SZKOLNY SYSTEM WSPIERANIA ZDOLNOŚCI GIMNAZJUM NR 1 IM.. KARDYNAŁAK STEFANA WYSZYŃSKIEGO W PRZEWORSKU Przeworsk 2015
Wstęp Jednym z ważniejszych zadań współczesnej szkoły jest praca na rzecz rozwijania zdolności i talentów uczniów. Działania w tym zakresie prowadzone są w naszej szkole od lat. W celu ich usystematyzowania opracowany został Szkolny System Wspierania Zdolności. Zawiera cele, zadania oraz opis obszarów, w których uczniowie mogą rozwijać swoje zainteresowania zgodnie z indywidualnymi cechami, potrzebami, możliwościami i predyspozycjami. Cel główny: Głównym celem Szkolnego Systemu Wspierania Zdolności jest organizacja zajęć i aktywności, które będą sprzyjały rozwojowi zainteresowań, talentów i uzdolnień młodzieży gimnazjalnej. Cele szczegółowe: Identyfikowanie i odkrywanie uzdolnień, predyspozycji i zainteresowań uczniów. Wdrażanie do efektywnych sposobów samodzielnego przyswajania wiedzy i zdobywania umiejętności, dokonywania samooceny i planowania własnego rozwoju. Wzmacnianie motywacji uczniów do podejmowania nowych działań. Budowanie klimatu bezpieczeństwa niezbędnego do odkrywania przez uczniów swoich mocnych stron. Przygotowanie uczniów zdolnych do konkursów i olimpiad przedmiotowych oraz interdyscyplinarnych. Promowanie osiągnięć uczniów w szkole oraz w środowisku lokalnym. Definicja ucznia zdolnego Zdolności to właściwości różniące jednego człowieka od drugiego, to łatwość i szybkość odbierania i przetwarzania informacji o otaczającym świecie. Mianem uczeń zdolny określa się ucznia osiągającego lepsze wyniki od swoich rówieśników w przypadku, gdy zachowane są jednakowe dla wszystkich warunki pracy, lub ucznia uzyskującego te same co inni wyniki przy mniejszym wysiłku.
Charakterystyczne cechy ucznia zdolnego: ponadprzeciętny poziom rozwoju intelektu, szybkie zapamiętywanie, prawidłowe kojarzenie i rozumowanie, rozległa wiedza ogólna, szeroki wachlarz zainteresowań, dużo wiadomości pozaszkolnych, wysoka sprawność językowa, szeroki zakres słownictwa, wysoko rozwinięta zdolność czytania, niezaspokojona ciekawość, dociekliwość, zadawanie dużej liczby pytań, zdolność dłuższego utrzymywania koncentracji, zwłaszcza w przypadku interesującego tematu, doskonała pamięć oraz umiejętność wykorzystywania przechowywanych informacji, prawidłowe kojarzenie i rozumowanie, umiejętności wnioskowania, dostrzegania i rozwiązywania problemów, bogata wyobraźnia, ciekawe, oryginalne pomysły, potrzeba wyrażania swoich wrażeń, myśli i emocji w różnej formie, np. w muzyce, tańcu, plastyce, w słowie lub piśmie (pisanie wierszy, opowiadań, prowadzenie pamiętników itp.), niezależna postawa, bronienie swoich poglądów i pomysłów, krytycyzm wobec treści i metod nauczania, wysoki poziom wrażliwości, duża potrzeba uznania, poczucie humoru, zdolności przywódcze. Obszary uzdolnień: humanistyczny językowy matematyczno przyrodniczy artystyczny techniczny informatyczny sportowy aktywność obywatelska i wolontariat Procedury diagnozowania uzdolnień i zainteresowań uczniów: 1. Obserwacja ucznia gromadzenie przez wychowawcę opinii i spostrzeżeń poszczególnych nauczycieli. 2. Wywiad z uczniem i jego rodzicami na temat rozpoznanych zdolności. 3. Śródroczna analiza osiągnięć każdego ucznia pod kątem zainteresowań, uzdolnień i osiągnięć. 4. Przygotowanie i udział uczniów w konkursach, olimpiadach, zawodach. 5. Wskazanie uczniowi i jego rodzicom możliwości realizacji indywidualnego programu nauki oraz przedstawienie obowiązującej w tym zakresie procedury.
