści logo sponsora na głównej trybunie stadionu. Taka prezentacja logo sponsora uznawana jest za promocję marki i jako taka stanowi reklamę. Ma ona przyczynić się do wzrostu sprzedaży towarów oznaczonych takim logo. 4.4 Barter Rozpatrując konsekwencje podatkowe sponsoringu w podatkach dochodowych, należy raz jeszcze przypomnieć (była o tym mowa w części dotyczącej VAT), że jeżeli sponsor przekazuje sponsorowanemu towary lub świadczy usługi, to faktycznie umowa ma charakter barteru. Jeżeli więc w ramach sponsoringu sponsor odpłatnie przekazuje towary lub świadczy usługi, to nie powinien zapominać o przychodzie z tego tytułu oraz koszcie uzyskania takiego przychodu. Przychody i koszty u sponsora i sponsorowanego przedstawia tabela (zestawienie dotyczy przychodów i kosztów w wartościach netto bez rozliczeń VAT należnego i naliczonego). umowa barterowa 12 PORADNIK GAZETY PRAWNEJ nr 43 (857) www.pgp.infor.pl
Sponsoring podatki, księgi rachunkowe, interpretacje urzędowe, orzecznictwo Sponsor/Sponsorowany Przychody: Koszty: Sponsor Sponsorowany wykazuje przychód w wysokości wartości przekazanego sponsorowanemu świadczenia (sponsor wystawia fakturę na dostawę towaru lub usługę) przychodem jest wartość sprzedaży wykazana na fakturze. wykazuje przychód w wysokości wartości usługi reklamowej świadczonej sponsorowi (sponsorowany wystawia fakturę na usługę reklamową) przychodem sponsorowanego jest wartość usługi reklamowej. wykazuje koszt zakupu usługi reklamowej na podstawie faktury zakupu usługi reklamowej wystawionej przez sponsorowanego oraz koszt zakupu towarów lub usług przekazanych sponsorowanemu (na podstawie faktur zakupu towarów lub usług). wykazuje koszt dostawy towarów lub wykonania usługi na podstawie faktury otrzymanej od sponsora. W przypadku gdy efektem zewnętrznym sponsoringu jest przekazanie świadczenia osobie fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej (niedziałającej jako przedsiębiorca), co może mieć miejsce, np. gdy w ramach sponsoringu rozdawane są nagrody w konkursie, gadżety reklamowe itp., mogą wystąpić obowiązki płatnicze lub informacyjne. Tak jak w każdym innym przypadku po stronie osoby otrzymującej świadczenie powstaje przychód podatkowy. Rzecz jasna, może to być przychód zwolniony, w zależności od okoliczności, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 68 lub pkt 68a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 68 u.p.d.o.f. zwolniona jest wartość wygranych w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasę, radio i telewizję) oraz w konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dzienźródło przychodów ZAPAMIĘTAJ Po stronie sponsora występują dwa rodzaje kosztów: koszt wykonania świadczenia własnego i koszt nabycia usługi reklamowej. Taka sytuacja występuje, ponieważ sponsoring jest rozliczany jako barter. PRZYKŁAD Firma X przekazała klubowi sportowemu stroje sportowe. W zamian za to klub sportowy wykonał usługę reklamową, która została wyceniona na 20 000 zł. W tym przypadku firma zaliczy do kosztów kwotę 20 000 zł. Jednocześnie jednak firma musi wykazać przychód równy wartości przekazanych koszulek (odrębnie określonej w umowie sponsoringu pomniejszonej o VAT) oraz koszt uzyskania takiego przychodu (według ceny nabycia koszulek pomniejszonej o VAT). 4.5 Przychody sponsorowanego W przypadku gdy sponsorowany nie jest przedsiębiorcą, który wykonywałby usługę reklamową w ramach swojej działalności gospodarczej, pojawia się problem, w jakim źródle przychodów powinien być umiejscowiony osiągnięty przez niego przychód i czy sponsor pełni tutaj obowiązki płatnika. Praktyka organów podatkowych potwierdza, że przychód z tego tytułu należy wykazać jako Inne przychody. Przykładem potwierdzającym tę praktykę są interpretacje indywidualne z 25 lutego 2014 r., sygn. IPPB2/415- -859/13-2/MG, oraz z 30 stycznia 2014 r., sygn. IPPB2/415-813/13-3/MK1, wydane przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie. Jeżeli w taki sposób klasyfikujemy przychód sponsorowanego, na sponsorze nie spoczywają obowiązki płatnika. Jednak jest on zobligowany do przekazania informacji podatkowej PIT-8C. Sponsor powinien przesłać informację PIT-8C po zakończeniu roku podatkowego, w terminie do końca lutego roku następnego: sponsorowanemu i urzędowi skarbowemu właściwemu dla sponsorowanego. 5. Obowiązki płatnicze i informacyjne przychód podatkowy 18 24 listopada 2014 PORADNIK GAZETY PRAWNEJ nr 43 (857) 13
