3 Łaocuch dostaw w aspekcie integracyjnym Wykład 3 Informacja jako czynnik integrujący łaocuch dostaw 1
Plan wykładu: 1. Wpływ informacji na funkcjonowanie łaocucha dostaw. 2. Bariery informacyjne i sposoby ich pokonywania. 3. Rola standardów wymianie informacji. 2
Łaocuch dostaw typowy DOSTAWCA PRODUCENT DYSTRYBUTOR DETALISTA KLIENT Łaocuch dostaw zintegrowany DOSTAWCA PRODUCENT DYSTRYBUTOR DETALISTA KLIENT Źródło: Opracowanie własne Zapas Brak zapasu Informacje Towary Wartośd 3
Informacja może zastąpid częśd zapasów. Jaka informacja? /Wielkośd zapasów/ Informacja Poziom obsługi Popyt: sprzedaż, zapasy, Zapasy Informacja Zapasy Cechy popytu: zmiennośd, tempo zużywania zapasu, regularnośd zużycia, sezonowośd, trend, mały duży /Stopieo wykorzystania informacji/ 4
PRODUCENT Magazyn centralny Informacja jako czynnik integrujący łańcuch dostaw Informacja zamiast zapasu - łaocuch dostaw tradycyjny: Zamówienia okresowe (np. co 2 tygodnie) Zamówienia według zasady Punktu Ponownego Zamówienia lub okresowe (np. co 2 dni) Magazyn dystrybucyjny Sklep R Y N E K Cykliczne uruchamianie produkcji X,Y,Z według stanu Magazynu Centralnego i prognoz z zamówieo napływających do Magazynu Centralnego popyt na X Y Z Przepływ produktów Przepływ informacji oparty na zamówieniach Zapasy Źródło: I. Fechner, S. Krzyżaniak Efekty integracji łańcucha dostaw ECR ILiM 2004 5
PRODUCENT Magazyn centralny Informacja jako czynnik integrujący łańcuch dostaw Informacja zamiast zapasu - łaocuch dostaw zintegrowany informacyjnie: Zamówienia okresowe (np. co 2 tygodnie) Zamówienia według zasady Punktu Ponownego Zamówienia lub okresowe (np. co 2 dni) Magazyn dystrybucyjny Sklep R Y N E K Cykliczne uruchamianie produkcji X,Y,Z według stanu Magazynu Centralnego i prognoz z zamówieo napływających do Magazynu Centralnego popyt na X Y Z Przepływ produktów Przepływ informacji oparty na zamówieniach Przepływ informacji oparty na raportach sprzedaży Zapasy Źródło: I. Fechner, S. Krzyżaniak Efekty integracji łańcucha dostaw ECR ILiM 2004 6
Czynniki integrujące informacyjnie łaocuch dostaw: Standaryzacja i standardy wymiary, kształty i rozwiązania konstrukcyjne, postad i nośnik informacji, rodzaj i struktura dokumentu itp. Unifikacja opakowania, formaty dokumentów, sposób komunikacji itp. Rozwiązania ICT - automatyczna identyfikacja, elektroniczna komunikacja, w tym elektroniczna wymiana danych, Strategie logistyczne. Sposób wykorzystania informacji. 7
Definicja systemu informacyjnego: System informacyjny to organizacja i sposób posługiwania się informacją obejmujący wytwarzanie informacji, jej zapisywanie, odczytywanie, przechowywanie, przetwarzanie i przesyłanie, a także zbiór technik i technologii wykorzystywanych w jego organizacji i wspierający jego funkcjonowanie. 8
Podstawowe zasady przepływu informacji w łaocuchach dostaw: STP (Straight Through Processing) Każda informacja powinna byd wprowadzana do systemu informacyjnego przedsiębiorstwa tylko jeden raz. W ten sposób zarazem minimalizowane są koszty pozyskiwania informacji i łatwiej jest utrzymad spójnośd gromadzonych danych. ZLE (Zero Latency Enterprise) Nie ma żadnych opóźnieo w przekazywaniu danych - informacje wprowadzone do systemu powinny w trybie bezpośrednim (on-line) stawad się dostępne wszystkim użytkownikom, dla których są w jakikolwiek sposób istotne. Źródło: P. Adamczewski Logistyczna integracja w łańcuchu logistycznym Logistyka a Jakość Nr 5 2000. 9
