Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Chrzanowie Chrzanów Kuratorium Oświaty w Krakowie
Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego lub kilku z przedstawionych poniżej wymagań państwa. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów. 2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Uczniowie są aktywni. 5. Respektowane są normy społeczne. 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość edukacji. 9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki. 10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie poziomu spełniania przez szkołę wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7.10.2009r. wraz ze zmianami z dnia 10.05.2013r. Szkoła może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Chrzanowie 2/28
Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach 08-04-2015-22-04-2015 przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli: Barbara Bertek, Mirosława Malmon. Badaniem objęto 71 uczniów (ankieta i wywiad grupowy) i 7 nauczycieli (ankieta i wywiad grupowy). Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem placówki, grupowy z przedstawicielami partnerów szkoły, a także obserwacje lekcji i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje podstawowe obszary działania szkoły lub placówki. Wyjaśnienie skrótów dla narzędzi: OZ - Arkusz obserwacji zajęć AD - Kwestionariusz ankiety dla dyrektora/dyrektorki szkoły AN - Kwestionariusz ankiety dla nauczycieli AMD - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Mój dzień" AMS - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Moja szkoła" APW - Kwestionariusz ankiety poewaluacyjnej dla wizytatora ADZ - Kwestionariusz badania "Analiza danych zastanych" WN - Scenariusz wywiadu grupowego z nauczycielami WU - Scenariusz wywiadu grupowego z uczniami WD - Scenariusz wywiadu z dyrektorem/dyrektorką szkoły WNPO - Scenariusz wywiadu z nauczycielem po obserwacji WP - Scenariusz wywiadu z partnerami WNO - Scenariusz wywiadu z zespołem nauczycieli uczących w jednym oddziale Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Chrzanowie 3/28
Obraz szkoły Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych jest szkołą o wieloletniej tradycji edukacyjnej. Jej historia sięga roku 1945, kiedy uruchomiono oddział dla uczniów powyżej osiemnastego roku życia. Jako samodzielna jednostka, szkoła rozpoczyna swoją działalność w roku 1950 pod nazwą Liceum Ogólnokształcące dla Pracujących. W roku 1993 nazwa szkoły zostaje zmieniona na Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych. Funkcjonuje w budynku, w którym działalność edukacyjną prowadzi także I Liceum Ogólnokształcące. Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych jest szkołą nastawioną na słuchacza, rozumiejącą jego indywidualną sytuację i potrzeby. O szczególnym charakterze szkoły decydują jej słuchacze: dorośli, najczęściej pracujący zawodowo, mający rodziny, nierzadko borykający się z problemami osobistymi i finansowymi oraz absolwenci, którzy ukończyli wyższe studia, wielu prowadzi własne firmy, pracuje w zawodzie nauczyciela, inżyniera. Nauczyciele dokonują analizy osiągnięć słuchaczy uwzględniając ich możliwości rozwojowe i różne podbudowy programowe i na tej podstawie podejmują działania wspomagające i wyrównujące szanse edukacyjne. Prowadzone działania przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych słuchaczy. Szkoła, mimo dużej rotacji słuchaczy, utrzymuje wysoki poziom zdawalności egzaminu maturalnego z języka polskiego i średni z języka angielskiego. Wyniki analizy osiągnięć słuchaczy potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych. W Szkole analizuje się wyniki egzaminu maturalnego i ewaluacji wewnętrznej oraz wdraża się wnioski w trakcie realizacji procesu dydaktycznego. Monitoruje się i analizuje prowadzone działania, a ich wyniki są wykorzystywane do doskonalenia pracy ze słuchaczami. Prowadzone są również adekwatne do potrzeb badania wewnętrzne osiągnięć słuchaczy i losów absolwentów. Systematyczne pozyskiwanie informacji o losach absolwentów i ich wykorzystanie w procesie dydaktycznym wpływa na rozwój i promocję szkoły. W szkole rozpoznaje się możliwości, potrzeby, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną słuchaczy. Adekwatnie do rozpoznanych potrzeb słuchaczy prowadzi się indywidualną pomoc oraz zajęcia dodatkowe. Dostosowywane są wymagania edukacyjne oraz formy i metody pracy. We współpracy z instytucjami wspomagającymi rozwój słuchaczy prowadzone są różnorodne działania edukacyjne i wychowawcze. Tradycją szkoły stały się mikołajki organizowane przez słuchaczy i nauczycieli dla podopiecznych Fundacji Brata Alberta, organizowana pomoc dla potrzebujących, kiermasze świąteczne, rodzinne spotkania wigilijne. Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Chrzanowie 4/28
Informacja o placówce Nazwa placówki Patron Typ placówki Miejscowość Ulica Numer 14 Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Chrzanowie Liceum ogólnokształcące Chrzanów Piłsudskiego Kod pocztowy 32-500 Urząd pocztowy Chrzanów Telefon 326234162 Fax 326234162 Www www.lodor.pl Regon 12008312500000 Publiczność Kategoria uczniów Charakter publiczna Dorośli Uczniowie, wychow., słuchacze 140 Oddziały 6 Nauczyciele pełnozatrudnieni 8.00 Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 3.00 Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 1.35 Średnia liczba uczących się w oddziale 23.33 Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo Powiat Gmina Typ gminy brak specyfiki 17.5 MAŁOPOLSKIE chrzanowski Chrzanów gmina miejsko-wiejska Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Chrzanowie 5/28
Poziom spełniania wymagań państwa Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego (D) Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji (D) W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz (D) Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych (B) B Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy (B) Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia (D) Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia (D) W szkole lub placówce są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkoły lub placówki (D) Szkoła lub placówka współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc uczniom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną (D) W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia (B) B W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom (B) Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania (D) Działania prowadzone przez szkołę lub placówkę są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane (D) C W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych (B) W szkole lub placówce prowadzi się badania odpowiednio do potrzeb szkoły lub placówki, w tym osiągnięć uczniów i losów absolwentów (B) Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Chrzanowie 6/28
Wnioski 1. Słuchacze nabywają wiadomości i umiejętności, które umożliwiają im osiąganie sukcesów na miarę ich możliwości. 2. Dobór metod pracy nauczycieli jest nakierowany na pobudzenie aktywności słuchaczy, ułatwienie zrozumienia treści tematycznych, wdrożenie do samokształcenia, urozmaicenie zajęć, usystematyzowanie wiedzy oraz wyrównanie różnic programowych. 3. Szkoła wdraża działania mające na celu poprawę frekwencji, co przekłada się na uzyskanie pozytywnych wyników w nauce. 4. Szkoła diagnozuje możliwości edukacyjne słuchaczy, wprowadza działania, które zwiększają ich szanse edukacyjne, skupiając się na uzyskaniu przez nich wykształcenia. 5. Nauczyciele analizują wyniki egzaminów, badań wewnętrznych i losów absolwentów oraz wdrażają wnioski, które wpływają na doskonalenie procesu edukacyjnego. W planowaniu działań nie wykorzystują wyników zewnętrznych badań edukacyjnych. Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Chrzanowie 7/28