Sponsoring podatki, księgi rachunkowe, interpretacje urzędowe, orzecznictwo obowiązek płatniczy nikarstwa i sportu, a także nagród związanych ze sprzedażą premiową jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych lub nagród nie przekracza kwoty 760 zł; zwolnienie od podatku nagród związanych ze sprzedażą premiową nie dotyczy nagród otrzymanych przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego pozarolniczą działalnością gospodarczą, stanowiących przychód z tej działalności. Natomiast na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 68a u.p.d.o.f. ze zwolnienia korzysta wartość nieodpłatnych świadczeń (zaliczonych do innych przychodów), otrzymanych od świadczeniodawcy w związku z jego promocją lub reklamą jeżeli jednorazowa wartość tych świadczeń nie przekracza kwoty 200 zł; zwolnienie nie ma zastosowania, jeżeli świadczenie jest dokonywane na rzecz pracownika świadczeniodawcy lub osoby pozostającej ze świadczeniodawcą w stosunku cywilnoprawnym. Jeżeli wymienione progi (odpowiednio 760 zł i 200 zł) zostaną przekroczone, to powstaje obowiązek płatniczy (w przypadku opisanym w art. 21 ust. 1 pkt 68; podatek wynosi wówczas 10% przychodu) lub informacyjny (w przypadku opisanym w art. 21 ust. 1 pkt 68a u.p.d.o.f. obowiązek przekazania PIT-8C). O tym, na kim spoczną obowiązki płatnicze lub informacyjne na sponsorze czy na sponsorowanym, zadecyduje treść umowy. Jeżeli strony w umowie sponsoringu ustalą, że sponsor przekaże nagrody sponsorowa nemu, a ten następnie nimi zadysponuje, to obowiązki spoczywają na sponsorowanym. Bez znaczenia wówczas jest to, że np. symbolicznie nagroda wręczana jest przez przedstawiciela sponsora. Jeżeli z umowy wynika, że nie następuje przekazanie nagrody sponsorowanemu, to sponsor będzie musiał czynić honory płatnicze lub informacyjne. 6. Sponsoring zamiast darowizny rekomendacje Ze względu na to, że koszty związane z przekazaniem darowizny są definitywnie i jednoznacznie wyłączone z kosztów podatkowych, warto niekiedy dokonać pewnych zmian w stosunku prawnym i spróbować w miejsce umowy darowizny zawiązać umowę sponsoringu. Pozwoli to na zaliczenie wydatków ponoszonych w ramach takiej umowy do podatkowych kosztów uzyskania przychodu. 7. Sponsoring w księgach rachunkowych Sposób ewidencji operacji gospodarczych, związanych z realizacją umowy sponsoringu w księgach rachunkowych sponsora i sponsorowanego, zostanie przedstawiony na przykładzie. ewidencja operacji gospodarczych PRZYKŁAD Na mocy zawartej umowy sponsoringu stowarzyszenie X (sponsorowany) zobowiązało się do reklamy spółki z o.o. Y (sponsora) poprzez podawanie do publicznej wiadomości na swoich stronach internetowych nazwy sponsora oraz prezentowanie jego logo jako fundatora nagród rzeczowych w organizowanym przez siebie konkursie. Ustalono, że wartość wzajemnych świadczeń jest ekwiwalentna i wynosi 5000 zł netto plus VAT według stawki 23%. Postanowienia umowy zostały wypełnione. Ewidencja u sponsora (spółka z o.o. Y) 1. Faktura dotycząca przekazania towarów na rzecz sponsorowanego Wn konto 201 Rozrachunki z odbiorcami 6150,00 zł Ma konto 222 Rozliczenie podatku VAT należnego 1150,00 zł Ma konto 730 Sprzedaż towarów 5000,00 zł 2. Koszt własny przekazanych towarów Wn konto 735 Wartość sprzedanych towarów według cen nabycia 5000,00 zł Ma konto 330 Towary 5000,00 zł 3. Faktura dotycząca nabycia usługi reklamowej Wn konto 409 Pozostałe koszty 5000,00 zł Wn konto 223 Rozliczenie podatku VAT naliczonego 1150,00 zł Ma konto 202 Rozrachunki z dostawcami 6150,00 zł 4. Wzajemna kompensata Wn konto 202 Rozrachunki z dostawcami 6150,00 zł Ma konto 201 Rozrachunki z odbiorcami 6150,00 zł 14 PORADNIK GAZETY PRAWNEJ nr 43 (857) www.pgp.infor.pl