Przykład: wprowadzanie danych podstawowych Źródło: GS1 Polska 2009. 10
Wprowadzanie danych podstawowych - wyniki Źródło: GS1 Polska 2009. 11
Generator Kart Produktów Wprowadzanie danych Sieć Katalog Xml file Dostawca Karta produktu -Excel Generator Źródło: GS1 Polska 2009. 12
Sied GDSN Źródło: GS1 Polska 2009. 13
Wymagania stawiane systemowi informacyjnemu Just in Time: Charakterystyka: produkcja przemysłowa złożonych technologicznie wyrobów. Wymagania wobec systemu logistycznego: Zapasy tylko dla realizacji bieżącego planu produkcji. Krótki cykl realizacji zamówienia. Małe, często uzupełniane dostawy. Wysoka jakośd procesu logistycznego - zero błędów. Wymagania wobec systemu informacyjnego: Ciągły, niezawodny przepływ dokładnych informacji. Elektroniczna wymiana informacji - EDI. Identyfikacja materiałów - AIDC. Możliwośd zapamiętywania danych. 14
Wymagania stawiane systemowi informacyjnemu Quick Response: Charakterystyka: dystrybucja wyrobów sezonowych (tzw. Just in Time w handlu): Branża odzieżowa. Sezonowośd popytu. Silne uzależnienie popytu od mody. Wymagania wobec systemu logistycznego: Ścisła współpraca pomiędzy handlem, producentem odzieży i jego dostawcami. Wymagany krótki czas reakcji łaocucha dostaw na zgłoszony popyt. Zapasy tylko w ilości odpowiadającej rozpoznanemu popytowi. Wymagania wobec systemu informacyjnego: Sprzedaż poprzez skanowanie kodów kreskowych w kasach. Elektroniczny przepływ informacji do producenta EDI, WebEDI. Identyfikacja i przepływ materiałów - AIDC. 15
Wymagania stawiane systemowi informacyjnemu ECR Charakterystyka: dystrybucja produktów konsumenckich częstego zakupu: Współpraca integrująca producenta, dystrybutora, detalistę i operatora logistycznego. Szybka reakcja na potrzeby rynku. Zarządzanie popytem: wg koncepcji Zarządzania Kategorią - ang. Category Management. Zarządzanie dostawami: wg koncepcji Ciągłego uzupełniania zapasów ang. Continuous Replenishment. Wymagania wobec systemu logistycznego: Ciągły przepływ produktów do półki sklepowej. Stała dostępnośd produktów. Wysoki stopieo integracji łaocucha dostaw i duże zaangażowanie operatorów logistycznych w realizację procesu uzupełniania zapasów i dostarczania. Wymagania wobec systemu informacyjnego: Dokładne zdefiniowanie danych u wszystkich partnerów handlowych. Koniecznośd stosowania standardowych nośników informacji. Elektroniczne przekazywanie informacji w górę i w dół łaocucha dostaw - EDI lub WebEDI, Częsty przepływ zamówieo. Duże wymagania sprzętowe i programowe. 16
Zamówienia okresowe Zamówienia okresowe Zapas, w tym zapas zabezpieczający Zapas, w tym zapas zabezpieczający Zapas, w tym zapas zabezpieczający Klient Łaocuch dostaw wg założeo strategii ECR: Strumieo informacji Dostawca Dystrybutor Detalista Klient Przepływ produktów 17
Zapas zabezpieczający Popyt? Poziom obsługi! Strumień informacji Dostawca Dystrybutor Detalista Klient Przepływ produktów 18