Wyniki ewaluacji Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Stan oczekiwany: Zmiany w zewnętrznym świecie powodują konieczność właściwego przygotowania uczniów do nowej rzeczywistości, dlatego dla sukcesu indywidualnego i społecznego uczniowie i uczennice powinni nabywać kompetencje określone w podstawie programowej. Stopień, w jakim są one nabywane, zależy od skuteczności monitorowania tego procesu oraz wykorzystania informacji o osiągnięciach z poprzedniego etapu edukacyjnego. Poziom spełnienia wymagania: B Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Słuchacze nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. Nauczyciele dokonują analizy osiągnięć słuchaczy uwzględniając ich możliwości rozwojowe i różne podbudowy programowe. Formułowane i wdrażane wnioski przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych słuchaczy. Szkoła w latach 2012-2014 utrzymuje wysoki poziom zdawalności egzaminu maturalnego z języka polskiego i średni z języka angielskiego. Zauważa się spadek zdawalności egzaminu maturalnego z matematyki spowodowany niskim poziomem wiedzy i umiejętności matematycznych słuchaczy "na wejściu" oraz przechodzeniem słuchaczy z innych typów szkół do klasy drugiej i trzeciej. Wyniki analizy osiągnięć słuchaczy potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych. Część słuchaczy kontynuuje naukę w szkole policealnej, podejmuje studia, pracę czy też zakłada własną firmę. Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Chrzanowie 8/28
Obszar badania: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego W szkole realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego. Diagnoza wstępna (zespół wychowawczy, wychowawcy klas, nauczyciele przedmiotu) polega na analizie dokumentów słuchaczy (świadectwa, opinie, testy wiadomości i umiejętności na początku klasy z uwzględnieniem specyfiki przedmiotu) oraz przeprowadzeniu z nimi wywiadu. Z analizy danych zastanych wynika, że występuje zróżnicowany lub w miarę dobry poziom wiedzy z większości przedmiotów w zależności od klasy, ale dość niski poziom wiedzy matematycznej. Nauczyciele poszczególnych przedmiotów, stosują własne narzędzia pomiaru. Wynika to z tego, że do szkoły trafiają słuchacze w różnym wieku oraz z różnych typów szkół (8-letnia szkoła podstawowa, gimnazjum, zasadnicza szkoła zawodowa). Nauczyciele indywidualizują pracę ze słuchaczami, motywują ich i nagradzają za najmniejsze sukcesy. Więcej czasu przeznaczają na uzupełnienie wiedzy i umiejętności z poprzedniego etapu, wprowadzają dodatkowe zajęcia wyrównujące braki, szczególnie dla osób starszych celem przygotowania do egzaminów klasyfikacyjnych (uzupełniających). Na podstawie w/w badań i analiz ustalono także w szkole tzw. okres wyrównawczy. Wiedza po przeprowadzeniu diagnozy, pozwala na odpowiedni dobór programu nauczania, podręczników i książek pomocniczych. Obszar badania: Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji Szkoła umożliwia słuchaczom kształtowanie kluczowych kompetencji tj. umiejętność pracy zespołowej, komunikowania się w języku ojczystym, czytania, myślenia naukowego, odkrywania swoich zainteresowań i/lub przygotowania do dalszej edukacji, uczenia się na wszystkich i na większości zajęć (wykres 1j, 2j, 3j, 4j, 5j, 6j). W mniejszym zakresie 50% nauczycieli wskazuje na kształtowanie umiejętności myślenia matematycznego oraz 33,4 % nauczycieli na posługiwanie się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi (wykres 7j, 8j), choć w większym zakresie (37,5%) miało to miejsce na obserwowanych zajęciach (tab.1). Na zajęciach lekcyjnych nauczyciele systematycznie wykorzystują zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej ustalone dla danego przedmiotu. Najczęściej wskazują na mobilizowanie słuchaczy do generowania własnych pomysłów, przygotowania uczniów do życia w społeczeństwie informatycznym oraz organizowanie pozalekcyjnych form nauki (wykres1o). Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Chrzanowie 9/28
Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Wykres 4j Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Chrzanowie 10/28
Wykres 5j Wykres 6j Wykres 7j Wykres 8j Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Chrzanowie 11/28
