Projekt modernizacji węzła cieplnego c.o., c.t. i c.w.u Łódź, ul. Narutowicza 130, budynek Radia Łódź. SPIS TREŚCI.



Podobne dokumenty
SPIS TREŚCI. Część I TECHNOLOGIA WĘZŁA. Część II AUTOMATYKA WĘZŁA 1. OPIS TECHNICZNY

Dobór urządzeń węzła Q = 75,3 + 16,0 [kw]

Przedszkole Miejskie nr 14, przy ul. Maya 6/8 w Tomaszowie Mazowieckim

2. SPIS ZAWARTOŚCI OPRACOWANIA.

OPIS TECHNICZNY. 1.Podstawa opracowania

Węzły cieplne PROFI o mocy kw

5. INSTALACJE GRZEWCZE

3. Dobór urządzeń. Obliczeniowa moc wymiennika c.o. Q w.co Dobrano płytowy, lutowany wymiennik ciepła firmy "SWEP" typu IC35x90. s.co 1.

Zawartość opracowania

ZESTAWIENIE MATERIAŁÓW - KOTŁOWNIA GAZOWA, INSTALACJA GAZU. Produkt Wielkość Ilość Jednostka. Zawór kulowy DN szt. Zawór kulowy DN 20 8 szt.

OBLICZENIA WĘZŁA CIEPLNEGO

DANE DO OBLICZEŃ. Typ węzła: EC-500 kod: Obiekt: Oczyszczalnia Ścieków. Obliczenia hydrauliczne węzła cieplnego

PRZYCHODNIA W GRĘBOCICACH GRĘBOCICE ul. Zielona 3działki nr 175/7, 175/4, 705 PROJEKT BUDOWLANY BUDOWY BUDYNKU PRZYCHODNI CZĘŚĆ SANITARNA

OPIS TECHNICZNY. PDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdffactory

Ciepłownictwo. Projekt zbiorczego węzła szeregowo-równoległego, dwufunkcyjnego, dwustopniowego

PB przebudowy węzła cieplnego

OBLICZENIA WĘZŁA CIEPLNEGO C.O., C.W. I C.T. PO STRONIE WODY SIECIOWEJ W ZESPOLE BUDYNKÓW BIUROWYCH RADWAR W WARSZAWIE

Spis zawartości opracowania: 2. Rysunki: Schemat węzła co cwu Meibes HW AF T-H Rzut pomieszczenia węzła. Strona we 2

1,90 0,50 0,10 0,17 1,15 2,90. Dobrano grupę pompową GPS 120 prod. SUNEX. Grupa została wyposaŝona w elektroniczną pompę Wilo Stratos Para.

Zawartość opracowania

Modernizacja węzłów cieplnych w budynku wielorodzinnym przy ul. Piłsudskiego 21 w Działoszynie

Dobrano drugi kocioł gazowy firmy: Hoval. Model: 300 Moc nominalna: 272,0 kw Pojemność wodna: 420,0 dm 3 Średnica króćców:

7 WĘZEŁ CIEPLNY. 1. Podstawa opracowania. 2. Przedmiot opracowania. 3. Dane ogólne. 4. Pr6by instalacji i wykonawstwo.

Spis treści: OŚWIADCZENIE

SPIS ZAWARTOŚCI PROJEKTU

SPIS ZAWARTOŚCI OPRACOWANIA.

DANE DO OBLICZEŃ. Typ węzła: ECWR-110/80 Kod węzła: Obiekt: Piotrków Tryb., ul. Wysoka 15. Obliczenia hydrauliczne węzła cieplnego

Zasady doboru układów automatycznej regulacji w węzłach cieplnych

ZABEZPIECZENIE INSTALACJI C.O.

Projekt węzła cieplnego c.o. i c.w.u, Rawa Mazowiecka, ul. Niepodległości Zakres opracowania Podstawa opracowania...

DANE DO OBLICZEŃ. Typ węzła: EW-80 Kod węzła: Obiekt: Piotrków Tryb., ul. Piastowskiej Parametry temperaturowe sieci LATO zasilanie 70 C

Wyposażenie zalecane do stosowania w węzłach cieplnych MPEC Białystok

DANE DO OBLICZEŃ. Obliczenia hydrauliczne węzła cieplnego. 2. Parametry temperaturowe sieci ZIMA zasilanie T ZZ 135 C powrót T PZ 70 C

DANE DO OBLICZEŃ. budynek mieszkalny OBLICZENIA PRZEPŁYWÓW

Ogólna charakterystyka obiektów lub robót

PDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdffactory 1. Ilość ciepła na potrzeby c.w.u.

Część II AUTOMATYCZNA REGULACJA WĘZŁA

OBLICZENIA I DOBÓR URZĄDZEŃ

1) Kompaktowe węzły cieplne c.o. i c.w.u. ŁUKASIEWICZA BUD. NR 1 i 5 (SZUBERT) 2 szt.

P R O J E K T T E C H N I C Z N Y

O P I S T E C H N I C Z N Y

DOKUMENTACJA PROJEKTOWA

ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA

WYTYCZNE TECHNICZNE MODERNIZACJI WĘZŁÓW CIEPŁOWNICZYCH PODLEGAJĄCYCH PRZETARGOWI W PUCKIEJ GOSPODARCE KOMUNALNEJ

Przedmiar robót. Poz. 1 [ST-0003] Poz. zastępcza. Wymienniki płytowe LPM typu HL 2-60 Jednostka: 1 szt 1,0000

II.1 WYKAZ URZADZEŃ I ARMATURY - kotlownia RZZOK Piaski Bankowe gm.bielawy powiat łowicki NAZWA URZĄDZENIA LUB ARMATURY

ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA

I. CZĘŚĆ OPISOWA 1. OPIS OGÓLNY

REMONT CENTRALNEGO OGRZEWANIA W PAWILONACH 7 i 8 W MIEJSKIM SCHRONISKU DLA BEZDOMNYCH ZWIERZĄT

Spis treści nr strony 1 I. OPIS TECHNICZNY.

PROJEKT BUDOWLANY -TECHNOLOGI węzła grupowego c.o. osiedla Parsęta, oraz węzła cieplnego c.o.+c.w.u. budynku mieszkalnego

Moc L.p. Adres Moc c.o. [W] c.w.u. 1 MSM, ul. Zygmuntowska - budynek nr

Kosztorys nakładczy. Wartość kosztorysowa Słownie:

adres: ul. Tomaszewicza 9/129, Łódź tel. (+48) , NIP: REGON: PROJEKT BUDOWLANY

Zestawienie wyrobów/urządzeń równoważnych dla węzła cieplnego A

WYTYCZNE DOTYCZĄCE PRZEBUDOWY TECHNOLOGII KOTŁOWNI STAŁOPALNEJ

PROJEKT WYKONAWCZY ROBÓT REMONTOWYCH W BUDYNKU PRZEDSZKOLA PRZY UL. WARSZAWSKEIJ 210 W DAWIDACH BANKOWYCH 1 PROJEKT WYKONAWCZY

PROJEKT BUDOWLANY NADLEŚNICTWO LEŚNY DWÓR PODLEŚNICTWO KRUSZYNA. ROMAN SOBOLEWSKI nr upr. AN/ /86. MIASTKO, MAJ 2008r.

TECHNOLOGI I AUTOMATYKI WĘZŁA CIEPLNEGO w budynku warsztatowym w Warszawie, przy ul. Sołtyka 8/10

B. KOTŁOWNIA GAZOWA Z POMPĄ CIEPŁA

OPIS DO INSTALACJI SANITARNYCH

Załącznik nr. 6. Specyfikacja

Specyfikacja techniczna węzłów ciepłowniczych

PROJEKT WYKONAWCZY Remont i dostosowanie pomieszczeń na potrzeby dwóch oddziałów BRANŻA SANITARNA OPIS TECHNICZNY

NIP: REGON:

PROJEKT INSTALACJI CENTRALNEGO OGRZEWANIA I KOTŁOWNI GAZOWEJ. Dom Dziecka ul. Sobieskiego 7, Strzyżów tel Grudzień 2013r.

TREŚĆ ZAPYTANIA WRAZ Z UDZIELONĄ ODPOWIEDZIĄ

PROJEKT WYKONAWCZY PRZEBUDOWY WĘZŁA CIEPLNEGO C.O. - TECHNOLOGIA

SPIS ZAWARTOŚCI OPRACOWANIA

Przedmiar robót. Lp. Numer Pozycji Nr specyfikacji Wyszczególnienie elementów robót Jednostka Cena Jednostkowa (zł)

OBIEKT : Modernizacja budynku mieszkalno-usługowego. Wiślica 34. TREŚĆ : Projekt techniczny inst. C.O. BRANŻA : Instalacje sanitarne

OPIS TECHNICZNY do projektu wykonawczego doposażenia w instalację ciepłej wody w budynku przy ul. Leonarda 2 w Warszawie

OPIS TECHNICZNY. 1. Podstawa opracowania Zlecenie Inwestora, Uzgodnienia z Inwestorem, Obowiązujące normy i przepisy.

5.5 Założenia techniczno-eksploatacyjne dotyczące naściennego węzła kompaktowego z obudową o mocy cieplnej do 50 kw.

Przedmiar robót WĘZEŁ CIEPLNY DLA PROJEKTOWANEGO BUDYNKU LABORATORIUM BADAWCZEGO DLA POLITECHNIKI

PROJEKT TECHNOLOGII REMONTU I MODERNIZACJI KOTŁOWNI GAZOWEJ

PROJEKT BUDOWLANY PRZEBUDOWY POMIESZCZEŃ KOTŁOWNI NA SALĘ KONFERENCYJNO- MULTIMEDIALNĄ ORAZ SIŁOWNIĘ

OPIS TECHNICZNY. 1. Podstawa opracowania. 2. Zakres opracowania. Zlecenie Inwestora, Obowiązujące normy i przepisy, Uzgodnienia, Wizja lokalna.

