Rocznik Giełdowy 2013 Kontrakty terminowe W roku 2012 handlowano na giełdzie kontraktami terminowymi na indeksy WIG20, mwig40, na kursy walut dolara amerykańskiego, euro, franka szwajcarskiego oraz na akcje spółek. Łącznie na koniec roku w obrocie znajdowało się 91 serii kontraktów, o 12 więcej niż rok wcześniej. Jak w ostatnich latach, największe obroty były generowane na kontraktach indeksowych. Skala obrotu tymi kontraktami pozwala porównywać naszą giełdę z innymi, rozwiniętymi rynkami Europy, bowiem pod względem wolumenu obrotu kontraktami indeksowymi GPW już kolejny rok z rzędu zajęła 4. miejsce w Europie. Nadal najbardziej popularnym wśród inwestorów instrumentem pochodnym są kontrakty terminowe na indeks WIG20. Wolumen obrotu tymi instrumentami wyniósł 9,1 mln kontraktów. Średni miesięczny wolumen obrotu w 2012 r. wyniósł 756 tys. kontraktów, natomiast najwyższy miesięczny wolumen, który wyniósł 1,02 mln kontraktów zanotowano w czerwcu 2012 roku. Liczba otwartych pozycji na tym instrumencie na koniec 2012 roku wyniosła 89,9 tys. szt., natomiast na koniec lutego 2012 r. zanotowano największą wartość tego wskaźnika liczoną na koniec miesiąca w liczbie 132,1 tys. szt. Kontrakty na WIG20 zajęły 8. pozycję pod względem wolumenu obrotów wśród kontraktów na indeksy akcyjne w Europie. kontraktów. Liczba otwartych pozycji w 2012 roku była najwyższa w listopadzie kiedy to wyniosła 18,1 tys. sztuk. Wolumen obrotu kontraktów walutowych wyniósł w 2012 roku 960,9 tys. kontraktów. Średni miesięczny wolumen obrotu tymi instrumentami wyniósł 80 tys. kontraktów, natomiast najwyższy miesięczny wolumen w 2012 roku odnotowano we wrześniu, kiedy to wolumen obrotu wyniósł 112,5 tys. kontraktów. Liczba otwartych pozycji na koniec 2012 roku wyniosła 24,1 tys. Najwyższy poziom tego wskaźnika w 2012 roku odnotowany został w listopadzie i wyniósł 27 tys. Najbardziej popularnym kontraktem walutowym w 2012 roku był kontrakt na kurs USD/ PLN. Wolumen obrotu tą klasą kontraktu walutowego wyniósł 821,8 tys. kontraktów co stanowiło 85,5% wolumenu obrotu wszystkimi kontraktami walutowymi. Największe obroty kontraktami terminowymi generowane są przede wszystkim przez krajowych inwestorów indywidualnych, których udział w 2012 roku wyniósł 47%. W 2012 r. kontynuowano proces poszerzania oferty w zakresie kontraktów terminowych na akcje. Do obrotu wprowadzono kontrakty na akcje czterech nowych spółek: Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie SA, Boryszew SA, Kulczyk Oil Ventures Inc., Synthos SA, w efekcie czego na koniec roku w ofercie GPW znajdowały się kontrakty na akcje dwudziestu dwóch spółek. Wolumen obrotu kontraktami terminowymi na akcje wyniósł 540,3 tys. kontraktów. Średni miesięczny wolumen wyniósł 45 tys. kontraktów, natomiast najwyższy miesięczny wolumen, który wyniósł 63,8 tys. kontraktów zanotowano w październiku 2012 roku. Liczba otwartych pozycji na kontraktach na akcje na koniec 2012 r. wyniosła 8,2 tys. 192
Główny Rynek GPW Wybrane elementy standardu kontraktów terminowych na indeksy Nazwa skrócona kontraktu Mnożnik Wartość kontraktu Jednostka notowania Miesiące wykonania kontraktów Ostatni dzień obrotu FXYZkrr, gdzie: F rodzaj instrumentu XYZ skrót nazwy instrumentu bazowego (W20, W40) k kod określający miesiąc wykonania kontraktu (określany przez Giełdę) rr dwie ostatnie cyfry roku wykonania 10 zł Mnożnik * kurs kontraktu Punkty indeksowe Dla kontraktów na WIG20 cztery najbliższe miesiące z cyklu,,, grudzień. Dla kontraktów na mwig40 trzy najbliższe miesiące z cyklu,,, grudzień. Dzień sesyjny przypadający w trzeci piątek miesiąca wykonania. Jeżeli w tym dniu nie odbywa się sesja, to wówczas jest to ostatni dzień sesyjny przypadający przed trzecim piątkiem miesiąca wykonania Dzień