Wykres 1o Typ pytania: Pytanie wielokrotnego wyboru Treść pytania: Które z najważniejszych umiejętności, opisanych w podstawie programowej dla danego etapu kształcenia były kształtowane u uczniów podczas lekcji? [OZ] (9788) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 8 Tab.1 Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi Częstość Procent 1 czytanie 8 / 0 100 / 0 2 myślenie matematyczne 3 / 5 37.5 / 62.5 3 myślenie naukowe 5 / 3 62.5 / 37.5 4 umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i piśmie 7 / 1 87.5 / 12.5 5 umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami 3 / 5 37.5 / 62.5 informacyjno-komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji 6 umiejętność uczenia się 8 / 0 100 / 0 7 umiejętność pracy zespołowej 7 / 1 87.5 / 12.5 8 inne, jakie? 0 / 8 0 / 100 Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Chrzanowie 12/28
Obszar badania: W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz Wszyscy prowadzący zajęcia monitorują osiągnięcia słuchaczy najczęściej poprzez zadawanie pytań oraz zbieranie informacji zwrotnych od słuchaczy. Zdecydowana większość nauczycieli monitoruje osiągnięcia stosując: ocenianie bieżące, ocenianie podsumowujące (np. po przeprowadzeniu klasówki, testów, sprawdzianu, odnoszenie się do wyników konkursów, olimpiad), sprawdzanie w jaki sposób wykonują zadania, czy uczniowie właściwie zrozumieli omawiane kwestie) (wykres 1w). Obserwacje zajęć potwierdziły występowanie powyższych sytuacji. Nie zaobserwowano w procesie lekcyjnym wykorzystania przez nauczycieli technik badawczych (tab.1). Wnioski z analizy osiągnięć większość nauczycieli wykorzystuje do motywowania słuchaczy - większego zaangażowania, indywidualizacji nauczania, modyfikacji dotychczasowych metod pracy, warsztatu pracy (wykres 1o). Nauczyciele uczący w jednym oddziale zwracają także uwagę na ćwiczenie sprawności językowych, stopniowanie zadań, dostosowanie tempa pracy, dobór materiałów i pomocy dydaktycznych, biorąc pod uwagę dobre przygotowanie do matury (tab.2). Wykres 1o Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Chrzanowie 13/28
Wykres 1w Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Chrzanowie 14/28
Typ pytania: Pytanie wielokrotnego wyboru Treść pytania: W jaki sposób nauczyciel monitoruje nabywanie wiedzy i umiejętności przez każdego ucznia podczas lekcji? Proszę zaznaczyć wszystkie zachowania nauczyciela, które wystąpiły na tej lekcji. [OZ] (6884) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 8 Tab.1 Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi Częstość Procent 1 sprawdza, czy uczniowie właściwie zrozumieli 8 / 0 100 / 0 2 sprawdza, w jaki sposób uczniowie wykonują zadania 7 / 1 87.5 / 12.5 3 zadaje pytania 8 / 0 100 / 0 4 prosi uczniów o podsumowanie 7 / 1 87.5 / 12.5 5 wykorzystuje techniki badawcze 0 / 8 0 / 100 6 pyta uczniów, co sądzą o jego sposobie przekazywania wiedzy 1 / 7 12.5 / 87.5 7 stwarza uczniom możliwość zadania pytania 7 / 1 87.5 / 12.5 8 inne, jakie? 0 / 8 0 / 100 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: W jaki sposób wykorzystują Państwo w swojej pracy wnioski z analizy osiągnięć uczniów? [WNO] (9904) Tab.2 Obszar badania: Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych W ostatnich trzech latach obserwuje się utrzymywanie wysokiego poziomu zdawalności egzaminu maturalnego z języka polskiego i średniego z języka angielskiego. Zdawalność przedstawia się następująco: część pisemna z języka polskiego (2012r.- 91,7%), 2013r.- 86,4%, 2014r.- 92,1%), część ustna (2012r.- 90,9%, 2013r.- 70,3%, 2014r.- 78,95%); część pisemna z języka angielskiego (2012r.- 65%, 2013r,- 87,1%, 2014r.- 67,7%), część ustna (2012r.- 60%, 2013r.- 74,2%, 2014r.- 80,6%. Zdawalność słuchaczy w roku 2012 i 2013 utrzymywała się na zbliżonym poziomie (87,5%, 82,5%), natomiast nieznacznie spadła w ostatnim 2014 roku (74,4%). Na uwagę zasługuje systematyczny wzrost zdawalności egzaminu maturalnego z części ustnej języka angielskiego. Zauważa się spadek zdawalności egzaminu maturalnego z matematyki, co spowodowane jest niskim poziomem wiedzy i umiejętności matematycznych słuchaczy "na wejściu" oraz przechodzeniem słuchaczy z innych typów szkół do klasy drugiej i trzeciej. W szkole obserwuje się mniej egzaminów poprawkowych oraz nieznaczny wzrost średniej klasy (3,3 do 3,5). Słuchacze wyrażają swoje zadowolenie głównie z tego, że kształcą się w tej szkole, że zaliczyli kolejny semestr, uzyskali dobre i pozytywne oceny (wykres 1o). Uczniowie są zdeterminowali w dążeniu do poprawy wyników nauczania celem ukończenia szkoły. W opinii Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Chrzanowie 15/28
