WODA TEMAT ZREALIZOWANY METODĄ PROJEKTÓW BADAWCZYCH PRZEZ DZIECI 4-LETNIE Z GRUPY INTEGRACYJNEJ MUCHOMORKI przy wsparciu nauczycielki Agnieszki Bieniek PRZEDSZKOLE Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 65 TARCHOMINEK WARSZAWA, CZERWIEC 2016 R.
Pewnego dnia dzieci zauważyły w naszej sali naczynie wypełnione płynem. Przekazując z rąk do rąk pojemnik wraz z zawartością, zastanawiały się: Co tam jest?. Padały propozycje, może: magiczna mikstura, ocet, paliwo, woda, olej.
Postanowiliśmy sprawdzić, kto miał rację. W tym celu odkryliśmy nasz pojemnik. Niektórzy wąchali, sprawdzali wkładając palce do środka i smakowali, inni tylko badali wzrokiem. Wszyscy jednomyślnie stwierdzili, że to WODA, bo: wygląda jak woda, pachnie jak woda, smakuje jak woda.
I tak zrodził się temat naszych badań - WODA. Przystąpiliśmy do formułowania pytań badawczych. Muchomorki wręcz mnie nimi zasypały, a ja wszystkie skrupulatnie notowałam. W pewnej chwili Antoś stwierdził, że: chyba już wystarczy, bo jest ich dużo. Policzył 16 dużo. Rzeczywiście dużo! 1.Jak woda płynie przez góry? 7.Co żyje w wodzie? 13.Jak powstała woda? 2.Czy woda jest przeźroczysta? 3.Dlaczego pijemy wodę? 8.Dlaczego woda może stopić lawę? 9.Dlaczego woda to życie? 14.Dlaczego woda pada z nieba? 15.Dlaczego woda płynie przez góry? 4.Dlaczego woda ma kształt kropelek? 5.Czy woda potrzebna jest zawsze? 10.Dlaczego woda płynie pod ziemią? 11.Jak płynie woda 16.Dlaczego woda powstała? 6.Jak woda płynie do naszych domów? 12.Dlaczego woda w górach jest zimna?
Następny dzień rozpoczęliśmy od odczytania zapisanych pytań badawczych. Po wysłuchaniu, omówieniu i dyskusji dzieci postanowiły z niektórych pytań zrezygnować, bądź zastąpić je innymi. Pozostawiliśmy osiem pytań. I tak stworzyliśmy docelowy obraz naszych myśli do badań (takiej nazwy użyły dzieci). Kolejnym etapem naszych działań było postawienie hipotez badawczych.
Jaki kształt ma woda? to nasze pierwsze badania. Dzieci stwierdziły, że woda może mieć kształt: kropelek, serduszek, trójkątów, kwadratów, prostokątów, koła. Postanowiliśmy to sprawdzić. Aby to zrobić potrzebowaliśmy profesjonalnego sprzętu. Bardzo przydatny był KUFEREK BADACZA. Początkowo dzieci z wielką uwagą sprawdzały, co może posłużyć do badania wody. Gdy były już zdecydowane, wybrały odpowiednie dla siebie przyrządy.
Przy stolikach czekały na dzieci kuwety z wodą i wiele innych przedmiotów: pojemniki w różnym kształcie, kroplomierze, strzykawki, foremki do robienia lodu (różne kształty). Ponad to, każdy miał ze sobą, to co wybrał z kuferka do badań. Niektóre przybory były przydatne, inne mnie j, ale nie było
z tym problemu. Wzajemna współpraca, umiejętność dzielenia się były bardzo przydatne. Badania trwały i trwały. Antoś i Pawełek próbowali doszukać się kształtu wody patrząc na nią bezpośrednio przez precyzyjną lupę zwaną trzecią ręką.
Gabryś natomiast próbował schwytać kropelkę wypływającą z kroplomierza, a Agtaka uważnie to obserwowała. Jaś i Łukaszek przy okazji eksperymentowali z różnymi przedmiotami sprawdzając co pływa w wodzie, a co tonie, może coś da się zatopić.
Na koniec naszych badań, Antoś wypełnił pojemniczek w kształcie serduszek wodą, który zanieśliśmy do kuchni. Panie kucharki wstawiły go do zamrażarki. Będzie niespodzianka, choć niektórzy potrafili przewidzieć, co stanie się z wodą.
Hipotezy postawione przez dzieci potwierdziły się: woda może mieć różne kształty, ale musimy nalać wodę do pojemników w określonym kształcie, np.: woda ma kształt serduszek, gdy nalejemy ją do pojemnika, który ma taki kształt.
Skąd się bierze deszcz? wszyscy zgodnie stwierdzili: z deszczowych chmur. Postanowiliśmy to sprawdzić. Pomogła nam w tym Kropelka, wspólnie z którą dzieci poznały obieg wody w przyrodzie. Dowiedziały się także jak powstają chmury i dlaczego woda z chmur spada na Ziemię.
I wtedy też przyszedł czas na sprawdzenie, co się stało z wodą w pojemniku w kształcie serduszek? Po prostu zamarzła w niskiej temperaturze. Dzieci sprawdzały, czy faktycznie. Zgadza się zamarzła i w dodatku można poczuć kształt serduszka w dłoni.
Jak to dobrze, że mieliśmy lód. Bardzo nam się przydał, ponieważ postanowiliśmy sprawdzić, jak powstaje deszcz.
Gorąca woda, obłoczek z folii aluminiowej, lód imitujący temperaturę panującą wysoko nad Ziemią i oczywiście trochę cierpliwości. Jest kropelka! Mamy deszcz! A najważniejsze, że wiemy jak powstaje.