PRODUCENT Magazyn centralny Informacja jako czynnik integrujący łańcuch dostaw Informacja zamiast zapasu - łaocuch dostaw zintegrowany informacyjnie: Magazyn dystrybucyjny Sklep R Y N E K popyt na X Y Z Przepływ produktów Przepływ informacji oparty na zamówieniach Przepływ informacji oparty na raportach sprzedaży Zapasy Źródło: Opracowanie własne na podstawie Strykowski S., Cellary W. Elektroniczne łańcuchy dostaw. Hurtownia wirtualna i hurtownia rzeczywista. LOGISTYKA 1/2006 styczeń-luty. 19
PRODUCENT Magazyn centralny Informacja jako czynnik integrujący łańcuch dostaw Informacja zamiast zapasu - łaocuch dostaw zintegrowany informacyjnie: Hurtownia wirtualna Magazyn dystrybucyjny R Y N E Sklep Producent przesunął K się w łaocuchu informacji o jedno ogniowo bliżej rynku. popyt na Nastąpiła zmiana funkcji X dystrybutora. Y Producent może zmniejszyd zapasy Z w magazynie centralnym. Przepływ produktów Przepływ informacji oparty na zamówieniach Przepływ informacji oparty na raportach sprzedaży Producent ma większy wpływ Zapasy na poziom obsługi, ale wzrosła jego odpowiedzialnośd. Źródło: Opracowanie własne na podstawie Strykowski S., Cellary W. Elektroniczne łańcuchy dostaw. Hurtownia wirtualna i hurtownia rzeczywista. LOGISTYKA 1/2006 styczeń-luty. Producent ma wpływ na działania zmniejszające wielkośd zapasów w całym łaocuchu dostaw. 20
PRODUCENT Magazyn centralny Informacja jako czynnik integrujący łańcuch dostaw Informacja zamiast zapasu - łaocuch dostaw zintegrowany informacyjnie: B C A Magazyn dystrybucyjny Sklep Sklep R Y N E K Magazyn dystrybucyjny Sklep Sklep Przepływ produktów Przepływ informacji oparty na zamówieniach Przepływ informacji oparty na raportach sprzedaży Zapasy popyt na X Y Z Źródło: Opracowanie własne na podstawie Strykowski S., Cellary W. Elektroniczne łańcuchy dostaw. Hurtownia wirtualna i hurtownia rzeczywista. LOGISTYKA 1/2006 styczeń-luty. 21
PRODUCENT Magazyn centralny Informacja jako czynnik integrujący łańcuch dostaw Informacja zamiast zapasu - łaocuch dostaw zintegrowany informacyjnie: A B C Hurtownia wirtualna Magazyn dystrybucyjny Magazyn dystrybucyjny Przepływ produktów Przepływ informacji oparty na zamówieniach Przepływ informacji oparty na raportach sprzedaży Zapasy Sklep Sklep Sklep Sklep R Y N E K popyt na X Y Z Źródło: Opracowanie własne na podstawie Strykowski S., Cellary W. Elektroniczne łańcuchy dostaw. Hurtownia wirtualna i hurtownia rzeczywista. LOGISTYKA 1/2006 styczeń-luty. 22
PRODUCENT Magazyn centralny Informacja jako czynnik integrujący łańcuch dostaw Informacja zamiast zapasu - łaocuch dostaw zintegrowany informacyjnie: A B C Sklep Hurtownia wirtualna Magazyn dystrybucyjny Sklep R Y N E K Magazyn dystrybucyjny Sklep popyt na x y z Sklep Wariant I Wariant II Wariant III Źródło: Opracowanie własne Zmiana przepływu informacji VMI zarządzanie zapasem prze dostawcę CR ciągłe uzupełnianie zapasu (cross docking w B) - Koszty hurtowni wirtualnej + Poprawa jakości prognozy - Odpowiedzialnośd producenta za poziom obsługi + Redukcja zapasów w punktach A i B. Większy wpływ producenta na poziom obsługi. - Koszty kompletacji w magazynie centralnym + Redukcja zapasów w sieci dostaw 23
