Kraków, 31.10.2014 KRAKÓW wizja rozwoju miasta
SPIS TREŚCI 1. SZYBKA I SPRAWNA KOMUNIKACJA... 3 1.1. PREMETRO...3 1.2. Mniej linii większa częstotliwość...4 1.3. Więcej BUSPASÓW....5 1.4. PARK and RIDE....5 1.5. Szybka Kolej Miejska...5 1.6. Zmiany w Strefie Parkowania... 6 1.7 Kampania społeczna myśl na drodze!...6 2. MIEJSCA REKREACJI I WYPOCZYNKU NA KAŻDYM OSIEDLU...7 3. ATRAKCYJNA PRZESTRZEŃ PUBLICZNA....8 4. PRZODEM DO WISŁY....9 5. ROWER - WYGODNY I SZYBKI SPOSÓB PORUSZANIA SIĘ PO MIEŚCIE...9 6. KRAKÓW PRZYJAZNY MIESZKAŃCOM......10 6.1. Zmiana godzin pracy urzędów...10 6.2. Wyłączenie sygnalizacji...10 6.3. Obniżka lokalnych podatków...10 7. MIEJSCE AUT JEST POD ZIEMIĄ...11 8. BEZPIECZEŃSTWO...11 9. TRZECIA OBWODNICA...12 10. STOP DZIUROM NA DROGACH....12 11. JAK ZWIĘKSZYĆ DOCHODY MIASTA?...13
1. Szybka i sprawna komunikacja Raz na zawsze trzeba skończyć z korkami w Krakowie. I nie mam tu na myśli budowy kolejnych autostrad w centrum, które jedynie zachęcają większą liczbę kierowców do podróży samochodem. Należy inwestować w komunikację zbiorową. 1.1 PREMETRO! Ostatnio w Krakowie forsuje się pomysł budowy metra. Ze względów ekonomicznych jego budowa w najbliższych latach wydaje się niemożliwa. Rozsądniejszym sposobem na stworzenie sprawnej komunikacji miejskiej w Krakowie wydaje się być budowa premetra. Taki system działa w wielu miastach na świecie m.in. w Antwerpii, czy Kolonii. Dobrze zrealizowany system premetra powinien gwarantować minimalną prędkość handlową (średnią, licząc postój na przystankach) 24 km/h. Premetro polega na częściowym wprowadzeniu trasy tramwaju pod ziemię, najczęściej w centrum miasta. Na pozostałych odcinkach tramwaj porusza się wydzielonym torowiskiem, a na skrzyżowaniach ma bezwzględny priorytet. Na bardziej rozbudowanych skrzyżowaniach, gdzie tworzą się zatory, możliwa jest budowa estakad przy budowie linii tramwajowej na Kurdwanów przy ulicy Nowosądeckiej zostawiono nawet pod nią wolny obszar. Estakada zlikwidowałaby problem, który tworzy się teraz w tym miejscu tramwaje, czekające na zielone światło w stronę Kurdwanowa, blokują przejazd pojazdom, jadącym w stronę Bieżanowa. Do systemu premetra nie trzeba kupować także nowego taboru, gdyż tunelem mogą jeździć zwykłe tramwaje. Przystanki na trasie powinni być rozlokowane co 600-700 metrów, by nie opóźniać przejazdu. Takie rozwiązanie zastosowano na odcinku Wielicka- Kurdwanów. Priorytet na światłach, a także odpowiednio wyprofilowane torowisko powoduje, że trasę tę tramwaj pokonuje z jedną największych prędkości handlowych w Krakowie około 22 km/h.