Hipoteza, została potwierdzona, a dodatkowo dzieci dowiedziały się jak i dlaczego powstają deszczowe chmury. Na zakończenie każdy stworzył własną historię Deszczowej kropelki, a następnie ją opowiedział. Opowieści były bardzo interesujące.
Jak woda płynie do naszych domów? wszyscy zgodnie stwierdzili, że: rurami. Postanowiliśmy skonstruować makietę, na której poprowadziliśmy wodociąg z wodą. Podzieliliśmy pracę: jedni rysowali domy, inni przystąpili do konstruowania wodociągu. Można było budować samemu, ale okazało się, że w zespole praca przebiega sprawniej i można zawsze liczyć na czyjąś pomoc.
Wspólne działania sprawiły dzieciom wiele radości, a efekt końcowy był imponujący. Tylko skąd wodociąg czerpie wodę? Michalinka powiedział: Na nasze osiedle z Wisły. I oczywiście bardzo szybko popłynęła rzeka a obok wyrosła trawa.
Gdy już woda dopłynęła do naszych domów, wszyscy z podziwem oglądali wspólną pracę.
Pojawienie się rzeki w naszej sali było okazją do dodatkowych działań. Zainteresowane dzieci złożyły techniką origami łódki i super zabawa gotowa. Ahoj żeglarze!!!!
Jaki kolor ma woda? to kolejny etap naszych rozważań. Dzieci stwierdziły, że woda ma kolor: przeźroczysty, prześwitny, błyszczący, biały. Postanowiliśmy to sprawdzić. Rzeczywiście, woda jest przeźroczysta. A gdy dodamy do niej mleka jest biała, ale wtedy nie jest już przeźroczysta. Woda może też mieć kolor herbaty z cytryną lub herbaty owocowej. Dzieci odkryły, że wtedy woda także pachnie, np.: owocami, herbatą.
W kolejnym etapie naszych działań dzieci wysnuły tezę, że woda może mieć różny kolor. Były bardzo twórcze i samodzielnie barwiły wodę. W ten sposób powstały nowe kolory, np.: kolor beton, szpinakowy, Kolor beton skarpetkowy, - Antoś słoniowy, pochmurny i wiele innych ciekawych barw. Kolor szpinakowy - Michalinka
Dlaczego pijemy wodę? to kolejne pytanie badawcze, do którego Muchomorki postawiły następujące hipotezy: bo jest zdrowa; żeby żyć; bo chce nam się pić. W naszym SŁOWNIKU pojawiły się dwa nowe słowa oznaczające sygnały alarmowe, które wysyła nasz organizm: PRAGNIENIE i GŁÓD. Dzień wcześniej Muchomorki dostały zadanie: każdy miał przynieść do przedszkola wodę, którą pije się w jego domu.
Dzieci spisały się świetnie i tak powstała kolekcja wody pitnej. Dzięki temu poznaliśmy wiele rodzajów wody, różne wielkości i kształty butelek. Szukaliśmy: różnic pomiędzy opakowaniami, w których była woda, podobieństw, kompletowaliśmy pary, szeregow aliśmy butelki według wielkości. Następnie była degustacja wody z dodatkiem mięty i malin przyniesionej przez Michalinkę
Zainspirowani wodą przyniesioną przez Michalinkę, postanowiliśmy skomponować własne smaki wody. Wielozmysłowo poznawaliśmy miętę, degustowaliśmy owoce. Zaczęły się też pojawiać pierwsze propozycje smaków wody.
Oczywiście poszerzyliś my też nasz SŁOWNIK o kolejne pojęcia: OWCE EGZOTYCZNE, OWOCE CYTRUSOWE. Następnie eksperymentowaliśmy z owocami i ziołami przy komponowaniu własnych smaków wody.
Samodzielnie przygotowane napoje wszystkim bardzo smakowały. Były zdrowe i świetnie gasiły pragnienie.
Niestety, zastały nas wakacje i byliśmy zmuszeni zawiesić realizację tematu WODA. Nie wszystko zostało zbadane i po wakacjach mam nadzieję powrócimy do projektu aby dokończyć realizację tematu. Każdy Muchomorek przed rozpoczęciem wakacji dostał karteczkę z prośbą: ZADANIE NA WAKACJE (związane z tematem WODA) Uważnie obserwuję i szukam: KTO ŻYJE W WODZIE? Mogę narysować lub zrobić zdjęcie tego, czego się dowiem. Zebrane materiały przyniosę po wakacjach do przedszkola (we wrześniu).
PO WAKACJACH POWRÓCIMY DO REALIZACJI TEMATU WODA. Zatrzymaliśmy realizację tematu WODA w fazie II. Pozostały nam do zrealizowania trzy pytania badawcze: 1. Czy woda w górach jest zimna? 2. Czy woda może stopić lawę? 3. Co żyje w wodzie? Ponadto do realizacji jest faza III podsumowanie projektu oraz prezentacja podjętych i zrealizowanych działań rodzicom.
EWALUACJA Temat badań pojawił się spontanicznie i zainteresował dzieci. Każde dziecko miało możliwość włączać się w działania na miarę swoich możliwości poznawczych. Każdy miał sposobność do eksperymentowania, a przy okazji odkrywał swoje możliwości, rozwijał kreatywność i ciekawość. Podczas eksperymentowania dzieci samodzielnie odkrywały, iż praca w zespole może być bardziej efektywna, że wtedy jest ktoś, kto może pomóc w razie potrzeby (coś przynieść, przytrzymać, przykleić). Wspólne działania, choć na początku były pewne trudności, sprawiły dzieciom wiele radości, a przede wszystkim nauczyły współdziałania, dzielenia się, niesienia sobie wzajemnej pomocy. Agnieszka Bieniek