Złota polska dekada Po kryzysie czy przed kryzysem? Ossa, 20 maja 2010 Prof. dr d hab. Krzysztof Rybiński Szkoła a Główna G Handlowa Email: rybinski@rybinski.eu Blog: www.rybinski.eu
2
Pytanie? 3
WaŜne globalne trendy 4
Demografia i finanse publiczne 5
Niedawny szczyt Unii Europejskiej 6
Silny wzrost zadłuŝenia krajów w UE po kryzysie finansowym (% PKB) Źródło: European Commission Spring 2009 macroeconomic forecast 7
Koszty starzenia się społ.. między 2010 a 2060 rokiem dramatycznie wzrosną,, Polska wyjątkiem (%PKB) Źródło: European Commission Long term debt sustainability report 2009 8
Prowadząc c do eksplozji długu d publicznego 9
Zamiast pozytywnego myślenia 10
mamy odwrót t od idei Schumana Fiskalnych grzeszników trzeba wyrzucić ze strefy euro 11
Jaka perspektywa w 2020 roku? 12
Jeszcze nigdy nie było o tak tłocznot 13
Świat w 1 roku n.e. = 100 mln 14
Świat w 1800 roku = 100 mln 15
Świat w 1950 roku = 100 mln 16
Świat w 2000 roku = 100 mln 17
Świat w 2050 roku = 100 mln DRAMATYCZNE SKUTKI DLA KLIMATU, POPYTU NA SUROWCE ENERGETYCZNE I STYLU śycia 18
Energia i klimat 19
Wyzwania polityki klimatycznej Nawet gdyby w 2030 r. Stany Zjednoczone i Unia Europejska zredukowały y emisję CO2 do zera, to nie zrekompensowałoby oby to wzrostu emisji CO2 w pozostałych częś ęściach świata, wynikającego głównie g ze wzrostu wykorzystania węgla. w Emisja CO 2 (w mld ton) 40 30 20 Unia Europejska USA Unia Europejska USA Reszta świata 10 0 Reszta świata Chiny + Indie Chiny + Indie 2006 2030 Źródło: World Energy Outlook 2008, Międzynarodowa Agencja Energii 2008.
USA nie przewiduje zmniejszenia emisji CO2 Źródło: US DoE Annual Energy Outlook 2010, Early Release 21
Wyzwanie redukcji emisji CO2 O ile trzeba ograniczyć emisję CO2 Ŝeby zatrzymać efekt globalnego ocieplenia, w zaleŝności od momentu wdroŝenia polityk 22
Czy kochamy nasze dzieci i wnuki?
Co Państwo wybiorą? Przejazd samochodem odległości 20-40 km 10-20 godzin działania ania klimatyzacji w domu Kupno dwóch koszulek (ale do sklepu idziemy na piechotę) Dwa posiłki dziennie (300g mięsa, 200g frytek i woda z kranu)
Rewolucja klimatyczna trzy razy szybsza od przemysłowej Wymagany wzrost wydajności polityki klimatu 2008-2050 Wzrost wydajności pracy w USA w latach 1830-1955 Źródło: MGI The carbon productivity challenge: Curbing climate change and sustaining economic growth, czeriwec 2008.
Silny wzrost popytu na energię do roku 2030 Źródło: US DoE Annual Energy Outlook 2010, Early Release 26
głównie na brudną energię Źródło: World Energy Outlook 2009, Międzynarodowa Agencja Energii 2009. 27
oczekiwany wzrost cen Źródło: World Energy Outlook 2009, Międzynarodowa Agencja Energii 2009. 28
Czy nadchodzą wojny surowcowe? CHINY Gigantyczny surowcowy kalmar-wampir 29
Planowane ropociągi 30
Planowane gazociągi 31
Operacje zagraniczne CNPC 32
Początek ery turbulencji Era turbulencji Wielkie uspokojenie 3-5% Starzejący się świat 1-3% Inspiracja: ksiąŝka testament Alana Greenspana 33
Polskie uwarunkowania złotej z dekady 34
W nadchodzących cych dekadach struktura wiekowa populacji w Polsce ulegnie drastycznym zmianom Struktura wiekowa populacji w Polsce w 2004 i 2050 r. 38.5 mln 32.5 mln Źródło: Carone G. (red.), The economic impact of ageing populations in the EU25 Member States, European Commission Economic Paper, nr 236, Grudzień 2005; World Population Prospects, Organizacja Narodów Zjednoczonych, 2009. 35
Polska Ŝółwiem Europy? Zmierzch Niemiec? Prognozowane potencjalne tempo wzrostu gospodarek europejskich Źródło: Komisja Europejska, Komitet Polityki Gospodarczej, 2009
Bez radykalnej zmiany polityki społecznej i gospodarczej Polska będzie b małym krajem starych ludzi Relacja liczby osób po 65 roku Ŝycia, do liczby zatrudnionych w wielu 15-64 Źródło: Komisja Europejska, Komitet Polityki Gospodarczej, 2009 Absolutne i procentowe zmiany populacji, 2008-2060 37
Polska jako zaścianek technologiczny Źródło: Ernst & Young, Strategia regionu morza bałtyckiego, 2008, na zlecenie UKIE 38
Finanse publiczne i ścieŝka wejścia do strefy euro EU27 PL 39
Regulacje otoczenia biznesu miejsce w rankingach 2009 Frazer 2010 Doing Business Polska 74 72 Czechy 54 74 Słowacja 26 42 Węgry 38 47 Malezja 66 23 Peru 41 56 Afryka Południowa 57 34 40
Regulacje otoczenia biznesu przykład zacofania Uruchomienie biznesu (liczba dni) Uruchomienie biznesu koszt, % PKB na głowę 2004 2010 2004 2010 Polska 31 32 20,3 15,3 Czechy 88 15 11,7 9,2 Słowacja 98 16 10,2 2,0 Węgry 65 4 64,3 8,0 Malezja 31 11 27,1 11,9 Peru 100 41 24,9 24,5 Afryka Południowa 38 22 8,7 5,9 41
Polska najbardziej przeregulowaną gospodarką wśród d krajów w OECD 42
Szybki wzrost pomimo kultury deficytów, przeregulowania i niskiej jakości prawa Źródło: Eurostat. Global Insight 43
Silny wzrost popytu na energię elektryczną w Polsce Źródło: Prezentacja zarządu PGE dla inwestorów, 16 marca 2010 44
Tylko na krótko przerwany na skutek spowolnienia gospodarczego Źródło: Prezentacja zarządu PGE dla inwestorów, 16 marca 2010 45
ZbliŜa a się okres black-out outów Źródło: Prezentacja zarządu PGE dla inwestorów, 16 marca 2010 46
Paradoks Tuska Nawet jak zrobimy wszystkie potrzebne reformy o które apelują ekonomiści, i gospodarka ruszy z kopyta to za 3 lata wyhamuje nas brak prądu Jeszcze jest czas na działania, ania, choć niewiele 47
Co powinna robić Polska Ŝeby odnieść sukces? Zarządzanie strategicznymi szansami i ryzykami zamiast bieŝączki Regulacyjny plan Balcerowicza (od MG do MK) Zarządzanie wiedzą,, e-administracja, e reformy II generacji Aktywna i mądra m polityka demograficzna zamiast becikowego placebo Skuteczna polityka energetyczna i klimatyczna 48