Koncepcję premetra dla Krakowa przygotowała kilka lat temu firma Altrans. Zakłada ona budowę około 8 km podziemnych tras na kierunkach wschód-zachód i północ-południe, gdzie potoki pasażerskie są największe. Budowa premetra jest znacznie tańsza niż metra głębokiego, bo nie ma potrzeby drążenia tuneli tam, gdzie nie jest to potrzebne a jedynie w miejscach, gdzie jest to niezbędne. Koszt budowy dwóch linii premetra - według koncepcji Altrans - zamknąłby się w kwocie 2,5 mld złotych. Zaledwie jedna nitka metra to wydatek minimum 6 mld złotych. W pierwszej kolejności należy jednak przedłużyć linię szybkiego tramwaju na Azory. Tereny pod tę inwestycję są już zarezerwowane. Zaledwie 1,5 km torowiska zapewni dogodny dojazd do centrum 20 tysiącom mieszkańców tego osiedla. Na lata 2016-2018 planowana jest budowa nitki na Górkę Narodową. Trasa na Azory powinna powstać razem z nią. Ilustracja 1: Komunikacja indywidualna vs zbiorowa 1.2 Mniej linii większa częstotliwość Należy wdrożyć system przesiadkowy, oparty o zasadę "mniej linii, ale większa częstotliwość kursowania". W Wiedniu, stawianym za wzór, jeśli chodzi o funkcjonowanie komunikacji publicznej, znaczna część odcinków sieci tramwajowej służy tylko jednej linii, ale za to bardzo wysokiej częstotliwości kursowania. Najważniejszym elementem systemu jest wygodny i czytelny systemem przesiadek. Jest zatem jak w metrze - główne linie jeżdżą bardzo często, a czas podróży skraca się dzięki krótszemu oczekiwaniu na przesiadkę Zmniejszenie liczby linii tramwajowych to także korzyść w postaci usprawnienia przejazdu tramwajów przez większe skrzyżowania (np. Dietla/Stradom). Dzięki mniejszej ilości relacji skrętnych, zwiększa się ich przepustowość.
1.3 Więcej BUSPASÓW Autobusom na newralgicznych odcinkach powinno wytyczyć się BUSPASY, m.in. na ulicy Konopnickiej i Czarnowiejskiej. W Krakowie mamy już kilkanaście kilometrów takich tras i znakomicie spełniają swoją rolę. Długość BUSPASÓW nie jest istotna, wystarczy, jeśli służą jako ominięcie punktu, który zwykle jest źródłem zatoru. 1.4 PARK and RIDE Warto zainwestować w system Park and Ride, który znakomicie sprawdza się w zachodnich miastach. Kierowcy zostawiają swoje samochody na parkingach zlokalizowanych na obrzeżach, a do centrum dojeżdżają (bezpłatnie!) innym, szybszym środkiem transportu. W Warszawie, gdzie taki system wprowadzono, szacuje się, że dzięki temu rozwiązaniu prawie 1000 aut nie wjeżdża bezpośrednio do centrum. Kierowcom się to po prostu opłaca, bo oszczędzają czas, nie stojąc w korkach. 1.5 Szybka Kolej Miejska Czas zrealizować szybką kolej aglomeracyjną oczywiście przy współpracy z Województwem i PKP. Pociągi na pewno nie zastąpią tramwajów i autobusów. Mogą być jednak ich doskonałym uzupełnieniem. W Krakowie sieć kolejowa jest dość gęsta, ale źle wykorzystywana. Należy ją zmodernizować, zbudować nowe przystanki, węzły przesiadkowe i infrastrukturę towarzyszącą. System przesiadek musi być jasny i klarowny. Nowoczesny tabor i szybki czas podróży zachęci krakowian do podróży tym środkiem transportu. Dla przykładu podróż z Prokocimia na Azory może trwać jedynie 15 minut! Teraz, by pokonać ten odcinek w godzinach szczytu potrzeba trzy razy tyle. W ramach projektu należy zbudować nowe stacje: m.in. Hala Targowa (powyżej projekt) i Złocień. Konieczna jest także budowa łącznicy kolejowej Zabłocie Krzemionki, dzięki której pociągi jadące od strony Skawiny nie będą musiały wjeżdżać na dworzec w Płaszowie.