19,4 kw Zapotrzebowanie ciepła dla potrzeb wentylacji mechanicznej Qwm = Zapotrzebowanie ciepła dla węzła cieplnego Q= 107,3 kw

OPIS TECHNICZNY. 3. Źródło zasilania Zasilanie w wodę budynku przyszkolnej sali gimnastycznej nastąpi z istniejącego przyłącza wodociągowego,

Wytyczne do projektowania, wykonania i dopuszczenia do ruchu sieciowego węzłów cieplnych nie będących własnością Spółek z Grupy GPEC

III/2 INSTALACJA CENTRALNEGO OGRZEWANIA

Wytyczne do projektowania systemów grzewczych z zastosowaniem miniwęzłów cieplnych

ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA

Przedmiar robót. Węzły cieplne WOSzK

SPECYFIKACJE TECHNICZNE WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH 04 INSTALACJA CENTRALNEGO OGRZEWANIA

SPECYFIKACJA DO WYKONANIA STACJI WYMIENNIKÓW CIEPŁA. Budynek Mieszkalno-Usługowy ul. Gliwicka 5 i Sobieskiego 20; KATOWICE

Technologia węzła cieplnego w budynku sali gimnastycznej - roboty sanitarne. Przedmiar robót

K A R T A T Y T U Ł O W A

Kompaktowe węzły cieplne dla systemów ciepłowniczych. Technologia węzłów cieplnych. poszerza nasze horyzonty

ENERGOSYSTEM RYBNIK Sp z o.o Rybnik, ul. Jankowicka 23/25 KOSZTORYS ŚLEPY - Klasyfikacja robót wg. Wspólnego Słownika Zamówień


Budowa źródła ciepła dla budynku Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Śmiglu ul. M. Konopnickiej 5, Śmigiel

Projekt termomodernizacji budynku Przychodni Zdrowia w Dobieszowicach - modernizacja instalacji centralnego ogrzewania

02. Trasy WLZ i główna szyna wyrównawcza - piwnice. 04. Oświetlenie i gn. 230V administracyjne piwnice

PROJEKT BUDOWLANY TECHNOLOGIA WĘZŁA CIEPLNEGO DWUFUNKCYJNEGO C. O. I C. W. U.

OPIS TECHNICZNY do PB instalacji wewnętrznych wod.-kan. i ogrzewania. 4. INSTALACJA WODY ZIMNEJ I CIEPŁEJ I CYRKULACJI.

OPIS TECHNICZNY. Inwestorem zadania inwestycyjnego jest Gmina Lubań z siedzibą przy ul. Dąbrowskiego 18 w Lubaniu.

PROJEKT BUDOWLANO WYKONAWCZY

Węzeł przygotowania cwu - przedszkole Urząd Gminy Jeleśnia Strona 1

Transkrypt:

SPIS TREŚCI. 1. Zakres opracowania.... 3 2. Podstawa opracowania.... 3 3. Opis techniczny.... 3 3.1. Stan istniejący.... 3 3.2. Opis rozwiązań projektowych.... 3 3.3. Wyjściowe parametry węzła.... 3 4.4. Dobór filtroodmulnika.... 4 4.5. Dobór filtra siatkowego.... 4 4.6. Dobór wymiennika c.o.... 5 4.7. Dobór zaworu regulacyjnego dla c.o.... 5 4.8. Dobór zaworu balansującego dla c.o.... 5 4.9. Dobór wymiennika c.w.u.... 5 4.10. Dobór zaworu regulacyjnego dla c.w.u.... 5 4.11. Dobór wymiennika c.t.... 5 4.12. Dobór zaworu regulacyjnego dla c.t.... 5 4.13. Dobór zaworu balansującego dla c.t.... 5 4.14. Dobór licznika ciepła (licznik główny).... 5 4.15. Dobór podlicznika ciepła c.o.+c.t.... 6 4.16. Zestawienie oporów hydraulicznych po stronie sieciowej.... 6 4.17. Dobór zaworów balansujących na progu węzła.... 6 5. Obliczenia i dobór urządzeń strona instalacyjna centralnego ogrzewania.... 6 5.1. Dobór średnic przewodów.... 6 5.2. Dobór filtroodmulnika dla c.o.... 6 5.3. Zestawienie oporów hydraulicznych dla c.o.... 6 5.4. Dobór pompy obiegowej c.o.... 6 5.5. Dobór naczynia wzbiorczego dla c.o.... 6 5.6. Dobór zaworu bezpieczeństwa dla c.o.... 7 6. Obliczenia i dobór urządzeń strona instalacyjna ciepła technologicznego.... 7 6.1. Dobór średnic przewodów.... 7 6.2. Dobór filtroodmulnika dla c.t.... 7 6.3. Zestawienie oporów hydraulicznych dla c.t.... 7 6.4. Dobór pompy obiegowej c.t.... 7 6.5. Dobór naczynia wzbiorczego dla c.t.... 7 6.6. Dobór zaworu bezpieczeństwa dla c.t.... 8 7. Napełnianie instalacji c.o. i c.t.... 8 8. Obliczenia i dobór urządzeń strona instalacyjna ciepłej wody.... 8 8.1. Dobór pompy cyrkulacyjnej c.w.u.... 8 8.2. Dobór zaworu bezpieczeństwa dla c.w.u.... 8 9. Uwagi dotyczące montażu i wykonania instalacji.... 9 9.1. Montaż wymienników i instalacji.... 9 9.2. Próby ciśnieniowe i odbiór techniczny.... 9 9.3. Izolacje i zabezpieczenia antykorozyjne.... 9 9.4. Wentylacja pomieszczenia.... 10 9.5. Odprowadzenie wody sieciowej/instalacyjnej... 10 9.6. Roboty budowlane.... 10 9.7. Uwagi końcowe.... 10 9.8. Zagadnienia BHP.... 10 10. Zestawienie urządzeń część technologiczna węzła.... 11 Strona 1

11. Część elektryczna.... 14 11.1. Podstawa wykonania instalacji elektrycznej.... 14 11.2. Zasilanie i tablica rozdzielcza.... 14 11.3. Instalacja automatyki.... 14 11.4. Ochrona przeciwporażeniowa.... 14 11.5. Czujniki temperatury.... 14 11.6. Zestawienie materiałów - część elektryczna.... 15 12. Informacja dotycząca bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.... 16 12.1. Zakres robót dla całego zamierzenia budowlanego oraz kolejność realizacji poszczególnych obiektów... 16 12.2. Wykaz istniejących obiektów budowlanych.... 16 12.3. Elementy zagospodarowania działki, które mogą stwarzać zagrożenie bezpieczeństwa i zdrowia ludzi.... 16 12.4. Przewidywane zagrożenia występujące podczas realizacji robót budowlanych.... 16 12.5. Sposób prowadzenia instruktażu pracowników przed przystąpieniem do realizacji robót szczególnie niebezpiecznych.... 16 12.6. Wskazanie środków technicznych i organizacyjnych, zapobiegających niebezpieczeństwom.... 16 CZĘŚĆ RYSUNKOWA. Rys. 1 Plan sytuacyjny. Rys. 2 Schemat technologiczny węzła. Rys. 3 Rzut i przekroje pomieszczenia węzła. Rys. 4.1 Schemat instalacji zasilania tablicy T-S i gniazda wtykowego. Rys. 4.2 Schemat instalacji elektrycznej sekcji c.o. i c.t. Rys. 4.3 Schemat instalacji elektrycznej sekcji c.w.u. Rys. 4.4 Rozdzielnica automatyki. Strona 2