nauczycieli powyższe sukcesy słuchaczy są możliwe m.in. dzięki systematycznej pracy, wdrożenia ich do samokształcenia i udziale w zajęciach pozalekcyjnych (tab.1). Działania nauczycieli skupiają się przede wszystkim na: monitorowaniu frekwencji, pracy z arkuszami maturalnymi, organizowaniu "próbnych matur" także ustnych z języka obcego, dodatkowych konsultacji dla maturzystów. Ich zdaniem słuchacze aktywnie współpracują ze środowiskiem lokalnym. Organizują coroczne spotkania z podopiecznymi Fundacji Brata Alberta, Szkolne Rajdy Integracyjne, konferencje naukowe - I i II Naukowa Noc Liceum (we współpracy z I LO). Biorą udział w Warsztatach Terapii Zajęciowej. Włączają się do ogólnopolskiej akcji PAT (Profilaktyka, a TY) promującej zdrowy styl życia. Chętnie biorą udział w konferencjach, wystąpieniach publicznych oraz przygotowują prezentacje. Wyniki analizy osiągnięć słuchaczy potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych. Wykres 1o Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Proszę wymienić sukcesy edukacyjne uczniów tej klasy związane z podnoszeniem kompetencji opisanych w podstawie programowej. Które z Państwa działań pozwoliły osiągnąć uczniom te sukcesy? [WNO] (7658) Tab.1 Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Chrzanowie 16/28
Obszar badania: Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy Szkoła realizuje zgodnie z ramowym planem nauczania Liceum Ogólnokształcącego przedsiębiorczość. W opinii nauczycieli i dyrektora najważniejsze umiejętności przydatne na kolejnym etapie kształcenia, które rozwija szkoła to: wyszukiwanie i przetwarzanie różnych źródeł informacji, odróżnianie faktów od opinii, umiejętność pracy w zespole, grupie, uczenia się, komunikowania się w języku polskim i obcym, umiejętności matematycznego - analizowania, kulturalnego wysławiania, redagowania CV, kształtowanie postaw odpowiedzialnych, czytania ze zrozumieniem, korzystania z technologii informacyjnej. Jako przykłady działań najbardziej efektywnych nauczyciele wskazali umiejętności związane z poruszaniem się na rynku pracy: komunikacja, autoprezentacja, CV, korzystanie z technologii informacyjnej, wyszukiwanie informacji i ich krytyczna analiza, logiczne myślenie. Efektywność tą stwierdzili na podstawie podejmowanej pracy przez słuchaczy, ich awansów zawodowych, zakładania działalności gospodarczej- firm, podejmowania nauki w szkołach policealnych, na studiach, zdobywania nowych zawodów (przekwalifikowanie), wyjazdów za granicę. Realizowane w szkole działania są adekwatne wobec przygotowania słuchaczy (przeważnie osoby pracujące) do kolejnego etapu kształcenia/ funkcjonowania na rynku pracy. Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Chrzanowie 17/28
Wymaganie: Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji Stan oczekiwany: W szkole ukierunkowanej na rozwój uczniów z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji podejmuje się różnorodne działania, dostosowane do specyfiki i potrzeb środowiska. Powinny być one oparte na diagnozie, a ich skuteczność poddawana refleksji. Ich elementem jest przeciwdziałanie dyskryminacji. Organizując procesy edukacyjne, nauczyciele indywidualizują nauczanie i wspierają uczniów. Poziom spełnienia wymagania: B Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: W szkole rozpoznaje się możliwości, potrzeby, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną słuchaczy. Adekwatnie do rozpoznanych potrzeb słuchaczy prowadzi się indywidualną pomoc oraz zajęcia dodatkowe. Dostosowywane są wymagania edukacyjne oraz formy i metody pracy. W szkole realizowane są działania antydyskryminacyjne. We współpracy z instytucjami wspomagającymi rozwój słuchaczy prowadzone są najczęściej działania edukacyjne. Realizowane w szkole działania uwzględniają indywidualizację procesu edukacyjnego w stosunku do każdego słuchacza. Obszar badania: W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia W Szkole prowadzone są działania mające na