1.6 Zmiany w Strefie Parkowania Strefa Parkowania może być rozszerzana, ale tylko w oparciu o zasadę im dalej od centrum, tym taniej. Nie może być tak, że parkowanie na Placu Matejki w ścisłym centrum kosztuje tyle samo, co na ulicy Św. Kingi w Podgórzu. 1.7 Kampania społeczna myśl na drodze! Badania wykazały, że dynamiczniejsze ruszanie spod świateł powoduje zwiększenie przepustowości skrzyżowań nawet o 20%! A więc o tyle mniejsze korki! Kolejnym czynnikiem, który powoduje zatory, jest blokowanie skrzyżowań przez pojazdy, które wjechały na nie, wiedząc, że nie mają szans jego opuszczenia. Należy przeprowadzić kampanię informacyjną skierowaną do zmotoryzowanych (np. ulotki rozdawane na światłach), a także rozważyć montaż sekundników na sygnalizacjach świetlnych.
2. Miejsca rekreacji i wypoczynku na każdym osiedlu Na krakowskich osiedlach brakuje miejsc, w których popołudniami moglibyśmy wyjść na spacer. Wielofunkcyjne boiska powstają zbyt wolno. Na każdym osiedlu powinno powstać miejsce, gdzie można bezpiecznie i przyjemnie spędzić wolny czas. Młodzieży należy się bezpłatny dostęp do placów sportowych, a dzieciom bezpieczne place zabaw. Ilustracja 2: Władze Poznania dały przykład, jak należy dbać o przestrzeń na osiedlach. W każdej dzielnicy powinny powstać pływalnie i hale sportowe. W lecie krakowianom należy się dostęp do odkrytych pływalni. W ostatnich latach zamknięto obiekty rekreacyjne przy Reymonta, Eisenberga, a wcześniej w Borku Fałęckim. Koniecznie trzeba je zmodernizować (jak ten przy Bulwarowej) i zbudować kolejny obiekt na południu miasta. Zagospodarowania potrzebuje również Zalew Bagry.
Warto pomyśleć o wielbicielach psów. Powinny powstać dla nich wybiegi. Pierwszy taki obiekt w Krakowie, który powstał na Prądniku Czerwonym, od razu zrobił furorę. Czworonogi mogą się tam do woli wybiegać, pobawić, załatwić swoje potrzeby. Dzięki temu wolne od psich kup pozostaną okoliczne parki. 3. Atrakcyjna przestrzeń publiczna Przede wszystkim trzeba przywrócić ulice ludziom. W centrum miasta ulice powinny stać się przestrzenią przyjazną dla pieszych. Powinno zakazać się parkowania samochodów na chodnikach. Projektowaniem przestrzeni publicznej powinny zająć się wyspecjalizowane firmy. Przy modernizacji ulic nie można oszczędzać na jakości materiałów. Należy zadbać o małą architekturę ławki, stojaki na rowery, kosze na śmieci, latarnie, a także o estetyczną roślinność. Należy wypowiedzieć wojnę nielegalnym szyldom reklamowym. Trzeba ściśle określić, jak mogą one wyglądać. Ważnym elementem przestrzeni publicznej jest oczywiście oświetlenie. Odpowiednie potrafi zdziałać naprawdę cuda przykład na zdjęciu powyżej. Efektowna gra świateł w Frankfurcie nad Menem wygląda znakomicie.
