Program nauczania informatyki klasa 1 gimnazjum oparty na zmodyfikowanym programie nauczania DKOS-5002-21/07 Informatyka - program nauczania Marek Kołodziej Wydawnictwo OPERON. 1 godzina lekcyjna tygodniowo (36 w roku szkolnym). Cele kształcenia wymagania ogólne 1. Bezpieczne posługiwanie się komputerem i jego oprogramowaniem, wykorzystanie sieci komputerowej; komunikowanie się za pomocą komputera i technologii informacyjno-komunikacyjnych. 2. Wyszukiwanie, gromadzenie i przetwarzanie informacji z różnych źródeł; opracowywanie za pomocą komputera rysunków, tekstów, danych liczbowych, motywów, animacji, prezentacji multimedialnych. 3. Rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji z wykorzystaniem komputera, z zastosowaniem podejścia algorytmicznego. 4. Wykorzystanie komputera oraz programów i gier edukacyjnych do poszerzania wiedzy i umiejętności z różnych dziedzin oraz do rozwijania zainteresowań. 5. Ocena zagrożeń i ograniczeń, docenianie społecznych aspektów rozwoju i zastosowań informatyki. Zadania szkoły 1. Stworzenie warunków do osiągnięcia umiejętności posługiwania się komputerem, jego oprogramowaniem i technologią informacyjną. 2. Zainteresowanie uczniów rozwojem wiedzy informacyjnej oraz nowymi możliwościami dostępu do informacji i komunikowania się. 3. Wspomaganie uczniów w ich rozpoznaniu własnych uzdolnień i zainteresowań w celu świadomego wyboru dalszego kierunku kształcenia. Szczegółowe treści nauczania z podstawy programowej realizowane w proponowanym programie. L.p. Temat (Zagadnienie) 1. Podstawowe pojęcia informatyczne God z. Umiejętności i wiadomości ucznia Korelacja, ścieżki Uwagi Rola i narzędzia informatyki 1 Wie, czym zajmuje się informatyka, zna przeznaczenie komputerów, potrafi podać przykłady zastosowania komputerów w życiu. 2. Jednostki informacji 3 Zna podstawowe i rozszerzone jednostki informatyczne wg. SI. Wie, czym są nośniki informacji. Rozumie specyfikę zapisu danych Edukacja czytelnicza i medialna, zapoznanie się z zasobami biblioteki
3. Budowa zestawu komputerowego na nośnikach informacji i potrzebę standaryzacji kodowania informacji na dane zrozumiałe przez komputer. Potrafi przeliczyć liczbę binarną na dziesiątkową. Zna zasady przyporządkowania bajtom znaków wg ASCII i rozumie konsekwencje takiego przypisania. 1 Zna skład podstawowego i rozszerzonego zestawu komputerowego. Potrafi wskazać i zna przeznaczenie elementów panelu głównego jednostki centralnej. Zna elementy budowy wewnętrznej oraz funkcje podzespołów komputera. Potrafi połączyć podzespoły zestawu komputerowego. Zna funkcję klawiszy komputera i podstawowe skróty klawiaturowe. Zna zalecenia dotyczące bezpiecznego i zdrowego korzystania z komputera. 4. Podstawy obsługi komputera 1 Umie włączyć komputer, zalogować się w sieci i uruchomić system Windows. Potrafi zlokalizować, nazwać i opisać przeznaczenie poszczególnych elementów pulpitu. Posługuje się świadomie myszą. Korzysta z systemu menu rozwijanych, podpowiedzi kontekstowych, potrafi znaleźć i otworzyć wskazaną aplikację. Zna elementy okna Windows, potrafi je aktywować oraz stosować je w praktyce. Umie przymknąć okno do ikony na pasku statusu, pracować w trybie okna i pełnoekranowym oraz bezpieczne zakończyć pracę w oknie. Struktura pamięci komputera. 5. Pamięć komputera 1 Zna przeznaczenie, cechy i parametry opisujące pamięć wewnętrzną i zewnętrzną. Zna nośniki informacji. 6. Porządkowanie i organizowanie zasobów 2 Korzysta z programów do przeglądania i wyszukiwania folderów i plików, potrafi dotyczącymi omawianych zagadnień. Edukacja prozdrowotna. Zasady BHP w pracowni komputerowej. Może wystąpić powiązanie treści lub pojęć z matematyką i historią.