Zadania szkoły w obszarze wspierania uzdolnień 1. Prowadzenie diagnozy uczniów zdolnych. 2. Doskonalenie nauczycieli w zakresie rozpoznawania uzdolnień i stosowania metod wspierających uczniów zdolnych. 3. Kontynuowanie sprawdzonych już (zweryfikowanych i udoskonalonych) działań na rzecz wspierania uzdolnień oraz wprowadzanie do harmonogramu nowych działań wynikających z zapotrzebowania wyrażonego przez uczniów i rodziców lub propozycji nauczycieli. Formy pracy z uczniem zdolnym Indywidualna: samodzielna praca ucznia nad zagadnieniami wykraczającymi poza program nauczania, wskazanymi przez nauczyciela, dostosowanymi do poziomu rozwoju intelektualnego na miarę jego możliwości (uczeń pracuje w oparciu o specjalnie dla niego przygotowane listy zadań, karty prac, źródła, realizuje projekty indywidualne itd., konsultując się z nauczycielem), indywidualizacja nauki na lekcjach, bez istotnego wykraczania poza nauczane treści, poprzez: prezentacje, asystenturę, rozwiązywanie trudniejszych problemów w ramach omawianego zagadnienia, dodatkowe prace domowe lub prace długoterminowe, samodzielne opracowywanie zagadnień i prowadzenie zajęć dla kolegów (na forum klasy, szkoły lub poza nią), indywidualizacja nauczania poprzez realizację zadań o charakterze interdyscyplinarnym (np. wykonywanie prezentacji multimedialnych, tłumaczeń lub słowniczków przedmiotowych, prac z historii danej dziedziny wiedzy, kompleksowych opracowań złożonych zagadnień przyrodniczych, prac literackich), indywidualne konsultacje, praca w charakterze wolontariusza., Indywidualny Program Nauki (IPN). Grupowa: koła przedmiotowe, koła zainteresowań, warsztaty, konkursy szkolne, konkursy pozaszkolne, pokazy, przeglądy, prezentacje, zawody, turnieje, mecze.
Zadania i obowiązki wychowawców i nauczycieli w Szkolnym Systemie Wspierania Zdolności Obowiązki wychowawcy: zbiera informacje na temat zainteresowań i osiągnięć uczniów, systematycznie dokumentuje osiągnięcia szkolne i pozaszkolne uczniów oraz ich pracę na rzecz szkoły, angażuje rodziców do aktywnej współpracy w rozwijaniu uzdolnień dziecka, informuje ich o możliwościach dodatkowych zajęć i o konkursach, a także o możliwości realizacji indywidualnego programu nauki, przewodniczy zespołowi nauczycieli uczących w danej klasie w miarę potrzeb zwołuje spotkania zespołu, omawia sytuację dydaktyczną oraz wychowawczą swoich wychowanków, analizuje różne formy pomocy uczniom zdolnym, zbiera materiały dotyczące życia swojej klasy do kroniki szkolnej, przekazuje je osobom odpowiedzialnym za prowadzenie kroniki. Obowiązki nauczyciela przedmiotu: diagnozuje i identyfikuje zdolności i predyspozycje uczniów w kierunku uczenia się danego przedmiotu, identyfikuje potrzeby uczniów i podejmuje działania mające na celu zaspokojenie tych potrzeb, opracowuje i wdraża programy kół przedmiotowych, indywidualizuje pracę z uczniem zdolnym na zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych, przekazuje wychowawcy klasy informacje o sukcesach ucznia, zgłasza wicedyrektorowi informacje o sukcesach ucznia, występuje z wnioskiem do dyrektora o przyznanie stypendium uczniowi szczególnie uzdolnionemu i osiągającemu znaczące sukcesy, informuje ucznia i wychowawcę o możliwościach dodatkowych zajęć pozalekcyjnych lub konkursach, w których uczeń mógłby wziąć udział, informuje ucznia i wychowawcę o możliwości realizacji indywidualnego programu nauki, opracowuje i wdraża indywidualne programy nauki dla uczniów szczególnie uzdolnionych. Obowiązki przewodniczących zespołów przedmiotowych: W sprawozdaniach z pracy zespołu przedmiotowego umieszczają zbiorcze semestralne zestawienia wszystkich sukcesów odniesionych przez uczniów z przedmiotów danego zespołu.
Obowiązki pedagogów szkolnych: współpracują z wychowawcami, nauczycielami oraz Poradnią Psychologiczno Pedagogiczną w diagnozowaniu uzdolnień, współpracują z rodzicami w działaniach skierowanych na wspieranie uzdolnień i zainteresowań, udzielają porad i pomocy uczniom mającym trudności w kontaktach rówieśniczych i środowiskowych. Promowanie osiągnięć uczniów: Organizowanie szkolnych i międzyszkolnych konkursów oraz zawodów. Prezentowanie osiągnięć uczniów na stronie internetowej szkoły. Prezentowanie osiągnięć uczniów w czasie uroczystości oraz imprez szkolnych i miejskich. Organizowanie wystaw. Prezentowanie osiągnięć uczniów podczas Gimnazjady. Typowanie uczniów do nagród i stypendiów. Listy gratulacyjne dla Rodziców. Wpisy absolwentów do Księgi Zasłużonych Uczniów. Wpisy do Kroniki Szkoły. Wpisy na świadectwo. Ekspozycja osiągnięć na terenie szkoły.