1. Zakres opracowania. Zakres opracowania obejmuje projekt modernizacji trzyfunkcyjnego węzła cieplnego, mieszczącego się w budynku Radia Łódź zlokalizowanego przy ul. Narutowicza 130 w Łodzi. Węzeł będzie źródłem ciepła dla potrzeb instalacji c.o., c.t. i c.w.u. 2. Podstawa opracowania. Podstawę opracowania stanowiło: Zlecenie Inwestora, na opracowanie projektu modernizacji węzła cieplnego, Warunki Techniczne nr 384/13 z dnia 4.12.2013r., wydane przez DALKIA ŁÓDŹ S.A., Notatka spisana pomiędzy Odbiorcą Ciepła, Rejonem Eksploatacyjnym C-2 oraz Biurem Projektowym AGA-PA Agnieszka Kindl, Wytyczne doboru i stosowania urządzeń oraz układów automatycznej regulacji węzłów cieplnych w Łódzkim Systemie Ciepłowniczym, Polskie Normy, katalogi urządzeń zastosowanych w projekcie i literatura techniczna dotycząca tego tematu. 3. Opis techniczny. 3.1. Stan istniejący. Budynek Radia Łódź jest wyposażony w istniejący węzeł cieplny, wyposażony w wymienniki typu WCW oraz zasilanie bezpośrednie (wentylacja + fragment instalacji c.o.). Istniejąca instalacja c.o. i c.t. zostanie zmodernizowana i przystosowana do współpracy z węzłem cieplnym wymiennikowym. Nagrzewnica w centrali wentylacyjnej zostanie wymieniona oraz zaprojektowana na parametry 80/60 O C, instalacja c.o. zostanie przepięta do sekcji wymiennikowej c.o. Całość prac związanych z przebudową instalacji wewnętrznych c.o. i c.t. jest przedmiotem odrębnego opracowania. Pomieszczenie węzła cieplnego jest wyposażone w studzienkę schładzającą, rurę spustową oraz odpowiednie gabaryty do wprowadzenie urządzeń węzła. W pomieszczeniu należy wykonać kanał wentylacji wyciągowej typu Z-ka o wym. 200x100mm, z kratką zlokalizowaną 30 cm pod stropem w pomieszczeniu węzła oraz wyprowadzony na zewnątrz przy ścianie, na wys. min. 2,0 m nad poziom terenu. Do pomieszczenia węzła jest doprowadzone przyłącze ciepłownicze o średnicy 2xDn65. W pomieszczeniu zostaną wykonane nowe rozdzielacze instalacji c.o. 3.2. Opis rozwiązań projektowych. Zaprojektowano węzeł kompaktowy, z wymiennikami płytowymi, przeponowymi naczyniami wzbiorczymi oraz automatyką pogodową. Źródłem ciepła dla układu c.o., c.w.u. i c.t. będą wymienniki lutowane, firmy ALFA LAVAL. Na zasilaniu wymienników c.o., c.t. i c.w.u., zainstalowane będą zawory regulacyjne z napędami firmy SAMSON. Ilość czynnika grzewczego dostarczana do wymienników, będzie regulowana dwoma elektronicznymi regulatorami TROVIS 5573-1 firmy SAMSON. Do regulatorów podłączone zostaną czujniki temperatury: zewnętrznej, na zasilaniu i powrocie instalacji wewnętrznej c.o. i c.t., na powrocie z wymienników c.o. i c.t. po stronie wysokiej oraz na zasilaniu instalacji c.w.u. i przewodzie cyrkulacyjnym. Ilość ciepła dostarczanego do węzła będzie mierzona ultradźwiękowym licznikiem ciepła. Instalacje wewnętrzne c.o. i c.t. stanowią układy zamknięte. Węzeł posiadać będzie niezbędną armaturę odcinającą i pomiarową. 3.3. Wyjściowe parametry węzła. wydajność cieplna c.o. Q CO [kw] 350,0 wydajność cieplna c.t. Q CT [kw] 45,0 wydajność cieplna c.w.u. Q CWU ZAM / MAX [kw] 26,0 / 47,3 czynnik sieciowy woda (okres zimowy) [ O C] 120/75 czynnik sieciowy woda (okres letni) [ O C] 70/25 czynnik instalacyjny woda c.o. [ O C] 90/70 czynnik instalacyjny woda c.t. [ O C] 80/60 czynnik instalacyjny woda c.w.u. [ O C] 8/60 ciśnienie dyspozycyjne na wejściu do węzła p d [bar] 3,85 opory instalacji c.o. p CO [bar] 0,35 opory instalacji c.t. p CT [bar] 0,30 opory instalacji cyrkulacyjnej p CW [bar] 0,30 4. Obliczenia. 4.1. Obliczenia zapotrzebowania mocy dla c.w.u. Obliczenia średniego dobowego zapotrzebowania na ciepłą wodę. q d śr = U q c = 76 9 = 684 dm 3 /d q c 9 dm 3 /zatrudnionego x doba (przyjęto 60% normy całkowitego zapotrzebowania wody wg Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dn.14.01.2002 w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody w domach pomocy społecznej) U liczba użytkowników zaopatrywana w ciepłą wodę. Obliczenia średniego godzinowego zapotrzebowania na ciepłą wodę. q h śr = q d śr : τ = 684 : 8 = 85,5 dm 3 /h τ - 18 h/d czas użytkowania instalacji ciepłej wody, Obliczenia maksymalnego godzinowego zapotrzebowania na ciepłą wodę. Strona 3

q h max = q h śr N h = 85,5 3,24 = 277,0 dm 3 /h N h = 9,32 U -0,244 = 9,32 76-0,244 = 3,24 Obliczeniowa moc cieplna wymiennika c.w.u. Q = q h max c w ρ ( t c t z ) Q = [277,0 4,2 0,9996 (60-8)] : 3600 = 16,8 kw c w = 4,2 kj/(kg O C) ciepło właściwe, ρ = 0,9996 kg/dm 3 gęstość wody, t c obliczeniowa temperatura ciepłej wody, t z obliczeniowa temperatura zimnej wody, Sprawdzenie w oparciu o ilość punktów rozbioru c.w.u. Budynek Radia Łódź wyposażony jest w przybory sanitarne w ilości: 21 umywalek / zlewozmywaków, 6 natrysków, Obliczeniowe maksymalne zapotrzebowanie wody na c.w.u przy jednostkowym zużyciu wyniesie: z umywalek / zlewozmywaków, 21 x 3 kg/h = 63 kg/h z natrysków, 6 x 22 kg/h = 132 kg/h Przy założeniu, że czas pracy instalacji c.w.u. z pełną wydajnością wynosi 15 minut, zapotrzebowanie na c.w.u w tym okresie wynosi: q h max = 195 / 0,25 = 780 kg Zapotrzebowanie ciepła na potrzeby ciepłej wody użytkowej wynosi: Q max = [780 4,2 (60 8)] : 3600 = 47,3 kw Do dalszych obliczeń przyjęto zapotrzebowanie mocy zgodne w WT. 4.2. Zapotrzebowanie ciepła dla c.o., c.w.u. i c.t. Q CO = 350,0 kw Q CT = 45,0 kw Q CW ZAM = 26,0 kw Q CWMAX = Q CW ZAM / 0,55 = 47,3 kw Przepływ wody grzejnej przez węzeł cieplny w sezonie grzewczym wyniesie: - na odcinku c.o.+c.w.+c.t.: q C = (Q CO : 45) + (Q CWU ZAM : 45) + (Q CT : 55) q C = (350,0 860 : 45) + (26,0 860 : 45) + (45,0 860 : 55) = 6 689 + 497 + 704 = 7 890 kg/h = 7,9 t/h q C = 7 890 : 961,9 = 8,2 m 3 /h - na odcinku c.o.+c.t.: q CO+CT = (Q CO : 65) + (Q CT : 55) q CO+CT = (350,0 860 : 45) + (45,0 860 : 55) = 6 689 + 704 = 7 393 kg/h = 7,4 t/h q CO+CT = 7 393 : 961,9 = 7,7 m 3 /h - w odcinku c.o.: q CO = Q CO : 45 = 350,0 860 : 45 = 6 689 kg/h = 6,7 t/h q CO = 6 689 : 961,9 = 6,9 m 3 /h - w odcinku c.t. q CT = Q CT : 55 = 45,0 860 : 55 = 704 kg/h = 0,7 t/h q CT = 704 : 961,9 = 0,7 m 3 /h w sezonie letnim: q CL = Q CWUMAX : 35 = 47,3 860 : 25 = 904 kg/h = 0,9 t/h q CL = 904 : 985,9 = 0,9 m 3 /h 4.3. Dobór elementów i urządzeń strona sieciowa. Dla przepływu q C =8,2 m 3 /h dobrano przewód o średnicy Dn=65 ( 60,3 2,9), dla którego opory liniowe wynoszą R=50 Pa/m. Dla potrzeb c.o.+c.t. i przepływu q CO+CT =7,7 m 3 /h dobrano przewód o średnicy Dn=50 ( 60,3 2,9), dla którego opory liniowe wynoszą R = 160 Pa/m. Dla potrzeb c.o. i przepływu q CO =6,9 m 3 /h dobrano przewód o średnicy Dn=50 ( 60,3 2,9), dla którego opory liniowe wynoszą R = 130 Pa/m. Dla potrzeb c.t. i przepływu q CT =0,7 m 3 /h dobrano przewód o średnicy Dn=32 ( 42,4 2,6), dla którego opory liniowe wynoszą R = 15 Pa/m. Dla potrzeb c.w.u. i przepływu q CL =0,9 m 3 /h dobrano przewód o średnicy Dn=32 ( 42,4 2,6), dla którego opory liniowe wynoszą R = 20 Pa/m. 4.4. Dobór filtroodmulnika. Dla obliczonego przepływu q C =8,2 m 3 /h dobrano filtroodmulnik magnetyczny FM Aulin-65, na ciśnienie robocze 1,6 MPa, z max. temperaturą pracy 150 C, dla którego opór hydrauliczny wynosi: p = (q C / k VS ) 2 100 = (8,2 / 57,0) 2 100 = 2,1 kpa 4.5. Dobór filtra siatkowego. Dla obliczonego przepływu q C =8,2 m 3 /h dobrano filtr siatkowy, Dn=65mm, k VS =82,0 m 3 /h na ciśnienie nominalne 1,6 MPa z max. temperaturą pracy 300 C. Opór hydrauliczny filtra wynosi: Strona 4