znaleźć, utworzyć, przenieść, zduplikować i usunąć folder. Pracuje na plikach metodą przeciągnij i upuść. Zna zastosowanie kosza. Metody redagowania tekstów za pomocą edytora tekstu. 7. Edytor tekstu 1 Zna przeznaczenie edytorów tekstu i pojęcie edycji tekstu. Potrafi wymienić popularne edytory tekstu. Zna budowę okna edytora i zastosowanie jego narzędzi. 8. Nasz pierwszy dokument 2 Posługuje się podstawowymi funkcjami skrótami klawiaturowymi. Potrafi korzystać z pomocy. Sam pisze i edytuje proste formy. Potrafi wstawić do dokumentu gotowe elementy typu grafika itp. Zachowuje dokument w wyznaczonym katalogu. 9. Poszerzone zastosowanie edytorów tekstów 2 Potrafi łączyć w edytorze bazy danych i arkusze kalkulacyjne, grafikę i inne obiekty. oraz korelacja z treściami ze sztuki. Metody tworzenia i modyfikowania grafiki w edytorze grafiki. 10. Edytory grafiki 1 Zna funkcje i zastosowanie edytorów grafiki, rozróżnia dwie podstawowe formy grafiki komputerowej (grafiki wektorowe i bitmapy). Zna popularne edytory grafik i potrafi je krótko scharakteryzować. 11. XnView 2 Dokonuje podstawowej edycji pliku graficznego w programie XnView. 12. Zaawansowane edytory grafiki 4 Tworzy samodzielnie grafikę bitmapową w edytorze GIMP, zachowuje ją i modyfikuje Zapisuje prace i potrafi wykorzystać je w innych aplikacjach. Stosuje przeglądarki do plików graficznych, kopiuje i usuwa pliki. Metody wykonywania obliczeń na przykładzie arkuszy kalkulacyjnych. 13. Arkusz kalkulacyjny 1 Zna przeznaczenie arkusza. Potrafi wymienić popularne arkusze kalkulacyjne. Zna budowę okna arkusza i zastosowanie jego narzędzi. Potrafi wprowadzać i korygować dane. 14. Obliczenia za pomocą arkusza kalkulacyjnego 4 Potrafi wykorzystać wbudowane funkcje arkusza, przypisuje samodzielnie funkcje obliczeniowe komórkom. Potrafi pracować z MS Word, OO Writer oraz edytor grafik lub gotowe pliki graficzne.
15. Wizualizacja wyników obliczeń w arkuszu kalkulacyjnym 16. Budowa oraz przeznaczenie sieci wewnętrznych i zewnętrznych wykorzystaniem różnych dokumentów łącząc je. 2 Zna narzędzia do tworzenia wykresów, potrafi je zastosować w praktyce. Stosuje proste i złożone wykresy, osadza je w arkuszu kalkulacyjnym, edytorze tekstu. Zapisuje i kopiuje wyniki pracy. Komunikacja w sieci wewnętrznej 2 Zna historię sieci komputerowych, ich strukturę i możliwości. 17. Przeglądarki zasobów sieci. 1 Potrafi wskazać popularne programy do przeglądania zasobów WWW. Zna budowę okna przeglądarki i podstawowe narzędzia. Potrafi poruszać się między stronami (off line) 18. Programy pocztowe. 1 Zna i potrafi wymienić popularne programy pocztowe. Zna ich przeznaczenie i możliwości. Zna zasady zakładania konta internetowego, wie, jak wygląda adres internetowy. Potrafi założyć własną książkę adresową 19. Komunikacja sieciowa. 1 Potrafi komunikować się w sieci wewnętrznej stosując programy pocztowe i komunikacyjne. 20. Do dyspozycji nauczyciela 2 Razem 36 Procedury osiągania celów Organizatorem procesu kształcenia jest nauczyciel. Jednakże osiągnięcie celów nauczania i wychowania wymaga właściwej współpracy i wysiłku, zarówno nauczyciela, jak i uczniów. Konieczna jest też właściwa atmosfera, mająca decydujący wpływ na osiągane wyniki. Nauczyciel powinien tak organizować zajęcia informatyki, aby czas przeznaczony na przekazywanie wiadomości teoretycznych ograniczyć do minimum. Podstawą osiągnięcia sukcesów ucznia jest bowiem praktyczne działanie z wykorzystaniem komputera, a więc konieczne są ćwiczenia i zadania praktyczne. Ważne jest także proponowanie uczniom zadań o odpowiednim stopniu trudności na miarę ich możliwości i zdolności. Wspólną pracę nauczyciela i ucznia powinny cechować stosunki wzajemnego szacunku, chęci pomocy i zachęty do uczenia się. Równie istotny jest właściwy i czytelny sposób kontrolowania wiedzy i jej ocenianie.
