Zwolnienie od podatku dostawy samochodu wiąże się z koniecznością dokonania korekty części podatku odliczonego przy jego nabyciu. Pytanie podatnika Spółka z o.o. kupiła we wrześniu 2008 r. samochód osobowy za kwotę 40.000 zł netto + 8.800 zł VAT. Spółka odliczyła 5.280 zł VAT (8.800 zł 60%) oraz zaliczyła samochód do środków trwałych, przyjmując wartość początkową 43.520 zł (40.000 zł + nieodliczona część VAT). Od października 2008 r. do lipca 2010 r. samochód był amortyzowany według rocznej stawki amortyzacyjnej 20% (suma odpisów amortyzacyjnych wyniosła w tym okresie 15.232 zł). W dniu 15 lipca 2010 r. spółka sprzedała samochód za 31.000 zł (traktując sprzedaż jako zwolnioną od podatku). Jak rozliczyć sprzedaż samochodu na gruncie VAT oraz CIT? Odpowiedź doradcy podatkowego Na gruncie przepisów o podatku dochodowym sprzedaż przedmiotowego samochodu spowodowała powstanie przychodu w wysokości 31.000 zł (zob. art. 14 ust. 1 ustawy o CIT). Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o CIT, kosztem uzyskania tego przychodu będą wydatki na nabycie samochodu (wyrażone w jego wartości początkowej) pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, a więc kwota 28.288 zł (43.520 zł - 15.232 zł). 1 / 6
Ponadto do kosztów uzyskania przychodów spółka będzie mogła zaliczyć kwotę 3.168 zł, tj. wartość skorygowanego VAT. Możliwość taką przewiduje art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. c ustawy o CIT, który stanowi, że kosztem uzyskania przychodów jest kwota podatku od towarów i usług, nieuwzględniona w wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji (względnie dotycząca innych rzeczy lub praw niebędących środkami trwałymi lub wartościami niematerialnymi i prawnymi podlegającymi tej amortyzacji) w tej części, w jakiej dokonano korekty powodującej zmniejszenie podatku odliczonego zgodnie z art. 91 ustawy o VAT. Zwróć uwagę, że o ile koszt uzyskania przychodu w wysokości 28.288 zł powstał 15 lipca 2010 r., tj. w dniu uzyskania przychodu ze sprzedaży samochodu (zob. art. 15 ust. 4 ustawy o CIT), koszt uzyskania przychodu w wysokości 3.168 zł powstanie dopiero w sierpniu 2010 r., tj. w miesiącu złożenia deklaracji VAT-7 za lipiec (deklaracji, w której rozliczona zostanie korekta podatku odliczonego przy zakupie przedmiotowego samochodu). Przyjmuje się bowiem, że przychody oraz koszty wynikające z korekt VAT dokonywanych na podstawie przepisów art. 91 ustawy o VAT powstają w momencie złożenia deklaracji VAT-7/VAT-7K/VAT-7D, w której rozliczana jest korekta. Czy dostawa samochodu osobowego podlega VAT? Na podstawie 12 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia wykonawczego zwalnia się od podatku dostawę samochodów osobowych przez podatników, którym przy ich nabyciu przysługiwało prawo do 2 / 6
odliczenia podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 3 ustawy o VAT, jeżeli samochody te są towarami używanymi w rozumieniu art. 43 ust. 2 ustawy o VAT, tj. okres ich używania przez podatnika dokonującego ich dostawy wyniósł co najmniej pół roku po nabyciu prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel. Warunki tego zwolnienia były w przedstawionej sytuacji spełnione, a w konsekwencji spółka prawidłowo potraktowała dostawę (sprzedaż) przedmiotowego samochodu jako zwolnioną od podatku. Obowiązek korekty Zwolnienie od podatku dostawy samochodu wiąże się jednak z koniecznością dokonania korekty części podatku odliczonego przy jego nabyciu. Jest to konsekwencją brzmienia art. 91 ust. 4-6 ustawy o VAT, które to przepisy przewidują, że w przypadku zwolnionej od podatku sprzedaży środków trwałych podlegających korekcie rozłożonej w czasie istnieje obowiązek skorygowania podatku odliczonego przy ich nabyciu przy założeniu, że przez pozostały okres korekty (w przypadku samochodów wynosi on 5 lat, licząc od roku, w którym zostały one oddane do użytkowania) są one wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności zwolnionych od podatku. Pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 25 kwietnia 2008 r., nr IBPP1/443-159/08/JP Korekta dokonywana jest w odniesieniu do całego pozostałego okresu korekty (w przypadku samochodów wynosi on 5 lat, przy czym pierwszym rokiem jest rok nabycia samochodu). 3 / 6