wygaśnięcia Pierwszy dzień obrotu nowej serii Ostateczny kurs rozliczeniowy Dzień rozliczenia Sposób rozliczenia Ten sam dzień co ostatni dzień obrotu Pierwszy dzień sesyjny po dniu wygaśnięcia poprzedniej serii kontraktów Ostateczny kurs rozliczeniowy jest określony w dniu wygaśnięcia kontraktu jako średnia arytmetyczna ze wszystkich wartości indeksu (WIG20, mwig40) w czasie ostatniej godziny notowań ciągłych oraz wartości tego indeksu ustalonej na zamknięcie sesji giełdowej, po odrzuceniu 5 najwyższych i 5 najniższych z tych wartości Następny dzień roboczy po dniu wygaśnięcia kontraktu (po ostatnim dniu obrotu) Pieniężne w złotych polskich 193
Rocznik Giełdowy 2013 Wybrane elementy standardu kontraktów terminowych na kursy walut Nazwa skrócona kontraktu FXYZkrr, gdzie: F rodzaj instrumentu XYZ oznaczenie waluty, której kurs jest instrumentem bazowym (EUR, USD, CHF) k kod określający miesiąc wykonania kontraktu (określany przez Giełdę) rr dwie ostatnie cyfry roku wykonania Jednostka transakcyjna (wielkość kontraktu) Miesiące wykonania kontraktów Ostatni dzień obrotu Dzień wygaśnięcia Pierwszy dzień obrotu nowej serii Ostateczny kurs rozliczeniowy Ostateczna cena rozliczeniowa Dzień rozliczenia Sposób rozliczenia 1 000 EUR, 1 000 USD lub 1 000 CHF 3 najbliższe miesiące kalendarzowe + 3 kolejne miesiące z marcowego cyklu kwartalnego Dzień sesyjny przypadający w trzeci piątek miesiąca wykonania. Jeżeli w tym dniu nie odbywa się sesja wówczas jest to ostatni dzień sesyjnyprzypadający przed trzecim piątkiem miesiąca wykonania. Ten sam dzień co ostatni dzień obrotu Pierwszy dzień sesyjny po dniu wygaśnięcia poprzedniej serii kontraktów Kurs średni EUR, USD lub CHF ustalony przez NBP na fixingu w dniu wygaśnięcia kontraktu przemnożony przez 100. Określany jest z dokładnością do 0,01 PLN (za 100 EUR, 100 USD lub 100 CHF) Ostateczny kurs rozliczeniowy (w przeliczeniu na 1 EUR, 1 USD lub 1 CHF) pomnożony przez wielkość kontraktu Następny dzień roboczy po dniu wygaśnięcia kontraktu Pieniężne w złotych polskich Kalendarz obrotu kontraktami terminowymi na indeks WIG20 oraz na kursy walut I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII grudzień grudzień 194
Główny Rynek GPW Wybrane elementy standardu kontraktów terminowych na akcje Nazwa skrócona kontraktu Liczba akcji przypadająca na jeden kontrakt Jednostka notowania Wartość kontraktu Miesiące wykonania kontraktów Ostatni dzień obrotu FXYZkrr, gdzie: F rodzaj instrumentu XYZ - skrót nazwy instrumentu bazowego k - kod określający miesiąc wykonania kontraktu (określany przez Giełdę) rr dwie ostatnie cyfry roku wykonania 100 lub 1 000 W złotych polskich (za jedną akcję) Kurs kontraktu pomnożony przez liczbę akcji przypadającą na jeden kontrakt Trzy najbliższe miesiące z cyklu,,, grudzień Dzień sesyjny przypadający w trzeci piątek miesiąca wykonania. Jeżeli w tym dniu nie odbywa się sesja wówczas jest to ostatni dzień sesyjny przypadający przed trzecim piątkiem miesiąca wykonania Dzień wygaśnięcia Pierwszy dzień obrotu nowej serii Ostateczny kurs rozliczeniowy Dzień rozliczenia Sposób rozliczenia Ten sam dzień co ostatni dzień obrotu Pierwszy dzień sesyjny po dniu wygaśnięcia poprzedniego kontraktu Kurs ostatniej transakcji akcjami będącymi instrumentem bazowym, zawartej na sesji giełdowej w dniu wygaśnięcia danych kontraktów terminowych Następny dzień roboczy po dniu wygaśnięcia kontraktu (po ostatnim dniu obrotu) Pieniężne w złotych polskich(po ostatnim dniu obrotu) Kalendarz obrotu kontraktami terminowymi na indeks mwig40 oraz na akcje I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII grudzień 195