4. Przodem do Wisły Ilustracja 3: Tak zagospodarowano bulwary w Lyonie - za pieniądze UE Bulwary powinny stać się atrakcyjne dla mieszkańców i turystów. Kraków, wzorem Warszawy, powinien ogłosić konkurs na kompleksowe zagospodarowanie nadwiślańskich bulwarów. Komunikację między brzegami poprawiłyby kładki pieszorowerowe. Przed chaosem trzeba chronić nadbrzeża. Skala nowo projektowanych budowli musi odpowiadać istniejącej zabudowie. 5. Rower jako wygodny i szybki sposób poruszania się po mieście Trasy rowerowe powinny powstawać w sposób przemyślany. Planowanie nowych dróg musi być rozpatrywane także z punktu widzenia rowerzysty. Potrzebne są połączenia międzydzielnicowe, a także nowe ścieżki w centrum. Ważne, by były odseparowane od innych uczestników ruchu, by nie potęgować konfliktów. Jednokierunkowe ulice w centrum dla rowerów powinny być dostępne są w obu kierunkach (wyznaczenie tzw. kontrapasów). Ilustracja 4: W Kopenhadze buduje się już autostrady rowerowe - w Krakowie jest problem ze zwykłymi ścieżkami
Ilustracja 5: W Paryżu powstało 1400 stacji wynajmu rowerów, w Krakowie mamy ich zaledwie 33. Konieczna jest budowa wypożyczalni rowerów z prawdziwego zdarzenia. Należy rozwijać istniejącą sieć KMK BIKE o kolejne stacje. Po kilku latach działania w Krakowie mamy ich zaledwie 33. Zagęszczenie w centrum jest zadowalające. Stacji brakuje jednak na krakowskich osiedlach zwłaszcza w południowych dzielnicach. Jeśli sięć punktów KMK BIKE będzie gęsta, a dróg rowerowych coraz więcej, rower stanie się bardzo konkurencyjnym środkiem transportu. 6. Kraków przyjazny mieszkańcom 6.1 Zmiana godzin pracy urzędników Przynajmniej dwa razy w tygodniu urzędy powinny działać dłużej. Dzięki temu mieszkańcy nie będą musieli się zwalniać z pracy, by załatwić swoje sprawy. Nie spowoduje to dodatkowych kosztów, gdyż w te dni urzędy będą po prostu otwierane w późniejszych godzinach. 6.2 Wyłączenie sygnalizacji Jak pokazały doświadczenia ze skrzyżowaniem pod Dworcem Głównym i Pocztą Główną wyłączenie sygnalizacji świetlnej powoduje mniejsze korki, dzięki maksymalnemu wykorzystaniu przestrzeni skrzyżowania. Kolizji jest bardzo mało, bo kierowcy jeżdżą ostrożniej. Sygnalizacja świetlna w godzinach nocnych powinna być wyłączona. W tej chwili zdarza się czekać kierowcom po 2-3 minuty na wyjazd z osiedla, mimo że drogą główną nic nie jedzie. 6.3 Obniżka lokalnych podatków Obniżenie podatku od nieruchomości spowoduje, że Kraków stanie się jeszcze bardziej atrakcyjny dla przedsiębiorców. To także więcej pieniędzy w kieszeni mieszkańców, którzy na pewno lepiej zajmą się nimi, niż urzędnicy.
7. Miejsce aut jest pod ziemią Nawet najlepsza komunikacja miejska nie spowoduje, że z krakowskich ulic znikną samochody. Ich miejsce jest jednak pod ziemią. Należy rozbudowywać sieć parkingów podziemnych w rejonie drugiej obwodnicy (pod Muzeum Narodowym, przy Nowym Kleparzu, a także pod Halą Targową). Ich budowa nie powinna zwiększać potencjału parkingowego obszaru śródmiejskiego, a być ukierunkowana na eliminację parkowania przyulicznego, co stworzy lepsze warunki dla pieszych. Parkingi powinny być budowane w systemie koncesyjnym. Miasto nie wyda nań nawet złotówki. W zamian prywatna firma będzie pobierać opłaty przez określony czas. W obrębie Starego Miasta należy radykalnie ograniczyć ruch samochodowy. Straż Miejska musi zwrócić uwagę na osoby, które nielegalnie wykorzystują uprawnienia niepełnosprawnych i wjeżdżają w strefę B. Od aut należy także uwolnić wąskie uliczki Kazimierza. W zamian konieczna jest budowa parkingu podziemnego w rejonie placu Wolnica lub ulicy Dajwór. 8. Bezpieczeństwo Po krakowskich osiedlach powinno poruszać się więcej pieszych patroli policji. Są one najskuteczniejszą metodą patrolowania w ciasno zabudowanych ulicach. Nie może być tak, że mieszkańcy siedzą w domach, bo boją się wyjść wieczorem do parku. W centrum miasta należy poprawić monitoring. Teraz sprawcy bójek czują się bezkarni, gdyż nie da się ich zidentyfikować. Ilustracja 6: Zostawcie auta - wyjdźcie na ulice!