Głównym zadaniem szkoły w trakcie realizacji programu nauczania informatyki jest przygotowanie uczniów do życia w społeczeństwie informacyjnym. Ponadto: zainteresowanie uczniów wykorzystaniem komputera do rozwiązywania codziennych problemów, aby traktował komputer jako bardzo funkcjonalne narzędzie, skuteczne i atrakcyjne. Ważną rolą nauczyciela jest wskazanie i uświadomienie uczniom ich ewentualnych uzdolnień i zainteresowań, które mogłyby pomóc w podjęciu decyzji wyborze kierunku kształcenia. Wreszcie zadaniem nauczyciela jest takie zorganizowanie procesu kształcenia, aby uczeń stał się stroną aktywną tego procesu i chętnie się uczył. Nauczyciel powinien być organizatorem zajęć, a ponadto pamiętać, aby: 1. być dobrze przygotowanym do prowadzenia zajęć, 2. właściwie i ciekawie dobierać zadania praktyczne, co gwarantuje zrozumienie przez uczniów problemów i pozwala im osiągnąć konkretne umiejętności, 3. zadania były ze sobą powiązane i w procesie uczenia stanowiły pewną całość, 4. treść zadań dotyczyła przede wszystkim problemów codziennego życia, 5. uczniowie mogli pracować z podręcznikiem i innymi środkami dydaktycznymi, 6. uniknąć monotonii w prowadzeniu lekcji, czyli właściwie dobierać formy prowadzenia zajęć, 7. w trakcie rozwiązywania określonych problemów uczniowie mogli pracować nie tylko samodzielnie, ale i w grupach. Zakłada się, że przy komputerze pracuje jeden lub dwóch uczniów. W celu usprawnienia procesu kształcenia nauczyciel powinien proponować uczniom zadania domowe. Powinny one w głównej mierze dotyczyć tych treści programu, których zrealizowanie nie wymaga posiadania przez ucznia komputera, czyli teorii, przemyśleń lub sposobów gromadzenia materiału. Metody oceniania osiągnięć ucznia Ocenianie osiągnięć uczniów polega na rozpoznawaniu przez nauczycieli poziomu i postępów w opanowaniu przez uczniów wiadomości i umiejętności. To rozpoznanie dokonywane jest na podstawie obowiązujących wymagań edukacyjnych zawartych w podstawie programowej i realizowanych programach nauczania. Odzwierciedleniem oceniania jest ocena. Wymagania dotyczące poszczególnych ocen wyznacza Wewnątrzszkolny System Oceniania. Dla tak specyficznego przedmiotu, jakim jest informatyka, trudno jest sprecyzować wymagania. Niełatwo jest także ocenić wiedzę i umiejętności ucznia za pomocą typowych form oceniania, na przykład pracy klasowej, sprawdzianu czy pracy domowej. Wydaje się oczywiste, że podstawę oceniania w tym przedmiocie stanowi przede wszystkim samodzielne wykonywanie ćwiczeń praktycznych w trakcie zajęć, ale także zaangażowanie ucznia, samodzielne myślenie, aktywne uczestnictwo w lekcjach, chęć niesienia pomocy innym uczniom.