Rocznik Giełdowy 2013 Statystyka obrotu kontraktami terminowymi Kontrakty terminowe (ogółem) Wartość obrotu ogółem (mln zł) 207 477 353 124 330 472 254 550 303 423 Średni obrót na sesję (tys. zł) 833 240 1 406 869 1 306 212 1 010 119 1 208 857 Wolumen ogółem (tys.) 10 212 14 280 13 614 13 225 12 085 Średni wolumen na sesję 41 013 56 891 53 809 52 480 48 148 Liczba transakcji na sesję 12 196 17 487 14 413 16 916 15 785 Liczba otwartych pozycji (na koniec roku) 122 749 115 275 124 504 110 199 73 475 Liczba serii (na koniec roku) 91 79 55 37 40 Wartość obrotu ogółem (mln zł) 8 959 8 541 10 177 4 134 3 325 Wolumen ogółem 380 198 329 405 395 461 199 552 148 690 Liczba transakcji 596 620 786 405 308 Kontrakty terminowe na WIG20 Wartość obrotu ogółem (mln zł) 198 406 338 257 323 673 246 656 297 577 Średni obrót na sesję (tys. zł) 796 811 1 347 638 1 279 340 978 794 1 185 565 Wolumen ogółem (tys.) 8 697 13 313 13 086 12 567 11 600 Średni wolumen na sesję 34 927 53 040 51 724 49 871 46 214 Liczba transakcji na sesję 10 014 14 786 13 026 15 172 14 497 Liczba otwartych pozycji (na koniec roku) 89 858 104 924 114 019 101 122 68 334 Wskaźnik płynności (%) 132,8 176,2 212,9 198,5 237,6 Liczba serii (na koniec roku) 4 4 4 4 4 Wartość obrotu ogółem (mln zł) 8 959 8 535 10 177 4 119 3 303 Wolumen ogółem 380 198 329 205 395 461 199 022 143 520 Liczba transakcji 596 619 786 403 304 Kontrakty terminowe na mwig40 Wartość obrotu ogółem (mln zł) 335 767 834 580 646 Średni obrót na sesję (tys. zł) 1 346 3 057 3 297 2 302 2 572 Wolumen ogółem (tys.) 14 29 33 30 25 Średni wolumen na sesję 56 116 130 120 101 Liczba transakcji na sesję 49 94 108 100 88 Liczba otwartych pozycji (na koniec roku) 564 530 801 898 446 Wskaźnik płynności (%) 1,5 2,4 3,5 3,5 4,1 Liczba serii (na koniec roku) 3 3 3 3 3 Wartość obrotu ogółem (mln zł) --- 6 --- --- --- Wolumen ogółem --- 200 --- --- --- Liczba transakcji --- 1 --- --- --- 196
Główny Rynek GPW Statystyka obrotu kontraktami terminowymi (cd.) Kontrakty terminowe na akcje Wartość obrotu ogółem (mln zł) 3 336 7 453 2 108 1 435 1 574 Średni obrót na sesję (tys. zł) 13 396 29 695 8 331 5 693 6 272 Wolumen ogółem (tys.) 540 738 375 466 326 Średni wolumen na sesję 2 170 2 939 1 484 1 848 1 301 Liczba transakcji na sesję 1 252 2 053 942 1 179 921 Liczba otwartych pozycji (na koniec roku) 8 197 6 545 7 735 6 315 2 626 Wskaźnik płynności (%) 2,2 3,9 1,5 1,5 1,6 Liczba serii (na koniec roku) 66 54 30 18 18 Wartość obrotu ogółem (mln zł) --- --- --- --- 21 Wolumen ogółem --- --- --- --- 5 170 Liczba transakcji --- --- --- --- 4 Kontrakty terminowe na CHF Wartość obrotu ogółem (mln zł) 190 2 540 232 280 140 Średni obrót na sesję (tys. zł) 765 10 120 916 1 111 2 224 Wolumen ogółem (tys.) 28 73 8 9 6 Średni wolumen na sesję 114 291 30 37 90 Liczba transakcji na sesję 24 208 20 25 49 Liczba otwartych pozycji (na koniec roku) 2 642 813 597 201 153 Liczba serii (na koniec roku) 6 6 6 4 4 Kontrakty terminowe na EUR Wartość obrotu ogółem (mln zł) 770 926 910 2 607 1 036 Średni obrót na sesję (tys. zł) 3 093 3 689 3 595 10 346 4 126 Wolumen ogółem (tys.) 111 22 23 59 29 Średni wolumen na sesję 445 87 89 236 114 Liczba transakcji na sesję 116 59 59 167 41 Liczba otwartych pozycji (na koniec roku) 8 583 1068 639 957 1 082 Liczba serii (na koniec roku) 6 6 6 4 4 Kontrakty terminowe na USD Wartość obrotu ogółem (mln zł) 4 439 3 180 2 716 2 992 2 437 Średni obrót na sesję (tys. zł) 17 828 12 671 10 735 11 874 9 708 Wolumen ogółem (tys. zł) 822 104 89 93 98 Średni wolumen na sesję 3300 416 351 368 391 Liczba transakcji na sesję 742 287 258 273 220 Liczba otwartych pozycji (na koniec roku) 12 905 1 395 713 706 833 Liczba serii (na koniec roku) 6 6 6 4 4 Wartość obrotu ogółem (mln zł) --- --- --- 15 --- Wolumen ogółem --- --- --- 530 --- Liczba transakcji --- --- --- 2 --- * Kontrakty terminowe na CHF notowane są od 30.09.2008. 197