Wymagania stawiane przepływowi informacji: Standaryzacja. Efektywne nośniki informacji. Nośniki informacji dające się programowad (transpondery). Mobilne urządzenia do czytania i przenoszenia informacji. Możliwośd rejestracji danych na wejściu i wyjściu. Wydajne i łatwe do wzajemnej komunikacji systemy informatyczne partnerów, lub jednolite oprogramowanie. 24
Podstawowy zestaw standardów systemu GS1 tworzą: Globalne standardy do automatycznej identyfikacji Globalne standardy do elektronicznej wymiany danych Środowisko globalnej synchronizacji danych Globalne standardy identyfikacyjne oparte o RFID Źródło: GS1 Polska 25
Korzyści wynikające ze standaryzacji i integracji informacyjnej: szybki i powszechny dostęp do informacji, USPRAWNIENIE lepsza i szybsza komunikacja pomiędzy partnerami handlowymi, zmniejszenie liczby błędów, szybsza realizacja zamówienia, EFEKTY lepsze prognozowanie, redukcja zapasów, redukcja kosztów operacyjnych, KONSEKWNENCJE wzrost konkurencyjności. 26
Źródła braku informacji: Niedocenianie znaczenia informacji (niski poziom wiedzy). Niechęd do dzielenia się informacją. Przyczyny techniczne. Brak standardów. Zła organizacja procesu. 27
Konsekwencje braku informacji: Utracona sprzedaż. Wysokie koszty zapasów, lub ich brak. Zawyżony, lub zaniżony poziom obsługi klienta. Mała wartośd dla klienta. 28
Wykorzystanie informacji do zarządzania przepływem materiałów: Zdjęcie: I. Fechner 29
Wykorzystanie informacji do zarządzania przepływem materiałów: Zdjęcie: I. Fechner 30
Wykorzystanie informacji do zarządzania przepływem materiałów: Zdjęcie: I. Fechner 31
Wykorzystanie informacji do zarządzania przepływem materiałów: Zdjęcie: I. Fechner 32
Wykorzystanie informacji do zarządzania przepływem materiałów: Zdjęcie: I. Fechner 33
Wykorzystanie informacji do zarządzania przepływem materiałów: Zdjęcie: I. Fechner 34
Wykorzystanie informacji do zarządzania przepływem materiałów: Zdjęcie: I. Fechner 36
Wykorzystanie informacji do zarządzania przepływem materiałów: Zdjęcie: I. Fechner Terminal kontenerowy w porcie morskim w Lubece Terminal kontenerowy w porcie morskim w Lubece 37
Wykorzystanie informacji do zarządzania przepływem materiałów: Cargo Center Graz - oznakowanie miejsc przeładunku i składowania kontenerów Zdjęcie: I. Fechner 38
Korzyści z zastosowania kodu GS1-128 i elektronicznego komunikatu Awizo wysyłki : Detalista A Detalista B Przed Awizo Awizo + GS1 128 Przed Awizo Awizo + GS1 128 Czas rozładunku (godziny) Zgodnośd danych w dokumentach 13 6 2 5 2 1 92% 99,97% 100% 93% 99,8% 100% Redukcja kosztów na 1 opakowanie (25 USD) - 0,1$ (0,4%) 0,25$ (1%) - 0,19$ (0,8%) 0,29$ (1,2%) Źródło: ECR USA Distribution Group 39