p = (q C / k VS ) 2 100 = (8,2 / 82,0) 2 100 = 1,0 kpa 4.6. Dobór wymiennika c.o. Obliczenie i dobór wymiennika dla potrzeb c.o. wykonano w oparciu o program obliczeniowy wymienników firmy ALFA LAVAL. Dobrano wymiennik lutowany typu CB110-38M o następujących oporach: str. wysoka p = 4,5 kpa str. niska p = 19,3 kpa 4.7. Dobór zaworu regulacyjnego dla c.o. Dla przepływu q CO =6,9 m 3 /h dobrano zawór regulacyjny typ 3222, kołnierzowy, o średnicy Dn=40 mm, ze zredukowanym współczynnikiem k VS =12,5 m 3 /h, PN25, firmy SAMSON. Opór hydrauliczny zaworu regulacyjnego wynosi: p zco =(q CO / k VS ) 2 100 = (6,9 / 12,5) 2 100 = 30,5 kpa Autorytet zaworu wynosi: p r = p zco / p wco = 30,5 / 85,8 = 0,36. Zawór będzie sterowany regulatorem pogodowym TROVIS 5573-1 przy pomocy napędu typu 5825-20 z funkcją bezpieczeństwa firmy SAMSON. Zasilanie 230V. 4.8. Dobór zaworu balansującego dla c.o. Dla przepływu q CO =6,9 m 3 /h dobrano zawór balansujący typu STADA firmy TA HYDRONICS o średnicy Dn=40 mm, k VS =19,2 m 3 /h, z końcówkami do wspawania. Strata ciśnienia na zaworze: p b = (q CO / k V ) 2 100 = 38,8 kpa - przy nastawie 2,8. Ciśnienie nominalne: max PN16. Temperatura robocza: 120 C. 4.9. Dobór wymiennika c.w.u. Obliczenie i dobór wymiennika dla potrzeb c.w.u. wykonano w oparciu o program obliczeniowy wymienników firmy ALFA LAVAL. Dobrano wymiennik lutowany, ze stali kwasoodpornej typu AlfaNova 52-20H o następujących oporach: str. wysoka p = 6,4 kpa str. niska p = 3,8 kpa 4.10. Dobór zaworu regulacyjnego dla c.w.u. Dla przepływu q CW ZR = 0,9 m 3 /h dobrano zawór regulacyjny typ 3222 z końcówkami gwintowanymi (gwint zewnętrzny, z końcówkami do wspawania na uszczelkę płaską) o średnicy Dn=15 mm, k VS =1,6 m 3 /h, PN25, firmy SAMSON. Opór hydrauliczny zaworu regulacyjnego wynosi: p zcw = (q CW / k VS ) 2 100 = (0,9 / 1,6) 2 100 = 31,6 kpa Autorytet zaworu regulacyjnego wynosi: p r = p zcw / p wcw = 31,6 / 45,3 = 0,69. Zawór będzie sterowany regulatorem pogodowym TROVIS 5573-1 przy pomocy napędu typu 5825-13 z funkcją bezpieczeństwa firmy SAMSON. Zasilanie 230V. 4.11. Dobór wymiennika c.t. Obliczenie i dobór wymiennika dla potrzeb c.t. wykonano w oparciu o program obliczeniowy wymienników firmy ALFA LAVAL. Dobrano wymiennik lutowany typu CBH18-23A, o następujących oporach: str. wysoka p = 6,3 kpa str. niska p = 18,9 kpa 4.12. Dobór zaworu regulacyjnego dla c.t. Dla przepływu q CT =0,7 m 3 /h dobrano zawór regulacyjny typ 3222 z końcówkami gwintowanymi (gwint zewnętrzny, z końcówkami do wspawania na uszczelkę płaską) o średnicy Dn=15 mm, k VS =1,6 m 3 /h, PN25, firmy SAMSON. Opór hydrauliczny zaworu regulacyjnego wynosi: p zct = (q CT / k VS ) 2 100 = (0,7 / 1,6) 2 100 = 19,1 kpa Autorytet zaworu wynosi: p r = p zct / p wct = 19,1 / 85,6 = 0,22. Zawór będzie sterowany regulatorem pogodowym TROVIS 5573-1 przy pomocy napędu typu 5825-10 firmy SAMSON. Zasilanie 230V. 4.13. Dobór zaworu balansującego dla c.t. Dla przepływu q CT =0,7 m 3 /h dobrano zawór balansujący typu STADA firmy TA HYDRONICS o średnicy Dn=15 mm, k VS =2,52 m 3 /h z końcówkami do wspawania. Strata ciśnienia na zaworze: p b = (q CT / k V ) 2 100 = 51,2 kpa - przy nastawie 2,6. Ciśnienie nominalne: max PN20. Temperatura robocza: 120 C. 4.14. Dobór licznika ciepła (licznik główny). Dla obliczonego przepływu q C =8,2 m 3 /h, dobrano ultradźwiękowy ciepłomierz firmy KAMSTRUP z przetwornikiem przepływu typu ULTRAFLOW 54 z przyłączami kołnierzowymi o przepływie nominalnym Strona 5

q p =10,0 m 3 /h, Dn=40mm, k VS =40,0 m 3 /h, z przelicznikiem elektronicznym MULTICAL 602 oraz gniazdem do zewnętrznego odczytu danych. Przelicznik należy wyposażyć w moduły 6601 i 602-0C. Opór hydrauliczny przepływomierza wynosi: p p = (q C / k VS ) 2 100 = (8,2 : 40,0) 2 100 = 4,3 kpa Przepływomierz należy zamontować na rurociągu powrotnym. 4.15. Dobór podlicznika ciepła c.o.+c.t. Dla obliczonego przepływu q CO =7,7 m 3 /h dobrano ultradźwiękowy ciepłomierz firmy KAMSTRUP z przetwornikiem przepływu typu ULTRAFLOW 54, kołnierzowy, o przepływie nominalnym q p =10,0 m 3 /h, Dn=40mm, k VS =40,0m 3 /h, z przelicznikiem elektronicznym MULTICAL 602. Opór hydrauliczny przepływomierza wynosi: p p = (q CO / k VS ) 2 100 = (7,7 : 40,0) 2 100 = 3,7 kpa Przepływomierz należy zamontować na rurociągu powrotnym c.o.+c.t. 4.16. Zestawienie oporów hydraulicznych po stronie sieciowej. Obieg c.o. Obieg c.w.u. Obieg c.t. Filtroodmulnik 2,1 2,1 2,1 kpa Filtr siatkowy 1,0 1,0 1,0 kpa Wymiennik 4,5 6,4 6,3 kpa Zawór regulacyjny 30,5 31,6 19,1 kpa Zawór balansujący 38,8-51,2 kpa Przetw. przepływu licznika ciepła 4,3 4,3 4,3 kpa Przetw. przepływu podlicznika ciepła c.o.+c.t. 3,7-3,7 kpa Ruroc. i armat. odc. 4,0 3,0 1,0 kpa RAZEM p w 88,9 48,4 88,7 kpa 4.17. Dobór zaworów balansujących na progu węzła. Z nomogramu firmy TA HYDRONICS dla przepływu q C =8,2m 3 /h dobrano wstępnie dwa zawory balansujące typu STADA o średnicy Dn=40 mm z końcówkami do spawania o współczynniku k VS =19,2 m 3 /h. Zakładając podane ciśnienie dyspozycyjne, należy zdławić następującą wartość ciśnienia: p zb = p d p w = 385 89 = 296 kpa gdzie: p zb wartość ciśnienia dławionego przez zawór [kpa], p d wartość ciśnienia dyspozycyjnego [kpa], p w opór węzła [kpa]. Dobrano dwa zawory balansujące typu STADA Dn=40 mm, k VS =19,2 m 3 /h z końcówkami do wspawania. Strata ciśnienia na każdym zaworze p zb = 148,0 kpa - przy nastawie 2,1. Ciśnienie nominalne: max PN20. Temperatura robocza: 120 C. 5. Obliczenia i dobór urządzeń strona instalacyjna centralnego ogrzewania. 5.1. Dobór średnic przewodów. Dla potrzeb instalacji c.o. i przepływu q instco =15,5 m 3 /h dobrano przewód o średnicy Dn=100 ( 114,3 3,6), dla którego opory wynoszą R=20 Pa/m. 5.2. Dobór filtroodmulnika dla c.o. Dla przepływu q instco = 15,5 m 3 /h dobrano filtroodmulnik FM Aulin-100, na ciśnienie nominalne PN16. Opór hydrauliczny filtroodmulnika wynosi: p F = (q inst.co / k VS ) 2 100 = (15,5 / 183,0) 2 100 = 0,7 kpa 5.3. Zestawienie oporów hydraulicznych dla c.o. Filtroodmulnik Wymiennik c.o. 0,7 kpa 19,3 kpa 20,0 kpa 5.4. Dobór pompy obiegowej c.o. Obliczenie wydajności pompy. V p = ( 1,15 3600 Q co ) : ( c p ρ t o ) gdzie: Q CO obliczeniowe zapotrzebowanie ciepła, c p ciepło właściwe, ρ gęstość wody t o obliczeniowa różnica temperatur wody w instalacji, V p = (1,15 3600 350 000) : (4229 971,5 20) = 17,6 m 3 /h Obliczenie różnicy ciśnienia wytwarzanego przez pompę: p p = 1,2 ( p p + p co ) = 1,2 (20,0 + 35,0) = 66,0 kpa gdzie: p opory źródła ciepła, p co opory instalacji wewnętrznej, Dobrano pompę obiegową typu Stratos 65/1-12 firmy WILO. Zapotrzebowanie mocy elektrycznej wynosi max. 800 W. Zasilanie 230 V. 5.5. Dobór naczynia wzbiorczego dla c.o. Obliczenia wykonano w oparciu o PN-B-02414. Pojemność zładu instalacji c.o. wynosi: V = 4,9 m 3. Pojemność użytkowa naczynia wzbiorczego: Strona 6