Sponsoring podatki, księgi rachunkowe, interpretacje urzędowe, orzecznictwo 730 Sprzedaż towarów 222 Rozliczenie podatku VAT należnego 201 Rozrachunki z odbiorcami 5000,00 (1 1150,00 (1 1) 6150,00 6150,00 (4 330 Towary 735 Wartość sprzedanych towarów według cen nabycia 409 Pozostałe koszty Sp.) xxx 5 000,00 (2 2) 5000,00 3) 5000,00 223 Rozliczenie podatku VAT naliczonego 202 Rozrachunki z dostawcami 3) 1150,00 4) 6150,00 6150,00 (3 Ewidencja u sponsorowanego (stowarzyszenie X) 1. Faktura dotycząca otrzymanych towarów od sponsora Wn konto 300 Rozliczenie zakupu Wn konto 223 Rozliczenie podatku VAT naliczonego Ma konto 202 Rozrachunki z dostawcami 2. Przyjęcie towarów Wn konto 330 Towary Ma konto 300 Rozliczenie zakupu 3. Faktura dotycząca sprzedaży usługi reklamowej Wn konto 201 Rozrachunki z odbiorcami Ma konto 222 Rozliczenie podatku VAT należnego Ma konto 700 Sprzedaż usług 4. Wzajemna kompensata Wn konto 202 Rozrachunki z dostawcami Ma konto 201 Rozrachunki z odbiorcami 202 Rozrachunki z dostawcami 223 Rozliczenie podatku VAT naliczonego 5000,00 zł 1150,00 zł 6150,00 zł 5000,00 zł 5000,00 zł 6150,00 zł 1150,00 zł 5000,00 zł 6150,00 zł 6150,00 zł 300 Rozliczenie zakupu 4) 6150,00 6150,00 (1 1) 1150,00 1) 5000,00 5000,00 (2 330 Towary 700 Sprzedaż usług 222 Rozliczenie podatku VAT należnego 2) 5000,00 5000,00 (3 1150,00 (3 201 Rozrachunki z odbiorcami 3) 6150,00 6150,00 (4 PODSTAWA PRAWNA art. 15 ust. 2, art. 29a ust. 1, art. 43 ust. 1 pkt 16, art. 86 i 113 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054; ost. zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 1171), art. 10, art. 13 pkt 8, art. 21 ust. 1 pkt 68 i 68a, art. 22 ust. 1, art. 23 ust. 1 pkt 11 i 23 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361; ost. zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 1328), art. 15 ust. 1, art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 851; ost. zm. Dz.U. poz. 1328), art. 353 1 i art. 888 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121; ost. zm. Dz.U. poz. 827). ZGODNIE Z PRAWEM Art. 353 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego 18 24 listopada 2014 PORADNIK GAZETY PRAWNEJ nr 43 (857) 15
Sponsoring podatki, księgi rachunkowe, interpretacje urzędowe, orzecznictwo Sponsoring w praktyce EWA SŁAWIŃSKA prawnik, ekspert w zakresie VAT, redaktor naczelna MONITORA księgowego 1. Opodatkowanie VAT usług wykonywanych na rzecz sponsora 1.1. Czynności wykonywane na podstawie umowy sponsoringu podlegają opodatkowaniu VAT TEZA Zawieranie odpłatnych umów ze sponsorami i wykonywanie w zamian usług podlega opodatkowaniu VAT. Jest tak także wtedy, gdy podmiotem sponsorowanym jest podmiot publiczny wykonujący określone czynności w ramach swojej funkcji publicznoprawnej. Potwierdza to interpretacja Dyrektora IS w Poznaniu, której fragment przytaczamy. STANOWISKO URZĘDU (...) Z danych przedstawionych we wniosku wynika, że Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT. Gmina corocznie, co do zasady w pierwszych dniach września, orga nizuje jednodniowe dożynki gminne (dalej: Dożynki, Impreza). Podczas Dożynek Gmina organizuje konkursy na najpiękniejszą wieś i najpiękniejszą posesję, co umożliwia lokalnym mieszkańcom czynne uczestnictwo w wydarzeniu. W ramach Imprezy, po rozstrzygnięciu konkursów, następuje część obejmująca wręczenie nagród dla zwycięzców. Następnie mają miejsce występy artystyczne, w szczególności są to występy muzyków i grup tanecznych oraz organizowane są animacje dla dzieci. Ponadto, dla specjalnie zaproszonych