celu rozpoznanie potrzeb i możliwości słuchaczy. O systemowości prowadzonego rozpoznania świadczy powszechne i systematyczne ich diagnozowanie. Najwięcej słuchaczy wymaga wsparcia ze względu na niepowodzenia szkole lub absencję, trudną sytuację rodzinną, problemy zdrowotne, emocjonalne, "młode matki" i "eurosieroty". Nauczyciele uczący w jednym oddziale rozpoznają najczęściej potrzeby słuchaczy podczas przeprowadzania z nimi rozmów, prowadzonych obserwacji np. podczas porozumiewania się w języku obcym, wykonywania dodatkowych zadań, stopniowania trudności zadań, oceny prac pisemnych i wypowiedzi ustnych, testu poziomującego i diagnozującego oraz prowadzonych analiz. Wszystkie osoby z rozpoznanymi potrzebami objęte są wsparciem. Jest to forma pracy bieżącej ze słuchaczem, porad i konsultacji oraz doradztwa zawodowego. Pozostali słuchacze wspierani są na bieżąco w ramach potrzeb. Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Chrzanowie 18/28
Obszar badania: Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia W oparciu o wyniki rozpoznanych potrzeb słuchaczy w szkole podejmuje się działania związane z wsparciem słuchaczy, biorąc pod uwagę zainteresowania słuchaczy i ich potrzeby. Działania te dotyczą pomocy słuchaczom słabszym oraz uzdolnionym, przygotowaniem do zawodu w ramach orientacji zawodowych, wyboru dalszego kształcenia czy też zorganizowania zajęć sportowych. Słuchacze ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi objęci są indywidualną pomocą pedagoga oraz indywidualizacją pracy na lekcjach (tempo pracy, odpytywanie z mniejszej części materiału). Ponadto otrzymują od nauczycieli porady, potrzebne wsparcie oraz są zachęcani do udziału w lekcjach dodatkowych np. z matematyki. W przypadku uczniów uzdolnionych, nauczyciele przygotowują ich do konkursów powiatowych (fizyczny, wiedzy obywatelskiej, kolęd i pastorałek). Wnioski z rozpoznanych potrzeb nauczyciele wykorzystują do: indywidualizacji procesu nauczania oraz motywowania do podejmowania pracy (nagradzanie małych osiągnięć). Duże zaległości mają słuchacze z matematyki, jednakże nauczyciele wierzą w ich możliwości. Zdecydowana większość słuchaczy wskazuje, że w szkole są zajęcia, które pomagają im się uczyć i które ich interesują (wykres 1j, 2j), jednakże dyrektor szkoły wskazuje, że jest część osób, która nie uczestniczy w zajęciach pozalekcyjnych ze względu na specyfikę szkoły (słuchacze pracujący), młodociane matki (brak czasu na dodatkowe zajęcia). Wykres 1j Wykres 2j Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Chrzanowie 19/28
Obszar badania: W szkole lub placówce są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkoły lub placówki W opinii nauczycieli i słuchaczy w szkole nie występują przypadki dyskryminacji wśród słuchaczy. Jedyny odosobniony przypadek na, który wskazuje dyrektor szkoły dotyczył agresji słownej. Podjęte przez pedagoga i zespół wychowawczy natychmiastowe działania, pozwoliły na szybkie rozwiązanie zaistniałej sytuacji. Zdecydowana większość nauczycieli prowadzi działania antydyskryminacyjne. Dotyczą one najczęściej działań profilaktycznych np. organizowanie akcji charytatywnych na terenie szkoły (np. paczki świąteczne dla uboższych, Św. Mikołaj dla dzieci słuchaczy, akcja szkolna "Słodki Tydzień") i wizyta Św. Mikołaja w Fundacji Brata Alberta z podarunkami świątecznymi i programem artystycznym oraz zakup podręczników dla osób z problemami finansowymi. Organizowane są spotkania integracyjne w klasach, spotkania z wychowawcami, nauczycielami przedmiotu (WOS, podstawy przedsiębiorczości), gdzie omawianie są sprawy związane z tolerancją dla inności, umiejętnością komunikacji, szacunku dla innych osób, dyskryminacji (m.in. rasowej, religijnej). Słuchacze wskazują, że w szkole są wszyscy tak samo traktowani. Nauczyciele są dla nich wyrozumiali i mogą liczyć na wzajemną pomoc koleżeńską. Mówią o zorganizowanych zajęciach dla maturzystów z (języka polskiego, matematyki, języka rosyjskiego, angielskiego) oraz wyrównawczych z matematyki, języka polskiego i przedsiębiorczości (dla chętnych). Nauczyciele wykazują zainteresowanie słuchaczami, dają im do zrozumienia, że wierzą w ich możliwości, że są dla nich ważni. W/w działania są adekwatne do specyfiki szkoły. Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Chrzanowie 20/28