V U = V ρ 1 ν gdzie: ρ 1 999,7 kg/m 3 gęstość wody w temperaturze 10 O C, ν - 0,0224 dla temperatury na zasilaniu instalacji t z=90 O C V U = 4,9 999,7 0,0356 = 174,4 dm 3 Pojemność całkowita naczynia wynosi: V N = V U (p max + 1) : (p max p) gdzie: p max max ciśnienie w instalacji c.o., [bar] p ciśnienie wstępne w naczyniu, p = p st + 0,2 [bar] p = p st. + 0,2 = 1,2 + 0,2 = 1,4 bar V N = 174,4 (3,0 + 1,0) : (3,0 1,4) = 436,0 dm 3 Za pomocą programu firmy REFLEX dobrano naczynie wzbiorcze N800 firmy REFLEX na ciśnienie 3,0 bar i max. temperaturę 120 C. Średnica rury wzbiorczej.: d = 0,7 V U = 0,7 174,4 = 9,2 mm. Przyjęto średnicę rury wzbiorczej d = 20 mm. 5.6. Dobór zaworu bezpieczeństwa dla c.o. W celu zabezpieczenia instalacji i wymiennika dobiera się zawór na podstawie normy PN-B-02414. Przepustowość zaworu bezpieczeństwa: G = 447,3 b A gdzie: b współczynnik zależny od różnicy ciśnień, b = 2, A = 0,352 10-4 m 2, p 1 ciśnienie dopuszczalne instalacji c.o. 3,0 bar, p 2 ciśnienie dopuszczalne wody sieciowej 16,0 bar, ρ - gęstość wody sieciowej, Obliczenia średnicy wewnętrznej króćca dopływowego zaworu bezpieczeństwa dla ½ przepustowości: G = 3,49 kg/s gdzie: α C dopuszczalny współczynnik wypływu zaworu bezpieczeństwa przy przyroście ciśnienia otwarcia b = 10% Dobrano membranowy zawór bezpieczeństwa SYR 1915 o średnicy wewnętrznej d 0 =27 mm, średnicy przyłącza 1¼ i przyroście ciśnienia początku otwarcia b 1 =10%, na ciśnienie zadziałania 3 bar. 6. Obliczenia i dobór urządzeń strona instalacyjna ciepła technologicznego. 6.1. Dobór średnic przewodów. Dla potrzeb instalacji c.t. i przepływu q instct =2,0 m 3 /h dobrano przewód o średnicy Dn=40 ( 48,3 2,6) dla którego opory wynoszą R=40 Pa/m. 6.2. Dobór filtroodmulnika dla c.t. Dla przepływu q instct =2,0 m 3 /h dobrano filtroodmulnik FM Aulin-40, na ciśnienie nominalne PN16. Opór hydrauliczny filtroodmulnika wynosi: p F = (q inst.ct / k VS ) 2 100 = (2,0 / 44,0) 2 100 = 0,4 kpa 6.3. Zestawienie oporów hydraulicznych dla c.t. Filtroodmulnik Wymiennik c.t. (p 2 p ) ρ = 447,3 2 0,352 10 1 G 3,49 d = 54 = 54 = 23,04 mm 0 α ρ p 0,36 943,3 3,0 c 1 0,4 kpa 18,9 kpa 19,3 kpa (16 3) 943,3 = 3,49 kg/s 6.4. Dobór pompy obiegowej c.t. Obliczenie wydajności pompy. V p = ( 1,15 3600 Q CT ) : ( c p ρ t o ) gdzie: Q CT obliczeniowe zapotrzebowanie ciepła, c p ciepło właściwe, ρ gęstość wody t o obliczeniowa różnica temperatur wody w instalacji, V p = (1,15 3600 45 000) : (4229 977,4 20) = 2,3 m 3 /h Obliczenie różnicy ciśnienia wytwarzanego przez pompę: p p = 1,2 ( p p + p CT ) = 1,2 (19,3 + 30,0) = 59,2 kpa gdzie: p opory źródła ciepła, p CT opory instalacji wewnętrznej Dobrano pompę obiegową typu Stratos 32/1-10 firmy WILO. Zapotrzebowanie mocy elektrycznej wynosi max. 190 W. Zasilanie 230 V. 6.5. Dobór naczynia wzbiorczego dla c.t. Obliczenia wykonano w oparciu o PN-B-02414. Pojemność zładu instalacji c.t. wynosi : V = 0,25 m 3. Pojemność użytkowa naczynia wzbiorczego: V U = V ρ 1 ν gdzie: ρ 1-999,7 kg/m 3 gęstość wody w temperaturze 10 O C, 4 Strona 7

ν - 0,0287 dla temperatury na zasilaniu instalacji t z=80 O C V U = 0,25 999,7 0,0287 = 7,2 dm 3 Pojemność całkowita naczynia wynosi: V N = V U (p max + 1) : (p max p) gdzie: p max max ciśnienie w instalacji c.t., [bar] p ciśnienie wstępne w naczyniu, p = p st + 0,2 [bar] p = p st. + 0,2 = 0,4 + 0,2 = 0,6 bar (zgodnie z wytycznymi firmy REFLEX przyjęto p=1,0 bar) V N = 7,2 (3,0 + 1,0) : (3,0 1,0) = 14,4 dm 3 Za pomocą programu firmy REFLEX dobrano naczynie wzbiorcze NG25 firmy REFLEX na ciśnienie 3,0 bar i max. temperaturę 120 C. Średnica rury wzbiorczej.: d = 0,7 V U = 0,7 7,2 = 1,9 mm. Przyjęto średnicę rury wzbiorczej d = 20 mm. 6.6. Dobór zaworu bezpieczeństwa dla c.t. W celu zabezpieczenia instalacji i wymiennika dobiera się zawór na podstawie normy PN-B-02414. Przepustowość zaworu bezpieczeństwa: G = 447,3 b A gdzie: b współczynnik zależny od różnicy ciśnień, b = 2, A = 0,348 10-4 m 2, p 1 ciśnienie dopuszczalne instalacji c.t. 3,0 bar, p 2 ciśnienie dopuszczalne wody sieciowej 16,0 bar, ρ - gęstość wody sieciowej, Obliczenia średnicy wewnętrznej króćca dopływowego zaworu bezpieczeństwa dla przepustowości: G = 3,48 kg/s gdzie: α C dopuszczalny współczynnik wypływu zaworu bezpieczeństwa przy przyroście ciśnienia otwarcia b = 10% Dobrano membranowy zawór bezpieczeństwa SYR 1915 o średnicy wewnętrznej d 0 =27 mm, średnicy przyłącza 1¼ i przyroście ciśnienia początku otwarcia b 1 =10%, na ciśnienie zadziałania 3 bar. 7. Napełnianie instalacji c.o. i c.t. Napełnianie instalacji c.o. i c.t. oraz uzupełnianie w nich ubytków wody, odbywać się będzie wodą uzdatnioną z miejskiej sieci ciepłowniczej, poprzez układ do uzupełniania zładu. Zestaw ten, o średnicy Dn=15mm, wyposażony będzie w armaturę odcinającą, filtracyjną oraz w wodomierz do wody ciepłej, o przepływie nominalnym q n =1,5 m 3 /h z nadajnikiem impulsów (impulsowanie 10 l/imp.). Nadajnik impulsów należy podłączyć do przelicznika ciepłomierza. Zestaw łączyć będzie rurociągi powrotne strony wysokiej i niskiej wg schematu. 8. Obliczenia i dobór urządzeń strona instalacyjna ciepłej wody. Dla potrzeb instalacji c.w.u. i przepływu q CWU =0,8 m 3 /h dobrano w obrębie kompaktu przewód o średnicy Dn=32 ( 42,4 2,6), dla którego opory wynoszą R=15 Pa/m. Dla potrzeb instalacji cyrkulacji c.w.u. i przepływu q CYRK =0,25 m 3 /h dobrano w obrębie kompaktu przewód o średnicy Dn=32 ( 42,4 2,6), dla którego opory wynoszą R=5 Pa/m. 8.1. Dobór pompy cyrkulacyjnej c.w.u. Obliczenie wydajności pompy. q cyrk. = 0,3 q = 0,3 x 0,8 = 0,25 m 3 /h q obliczeniowy przepływ przez wymiennik c.w.u., Obliczenie różnicy ciśnienia wytwarzanego przez pompę. p p cyr = 1,2 ( p p C + p cw ) = 1,2 (1,1 + 30,0) = 37,3 kpa p p C opory wody cyrkulacyjnej przez wymiennik ciepła p cw opory instalacji cyrkulacyjnej Dobrano pompę typu TOP-Z 25/6 firmy WILO, praca na drugim biegu. Zapotrzebowanie mocy elektrycznej wynosi max. 200W. 8.2. Dobór zaworu bezpieczeństwa dla c.w.u. W celu zabezpieczenia urządzeń ciepłej wody dobrano zawór bezpieczeństwa na podstawie normy PN-76/B-02440. Ciśnienie dopuszczalne wymiennika jest wyższe od ciśnienia czynnika grzejnego na zasilaniu wymiennika. Przepustowość zaworu bezpieczeństwa: gdzie: d = 54 c (p G 2 ρ p p ) ρ = 447,3 2 0,348 10 1 1 = 54 0,36 3,48 0 = α G 1 943,3 3,0 4 (16 3) 943,3 = 3,45 kg/s 22,91mm = 1,59 α b F (p p ) ρ = 1,59 1 2 30,8 (16 6) 999,7 = 9793 C1 3 α C1 współczynnik wypływu wody grzejnej dla pękniętej rury, b współczynnik zależny od różnicy ciśnień, F = 30,8 mm 2 p 3 ciśnienie czynnika grzejnego na zasilaniu wymiennika, p 1 ciśnienie dopuszczalne instalacji c.w.u., ρ - gęstość wody zimnej, kg/h Strona 8