do uczestnictwa w Dożynkach gości przewidziany jest poczęstunek, przygotowywany przez działające na terenie Gminy stowarzyszenie. Zwieńczeniem Imprezy jest zabawa taneczna. Gmina nie pobiera opłat za uczestnictwo w Dożynkach, tj. w szczególności nie są pobierane opłaty za możliwość uczestnictwa w konkursach, uczestnictwo w występach artystów oraz zabawach tanecznych. W latach 2009 2011 Gmina podczas Dożynek wykonywała na rzecz zainteresowanych podmiotów świadczenia w zakresie sponsoringu na podstawie umów cywilnoprawnych. Świadczenia te polegały w szczególności na umieszczaniu na terenie Imprezy balonów oraz banerów z logo podmiotu, umieszczaniu logo sponsora w materiałach promocyjnych etc. Powyższe czynności wykonywane na rzecz sponsorów Gmina dokumentowała wystawianymi fakturami VAT. Faktury te Gmina ujmowała w swoich rejestrach sprzedaży i składanych deklaracjach VAT-7 oraz rozliczała podatek VAT należny z tego tytułu. Niemniej jednak w 2012 roku Gmina zaprzestała wykonywania czynności w zakresie sponsoringu podczas Dożynek. Z tytułu świadczonych w latach 2009 2011 czynności w zakresie sponsoringu Gmina otrzymywała od sponsorów wynagrodzenie, które dokumentowała fakturami VAT. Czynności te miały więc charakter odpłatny. Przy tak przedstawionym opisie sprawy Wnioskodawca ma wątpliwości, czy wykonywane przez niego w latach 2009 2011 czynności na rzecz sponsorów będą podlegały opodatkowaniu VAT i nie będą korzystały ze zwolnienia z VAT. W analizowanej sprawie umieszczanie na terenie Imprezy balonów oraz banerów z logo podmiotu, umieszczanie logo sponsora w materiałach promocyjnych jest czynnością wykonywaną na podstawie zawartych z zainteresowanymi podmiotami umów cywilnoprawnych, z których wynika, że Gmina, otrzymując od sponsorów określoną kwotę, jest zobowiązana do wykonania na ich rzecz określonych czynności. Tym samym otrzymane od sponsorów wynagrodzenie jest związane z uzyskaniem określonego świadczenia. Z uwagi zatem na fakt, że ww. świadczenia wykonywane przez Gminę są czynnościami cywilnoprawnymi (nie zaś publicznoprawnymi), w odniesieniu do tychże świadczeń Gmina występuje w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. W konsekwencji należy stwierdzić, że odpłatne wykonywanie przez Gminę podczas Dożynek świadczeń polegających na umieszczaniu na terenie Imprezy balonów oraz banerów z logo podmiotu (sponsora), umieszczaniu logo sponsora w materiałach promocyjnych, stanowi usługę zdefiniowaną w art. 8 ust. 1 ustawy, która na mocy art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (...). Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 20 stycznia 2014 r., sygn. ILPP2/443-988/13-6/AD 16 PORADNIK GAZETY PRAWNEJ nr 43 (857) www.pgp.infor.pl
Sponsoring podatki, księgi rachunkowe, interpretacje urzędowe, orzecznictwo OD REDAKCJI Warto dodać, że w opisanej sytuacji organy podatkowe przyznają organizatorowi (w tym przypadku gminie) prawo do pełnego odliczenia VAT naliczonego od wydatków związanych z organizacją dożynek. Wskazuje na to interpretacja indywidualna Dyrektora IS w Poznaniu z 20 stycznia 2014 r., sygn. ILPP2/443-988/13-7/AD, w której czytamy: (...) gdy nie jest możliwe przyporządkowanie zakupów do poszczególnego rodzaju działalności, tj. opodatkowanej lub niepodlegającej opodatkowaniu, wówczas w odniesieniu do bieżących wydatków związanych z organizacją Imprez Wnioskodawcy przysługuje w całości prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z działalnością opodatkowaną i niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W tym miejscu należy przywołać uchwałę NSA w składzie 7 Sędziów z 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 9/10 do której również w uzasadnieniu swojego stanowiska odwołuje się Wnioskodawca gdzie wskazano, że: (...) w przypadku podatku naliczonego wynikającego z wydatków związanych tylko z czynnościami opodatkowanymi oraz z czynnościami