DOSTAWCA Informacja jako czynnik integrujący łańcuch dostaw Przyjęcie dostawy (1) Rozładunek palet Ręczne przeliczenie każdego towaru Niezgodnośd między stanem faktycznym, a dokumentem MM MM MM aaaaaaaaa bbbbbbbbb ccccccccc aaaaaaaaa ddddddddd bbbbbbbbb eeeeeeeee ccccccccc aaaaaaaaa fffffffffffffffff ddddddddd bbbbbbbbb ggggggggg eeeeeeeee ccccccccc aaaaaaaaa hhhhhhhhh fffffffffffffffff ddddddddd bbbbbbbbb ggggggggg eeeeeeeee ccccccccc aaaaaaaaa hhhhhhhhh fffffffffffffffff ddddddddd bbbbbbbbb ggggggggg eeeeeeeee ccccccccc hhhhhhhhh fffffffffffffffff ddddddddd ggggggggg eeeeeeeee hhhhhhhhh fffffffffffffffff ggggggggg hhhhhhhh Ponowne ręczne przeliczenie każdego towaru Nazwa towaru? Sporządzenie protokołu niezgodności i przesłanie do dostawcy Zadysponowanie towaru? Protokół niezgodności Źródło nazw: producent, linia produktów, nazwa na opakowaniu, nazwa fabryczna. 40
DOSTAWCA Przyjęcie dostawy (2) Rozładunek palet MM Przeliczenie każdego towaru przez skanowanie kodu kreskowego Drukowanie dokumentu przyjęcia dostawy Porównanie dokumentu przyjęcia z dokumentem MM Niezgodnośd między stanem faktycznym, a dokumentem MM Protokół niezgodności Ponowne przeliczenie każdego towaru Sporządzenie protokołu niezgodności i przesłanie do dostawcy Zadysponowanie towaru? Zdjęcie: http://www.terminale-mobilne.pl/index.php?id=47 41
Przyjęcie dostawy (3) DOSTAWCA Rozładunek palet GS1 Awizo wysyłki DESADV Przeliczenie każdego towaru przez skanowanie kodu kreskowego Porównanie danych DESADV i elektronicznego dokumentu przyjęcia dostawy Przyjęcie dostawy Niezgodnośd między stanem faktycznym, a dokumentem DESADV Protokół niezgodności Ponowne przeliczenie każdego towaru Sporządzenie protokołu niezgodności i przesłanie do dostawcy Zadysponowanie towaru? Zdjęcie: http://www.terminale-mobilne.pl/index.php?id=47 42
Przedmiot usprawnienia: Elektroniczny dokument awizo wysyłki (DESADV) standard GS1. Wykorzystanie kodów kreskowych na opakowaniach zbiorczych i jednostkowych przy przeliczaniu towarów standard GS1. Zintegrowanie obu dokumentów (DESADV i przyjęcie dostawy) pozwalające natychmiast ujawnid ewentualne różnice. Automatycznie generowany dokument protokół niezgodności w formie papierowej lub elektronicznej. 43
Korzyści: Skrócenie czasu przyjęcia dostawy. Ograniczenie możliwości powstawania błędów podczas ręcznego liczenia zapasu, porównania z zapisami w papierowym dokumencie MM i sporządzenia protokołu niezgodności. Ujawnienie błędów i identyfikacja pracowników dokonujących kompletacji i przyjęcia towarów. Łatwiejsze i szybsze wyjaśnianie różnic. Skrócenie czasu związanego z przesyłaniem do dostawcy protokołu niezgodności. 44
Przyjęcie dostawy (3) DOSTAWCA Rozładunek palet Przeliczenie każdego towaru przez skanowanie kodu kreskowego Porównanie danych DESADV i elektronicznego dokumentu przyjęcia dostawy Niezgodnośd między stanem faktycznym, a dokumentem DESADV GS1 Awizo wysyłki DESADV Przyjęcie dostawy Protokół niezgodności Sprawdzenie czytelności kodu kreskowego Sprawdzenie poprawności kodu kreskowego Sprawdzenie liczby sztuk w kartonie Sprawdzenie terminu przydatności Wydłużenie czasu dostawy! Ponowne przeliczenie każdego towaru Sporządzenie protokołu niezgodności i przesłanie do dostawcy Zadysponowanie towaru 45
Stosowanie standardowych rozwiązao nie rozwiązuje problemu. O efektywnym wykorzystywaniu standardów w zarządzaniu łaocuchami dostaw decydują: Jakośd wszystkich elementów rozwiązania. Rozwiązania techniczne, które mają wpływ na korzystanie z wdrożonych rozwiązao standardowych. 46