Obliczenia średnicy wewnętrznej króćca dopływowego zaworu bezpieczeństwa dla przepustowości: G = 9793 kg/s d c 4 G ρ (1,1 p 1 p 2 ) 3,14 1,59 0,30 4 9793 = = = 0 3,14 1,59 α 999,7 (1,1 6 0) 17,9 mm gdzie: α C dopuszczalny współczynnik wypływu zaworu bezpieczeństwa przy przyroście ciśnienia otwarcia b = 10%, p 1 ciśnienie dopuszczone podgrzewacza, p 2 ciśnienie na wylocie z zaworu, Dobrano membranowy zawór bezpieczeństwa SYR 2115 o średnicy wewnętrznej d 0 =20 mm, średnicy przyłącza 1 i przyroście ciśnienia początku otwarcia b 1 =10%, na ciśnienie zadziałania 6 bar. 8.3. Dobór wodomierza. Obliczeniowy przepływ dla wodomierza. q Wmax = 2 q inst CWU = 2 x 0,8 = 1,6 m 3 /h gdzie: q inst CWU przepływ przez wymiennik CWU po stronie instalacyjnej, Dobrano wodomierz typu WS-2,5, Qn=2,5m 3 /h (Q max =5,0 m 3 /h), Dn=20mm firmy METRON. 8.1. Dobór reduktora ciśnienia na wodzie zimnej. Dla przepływu q CWU =0,8m 3 /h dobrano zawór redukcji ciśnienia typu SYR315, Dn=20 mm o zakresie nastaw 1,5 6,0bar. Nastawa na reduktorze 5 bar. 9. Uwagi dotyczące montażu i wykonania instalacji. 9.1. Montaż wymienników i instalacji. Wymienniki z regulatorami i urządzeniami należy wykonać w formie zwartej konstrukcji stalowej. Instalacje w węźle wykonać z rur stalowych bez szwu wg PN-80/H 74219, łączonych przez spawanie zgodnie z PN-85/M-69775. Rurociągi instalacji c.w.u. i cyrkulacji w obrębie węzła należy wykonać ze stali nierdzewnej (posiadające atest PZH). Połączenia z armaturą po stronie wysokiej na kołnierze spawane wg PN-87/H-74731, na ciśnienie 1,6 MPa, a po stronie niskiej na połączenia gwintowane na ciśnienie 0,6 MPa. Kształtki i łuki z rur stalowych bez szwu według PN-77/M-34031. Jako armaturę odcinającą przewidziano zawory kulowe na max. ciśnienie 1,6 MPa i max. temperaturę +130 C z końcówkami do wspawania po stronie wody sieciowej, mufowe po stronie wody instalacyjnej. Przewody prowadzone przy ścianach montować na podporach ślizgowych, a pod stropem na podwieszeniach, na klockach lub obejmach gumowych pod opaskami stalowymi. 9.2. Próby ciśnieniowe i odbiór techniczny. Przed przystąpieniem do prób ciśnieniowych zaleca się płukanie węzła. Próby ciśnieniowe węzła przeprowadzić zgodnie z PN-64/B-10400, w następującej kolejności: 1. Próba na zimno (bez zaworów bezpieczeństwa oraz przy odciętym naczyniu wzbiorczym) wodą o ciśnieniu: 2,4 MPa po stronie wysokich parametrów, 0,9 MPa po stronie niskich parametrów, 2. Próba na gorąco eksploatacyjna tzn. przy max parametrach możliwych do uzyskania w dniu próby w czasie 72 godzin, połączona z regulacją parametrów pracy. Odbioru węzła dokonuje Komisja Odbioru Robót. 9.3. Izolacje i zabezpieczenia antykorozyjne. Powierzchnie zewnętrzne rurociągów i urządzeń węzła wykonane ze stali nieodpornych na korozję należy zabezpieczyć antykorozyjnie, po uprzednim przygotowaniu powierzchni przez czyszczenie ręczne lub mechaniczne wg normy PN-H-97051, odpowiadające 3 stopniowi czystości, zgodnie z PN-H-97050. Tak przygotowane powierzchnie należy malować farbą antykorozyjną odporną na temperaturę +130 C. Pokrycie powinno być dwuwarstwowe (warstwa gruntowa i nawierzchniowa) o grubości całkowitej 80 120 µm. Wykonanie powłoki antykorozyjnej powinno odpowiadać 2 klasie staranności wykonania wg przedmiotowej normy PN-H-97070. Po przeprowadzonych próbach szczelności, rurociągi i urządzenia o podwyższonej temperaturze powierzchni oraz rurociągi wody zimnej w obrębie węzła powinny być izolowane cieplnie izolacją odpowiadającą wymaganiom normy przedmiotowej PN-B-02421:2000. Przewody strony wysokiej oraz niskiej węzła należy izolować łubkami wykonanymi z pianki poliuretanowej pokrytej folią PCV typu RISO firmy MAT (przewody strony niskiej węzła dopuszcza się izolować otulina polietylenową lub półsztywną pianką poliuretanową). Wymagane grubości izolacji cieplnej rurociągów w obrębie węzła cieplnego o współczynniku przewodzenia ciepła λ izol =0,035 W/(m K) wg PN-B-02421:2000: Średnia rury δ [mm] DN d z dla dla dla [mm] [mm] T 60 o C T 95 o C T 135 o C 32 42,4 15 25 35 40 48,3 15 25 40 50 60,3 20 25 40 65 76,1 20 30 45 Strona 9

Średnia rury δ [mm] DN d z dla dla dla [mm] [mm] T 60 o C T 95 o C T 135 o C 80 88,9 25 35 50 100 114,3 25 40 55 125 133,0 30 45 60 150 159,0 35 45 65 Izolacją cieplną nie należy pokrywać tych fragmentów poszczególnych urządzeń węzła, na których znajduje się tabliczka znamionowa (powinna być czytelna bez naruszania izolacji). Na rurociągach należy zaznaczyć kierunki przepływu czynnika. 9.4. Wentylacja pomieszczenia. Pomieszczenie węzła zostanie wyposażone w kanał wentylacji grawitacyjne, wyciągowej w formie Z-ki o wym. 100x200mm, z kratka zlokalizowaną 30cm od stropy w pomieszczeniu węzła oraz wyprowadzonym na zewnątrz budynku przy ścianie, na wys. min. 2,0m nad poziom terenu. 9.5. Odprowadzenie wody sieciowej/instalacyjnej. Woda sieciowa/instalacyjna z pomieszczenia węzła będzie odprowadzana do kanalizacji poprzez istniejącą oraz projektowaną rurę spustową Dn=50mm, podłączoną do istniejącej studzienki schładzającej. Podłoga w pomieszczeniu węzła jest wykonana ze spadkiem 1% w studzienki. Odpowietrzenia i odwodnienia instalacji sprowadzić do rury spustowej Dn=50mm podłączonej do studzienki schładzającej zgodnie z normą PN B 02423 oraz przepisami BHP. 9.6. Roboty budowlane. Przed wprowadzeniem urządzeń, pomieszczenie węzła będzie odpowiednio przygotowane. Ściany oraz sufit będą pomalowane na jasny kolor powłoką malarską chroniącą przed przenikaniem wilgoci. Podłoga w pomieszczeniu węzła będzie gładka, niepalna, wytrzymała na uderzenia mechaniczne i nagłe zmiany temperatury. Drzwi do pomieszczenia węzła wraz z futryną wykonane będą ze stali i będą miały wymiar min. 0,8m szerokości (w świetle) i 2,0m wysokości. Drzwi otwierane będą na zewnątrz od strony pomieszczenia. 9.7. Uwagi końcowe. Zmiany w projekcie mogą być dokonane przez wykonawcę tylko za zgodą projektanta. Oddanie węzła do eksploatacji następuje w oparciu o protokół komisji odbiorowej. 9.8. Zagadnienia BHP. Węzeł zaprojektowano tak, aby zapewnić swobodny dostęp do urządzeń i armatury. Rurociągi prowadzone są na wysokości powyżej 2,0 m, i gwarantują swobodne przejście. Wszystkie urządzenia w węźle powinny mieć czytelne tabliczki znamionowe. Czynności rozruchowe, eksploatacyjne i remontowe muszą spełniać warunki BHP oraz wymogi normy PN-/B-10400 i Warunki Wykonania i Odbioru Robót część Instalacje Sanitarne i Przemysłowe. Strona 10