niepodlegającymi podatkowi (których nie da się jednoznacznie przypisać do jednej z tych kategorii czynności), podatnik nie stosuje odliczenia częś ciowego wedle proporcji określonej na podstawie art. 90 ust. 3 u.p.t.u., lecz odliczenie pełne. Wartość czynności niepodlegających w ogóle opodatkowaniu nie wchodzi bowiem do sumy wartości obrotów ustalanych dla potrzeb liczenia proporcji sprzedaży. W przypadku gdy podatnik wykonuje wyłącznie czynności opodatkowane oraz czynności niepodlegające podatkowi, nie ma obowiązku stosowania odliczenia częściowego (gdyby ewentualnie chciał ustalać proporcję sprzedaży dla celów odliczenia, to wyniesie ona 100%). Należy zaznaczyć, że wprowadzone w art. 90 ustawy ograniczenie w prawie do odliczenia podatku naliczonego, jak wyżej wykazano, dotyczy wyłącznie zakupów wykorzystywanych zarówno do działalności opodatkowanej, jak i zwolnionej. Tym samym brak jest podstaw do ograniczania w oparciu o ten przepis możliwości podatnika do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych jednocześnie z czynnościami opodatkowanymi i niepodlegającymi opodatkowaniu. Zatem w sytuacji gdy zakupy służą zarówno czynnościom opodatkowanym, jak i niepodlegającym opodatkowaniu, a podatnik nie jest w stanie przyporządkować ww. zakupów do określonego rodzaju sprzedaży, to przysługuje mu pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego (...). 1.2. Podmiot sponsorowany może korzystać ze zwolnienia ze względu na wysokość obrotów TEZA Jeżeli sponsorowany podmiot nie jest podatnikiem VAT, to do czasu przekroczenia kwoty uprawniającej do korzystania ze zwolnienia przysługującego drobnym przedsiębiorcom ze względu na niewielkie obroty (150 000 zł) nie musi on opodatkowywać usług świadczonych na podstawie umowy sponsoringu. Potwierdza to interpretacja Dyrektora IS w Warszawie, której fragment przytaczamy. STANOWISKO URZĘDU (...) Z okoliczności przedstawionych we wniosku wynika, że Wnioskodawca będący jednostką budżetową, nieposiadający osobowości prawnej i niebędący podatnikiem VAT, podpisał umowę patronatu z podmiotem gospodarczym. Zgodnie z zawartą umową sponsor zobowiązuje się do wsparcia finansowego działalności statutowej jednostki przez okres 5 lat po 150 tys. zł rocznie. Wsparcie finansowe ma być wykorzystane na pokrycie kosztów funkcjonowania Ośrodka, celem wspierania nauki, edukacji, oświaty i wychowania. (...) Analiza treści wniosku na tle przywołanych przepisów prowadzi do wniosku, że, co istotne w przedmiotowej sprawie, to fakt, że Wnioskodawca, jak wynika z umowy o sponsoring, w zamian za otrzymane wsparcie finansowe zobowiązał się do reklamy Sponsora m.in. na elewacji budynku Ośrodka, na stronie internetowej i drukowanych materiałach. Zatem Wnioskodawca na podstawie zawartej umowy zobowiązał się do podjęcia różnych działań stanowiących wymierną wartość reklamową i marketingową dla Sponsora. W sytuacji gdy otrzymywane wsparcie finansowe wiąże się z wykonywaniem na rzecz Sponsora czynności w postaci np. zobowiązania do działań o charakterze promocyjnym, marketingowym, reklamowym etc., stanowi ono rodzaj wyna grodzenia za usługi wykonywane przez Wnioskodawcę. Wobec powyższego przekazana kwota wsparcia finansowego na rzecz Wnioskodawcy stanowi wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług podlegające opodatkowaniu stawką właściwą dla świadczo- 18 24 listopada 2014 PORADNIK GAZETY PRAWNEJ nr 43 (857) 17