9. Trzecia obwodnica Głównym zadaniem trzeciej obwodnicy Krakowa jest usprawnienie komunikacji pomiędzy wszystkimi dzielnicami miasta. Jej powstanie pozwoli odciążyć m.in. Aleje Trzech Wieszczów. Obecnie powstała jedynie połowa obwodnicy, mającej liczyć 30 km. Trzeba przyśpieszyć procedury zdobywania potrzebnych do budowy dokumentów i koniecznie zwiększyć starania o dofinansowanie z Unii Europejskiej oraz z budżetu Państwa. Należy szukać również pieniędzy wśród prywatnych inwestorów, w zamian oferując im m.in. działki przy planowej trasie. 10. Stop dziurom na drogach Kierowcy mają prawo do podróży w komfortowych warunkach. Krakowskie ulice, zwłaszcza po zimie, przypominają ser szwajcarski. Należy kontynuować rozpoczęty w 2013 roku program remontów nakładkowych. Są one szybkie (zaledwie kilka dni) i dużo tańsze od kosztownych kompleksowych remontów. W pierwszej kolejności powinny być remontowane trasy, którymi porusza się największa ilość samochodów (Kapelanka, Prądnicka). Nie może być też tak, że w kwietniu remontujemy aleję Andersa, a miesiąc później uliczkę obok. To powoduje większe koszty, a także utrudnienia dla mieszkańców. Remonty powinny być prowadzone w sposób skoordynowany.
Jak zwiększyć dochody miasta? 1. Wprowadzenie Karty Krakusa Im więcej osób płaci podatek dochodowy w Krakowie, tym więcej środków trafia do miejskiej kasy. Każda osoba rozliczająca PIT w naszym mieście to korzyść dla budżetu rzędu 1500 zł. Szacuje się, że w Krakowie aż 150 000 ludzi korzysta z miejskiej infrastruktury, nie dorzucając do niej ani złotówki. Należy zrobić wszystko, by przekonać te osoby do rozliczania się w Krakowie. Tylko społeczna kampania, którą prowadzono w latach 2012-2014, spowodowała, że liczba nowych podatników wzrosła o 22 tysiące. Co zrobić, by przekonać pozostałych? Należy wprowadzić Kartę Krakusa. Uprawniałaby ona do tańszych przejazdów komunikacją publiczną (bilety okresowe), zniżek w miejskich instytucjach kultury (teatry), a także ośrodkach sportowych (baseny, hale sportowe). Rozważyć można też obniżkę cen za miesięczne abonamenty parkingowe. Otrzymać mogłaby nią każda osoba, która: - mieszka w Krakowie - rozlicza podatek dochodowy w Krakowie. Jeśli przekonamy choć 30 000 osób (zaledwie 20%), oznaczać to będzie wpływy do budżetu miasta większe o ponad 40 mln złotych! Za taką kwotę można wybudować trzy kryte pływalnie lub wyremontować ponad 40 km dróg! 2. Sprzedaż lokali gminnych przeznaczonych na działalność komercyjną. Prywatny właściciel lepiej dba o swoją własność niż urzędnik o własność państwową, czyli niczyją. 3. Zmniejszenie zatrudnienia w urzędach miejskich. Opracował: Paweł Siwor i Piotr Śliwiński