10. Zestawienie urządzeń część technologiczna węzła. Lp. Wyszczególnienie. Wymiar Ilość Uwagi STRONA WYSOKA 1 Zawory kulowe do wspawania, PN25, nr kat. 9410225065, Dn65 2 szt. DZT 2 Filtroodmulnik kołnierzowy FM Aulin-65, PN16, Dn65 1 szt. AULIN 3 Filtr siatkowy kołnierzowy, 300 oczek/cm 2, PN16, Dn65 1 szt. POLNA 4 Zawór kulowy do wspawania, PN25, nr kat. 9410240050, Dn50 1 szt. DZT 5 6 7 Zawór regulacyjny c.o. typ 3222, kołnierzowy, ze zredukowanym wsp. k VS=12,5 m 3 /h, z napędem 5825-20, z funkcją bezpieczeństwa (zasil. 230V), Płytowy, lutowany wymiennik ciepła c.o. - typ CB110-38M z podstawą i izolacją, nr kat. 32871 0159 1, Zawór balansujący STADA, k VS=19,2 m 3 /h, z końcówkami do wspawania, nr kat. 57 152-040, Dn40 1 kpl. SAMSON 1 kpl. ALFA LAVAL Dn40 1 szt. TAH 8 Zawór kulowy do wspawania, PN25, nr kat. 9410240032, Dn32 1 szt. DZT 9 10 Zawór regulacyjny c.w.u. typ 3222, z końcówkami gwintowanymi (gwint zewnętrzny, z końcówkami do wspawania na uszczelkę płaską), k VS=1,6 m 3 /h, z napędem 5825-13 z funkcją bezpieczeństwa (zasil. 230V), Płytowy, wymiennik ciepła c.w.u. typ AlfaNova 52-20H z podstawą i izolacją, nr kat. 32880 0113 9, Dn15 1 kpl. SAMSON 1 kpl. ALFA LAVAL 11 Zawór kulowy do wspawania, PN25, nr kat. 9410240032, Dn32 1 szt. DZT 12 Zawór kulowy do wspawania, PN25, nr kat. 9410240032, Dn32 1 szt. DZT 13 14 15 16 Zawór regulacyjny c.t. typ 3222, z końcówkami gwintowanymi (gwint zewnętrzny, z końcówkami do wspawania na uszczelkę płaską), k VS=1,6 m 3 /h, PN25, z napędem 5825-10 (zasil. 230V), Płytowy, lutowany wymiennik ciepła c.t. typ CB18-23A z podstawą i izolacją, nr kat. 32871 0170 4, Zawór balansujący STADA, k VS=2,52 m 3 /h, z końcówkami do wspawania, nr kat. 53 152-014, Zawór balansujący STADA, k VS=19,2 m 3 /h, z końcówkami do wspawania, nr kat. 57 152-040, Dn15 1 kpl. SAMSON 1 kpl. ALFA LAVAL Dn15 1 szt. TAH Dn40 2 szt. TAH 17 Elektroniczny regulator pogodowy TROVIS 5573-1, 2 kpl. SAMSON 17.1 Zanurzeniowy czujnik temperatury dla c.o. typ 5207-61, 3 szt. SAMSON 17.2 Zanurzeniowy czujnik temperatury dla c.t. typ 5207-61, 3 szt. SAMSON 17.3 Czujnik temperatury bezpieczeństwa (STW) typ 5343-2, zakres 40-100 O C, 3 szt. SAMSON 17.4 Zewnętrzny czujnik temperatury typ 5227-2, 1 szt. SAMSON 17.5 Zanurzeniowy czujnik temperatury typ 5207-61, dł. 80mm, stal nierdzewna, 2 szt. SAMSON 18 Zestaw pomiarowo rozliczeniowy firmy KAMSTRUP z przetwornikiem przepływu ULTRAFLOW 54 q n=10,0m 3 /h oraz przelicznikiem elektronicznym MULTICAL 602, przyłącza kołnierzowe, montaż na powrocie (licznik główny), nr kat. 65-5-CJBD, Dn40 1 kpl. 18.1 Zanurzeniowy czujnik temperatury na przewodzie zasilającym, 1 szt. 18.2 Zanurzeniowy czujnik temperatury na przewodzie powrotnym, 1 szt. 18.3 Gniazdo do odczytu zewnętrznego (istniejące), 1 szt. 18.4 Moduł 602-0C do współpracy z regulatorem pogodowym, 1 szt. 18.5 19 Moduł 6601 do współpracy z gniazdem zewnętrznego odczytu oraz wodomierzem, Zestaw pomiarowo rozliczeniowy firmy KAMSTRUP z przetwornikiem przepływu ULTRAFLOW 54 q n=10,0m 3 /h oraz przelicznikiem elektronicznym MULTICAL 602, czujnikami temperaturowymi, przyłącza kołnierzowe, montaż na powrocie c.o.+c.t. (podlicznik ciepła c.o.+c.t.), nr kat. 65-5-CJBD, 1 szt. KAMSTRUP zakres dostawy DALKIA ŁÓDŹ Dn40 1 kpl. KAMSTRUP 20 Rurki manometryczne, kurki i manometry zegarowe M 100 (0 1,6) MPa 1,6, 5 szt. KFM 21 Zawór kulowy do wspawania, PN25, nr kat. 9410240015, Dn15 2 szt. DZT 21.1 Zawór kulowy do wspawania ze zredukowanym przelotem, PN25, nr kat. 6110240015, Dn15 1 szt. DZT 22 Filtr siatkowy mufowy, 300 oczek/cm 2, Dn15 1 szt. PERFEXIM Strona 11

Lp. Wyszczególnienie. Wymiar Ilość Uwagi 23 24 Wodomierz S100, q n=1,5m 3 /h do wody gorącej z nadajnikiem impulsów 10 l/imp, Wężyk elastyczny z rury karbowanej, ze stali nierdzewnej L=0,5m, PN21, t max=600 O C, Dn15 1 szt. ELSTER zakres dostawy DALKIA ŁÓDŹ Dn 15 1 szt. GEBO 25 Zawór zwrotny mufowy SOCLA 601, PN10, nr kat. 149B2504, Dn15 2 szt. DANFOSS 26 Zawór kulowy mufowy, fig. 600, PN40, nr kat. 060004, Dn15 2 szt. BUGATTI STRONA NISKA C.O. 27 Membranowy zawór bezpieczeństwa SYR 1915, ciśnienie otwarcia 3,0 bar, Dn32 1 szt. HUSTY 28 Zawór kulowy do wspawania, PN25, nr kat. 9410225100, Dn100 2 szt. DZT 29 Pompa obiegowa do c.o. typu STRATOS 65/1-12, 230V, nr kat. 2090460, Dn65 1 kpl. WILO 30 Filtroodmulnik kołnierzowy FM Aulin-100, PN6, Dn100 1 szt. AULIN 31 Naczynie wzbiorcze przeponowe Reflex N800, p = 3,0 bar, nr kat. 7218500, 1 kpl. REFLEX 32 Złącze samoodcinające SUR 1x1, nr kat. 7613100, 1 kpl. REFLEX 33 Zawór kulowy mufowy, fig. 600, PN40, nr kat. 060004, Dn15 2 szt. BUGATTI 33.1 Fajka odpowietrzająca z zaworem kulowym mufowym, fig.600, PN40, nr kat. 060004, Dn15 2 szt. BUGATTI 34 Rurki manometryczne, kurki i manometry zegarowe M 100 (0 0,6) MPa 1,6, 3 szt. KFM 35 Kurki i rurki manometryczne, 2 szt. KFM STRONA NISKA C.T. 36 Membranowy zawór bezpieczeństwa SYR 1915, ciśnienie otwarcia 3,0 bar, Dn32 1 szt. HUSTY 37 Zawór kulowy mufowy, PN20, nr kat. 060012, Dn40 2 szt. BUGATTI 38 Pompa obiegowa do c.t. typu STRATOS 32/1-10, 230V, nr kat. 2103617, Dn32 1 kpl. WILO 39 Filtroodmulnik kołnierzowy FM Aulin-40, PN16, Dn40 1 szt. AULIN 40 Naczynie wzbiorcze przeponowe Reflex NG25, p = 3,0 bar, nr kat. 7260100, 1 kpl. REFLEX 40.1 Wspornik do zawieszenia na ścianie do Reflex 8-25l, nr kat. 7611000, 1 szt. REFLEX 41 Złącze samoodcinające SUR 1x1, nr kat. 7613000, 1 kpl. REFLEX 42 Zawór kulowy mufowy, fig. 600, PN40, nr kat. 060004, Dn15 2 szt. BUGATTI 42.1 Fajka odpowietrzająca z zaworem kulowym mufowym, fig.600, PN40, nr kat. 060004 Dn15 2 szt. BUGATTI 43 Rurki manometryczne, kurki i manometry zegarowe M 100 (0 0,6) MPa 1,6, 3 szt. KFM 44 Kurki i rurki manometryczne, 2 szt. KFM ZIMNA, CIEPŁA WODA I CYRKULACJA 45 Zawór kulowy mufowy, fig. 600, PN20, nr kat. 060010, Dn32 3 szt BUGATTI 46 Filtr siatkowy mufowy, 300 oczek/cm 2, PN20, Dn32 1 szt. PERFEXIM 47 Reduktor ciśnienia typu SYR315, zakres nastaw 1,5-6,0bar, t rob=60 C, PN25, Dn25 1 szt. SYR 48 Wodomierz wody zimnej typu WS-2,5, Dn20 1 szt. POWOGAZ 49 Zawór zwrotny antyskażeniowy EA 251, PN10, nr kat. 149B2113, Dn25 1 szt. DANFOSS 50 Membranowy zawór bezpieczeństwa SYR 2115, ciśnienie otwarcia 6,0 bar, Dn25 1 szt. HUSTY 51 Zawór kulowy mufowy, fig. 600, PN20, nr kat. 060010, Dn32 2 szt. BUGATTI 52 Filtr siatkowy mufowy, 300 oczek/cm 2, PN20, Dn32 1 szt. PERFEXIM 53 Pompa cyrkulacyjna typu TOP-Z 25/6, PN10, 1x230V, nr kat. 2045521, Dn25 1 kpl. WILO 54 Zawór zwrotny mufowy SOCLA 601, PN10, nr kat. 149B2507, Dn32 1 szt. DANFOSS 55 Rurki manometryczne, kurki i manometry zegarowe M 100 (0 1,0) MPa 1,6, 2 szt. KFM 56 Kurki i rurki manometryczne, 1 szt. KFM Strona 12