Sponsoring podatki, księgi rachunkowe, interpretacje urzędowe, orzecznictwo nych usług, w związku z tym, że ww. usługi nie zos tały wymienione w ustawie ani w rozporządzeniu wykonawczym jako objęte preferencyjnym opo dat kowaniem zastosowanie będzie miała 23% stawka podatku VAT, zgodnie z art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a pkt 1 ustawy o VAT. Jednakże w niniejszej sprawie Wnioskodawca, świadcząc przedmiotowe usługi, może skorzystać ze zwolnienia podmiotowego przewidzianego w art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług do czasu, gdy wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczy kwoty określonej w przepisie art. 113 ust. 1 ustawy, tj. kwoty 150 000 zł. Oznacza to, że po przekroczeniu limitu obrotów Wnioskodawca zobowiązany będzie dokonać rejestracji jako podatnik podatku od towarów i usług i dokumentować wykonywane usługi fakturą VAT. (...) Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 30 sierpnia 2012 r., sygn. IPPP2/443-509/12-5/RR OD REDAKCJI Podatnicy VAT zwolnieni z podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT (tzw. zwolnienie ze względu na wartość sprzedaży nieprzekraczającą 150 000 zł) nie mają co do zasady obowiązku wystawiania faktur VAT dokumentujących usługi wyko nane na podstawie umowy sponsoringu (art. 106b ust. 2 ustawy o VAT). Jednak mimo korzystania ze zwolnienia będą mieli obowiązek wystawienia faktury, gdy sponsor tego zażąda (art. 106b ust. 3 pkt 2 ustawy o VAT). Sponsorowany podatnik zwolniony z VAT na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT ma obowiązek wystawienia faktury na żądanie sponsora, jeżeli żądanie to zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty. Podatnik VAT zwolniony z tego podatku nie powinien dokumentować swoich usług innym dokumentem niż faktura (np. rachunkiem). Od 1 stycznia 2014 r. dokumentem właściwym w takim przypadku jest wyłącznie faktura. 1.3. Usługa sponsoringu podlega opodatkowaniu VAT TEZA Usługi sponsoringu świadczone na rzecz sponsora są usługami reklamowymi i podlegają opodatkowaniu VAT. Nie ma podstaw do przyjęcia, że są one wyłączone z opodatkowania tym podatkiem. Potwierdził to NSA w wyroku, którego fragment przytaczamy. STANOWISKO SĄDU (...) Z analizy przedmiotowych umów wynika w sposób bezsporny, że trafne jest stanowisko przyjęte w zaskarżonej decyzji, iż przedmiotowe czynności stanowią sprzedaż usług powierzchni band stadionu do wykorzystania w celach reklamowych. Kontrahenci skarżącego w zamian za określone w tych stosunkach zobowiązaniowych świadczenia pieniężne uprawnieni byli do ustawiania na stadionie w określonych miejscach band z reklamami, bądź dalszego jej przekazywania osobom trzecim. Wbrew poglądowi strony skarżącej nie ma podstaw do przyjęcia, iż zawarte umowy dotyczyły sprzedaży prawa do reklamy. Należy także zaznaczyć, że również w judykaturze na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym z 1993 r. podobnie kwalifikowano usługi świadczone przez skarżącego. W wyroku z dnia 20 lutego 2002 r., I SA/Ka 1713/00, CBOSA, Naczelny Sąd Administracyjny Ośrodek Zamiejscowy w Katowicach wskazał, że umowa sponsoringu polegająca na odpłatnym umieszczeniu reklam na koszulkach zawodników jest usługą w rozumieniu ustawy o VAT z 1993 r. Pogląd ten wcześniej został wy rażony w wyrokach tego sądu z dnia 4 października 2001 r., I SA/Ka 1531/00, I SA/Ka 1532/00 i I SA/Ka 1533/00. W uzasadnieniach tych orzeczeń podkreślono, że działania polegające na oznaczeniu sponsora na tle transmitowanego wydarzenia, np. reklamy na bandach, na koszulkach zawodników czy też ustawienie logo Firmy za bramką boiska, stadionu sportowego niewątpliwie mają charakter usług reklamowych, bowiem zmierzają do podniesienia prestiżu sponsora, a w konsekwencji dążą do zwiększenia przychodu firmy. Z kolei w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 9 października 2007 r., I SA/Po 1286/07, oraz w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 maja 2007 r., I FSK 876/06, orzeczenia dostępne w bazie CBOSA, wyrażono pogląd, że czynność polegająca na odpłatnym udostępnieniu powierzchni stadionu i zainstalowaniu band jako powierzchni reklamowych jest usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w rozumieniu powołanej ustawy (...). Również podobny pogląd prezentowano w piś miennictwie przedmiotu. Wskazywano, że odpłatne eksponowanie umieszczonego na samochodzie rajdowym nazwy i logo firm obcych jest usługą 18 PORADNIK GAZETY PRAWNEJ nr 43 (857) www.pgp.infor.pl