Praktycznie zawsze oznacza to określoną liczbę pełnych lat oraz 1 niepełny rok (rok sprzedaży). Jednocześnie z przepisów nie wynika, z jaką dokładnością określić część kwoty korekty przypadającą na niepełny rok. W mojej opinii korekty takiej należy dokonywać z dokładnością co do dnia (tj. przez podzielenie kwoty podatku odliczonego będącego przedmiotem korekty za rok sprzedaży przez liczbę dni w tym roku, a następnie przemnożenie otrzymanego wyniku przez liczbę dni roku poprzedzających dzień sprzedaży), jednak organy podatkowe reprezentują stanowisko, że korekta taka powinna być dokonywana za cały rok sprzedaży. Pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 6 lutego 2008 r., nr ILPP1/443-373/07-2/KG W przedstawionej sytuacji konieczne będzie skorygowanie 3/5 podatku odliczonego przy zakupie samochodu (kwoty podatku odliczonego przypadającego na lata 2010, 2011 oraz 2012), tj. 3.168 zł (5.280 zł 3/5). Kwotę tę ze znakiem minus (-) spółka powinna wykazać w poz. 53 deklaracji VAT-7 za lipiec 2010 r. (zakładając, że spółka składa miesięczne deklaracje VAT-7). Kwota ta pomniejszy kwotę podatku do odliczenia w poz. 55 tej deklaracji (jeżeli efektem tego pomniejszenia będzie wykazanie ujemnej kwoty podatku do odliczenia, kwota ta powiększy kwotę podatku podlegającego wpłacie do urzędu skarbowego w poz. 58 deklaracji VAT-7 za lipiec 2010 r.). Jak ujmiesz przychody ze sprzedaży samochodu w księgach rachunkowych? 4 / 6
Twoja spółka, prowadząc księgi rachunkowe, powinna stosować podstawowe zasady rachunkowości, a w szczególności memoriału i współmierności. Zasada memoriału polega na ujmowaniu w księgach rachunkowych oraz sprawozdaniu finansowym wszystkich operacji finansowych dotyczących danego okresu. W szczególności powinieneś wykazać wszystkie przypadające na dany okres przychody oraz odpowiadające im koszty, bez względu na termin ich zapłaty (art. 6 ust. 1 UoR). Natomiast w myśl zasady współmierności, w księgach rachunkowych ujmujesz wszystkie osiągnięte przez Twoją spółkę przychody oraz wszystkie koszty związane z ich uzyskaniem (art. 6 ust. 2 UoR). Sprzedaż samochodu, który był dotychczas używany w Twojej spółce, zakwalifikujesz do pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych. Takie ujęcie będzie prawidłowe, gdyż sprzedaż samochodu jest pośrednio związana z działalnością operacyjną Twojej spółki i zaliczasz do nich w szczególności przychody i koszty związane ze zbyciem środków trwałych (art. 3 ust. 1 pkt 32 UoR). W księgach rachunkowych powinieneś dokonać następujących zapisów: 1. Faktura dokumentująca sprzedaż samochodu 31.000 zł: Wn Pozostałe rozrachunki" (w analityce: konto imienne kontrahenta), Ma Pozostałe przychody operacyjne", 2. Wyksięgowanie samochodu z ewidencji środków trwałych w związku z jego sprzedażą: Ma Środki trwałe" 43.520 zł - wartość początkowa, Wn Umorzenie środków trwałych" 15.232 zł - dotychczasowe umorzenie, Wn Pozostałe koszty operacyjne" 28.288 zł - wartość nieumorzona. 3. Korekta VAT 3.168 zł: Wn Pozostałe koszty operacyjne", Ma Rozrachunki z US z tytułu VAT należnego". 5 / 6
Podsumowanie 1. Kosztem uzyskania przychodu ze sprzedaży samochodu są wydatki na jego nabycie (wyrażone w jego wartości początkowej) pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych. 2. Koszt uzyskania przychodu powstaje w miesiącu złożenia deklaracji VAT-7. 3. Dostawa samochodów osobowych przez podatników, którym przy ich nabyciu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, jest zwolniona z VAT, jeżeli samochody te są towarami używanymi, tj. okres ich używania przez podatnika dokonującego dostawy wyniósł co najmniej pół roku po nabyciu prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel. 4. Zwolnienie od podatku dostawy samochodu wiąże się z koniecznością dokonania korekty części podatku odliczonego przy jego nabyciu. 6 / 6