Lp. Wyszczególnienie. Wymiar Ilość Uwagi 57 Termometr przemysłowy prosty w oprawie stalowej ½, 0-100 O C, 1 szt. KWT 58 Zawór kulowy mufowy, fig. 600, PN40, nr kat. 060004, Dn15 2 szt. BUGATTI ROZDZIELACZE INSTALACJI C.O. 59 Rozdzielacz instalacji c.o., L=1,3m, Dn150 2 szt. 60 Zawór kulowy, odcinający, Dn50 2 szt. 61 Zawór kulowy, odcinający, Dn65 4 szt. 62 Zawór kulowy, odcinający - spust wody, Dn25 2 szt. 63 Rurki manometryczne, kurki i manometry zegarowe M 100 (0 0,6) MPa 1,6, 2 szt. 64 Termometr przemysłowy prosty w oprawie stalowej ½, 0-100 O C, 2 szt. wg odrębnego opracowania wg odrębnego opracowania wg odrębnego opracowania wg odrębnego opracowania wg odrębnego opracowania wg odrębnego opracowania Strona 13

11. Część elektryczna. 11.1. Podstawa wykonania instalacji elektrycznej. Projekt instalacji elektrycznej wykonano w oparciu o: normę PN-IEC 60364 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych, inwentaryzację istniejącej instalacji elektrycznej, Wytyczne stosowania układów automatycznej regulacji węzłów cieplnych, instrukcja montażu i obsługi regulatora Samson typu TROVIS 5573-1. 11.2. Zasilanie i tablica rozdzielcza. Z istniejącej skrzynki zasilanej jednofazowo przewodem YDY3x2,5żo mm 2 w rurce RL-18, należy zasilić rozdzielnice typu RN 1x8-65 (LUCA 12748), gniazdo wtykowe M1174 oraz tablicę rozdzielczo-sterowniczą T-S. Tablicę rozdzielczo sterowniczą T-S zaprojektowano w oparciu o obudowę naścienną typu RH54/3 (nr kat. 36.154) firmy ELETROPLAST. W obudowie zainstalowano regulator dwa regulatory TROVIS 5573-1, oraz aparaturę rozdzielczo sterowniczą. Oprzewodowanie wnętrza tablicy wykonać przewodem LY 1,0 mm 2. Instalację w węźle wykonać, jako natynkową w rurkach RL-18. Schemat elektryczny zasilania przedstawiono na rysunku nr 4.1. 11.3. Instalacja automatyki. Układ regulacji temperatury realizowany jest przy pomocy: regulator TROVIS 5573-1 dla układu c.o. i c.t., regulator TROVIS 5573-1 dla układu c.w.u., napędy firmy SAMSON typu 5825-10 z zaworami regulacyjnymi dla c.t., c.w.u., napędy firmy SAMSON typu 5825-20 z zaworem regulacyjnym dla c.o., czujnik temperatury zasilania i powrotu instalacji c.o. oraz c.t. typu 5207-61, firmy SAMSON, czujnik temperatury powrotu z wymiennika c.o. oraz c.t. (strona wysoka) typu 5207-61, firmy SAMSON, czujnik temperatury zewnętrznej typu 5227-2, firmy SAMSON, czujnik temperatury zasilania instalacji c.w.u. oraz cyrkulacji typu 5207-61, firmy SAMSON, termostaty zabezpieczające instalację c.o., c.t. i c.w.u. STW 5343-2, firmy SAMSON, obieg czynnika grzewczego c.o. wymusza pompa obiegowa, obieg czynnika grzewczego c.t. wymusza pompa obiegowa, obieg czynnika c.w.u. wymusza pompa cyrkulacyjna. Schemat elektryczny układu automatycznej regulacji przedstawiono na rysunkach nr 4.2 i 4.3. 11.4. Ochrona przeciwporażeniowa. Instalację zaprojektowano w układzie TN-S z oddzielnymi przewodami: neutralnym N i ochronnym PE. Rozdzielenie przewodu ochronno-neutralnego PEN na przewód ochrony PE i neutralny N powinno nastąpić w złączu tablicy głównej, lub rozdzielnicy głównej budynku. Punkt rozdziału powinien być uziemiony zgodnie z normą PN-IEC 60364. Przewód PEN przed rozdziałem powinien posiadać przekrój min. 10mm 2 Cu lub 16mm 2 Al. Należy ułożyć bednarkę FeZn 25x3 łączącą rury c.o. wejściowe do węzła i wyjściowe i konstrukcję węzła. Przewody łączące wymienione elementy z główną szyną wyrównawczą winny być wykonane przewodami miedzianymi LY10 o izolacji żółto zielonej. Połączenie z rurami należy wykonać przy zastosowaniu obejm. Miejsca połączeń powinny być czyste i zabezpieczone przed korozją. Szyna główna wyrównawcza winna być połączona przewodem min. LY10 z przewodem ochronnym PE. W przypadku istnienia w węźle cieplnym metalowej rury wodociągowej należy ją połączyć z przewodem ochronnym PE. Ochronę od porażeń prądem elektrycznym zrealizowano w oparciu o wyłącznik różnicowo-prądowy F202 typu A o prądzie różnicowym 30 ma oraz w oparciu o wyłącznik różnicowo-prądowy FH202 AC-25/0,03 dla obwodu gniazda wtykowego. 11.5. Czujniki temperatury. Do współpracy z regulatorami temperatury przewidziano czujniki rezystancyjne 1000Ω/0 C lub półprzewodnikowe. Wykonanie czujników dla c.w.u. jako zanurzeniowe z małymi inercjami, dla c.o., c.t., jako zanurzeniowe ze standardowymi inercjami. Czujnik temperatury zewnętrznej, winien być umiejscowiony z dala od źródeł ciepła i strumieni powietrza na ścianie północnej budynku na wysokości ok. 4,0 m, zgodnie z fabryczną instrukcją montażu. W przypadku braku możliwości umiejscowienia czujnika w miejscu wskazanym powyżej, jego lokalizację należy uzgodnić z właściwym Rejonem Eksploatacyjnym DALKII ŁÓDŹ. UWAGI: 1) Przed uruchomieniem urządzeń elektrycznych, Wykonawca, po odłączeniu odbiorników, przeprowadza sprawdzenie skuteczności ochrony przeciwporażeniowej i potwierdza stosownym protokołem. 2) Przewody do czujników wprowadzić do regulatora z zapasem ok. 10 cm. Strona 14

11.6. Zestawienie materiałów - część elektryczna. Oznaczenie Nazwa Typ Ilość Uwagi UKŁAD C.O. + C.W.U. + C.T. K2, K3, K7 Stycznik dwubiegunowy firmy ABB ESB20-20-2z 20A 230V 3 szt. FI Wyłącznik ochronny różnicowoprądowy firmy ABB F202 typ A - 25/0,03 1 szt. F1, F6 Wyłącznik nadprądowy firmy ABB S201 C1 2 szt. F2 Wyłącznik nadprądowy firmy ABB SH201 B10 1 szt. F3, F7 Wyłącznik nadprądowy firmy ABB SH201 B6 2 szt. S2, S3 Łącznik grupowy firmy ABB E214 25A 2 szt. F4, F5, F8 Wyłącznik nadprądowy firmy ABB S302 C0,5 3 szt. HZ Lampka sygnalizacyjna czerwona firmy ABB E219-G 1 szt. H2, H3, H7 Lampka sygnalizacyjna zielona firmy ABB E219-D 3 szt. Rozdzielnica typu RN 1x8-65 (LUCA 12748) dla zasilania gniazda FG Wyłącznik ochronny różnicowoprądowy firmy ABB FH202 25/0,03 AC 1 szt. F9 Wyłącznik nadprądowy firmy ABB SH201 B6 1 szt. G Gniazdo na wspornik montażowy firmy ABB M1174 1 szt. Strona 15

12. Informacja dotycząca bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. W związku z budową nowego węzła cieplnego, należy przestrzegać zagadnienia zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003r (Dz. U. Nr 120 poz. 1126) w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdro wia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. 12.1. Zakres robót dla całego zamierzenia budowlanego oraz kolejność realizacji poszczególnych obiektów. Zakres robót oraz kolejność realizacji robót podano w opisie niniejszego pracowania. 12.2. Wykaz istniejących obiektów budowlanych. Zagospodarowanie terenu: nie występuje, Istniejące instalacje w budynku: instalacja centralnego ogrzewania, instalacja wodociągowa, instalacja kanalizacyjna, instalacja gazowa, instalacja elektryczna, instalacja telefoniczna. 12.3. Elementy zagospodarowania działki, które mogą stwarzać zagrożenie bezpieczeństwa i zdrowia ludzi. nie występuje, 12.4. Przewidywane zagrożenia występujące podczas realizacji robót budowlanych. instalacja elektryczna - możliwość porażenia prądem podczas montażu elementów instalacji, zagrożenie związane z właściwościami fizycznymi używanych materiałów (ostre, chropowate krawędzie itp.), zagrożenie związane z elementami wirującymi (np. wiertarki), zagrożenie oparzeniem (gorące odpryski metalu; gorący czynnik grzewczy), zagrożenie oślepieniem (podczas robót spawalniczych), zagrożenie związane z przemieszczaniem się ludzi i sprzętu. 12.5. Sposób prowadzenia instruktażu pracowników przed przystąpieniem do realizacji robót szczególnie niebezpiecznych. przeszkolenie pracowników w zakresie BHP przed rozpoczęciem realizacji prac przez uprawnioną do tego celu osobę, systematyczne kontrolowanie poprawności wykonywania robót w zakresie zgodności z przepisami BHP, 12.6. Wskazanie środków technicznych i organizacyjnych, zapobiegających niebezpieczeństwom. systematyczne kontrolowanie poprawności wykonywania robót w zakresie zgodności z przepisami BHP, szczegółowy nadzór nad pracami wykonywanymi w pobliżu istniejących instalacji. Strona 16