Wykres 1w Obszar badania: Szkoła lub placówka współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc uczniom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną Szkoła we współpracy z podmiotami zewnętrznymi (Policja, Straż Pożarna, Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna, MCK Młodzieżowe Centrum Kariery, POWDIR- Powiatowy Ośrodek Wsparcia Dziecka i Rodziny, Szpital Powiatowy- Odział Psychiatryczny, PCKU Powiatowe Centrum Kształcenia Ustawicznego, PUP - Powiatowy Urząd Pracy, Fundacja Brata Alberta, Miejska Biblioteka Publiczna, Dom Dziecka) prowadzi działania wspierające słuchaczy adekwatnie do rozpoznanych potrzeb i ich sytuacji społecznej. Dzięki tej współpracy szkoła podejmuje działania prozdrowotne, prospołeczne, związane z preorientacją zawodową oraz zapewniające słuchaczom bezpieczeństwo. Słuchacze uczestniczą w różnych akcjach "Profilaktyka i Ty", "Różowa wstążeczka", "Stop wypalaniu traw" oraz spotkaniach w zakresie profilaktyki uzależnień. PCKU Powiatowe Centrum Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Chrzanowie 21/28
Kształcenia Ustawicznego oferuje słuchaczom dodatkowe kursy, a Powiatowy Urząd Pracy zapoznaje ich z ofertami pracy. Dzięki współpracy z Fundacją Brata Alberta słuchacze uczą się integracji, przełamywania barier, wrażliwości oraz empatii. Miejska Biblioteka Publiczna organizuje spotkania z ciekawymi ludźmi, a Muzeum Dom Urbańczyka warsztaty dla młodzieży oraz lekcje historii współczesnej. Współpraca z w/w podmiotami jest adekwatna do potrzeb słuchaczy. Obszar badania: W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia Wszyscy nauczyciele indywidualizują proces edukacyjny w zakresie nauczania, uczenia się, oceniania i motywowania słuchaczy. Stosują adekwatne do poziomu percepcji słuchaczy metody, formy pracy i materiały dydaktyczne. Modyfikują treści kształcenia i stopień ich trudności, uwzględniając indywidualne potrzeby słuchaczy. Wspomagają ich w miarę potrzeb w trakcie zajęć oraz stwarzają możliwość indywidualnego wyrównywania braków. W sposób zamierzony, z uwzględnieniem składu osobowego i stopnia trudności zadań, dokonują podziału na grupy. Stwarzają każdemu uczniowi możliwość czynnego uczestnictwa w zajęciach oraz odnoszenia sukcesów. Na wszystkich obserwowanych zajęciach nauczyciele motywowali słuchaczy do aktywnego uczenia się, stosując wzmocnienia pozytywne. Wszyscy słuchacze deklarują, że w szkole mogą uczestniczyć we wszystkich zajęciach, na których chcą być (wykres 1j). Wykres 1j Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Chrzanowie 22/28
Obszar badania: W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom Zdecydowana większość słuchaczy doświadcza wsparcia ze strony nauczycieli. Nauczyciele wierzą w ich możliwości (wykresy 1j, 2j) oraz mówią ich o tym, że mogą nauczyć się nawet trudnych rzeczy (wykres 3j). Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Chrzanowie 23/28
Wymaganie: Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych Stan oczekiwany: Badania i dane mówiące o różnych aspektach funkcjonowania szkół są niezbędnym elementem zarządzania na poziomie organizacji, jak również prowadzenia polityki oświatowej. W efektywnych szkołach decyzje podejmuje się, wykorzystując informacje na swój temat i systematycznie udostępniając dane służące refleksji nad efektywnością i planowaniem dalszych działań. Organizując procesy edukacyjne, uwzględnia się wnioski z analizy danych pochodzących z różnych źródeł. Poziom spełnienia wymagania: C Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: W Szkole analizuje się w szczególności wyniki egzaminu maturalnego oraz ewaluacji wewnętrznej i na tej podstawie formułuje się wnioski i rekomendacje do dalszej pracy. Wszyscy nauczyciele wykorzystują wnioski z tych analiz do planowania procesu edukacyjnego i wprowadzania adekwatnych działań. W Szkole monitoruje się i analizuje prowadzone działania, a ich wyniki są wykorzystywane do doskonalenia procesu edukacyjnego. Prowadzone