Sponsoring podatki, księgi rachunkowe, interpretacje urzędowe, orzecznictwo reklamy. Podmioty te są usługobiorcami płacącymi za usługę reklamy (por. J. Zubrzycki, Leksykon VAT 2002). Wyrok NSA z 8 kwietnia 2013 r., sygn. akt I FSK 721/12 2. Odliczanie VAT naliczonego 2.1. Sponsor ma prawo do odliczenia VAT naliczonego z faktury za usługi sponsoringowe TEZA Sponsor ma prawo do odliczenia VAT naliczonego z faktury otrzymanej od podmiotu sponsorowanego. Jest tak, jeżeli podmiot sponsorowany wykonuje na rzecz sponsora usługi opodatkowane VAT, a usługi te mają związek z wykonywaną przez sponsora działalnością opodatkowaną tym podatkiem. Przy czym należy podkreślić, że wystarczy, aby wydatek na te usługi miał pośredni związek z działalnością opodatkowaną VAT wykonywaną przez sponsora. Nie musi to być związek bezpośredni. Potwierdził to Dyrektor IS w Warszawie w interpretacji, której fragment przytaczamy. STANOWISKO URZĘDU (...) Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy, należy wskazać, iż na podstawie umowy zobowiązaniowej organizator gali zobowiązał się do określonego świadczenia na rzecz Spółki, a Spółka do wypłaty określonego wynagrodzenia za ww. świadczenia. Zatem wyko nywane przez organizatora gali na rzecz Wnioskodawcy w ramach zawartej umowy w przedstawionym powyżej kształcie stanowi odpłatne świadczenie usług na rzecz Spółki, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. Jak wskazano powyżej, związek dokonywanych zakupów z działalnością gospodarczą może mieć charakter pośredni lub bezpośredni. O pośrednim związku nabywanych towarów i usług z działalnością można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania firmy; mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganymi przychodami, czyli musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług a pow staniem obrotu. W opisie sprawy Spółka jasno wskazała, iż nabywana usługa służy wykonywaniu czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, gdyż tylko takowe są świadczone przez Wnioskodawcę. Ponadto wskazano również, iż Wyżej wspominana gala oraz inne spotkania organizowane przez tego samego organizatora to najważniejsze spotkania branżowe rynku nieru chomości. Stanowią one możliwość spotkania i poznania nowych klientów, umocnienie więzi z dotychczasowymi klientami. Spółka działa na rynku B2B, zatem jedyne opcje reklamy i promocji usług świadczonych przez Spółkę to reklamy w prasie branżowej (bardzo wąski wachlarz tytułów) lub tego typu spotkania. Zatem należy uznać, że usługi nabywane od organizatora gali są wykorzystywane przez Wnioskodawcę do wykonywania czynności opodatkowanych oraz nie zachodzi wyłączenie, o którym mowa w art. 88 ustawy. W związku z powyższym Spółce przysługuje prawo do odliczenia całości podatku VAT naliczonego zawartego na fakturach otrzymanych na podstawie umowy za usługę sponsoringu (...). Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 21 sierpnia 2012 r., sygn. IPPP1/443-405/12-6/ISZ 2.2. Częściowe prawo do odliczenia VAT z faktur na zakup towarów i usług z umieszczonym logo sponsorów TEZA Podatnik wykonujący usługi reklamowe na podstawie umowy sponsoringu nie może odliczyć całości VAT naliczonego od wydatków związanych z tymi usługami, jeżeli są one związane nie tylko z działalnością opodatkowaną, ale też z działalnością zwolnioną i niepodlegającą opodatkowaniu VAT. Odliczenia VAT naliczonego w takiej sytuacji podatnik powinien dokonać proporcjonalnie. Takie stanowisko zajął Dyrektor IS w Łodzi w interpretacji, której fragment przedstawiamy. STANOWISKO URZĘDU (...) Klub w ramach reklamy sponsorów umieś cił nazwy firm i ich logo na samochodzie wykorzystywanym na dojazdy zawodników na zajęcia sportowe, obanerował salę gimnastyczną logo firm sponsorują- 18 24 listopada 2014 PORADNIK GAZETY PRAWNEJ nr 43 (857) 19