Przykład: Wydajnośd łaocucha dostaw - przepustowośd EPOS: Przyczyny powstawania barier na drodze przepływu przez EPOS: Jakośd kodów kreskowych na opakowaniach konsumenckich: wady wydruku kodów kreskowych, tendencja do zmniejszania rozmiarów kodów kreskowych na opakowaniach Zatory w centrach obsługi kart płatniczych. Przepustowośd łączy telekomunikacyjnych. Powszechnośd znakowania opakowao kodami kreskowymi sprawiła, że producenci przestali uznawad kod kreskowy jako element podnoszący wartośd produktu w oczach konsumenta. Przeciwnie - uważają, że psuje on wygląd opakowania. Stąd tendencje do zmniejszania rozmiarów kodów kreskowych, co powoduje trudności z ich odczytem w EPOS. 47
Przykład: Pomiary strat czasowych w EPOS w 3 sieciach hipermarketów: Straty czasowe w EPOS w jednym z badanych hipermarketów: Liczba zbadanych transakcji ogółem: 159 Liczba transakcji z ręcznym wprowadzaniem kodu produktu: 93 Czas trwania transakcji ogółem /s/ Czas wprowadzania ręcznego /s/ Liczba produktów ogółem Liczba produktów wprowadzanych ręcznie Średni czas sprzedaży jednego produktu wprowadzanego automatycznie /s/ Średni czas sprzedaży jednego produktu wprowadzanego ręcznie /s/ 3420 864 1282 93 2 9 Źródło: Badania ILiM 2003 - Logistyka 4/2004 48
Przykład: Pomiary strat czasowych w EPOS w 3 sieciach hipermarketów: Wyniki pomiarów strat czasowych w EPOS w trzech sieciach hipermarketów: L.p. Liczba badanych produktów Liczba produktów wprowadzanych ręcznie % produktów wprowadzanych ręcznie Średni czas sprzedaży jednego produktu wprowadzanego automatycznie /s/ Średni czas sprzedaży jednego produktu wprowadzanego ręcznie /s/ % czasu ręcznego wprowadzania numerów produktów 1 1282 93 7,3 2 9 25,3 2 919 86 9,4 3 6 16,7 3 820 71 9,0 2 7 25,0 Razem 3021 Razem 250 Źródło: Badania ILiM 2003 - Logistyka 4/2004 Średnio 8,6 % 2,3 7,3 Średnio 22,3 % 49
Przykład: Pomiary strat czasowych w EPOS w 3 sieciach hipermarketów: Wyniki pomiarów strat czasowych w EPOS w trzech sieciach hipermarketów: 22,3 % czasu pracy kasjerka przeznacza na ręczne wprowadzanie numerów produktów z nieczytelnym dla skanera kodem kreskowym, lub produktów, które nie posiadają kodów kreskowych na opakowaniu. Ręczne wprowadzanie numerów produktów trwa 3,5 razy dłużej, niż automatyczne. W ciągu 8-godzinnej zmiany pracy czas bezproduktywnie tracony wynosi 76 min. na jednym stanowisku kasowym. 50
Wycofanie produktu nie spełniającego wymagao: Dostawca Identyfikacja: Produkt SSCC Dostawca - GLN Identyfikacja: Produkt GTIN/SSCC Dostawca - GLN Identyfikacja: Produkt GTIN Dostawca - GLN Partia produkcyjna GS1-128 Producent Dystrybutor Detalista Klient Producent Producent Producent Dystrybutor Dystrybutor Dystrybutor Detalista Detalista Detalista Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Majewski Zdrowa żywność: zintegrowane łańcuchy dostaw - wdrożenia, inicjatywy, trendy. Computerworld 2004 nr 43, s. 28-2 53
Literatura: 1. Fechner I. Zarządzanie łaocuchem dostaw WSL Poznao 2007. 2. Kody kreskowe rodzaje, standardy, sprzęt, zastosowania. Biblioteka Logistyka. Poznao 2000. 3. J. Majewski Informatyka dla logistyki. Biblioteka Logistyka Poznao 2002. 54