Uczniowie muszą znać kryteria ocen. Za jedno zadanie uczeń może otrzymać dwie oceny, na przykład jednej oceny za poziom wiedzy i umiejętności, drugiej za walory artystyczne i estetyczne. Metody sprawdzania osiągnięć ucznia powinny i nauczycielowi, i oczywiście uczniowi dać odpowiedź na pytania: Co już wiem?, Co potrafię zrobić?, Na ile sprawnie posługuję się komputerem, chcąc wykonać określone zadanie? Zadania sprawdzające osiągnięcia uczniów można podzielić na cztery grupy: 1. egzekwujące zapamiętanie, 2. wyjaśniające stopień zrozumienia, 3. sprawdzające czy zdobyte umiejętności są wykorzystywane w sytuacjach typowych przećwiczonych w trakcie zajęć, 4. sprawdzające czy uczeń poradzi sobie w sytuacjach problemowych, czy będzie w stanie sam dojść do właściwego. Postępowanie w przypadku uczniów z orzeczeniami i opiniami PPP Wymagania, zakres materiału oraz metody i procedury osiągania celów dostosowywane są indywidualnie do możliwości ucznia na podstawie jego Indywidualnego Programu Edukacyjno-Terapeutycznego. Ocenianie pracy ucznia Ocena celująca otrzymuje ją uczeń, który: 1. stosuje i wykorzystuje zaawansowane funkcje programu nieomawiane na zajęciach, 2. dysponuje wiedzą wykraczającą poza wymagania programowe, 3. proponuje i wykonuje wyjątkowo przemyślane, funkcjonalne i estetyczne projekty, 4. uczestniczy w konkursach i zajmuje w nich punktowane miejsca, 5. z własnej inicjatywy pomaga innym. Ocena bardzo dobra otrzymuje ją uczeń, który: 1. wykazuje i potrafi wykorzystać wiedzę o funkcjach programu, 2. biegle wykorzystuje urządzenie peryferyjne, 3. właściwie i samodzielnie dobiera materiały potrzebne do realizacji zadań, 4. do rozwiązania problemu potrafi zastosować różne metody, 5. wykonuje prace estetyczne i przemyślane, nie popełniając żadnych błędów. Ocena dobra otrzymuje ją uczeń, który:
1. wykazuje średni poziom wiedzy o programie i jego funkcjach, 2. samodzielnie wykonuje zadania, 3. popełnia tylko nieliczne błędy, 4. wykonuje prace estetyczne, 5. do rozwiązania problemu stosuje szablonowe rozwiązania. Ocena dostateczna otrzymuje ją uczeń, który: 1. widoczne braki w wiedzy i umiejętnościach nadrabia chęcią wykonania zadania, 2. nie rozumie problemów, które przed nim postawiono, 3. stara się pracować samodzielnie i zgodnie z poleceniami, wykorzystuje przy tym w sposób poprawny podstawowe funkcje programu, 4. w pracy popełnia często błędy, 5. nie przywiązuje wagi do estetycznego wyglądu swojej pracy. Ocena dopuszczająca otrzymuje ją uczeń, który: 1. czasami potrafi wykonać na komputerze proste zadania, 2. nie rozumie do końca problemów, które przed nim postawiono, 3. nie potrafi rozwiązać postawionego przed nim problemu, jednak z pomocą nauczyciela potrafi wykonać i rozwiązać proste zadania, 4. opanował część umiejętności zawartych w podstawie programowej, 5. wykazuje chęci do pracy. Ocena niedostateczna otrzymuje ją uczeń, który: 1. nie potrafi wykonać na komputerze prostych zadań, 2. nie rozumie problemów, które przed nim postawiono, 3. nie opanował podstawowych umiejętności zawartych w podstawie programowej, 4. nie potrafi rozwiązać postawionego przed nim problemu, nawet z pomocą nauczyciela, 5. nie potrafi nawet w minimalnym stopniu radzić sobie z problemem, 6. nie posiada minimalnej wiedzy dotyczącej wymaganych umiejętności, 7. lekceważy przedmiot i nie wykazuje chęci współpracy. 8. nie oddaje prac w terminie.