Sponsoring podatki, księgi rachunkowe, interpretacje urzędowe, orzecznictwo cych. Umieścił logo firm na strojach sportowych, dyplomach, ulotkach reklamowych, gadżetach. (...) Pomiędzy sponsorami a Klubem zostały zawarte umowy dotyczące świadczenia przez Klub usług reklamowych polegających na umieszczaniu logo na strojach sportowych, dyplomach, samochodach. Wnioskodawca otrzymuje od sponsorów wynagrodzenie za świadczone usługi organizacji reklamy sponsoringowej na podstawie wystawionych przez Klub faktur w stawce 23%. Usługi związane z realizacją zadań reklamowych służą wszystkim czynnościom zarówno opodatkowanym, jak również zwolnionym i niepodlegającym VAT. W związku z powyższym nie istnieje możliwość obiektywnego przyporządkowania wydatków do poszczególnych czynności. Proporcja wynosi 51%. Faktury dokumentujące poniesione wydatki na zakup towarów i usług będących przedmiotem wniosku wystawiane są na Klub. (...) W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, gdy zakupy usług wynajęcia samochodu, wynajęcia sali gimnastycznej oraz zakup koszulek, dyplomów z umieszczonym logo sponsorów służą wszystkim czynnościom zarówno opodatkowanym, jak również zwolnionym i niepodlegającym VAT. Przy czym, jak wskazał Wnioskodawca, nie istnieje możliwość obiektywnego przyporządkowania wydatków do poszczególnych czynności, natomiast proporcja wynosi 51%. Biorąc zatem pod uwagę powołane wyżej przepisy, stwierdzić należy, iż w przypadku gdy zakupy towarów i usług związane są z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług oraz niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i Wnioskodawca nie ma możliwości określenia kwot podatku naliczonego w poszczególnych kategoriach czynności, to Wnioskodawcy przysługuje odliczenie częściowe według wskaźnika proporcji ustalonego w oparciu o przepisy art. 90 ust. 2 10 ustawy. Mając na uwadze opis sprawy oraz obowiązujące uregulowania prawne, Wnioskodawca ma prawo do odliczenia części podatku naliczonego w związku z dokonywanymi zakupami usług wynajęcia samochodu, wynajęcia sali gim nastycznej oraz zakupu koszulek, dyplomów z umieszczonym logo sponsorów, ustalonej na podstawie przepisów art. 90 ust. 2 10 ustawy, tj. wg wskaźnika 51% (...). Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 9 maja 2014 r., sygn. IPTPP1/443-161/14-4/AK 3. Przychody sponsora 3.1. Przychody z tytułu wystawionych faktur sponsoringu są przychodem podatkowym sponsora TEZA Przychody uzyskane przez podmiot sponsorowany w ramach zawartej umowy sponsoringu stanowią przychód tego podmiotu podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Potwierdza to interpretacja Dyrektora IS w Katowicach, której fragment przytaczamy. STANOWISKO URZĘDU (...) Na podstawie art. 12 ust. 1 omawianej ustawy można stwierdzić, że co do zasady przychodem jest każda wartość wchodząca do majątku podatnika, powiększająca jego aktywa, mająca definitywny charakter, którą może on rozporządzać jak własną. Odnosząc powyższe przepisy do przedstawionego powyżej opisu stanu faktycznego, należy stwierdzić, że pozyskane środki od sponsorów (reklamodawców), z którymi zostały zawarte umowy sponsoringu, spełniają definicyjne warunki uznania ich za przychód podatkowy. Zatem po stronie Spółki wystąpił przychód mający wpływ na wysokość dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych wynikający z ww. umów sponsoringu (...). Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 20 marca 2013 r., sygn. IBPBI/2/423-1632/12/CzP 4. Przychód osoby sponsorowanej 4.1. Pokrywanie kosztów związanych z podróżą i uczestnictwem w wydarzeniach o charakterze naukowym na podstawie umowy sponsoringu TEZA W związku z zawieranymi między firmą promującą farmaceutyki (parafarmaceutyki) a lekarzem nieprowadzącym działalności gospodarczej umowami sponsoringu 20 PORADNIK GAZETY PRAWNEJ nr 43 (857) www.pgp.infor.pl