są również adekwatne do potrzeb badania wewnętrzne osiągnięć słuchaczy i losów absolwentów. Nieliczna grupa nauczycieli wykorzystuje wyniki badań zewnętrznych do ewaluacji pracy własnej i analizy osiągnięć słuchaczy. Obszar badania: W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania Wszyscy nauczyciele wykorzystują wnioski z prowadzonych analiz wyników egzaminów maturalnych w pracy z uczniami, wdrażając adekwatne działania. Dostosowują formy i metody pracy do specyfiki zespołu klasowego, wprowadzają dodatkowe konsultacje dla słuchaczy, ćwiczą umiejętności wypowiadania się, formułowania wniosków, argumentowania, wyrażania opinii. Również wszyscy nauczyciele deklarują, że wykorzystują w swojej pracy wnioski z przeprowadzanej ewaluacji wewnętrznej (wykres 1w). Wdrażają Program Poprawy Frekwencji i działania mające na celu promocję szkoły, indywidualizują pracę ze słuchaczami, częściej wykorzystują metody aktywizujące w procesie edukacyjnym, wzbogacają swój warsztat pracy, motywują słuchaczy do samodzielnej pracy. Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Chrzanowie 24/28
Wykres 1w Obszar badania: Działania prowadzone przez szkołę lub placówkę są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane Szkoła wykorzystuje wyniki monitorowania realizowanych działań, wdrożonych po analizie wyników egzaminów zewnętrznych i ewaluacji wewnętrznej, do wprowadzania zmian w zakresie stosowanych metod i form pracy. Większość nauczycieli wskazuje również na zidentyfikowanie zagadnień wymagających omówienia oraz na indywidualizację nauczania, a niektórzy - na wprowadzenie zajęć dodatkowych (wykres nr 1o). W opinii nauczycieli działania te wpłynęły na wyższą zdawalność egzaminu maturalnego. Wykres 1o Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Chrzanowie 25/28
Obszar badania: W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych Nieliczna grupa nauczycieli (29 %) korzysta w swojej pracy z wyników zewnętrznych badań edukacyjnych opisanych w literaturze fachowej (wykres 1w) i wykorzystuje je do analizy osiągnięć słuchaczy i ewaluacji stosowanych metod nauczania. Jako przykład takich badań dyrektor i nauczyciele wskazują raporty OKE z egzaminu maturalnego. Na podstawie zebranych informacji nie można uznać, że nauczyciele wykorzystują w procesie planowania działań wyniki zewnętrznych badań i analiz. Wykres 1w Obszar badania: W szkole lub placówce prowadzi się badania odpowiednio do potrzeb szkoły lub placówki, w tym osiągnięć uczniów i losów absolwentów W szkole prowadzone są badania wewnętrzne mające na celu rozpoznanie w jakim stopniu słuchacze nadrabiają zaległości z poprzedniego etapu edukacji oraz nabywają wiadomości i umiejętności wynikające z realizacji podstawy programowej kształcenia ogólnego. Corocznie przeprowadzane są matury próbne, analizuje się ich wyniki oraz wyniki egzaminów semestralnych. Na podstawie w/w badań i analiz ustala się w szkole tzw. okres wyrównawczy niezbędny do nadrobienia zaległości, prowadzone są dodatkowe zajęcia dla indywidualnych słuchaczy potrzebujących wsparcia oraz wdraża się Program Poprawy Frekwencji. Szkoła zbiera i dokumentuje prowadzone badania losów absolwentów (tab. 1). Wyniki tych badań wykorzystuje do organizacji spotkań absolwentów ze słuchaczami. Mają one na celu pokazanie pozytywnych wzorców i mobilizację słuchaczy Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Chrzanowie 26/28
do podejmowania wysiłku poprzez przezwyciężanie napotykanych trudności i wskazywanie, że też mogą osiągnąć sukces. Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Czy zbierają Państwo informacje o losach swoich absolwentów? Jeżeli tak, to jak są wykorzystywane? [WN] (8481) Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 organizacja planowych spotkań z absolwentami 2 organizacja spotkań absolwentów ze słuchaczami 3 prowadzenie księgi absolwentów 4 prowadzenie od 1999 r. księgi "Losy i wspomnienia absolwentów" Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Chrzanowie 27/28
Raport sporządzili Barbara Bertek Mirosława Malmon Kurator Oświaty:... Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Chrzanowie 28/28